Nguyễn
Quốc Trụ
phụ trách
TÁC
GIẢ / TÁC PHẨM II
I
|
Milosz: Ghi Chú Về
Lưu Vong
Lưu
vong: Cách sử dụng
Hãy
coi lưu
vong là số kiếp, theo nghĩa một thứ bịnh không sao chữa
lành, chỉ có cách đó mới giúp chúng ta vứt bỏ vào thùng rác những hoang
tưởng về mình.
Lưu
Vong:
Khuôn Mẫu
Anh
ta biết
nhiệm vụ của mình, và nhân dân đang chờ đợi những lời nói
của anh, nhưng anh bị cấm nói.
Bây
giờ, ở nơi
anh đang ở, anh tha hồ mà nói, nhưng chẳng ai thèm nghe,
vả chăng, anh quên mẹ những gì anh phải nói.
Lưu
vong:
Thích nghi
Sau
nhiều năm
lưu vong, chúng mình bèn tưởng tượng đời mình như thế
nào,
nếu
chẳng lưu
vong.
Cú
đánh đầu tiên vào đầu một nhà văn lưu vong, đúng như Võ Phiến đã
từng cảm nhận: Nhà văn lưu vong không đem theo được cùng với ông ta,
độc giả thân thương của mình!
Như thế có nghĩa, cùng với sự mất tích độc giả, nhìn vào những trang
viết cũ cứ như nhìn vào hư vô.. là chán chường, tuyệt vọng, là sợ đếch
ai còn biết đến tên ta [loss of name], sợ thất bại, và những dằn vặt về
đạo đức [moral torment].
Nhà văn lưu vong đau khổ bởi vì anh ta lúc nào cũng phải bám vào ý
thức, thói quen tập thể. Có lẽ, anh ta, nhà văn như thế đó, chưa hề bao
giờ học đứng bằng đôi chân của chính mình.
Anh ta có thể thắng, nhưng chỉ khi nào, trước đó, anh ta bằng lòng thua.
[He may win, but not before he agrees to lose]
Milosz:
Ghi Chú Về
Lưu Vong
Lưu
vong: Cách
sử dụng
Hãy
coi lưu
vong là số kiếp, theo nghĩa một thứ bịnh không sao chữa
lành, chỉ có cách đó mới giúp chúng ta vứt bỏ vào thùng rác những hoang
tưởng về mình.
Lưu
Vong:
Khuôn Mẫu
Anh
ta biết
nhiệm vụ của mình, và nhân dân đang chờ đợi những lời nói
của anh, nhưng anh bị cấm nói.
Bây
giờ, ở nơi
anh đang ở, anh tha hồ mà nói, nhưng chẳng ai thèm nghe,
vả chăng, anh quên mẹ những gì anh phải nói.
Lưu
vong:
Thích nghi
Sau
nhiều năm
lưu vong, chúng mình bèn tưởng tượng đời mình như thế
nào,
nếu
chẳng lưu
vong.
Lưu vong là
lâm vào tình cảnh thật đáng ngờ, nếu nói về mặt đạo đức,
bởi vì nó bẻ gãy kết nối của một con người với đám đông, nói rõ
hơn, nó tách một cá nhân ra khỏi một nhóm, và cá nhân này ngưng không
còn chia sẻ kinh nghiệm của mình với những đồng nghiệp bị bỏ lại. Những
dằn vặt về đạo đức phản ảnh sự vấn vương của anh ta với một hình ảnh
hào hùng về chính mình, và anh ta phải, từng bước từng bước, đi tới một
kết luận thật thê lương thật đau đớn, là: thật khó mà làm được
một việc có giá trị về mặt đạo đức, và càng thật khó, giữ cho được một
hình ảnh không hề hoen ố về chính mình.
Milosz: Ghi
chú về Lưu Vong
|