Landscape

Penguin Russian Poetry

Akhmatova: Nửa Thế Kỷ Của Tôi

Vương Duy

Anna nửa thế kỷ
Anna Swir
April Poems
Ardor Defence

Auden
Thơ Tháng Tư
Thời Tưởng Niệm
Pont Mirabeau
From Russia with Love

A FLAME

God, give us a long winter
and quiet music, and patient mouths,
and a little pride-before
our age ends.
Give us astonishment
and a flame, high, bright.

Một ngọn lửa

Chúa ơi, cho GNV một mùa đông dài
và nhạc trầm lặng, những cái miệng nhẫn nại
và một tí phách lối - trước khi những ngày già của hắn ta chấm dứt!
Hãy cho Gấu Già sự ngỡ ngàng, kinh ngạc
và một ngọn lửa, cao, sáng.

SENHOR SILVA

The barber's son passed away,
A child of just five years.
I know his father-for a year now
We've talked as he shaves my beard.

When he told me the news, as much
Heart as I have gave a shudder;
All flustered, I hugged him,
And he wept on my shoulder.

In this calm and stupid life,
I never know how I should act.
But, my God, I feel human pain!
Don't ever deny me that!

28 MARCH 1934

FERNANDO PESSOA:
A LITTLE LARGER THAN THE ENTIRE UNIVERS

[Nhỉnh hơn cả vũ trụ 1 tí]

SENHOR SILVA

Thằng Cu Tí con ông thợ cạo, ngỏm
Nó mới lên năm
Gấu biết ông bô của nó,
Chắc cũng được một niên
Chủ khách thường lèm bèm trong lúc cắt tóc.

Khi ông ta nói thằng con mất
Gấu đau nhói 1 phát,
Ở ngay trái tim
Và Gấu ôm ông thợ cạo của Gấu
Và ông khóc trên vai Gấu

Trong cái cuộc đời cà chớn ngu đần khốn kiếp này
Gấu đâu biết làm gì khác,
Khi nghe tin thằng bé chết?
Nhưng cầu Trời
Đừng lấy đi của Gấu
Cú đau nhói làm người đó

Đừng bao giờ từ chối Gấu
Cú đau đó nhe!

DAVID LEHMAN
(1948- )

Autumn Evening
(after Holderlin)

The yellow pears hang in the lake.
Life sinks, grace reigns, sins ripen, and
in the north dies an almond tree.

A genius took me by the hand and said
come with me though the time has not yet come

Therefore, when the gods get lonely,
a hero will emerge from the bushes
of a summer evening
bearing the first green figs of the season.

For the glory of the gods has lain asleep
too long in the dark
in the darkness too long
too long in the dark.

ed 2015

RESIGNATION

I like trees because they seem more resigned
to the way they have to live than other things do.
— Willa Cather

Here the oak and silver-breasted birches
Stand in their sweet familiarity
While underground, as in a black mirror,
They have concealed their tangled grievances,
Identical to the branching calm above
But there ensnared, each with the others' hold
On what gives-life to which is brutal enough.
Still, in the air, none tries to keep company
Or change its fortune. They seem to lean
On the light, unconcerned with what the world
Makes of their decencies, and will not show
A jealous purchase on their length of days.
To never having been loved as they wanted
Or deserved, to anyone's sudden infatuation
Gouged into their sides, to all they are forced
To shelter and to hide, they have resigned themselves.

—J. D. McClatchy

AN PHẬN

Tôi thích cây cối bởi vì chúng trông có vẻ an phận với đời hơn hết thảy những loài khác .
Willa Cather

Này là cây sồi và những cây bạch dương
Lúc nào trông cũng đứng an lành
Trong khi đó, như thể soi qua một tấm kính đen,
Dưới lòng đất thì chúng giấu đi những nỗi oán than đang quặn thắt
Giống hệt những cành vươn ra êm ả ở trên không
Nhưng dưới kia, bị cầm kẹp, chúng nương nhau mà bám lấy những gì được trao cho – đời như thế cũng đã đủ tàn bạo rồi
Vậy mà, trên không kia, chẳng cành nào chịu tìm cách thích cánh cùng nhau
Hoặc tìm cách thay đổi vận mệnh mình . Chúng dường như chỉ
ỷ vào ánh sáng, chẳng hề quan tâm xem thế giới
đang làm gì với những thứ lịch lãm của chúng, và cũng sẽ không tỏ ra tranh tìm gì cho đời sống của mình
Đối với việc chưa bao giờ được yêu mến như chúng mong muốn,
hay xứng đáng, đối với những mê đắm bất ngờ của ai đó đang đục khoét sườn mình
Đối với tất cả những ai bắt chúng phải che chở hay giấu giếm ,
Chúng đều nhận tất .

J. D. McClatchy

K dịch

Tks. NQT

DAVID YOUNG
(1936- )

Mother’s Day

-for my children

I see her doing something simple, paying bills,
or leafing through a magazine or book,
and wish that I could say, and she could hear,

that now I start to understand her love
for all of us, the fullness of it

It burns there in the past, beyond my reach,
a modest lamp.

LATE SEPTEMBER

The mail truck goes down the coast
Carrying a single letter.
At the end of a long pier
The bored seagull lifts a leg now and then
And forgets to put it down.
There is a menace in the air
Of tragedies in the making.

Last night you thought you heard television
In the house next door.
You were sure it was some new
Horror they were reporting,
So you went out to find out.
Barefoot, wearing just shorts.
It was only the sea sounding weary
After so many lifetimes
Of pretending to be rushing off somewhere
And never getting anywhere.

This morning, it felt like Sunday.
The heavens did their part
By casting no shadow along the boardwalk
Or the row of vacant cottages,
Among them a small church
With a dozen gray tombstones huddled close
As if they, too, had the shivers.

Charles Simic: The Voice at 3:00 AM

Tháng Mười Cũ

Xe thư chạy xuống bờ biển
Với chỉ một lá thư
Ở cuối một bến tàu dài
Con hải âu chán đời, nhắc,
hết chân phải lại đến chân trái
Và quên bỏ xuống
Trong không khí có mùi đe dọa
Về những bi kịch đang thành hình

Đêm qua bạn nghĩ bạn có nghe tiếng TV
Từ nhà kế bên
Và bạn tin chắc
Về một ghê rợn mới
Họ đang báo cáo
Và thế là bạn bò ra đường để kiếm
Chân trần, quần xà lỏn
Hóa ra chỉ là tiếng sóng biển
Ưu tư về không biết là bao nhiêu là đời
Cứ phải giả đò, từ đâu đổ xuống nơi đây
Và chẳng bao giờ đi bất cứ nơi đâu

Sáng nay, sao giống như Chủ Nhật
Ông Giời cà chớn chắc là cũng có góp phần
Trong cái việc, đếch đem một cái bóng râm nào
Đổ xuống hai bên hè đường
Hay là ở rặng những cái lều trống trơn
Trong số đó, là 1 ngôi nhà thờ nhỏ
Với trên chục cái bia mộ bằng đá
Xúm lại với nhau
Như thể, chúng, đôi lúc, cũng rùng mình.

https://ninablog2008.wordpress.com/2016/07/03/vo-cua-thanh-lot-anna-akhmatova/

03/07/2016 by Nina

Vợ của thánh Lót – Anna Akhmatova

Thêm một bài được đặt hàng. Có lẽ là mình chưa thấm được bản gốc, nên bản dịch hơi lủng củng

Thánh Lót ở đây là thánh Lót trong Kinh Thánh. Khi Chúa trời quyết định trừng phạt hai thành phố Sô-đôm và Gô-mô-rơ đầy tội ác, thì chỉ có Lót và gia đình được cứu thoát – hai thiên sứ dẫn Lót và gia đình ra khỏi thành phố này, và dặn họ cứ đi, không được nhìn lại. Tuy nhiên vợ của thánh Lót đã lỡ nhìn lại thành phố Sô-đôm bốc lửa, và bị biến thành tượng muối (Sáng thế ký, chương 19).

Лотова жена

Анна Ахматова

И праведник шел за посланником Бога,
Огромный и светлый, по черной горе.
Но громко жене говорила тревога:
Не поздно, ты можешь еще посмотреть
На красные башни родного Содома,
На площадь, где пела, на двор, где пряла,

На окна пустые высокого дома,

Где милому мужу детей родила.
Взглянула – и, скованы смертною болью,
Глаза ее больше смотреть не могли;
И сделалось тело прозрачною солью,
И быстрые ноги к земле приросли.

Кто женщину эту оплакивать будет?
Не меньшей ли мнится она из утрат?
Лишь сердце мое никогда не забудет
Отдавшую жизнь за единственный взгляд.
(1924)

Vợ của thánh Lót

Anna Akhmatova

Và thánh Lót bước đi sau thiên sứ của Chúa trời
Cao lớn, sáng ngời, theo núi đen từng bước
Nhưng nỗi lo lắng nói to cùng người vợ:
Vẫn còn chưa muộn, em hãy nhìn nữa
Những tháp đỏ thành phố Sodom thân thương
Nơi ngày xưa em hát ở quảng trường
Nơi kéo sợi ngoài sân, khung cửa sổ ngôi nhà.
Nơi những đứa con em đã sinh ra.
Nàng nhìn lại, và cơn đau chết chóc.
Khóa lấy người – mắt không còn nhìn thấy;
Thân thể nàng trở thành muối trong suốt
Cặp chân nhanh gắn chặt xuống đường.

Ai sẽ khóc cho người đàn bà ấy?
Mất mát của nàng có phải cũng ít thôi?
Nhưng có điều không quên được trong tôi
Cuộc đời hiến dâng vì cái nhìn duy nhất.

VIẾT MỖI NGÀY / MAY 04, 2018 : LOT'S WIFE

Bản dịch của D.M. Thomas, câu chót, tuyệt hơn nhiều, so với của Hà Lê, sorry:

"Lot's Wife"
Anna Akhmatova

And the just man trailed God's messenger
His huge, light shape devoured the black hill.
But uneasiness shadowed his wife and spoke to her:
"It's not too late, you can look back still

At the red towers of Sodom, the place that bore you,
The square in which you sang, the spinning-shed,
At the empty windows of that upper storey
Where children blessed your happy marriage-bed."

Her eyes that were still turning when a bolt
Of pain shot through them, were instantly blind;
Her body turned into transparent salt,
And her swift legs were rooted to the ground.

Who mourns one woman in a holocaust?
Surely her death has no significance?
Yet in my heart she will never be lost
She who gave up her life to steal one glance.

translated from the original Russian

D.M. Thomas

Anna Akhmatova:

Lot's Wife

Vợ Lot

‘Và vợ Lot ngoái nhìn lại
và trở thành tượng muối’

Và người công chính đi theo sứ giả của Thượng Đế tới đây
Cái bóng rộng và sáng của anh bèn xực luôn ngọn đồi đen
Nhưng một cú báo động, hay, 1 sự âu lo phủ lên bà vợ Lot
Và nói lớn vô tai bà:
“Chưa trễ, muộn đâu, mi vẫn có thể ngoái nhìn lại
Ở những tháp đỏ Sodom, nơi mi sinh ra
Ở quảng trường nơi mi hát, ngồi quay tơ
Ở nơi cửa sổ của những ngôi nhà cao, đìu hiu, trống vắng
Nơi mi hạ sinh những đứa con hạnh phúc, với người chồng thương yêu của mi”
Đôi mắt của bà vẫn đang nhìn ngoái lại
Khi một cú đau quất toàn thân, và, bèn mù
Và toàn thân biến thành tượng muối
Đôi chân thì cắm chặt, như đóng rễ, vào đất.
Ai, tên “Mít” nào, khóc thương con vợ “Ngụy này”, ở “Lò Cải Tạo”
[Hà, hà! THNM nặng quá rồi!]
Hẳn nhiên rồi, cái chết của Bà đâu có ý nghĩa chi?
Nhưng trong trái tim của tên Gấu Cà Chớn này
Bà sẽ chẳng bao giờ mất
Bà, Người đã từ bỏ đời mình
Chỉ để chôm 1 cú nhìn lại

https://www.newyorker.com/…/the-ascetic-insight-of-w-s-merw…

Cuốn này, dọn qua nhà mới, thẩy xuống hầm, ẩm nước, đi Lào về, khui ra, tiêu sạch.
SN, Cô Út mừng Bố tí tiền, đành tậu lại. Nhớ có giới thiệu lai rai... Bài trên NY cũng tuyệt lắm.

To the Book

Go on then
in your own time
this is as far
as I will take you
I am leaving your words with you
as though they had been yours
all the time

of course you are not finished
how can you be finished
when the morning begins again
or the moon rises
even the words are not finished
though they may claim to be

never mind
I will not be
listening when they say
how you should be
different in some way
you will be able to tell them
that the fault was all mine
whoever I was
when I made you up

When You Go Away

When you go away the wind clicks around to the north
The painters work all day but at sundown the paint falls
Showing the black walls
The clock goes back to striking the same hour
That has no place in the years

And at night wrapped in the bed of ashes
In one breath I wake
It is the time when the beards of the dead get their growth
I remember that I am falling
That I am the reason
And that my words are the garment of what I shall never be
Like the tucked sleeve of a one-armed boy

W. S. MERWIN
1927-

The following poem inspires us to reflect on what seldom crosses our minds. After all (literally after all), such an anniversary awaits every one of us.
Bài thơ sau đây gợi hứng cho chúng ta, về cái điều hiếm chạy qua đầu chúng ta.
Nói cho cùng, "kỷ niệm cái chết của tôi" đâu bỏ quên, bất cứ ai?
Czeslaw Milosz

For the Anniversary of My Death

Every year without knowing it I have passed the day
When the last fires will wave to me
And the silence will set out
Tireless traveller
Like the beam of a lightless star

Then I will no longer
Find myself in life as in a strange garment
Surprised at the earth
And the love of one woman
And the shamelessness of men
As today writing after three days of rain
Hearing the wren sing and the falling cease
And bowing not knowing to what

https://www.newyorker.com/…/the-ascetic-insight-of-w-s-merw…

The Ascetic Insight of W. S. Merwin

Cái đốn ngộ khổ hạnh của W.S. Merwin

After escaping the anxiety of influence, the poet discovered a brilliant, elemental poetry.

Sau khi trốn thoát nỗi băn khoăn, chẳng lẽ mình chuyên môn chôm thơ kẻ khác, W.S. Merwin bèn khám phá ra thơ của ông, cực kỳ bảnh tỏng, long lanh sáng ngời, và rất ư là… đồng ấu [cơ bản, cốt yếu]

The American poet W. S. Merwin, who turns ninety this year, has for decades written his scanty, unpunctuated poems from a palm forest on the remote north shore of Maui. Merwin bought the property in 1977, and began restoring the ancient trees lost when loggers and the commercial pineapple and sugar farmers started to move in more than a century ago. “After an age of leaves and feathers / someone dead / thought of this mountain as money,” Merwin writes in “Rain at Night.” He has reclaimed the mountain, and much else, for poetry. His poems, written in an environment refashioned by his hard restorative work, are adjuncts of that work, and operate according to their own stringent verbal restrictions. Wallace Stevens called his collected poems “The Planet on the Table”; Merwin’s work is more like a terrarium on the table, its elements balanced and tended in an eerie simulacrum of reality.

“The Essential W. S. Merwin” (Copper Canyon) condenses the poet’s nearly seventy-year career into a single volume. Merwin’s poems, like his Maui conservancy, make their mark on the world by recording its effacement; they reveal what a person finds when he imagines himself as having been superseded. Here is perhaps his most famous poem, “For the Anniversary of My Death”:

    Every year without knowing it I have passed the day
    When the last fires will wave to me
    And the silence will set out
    Tireless traveler
    Like the beam of a lightless star

    Then I will no longer
    Find myself in life as in a strange garment
    Surprised at the earth
    And the love of one woman
    And the shamelessness of men
    As today writing after three days of rain
    Hearing the wren sing and the falling cease
    And bowing not knowing to what

The poem’s power is clinched by its title and opening line; almost anything could follow that bracing conceit. It must have been a struggle, once Merwin had come to this startling idea, to decide when and how to deploy it. He was in his thirties when the poem was written. It faintly mocks its own stodginess—it is a kind of pleasure, after all, to imagine your own death, provided you’re young and healthy. A pleasure and an opportunity: the poem strongly implies the seduction plot that it doesn’t mention outright. The candles wave, the garments fall away, and this man’s “shamelessness” meets, in the aura of his personal doomsday, “the love of one woman.” Something deep in me resists this sexy self-extinction rhetoric. Soft-core, low-fi, and Aquarian, Merwin’s asceticism has always had about it the prowess of a sophisticate.

From the beginning, he wanted to mesmerize. In the forties, under the spell of his Princeton teachers John Berryman and R. P. Blackmur, he perfected a learned, ominous, allegorical poem, mopping up for the high modernists. In “A Mask for Janus” (1952), his début collection, chosen by W. H. Auden for the Yale Series of Younger Poets, the thread count is high but the starch is unbearable. In one poem, “Dictum: For a Masque of Deluge,” Noah, post-flood, finds he has his work cut out for him:

    At last the sigh of recession: the land
    Wells from the water; the beasts depart; the man
    Whose shocked speech must conjure a landscape
    As of some country where the dead years keep
    A circle of silence, a drying vista of ruin,
    Musters himself, rises . . .

It helps to think of the “drying vista of ruin” as an image of war, but this animatronic Noah, who weirdly “musters himself” while the beasts “depart,” is a clunky vehicle for expressing majesty. When the batteries in Merwin’s early methods ran out, mercifully he never replaced them.

It took Merwin several volumes before arriving at a style barren and bleak enough to make his pronouncements on life’s barrenness and bleakness feel persuasive. “The Lice” (1967) was his breakthrough. It remains one of the indelible books about Vietnam: the images coming out of the war suggested, to Merwin, the utter defenselessness of a traditional culture against the fury of modernity. It seems to me that Merwin wanted these new poems to channel apocalyptic prophecy without suggesting that he was its source. Add punctuation to these lines from “The Hydra,” and Merwin sounds like his Noah action figure. Strip it back out, and we have the distinct power of the poet at his finest:

    I was young and the dead were in other Ages
    As the grass had its own language

    Now I forget where the difference falls

    One thing about the living sometimes a piece of us
    Can stop dying for a moment
    But you the dead

    Once you go into those names you go on you never
    Hesitate
    You go on

The phrases are like driftwood scattered on the sand which nevertheless suggest the outline of a form; their dispersal on the page is the source of their power. Punctuation would suture the strewn bits together, like the prosthetic joints you find linking the real bones in a brontosaurus skeleton. The effect is especially strong in that last stanza: a period or a colon after “hesitate,” and the range of its power is drastically narrowed. Those final two lines work as contradictory imperatives, like the commands in the story of Mr. Fox: Be bold, but not too bold.

Merwin’s verse often gives the impression of language scavenged from the elements, its power reckoned only as its meanings assemble, phrase by phrase, against the white of the page. Simple astonishment, one of the rarest of all literary experiences, is the most potent outcome; in Merwin’s best poems, he seems brought up short by his own discoveries. It is another advantage of his style that it can end without ending, as it does in “James”:

    News comes that a friend far away
    is dying now

    I look up and see small flowers appearing
    in spring grass outside the window
    and can’t remember their name

The beauty of this elegy is in its pair of mirrored participles, “dying” and “appearing”: the mind toggles between memory and perception, between the “far away” but emotionally pressing matter of the friend’s death and the close but suddenly blurry appearance of the flowers, which now have a new name, James. The flowers and the friend exist in a permanent reciprocity established by this little lyric. An instant later, perhaps, Merwin remembers the flowers’ actual name; the poem suspends us between recollection and forgetting, right in the spot where elegy is most poignant and effective.
Video From The New Yorker
Lies and Truth in the Era of Trump

Merwin’s poems seem made from a kit, a highly personalized but weirdly plain repertoire of details: rain, light, mountains, water, wind. Since his fundamental stance is passivity, Merwin’s language can’t feel as though it were summoned from too much effort of learning, or from casually gleaned perception or overheard conversation, which would concede the existence of actual other people. The “I” finds itself, instead, in the combination of those primeval elements: wind across the water, light on the mountain. This “I” has emotions, but they drift in from elsewhere; the vessel is empty until sadness, or grief, or expectation blows in and settles briefly inside it.

It is not hard to imagine how this kind of writing could go awry, and Merwin’s attempts to expand his range of subjects to the social or the overtly political often expose his limits. But a sly ars poetica, “Song of Man Chipping an Arrowhead,” makes his case:

    Little children you will all go
    but the one you are hiding
    will fly

The “little children” here are mortals too young to exist woefully in time, but also shards of flint that “go” in service of the core function of the stone. As with any art of imposed constraint, we look for the moments when the constraints are defied. Once you carve the arrowhead, it can “fly” on its own; its nature as a stone has been transformed, just as the nature of these words, bought for nothing, is transformed. When Merwin’s poems don’t move along this axis of transformation, when they start too broad or loquacious, they lose their power.

Yet anybody who wants to learn about Merwin’s hardscrabble, very American childhood as the son of a violent minister, or his time as a scholarship student at Princeton, or his successful forays into the worlds of American and European peerage should read his wonderful prose memoirs. My favorite is “Summer Doorways,” which is mainly about his time in France, where he keeps a home. Merwin’s prose is lush, companionable, and funny, alert to the ironies of everyday life and utterly unlike his flinty poems. You surmise, reading his memoirs, that poetry is for him a quite distinct animal, specialized, like an arrowhead carved from stone, from every use but its intrinsic one. As he has held poetry to its essence, he has deepened it. And his poems in old age attain a special kind of power only available to an artist who works the same furrows over and over.

Merwin’s recent work often recalls his monitoring intelligence from its mission in the landscape to the wreck of his own aged body, itself now a part of the world of matter so resistant to human transformation. The fresh appraisal of his old face, in “To the Face in the Mirror,” draws on the tradition of mirror poems extending from Shakespeare to Sylvia Plath, Robert Lowell, and John Ashbery. The eye you see in the mirror is lit up by the sight of you; the mind, revelling in the transaction, records it, but in the process involves itself inside the exchange:

    so how far
    away are you
    after all who seem to be
    so near and eternally
    out of reach
    you with the white hair
    now who still surprise me
    day after day
    staring back at me
    out of nowhere
    past present or future
    you with no weight or name
    no will of your own
    and the sight of me
    shining in your eye

    how do you
    know it is me

The poem reminds us, as the image in the mirror reminds Merwin, of how much has gone on inside the mind and how little trace its activity leaves on the material world. Merwin’s insistence on a poetry of imaginative utility, against the encroachments of decades of literary fads, has succeeded in giving his imagined worlds some of the tangible pleasures and horrors we associate with real ones. Like Stevens, whose old-age poems are perhaps the greatest ever written, Merwin can say he “recomposed” the constituents of his vision. But he also planted and tended a palm forest that is now permanently protected and open to the public. His poems, like that forest, are a kind of time preserve. Until you can make it to Maui, the poems will have to do. Many of them will be around as long as the palms. ♦
This article appears in the print edition of the September 18, 2017, issue, with the headline “The Ascetic.”

    Dan Chiasson has been contributing poems to the magazine since 2000 and reviews since 2007. He teaches at Wellesley College. His poetry collections include “Where’s the Moon, There’s the Moon” and, most recently, “Bicentennial.”

https://www.poetryfoundation.org/poets/w-s-merwin

Merwin was once asked what social role a poet plays—if any—in America. He commented: “I think there’s a kind of desperate hope built into poetry now that one really wants, hopelessly, to save the world. One is trying to say everything that can be said for the things that one loves while there’s still time. I think that’s a social role, don’t you? ... We keep expressing our anger and our love, and we hope, hopelessly perhaps, that it will have some effect. But I certainly have moved beyond the despair, or the searing, dumb vision that I felt after writing The Lice; one can’t live only in despair and anger without eventually destroying the thing one is angry in defense of. The world is still here, and there are aspects of human life that are not purely destructive, and there is a need to pay attention to the things around us while they are still around us. And you know, in a way, if you don’t pay that attention, the anger is just bitterness.”

Album

https://www.threepennyreview.com/samples/simic_sp18.html

Arson

    Shirts rose on a neighbor’s laundry line,
    One or two attempting to fly,
    As three fire engines sped by
    To save a church going up in flames.

    People walking back from the pyre
    With their Sunday clothes in tatters
    Looked like a troupe of scarecrows
    The bank had ousted from their farm.

    As for the firebug, we were of two minds:
    Some kid trying out a new drug,
    Or a drunk ex-soldier angry at God
    And Country for making him a cripple.

    —Charles Simic

Bà Hỏa

Mấy cái sơ mi trên dây phơi quần áo nhà hàng xóm
Bèn nhoi lên
Một hay hai cái còn tính đi 1 đường bay lượn
Khi mấy cái xe cứu hỏa la ỏm tỏi, “Cháy! Bà con ơi! Cháy!
Chúng tính kíu cái nhà thờ đang được bà hoả thăm viếng

Mọi người ta về, từ giàn hoả
Trong bộ đồ vía Chủ Nhật, rách tả tơi
Chẳng khác chi mấy thằng người rơm
Nhà băng đã xiết mẹ trang trại của họ

À, mà này, về “bọ lửa”
Chúng ta có hai vấn nạn lớn về chúng:
Lũ trẻ, có đứa thử chơi 1 loại ken mới xuất hiện
Hay 1 tên cựu binh Ngụy giận dữ với Chúa Trời
Và Xứ Mít, vì đã làm anh ta què giò

Note: Firebug chắc là con cánh cam

Charles Simic, a former Poet Laureate of the United States, is the author most recently of The Lunatic (poetry) and The Life of Images (prose).

Quoc Tru Nguyen shared Trịnh Kim Tiến's post.

2 mins

Trịnh Kim Tiến is with Pham Doan Trang.

2 hrs

NỮ NHÀ BÁO TIẾP TỤC BỊ BẮT ĐƯA ĐI VÀO NGÀY QUỐC TẾ PHỤ NỮ

Sau khi thoát khỏi sự giam cầm phi lý, nhà báo Phạm Đoan Trang kiên quyết không chịu rời khỏi Việt Nam. Chị nói chị muốn giữ trọn lời hứa của mình, người dân Việt Nam đã bị lừa dối quá nhiều và chị thà bị bắt chứ không để mọi người phải thất vọng. Chị muốn chứng kiến giây phút đất nước này thay đổi và chị sẽ không bước dù chỉ một bước chân ra khỏi biên giới quê hương.

Trước đó, an ninh nói với đôi chân phải chống nạng rằng chị đừng mong vào Sài Gòn sẽ thoát. Chính vì sự đe dọa này chị đã quyết định lẩn tránh tại Hà Nội luôn. Trang biết rằng đang có một sự truy nã ngầm đang diễn ra với mình, dù chị có ở đâu. Chân chị đã quá đau để có thể tiếp tục di chuyển xa.

Nhà báo bình dân đã nhờ bạn thuê giúp một căn phòng nhỏ và ở đó trong suốt những ngày qua.

Chiều nay khoảng 3h30 chúng tôi đã không còn có thể liên hệ với chị. Chủ nhà nơi thuê trọ thông báo rằng công an khu vực đã đến. Theo như chúng tôi biết thì hiện nay dưới nơi chị thuê ở có một số an ninh thường phục vẫn còn đứng gác. Tác giả sách “Chính Trị Bình Dân” đã một lần nữa bị bắt đưa đi.

Lần trước là trước ngày giỗ bố và hôm nay là ngày mà họ luôn hô hào phải tôn trọng phụ nữ. Ngày Quốc tế phụ nữ, người phụ nữ với đôi nạng bị an ninh lôi đi đâu chưa rõ tin tức.

Quoc Tru Nguyen shared a memory.

February 18 at 1:44pm

3 Years Ago

See Your Memorieschevron-right

Pham Doan Trang

February 17, 2015

Pham Doan Trang

February 17, 2015

LỜI TỰ THÚ TRƯỚC ĐÊM GIAO THỪA

Thật chẳng vui vẻ gì khi phải viết những dòng này, vào lúc này.

Trong khoảng nửa năm nay, kể từ mùa hè 2014 khi còn đang ở Mỹ, tôi đã thường xuyên nhận được từ nhiều trang Facebook nặc danh những tin nhắn đe dọa với một nội dung chung: Sẽ đưa các clip và hình ảnh nude, sex của tôi – Phạm Đoan Trang – lên mạng Internet, nếu tôi tiếp tục các hoạt động mà họ gọi là “chống phá”.

Tôi im lặng không trả lời một tin nhắn nào, vì tôi biết tác giả của chúng chỉ có thể là ai hoặc làm việc cho ai, và tôi… không biết phải nói gì.

Đó là một câu chuyện buồn, đã xảy ra từ gần 6 năm về trước, trong một vụ việc mà tôi tự gọi là “vụ bê bối 2009” của tôi với cơ quan an ninh điều tra của Việt Nam.

Hẳn nhiều người còn nhớ, vào cuối mùa hè năm 2009, có ba blogger bị bắt tạm giam 9 ngày ở một trong những vụ bắt nổi tiếng của năm (nối sau vụ bắt doanh nhân Trần Huỳnh Duy Thức và luật sư Lê Công Định). Ba blogger ấy là Mẹ Nấm, Người Buôn Gió, và tôi – khi đó còn là phóng viên của chuyên trang Tuần Việt Nam thuộc báo điện tử VietNamNet.

Cả ba blogger bị bắt vì bị cho là có dính líu đến một “âm mưu” in áo phông chống dự án bauxite Tây Nguyên.

Trong ba blogger, có lẽ tôi là người “oan” nhất, theo cái nghĩa tôi không hề tham gia in áo, chưa từng trông thấy áo, cũng như không một lần được hỏi ý kiến về vụ áo xống đó. Sau này, thỉnh thoảng tôi vẫn nhớ lại câu chuyện ấy, với một ý nghĩ buồn trong đầu: “Áo em chưa mặc một lần…”.

Cũng về sau này, trong ba blogger, có lẽ tôi là người ít nói về câu chuyện năm ấy nhất, không phải vì sợ an ninh, sợ bị trả thù, hay sợ bất kỳ điều gì khác, mà vì hai lý do chính:

Lý do thứ nhất, tôi xấu hổ. Xấu hổ vì mình bị bắt một cách lãng xẹt, và hồi ấy, tôi ngu ngơ lắm, đần độn lắm, tôi đâu biết gì về chính trị, luật pháp, nhân quyền, v.v. Tôi đã là một người hoàn toàn ngây thơ và nhút nhát. Tôi đã khóc mếu, đã van lạy, xin khai báo thành khẩn – những việc mà không bao giờ tôi nghĩ mình có thể làm trong đời nếu mình vô tội. Nhưng than ôi, làm sao một đứa con gái nhà lành, chưa từng có chuyện dính dáng đến pháp luật và cơ quan công quyền, sống một thời tuổi trẻ và tuổi thơ tràn đầy thi ca nhạc họa, lại có thể có đủ bản lĩnh để đương đầu với những kẻ được đào tạo để thị uy, trấn áp người khác?

Mà cũng chính vì thế, tôi thấy xấu hổ thay cho cơ quan an ninh điều tra Bộ Công an: Làm sao mà họ có thể biến chuyện in mấy cái áo phông thành một âm mưu xâm hại an ninh quốc gia được? Làm sao mà họ có thể thấy tự hào, hãnh diện vì đã cả phá thành công một “chuyên án” như thế? Nói cách khác, người bị bắt đã lố bịch, kẻ đi bắt người còn lố bịch hơn.

Lý do thứ hai, tôi đã trải qua những giờ phút rất đau khổ. Và đó là lý do còn ám ảnh tôi mãi mãi về sau này, cho đến tận bây giờ.

Họ – cơ quan an ninh điều tra của Bộ Công an – đã thu giữ máy tính của tôi trái phép, trong lúc tôi đang bị giam ở B14.

Họ đã xâm nhập máy tính của tôi – đương nhiên là trái phép – và tệ hơn thế nữa, phục hồi lại toàn bộ một số bức ảnh riêng tư mà tôi hoặc đã xóa đi, hoặc đang lưu trong một folder bí mật nào đó mà chính tôi cũng không ý thức nhớ (vì có bao giờ tôi từng nghĩ đến chuyện mình có thể bị bắt, máy tính có thể rơi vào tay an ninh).

Đó là những bức ảnh ghi lại cảnh quan hệ của tôi – vào cái thời mà tôi cho là mình lãng mạn nhất, và cũng ngây thơ nhất. Thời mà tôi quan niệm “yêu là phải hết mình”. Thời mà tôi như sống trong một thế giới đầy những hình ảnh đẹp đẽ, những giai điệu huyền ảo: làm báo, yêu anh, và nghe guitar cổ điển, nghe nhạc Beatles. Tôi đi đâu, trong đầu cũng rực sáng những hình ảnh ấy: bóng nụ cười của anh, ánh mắt của anh, đôi môi, bàn tay…

Tôi đã nghĩ về tình yêu (và tình dục) như cái gì đó thật sự thiêng liêng, rất đỗi thiêng liêng.

Và vì thế, tôi đã đau khổ đến mức nào khi những điều thiêng liêng ấy bị làm cho vấy bẩn, khi sự riêng tư của mình bị xâm phạm, chà đạp. Tôi không bao giờ quên cảm giác chua xót khi hàng chục cặp mắt an ninh cùng soi vào những bức ảnh đó. Tôi không bao giờ quên được ý nghĩ đau đớn lướt qua đầu mình khi đó: Phải rồi, tôi đã có vài mối tình, và đã chụp ảnh ghi lại một số khoảnh khắc nhạy cảm. Nhưng tôi làm thế chỉ vì tình cảm – đối với người mình yêu, và với chính cơ thể mình, tuổi xuân của mình. Tôi làm thế không phải để cho cả một tiểu đội an ninh xem, rồi đem ra bình phẩm và răn dạy rằng phàm là trí thức, là người có đạo đức, thì phải thế này, thế kia…

Tôi đã im lặng, cố gắng để câu chuyện buồn thảm của năm 2009 ấy trôi vào quá khứ vĩnh viễn. Nhưng ký ức của tôi không ngủ được, cứ lâu lâu nó lại bị đánh thức bởi những tin nhắn đe dọa nặc danh, những lời lẽ của dư luận viên bóng gió trên mạng. Tôi hiểu rằng, không sớm thì muộn, những bức ảnh ấy cũng sẽ bị tung ra, chúng có thể bị rò rỉ trên một trang mạng “chống phản động” nào đấy, và/hoặc sẽ được gửi đến những người mà tôi không muốn họ biết đến chúng nhất. Tệ hơn nữa, chúng có thể được xử lý, được chỉnh sửa, được công bố kèm những thông tin thêm thắt, nhào nặn và bịa đặt khác (giống như cách mà dư luận viên lâu nay vẫn làm đối với người đấu tranh dân chủ) để cố tình tạo ra những câu chuyện kinh khủng về tôi.

Tôi không muốn thanh minh gì, ngoài một điều duy nhất: Tôi đã làm thế chỉ vì tình cảm đối với người mình yêu và với chính cơ thể mình, tuổi xuân của mình.

Và bây giờ, tôi buộc lòng phải viết những dòng này, trong một đêm cuối năm mà lẽ ra tôi phải thấy rất vui, vì tôi đang được ăn Tết ở Việt Nam, sau hơn hai năm xa nước.

Tôi thích thú gì khi phải tung lên mạng những chuyện hết sức riêng tư, mà lại là vào đêm trước giao thừa?

Tôi thích thú gì khi phải tố cáo những chuyện liên quan đến một cơ quan công quyền thật sự rất lớn và rất oai, là cơ quan an ninh điều tra Bộ Công an Việt Nam?

Tôi thích thú gì khi phải nói rằng an ninh Việt Nam đã “mẫn cán” đến mức thọc mũi vào đời tư của một phụ nữ và ra sức huấn thị, dạy đạo đức cho người phụ nữ (độc thân) ấy?

Nhưng, dù chua xót đến mấy, tôi cũng đành phải viết lời “tự thú” cuối năm này, bởi vì biết đâu, một ngày nào đó những bức ảnh riêng tư của tôi sẽ được bôi đen bôi đỏ, khoanh tròn, v.v. trên mạng?

Tôi muốn có lời xin lỗi trước đến những người sẽ bị ảnh hưởng vì sự cố đó, nếu nó xảy ra. Tôi muốn nói rằng, tôi đã không thể tự vệ được, cũng như đang không thể chịu trách nhiệm về những bức ảnh riêng tư của mình một khi nó đã được lưu đầy đủ trong hồ sơ của cơ quan an ninh.

Tôi cũng muốn cầu nguyện một điều trước phút giao thừa – dù tôi không phải người có đạo – rằng ước sao những câu chuyện đau lòng tương tự do an ninh Việt Nam gây ra sẽ không bao giờ xảy ra với bất kỳ ai trên đất nước này. Ước sao lực lượng an ninh Việt Nam cũng biết bảo vệ, tôn trọng nhân quyền, trong đó có quyền riêng tư của công dân, như họ đã và đang tích cực bảo vệ chế độ.

Chúng đánh què, chúng dọa tung hê những clip riêng tư, sau khi trấn lột đồ dùng cá nhân, chúng làm đủ thứ chuyện thô bỉ, nhơ bẩn, không làm sao bẻ gãy ý chí của 1 người đàn bà.
Chúng là ai?
Vẹm chứ còn ai.

Quoc Tru Nguyen added 2 new photos.

March 2 at 8:38pmRichmond Hill

Poetry Magazine March 2018

HIEU MINH NGUYEN

Hieu Minh Nguyen là nhà thơ Mẽo gốc Mít, và còn là nhà trình diễn, performer. Tác giả của Not Here (Coffee House Press, 2018), và This Way to the Sugar (Write Bloody Publishing, 2014).

Everyone you loved refused to die in this town before they died in this town.
Mọi người bạn yêu thương từ chối chết trong thành phố này trước khi họ chết trong thành phố này.

Câu thơ được tờ báo đưa lên trang bìa, có gì đó rất khủng khiếp, nếu bạn đọc lé, lệch, THNM, và liên tưởng tới nhân vật Kurtz, trong Trái Tim Của Bóng Đen, qua miêu tả của Vila-Matas.

http://www.tanvien.net/Ghi_1/giua_long_den_hn.html

Kurtz hiện giờ vẫn sống ở đó, ở Hà Lội. Nơi thăm thẳm, thâm sâu của một cõi thả lỏng mọi tội ác, và của đêm đen dài dằng dặc của chúng ta.

Thì, tất nhiên, nó chẳng bao giờ biến mất, cái dòng nước đục ngầu, đỏ như máu, của sông Hồng, chảy từ trái tim của bóng đen, là thành phố Hà Nội, ra biển, đưa chúng ta dạt dào lưu vong, sau khi thoát hải tặc Thái lan, mãi tít tới miệt Công Gô, và, ăn Tết Công Gô xong, lại trở về.

Và cùng về với nó, là nhân vật Kurtz; anh này, tất nhiên, cũng chẳng hề biến mất, hay là, nếu anh ta làm như thế, “anh ta đi rất xa, nói như Kafka, để ở lại đây”.
Ui chao, nghe cảm khái cứ như thi sĩ Huỳnh Văn Nghệ, và những đấng Yankee mũi tẹt, giang hồ khắp thế giới, đi đến đâu là biến nhà người, đất người thành bãi đánh hàng!

Mi khùng rồi, Gấu ơi, GCC nghe Gấu Cái la hoảng! (1)

(1)

GERMANY

Let others speak of her shame,
I speak of my own.
O Germany, pale mother!
How soiled you are
As you sit among the peoples.
You flaunt yourself
Among the besmirched.

The poorest of your sons
Lies struck down.
When his hunger was great
Your other sons
Raised their hands against him.
This is notorious.

With their hands thus raised,
Raised against their brother,
They march insolently around you
And laugh in your face.
This is well known.

In your house
Lies are roared aloud.
But the truth
Must be silent.
Is it so?

Why do the oppressors praise you everywhere,
The oppressed accuse you?
The plundered
Point to you with their fingers, but
The plunderer praises the system
That was invented in your house!

Whereupon everyone sees you
Hiding the hem of your mantle which is bloody
With the blood
Of your best sons.

Hearing the harangues which echo from your house, men laugh.
But whoever sees you reaches for a knife
As at the approach of a robber.

O Germany, pale mother!
How have your sons arrayed you
That you sit among the peoples
A thing of scorn and fear!

Bertolt Bretcht: Selected Poems

“Nhục nhã của riêng Gấu”, kệ cha những tên Bắc Kít khác: Sự xuất hiện 1 nhân vật như Phạm Đoan Trang, làm Gấu nhớ đến Sebald, và nhận xét sau đây của ông.

… Weiss to attend the Auschwitz trial in Frankfurt. He may also have been motivated before the event by the hope, never quite extinguished, "that every injury has its equivalent somewhere and can be truly compensated for, even if it be through the pain of whoever inflicted the injury." This idea, which Nietzsche thought was the basis of our sense of justice and which, he said, "rests on a contractual relationship between creditor and debtor as old as the concept of law itself”…
W.G. Sebald: The Remorse of the Heart.
On Memory and Cruelty in the Work of Peter Weiss

Weiss tham dự tòa án xử vụ Lò Thiêu ở Frankfurt. Có thể là do ông vẫn còn hy vọng, một niềm hy vọng chẳng hề tàn lụi, rằng, “mọi tổn thương thì có cái phần tương đương của nó, ở đâu đó, và có thể thực sự được đền bù, bù trừ, bồi hoàn, ngay cả, sự bồi hoàn này thông qua nỗi đau của bất cứ kẻ nào gây ra sự tổn thương”. Tư tưởng này Nietzsche nghĩ, nó là cơ sở của cảm quan của chúng ta về công lý, và nó, như ông nói, “nằm trong liên hệ có tính khế ước, giữa chủ nợ và con nợ, và nó cũng cổ xưa, lâu đời như là quan niệm về luật pháp, chính nó”
W.G. Sebald: Sự hối hận của con tim.

… even if it be through the pain of whoever inflicted the injury.

Moi, je traine le fardeau de la faute collective, dis-je, pas eux.
Jean Améry viết, trong Vượt quá tội ác và hình phạt, Par-delà le crime et le châtiment.

Gấu cũng có thể nói như thế:
Ta mang cái gánh nặng của Cái Ác Bắc Kít, đâu phải lũ Bắc Kít?

Vị bằng hữu Tin Văn, 1 trong hai hộ pháp của nó, thường vẫn thương hại Gấu, tội nghiệp mi quá, cứ mong một phép lạ, từ đám tinh anh Bắc Kít.....

Quoc Tru Nguyen shared Nhật ký yêu nước's post.

February 24 at 5:50pmRichmond Hill

Về vị này, có 1 entry của Timothy Snyder, trong "On Tyranny, 20 bài học của thế kỷ", thật xứng đáng: Chưa bao giờ vị này sử dụng từ ngữ thô tục, đối với lũ Vẹm. Ngay cả cái thư trần tình, về lũ Vẹm tính tung hê mấy cái clip riêng tư, hòng làm nhục Bà, thì cũng được viết bằng 1 giọng cực kỳ hạnh phúc, như là dịp để tạ lỗi với người yêu: Áo em chưa mặc 1 lần!

Quá tuyệt!

Làm nhớ Brodsky.

Đức tính thần sầu của Brodsky, như Coetzee chỉ ra, là, bằng mọi cách đừng bao giờ để cho lũ khốn biết, bạn bị thương tổn, đau đớn. Đừng bao giờ coi mình là nạn nhân trước lũ mạt hạng, mạt kiếp là lũ Vẹm (1)

Hãy đối xử thật là dịu dàng với ngôn ngữ của chúng ta.

Be kind to our language.

(1)

In his autobiographical journeying Brodsky never reached the 1960s, the time of his notorious trial on charges of social parasitism and his sentencing to corrective labor in the Russian far north. This silence was, in all likelihood, deliberate: a refusal to exhibit his wounds was always one of his more admirable traits ("At all costs try to avoid granting yourself the status of the victim," he advises an audience of students; On Grief, p. 144).

Coetzee: Joseph Brodsky

Như Coetzee viết, một trong những nét đẹp nhất của Brodsky “mình ên”, là không bao giờ khoe khoang những vết thương của mình. Ông gần như chẳng bao giờ nhắc tới thời gian đi tù. Nhưng đây là quãng đời đẹp nhất của chàng, qua bài viết cho thấy.
Y chang GCC, và những ngày ở tù VC ở nông trường Ðỗ Hòa

Thơ Mỗi Ngày

http://www.nybooks.com/articles/2018/03/08/on-the-deployment-of-simile-to-understand-good-marriages/

On the Deployment of Simile to Understand Good Marriages

Vona Groarke

March 8, 2018 Issue

Clothes stiffening into position overnight
on chairs or on the backs of chairs—
that is like a marriage too

and so is the rain crowding the window
so hard I can hardly see through

and so is the sand in the rock pool
when the stick in your hand
or the stone thrown by your hand
is a thing of the past

so the sand settles back
as before

what is obvious

is how the rock hides
inside itself

right there
in front of you.

Vona Groarke’s latest book is her Selected Poems. She teaches at the University of Manchester. (February 2018)

Bài thơ, vô tình, xuất hiện đúng vào ngày 8/3. Bèn đi 1 đường tiếng Mít, tặng 1 nửa linh hồn của bất cứ 1 tên đực rựa.

Về cái sự triển khai từ hoa “so sánh”, nhằm hiểu biết những cuộc hôn nhân tốt lành

Quần áo ngay đơ, cái nào vô chỗ đó trong đêm
Cái trên ghế, cái trên lưng ghế
Thì cũng giống như cuộc hôn nhân

Và cũng thế, mưa rơi lỗ chỗ trên cửa sổ
Dầy đặc đến nhạt nhoà hết cảnh vật

Và cũng thế là cát nơi hồ sỏi
Khi những ngón tay dấp dính
Hay sỏi lọt qua kẽ tay
Là chuyện của quá khứ

Và thế là sỏi đá lại “cũng cần có nhau”, như trước đó.
Điều hiển nhiên
Là,

Như thế nào sỏi đá giấu mình ở trong chính nó
Ở ngay đây
Trước mắt bạn.

Re: 8/3 & simile. Bỗng nhớ ra bài thơ sau đây.

http://www.tanvien.net/Dayly_Poems/35.html

Bữa rượu nhỏ

Nàng không tin nàng còn xinh
Cười đưa hoa ấu chồng mình ngắm chơi
Rót ly rượu nhỏ cùng soi
Chân mày môi má hồng thôi là hồng (1)

Đặng Lệ Khánh

Note: Bắc Kít nói, Hồng ơi là Hồng!
Đen ơi là Đen!

Tks
NQT

Người Huế cũng nói "hồng ơi là hồng!", nhưng nói như vậy thì hơi "liếng" .
Để nghiêm chỉnh hơn một tí thì dùng chữ "thôi" !!
Anh Trụ dịch và viết nhiều quá, K đọc không kịp !!!

Tôi tính chỉ dịch thơ, và dịch 1 số truyện ngắn, và bỏ hết những mục khác, nhưng chưa được.
Tôi cũng định chuyển 1 số bài viết cho a2a, nhưng phải là những bài nhẹ nhàng, và “hoàn tất”!

Tks agian
NQT

Poems
December 11, 2017 Issue
Autumn

By Louise Glück

https://www.newyorker.com/magazine/2017/12/11/autumn

The part of life
devoted to contemplation
was at odds with the part
committed to action.

*

Fall was approaching.
But I remember
it was always approaching
once school ended.

*

Life, my sister said,
is like a torch passed now
from the body to the mind.
Sadly, she went on, the mind is not
there to receive it.

The sun was setting.
Ah, the torch, she said.
It has gone out, I believe.
Our best hope is that it’s flickering,
fort/da, fort/da, like little Ernst
throwing his toy over the side of his crib
and then pulling it back. It’s too bad,
she said, there are no children here.
We could learn from them, as Freud did.

*

We would sometimes sit
on benches outside the dining room.
The smell of leaves burning.

Old people and fire, she said.
Not a good thing. They burn their houses down.

*

How heavy my mind is,
filled with the past.
Is there enough room
for the world to penetrate?
It must go somewhere,
it cannot simply sit on the surface—

*

Stars gleaming over the water.
The leaves piled, waiting to be lit.

*

Insight, my sister said.
Now it is here.
But hard to see in the darkness.
You must find your footing
before you put your weight on it.

Mùa Thu

Phần đời dâng cho "chiêm ngưỡng và kính trọng", bà xã
Thì đếch ăn ý với phần đời dâng hiến cho... Vẹm
Mùa Thu đang mò tới
Nhưng tớ nhớ là, nó luôn tới vào lúc con nít nghỉ học

Đời, như bà chị của tớ nói
Thì cũng giống như bó đuốc,
Được chuyển từ phần xác qua phần hồn
Chán 1 phát, vưỡn bà, phán
Phần hồn vào lúc này
Chưa sẵn sàng ở đó, để mà nhận!

Mặt trời lặn
À, bó đuốc, bà nói.
Nó đi mẹ mất rồi, tôi nghĩ.
Hy vọng nhất, là,
Nó nhấp nháy
For/da, for/da như thằng bé Ernst
Ném đồ chơi của nó qua phiá bên kia cái nôi
Rồi kéo trở lại.
Thật quá tệ
Không có 1 đấng con nít ở đây
Chúng ta có thể học từ chúng, như Freud nói.

Chúng ta cũng, đôi lúc, có thể ngồi
Ở mấy cái băng ghế ở bên ngoài phòng ăn
Mùi lá cháy

Mấy anh già, hết xí oát - từ này chôm của Sến, khi mắng yêu Gấu –
Và lửa.
Đâu phải điều hay,
Lũ già thường đốt nhà

Cái đầu, tâm hồn, phần trí tuệ, the mind
Của tôi
Mới nặng nề làm sao
Ních chặt quá khứ
Đếch còn chỗ cho thế giới chui vô,
Xin 1 cái vé đi tuổi thơ cái con mẹ gì đó!
Phải đi chỗ nào khác thôi.

Qua Mẽo sống với lũ Nguỵ cũng được đấy
Nếu đít bạn đỏ choé, như mafia đỏ

Đâu có giản dị ngồi ở trên mặt
Hay, hì hục đốt lò?

Sao lấp lánh nơi mặt hồ
Lá khô chất đống
Chờ đốt

Đốn ngộ, là lúc này, bà chị phán
Thật khó mà nhìn vào bóng tối
Bạn phải biết chân bạn ở đâu
Trước khi bạn ấn mạnh nó 1 phát!

Vào ngày 8/3, Gấu ngộ ra, bài thơ nào cũng có thể dùng vào việc tán vợ cả!

Quách Tường tiểu muội

Bài này, cũng nhờ đầu tháng mà lòi ra.
QT là… nick của Gấu Cái, khi viết cho 1 tờ báo địa phương, đúng bài viết vào dịp 30 Tháng Tư, năm đầu tiên qua Xứ Lạnh.

Sau Gấu chôm, đưa vô “Tự Truyện”, và là cái thư gửi Cô Út.

NTV, mastermind, Trùm tờ “Trăm Con”, đọc, gật gù, đúng rồi, giá mà hồi đó, ta hiểu ra chân lý, thay vì dzục cờ ba que vô thùng rác, thì cuộn nó lại, dzím vào trong tim, trong hồn, trong não, thì tờ "Trăm Con" vưỡn còn!

Bài viết của Huỳnh Ngọc Chiến, tuyệt, nhưng theo Gấu, chưa tới, chưa hết được cái đẹp của "nhân vật" này.

Granta 100

Ta sẽ nhớ mi vô cùng khi ta ngỏm
Đáng yêu nhất của những nụ cuời
Mềm mại nhất ở trên giường
Khi cả hai còn trẻ

Quách Tường của ta ơi
Hãy nhớ rằng khi ta ngỏm rồi
Mi cứ vưỡn còn sống hoài
Trong tim và trong hồn của ta

Uncertainty

We couldn't tell if it was a fire in the hills
Or the hills themselves on fire, smoky yet
Incandescent, too far away to comprehend.
And all this time we were traveling toward
Something vaguely burning in the distance-
A shadow on the horizon, a fault line-
A blue and cloudy peak which never seemed
To recede or get closer as we approached.
And that was all we knew about it
As we stood by the window in a waning light
Or touched and moved away from each other
And turned back to our books. But it remained
Even so, like the thought of a coal fading
On the upper left-hand side of our chests,
A destination that we bore within ourselves.
And there were those-were they the lucky ones?-
Who were unaware of rushing toward it.
And the blaze awaited them, too.

Edward Hirsch: The Living Fire

Không chắc

Chúng tôi không thể nói, có 1 đám cháy ở nơi những ngọn đồi
Hay những ngọn đồi, chính chúng, cháy
Tuy nhiên, khói, có, sáng rực một màu
Nhưng xa quá, không sao hiểu
Và trong tất cả thời gian đó, chúng tôi đi về một cái gì, mơ mơ hồ hồ, cháy, từ một khoảng xa –
Một cái bóng ở nơi chân trời, một đường nét lầm lạc –
Một ngọn đỉnh trời – thì cứ phán đại như thế - xanh xanh, có mây
Nó có vẻ chẳng bao giờ thèm lùi, hay, tới gần hơn, trong khi chúng tôi thì cứ xấn tới.
Và đó là tất cả những gì chúng tôi biết về nó.
Khi chúng tôi đứng bên cửa sổ trong ánh sáng nhợt nhạt
Hay mân mê nhau, hay rời xa nhau
Và quay trở lại với những cuốn sách của chúng tôi
Và nó cứ ỳ ra, mãi như thế
Như ý nghĩ về 1 cục than hồng tàn lụn dần
Ở phía bên cánh tay trái của trái tim của chúng tôi
Một chốn tới mà chúng tôi giữ rịt ở bên trong chính chúng tôi
Và có những kẻ - những kẻ may mắn?-
Họ đếch cần biết, hay đếch thèm để ý đến chuyện, chạy tới nó.
Và ngọn lửa, hay, đám cháy, tuy nhiên, vưỡn đợi họ.

NYRB Jan, 2000

Bài thơ này, được viết khi Brodsky bị lưu đầy nội xứ, ở 1 nông trại ở phiá Bắc nước Nga.
Ở Nga, lễ mừng năm mới được coi như lễ mừng Giáng Sinh.
Bản dịch tiếng Anh, của chính tác giả, được kiếm thấy trong những giấy tờ của ông.

Ngày 1 Tháng Giêng, 1965

Những Vì Vua sẽ đánh mất những địa chỉ cũ của mi
Không một vì sao sẽ sáng lên nhằm tạo ấn tượng.
Tai của mi bèn chịu thua
Tiếng hú gào nhức nhối của những trận bão.
Cái bóng của mi
Bèn rụng rời, bye bye, cái lưng của mi
Mi bèn tắt đèn cầy, và bèn đụng cái bao tải
Bởi là vì mi còn phải bóc lịch dài dài,
Ở cái nông trường cải tạo Đỗ Hoà, Nhà Bè này
Bao nhiêu đèn cày cho đủ,
Cho những cuộc…. đốt đuốc chơi đêm?

Cái gì, cái này?
Nỗi buồn ư?
Nhớ Xề Gòn ư?
Nhớ mấy đứa nhỏ ư?
Đúng rồi, có lẽ nó, đấy,
Một khúc nhạc sến sẽ chẳng bao giờ ngưng

Cái gì gì,
Ngọn đèn đêm đứng im, “cuối” đầu!

Lũ Ngụy gần như thuộc nằm lòng, những khúc trầm bổng
Cầu cho nó được chơi rất đúng tông, cùng với những điều sắp tới
Với góc khuất của một ai đó
Bằng sự biết ơn, của mắt và của môi
Về những gì cho chúng biết,
Làm sao xoay sở
Về 1 điều xa xưa
Những ngày tháng cũ.

Và bèn ngước mắt nhìn lên, nơi không một đám mây trôi giạt
Bởi là vì mi cạn láng đời rồi, Gấu ơi là Gấu ơi.
Mi sẽ hiểu, tiện tặn nghĩa là gì:
Nó hợp với tuổi của mi.
Không phải 1 sự coi thường.
Quá trễ rồi, cho đột phá
Dành cho những phép lạ
Dành cho Ông Già Noel và bầy đoàn thê tử của Xừ Lủy

Và bất thình lình mi hiểu ra được
Mi, chính mi, là Phép Lạ
Hay, khiêm tốn hơn,
Một món quà triệt để, dứt khoát.

Note: Bài thơ này, cũng có trong cuốn Thơ Kíu Đời. Sẽ giới thiệu lời còm của nữ thi sĩ, tác giả cuốn sách sau

WHAT LIPS MY LIPS HAVE KISSED,
AND WHERE, AND WHY

Edna St. Vincent Millay (1892-1950)

What lips my lips have kissed, and where, and why,
I have forgotten, and what arms have lain
Under my head till morning; but the rain
Is full of ghosts tonight, that tap and sigh
Upon the glass and listen for reply,
And in my heart there stirs a quiet pain
For unremembered lads that not again
Will turn to me at midnight with a cry.
Thus in the winter stands the lonely tree,
Nor knows what birds have vanished one by one,
Yet knows its boughs more silent than before:
I cannot say what loves have come and gone,
I only know that summer sang in me
A little while, that in me sings no more.

Edna St. Vincent Millay had many love affairs. Her biographer, Nancy Milford, said of her: She smoked in public when it was against the law for women to do so, she lived in Greenwich Village during the halcyon days of that starry bohemia, she slept with men and women and wrote about it in lyrics and sonnets that blazed with wit and a sexual daring that captured the nation. This wistful sonnet was written in 1923 when Millay was thirty-one years old. The poem opens with the speaker in contemplation, alone at night, listening to the rain, remembering the ghosts of past lovers that "tap against the window." The last lines are terribly sad and beautiful, softened and consoled perhaps by memory of a love affair and the notion that at one time "summer sang in me," even though no more. I once heard that Sigmund Freud said all literature is about love and sex or was it love and death? I would venture to say that all poetry to an extent is about unrequited love, not necessarily carnal or romantic love, but yearning.

Note: Bài thơ trên, có tính vô 8/3?
Why not?

Môi nào môi tôi hôn, và ở đâu, và tại sao
Tớ quên mẹ nó mất rồi.

http://www.nybooks.com/articles/2018/03/08/on-the-deployment-of-simile-to-understand-good-marriages/

On the Deployment of Simile to Understand Good Marriages

[tạm dịch: Về cái chuyện khoe hàng để hiểu những cuộc hôn nhân tốt lành]

Vona Groarke

March 8, 2018 Issue

Clothes stiffening into position overnight
on chairs or on the backs of chairs—
that is like a marriage too

and so is the rain crowding the window
so hard I can hardly see through

and so is the sand in the rock pool
when the stick in your hand
or the stone thrown by your hand
is a thing of the past

so the sand settles back
as before

what is obvious

is how the rock hides
inside itself

right there
in front of you.

Vona Groarke’s latest book is her Selected Poems. She teaches at the University of Manchester. (February 2018)

Note: Số NYRB mới này còn hai bài cho đọc free quá OK.

http://www.nybooks.com/articles/2018/03/08/impossibility-of-being-oscar-wilde/

http://www.nybooks.com/articles/2018/03/08/philip-roth-agonistes/

Từ từ tính.

“A writer needs his poisons,” Roth said in his Paris Review interview. “The antidote to his poisons is often a book.” He published more than two dozen such books. Why Write? is not one of them. It more closely resembles an account of the poisons Roth was made to swallow and the symptoms they caused—the headaches, the convulsions, the bouts of delirium. Roth may still resent his exposure to these toxins, but there’s no denying that they did their job.

Nhà văn cần độc dược.
Thuốc giải độc, là cuốn sách của hắn.

GCC cần xì ke.
Giải xì ke, là trang Tin Văn!
Tin Văn sẽ lèm bèm thêm, về bài viết này.

Quoc Tru Nguyen

1 min

Cuốn này, thấy lâu rồi, nhưng chê. Cái tít nghe bất bình quá. Thơ kíu đời?
Bữa nay, lỡ cầm lên, đọc 1 phát, là mê liền. Rất nhiều bài viết, là về 1 số những bài thơ đã được post trên Tin Văn, tếu thế.
Thí dụ, đường kiếm, về bài thơ của Adam Zagajewski: Cố mà ca ngợi 1 thế giới bị tùng xẻo.
Hay, Dừng ngựa bên rừng chiều tuyết xuống của Frost.

Adam Zagajewski's "Try to praise the mutilated world", first published in the post-September 11 "black" issue of the New Yorker, takes its title from its opening line:

Try to praise the mutilated world.
Remember June's long days,
and wild strawberries, drops of rose wine.
The nettles that methodically overgrow
the abandoned homesteads of exiles.
You must praise the mutilated world.
You watched the stylish yachts and ships;
one of them had a long trip ahead of it,
while salty oblivion awaited others.
You've seen the refugees going nowhere,
you've heard the executioners sing joyfully.
You should praise the mutilated world.
Remember the moments when we were together
in a white room and the curtain fluttered.
Return in thought to the concert where music
flared.
You gathered acorns in the park in autumn
and leaves eddied over the earth's scars.
Praise the mutilated world
and the gray feather a thrush lost,
and the gentle light that strays and vanishes
and returns.

When I read it I was struck, first, by an awareness that, far from lecturing his reader, the speaker was speaking to himself; his use of "You" (a Zagajewski trademark) a welcome change from the self-important I-deology of so many contemporary poets. It struck me, then, that he had brilliantly obeyed his own imperatives - "Remember .... Remember .... Return .... Praise" - and had made me do the same. More generally, I was arrested by the authority of the voice, the courage and wisdom of a call to praise in a time (like any other) of mutilation: praise, a word with Christian associations, repeated with increasing urgency in the refrain, acquiring the force of a liturgical response, a prayer. Behind the distinctive new voice, one can hear a voice heard in Auden's "Musée des Beaux Arts" ("About suffering they were never wrong / The Old Masters"), juxtaposing "miraculous birth" with "dreadful martyrdom" in which "the torturer" plays a part. At some level, Zagajewski remembers this as well as his own love, a fluttering curtain (in a window Auden had opened), and a "mutilated world" where "the executioners sing joyfully". Surely, too, Auden's "expensive delicate ship" must be one of Zagajewski's "stylish ships" - perhaps one heading for the "salty oblivion" that awaits Icarus in the Bruegel painting on which Auden's poem is based.
Zagajewski's praise poem has the variable line-length of Auden's which, despite its unobtrusive rhymes, gives it the easy assurance of the best free verse; and one cannot l pay Clare Cavanagh a greater compliment than to say her English poem does not suffer by comparison with Auden's. These poems have a similarly antithetical structure: Auden's moving from birth to death to life continuing; Zagajewski's, from "June's long days" to "light that strays and vanishes / and returns". They tell us "we must praise" the life continuing, the light returning. They are both Christian poets, intimately involved in human tragedy, yet endowed with the detached perspective of the Old Masters.
Adam Zagajewski was born sixty-four years ago in Lvov and went to university in Cracow, two cities he loves and celebrates in his essays and poems. He emigrated to France in 1982 and now lives between Cracow, Paris and Chicago. Early collections ( of his poems in English translation were presented in Without End (2002) - a title echoing the Book of Common Prayer - with a section of New Poems translated by Cavanagh. She has achieved something just as remarkable with Eternal Enemies. These are identified in n "Epithalamion", a poem beginning "Without a silence there would be no music", that goes on to assert: "Only in marriage do love and time, eternal enemies, join forces". An earlier poem, "Little Waltz", ends: "love sets us free, time kills us". The coming together of man and woman is imaged in that of the earth and "The Sea",
In love with the earth, always drawn to shore
….
In love with the earth, thrusting into cities, Stockholm,
Venice, listening to tourists laugh and chatter
before returning to its dark, unmoving source.
The most frequent pairing and dis-pairing of the many antitheses in these poems are those a of light and darkness (themselves linked to a life and death), often in a religious context, as a in "The Churches of France", described as "dark vessels, where the shy flame of mighty light wanders". Again, in a more a: recent poem, "At the Cathedral's Foot",
[we] spoke softly about disasters,
about what lay ahead, the coming fear,
and someone said this was the best
we could do now -
to talk of darkness in that bright shadow.
Such poems remind us that when this Polish Roman Catholic Adam was born, "the pock- marked / Georgian still lived and reigned". With a bitter parody of the opening of St John's Gospel, he now remembers:
In the beginning, freezing nights and hatred.
Red Army soldiers fired automatic pistols
at the sky, trying to strike the Highest Being.
The title of that poem, "Life is Not a Dream", is echoed by the end of the next, "It Depends": "I push" through a dense thicket of onlookers and ask: / What's happening? God's coming back. But it's just a dream".
Zagajewski resembles Yeats in the skill with which he links poem to poem, so that the power of both poets' collections is greater than the sum of individual poems. The Arch-poet liked to quote Blake: "Without contraries is no progression". Zagajewski would agree but, whereas the Irish agnostic celebrated the conflict of contraries that, in his "System", made the world and history go round, the Christian Pole seeks and celebrates harmony, love: "Remember the moments when we were together". The title of a key poem proclaims his creed, "Poetry Searches for Radiance", the creed of creative artists (made in their Creator's image) such as Blake-
I watch William Blake, who spotted angels
every day in treetops
and met God on the staircase
of his little house and found light in grimy
alleys –
and like others whom he celebrates: Milosz and Brodsky, Caravaggio and Vermeer, Bach and Schubert.
Last but not least, the composers: indeed, Zagajewski would seem to believe that life as well as art "aspires to the condition of music". A sentence borrowed from Conrad Aiken - "Music I heard with you was more than music" - finds its way into three poems of his new book; and music in some form is the means of communication/communion in the joyful epiphanic moments to which he and his fellow makers aspire. The music of the translator's English free verse, in its happy marriage to the poet's European themes, makes Cavanagh's Zagajewski as rare and rewarding an experience as that of Milosz's Englished Collected Poems.
TLS Dec 4 2009
TLS điểm tập thơ Eternal Enemies, Những kẻ thù thiên thu, của Adam Zagajewski.

Chắc bạn còn nhớ dòng thơ của Brodsky:
Bao thơ tôi, ít nhiều chi, là về cùng một điều - về Thời Gian. Về thời gian làm gì con người.
"All my poems are more or less about the same thing – about Time. About what time does to Man."

Đây là câu trả lời của Adam Zagajewski:
"Only in marriage do love and time, eternal enemies, join forces"
"love sets us free, time kills us".

Stopping By Woods on a Snowy Evening

Whose woods these are I think I know.
His house is in the village, though;
He will not see me stopping here
To watch his woods fill up with snow.

My little horse must think it queer
To stop without a farmhouse near
Between the woods and frozen lake
The darkest evening of the year.

He gives his harness bells a shake
To ask if there is some mistake.
The only other sound's the sweep
Of easy wind and downy flake.

The woods are lovely, dark and deep,
But I have promises to keep,
And miles to go before I sleep,
And miles to go before I sleep

Dừng ngựa bên rừng buổi chiều tuyết rụng

Rừng này của ai tôi nghĩ tôi biết
Nhà ông ta ở trong làng
Làm sao ông ta thấy tôi ngừng ngựa
Ngắm tuyết rơi phủ kín rừng.

Ngựa của tôi chắc thấy kỳ kỳ
Tại sao ngưng ở đây, chung quanh chẳng nhà cửa trang trại,
Chỉ thấy rừng và hồ nước đóng băng
Vào đúng chiều hôm cuối năm

Nó bèn khẩy khẩy cái chuông nhỏ
Như để nói với chủ của nó, này, chắc có chi lầm lẫn
Để đáp lại tiếng chuông ngựa,
Là tiếng gió thoảng và tiếng mỏng của hạt tuyết rơi.

Rừng thì đẹp, tối, và sâu
Nhưng tôi còn những lời hứa phải giữ
Và nhiều dặm đường phải đi
Trước khi lăn ra ngủ
Lăn ra ngủ

Đây là bài thơ tiếng Anh đầu tiên Gấu đọc, khi tới Trại Tị Nạn Thái Lan, cc 1990. Trong 1 cuốn sách học tiếng Anh, có cái tít là Những lời hứa phải giữ, Promises To Keep, từ thơ Frost.

As to the metaphor, I should add that I now see that metaphor is a far more complicated thing than I thought. It is not merely a comparing of one thing to another-saying, "the moon is like ... ," and so on. No-it may be done in a more subtle way.
Think of Robert Frost. You of course remember the lines:

For I have promises to keep
And miles to go before I sleep
And miles to go before I sleep

If we take the last two lines, the first-"And miles to go before I sleep"-is a statement: the poet is thinking of miles and of sleep. But when he repeats it, "And miles to go before I sleep," the line becomes a metaphor; for "miles," stands for "days," for "years," for a long stretch of time, while "sleep" presumably stands for "death." Perhaps I am doing no good for us by pointing this out. Perhaps the pleasure lies not in our translating "miles" into "years" and "sleep" into" death," but rather in feeling the implication.
Borges: This craft of verse

Về ẩn dụ, tôi có lẽ nên nói thêm là, nó rất ư “cà chớn”, rất rắc rối, hơn là thoạt đầu tôi nghĩ. Nó không giản dị chỉ là so sánh sự vật này với sự vật khác - thí dụ, "mặt trăng thì như là... " - Không, nó “tế vi” hơn nhiều.

For I have promises to keep
And miles to go before I sleep
And miles to go before I sleep

Nếu lấy hai dòng đầu, thì nó là 1 câu phán của thi sĩ, về những "dặm đường", và "ngủ". Nhưng khi ông lập lại, thì dòng thơ biến thành ẩn dụ. "dặm" biến thành "ngày", thành "năm", và dài dài mãi ra, và "ngủ", có nghĩa là, ngỏm củ tỏi!

Về già, đọc lại bài thơ, Gấu mới hiểu, tại làm sao mà 1 cuốn sách dạy tiếng Anh, lại lấy dòng thơ của Frost làm cái tít!
Những lời hứa phải giữ! (1)

[Như vậy], chúng ta có hai cách làm thơ. Người ta thường nói về văn phong giản dị và văn phong phức tạp. Tôi nghĩ, nhảm, bởi là vì điều quan trọng, what is all-meaning, là sự kiện, thơ nên sống hay nên chết, chứ không phải văn phong nên giản dị hay rắc rối. Điều này tùy thuộc vào thi sĩ thứ thiệt hay thứ dởm. Chúng ta có thể có những dòng thơ thần sầu dưới cái vẻ [cái vỏ, cũng được] rất ư là giản dị, tự nhiên. Thí dụ, khi Stevenson viết những dòng thơ "Kinh Cầu", thì đúng là thứ thơ giản dị, nhưng thi sĩ đã phải lao động cật lực mới có được. Tôi tin là, dòng thơ “Vui tớ sống, vui tớ đi”, bật ra vào 1 khoảnh khắc mà nữ thần thi ca thật vui, và thật là rộng lượng, và bèn ngó xuống thi sĩ.

Ở 1 chỗ khác, cũng trong cuốn "Tập Làm Thơ" ["This Craft of Verse": Mánh, Ngón, Nghề.. Thơ], Borges chỉ cho chúng ta thấy, có những dòng thơ, bề ngoài thật giản dị, nhưng là với 1 thi sĩ… dởm, hay người trần mất thịt.
Thí dụ câu thơ sau đây, mà theo Borges, là của Tennyson, làm khi 13 hay 14 tuổi, và [chắc là ngượng quá], bèn dục bỏ, may làm sao còn 1 dòng: “Thời gian trôi vào lúc nửa đêm”, “Time flowing in the middle of the night”. Tôi [Borges] nghĩ là thi sĩ đã chọn thời gian 1 cách thật là cực khôn khéo, very wisely. Vào ban đêm, im ắng, con người thì ngủ, nhưng thời gian vưỡn trôi, đếch có 1 tiếng động!

Borges rất mê bài thơ “Dừng ngựa bên rừng chiều tuyết phủ”. Ông nhắc tới nó mấy lần, trong cuốn “Tập Làm Thơ”, và mỗi lần, ông lôi ra 1 chi tiết, 1 phát giác thần sầu.

Trong cuốn sách, ông đồng ý với… Gấu, ẩn dụ không đơn giản, nhiều khi, tưởng là ẩn dụ, nhưng thực sự, là đốn ngộ, là mặc khải. Dũng trong “Đôi Bạn”, 1 buổi trưa hè “Ôi nắng vàng sao mà nhớ nhung", nhìn sang nhà hàng xóm, thấy cái áo cánh trắng phất phơ bay trong gió, ngạc nhiên tự hỏi, áo ai nhỉ, và nhớ ra là Loan, đi học Hà Nội, nghỉ hè, về.
Khám pháp đó chỉ là bề mặt, giản dị!
Bề sâu, "Méta", Dũng khám phá ra tình yêu của mình!

THEY PLAYED PUSHKIN

Note: Bài thơ này, dùng vào việc chào mừng Ngày Thơ, của Hội Nhà Thổ Vẹm, quá đắc địa.

Nó làm nhớ, lần TTT được làm Poster, và Sến bèn ra lệnh (?) cho tên Trùm Cớm hải ngoại đánh cô em của Sến tơi bời hoa lá cành.
Lũ này, Gấu đã nói rồi, phần đạo hạnh kể như Zéro.

Nhớ, hồi Sến mới xuất hiện, cả hải ngoại lẫn trong nước cùng mừng rỡ.
Vị nữ thủ lãnh trên lưới,Thiên Sứ đem Tin Mừng tới cho giống Mít.
Bây giờ, kể như ô hô ai tai, cả 1 lũ!

Sao mi ghét talawas? Sao mi thù Bắc Kít đến như thế?

Sergey Chudakov (1937-early 1990s?)

The son of a labor-camp director, Sergey Ivanovich Chudakov spent much of his childhood in Kolyma. Expelled from Moscow State University, he supported himself by writing articles under pseudonyms; he was also a pornographer, pimp and book thief. Sometimes called 'the Russian Villon', he is thought to have died or been murdered in the early 1990s.

Boris Dralyuk

Con một ông trùm quản giáo, tuổi thơ trải qua hầu hết tại nhà tù nỗi tiếng Kolyma. Bị đá đít ra khỏi trường Đại Học Moscow, ông kiếm sống bằng cách viết lách dưới những cái nick vô danh; còn là 1 nhiếp ảnh gia phim/hình ảnh con heo, một tên ma cô, một tay ăn trộm sách.
Đôi khi được gọi, là 1 Villon (một nhà thơ Pháp) của Nga, nghe nói ông bị làm thịt vào đầu thập niên 1990,
(sinh năm 1937, là cùng năm với GCC!)

THEY PLAYED PUSHKIN

They played Pushkin on a grand piano.
They killed Pushkin in a duel one day.
He had asked them for a plate of cloud berries
and, lying near a bookshelf, passed away.

In icy water, full of frozen clods,
they buried Pushkin, hallowed be his name.
And we too tend to meet too many bullets;
we hang ourselves, and open up our veins.

All too often we are hit by cars,
get tossed down stairwells in a drunken state.
We live - and all our petty intrigues
wound little Pushkin in some way.

Little, cast in iron, celebrated -
in a park deserted thanks to frost -
he stands (his understudy and replacement),
bitterly regretful at the loss
of youth, and of the title Kammerjunker,
of songs, of glory, of the girls in Kishinyov,
of Goncharova in her white lace petticoat,
and of death that cannot be shrugged off.

Boris Dralyuk

Chúng chơi Pushkin

Chúng chơi Pushkin trên cái dương cầm tổ bự chảng
Chúng giết Pushkin bằng 1 cuộc đấu súng
Chàng hỏi xin chúng một dĩa trái cây cloudberries
Và, nằm kế bên cái giá sách, chàng bèn làm chuyến tàu suốt

Trong nước băng, đất lạnh
Chúng chôn chàng, cầu sao cho vĩnh hằng là tên chàng
Và chúng ta, chúng ta cũng muốn được ăn vài trăm viên đạn
Chúng ta tự làm thịt chúng ta, bằng cách tự treo cổ
Hay mở toang động mạch

Tất cả chúng ta, thì cũng đã nhiều lần, được xe hơi hôn, một, hai, hay nhiều phát!
Té bổ chửng nơi cầu thang, do say mèm
Chúng ta sống – và tất cả ba cái lẻ tẻ như thế, thì có tí mùi đau thương - như Pushkin - một cách nào đó.

Nhỏ xíu, bị đóng cứng vào 1 miếng sắt, thép, hay đồng, được ngợi ca, vinh danh, tưởng nhớ
Tại 1 công viên hoang tàn, đổ nát nhờ sương giá, lạnh nhạt
Chàng đứng sững (sự đóng thế, đóng thay chàng)
Cay đắng ân hận về sự mất mát

Của tuổi trẻ, và của cái tít Kammerjunker,
Của những bài ca, của vinh quang, và của những cô gái ở Kishinyov,
Và của nàng Goncharova
Trong cái áo khoác nhỏ màu trắng viền đăng ten
Và của cái chết không làm sao rũ bỏ cho được.

ALEKSANDER WAT

1900-1967

Aleksander Wat was proud of his Jewish lineage, which he could trace back to famous mystics and rabbis. His life could be divided into four main periods. First he was an active and rather noisy avant-garde poet (a Futurist) in Warsaw. Later on he became an editor of a communist magazine and, after that he worked for a respectable publishing house. World War II changed everything: Wat found himself a prisoner of the immense Gulag Archipelago after being arrested in Lvov, which between September 1939 and June 1941 was part of the Soviet Union before falling into the hands of the Nazis). After the war he returned to Warsaw but a new calamity ensued-a disease that manifested itself mostly in terrible pain. The postwar period consisted of years of sickness for Wat and many journeys abroad for the sake of his failing health. Eventually he became an exile and, after a stay in California, died in France.
The last stage of Wat's biography was the richest in terms of his literary achievement, although each line written had to be measured against an almost an almost permanent pain. These late poems were filled with wisdom, bitterness, and irony. My Century, a philosophical memoir dictated on tape (and spoken to Czeslaw Milosz, who initiated this exchange), was published in 1977, ten years after Wat's death, and was greeted as one of the great documents of our time.
My Century combines the insight of an artist who came to the limits of literary experiment with the sagacity of a witness to the horror of totalitarianism.

Adam Zagajewski: Polish Writers on Writing

Alexsander Wat,
Thi sĩ và Nghi lễ trừ tà của thế kỷ

"Tại nhà ga Saratov, nơi cả đám chúng tôi ngồi trong những thùng chứa con-te-nơ, đợi giờ đi, cửa bỗng mở, và mấy người ngồi kế bên đã xúm nhau kéo lên xe một người đàn ông. Anh ta cố gượng đứng, nhưng quá yếu lại té xuống sàn. Người đàn ông với áo lông, chiếc khăn choàng da rái cá, và chiếc nón quả dưa, trông thật chẳng giống ai..."
Thời gian, cuối năm 1941. Chàng sinh viên Do thái-Ba lan vừa được thả từ một trại tập trung. Hitler tấn công Liên-bang Xô-viết, tháng Sáu. Theo một thỏa ước giữa Stalin và chính quyền lưu vong Ba-lan, cái đế quốc khổng lồ, gồm những trại lao động khổ sai và những nhà tù, lừ đừ nhả ra một số "cư dân" của nó, trong có chừng hai triệu người Ba-lan, những lưu đầy biệt xứ sau khi đất nước của họ bị xâm lăng và sát nhập vào Liên xô, tháng 9 năm 1939. Hướng tới của đoàn xe, Alma-Alta. Tại vùng Á châu thuộc Xô-viết, người ta đồn, những chiếc xe chở thực phẩm. Tại đó, những bộ xương được "vỗ béo" cho đến khi họ có thể cầm nổi khẩu súng.
Người đàn ông với chiếc khăn choàng da rái cá, chiếc nón quả dưa là Aleksander Wat, nhà văn-nhà thơ Ba-lan, một người mà "thế giá" của ông chỉ đến bây giờ mới được Tây-phương biết tới. Hình ảnh "siêu thực" kể trên là một trong chuỗi dài, gần 7 năm, giữa nhà tù Xô-viết, lưu đầy biệt xứ tại Kazakhstan, trước khi ông trở về Ba-lan vào tháng Tư, năm 1946.
"Đêm đó,", sau ông ghi lại, "trong lúc đi trong bóng tối nhà ga, tôi thấy một người đàn bà bị hiếp." Nhà ga rất rộng. Chẳng ai để ý đến chuyện đó, tuy loanh quanh "hiện trường" cũng có một vài người, kể cả Wat. Chỉ mấy tháng trước, ông cải đạo trong phòng giam, từ một gia đình Do-thái qua Thiên-chúa giáo. Nhưng cảnh một số người hãm hiếp một người đàn bà, không ai đứng ra can thiệp, cho dù người đàn bà đó có kêu la, gào thét, chẳng làm ông cảm động. "Trong phòng giam nhà tù Saratov, tôi đã có một viễn ảnh về một nước Nga khổng lồ, với sự bành trướng của nó, với triệu triệu những thảm kịch của con người... Và trước mắt tôi, thảm kịch bằng xương bằng thịt của một nước Nga đang bị hãm hiếp... Những gì mà tôi trải qua ở Saratov như đạt tới cõi sâu thẳm trong tôi; nhưng thật mỏng manh, lớp bụi mờ nó để lại. Tôi không cảm động trước cảnh tượng này; tôi đã nhìn những người đó như phân người".
Ông đang trên đường về phương nam tìm vợ, Olga, và con, Andrzej. Họ đều bị bắt, và đã 18 tháng trời, ông không biết số phận họ. Trong một trại tập trung tại Kazakh, vợ con ông cố gắng để đừng bị chết đói, ngoài những giờ lao động khổ sai, bán quần áo vật dụng của họ, hoặc ăn cắp chút bột mì. Vào tháng Hai, 1942, Olga gặp chồng ở Alma-Alta.
Bà kể lại: "Một ông lão ngồi trên chiếc ghế đẩu... hướng cái đầu về phía phải, và Aleksander đang đứng ở giữa một căn phòng khác, lúi húi viết. Anh cũng không nghe thấy tôi bước vô. Lần chót chúng tôi nhìn nhau, đó là khi anh bị bắt. Lúc đó, anh 40, khoẻ mạnh, tóc đen nhánh, cặp mắt sáng. Đây là một người đàn ông già khằn, ốm nhom, cùng kiệt". Ông nhớ lại: "Andrzej trông như một đứa trẻ từ một ghetto Warsaw. Nó bắt đầu có triệu chứng ho lao. Olga bao nhiêu rồi nhỉ? Cô ta mới 30 mà sao trông như một bà già 60".
Lần chót nhìn nhau không phải là lần chót xa nhau. Vài năm sau, cả hai lại bị bắt vì từ chối thông hành Xô-viết. Olga bị đánh đập, đối xử tàn nhẫn bởi đàn bà Nga, trong nhà giam. Họ được đoàn tụ, để "được" lưu đầy, tại Kazakh, gần biên giới Trung-hoa. Nhưng những đồng hương không quên họ: sau chiến tranh, nhờ sự can thiệp của những nhà văn Ba-lan, sau cùng họ đã được thả, vào tháng Tư 1946.
Chuyến xe lửa ngừng giữa một cánh đồng, cách đó vài dặm là những hoang tàn đổ nát của thành phố Warsaw ngày nào, và nhả ra "ông bà" Wat, với những cái bị đầy những lon gô, dĩa nhôm, mẩu bánh mì khô, rẻ rách...". Họ đi nhờ xe, cuối cùng hoảng sợ khi biết tài xế là mật vụ. Nhưng anh ta không lấy tiền: "Tôi không đòi tiền công, từ đám tuẫn nạn".
Những gì mà bây giờ chúng ta được biết về cơn hỗn loạn chính trị của lịch sử Ba-lan thế kỷ thứ 19, một phần lớn là nhờ cuốn băng hồi ký lạ thường, của A. Wat: "Thế kỷ của tôi: Cuộc phiêu lưu của một trí thức Ba-lan". Người đẻ ra ý nghĩ, ghi âm hồi tưởng của một thi sĩ Ba-lan, bệnh hoạn và quá đau đớn không thể viết, cư dân Berkeley từ năm 1964, là Gregory Grossman, thuộc Trung tâm nghiên cứu Slavic và Đông Âu, tại Berkeley. Ông giao trách nhiệm cho Czeslaw Milosz, (thi sĩ, Nobel văn chương). Wat nhận ra ở Milosz, một người nghe lý tưởng, và có cảm tưởng, những lần họ ngồi chung, Milosz đang làm một nghi lễ trừ tà ở nơi ông.
"Thế kỷ của tôi" - Milozs gọi là những "buổi gọi hồn", trong đó, ông vinh dự được phục vụ như là một "phương tiện" - không chỉ là một công trình lớn lao của riêng người nghe, cũng không hẳn là di chúc của người kể. Cùng từ một nền, Milosz hiểu ngay lập tức, điều nhà thơ đang nói, và những gì bạn mình cảm thấy khó khăn, để nói ra. "Tôi nhận ra liền, một điều chi độc nhất vô nhị, đang diễn ra giữa chúng tôi. Không hẳn chỉ là vấn đề, tôi, một cá nhân riêng lẻ, khác, trên mặt đất, một kẻ cũng đã từng kinh qua thế kỷ và có cùng ý nghĩ về nó, như Wat. Ở đây, chẳng có chi mắc mớ đến sự độc ác tàn nhẫn, của số mệnh, hay của lịch sử. Hàng triệu triệu con người đã đau thương, cay đắng vì nó, còn hơn Wat. Không, vấn đề ở đây là "một tính khí", (a cast of mind), một văn hóa... đặc biệt văn hóa của tầng lớp trí thức Ba-lan.
Những cuộc ghi âm bắt đầu bằng cuộc đời chính trị, văn chương của Wat, trong những năm trước chiến tranh tại Ba-lan, và bất thình lình bị ngắt quãng ở khúc Kazakhstan. Milosz phải rời Paris, (cuộc ghi âm được thực hiện, năm 1964 tại Berkeley, và tại Paris, năm 1965), và không một "phương tiện" nào thỏa đáng có thể thay thế ông.
Khúc ngắt quãng cận kề thời điểm gia đình ông trở lại Ba-lan: Những năm tù đầy, cuộc hành trình tinh thần của Wat, tới với chủ nghĩa CS, rồi từ bỏ nó quay về niềm tin tôn giáo, và nỗi đớn đau vì tội lỗi, và sự hối hận, vì đã có lần "tán trợ" một ý thức mà sau ông coi là "quỷ ma" (satanic). Nhưng đây chỉ là một phần, chuyện của Wat.
Khi Wat còn sống, một nhà phê bình Balan đã tuyên bố: "Chẳng có gì ở trong tác phẩm của ông, họa chăng, những dở dang". Mười ba năm, sau khi những cuốn băng được thực hiện, Tomas Venclova, thăm viếng Berkeley, và "lại khám phá ra" thi ca của Wat. Trước sự ngỡ ngàng của ông, đây là một nhà văn hàng đầu của thế kỷ 20, chưa từng được khám phá, tại Tây-phương. Hai mươi năm sau, mặc dù hai tác phẩm bằng Anh ngữ của Wat, thơ ca và truyện ngắn (Lucifer Thất nghiệp), và "Thế kỷ của tôi", đã được xuất bản, nhà văn "lập dị", nhà trí thức Wat vẫn gần như "vô danh", và không được "đánh giá cao", tại xứ sở của ông. Những dở dang. Cuốn sách của Tomas Venclova (Aleksander Wat: Life and Art of an Iconoclast, nhà xb Yale University Press, 1996), là một cố gắng bổ sung những thiếu sót đó. Tác giả là nhà thơ, nhà phê bình người Lithuanian, hiện đang giảng dậy tại Yale.
Theo ông, Wat là một trong số ít người đã thực sự đồng nhất, với những "hoài vọng, những ngây thơ vụng về đến trở thành ngớ ngẩn, mù loà, và cuối cùng là những ảo tưởng bị tan vỡ", của những thời kỳ hiện đại.
Wat sinh vào May Day, 1900, tại Warsaw. Gia đình Do-thái trung lưu. Cha mẹ là những người Ba-lan ái quốc, tuy ngôn ngữ thứ nhất của họ là tiếng Nga. Một trong những hình ảnh mà ông còn nhớ được về người cha, và một trong những người chị, là bữa họ trở về, thân thể bầm nát, đầy máu me, sau một cuộc biểu tình chống Nga-xô, vào năm 1905. Những năm sau, thường xuyên bị tra vấn, ông nghĩ sao về chính mình, Do-thái hay Ba-lan, "phần nào nhiều hơn", Wat coi câu hỏi là "phiến diện": "Tôi không bao giờ cảm nhận về mình, là Dothái-Balan hay Balan-Dothái... Tôi luôn luôn thấy tôi như là một Dothái-Dothái, và Balan-Balan. Ông tin tưởng trách nhiệm đạo đức chính của ông là "đưa ra một giải đáp triết học về hiện tượng quyết định bước đi của thế kỷ bị đọa đầy, qua những phương tiện "nguyên sơ đến ngỡ ngàng, hoảng sợ". Wat mong muốn, ông giải thích, "nhẩy múa trên những điêu tàn... chà sát ngôn ngữ thành mùn, để tạo từ; như vậy những âm tiết của chúng sẽ làm nên một "idiom" mới, cho làn da trần trụi, của một người. Bài thơ xuôi dài Dadaist của Wat, "Me from One Side and Me from the Other Side of My Pug Iron Stove", khi Wat mới 18 tuổi, được Venclova coi như "cuộc chiến của ông chống lại nghĩa" (his war against sense), và là một trong những bài viết tiền phong, cơ bản nhất thời kỳ này, xác nhận đánh giá của Vladimir Mayakovski: Wat là một "Nhà thơ Vị lai bẩm sinh."
Nhưng Chủ nghĩa Vị lai Ba-lan, tự thân, chẳng mấy chốc bị nhận chìm bởi những ảnh hưởng từ bên ngoài. Một trong những ảnh hưởng đó, là trò thờ phụng, sùng bái mang tính thời thượng, sự hung bạo. Ở Tây-phương, ảnh hưởng này đẩy các nhà thơ tới chủ nghĩa phát xít. Ở Ba-lan, nó được đại diện bởi những trò ác độc, tàn nhẫn của Cách mạng Bolshevik. Các nhà thơ bắt đầu nghiêng về phía tả, vào những năm 1920. Jasienski là một trong những người đầu tiên: "Chúng ta sẽ dí nát mọi thứ dưới đôi bốt của chúng ta, (kể từ khi chúng ta) đẹp, bao la như trời biển, và mang chất người." Ông di cư sang Liên-xô, và cùng với rất nhiều bạn thân của Wat trong phong trào CS Ba-lan trước chiến tranh, bị sát hại bởi Stalin.
Chính Wat cũng bị mê hoặc bởi ý tưởng "Sự hung bạo thanh hóa" của Cách Mạng, và giấc mơ về một nền văn học mới, vô sản. Nếu ông, sau cùng không gia nhập đảng CS (thẻ đảng viên chính thức của ông cho đến giờ vẫn là một nghi vấn), cho dù vậy, ông đã là một bạn đường nhiệt thành - một tâm hồn bị vây khổn, "captive mind", theo nghĩa được diễn tả bởi Milosz.
Vào cuối thập niên 1920, Wat là một khuôn mặt nổi tiếng ở Warsaw. Ông đã cho xuất bản "Lucifer Thất nghiệp", và đã kết hôn với Paulina Lew (Olga). Bà là nguồn an ủi, và hỗ trợ ông suốt cuộc đời còn lại. Năm 1929, ông là chủ biên tờ báo CS mới "Literary Monthly". Mặc dù khuynh hướng sùng bái chủ nghĩa Stalin, tờ báo rất được ưa chuộng giữa đám trí thức căn bản Ba-lan. Đây là những năm hạnh phúc của Wat, với Olga, với công việc làm. Ông càng cảm thấy mình "thành công", khi tờ báo trở thành một "điểm nóng" đối với nhà cầm quyền, nhưng chẳng được bao lâu, Wat và cả đám bạn bè bị tống vào tù vì phơi bầy chuyện tra tấn trong những nhà giam Ba-lan. Họ trở thành anh hùng. Trong nhà tù, Jan Hempel, bạn của Wat, mắt sáng rỡ khi loan tin: "Anh biết không, hai lò luyện sắt bị cháy hôm nay, ở Magnitogorsk!". (Vài năm sau, đến lượt ông ta, bị bắn trong nhà tù Xô-viết).
Rồi tờ báo bị đình bản, liên hệ của Wat với Đảng CS yếu đi dần. Chi tiết về sự vỡ mộng của ông không rõ rệt. Nhưng trên hết, Wat chắc hẳn đã được biết, và lúc đầu chắc chẳng muốn tin, trong thời gian 1937-38, khi cuộc thanh trừng lên đến cao điểm, Stalin đã hạ lệnh tàn sát tập thể chừng 5,000 đảng viên CS Ba-lan bị lưu đầy tại Liên-xô, trong có cả tầng lớp lãnh đạo, và rất nhiều bạn thân của ông. Wat càng trở nên "u ám" hơn, vì chính sách của Xô-viết với nước Đức của Hitler, trước khi hiệp ước bất tương xâm được ký kết vào năm 1939.
Khi Hitler xâm lăng Ba-lan, vào tháng Chín 1939, Wat chạy thoát tới Lwów, với Olga và con trai Andrzej. Lwów trở thành thủ đô của "Western Ukraine", chẳng mấy chốc bị sát nhập vào Liên-xô, trong khi Hitler và Stalin tuyên bố xóa sổ nhà nước Ba-lan. Tiếp theo đó là "tận điểm" trong đời Wat. Lwów tràn ngập những gia đình tị nạn Ba-lan, trong có nhiều nhà văn, nhà báo Warsaw. Những ông chủ mới Xô-viết chơi trò mèo vờn chuột với tầng lớp trí thức Ba-lan, ép buộc họ thừa nhận và hỗ trợ chính quyền mới. Một số, tuyệt vọng vì sợ, chịu theo. Một số khác, nhìn ra "số phận sau cùng của chuột", từ chối. Wat, cùng với một số nhà văn nổi tiếng như Tadeusz Boy-Zelenski và Wladyslaw, đã ký vào một bản tuyên bố "nhục nhã", và bằng lòng làm việc cho "Băng Đỏ", một tờ báo Ba-lan của chính quyền. Venclova cho chúng ta thấy một đoạn trong bản tuyên bố: Nhân dân thợ thuyền Tây-Ukraine, đã từng rên xiết bao thập kỷ dưới sự áp bức của đám chủ đất Balan và bọn tư bản, chỉ còn một quyết định độc nhất. Với hăng say, và niềm tự hào, họ tuyên bố ước muốn của họ, được sống dưới Định Chế của Stalin, trong gia đình hợp nhất, cùng nhân dân Xô-viết hạnh phúc! Nỗi tủi hổ về những tháng đó đã bao trùm lên hết suốt quãng đời còn lại của ông. Và niềm ăn năn về tội lỗi.
Sau đó là bắt bớ. Trường hợp bị bắt của ông y hệt như một xen kịch, khủng khiếp và "tiếu lâm", kiểu Shakespeare. "Bạn" của ông, Daszewski, mời ông và Olga đi ăn tối, tại một nhà hàng với một số nhà văn Ba-lan. Một người lạ bước tới bàn, được chủ nhân giới thiệu, đây là "nhà sử học về nghệ thuật Xô-viết". Tới một lúc nào đó, nhà "nghệ sử" túm lấy một thực khách, và tung hê bàn ăn. Một bầy côn quang, côn đồ vạm vỡ từ đằng sau những bức màn túa ra tấn công những người khách khác. Wat bị kéo ra xe, khi đó ông đã gần như bất tỉnh. "Bạn" của ông len lén "chuồn" mất. Olga nhìn thấy cảnh sát dẹp đường cho anh ta.
Gần hai năm, bà không nhìn thấy mặt chồng. Trong mấy tháng đầu, Wat bị nhốt, chen chúc với 28 bạn tù khác, trong một phòng giam nhỏ hẹp tại nhà tù Lwów. Vào mùa thu năm 1940, ông bị chuyển tới nhà tù Lubyanka, ở Moscow. Tại đây, ít ra ông cũng được ăn uống ra hồn, và được hỏi cung đàng hoàng. "Tội ác" của ông sao chẳng rõ, số phận của ông cũng vậy. (Theo Susan Miron, tác giả bài điểm sách của Venclova, trên tờ Partisan Review, số 1, 97, ông bị tố cáo là Zionist, Trotskyite, và cho đủ bộ, "điệp viên" của Vatican!).
Sau khi Hitler xâm lăng Xô-viết, nhà tù được di tản vào tháng Bẩy 1941, và một lần nữa Wat lại thấy mình ở trong nhà tù chính Satarov. Tình trạng của ông lúc này thật thảm hại, đói, bịnh, và chỉ mong quân đội Đức tấn công đưa tới chuyện mật vụ Nga, cơ quan NKVD sẽ bắn bỏ tất cả những tù nhân, trước khi bỏ chạy.
Chính tại đây, ông đã cải đạo.
Wat đã cố gắng giải thích cho Milosz về chuyện này: Một đêm, yếu như sên, và lên cơn sốt do viêm ruột, ông nghe thấy Quỷ cười vang, bên ngoài hành lang nhà tù. Một tiếng cười lớn, thô, tới rồi đi, rồi tới gần hơn nữa. Sau đó Satan đi vào phòng giam của ông, "một con quỷ có sừng, con quỷ từ opera". Wat hiểu "đại khái", đây là "quỷ lịch sử" (the devil in history), nhưng "tôi cảm thấy một điều gì khác nữa. Uy nghi của Chúa (God) đang trải dài lên lịch sử... Trần nhà giam được nâng bổng và trên cao kia, trên tất cả, là Chúa". Sau đó, ông nhận ra là do ông mê sảng, và tiếng cười, thực sự chỉ là tiếng còi báo động phòng không của một con tầu tuần hành trên sông Volga. Nhưng mặc khải, và niềm tin, từ đó không rời ông.
Ít lâu sau, ông được tha, rồi tái hợp với Olga và con trai. Sau tới thời gian ở Alma-Alta, và lần giam giữ sau cùng, ở Kazakh. Nhưng ông bắt đầu viết lại. Vào năm 1942, tháng Giêng, ông làm bài thơ "Những cây liễu ở Alma-Alta". Bài thơ không hiểu sao "trôi dạt" về tới quê hương Ba-lan, được in lại trên báo chí "dưới hầm", thời gian Nazi chiếm đóng. Mặc dù những chi tiết, những references riêng tư, thế hệ trẻ Ba-lan đã vồ lấy nó, và thuộc lòng:

Liễu, ở đâu mà chả có liễu
Đẹp như thơ như tranh
Ôi liễu, ở đây, Alma- Alta.
Nhưng làm sao tôi quên được,
liễu chết, nơi phố xưa, Rozbrat,
Liệu liễu xinh, mượt tay tôi,
làm quên liễu chết.

Núi, ở đâu mà chẳng có núi
Trước mặt tôi, Thiên Sơn giương cánh buồm,
tím, chút ánh sáng phù du, đá mầu,
nhạt nhòa dần rồi biến mất
Nhưng làm sao tôi quên được đỉnh Tatry,
xa quá là xa
Ôi dòng suối Biala,
tôi và con từng tưởng tượng
những chuyến giong buồm rực rỡ
Hai cha con đều được chúc phúc
bằng nụ cười thầm lặng của vị nữ chủ tốt lành của chúng tôi -
hãy để tôi biến thành đá núi Tian Shan
Làm sao quên bạn, nơi đây,
làm sao quên chốn xưa,
Ôi, quê hương của tôi

Đêm Warsaw,
mưa, cổng về,
người ăn xin vươn dài tay qua cổng,
con chó cắn rách áo
Hãy ngủ đi Jedrus...
Tôi vươn tay sầu muộn
như liễu khóc Ba-lan...
Làm sao quên Warsaw, chiến đấu
Ôi Warsaw, tạo bằng máu
If I forget Thee
If I forget Thou

"Đằng sau sự bệnh hoạn của tôi, là con quỷ CS chủ nghĩa", Wat đã từng tuyên bố với Milosz. Nhà phê bình Stanislaw Baranczak nhìn ở ông như sự nhập thân hiện đại của Job, "không phải bởi vì ông đau khổ hơn hàng triệu nạn nhân khác, nhưng bởi vì ông khăng khăng tìm cho ra nguồn cơn nỗi đau của mình". Như nhận ra, bằng tính cách tiên tri, chức năng thi ca của ông, trong "Thế kỷ của tôi", Wat giải thích, "làm một thi sĩ không có nghĩa là viết nên những câu thơ, mà là một cách thế đặc thù "kinh nghiệm toàn-kinh nghiệm", trong đó bao gồm những việc làm của lịch sử...
"Chính trị", ông than thở, "là số mệnh của chúng ta. Trong cơn bão tố chính trị, chúng ta trú ẩn ở mắt bão, trên chiếc thuyền mỏng manh là thi ca...".

(Theo bài viết của Neal Ascherson, trên The New York Review of Books, Nov 28, 96, và bài viết của Susan Miron, tạp chí Partisan Review, số 1, 1997).

Nguyễn Quốc Trụ

THEY PLAYED PUSHKIN

Note: Bài thơ này, dùng vào việc chào mừng Ngày Thơ, của Hội Nhà Thổ Vẹm, quá đắc địa.

Nó làm nhớ, lần TTT được làm Poster, và Sến bèn ra lệnh (?) cho tên Trùm Cớm hải ngoại đánh cô em của Sến tơi bời hoa lá cành.
Lũ này, Gấu đã nói rồi, phần đạo hạnh kể như Zéro.
Nhớ, hồi Sến mới xuất hiện, cả hải ngoại lẫn trong nước cùng mừng rỡ.
Vị nữ thủ lãnh trên lưới,Thiên Sứ đem Tin Mừng tới cho giống Mít.
Bây giờ, kể như ô hô ai tai, cả 1 lũ!

Sao mi ghét talawas? Sao mi thù Bắc Kít đến như thế?

Sergey Chudakov (1937-early 1990s?)

THEY PLAYED PUSHKIN

They played Pushkin on a grand piano.
They killed Pushkin in a duel one day.
He had asked them for a plate of cloud berries
and, lying near a bookshelf, passed away.

In icy water, full of frozen clods,
they buried Pushkin, hallowed be his name.
And we too tend to meet too many bullets;
we hang ourselves, and open up our veins.

All too often we are hit by cars,
get tossed down stairwells in a drunken state.
We live - and all our petty intrigues
wound little Pushkin in some way.

Little, cast in iron, celebrated -
in a park deserted thanks to frost -
he stands (his understudy and replacement),
bitterly regretful at the loss
of youth, and of the title Kammerjunker,
of songs, of glory, of the girls in Kishinyov,
of Goncharova in her white lace petticoat,
and of death that cannot be shrugged off.

Boris Dralyuk

Semyon Lipkin (1911-2003)

Born in Odessa, Semyon Israilievich Lipkin moved to Moscow in 1929. Unable from 1934 to publish his own work, he turned to translating, mainly from Persian and the Turkic languages of Central Asia. His first collection of his own poetry appeared only in 1967. He also wrote a novel about Stalin's deportation of the Chechens, and a memoir of Vasily Grossman. It was Lipkin who initiated the process that led to the text of Grossman's Life and Fate being smuggled out to the West.

By the Sea

The waves crashed under the flicker of the lighthouse
and I, in my ignorance, heard a monotone.
Years later the sea speaks to me and I begin to understand
there are birds and laundresses, sprites and sorcerers,
laments and curses, moans and profanity, white horses
and half breeds who rear up unexpectedly.
There are waves who are salesgirls with buxom hips
who sell foam from the counter, they tremble fluent or airy.
Nature can't be indifferent, she always mimics us
like a loan, a translation; we're the blueprint, she's the copy.
Once upon a time the pebble was different
and so the wave was different.
(1965)
Yvonne Green

He who gave the wind its weight,
and gave measure to the water,
pointed lightning on its path,
and showed rain what rules to follow -
he once told me with quiet joy:
'No one's ever going to kill you:
How can dust be broken down?
Who has power to ruin beggars?'
(1981)
Robert Chandler

Sinh ở Odessa, Lipkin dời đi Moscow năm 1929. Không thể in thơ của mình, ông quay qua dịch, chủ yếu là từ tiếng Ba Tư và Thổ nhĩ kỳ, của vùng Trung Á. Chỉ đến năm 1967, ông mới có tập thơ đầu tay trình làng. Ông cũng viết tiểu thuyết về cú tống xuất những người Checkens của Xì, và 1 hồi ức về Vasily Grossman. Lipkin là người khơi mào cái tiến trình lén đưa bản văn “Đời và Số” qua Tây Phương.

Bên biển

Sóng lấp lánh dưới ánh đèn
Và tôi, ngu quá, nghe ra 1 âm thanh đều đều 1 điệu.
Những năm sau đó, biển bèn nói với tôi
Và tôi bắt đầu ngộ ra
Có tiếng chim, máy giặt, ma quỉ, phù thuỷ, than thở, trù ẻo, nguyền rủa, rên rỉ, phàm tục, thô bỉ, tục tĩu, ngựa trắng, lai giống, bất ngờ tuôn trào…
Có những con sóng, là những cô bán hàng, hông, háng mập mạp
Chúng run run, trôi chảy, hay, uyển chuyển
Thiên nhiên đâu có cách nào khác
Chúng luôn luôn bắt chước chúng ta
Như 1 mượn đỡ, vay tạm, chuyển dịch; chúng ta là nguyên bản, nàng là bản sao
Có 1 thời sỏi đá đếch cần có nhau: Chúng khác
Và như thế,
Sóng biển, khác

Hắn, kẻ ban cho gió, sức nặng
Ban cho nước, ngắn, dài
Chỉ lối đi cho ánh sáng
Chỉ cho mưa những luật lệ nào phải tuân theo –

Hắn, kẻ có lần nói với Gấu, bằng 1 niềm vui trầm tĩnh:
Chẳng tên khốn nào có thể giết mi
Làm sao mà bụi bặm có thể vỡ ra được, dưới gót giày của BHD, ở cái quán ngày xưa mà mi đã bao lần toan tính trở lại? (1)
Kẻ nào có quyền năng làm điêu tàn, mấy thằng ghiền, ăn mày, ăn xin... tình yêu?

(1)

http://www.tanvien.net/Tuong_niem/ky_niem_3.html

Cái quán cà phê hủ tíu đó, Gấu đã vẽ lại nó, trong Lan Hương .

Thời gian làm báo thiếu nhi cho me-xừ Nhàn, Gấu viết lại một lần nữa, đặt tên truyện là Quán, lấy câu của Alain choàng hoa cho nó.
Trong truyện có một câu, Gấu nhớ mãi đến tận giờ, [tận già, tận chết].

Như người xưa đánh rớt cây gươm xuống lòng sông, bèn ghi dấu nơi mạn thuyền, chàng trở lại chốn xưa, tìm vết giầy trên lớp bụi thời gian, và tiếng cười của nàng vẫn còn văng vẳng đâu đây!
Ôi chao, giờ đọc lại vưỡn còn bùi ngùi!

Ông Nhàn đọc, la, báo thiếu nhi mà sao anh viết truyện này?

*
Le domicile est suspendu au cou de l'homme
Comme une punition
Alain
Quán, nơi tụ tập của những đứa con hoang đàng, dù có đi xa chân trời góc bể nào cũng nhớ hoài, giống như sự trừng phạt. Quán, Mái Nhà Xưa. Sài-gòn, Sài-gòn...

Nhìn hình ông anh, post bài thơ của cái tay thi sĩ Nga, nhờ ông ta, Tây Phương được đọc Life and Fate, thì bèn nhớ tới bài thơ sau đây:

vượt biên

Cúi trông cố lý mây vô xứ
Ngầu trắng u mông táp mạn thuyền
Ngút ngọn triều dâng vách sụt lở
Bọt xóa thiên thanh dấp sóng quên

Thơ Ở Ðâu Xa

http://tanvien.net/Al/Female_US_Writers_Interl_Great_Works.html

Bác đọc quyển này chưa – 832 trang, bây giờ bán ở format de poche rồi. Bác cốp theo kiểu này viết đi, lồng trong chế độ là cảnh đời của người dân. Bác có trí nhớ phi thường, bác không viết thì ai mà viết được.

Tks
NQT

Nhưng "Bia mộ" của cả 1 thời [NL viết về Thơ Ở Đâu Xa] làm Gấu nhớ tới thơ của Shalamov, nổi tiếng với Kolyma Tales.

Varlam Shalamov (1907-82)

Born in Vologda, Varlam Tikhonovich Shalamov saw himself as a writer from childhood. His father was a priest who had served twelve years in Alaska as a missionary; his mother, a schoolteacher, passed on to him her love of poetry. In 1926 Shalamov began studying law at Moscow University, but in 1928 he was expelled - probably for having taken part in a demonstration against Stalin on the tenth anniversary of the October Revolution. In 1929 he was sentenced to three years in a labor camp in the Urals; he had been involved in an attempt to print and distribute a suppressed letter Lenin wrote before his death, recommending that Stalin be removed from his post as General Secretary of the Party.
    In 1932 Shalamov returned to Moscow, where he worked as a journalist and published several short stories. Rearrested in 1937, he was sentenced to five years in Kolyma, the vast labor-camp empire in the far north-east of the Soviet Union. In 1943 he was given an additional ten years for 'anti-Soviet propaganda'. In 1945 he spent several months in a camp hospital; not for the first time he was close to death. Later that year he survived several months in a punishment camp. In spring 1946 he was again close to death, but a doctor saved him, risking his life by enrolling Shalamov on a medical training course for which he was ineligible. After completing this course, Shalamov worked as a medical assistant at a hospital and in a lumber camp. From 1949 he was able to write poems, which he later collected in his Kolyma Notebooks.
    In 1951 Shalamov was released, though he remained in Kolyma, still working as a camp medical assistant. In 1952 he sent some of his poems to Pasternak, who praised them; the two writers met in Moscow in November 1953 and remained on friendly terms for some years, with Pasternak doing what he could to help Shalamov publish his work. From late 1953 Shalamov lived in the Kalinin province, but in 1956 he was allowed to return to Moscow; by then he had begun work on the Kolyma Tales, his thousand-page cycle of stories set in the Gulag.
    Alexander Solzhenitsyn writes that, on first reading Shalamov's poems in samizdat (hand-typed copies) in 1956, 'I trembled, as if from meeting a brother.’ He invited Shalamov to collaborate with him on The Gulag Archipelago, but Shalamov refused, at least in part because he disagreed with Solzhenitsyn's belief in the ennobling effect of suffering.
    During much of the 19 60S Shalamov was part of a circle that met at the home of Nadezhda Mandelstam, but in 1968 he broke off relations with her. Kolyma Tales was smuggled out to the West in the late 1960s, but it attracted little attention. In 1972 Shalamov alienated many of his friends and admirers by publishing a letter protesting against the publication of his stories in the West. He was disillusioned with dissident circles; Western publishers did indeed appear to have treated his work casually and he knew that his letter would enable him to join the Union of Soviet Writers and publish a fourth selection of poems.
    Shalamov spent his last years in poverty and isolation and was moved to an old people's home in 1979. Blind, deaf and suffering from Huntington's disease he went on composing fine poems until his last months. He was no longer able to write, but visitors took dictation. He died on 17 January 1982, after being transferred, in bitter cold and without proper clothing, to a psychiatric hospital.
    Kolyma Tales is recognized by Russian readers as a masterpiece of Russian prose and the greatest of all works of literature about the Gulag. Leona Toker has written movingly of the form of Shalamov's epic story-cycle being 'grounded in an ethical intention so genuine that its artistic merit seems to be the natural consequence of its truth'. Shalamov's poetry, however, is still little read. This may be because we tend to pigeonhole writers; it is hard to imagine that the author of the bleak and sober Kolyma Tales could also have written poems of such ecstatic joy.
    In 1966 Shalamov wrote that late Pushkin and early Pasternak are 'the best of Russian poetry'. He also loved Baratynsky and Tyutchev. Fet and Blok became ever more important to him in his last years. Some of his historical poems bear the imprint of Mandelstam, and .one of the earliest of the Kolyma Tales, 'Cherry Brandy', is an imagined account of Mandelstarn's death in a labour camp. Remarkably, Shalamov managed to read this aloud, in May r965, during the first public event in Moscow in honour of Mandelstam. During this same event Shalamov also paid a moving tribute to the Acmeist movement as a whole: 'The principles of Acmeism proved so vital and healthy that the list of participants is like a roll call of martyrs. If the Symbolists had been subjected to such trials, there would have been a general retreat into monasteries, into mysticism. There were healthy seeds in the theory of Acmeism that helped these poets to live through their lives and go on writing. Neither Akhmatova nor Mandelstam renounced the principles of their poetic youth; they did not change their aesthetic views.
    The longest poem in this selection, 'Avvakum in Pustozyorsk', is written in the voice of the Archpriest Avvakum (r620-82), the archetypal Russian dissident and the most famous of the so-called Old Believers. His refusal to accept the changes to the Orthodox ritual introduced by Patriarch Nikon led to his being exiled to Siberia. Then he was taken to the north of European Russia, to the military outpost of Pustozyorsk; after being imprisoned for fourteen years in a sunken, log-framed hut, he was burnt at the stake. His account of his life, written with verve and in colloquial language, is the first work of modern Russian prose; it circulated widely in manuscripts before the first printed edition in r861. Shalamov's admiration for Avvakum seems unqualified, but in 'Boyarynya Morozova', a poem about a famous Old Believer from the high nobility, his characteristic admiration for strength of will is tempered with what may be a note of criticism:

Not love, but rabid fury, has led
God's servant to the truth. Her pride
is justified - first high-born lady
to seek a convict's fate.

Gripping her Old Believers' cross
tight as a whip between her hands,
she thunders out her final curses;
the sleigh slips out of sight.

So this is how God's saints are born ...
Her hate more ardent than her love,
she runs dry fingers through her dry,
already frost-chilled hair.

Shalamov can be seen as a modern schismatic: as a young man he belonged to a Trotskyist group and several of the most positive figures in The Kolyma Tales are Social Revolutionaries (i.e., members of the party that was the Bolsheviks' main rival). He may, in these stanzas, be pondering a faultline in his own psyche; during his last years Shalamov quarrelled irreconcilably with almost everyone close to him. It is equally possible that the apparent criticism of Morozova is not intended; Shalamov may have considered the intensity of her (and his own) hatred entirely justified. Nevertheless, it is hard to believe that he was not, at some level, aware that those who hate evil more intensely than they love good are in a dangerous position.
    Somewhat like Paul Celan and Primo Levi, Shalamov seems in the end to have been defeated by the destructive forces he withstood so bravely and for so long. His own life story may be the most tragic of all the Kolyma tales.

Một cách nào đó, như Paul Celan và Primo Levi, Shalamov có vẻ như sau cùng bị đánh bại bởi những sức mạnh huỷ diệt mà ông kìm giữ chúng, 1 cách can đảm và trong 1 thời gian thật dài.
Cuộc đời của riêng ông, là câu chuyện thê lương nhất, trong tất cả những câu chuyện về Kolyma.

*
Flying in at my window,
a moon like a snow jay
scrapes claws on walls,
flutters over my pillow.

Scared of confinement
in page or dwelling,
my homeless darling -
in midnight finery.

Robert Chandler

*

Snow keeps falling night and day -
some god, now turned more strict,
is sweeping out from his domain
scraps of his old manuscripts.

Sheaves of ballads, songs and odes,
all that now seems bland or weak -
he sweeps it down from his high clouds,
caught up now by newer work.

1950
Robert Chandler

Zbigniew Herbert

Born in Lvov, a city that after 1945 was incorporated into the Soviet Union, Zbigniew Herbert led a difficult life of an eternal and itinerant student until 1956, when his first collection of poems finally appeared. As a young man, he hesitated between poetry, art history, and philosophy. His life remained peripatetic even after 1956, an important year for Poland as it marked the end to the excesses of Stalinist cultural policy. Herbert lived then in Warsaw, Paris, Berlin, Italy, and the United States (he taught for a year at the University of California, Los Angeles). He was driven to travel by his immense appetite for the ancient and modern beauty that is scattered throughout the museums, architecture, and landscapes of western and southern Europe, food for his imagination.
Herbert invented a new tone in poetry, a music filled with tragedy, irony, and goodness. His "Mr. Cogito," the speaker in many of his poems, is a brilliant and sometimes melancholy commentator on twentieth-century madness. Herbert's poems turned out to be readily translatable, so he found a home for his brilliance in other languages as well (especially in English, German, and Swedish). Still, he never enjoyed a Goethean peace of mind; tormented by sickness and bad luck, he became a beloved and nationally worshipped poet only posthumously.
Henryk Elzenberg, one of young Herbert's masters, is the addressee in the letters that follow. Elzenberg was an independent philosopher and a sage.

AZ

Sinh tại Lvov, 1 thành phố sau 1945 bị sáp nhập vài Liên Bang Xô Viết, Zbigniew Herbert sống 1 cuộc đời khốn đốn của 1 sinh viên nội trú và lang bạt kỳ hồ, cho tới năm 1956, khi tập thơ đầu tay của ông được xb. Như là 1 thanh niên, ông lưỡng lự giữa thơ, lịch sử nghệ thuật và triết học. Cuộc đời của ông, thì "tiêu dao" - nay chỗ này, mai chỗ khác - ngay cả sau năm 1956, một năm quan trọng với Ba Lan, đánh dấu sự tận cùng của chính sách Xì Ta Lin. Herbert từ đó sống ở Warsaw, Paris, Berlin, Ý, và Mẽo (ông dạy học 1 năm ở Đại Học Cali, Los Angeles). Ông mê mải du lịch, có thể là do thèm cái đẹp cổ xưa và hiện đại nằm rải rác ở trong những viện bảo tàng, kiến trúc, và phong cảnh của Âu Châu, Tây Âu, Nam Âu, thức ăn của trí tưởng tượng của ông.
Herbert phịa ra được 1 giọng mới trong thơ, một âm nhạc chứa chất trong nó, bi kịch, tếu táo, và cái tốt. Me-xừ “Cogito”, người phát ngôn trong rất nhiều bài thơ của ông, là 1 tay lèm bèm, thông minh, láu lỉnh và đôi khi buồn bã về cơn điên khùng của thế kỷ 20.
Thơ của Herbert, hóa ra là không sẵn sàng để dịch, thế là ông bèn kiếm 1 căn nhà, trong những ngôn ngữ khác (đặc biệt là trong tiếng Anh, Đức và Thụy Điển).
Tuy nhiên, ông vưỡn không thể enjoy 1 cõi bình an theo kiểu Goethe ở trong tâm hồn của mình; bị giằn vặt bởi đau ốm, và vận xấu, ông trở thành 1 nhà thơ được yêu mến và được cả nước thờ phụng, chỉ sau khi ông đã ngỏm rồi.

Note: Gấu tính giới thiệu nhà thơ Ba Lan Zbigniew Herbert - qua bài viết của Coetzee trong Late Essays, nhằm giải thích câu hỏi hắc búa: Bảnh nhất trong “Ba Lan Tam Kiệt” - Milosz, Szymborska, ZH - vậy mà không được Nobel. Cái gì làm ông “quá cả Nobel”?

Trong khi chờ đợi, đi bài của AZ.
Và, với Late Essays, thay vì ZH, thì là Beckett, qua bài viết về tác phẩm Watt, của ông.
Watt được viết đúng lúc Nazi xâm lăng Pháp, và Beckett, thay vì làm quan sát viên, thì gia nhập kháng chiến Pháp.
Có thể nói, tác phẩm của Beckett được viết dưới cái bóng của Lò Thiêu, đúng như cái tay viết tiểu sử của ông, James Knolson, nhận ra.

Beckett

Văn Học NMG, số 125, Tháng Chín, 1996

16.

Samuel Beckett, Watt

In June 1940 Paris was occupied by German forces. Although he was a citizen of a neutral country, Beckett offered his services to the French Resistance. In 1942, fearing imminent arrest by the Gestapo, he and his wife fled Paris and found refuge on a farm near Roussillon in Provence.
    Although Beckett had already been at work on Watt when they left Paris, the bulk of the book was written in Roussillon. In 1945, after the war had ended, he submitted it to a series of British publishers, without success (one described it as too 'wild and unintelligible' to publish). Gradually, as he threw himself into new projects, he lost interest in the fate of Watt. In a letter to a friend he dismissed it as 'an unsatisfactory book, written in dribs and drabs, first on the run, then of an evening after the clodhopping [i.e., farm labor], during the occupation'.(1)
    In part because the British public had shown so little interest in his work, in part because he had come to feel that what he called 'official' English was frustrating his ambition to write 'a literature of the non-word', but mainly because he had decided that his future lay in France, Beckett began to compose in French. 'I do not think I shall write very much in English in the future,' he confided to the same friend. (2)
    Watt was eventually published, in 1953, by an English-language literary review based in Paris, in association with a French publisher of erotic literature (Olympia Press, later to publish Vladimir Nabokov's Lolita). Its distribution in Ireland was banned by the authorities.
    After he had become famous, and the Anglophone world had woken up to his existence, Beckett routinely prepared English translations of his works. Watt was an exception: he did not want the book to be translated at all. Under pressure from his publishers, he at last agreed to permit a French edition. However, the job was (in his eyes) so poorly done that he revised the translation himself, making a number of changes to the text in the process. There is thus some question whether the English or the French version should be regarded as definitive.
    The ambivalence of Beckett's feelings, about the book can to an extent be attributed to the circumstances of its composition, in the remote countryside, in enforced and wearisome isolation. It is hard to believe at any other time in his life Beckett would have had the energy or the interest to list laboriously the eighty different ways in which four items of furniture can be arranged in a room over the course of twenty days, or to describe the twenty individual glances that have to be passed before the five members of a committee can be sure that each has glanced at each of the others. Beckett was right to claim that there is a certain madness in the Cartesian project of methodizing the operations of the human intellect; but there was also a certain madness in the form that his satire of methodized reason took.

Watt, the eponymous hero, is - at first sight - a clownish man with a strange method of walking, which he seems to have learned out of a book, and not even the most rudimentary social graces. We observe him catch a train from the city of Dublin to the suburb of Foxrock, where he makes his way to the home of one Mr Knott, for whom he has been engaged as a manservant. In a lengthy monologue, Arsene, the servant whom he will be replacing, explains the workings of the Knott household: there are always two servants on the premises, he says, of whom only the senior or greater has direct access to the master.
    Watt spends a period (a year?) as the lesser servant, then a period as the greater servant, then in turn departs. After an unspecified interval we come upon him again in an asylum for the insane, where he is befriended by a patient named Sam. To Sam he relates in garbled form the story of his time in the Knott household. This Sam in turn relates to us, in the form of a book titled Watt.
    Watt's years with Mr. Knott (as related by Sam) may have been uneventful, yet the experience must have been disturbing enough (we infer) to render him insane. He has lost his mind because, despite his most strenuous efforts, he failed to understand Mr. Knott (and his household) - more specifically, failed to know Mr. Knott in his fullness. Everything that Mr. Knott did, everything that happened in his household, he subjected to exhaustive rational analysis, yet in every instance the analysis failed to reveal with certainty the truth of Mr. Knott. At the end of Watt's stay Mr. Knott was as much of a mystery as he was on the day when Watt arrived.
    To the reader, viewing Mr. Knott and his household from the outside, there is nothing mysterious going on, nothing worthy of prolonged investigation. Mr. Knott is simply an eccentric old man who lives in a big house in Foxrock which he never leaves. But - though the final words of the book, 'no symbols where none intended', constitute an authorial warning against over-interpretation - the book has no raison d'être if we do not (provisionally) accede to Watt's inarticulate and unexpressed vision of the household: that Mr. Knott is in some sense the Deity and that he, Watt, has been summoned to serve Him. (3) In this interpretation, Watt's failure to know God results from a failure of the intellect, a failure of human reason, a failure of the method (learned, like walking, out of a book) that he employs in order to arrive at knowledge of the divine.
    The method in question derives from Rene Descartes. It was set down by Descartes in 1637 in his Discourse on the Method of Rightly Conducting the Reason, since when it has been the orthodoxy of the scientific enterprise:

1.    To accept nothing as true which I do not clearly recognize to be so; that is to say, to accept nothing unless presented to my mind so clearly and distinctly that I can have no occasion to doubt it.
2.    To divide up each of the difficulties which I examine into as many parts as possible.
3.    To carry on my reflections in due order, commencing with objects that are the most simple and easy to understand, in order to rise little by little ... to knowledge of the most complex.
4.    In all cases to make enumerations so complete and reviews so general that I shall be certain of having omitted nothing."

This is the method that Watt applies to all phenomena that present themselves to his senses, from the visit of the piano tuners to the activities of Mr. Knott himself. The sober, unquestioning application of the Cartesian method, the method of science, to events in the Knott household results in the intellectual comedy that makes up the bulk of Watt.
    Watt is a philosophical satire in the tradition of Francois Rabelais and (closer to home) of Jonathan Swift and Laurence Sterne.
But the impulse behind it is not merely sceptical (sceptical of the arch-advocate of the cultivation of scepticism as a habit of mind, Descartes). If we decode the cryptic, back-to-front utter-
ances of Watt in the asylum, we arrive at a clue as to what that impulse is:

Of nought. To the source. To the teacher. To the temple. To him I brought. This emptied heart. These emptied hands. This mind ignoring. This body homeless. To love him my little reviled. My little rejected to have him. My little to learn him forgot. Abandoned my little to find him. (p. 166)

[Reviled my little to love him; rejected my little to have him; forgot my little to learn him; abandoned my little to find him. To him I brought this emptied heart, these emptied hands, this ignoring mind, this homeless body: to the temple, to the teacher, to the source of nought.]

Watt seeks to know God or 'God', for whom Knott/Not stands as a token. He undertakes his quest in a spirit of humility, without preconceptions; but Knott proves to be unknowable - unknowable
not only to the rational intellect but ultimately unknowable too. As St Augustine could have told Watt, we can never know what God is, we can only know what He is not. Indeed, on the very first day of his service Arsene had given him a warning to the same effect: 'What we [servants] know partakes in no small measure of the nature of what has so happily been called the unutterable or ineffable, so that any attempt to utter or eff it is doomed to fail, doomed, doomed to fail'. (p. 62)
    Arsene is here evoking a passage from Geulincx's Ethics that Beckett had thought important enough to copy into one of his notebooks: 'Ineffabile ... id est dicitur, non quod cogitare aut effari non possumus (noc enim nihil esset: num nihil et non cogitabile idem sunt)' ['Ineffable ... is that which we cannot understand and grasp (which is nothing: in fact, nothing and not thinkable are the same thing) ']. (5)
    It is this deeper layer beneath the surface comedy of Watt's behavior, his dogged metaphysical quest to know the unknowable, think the unthinkable, express the inexpressible, in the face of failure after failure, that lends him his pathos, makes him more than just a clown of the intellect.
    As a piece of writing, Watt is uneven in quality. In his early stories, collected in More Pricks Than Kicks, Beckett had a tendency to show off his learning in a rather juvenile way, to mix high and low verbal registers and indulge in facile wordplay. The opening pages of Watt exhibit some of the same features. It is only when Watt reaches Knott's residence that Beckett begins to achieve the kind of sustained prose he has been searching for, the blend of lyricism and parody unique to Watt. Some of the episodes that make up a fundamentally episodic book maintain the quality of a high comic aria from beginning to end (one thinks here not only of Arsene's monologue but of the visit of the Galls, father and son; of Mr Knott's eating arrangements; of the famished dog required to consume the leftovers of his meal, and the Lynch family whose duty it is to maintain the dog). Other episodes lack inspiration: the visits of Mrs Gorman the fish-woman, for instance. The pages-long listings of permutations and combinations of objects are tedious but their tedium is part of the conception of the book, a fable cum treatise that for long stretches manages to be hypnotically fascinating.

Coetzee: Late Essays

Tham vọng của Beckett, là viết 1 thứ “văn chương không có từ” - theo kiểu Vô Tự Kinh, hẳn thế - và theo ông, tiếng Anh không làm được điều này, mà phải là tiếng Tẩy: In part because the British public had shown so little interest in his work, in part because he had come to feel that what he called 'official' English was frustrating his ambition to write 'a literature of the non-word', but mainly because he had decided that his future lay in France, Beckett began to compose in French. 'I do not think I shall write very much in English in the future,' he confided to the same friend.

Coetzee là 1 trong những người dẫn dắt Gấu vô văn học thế giới. Gấu biết rất nhiều nhà văn mũi lõ, là qua ông. Lần đọc bài ông viết về Brodsky, bèn chôm liền, đưa vô bài viết về Võ Phiến, nhà văn Bình Định, 1 phần là để phạng thứ văn chương chỉ khoái làm nạn nhân, nào nỗi bơ vơ của bầy ngựa hoang, nào thân phận da vàng, nhược tiểu, nào cố vực tên lính Ngụy giữa những vòng kẽm gai của lịch sử... "vs" thứ văn học kẻ thù nào cũng đánh thắng, “đường ra trận mùa này đẹp nắm” của đám Bắc Kít: Thi sĩ không bao giờ là nạn nhân (J. Brodsky).

http://www.tanvien.net/tgtp/tgtp10_vo_phien.html

Võ Phiến rời Việt Nam ngay 1975, ông không có "cơ hội" ở lại chịu chung với cả miền Nam những cay đắng khổ nhục sau đó. Ở lại là chết, nhưng do bỏ đi "sớm", ông không cảm nhận được nỗi vinh quang và nhục nhằn của kẻ ở lại: một cách nào đó, ông không cảm nhận sự thực, về "thất bại trong chiến thắng", đối với những người Cộng Sản, và do đó ông không "trực giác" cơ hội thống nhất đất nước, không phải theo kiểu chiếm đoạt Miền Nam: chỉ ở trong nhục nhã cay đắng của Miền Nam thất trận, chúng ta mới có thể hiểu những năm tháng ghê rợn cả một miền đất sống dưới tai trời ách nước là chủ nghĩa Cộng Sản; và ôm lấy những đồng bào ruột thịt Miền Bắc (6).

Đây là một tất yếu lịch sử. Những chuyện Bắc Tiến, giải phóng Miền Bắc, những ngày 1954 chỉ để nói cho vui, để lên tinh thần... tại sao vậy? Bởi vì nếu coi ngôn ngữ mới là căn phần của con người, văn chương Miền Nam không hề mang chất đế quốc, không hề nhắm tới quyền lực. Từ một văn chương như thế làm sao có thể đi xâm chiếm Miền Bắc, cho dù là để giải phóng?

Văn Học Tổng Quan của Võ Phiến, đoạn nói về nhà văn Miền Bắc thoắt chốc vào Nam ra Bắc, dưới những bút hiệu khác nhau, rồi giả dụ Miền Nam cũng làm như vậy, là quá tếu và không hiểu cả hai miền, còn hạ giá (hay quá đề cao?)nhà văn Miền Nam. Bởi vì, văn chương Miền Nam, bản chất của nó, không mắc mớ gì đến tinh thần chiếm đoạt, tranh ăn thua, còn Miền Bắc, vẫn nằm trong dạng khai hoá, vẫn tự coi như là quyền năng chính thống, theo kiểu, cần dậy cho mày một bài học, và phải trả bằng xương máu, bằng đất đai: Đấy là ý nghĩa của nhiệm vụ khai hoá! Một cách nào đó, nếu chúng ta nhìn ra tương quan dây mơ dễ má, giữa Cách Mạng Pháp, và chủ nghĩa Cộng Sản, cùng lúc chúng ta nhận ra tính thực dân của văn học hiện thực xã hội chủ nghĩa: đây vẫn là một thứ văn chương quyền lực. Nhìn theo cách thế đó, chúng ta còn nhận ra tính giai đoạn của dòng văn chương phản kháng ở trong nước. Nó phải qua đi, để lộ ra con người với ngôn ngữ, những lời nói lành lặn của nó...

"Tại sao ta không thể yêu, những gì chúng yêu, nếu chúng chiếm được cuộc đời, ta đành chọn hư vô", mê cung dành cho nhân vật trong Cát Lầy của Thanh Tâm Tuyền là vậy. Đừng nhìn thơ tự do, dòng văn chương Sáng Tạo, Văn Chương Kinh Nghiệm Hư Vô (Huỳnh Phan Anh), như là một "cái đuôi" của dòng văn chương hiện sinh Pháp. Chúng là những con chim báo bão, cho một hư vô huỷ diệt, của những trại tù sắp tới... Khi bị những nhà phê bình Miền Bắc "tra hỏi" (Trong khi họ xây dựng miền bắc xã hội chủ nghĩa, những nhân vật tôi mọi nô lệ này đi đâu?) tác giả Bếp Lửa đã "nhẹ nhàng" yêu cầu, hãy đặt những câu hỏi đó ra cho chính các ông. Nên nhớ, những nhà văn Miền Nam, những tác phẩm "chống Cộng" của họ chỉ có, khi "bị đòn": Giải khăn sô cho Huế, Địa Ngục Có Thực, Mùa Hè Đỏ Lửa, Vòng Đai Xanh... Ngay cả Võ Phiến cũng vậy; sợ Cộng Sản, sợ mất Miền Nam quá ông mới la làng, còn nhẩn nha được là ông lại nghiên cứu chiều sâu con người, dò tìm cội rễ của một bài chòi!

Chúng ta đã lầm một cách thê thảm, Mac Namara nói vậy, không đúng mà cũng không sai: người lính Việt Nam Cộng Hòa không thua trên chiến trường, mà thua vì tính người: họ chưa bao giờ coi người lính Miền Bắc là kẻ thù tuyệt đối.Họ không hề được trang bị bằng một thứ văn chương quyền lực.

Nhìn theo cách đó, chúng ta mới thấm được những dòng thơ "thiền", giọng điệu cảm khái, tráng sĩ "biên đình" của những Nguyễn Bắc Sơn, Tô Thùy Yên... hay những lời ca "đồn anh đóng bên rừng mai, nếu mai nở làm sao biết mùa xuân đã về". Đánh giặc, súng nổ ầm ầm, thần chết hỏi thăm từng giây, từng phút, bất cứ lúc nào, nhưng cứ hở ra được một chút là lại "thiền"! Vinh danh người lính Việt Nam Cộng Hòa là đúng, chẳng có gì chuế cả, nhưng cố vực họ dậy, giữa vòng dây oan nghiệt của lịch sử là bi thảm hoá một huyền thoại, là tự hài lòng với nỗi bi thảm: nạn nhân của phi nhân. Thua trận, nhục nhã thật, nhưng thà rằng thua, mà vẫn giữ được "con người"! Làm người lính thiền, chắc chắn là hơn làm đao phủ thiền! Thi sĩ không bao giờ là nạn nhân (J. Brodsky). Mỗi người lính, như Nguyễn Bắc Sơn, Tô Thùy Yên, Khoa Hữu, Cao Thoại Châu, Luân Hoán... là một nhà thơ, người lính bảo vệ ngôn ngữ, và trong khi bảo vệ ngôn ngữ, chống lại những điều dối trá, phi nhân, họ bảo vệ con người. Nhà văn một kẻ sống sót, là vậy.

Note: Bài viết này, được viết, khi Gấu vưỡn còn tí hy vọng vào lũ viết văn Bắc Kít, thí dụ như Sến Cô Nương, và 1 số diễn đàn của chúng ở hải ngoại.
Sau, thì thua!
Viết thì dở, mà 1 phần là do ít chịu đọc, không nhập vô được dòng văn chương thế giới thứ văn chương viết bằng tiếng Anh, của đám di dân.
Thứ nữa, rất quan trọng, là phần đạo hạnh quá tệ, không có nổi 1 tên nhận ra cái tội lỗi của chúng, như 1 Sebald của Đức.
Đấng này, đâu có mắc mớ gì đến tội ác Nazi, vậy mà không làm sao sống nổi ở Đức. Viết, thì viết 1 thứ tiếng Đức không thuộc dòng chủ lưu, độc giả Đức cũng không đọc được, đúng cái ý của Steiner, khi kết án ngôn ngữ Đức, trong bài “Phép Lạ Hổng”.

For let us keep one fact clearly in mind: the German language was not innocent of the horrors of Nazism.
(Hãy minh bạch một điều: ngôn ngữ Đức không thơ ngây vô tội trước những điều ghê gớm, tởm lợm của chủ nghĩa Nazi.)

George Steiner, Phép Lạ Hổng (The Hollow Miracle)

Nếu như thế, thì, nói huỵch toẹt ra ở đây, tiếng Bắc Kít, văn Bắc Kít, không thể “ngây thơ, vô tội” trước tội ác Mậu Thân, Lò Cải Tạo…

Phép Lạ Hổng

Lần hải ngoại phát sốt lên, vì Chuyện Kể Năm Hai Ngàn, được bộ lạc Cờ Lăng ngửi thấy mùi tiền, bèn vồ liền, như sau này, với Đêm Giữa Ban Ngày, với Đèn Cù, hay Bên Thắng Nhục, lũ này thính mũi lắm, Gấu đã ngạc nhiên rồi, tại làm sao mà chế độ độc ác như thế, lại đẻ ra được 1 tuyệt tác như thế, đâu là cái đẹp, đâu là con thú?
Bèn đi 1 đường “phản biện”!
Đấng BNT, sau đó, giải thích về cái chuyện ông được nhà nước cho đi tù, như là 1 chiến dịch pha lê hóa xã hội Miền Bắc, những phần tử có vấn đề, như ông, như đám bồi Tây, Việt Gian, hay Việt Nam QDD là phải thịt hết, hoặc cho đi tù, nếu không làm sao có chiến thắng đỉnh cao 30 Tháng Tư!

http://www.tanvien.net/ds/ds06_dep_thu.html

Cái Đẹp và Con Thú

For let us keep one fact clearly in mind: the German language was not innocent of the horrors of Nazism.
(Hãy minh bạch một điều: ngôn ngữ Đức không thơ ngây vô tội trước những điều ghê gớm, tởm lợm của chủ nghĩa Nazi.)
George Steiner, Phép Lạ Hổng (The Hollow Miracle)

Khi viết Cái Đẹp và Con Thú ở Miến Điện (tạp chí Điểm Sách New York, NYRB, số ra ngày 25 tháng Năm, 2000), Timothy Garton Ash cho biết, ông không thể viết tên những người mà ông đã gặp, bởi làm như vậy là đưa họ vào tù. Và bởi vì những nhà lãnh đạo đất nước này có những cái tên như trong tiểu thuyết của Orwell: Bí thư thứ Nhất, Bí thư thứ Nhì, thứ Ba… cho nên ông đặt cho những nạn nhân, và những người ông đã từng gặp gỡ bằng những "bí danh": U-1, U-2, Daw-1, Daw-2…

"U" và "Daw", tiếng Miến Điện, tương tự như Ông (Mr.) và Bà (Mrs.).

Cẩn thận như vậy chưa đủ: khi viết về họ, ông bỏ mọi chi tiết.

Bởi vì "nó sẽ nói"
*

Nó sẽ nói.

Đoạn người tù được tha trong Chuyện Kể Năm 2000, (trang 82, ấn bản của nhà xuất bản Thời Mới, Canada): "hắn ngồi nép vào một góc quán, tay ôm cái bọc, nhìn trời, nhìn nắng và sốt ruột. Mặt trời đã chếch chếch trên đầu cây đa Tân Trào xa xa rồi."

Thì ra, khởi đầu là Tân Trào, kết thúc cũng là Tân Trào.

Ash kể, tại những vùng quê Miến Điện, người dân hỏi nhau, thế nào, bữa nay "ngón tay" hay là "cái muỗng". "Ngón tay" có nghĩa là bạn còn có cơm để mà dùng tay bốc, "cái muỗng" là cháo loãng.

Bùi Ngọc Tấn thuộc dòng Nguyên Hồng. Ông đã từng viết về nhà văn tiền bối này. Một cách nào đó, CKN 2000 tiếp nối Bỉ Vỏ, một khi ngôn ngữ, và cùng với nó, đời sống, con người, xã hội… đã mất đi sự trong sáng, giản dị, qua cách dùng thông thường, chính xác, và đành dựa vào tiếng lóng để nói lên sự thực. Cây đa Tân Trào là một tiếng lóng, để chỉ một khởi đầu và một tận cùng: Cây đa Tân Trào, đồng chí Giáp ra quân (Trần Dần).

*
"Tôi là một người ăn chay," U. 5 nói. "Tôi ăn chay sau khi đi tù về. Ông biết không – Tôi ân hận phải nói với ông về chuyện này – Chúng tôi đã ăn chuột."

-Nhưng làm sao nấu?

-Chúng tôi chỉ phơi nắng cho khô, rồi cứ thế ăn sống.

Ash sững sờ chiêm ngưỡng xứ sở thấm nhuần Phật giáo này. Ông thú nhận, chưa từng thấy một xứ sở đẹp như thế, và một chế độ xấu xa như vậy.

Theo ông, liên hệ giữa cái đẹp và con thú không đơn giản. Thật quá dễ dàng khi cho rằng, mặc dù thể chế chính trị, xứ sở này vẫn đẹp. Bởi vì đây là cái đẹp của một thế giới già nua, như là hậu quả của cách biệt, của suy thoái kinh tế (Miến Điện trước đây được coi là thúng gạo của Ấn Độ; bây giờ, chén thuốc phiện của thế giới). Của thể chế chính trị tồi tệ. Đây là một "diễm xưa" (the beauty of backwardness). Vẫn một diễm xưa xót xa như vậy, khi bạn du lịch vùng Đông Âu, trước đây sống dưới chế độ Cộng Sản. Ông gọi nó là nghịch lý về bảo thủ cách mạng (the paradox of revolutionary conservation).

Tuy nhiên, hậu quả trên là một ấn bản hư ruỗng, của cái cũ, thời còn thực dân. (Chúng ta hiểu tại sao một vài nhà cách mạng cựu trào Việt Nam năn nỉ Đảng cho được tự do ra báo tư như hồi còn mồ ma thực dân Pháp). Miến Điện vẫn đẹp một cách lười biếng, uể oải như trong tác phẩm của Rudyard Kipling. Nhưng thê thảm hơn, còn một thực tại tồi tệ, do nghèo đói, suy dinh dưỡng, hữu sinh vô dưỡng, cộng thêm trận dịch cuối thiên niên kỷ: AIDS và ma túy.

Vượt lên trên tất cả là Cái Đẹp viết hoa: Aung San Suu Kyi.

"Daw Suu", với những người bạn thân. "Phu nhân" (The Lady), với người dân Miến Điện.

*
Tương phản với tiếng lóng (bẩm: tố giác bạn tù; yểm: giấu; khợp: ăn; nhà mét: nhà xí…) trong cõi âm u trại tù, là cái đẹp của vùng núi đồi thượng du Bắc Việt: "Năm đó cũng mưa dầm ghê gớm. Mưa bụi, thứ mưa mịn màng trắng rừng, trắng núi, mịt mờ nổi trôi, bồng bềnh tiền sử… thứ mưa trắng những đồi trẩu trên đường bọn hắn đi từ trại đến chỗ làm và ngược lại." (Nguyên Hồng, tác giả Bỉ Vỏ cũng đã từng dời đổi đời mình lên vùng Yên Thế, để viết về Đề Thám). Ngôn ngữ trong CKN 2000 là một ngôn ngữ trong sáng, cho dù đầy tiếng lóng, cho dù là để viết về những hoàn cảnh bi thương trong trại tù, cũng như khi được trở về đời. Chính đây là điểm khác biệt của tác phẩm, gây thắc mắc cho người đọc.

Nhiều người ngạc nhiên, tại sao trong nước cho xuất bản CKN 2000, cho dù sau đó ra lệnh đàn áp huỷ diệt. Có người coi đây là dấu hiệu đáng mừng, chế độ đã có thay đổi, ít ra như ở nhà xuất bản Thanh Niên, thuộc Thành Đoàn.

Theo tôi, chính hành động cấm đoán sau đó mới đáng ngạc nhiên.

So với tác phẩm của một số nhà văn đã từng tin tưởng vào chế độ, và bây giờ không thể ca ngợi nó, dù hết sức muốn ca ngợi; và đành "kể tỉnh bơ" những sự kiện xẩy ra trong xã hội, thí dụ như một Nguyễn Khải, với nhân vật tên Hiền, chỉ cần biết một Hà Nội nhầy nhụa, đen đúa; hay những "tác phẩm" thuộc loại "vụ án" đầy rẫy trên những tờ báo công an thành phố hay tỉnh huyện… CKN 2000 viết về một nhà văn tuy đi tù nhưng vẫn đầy ắp niềm tin vào Đảng, vào lý tưởng Cộng sản. Tác giả viết tác phẩm dòng dã trong nhiều năm, như ở trang cuối cho thấy: bắt đầu viết tháng Sáu-1990, xong tối thứ bảy 30-11-1991, xem lại lần cuối 8-1998. Từ "xong" tới "xem lại lần cuối" là 7 năm. Ông bị bắt đi tù năm 1967, ở tù 5 năm. Chúng ta tự hỏi, có bao nhiêu bản nháp, sau khi được tác giả viết đi viết lại, sau khi bị công an tịch thu nhiều lần. Nó xuất hiện sau những tác phẩm của Nguyễn Huy Thiệp, Phạm Thị Hoài, Dương Thu Hương. Với một ngôn ngữ khác hẳn. Nếu tác phẩm CKN 2000 xuất hiện ngay sau thời gian ra tù một ít lâu, liệu nó có thứ ngôn ngữ "tươi sáng" đó không? Những nhân vật "chính diện" của Bùi Ngọc Tấn đều quá đẹp, quá lý tưởng, khiến chúng ta không thể hiểu nổi: tại sao lại có những con người đẹp dến như thế, trong một xã hội hư ruỗng đến mức như vậy? Phải chăng đây là "thủ pháp" của Bùi Ngọc Tấn, để cho tác phẩm được xuất bản? Hay "nói theo" Ash: không giản dị như vậy khi cho rằng, mặc dù chế độ toàn trị, (văn chương) xứ sở này vẫn đẹp? Nghịch lý về bảo thủ cách mạng?

Nếu phải so sánh với Đêm Giữa Ban Ngày của Vũ Thư Hiên: Cái đẹp trong Đêm Giữa Ban Ngày là một cái đẹp giả, hay cái đẹp không tưởng của văn chương. "Đi tù với một bông hồng" là tên một bài viết của Đỗ Quang Nghĩa, về một hình ảnh trong tác phẩm của Vũ Thư Hiên; theo tác giả cuốn sách, đây là một kỷ niệm có thực, một bông hồng có thực nhưng qua đó, người ta có thể nhận ra "chân diện" của Vũ Thư Hiên: ông mê một cái đẹp không dính gì đến cõi đời ô trọc. Nên nhớ, bông hồng ở đây còn làm người đọc liên tưởng tới tác phẩm Bông Hồng Vàng của nhà văn Nga Konstantin Paustovsky, mà Vũ Thư Hiên đã từng dịch. Ai đã từng đọc nhà văn Nga này, chắc đều nhận ra, thế giới văn chương của ông là một thế giới ảo, với cái đẹp lãng mạn, lý tưởng. Nhân vật chính trong Đêm Giữa Ban Ngày khi vào tù, lúc nào cũng khư khư ôm lấy bông hồng, lúc nào cũng cảnh giác, sợ ăng ten, sợ dính dơ, từ những người tù, từ đám cán bộ. Đâu có giống với những nhân vật chỉ thấy thoải mái khi ở tù cùng với những bạn bè như một Già Đô, thân nhân là một người vợ ngoại quốc ở Pháp; như một Lê Bá Di, hoàn toàn sống bằng trại tù, không hề có thân nhân thăm nuôi… Nếu có một nét đẹp chung ở cả hai cuốn, đó vẫn là cái đẹp văn chương. Ở đây chúng ta mới thấy nỗi đau của nhà thơ Đức, Holderlin: "Tại sao thi sĩ, trong một thời đại khốn khổ như thế này? (Pourquoi des poètes en temps de détresse?)" Nỗi đau của thi sĩ dẫn tới khẳng định của triết gia: Không có thơ sau Auschwitz (Adorno). Nói rõ hơn: Sau Auschwitz mà còn làm thơ thì thật là dã man!

[Heidegger, trong bài viết "Tại sao thi sĩ" (trong Holzwege, Những Con Đường Chẳng Đưa Tới Đâu), cho rằng thời đại (temps) ở đây, là thời đại có chúng ta ở trong đó. Sự xuất hiện, rồi hy sinh của Đấng Ky Tô (Christ) có nghĩa, với nhà thơ Holderlin: chấm dứt ngày của những vị thần – la fin du jour des dieux. Từ đó, thời đại được xác định bằng sự bỏ đi của thần thánh, khiếm thần (défaut de dieu). Thời đại đêm tối, thời đại khốn khổ khốn nạn. Nhà thơ viết thêm: "Nhưng ở đâu có hiểm nguy, ở đó có cứu rỗi. (Mais où est le péril, là/Croit aussi ce qui sauve).]

Đây là một tác phẩm văn chương trác tuyệt, như nhận xét của một tác giả. Lạ nhất, khó hiểu nhất, chính là từ "trác tuyệt". Với Đêm Giữa Ban Ngày, người đọc hải ngoại tá hoả vì những phát giác ghê tởm, về một ông Hồ và bà vợ của ông, về một Trần Quốc Hoàn… nên quên đi vẻ đẹp của một bông hồng khư khư cầm trong tay… Người đọc khóc cho những thân phận tù đầy, ra khỏi tù chỉ mong được trở lại, nên quên đi những dòng thơ cách mạng trác tuyệt ở trong CKN 2000. Nghịch lý là ở chỗ đó: đâu là cái đẹp, đâu là con vật? Người đọc có thể chịu đựng được những chi tiết độc, ác, những sự kiện tàn nhẫn trong văn Nguyễn Huy Thiệp; người đọc có thể thông cảm với giọng đanh đá, thái độ "dù có rũ bụi tôi cũng không dám làm quen", và khẳng định, "thế hệ tôi quả không uống giọt sữa nào, bút không chấm giọt mực nào của tiền chiến" của Phạm Thị Hoài. Người đọc trân trọng một giọng nói tuy mệt mỏi nhưng không chịu bị bẻ gẫy của một vầng trăng goá, như trong một truyện ngắn của Lê Minh Hà; nhưng giọng văn đầy ắp yêu thương, quá khỏe mạnh, đầy niềm tin vào con người, ở CKN 2000, làm người đọc khựng lại: liệu vẫn có thơ, sau (trại tù) Tân Trào? Liệu vẫn có thơ sau những vần thơ, mà "cũng như hắn, Phương thích mấy câu thơ của Maia:

Tôi sẽ giơ cao tờ chứng minh thư Đảng
Là toàn tập thơ bônsêvích tôi làm"?
(CKN 2000, trang 106)

Mayakovsky , nhà thơ, nhà tiên phong, người cổ võ lớn lao nhất cho chế độ mới tại Nga, đã tự sát bằng súng vào năm 1930. Lẽ dĩ nhiên, những ông thần Đỏ đã làm ông thất vọng, nhưng "có thể", ông nhận ra, cái phần trách nhiệm của ông, từ những vần thơ "hắn và Phương thích" ở trên. Như Kundera chỉ ra, cách mạng Nga cần cả hai: nhà thơ Maia và trùm mật vụ Dzherzhinsky (xin xem bài "Mùa Thu, những di dân", đã đăng trên VHNT). Theo ông, đây là thời đại mà nhà thơ ngự trị cùng với đao phủ. Kundera nhớ lại những năm tháng sống dưới ánh sáng cách mạng tại xứ sở quê hương (Tiệp khắc, 1948), ông đã nhận ra sự mù lòa trữ tình và vai trò cao cả của nó (the eminent role played by lyrical blindness). Những "giơ cao thẻ Đảng-bài thơ," "mặt trời chân lý chiếu qua tim"… là không thể thiếu trong thế giới toàn trị. "Tự thân, thế giới đó không là ngục tù, gulag. Nó là nhà tù khi trên tường nhà giam dán đầy thơ, và mọi người nhẩy múa trước những bài thơ đó" (Kundera, Những Di Chúc Bị Phản Bội) . Cây đa Tân Trào (biểu tượng cách mạng Mùa Thu) biến thành trại tù là vậy. Những cô trung sĩ béo, quân phục chật căng sẽ đọc gì cho bớt béo, cho bớt buồn những khi nhớ nhà, những khi rảnh rang không phải chăm sóc tù; nhà quản giáo ham học Thanh Vân sẽ đọc gì, nếu thiếu những vần thơ Maia, những dòng văn đẹp như mơ của "hắn":

"Những giờ phút trí tuệ thăng hoa. Những đêm khuya, như một con ngựa kéo cày, đánh vật với ngôn ngữ. Và những chuyến ra khơi mê hoặc. Sóng cứ to lên mãi. Nước cứ xanh lên mãi. Biển đó. Lòa nắng…. Hắn lắp bắp như người nghẹn thở:

-Quyển sách của tôi.

Cô trung sĩ nhìn giấy tờ của hắn. Rồi lại nhìn tên hắn in trên bìa sách."

(CKN 2000, trang 80).

"Vâng, vẫn có thơ sau (lò thiêu) Auschwitz. Thí dụ như thơ của Paul Celan. "Nhưng sau cùng, tổn thất mới ghê gớm làm sao. Celan tự tử. Primo Levi tự tử… mãi sau đó. Như thể, đã xong nhiệm vụ làm nhân chứng, đâu còn ý nghĩa gì cho đời mình." (Phỏng vấn Steiner, đã đăng trên VHNT). Nhà thơ Đức gốc Do Thái, Paul Celan, tác giả Bông Hồng Của Không Ai , sau cùng trầm mình dưới sông Seine. Trên bàn viết của ông, là tiểu sử Holderlin, mà nhà thơ gạch dưới một câu: "Đôi khi thiên tài này bỗng trở nên âm u, và chìm vào cái giếng chua cay, là trái tim của mình." (xin xem bài viết về Celan, đã đăng trên VHNT).

Cai tù khư khư ôm một cuốn sách giáo khoa, đọc những tác phẩm văn học. Khi không cho người tù gặp thân nhân, cũng là nhân danh cách mạng, vì lý tưởng "thép đã tôi thế đấy". Chi tiết người tù trước ngày được tha, thấy tác phẩm của mình đang được mấy anh chị, ông quản giáo nâng niu, như trích dẫn ở trên, "trác tuyệt" hết chỗ nói! Thái độ của nhà văn-người tù cũng "chắc nịch": "Đối thoại làm sao được với ông Thanh Vân. Mỗi người một mặt bằng khác nhau. Làm sao có thể hiểu tiếng nói của nhau… Hẳn ông xuất thân từ một gia đình cốt cán ở nông thôn, được số phận nuông chiều, khi bé đi chăn trâu cắt cỏ. Lớn lên đi học, rồi đi công tác thoát ly, vào đây làm quản giáo." Nhưng cũng chính ông Thanh Vân là người đã chọn tác phẩm của "hắn" cho các cô trung sĩ trong văn phòng quản trại (… cô quá béo. Hàng cúc áo quân phục chật căng, tóc xõa xuống vai mềm mại. Hắn cảm thấy cô xinh đẹp, uyển chuyển nữa. Hãy thông cảm với hắn. Hắn là người có thẩm mỹ…. Cô trung sĩ béo tin tưởng:

-Truyện Thanh Vân chọn thì nhất rồi.")

(CKN 2000, trang 78, 79, 81).

Điều gì phân biệt giữa nhà văn-người tù (có thể cũng cùng thành phần cốt cán – tác giả Bùi Ngọc Tấn đã thoát ly rất sớm, và là một trong những người trở về từ chiến khu, tiếp thu Hà Nội), với một người như ông Thanh Vân? Điều gì làm cho ông Thanh Vân "chắc nịch" khi tuyên bố: Anh lại Nhân Văn Giai Phẩm chứ gì? Phải chăng chính nhờ "văn chương" mà một người như "hắn" được cứu vớt? Nhưng văn nào, thơ nào? Những vần thơ Maia, hay giọng văn độc ác của Nguyễn Huy Thiệp, hay một "Thiên Đường Mù" của Dương Thu Hương? Hay những dòng văn ướt đẫm thơ, như trên?

Văn nào, thơ nào? Đây là một câu hỏi "sinh tử", sau lời cảnh cáo của Adorno như trên. Hay của Walter Benjamin: mọi tài liệu về văn minh là một tài liệu về dã man; ở nền một tác phẩm lớn là một đống man rợ. Liệu có thơ sau Tân Trào?

Trong bài phỏng vấn, Thơ Giữa Chiến Tranh và Trại Tù (đã đăng trên VHNT), nhà thơ Thanh Tâm Tuyền cho rằng: "làm thơ trong trại cải tạo, đó cũng là trở về với thơ ca bình dân. Chế độ lao động trong trại, đó là một ngày căng thẳng tám tiếng, không có ngày nghỉ cuối tuần; mỗi tù nhân có riêng một vũ trụ: một chiếc chiếu; chừng năm, sáu chục tù trên dưới hai lớp, gói gọn trong tấm "toan" trên trăm tù. Viết là một xa xỉ: chỗ ngồi, thời gian viết. Với nhịp tù hối hả như vậy, cái lạnh, cái đói… ai dám nghĩ đến sáng tạo? Ngay cả thiên tài, hay một sức mạnh siêu nhiên cũng không thể vượt qua những "trói buộc" này."

"Tuy nhiên người Việt nói, "làm thơ", không ai nói "viết thơ". Như vậy, người ta có thể làm thơ bất cứ ở đâu ("Thơ ở đâu xa" là tựa đề tập thơ của thi sĩ, sau khi ra tù), trong bất cứ vị trí nào: đi, đứng, nằm, ngồi, thức. Thơ gặp anh không cần hò hẹn, không định rõ ngày giờ… Nó chỉ yêu cầu bạn: hãy giữ tiếng nói chơn chất của mình. Tiếng nói này, sau đó, sẽ quyết định cuộc đời của riêng nó".

Những kinh nghiệm làm thơ trong trại tù của thi sĩ làm chúng ta hiểu được, sự khác biệt giữa những dòng thơ của chính Thanh Tâm Tuyền, trước và sau trại tù; giữa "đỉnh cao" của thơ tự do "khi còn tự do", như trong "Liên Đêm Mặt Trời Tìm Thấy", và của "thơ ở trong tù" như trong "Thơ Ở Đâu Xa" : nhà thơ hết còn là một vị phù thuỷ của chữ nghĩa, giản dị chỉ là một tiếng nói chơn chất:

"Trong tôi còn lại chi? Gia đình, bạn bè. Những bài thơ, chắc chắn rồi, đã được đọc, được ghi thầm. Đúng một lúc nào đó, ký ức nhanh chóng bật dậy, đọc, cho mình tôi, những bài thơ. Luôn luôn, ở đó, bạn sẽ gặp những tia sáng lạ. Thời gian của điêu tàn làm mạnh thơ ca… cõi thơ êm đềm ngự trị bên trên sự bình thản của vũ trụ."

Có những tia sáng lạ, nhưng làm sao có sự "chói lòa"! Làm sao có "lắp bắp đến nghẹn thở"!

Sự tương phản càng nổi bật, khi so sánh những dòng thơ của một "ngục sĩ" Nguyễn Chí Thiện – mộc mạc, chơn chất - với những dòng thơ của một sĩ quan cải tạo như Nguyễn Xuân Thiệp trong "Tôi Cùng Gió Mùa". Như "hắn" và ông Thanh Vân, ‘mỗi người một mặt bằng khác nhau’, số phận của Nguyễn Chí Thiện nghiệt ngã hơn nhiều: ông từ chối những chói lòa của thơ văn cách mạng, từ chối làm cai tù, chấp nhận làm ngục sĩ liên miên. Ông đâu biết trút nỗi đau của ông vào đâu, nên đành cứ nhè ông Hồ mà "vạc", nhè chế độ mà "chửi", rồi quăng vào tòa đại sứ, hy vọng những lời chửi của ông vọng tới thế giới bên ngoài. "Tã trắng thắng cờ hồng", một ẩn dụ thơ như thế là từ đời sống mà ra. Hy vọng "tã trắng thắng cờ hồng" của ông, là trông vào một Miền Nam ông chưa từng biết tới. Hãy nhớ lại nỗi đau của ông, khi nghe tin Miền Nam thất trận.

Còn những dòng thơ nhẹ nhàng, thanh thoát của Nguyễn Xuân Thiệp, là do đằng sau ông có cả một đồng đội, cả một chân lý, lẽ phải, chính nghĩa mà chỉ khi vào tù ông mới có được. (Hãy nhớ lại giấc mơ của "nhân loại", khi Cộng Sản Miền Bắc còn che giấu được mục đích chiếm đoạt Miền Nam, bằng cuộc kháng chiến thần thánh chống Mỹ cứu nước, thống nhất hai miền: Mơ sáng ngủ dậy, thấy biến thành người Việt!)

Văn nào, thơ nào? Ngay cả những dòng thơ của Paul Celan mà còn bị lạm dụng. Nhưng đây không phải lỗi của ông, như nhà thơ Auden đã từng nói: "Không một thi sĩ nào có thể ngăn cấm, thơ của mình bị người đời sử dụng như là một trò phù thuỷ." Bài thơ "Điệu Tango của Thần Chết" của Celan, sau chiến tranh, đã đem đến cho người Đức một niềm khuây khỏa lớn lao, kỳ diệu, chẳng thua gì câu chuyện "khôi hài đen", một nghệ thuật lớn vốn thịnh hành cùng lúc đó: "Người Đức sẽ chẳng bao giờ có thể tha thứ cho người Do Thái về Auschwitz!". Chính vì thế, mà Adorno cảnh cáo tiếp: Hãy coi chừng! Ngay cả nỗi đau lớn, khi được đưa vào thành tứ thơ, khổ thơ, phổ thành vần thành điệu, thì vẫn làm cho hiện tượng kia có thêm sự huyền nhiệm, về một điều có thể chấp nhận được – a mystery of acceptability – (Phỏng vấn G. Steiner). Đây cũng là lý do tại sao những vần thơ mộc mạc của Nguyễn Chí Thiện vẫn chuyển tải được Cơn Kinh Hoàng của thế kỷ: nó vẫn còn đúng với thực tại Việt Nam:

Còn Đảng là còn Khổ,

Hết Đảng là có Phở!

Nguyễn Tiến Văn, trong bài viết Kể Chuyện Cho Năm 2000 (đã đăng trên VHNT), nhận xét về văn phong của Bùi Ngọc Tấn: "… cách hành văn như thế là đã có đổi mới. Sự đổi mới này chủ yếu nằm ở cấu trúc câu văn không phải thuần lý; cũng không bị ép vào trong một khuôn ngữ pháp để cho mỗi câu văn là một đơn vị hoàn chỉnh, phân tích được theo một diễn tiến đường thẳng. Cấu trúc ở đây là cấu trúc mạng: câu này và câu kia hô ứng với nhau và cuốn cả người nghe vào đó". Gilles Deleuze trích dẫn Marcel Proust: "Cách độc nhất để chống đỡ cho ngôn ngữ, là tấn công nó… Mỗi nhà văn bắt buộc phải cấu tạo ra ngôn ngữ của riêng mình" ("The only way to defend language is to attack it…. Every writer is obliged to create his or her own language." Gilles Deleuze, Critique et Clinique, bản dịch tiếng Anh của Daniel W. Smith và Michael A. Greco, nhà xb Đại học Minnesota, 1997). Nguyễn Tiến Văn cho rằng Bùi Ngọc Tấn đã trở lại với truyền thống kể chuyện trong văn học truyền miệng.

Bằng cách trở lại với văn học truyền miệng, liệu có thể coi CKN 2000 là một "tấn công ngôn ngữ", thứ ngôn ngữ "không ngây thơ vô tội", trước trại tù Tân Trào? Liệu có thể coi CKN 2000 là một "cứu rỗi" cho ngôn ngữ, tiếng Việt của một miền đất, sau khi nó đã bị trầm luân vì những lời dối trá, về một ngày mai ca hát?

Nguyễn Quốc Trụ.

http://freds-ramblings.blogspot.ca/2011/12/jorge-luis-borges-possession-of.html

Possession of Yesterday

I know the things I've lost are so many that I could not begin to count them
and that those losses
now, are all I have.
I know that I've lost the yellow and the black and I think
Of those unreachable colors
as those that are not blind can not.
My father is dead, and always stands beside me.
When I try to scan Swinburne's verses, I am told, I speak with my father's
voice.
Only those who have died are ours, only what we have lost is ours.
Ilium vanished, yet Ilium lives in Homer's verses.
Israel was Israel when it became an ancient nostalgia.
Every poem, in time, becomes an elegy.
The women who have left us are ours, free as we now are from misgivings.
from anguish, from the disquiet and dread of hope.
There are no paradises other than lost paradises.

-- Jorge Luis Borges --
(1899-1986)

Đi Học Hả, Hôm Qua Đi Rồi Mà!

Tớ biết những gì tớ mất
Nhiều rất ư là nhiều
Đế nỗi tớ không thể bắt đầu đếm chúng

Và những mất mát như thế đó
Là tất cả những gì bây giờ tớ có
Tớ biết, tớ mất màu đen và màu hồng, trong BHD
Đó là những màu mà 1 tên mù dở, già, sắp ngỏm
Không thể nào với tới được
Ông già của tớ bị chết vì họa đảng phái những ngày đầu Kách Mạng Vẹm, 1945
Và bây giờ, ông đang đứng bên tớ
Khi tớ cố scan mấy bài thơ của ông anh nhà thơ, họ - trong có ông con trai của ông bạn quí của tớ, dù chỉ gặp một lần – là DC – nói, mi thuổng thơ TTT!
Tất cả những người đã chết – ông anh nhà thơ, bạn quí gặp độc nhất 1 lần, DC, bạn thơ Joseph Huỳnh Văn… - đều là “của tớ” hết –
Chỉ những người đã chết là của chúng ta, thằng nào còn sống, kệ cha chúng!
Ilium biến mất, nhưng Ilium sống ở trong những dòng thơ của Homer
Xứ Ngụy của lũ Ngụy là Xứ Ngụy, khi nó trở thành nỗi hoài hương cũ mèm, xa xưa, của đám Nam Kít lưu vong
Mọi bài thơ, như trong Thơ Ở Đâu Xa, khi đã đến thời, thì trở thành bia mộ của cả 1 thời, như vị đối thủ của mi, là NL, phán!
Người tình bỏ ta đi, như dòng sông cái con mẹ gì đó, như họ Trịnh hát,
Thì là của chúng ta,
Tự do như chim trời, như chúng ta,
Trong xao xuyến
Âu lo
Bất an
Và sợ, đến lún hết cả con chim vào trong người,
Vì hy vọng
Không có thiên đàng, ngoài thiên đàng đã mất.

Every poem, in time, becomes an elegy

http://www.tanvien.net/gioithieu/gt_tho_toi_khong_danh_cho_ban.html

Thơ của tôi không dành cho bạn!

Xin trao thi sĩ vòng hoa tặng : Auden, nhà thơ người Anh, khi được hỏi, hãy chọn bông hoa đẹp nhất trong vòng hoa tặng, ông cho biết, bông hoa đó đã tới với ông một cách thật là khác thường. Bạn của ông, Dorothy Day, bị bắt giam vì tham gia biểu tình. Ở trong tù, mỗi tuần, chỉ một lần vào thứ bẩy, là nữ tù nhân được phép lũ lượt xếp hàng đi tắm. Và một lần, trong đám họ, một tiếng thơ cất lên, thơ của ông, bằng một giọng dõng dạc như một tuyên ngôn:
"Hàng trăm người sống không cần tình yêu,
Nhưng chẳng có kẻ nào sống mà không cần nước"
Khi nghe kể lại, ông hiểu rằng, đã không vô ích, khi làm thơ.

Chúng ta đã thắng trước cuộc đời. [TTT, trong bài tưởng niệm QT]

Cũng trong cuộc phỏng vấn, khi được hỏi, ông làm thơ cho ai, Auden trả lời: nếu có người hỏi tôi như vậy, tôi sẽ hỏi lại, "Bạn có đọc thơ tôi?" Nếu nói có, tôi sẽ hỏi tiếp, "Bạn thích thơ tôi không?" Nếu nói không, tôi sẽ trả lời, "Thơ của tôi không dành cho bạn."

Thơ của tôi không dành cho bạn!

Tôi tản mạn về một nhà thơ nước ngoài như trên, là để nói ra điều này: thế hệ nhà thơ nào cũng muốn chứng tỏ một điều: chúng tôi không vô ích, khi làm thơ. Nếu mỗi thế hệ là một quốc gia non trẻ , và, nếu thế hệ đàn anh của chúng tôi tượng trưng cho nước Việt non trẻ - vừa mới giành được độc lập - là bước ngay vào cuộc chiến, và, họ đã chứng tỏ được điều trên: đã không vô ích khi làm thơ; và đã thắng trước cuộc đời, cho nên đây là một thách đố đối với những nhà thơ trẻ như chúng tôi: đừng làm cho thơ trở thành vô ích. Và nếu thơ của lớp đàn anh chúng tôi đã làm xong phần đóng góp cho sự nghiệp chung của dân tộc, thơ của thế hệ trẻ chúng tôi có lẽ sẽ làm nốt phần còn lại: thơ sẽ nói lên nghệ thuật của sự tưởng niệm, và mỗi bài thơ, được viết đúng lúc như thế đó, sẽ trở thành một khúc kinh cầu. Đó là tham vọng của thơ trẻ.

Note:

Bài viết này, Gấu có góp phần mà Bắc Kit gọi là "hiệu đính", trong đó, Gấu có chôm ý của Borges, "mỗi bài thơ, tới lúc, sẽ trở thành 1 bi khúc".
Khi viết loạt bài về Thơ Trẻ ở trong nước, Sến thích quá, bèn hỏi xin. OK .
Vị PHT này, sau bị Sến ra lệnh cho đàn em đánh tơi bời hoa lá.
“Nguyên đầu bạc” cũng bị đòn hội chợ, chỉ đến khi Sến ra lệnh ngưng, vì đụng tới “sinh mệnh chính trị” cái con khỉ gì đó.
Gấu cũng đâu thoát.
Bị đánh tơi bời, đến nỗi độc giả của Chợ Cá phải lên tiếng binh vực.
Sến mail, hỏi, sao anh không lên tiếng, Gấu lắc đầu, Sến phán, hết xít oát rồi ư.
Sến Cô Nương đâu phải thứ thường.
Cũng Đại Ma Đầu trong chốn giang hồ gió tanh mưa máu.

http://tuvala.blogspot.ca/2012/04/jorge-luis-borges-everness.html

Everness

One thing does not exist: Oblivion.
God saves the metal and he saves the dross,
And his prophetic memory guards from loss
The moons to come, and those of evenings gone.
Everything is: the shadows in the glass
Which, in between the day’s two twilights, you
Have scattered by the thousands, or shall strew
Henceforward in the mirrors that you pass.
And everything is part of that diverse
Crystalline memory, the universe;
Whoever through its endless mazes wanders
Hears door on door click shut behind his stride,
And only from the sunset’s farther side
Shall view at last the Archetypes and the Splendors.

Translated from Spanish by Richard Wilbur

This poem was given me by Jacques Felix, in his comment to my previous post on Borges' The Immortal. It bears the mark of Borges, all right. The first line unlocks the door into the Borgesian universe.

Oblivion does not exist, because the universe is a memory, a consciousness. We are parts of the universe, meaning we are the universe itself, and are expressions of that memory, that consciousness. "Everything is".

The blankness of oblivion is mirrored by the sparkly, shiny image of the stars and moon, by mirrors themselves, and by crystal - "[a]nd everything is part of that diverse / Crystalline memory, the universe".

And the last line brings back the everness: the Archetypes and the Splendors.

This poem is so simple yet so intricate and deep. Time is nowhere - the universe is a memory, a consciousness.

Bài Everness, nhớ là đã dịch rồi. Cái tít thuổng Nguyễn Du, Mai sau dù có bao giờ. Everness, là 1 từ Borges chôm, để thay cho cái từ đã quá mòn, là eternity.
Từ từ kiếm sau. Bữa nay dịch bài Possession of Yesterday.

http://tanvien.net/Poesie/Herbert_by_Zagajewski.html

«Ne pas vivre plus qu'on ne peut se souvenir »
Đừng sống quá cái sức nhớ của mi ? Sống tới đâu, nhớ tới đó. Sống tới đâu, đọc tới đó, sống tới đâu khổ tới đó….
Hà, hà !

http://tanvien.net/new_daily_poetry/Borges_Page.html

Bất giác lại nhớ Mai Thảo, và một lần ngồi Quán Chùa. Ông nhắc tới TTT, và nói, hắn ta nói, mi cầm một cây lao, quay người lại, và phóng về quá khứ. Cây lao cắm tới chỗ nào, là hồi nhớ của mi tới đó !
Sau đó, có lần ngồi với ông anh, nhân nhắc tới bạo động trong thơ của ông, Gấu bèn nhớ tới giai thoại trên, bèn kể. Ông anh chắc là cũng thấy thú, bèn xì ra 1 kỷ niệm, 1 lần dậy học, ở cuối lớp có 1 tay học trò chỉ lo dỡn, ông bực quá, bèn vo cái khăn lau bảng thành 1 cục, và thẳng tay ném tới anh học trò, rồi quát, mang nó lên đây.
Quả bóng bay tới chỗ anh học trò, anh cúi xuống nhặt, líu ríu mang lên cho ông Thầy.

The Just

by Jorge Luis Borges

https://poetrydispatch.wordpress.com/2009/04/14/jorge-luis-borges-t he-just/

A man who cultivates his garden, as Voltaire wished.
He who is grateful for the existence of music.
He who takes pleasure in tracing an etymology.
Two workmen playing, in a café in the South,
a silent game of chess.
The potter, contemplating a color and a form.
The typographer who sets this page well,
aaathough it may not please him.
A woman and a man, who read the last tercets
aaaof a certain canto.
He who strokes a sleeping animal.
He who justifies, or wishes to, a wrong done him.
He who is grateful for the existence of a Stevenson.
He who prefers others to be right.
These people, unaware, are saving the world.

Translated by Alastair Reid from: “Insomnia”, Six Poems by Jorge Luis Borges, Harper’s Magazine, February, 1999

Tên chính trực

Tên đờn ông, kẻ săn sóc mảnh vườn của hắn, như Voltaire mong muốn
Kẻ biết ơn sự hiện hữu của âm nhạc
Kẻ lấy làm hài lòng, khi đi 1 đường tầm nguyên
Hai công nhân lặng lẽ nhâm nhi 1 ván cờ ở 1 quán cà phê ở xứ Nam Kít
Tên thợ máy nhà dây thép chiêm ngưỡng và kính trọng BHD, ây a, xin lỗi, một màu sắc, một hình thể
Người thợ in, làm trang sách này thật ra hồn, tuy nhiên, đã chắc gì, anh ta thích thú?
Một người đàn bà, và một người đàn ông, đọc đoạn thơ cuối của 1 khổ thơ nào đó
Một kẻ nào đó, ngủ đi anh, mộng bình thường, như 1 đứa con nít, hay 1 con mèo đang ngái ngủ trên tay em!
Kẻ chỉnh lý hay mong chỉnh lý, một lầm lỡ mà ai đó, gây ra cho anh ta
Kẻ biết ơn có Stevenson ở trên đời này
Kẻ thích những kẻ khác có lý.
Những người này, không biết, là họ đang cứu vớt thế giới.

PAUL CELAN RECALÉ AU NOBEL
Paul Celan, “xém", được Nobel [recalé: failed, hụt]?

http://www.magazine-litteraire.com/rubrique/histoire-litt%C3%A9raire

En 1966, la poétesse allemande Nelly Sachs et l'écrivain israélien Samuel Joseph Agnon obtenaient le prix Nobel de littérature. Mais qui figurait sur la liste de sélectionnés ?

L'Académie suédoise a rendu publiques ses archives, qui révèlent la présence du nom de Paul Celan. Ainsi le prix Nobel manqua un monument de la poésie. L'auteur de « Lait noir » ne fut jamais couronné et se suicida en 1970. Autre surprise, dans cette liste : la large représentation de la littérature française à travers Marcel Pagnol, René Char, Henry de Montherlant, Jean Giono, Henri Bosco et Jean Anouilh.
Viện Hà Lâm Thụy Điển cho khui hồ sơ Nobel, có tên Paul Celan.
Như thế là giải Noebl đã bỏ qua 1 "đài thơ". Tác giả "Sữa Đen" chẳng bao giờ được trao tặng vòng hoa Nobel, và tự trầm vào năm 1970.

Trang Simone Weil

Đầu năm khai bút bằng 1 bài dịch Milosz, Sự quan trọng của Simone Weil, trong To Begin Where I Am, Selected essays. Trên Tin Văn đã có bài Bad Friday, giờ thêm bài này.

THE IMPORTANCE OF SIMONE WElL

FRANCE offered a rare gift to the contemporary world in the person of Simone Weil, The appearance of such a writer in the twentieth century was against all the rules of probability, yet improbable things do happen.
    The life of Simone Weil was short. Born in 1909 in Paris, she died in England in 1943 at the age of thirty-four. None of her books appeared during her own lifetime. Since the end of the war her scattered articles and her manuscripts-diaries, essays-have been published and translated into many languages. Her work has found admirers all over the world, yet because of its austerity it attracts only a limited number of readers in every country. I hope my presentation will be useful to those who have never heard of her.
    Perhaps we live in an age that is atheological only in appearance. Millions were killed during the First World War, millions killed or tortured to death in Russia during and after the revolution: and countless victims of Nazism and the Second World War. All this had to have a strong impact upon European thinking. And it seems to me that European thinking has been circling around one problem so old that many people are ashamed to name it. It happens sometimes that old enigmas of mankind are kept dormant or veiled for several generations, then recover their vitality and are formulated in a new language. And the problem is: Who can justify the suffering of the innocent? Albert Camus, in The Plague, took up the subject already treated in the Book of Job. Should we return our ticket like Ivan Karamazov because the tear of a child is enough to tip the scale? Should we rebel? Against whom? Can God exist if He is responsible, if He allows what our values condemn as a monstrosity? Camus said no. We are alone in the universe; our human fate is to hurl an eternal defiance at blind inhuman forces, without the comfort of having an ally somewhere, without any metaphysical foundation.
    But perhaps if not God, there is a goddess who walks through battlefields and concentration camps, penetrates prisons, gathers every drop of blood, every curse? She knows that those who complain simply do not understand. Everything is counted, everything is an unavoidable part of the pangs of birth and will be recompensed. Man will become a God for man. On the road toward that accomplishment he has to pass through Calvary. The goddess's name is pronounced with trembling in our age: she is History.
    Leszek Kolakowski, a Marxist professor of philosophy in Warsaw,* states bluntly that all the structures of modern philosophy, including Marxist philosophy, have been elaborated in the Middle Ages by theologians and that an attentive observer can distinguish old quarrels under new formulations. He points out that History, for instance, is being discussed by Marxists in the terms of theodicy-justification of God.
Irony would be out of place here. The question of Providence, or of lack of Providence, can also be presented in another way. Is there any immanent force located in le devenir, in what is in the state of becoming, a force that pulls mankind up toward perfec-

• At the time of this writing

Nhân Ngày Tình Nhân

Những người đàn ông của tôi

"Khô dương sinh hoa, lão phụ đắc kì sỉ phu vô cữu, vô dự.
Khô dương sinh đề, lão phu đắc kì mỉ thê vô bất lợi."

Cây dương khô ra hoa, bà cụ già có người bạn trẻ, không chê không khen.
Cây dương khô đâm rễ mới, cụ ông lấy được cô gái trẻ, không phải là không lợi.
                                                                                    Kinh Dịch, quẻ 28

À toutes les filles que j'ai aimées avant qui sont devenues femmes maintenant,
...
Je suis resté adolescent.
Tất cả những cô gái tôi yêu ngày xưa,
Những cô gái từ lớp mẫu giáo đến các nữ sinh trung học, đại học
Nay các nàng đã trở thành các bà,
Tôi vẫn còn là chú bé tuổi mười hai, mười ba ...
Các nàng đã nhảy, đã hát để tình yêu được say nồng hơn.
Các nàng đã nói tình yêu là "cả đời sống của hai chúng mình."
Các nàng đã khóc vùi khi yêu say đắm,
Các nàng đã sống những đam mê chia lìa,
Các nàng là mặt trời, là bãi biển,

Và rồi,

Các nàng từ bỏ cuộc chơi,
Tôi vẫn còn là chú bé tuổi mới lớn.
Trong sâu thẳm đại dương ánh mắt các nàng, các nàng đã biết ...
Còn tôi, muôn thuở vẫn là chú bé tuổi mười ba, mười bốn.

Đó là lời của bài hát “À toutes les filles” của Félix Gray và Didier Barbelivien, đứng hàng đầu trong danh sách các bài hát được ưa thích của các nước nói tiếng Pháp, trong các thập niên 80, 90. Tôi nghe trên đài thu thanh quá nhiều, đến mức, tùy theo cảm xúc của tôi lúc đó, tôi có thể phì cười hay cũng có thể lệ rưng trào khóe mắt. Và có thể, trên bước đường phiêu lưu đâu đó sau này, nếu tình cờ nghe lại bài hát này, chắc tôi sẽ nhớ thành phố Montréal quặn ruột, nhớ từng góc phố, từng làn sóng điện tôi đã nghe bài hát này:
Tất cả những cô gái ngày xưa tôi đã yêu, các nàng đã trở thành mẹ, thành bà, tôi vẫn còn là chú bé mới lớn!
Có thật thế không?
Có những câu hỏi thật khó hiểu đối với tôi, mà câu trả lời chỉ có thể chứng nghiệm bằng kinh nghiệm sống! Nếu chưa chứng nghiệm bằng kinh nghiệm, thì e mình chỉ là khách vãng lai quá bộ xuống trần gian dạo chơi ... Một trong những câu hỏi khó trả lời đối với tôi, là vì sao đàn ông già lại ưa chơi trống bỏi?
Tôi còn nhớ, hồi đầu những năm 90, lúc cộng đồng người Việt tại thành phố Montréal còn tổ chức thi hoa hậu. Tôi có con gái tuổi mới lớn, có các bạn đi dự thi, nên chúng tôi được dịp đi xem, thường là phải mua vé trước, đến ngày trình diễn lại phải đi sớm để có được chỗ tốt, vì chúng tôi không mua loại vé đặc biệt, đắt tiền để ngồi gần sân khấu. Sân khấu được làm trên một bục cao, người ngồi gần phải ngẩng cổ lên nhìn.
Và thế là ... dù đã ngồi bàn đầu, cả một đạo binh máy ảnh, máy quay phim, ống nhòm làm việc ráo riết, không khí sôi nổi, cháy bỏng lúc các nàng trình diễn trong bộ y phục áo tắm.
Điện cao thế hoạt động tối đa, cổ ngẩng lên, hơi thở nín lại.

Xong màn trình diễn này, bầu không khí hội trường bỗng dịu hẳn xuống, các ông dịu dàng quay qua nói chuyện với người bên cạnh.

Mà nào có ai xa lạ đi thi đâu, toàn là con cái bà con, con cái bạn bè đi thi cả đấy mà!
Ấy, các cha, các chú, các ông bình phẩm cứ như các nàng được trả lương của các tạp chí chuyên nghiệp không bằng! Vì sao vậy nhỉ?
Những cô gái tôi đã từng yêu,

Các nàng đã từ bỏ cuộc chơi ...
Tôi vẫn còn là chú bé mới lớn, tuổi mười ba, mười bốn ...

À toutes les filles que j’ai aimées avant,

...

Elles s’ennuient de plaisir,
Je suis resté adolescent.
             Vừa rồi, nước Pháp khóc Tổng thống Mittérand. Hình ảnh vợ con, cháu chắt, người tình, con người tình đứng bên linh cữu người quá cố nói lên hết tấn bi kịch của câu hỏi: “Vì sao đàn ông già rồi còn thích chơi trống bỏi?” Ông có con với bà Anne Pingeot vào năm 1974 khi ông đã 58 tuổi, cô bé Mazarine mới 21 tuổi! Thật sự tôi không nghĩ họ chơi trống bỏi, họ đã chọn cuộc đời của họ.
Ấy, những nhà văn, nhà đạo diễn, nhà diễn xuất, các ca sĩ ... tôi còn chưa dám nghĩ họ chơi trống bỏi, những Henry Miller, Polanski, Anthony Quynn, Luciano Pavarotti, Yves Montand, Nguyễn công Trứ, ai dám nghĩ họ chơi trống bỏi ở tuổi 60-70-80, họ biết họ sắp chết mà!

Vậy mà những nhà chính trị gia, đi ván bài cả chục nước trước, bày binh bố trận cả trăm ngả, cầm vận mệnh cả trăm triệu con dân trong tay lại có bạn đường ở tuổi ngoài 60-70, thì những tổng thống tuổi trẻ tài cao, họ cũng chỉ là những chú bé tuổi mới lớn!
Trong sâu thẳm tâm hồn đàn bà của những người đàn ông này, họ đã muốn: “Thà một phút tựa mạn thuyền rồng!”
Dứt khoát, họ chẳng muốn: "Thân em như tấm lụa đào!”

            Ôi! Từ sâu thẳm đại dương tâm hồn, các nàng đã biết ... còn tôi vẫn chỉ là một chú bé tuổi mới lớn!

Elles savaient l’océan au fond des yeux,

             Je suis resté adolescent.

              Phần tôi, tôi chỉ hiểu thêm được một chút câu hỏi, ngày tôi có đứa con thứ nhì là một chú bé. Ở tuổi lên sáu, lên bảy, buổi sáng thức dậy đưa chú đi học đúng giờ là cả một vấn đề.
Tôi thường dùng phương pháp thông cảm để may ra được cảm thông:
-         Này con, con tưởng tượng mai này con lớn, con phải đi làm nuôi vợ con. Con phải đến sở đúng giờ... mà con của con cứ mè nheo không chịu đi học thì con phải làm như thế nào?
-         Thì con giao con của con cho vợ con lo.
-         Ngộ nhỡ vợ con mất kiên nhẫn, la đánh con của con thì sao?
-         Thì con nhào vô phụ vợ một tay đánh nhầu nó!
-         Con!
-         Mẹ, mà sao lúc nào mẹ cũng ưa hỏi vào những chi tiết.
Lúc nào chú cũng có một câu trả lời chung chung, với một điệu bộ đếch cần, hai tay giơ lên trời, nhún vai, bỏ chạy đi chơi tiếp.
-         Ơ, ơ, con không chịu trách nhiệm mấy việc này đâu, đó là lỗi của trời đất!

Đúng thật, đó là lỗi của trời đất. Từ đáy sâu thẳm tâm hồn các nàng, các nàng đã biết điều đó.
Hỡi những người đàn ông của tôi, các bạn vẫn còn là những chú bé tuổi mười ba, mười bốn. Ngày tôi biết cầm kim chỉ lần đầu tiên, tôi đã bắt đầu may những chiếc áo trẻ sơ sinh.

Lan Nguyễn
Montréal, 2-2-96

Từ đáy sâu thẳm tâm hồn các nàng, các nàng đã biết điều đó.

Đọc thì bèn nhớ 1 câu, của Woolf, khi còn bé tí, bị mấy thằng con nít bà con họ hàng, sờ soạng, và bà cảm thấy, từ trong sâu thẳm không phải của bà không thôi, mà của tất cả mọi người đàn bà, lên tiếng, KHÔNG!

Gấu Cái, nhớ lần đọc cái mẩu thằng chồng khốn kiếp của mình, viết về cô phù dâu, trong có 1 câu, Bà chửi toáng lên, mi coi nó như là thánh nữ, đâu phải.... trống bỏi!

Phải đến khi về già, mới tha thứ cho cả hai.
Đúng rồi, thằng khốn nó chọn ta, thay vì những thánh nữ, để sống cuộc đời đau thương, tủi nhục, và cũng vô vàn hạnh phúc, là cuộc đời trần tục này...

Cầm Dương Xanh

Rồi một lần trong những ngày Mậu Thân cay nghiệt. Bữa đó khuya, hai đứa ngồi nơi phòng khách. Trong khi nói chuyện, như vô tình, hoặc làm như vô tình, tự nhiên em nói: Anh được tất cả rồi, còn muốn gì nữa? Thoạt đầu, anh ngạc nhiên, rõ ràng là anh đâu muốn gì... anh như ú ớ biện minh với chính mình. Rồi anh hiểu, và anh vô cùng cảm động. Anh biết, em muốn nói, em thương anh, vậy là đủ rồi. Như thể em muốn nói một điều thật là giản đơn, cho nên cũng thật khó hiểu: em trở thành đàn bà, ngay phút đầu tiên chúng ta nhìn thấy nhau.

Tks All.
NQT

Biển

Buổi chiều đứng trên bãi Wasaga
Nhìn hồ Georgian
Cứ nghĩ thềm bên kia là quê nhà.

Sóng đẩy biển lên cao, khi xuống kéo theo mặt trời
Không gian bỗng đỏ rực rồi đêm tối trùm lên tất cả

Cát ở đây được con người chở từ đâu tới
Còn ta bị quê hương ruồng bỏ nên phải đứng ở chốn này

Số phận còn thua hạt cát.

Hàng cây trong công viên bên đường nhớ rừng
Cùng thi nhau vươn cao như muốn trút hết nỗi buồn lên trời

Chỉ còn ta cô đơn lẫn vào đêm
Như con hải âu già
Giấu chút tình sầu
Vào lời thì thầm của biển...

The Widening Sky

Thênh Thang Trời Rộng

I am so small walking on the beach
at night under the widening sky.
The wet sand quickens beneath my feet
and the waves thunder against the shore.

I am moving away from the boardwalk
with its colorful streamers of people
and the hotels with their blinking lights.
The wind sighs for hundreds of miles.

I am disappearing so far into the dark
I have vanished from sight.
I am a tiny seashell
that has secretly drifted ashore

and carries the sound of the ocean
surging through its body.
I am so small now no one can see me.
How can I be filled with such a vast love?

Gấu thì mới nhỏ bé làm sao
Bước một mình trên bãi biển

Vào ban đêm, dưới trời rộng
Cát ướt, quẩn dưới chân
Và sóng biển, như sấm, đánh vào bờ.

Gấu lánh xa bờ gần
Với đám người nhộn nhạo
Với ánh đèn xôn xao
Và gió bèn thở
dài,
ngàn ngàn dặm.

Gấu cứ thế mất dần
Vào bóng đêm
Ra khỏi tầm nhìn
Gấu là con sò bé tí
Lẩn lút lạc vô bờ

Và mang theo tiếng biển
Rung động hết toàn thân
Gấu nhỏ xíu đến chẳng ai nhìn thấy
Làm thế nào mà 1 con sò nhỏ bé như thế
Lại chứa cả 1 đại dương
Là mối tình của Gấu
Dành cho....

My First Theology Lesson

Rumpled and furious, my grandfather's friend
stood up in a bookstore on the North Side
and lamented the lost Jews of Poland

and declared that he felt sorry for God
who had so many problems with Justice
and had become disillusioned and sad

since He wanted to reveal Himself to us
but couldn't find anyone truly worthy
(it was always the wrong time or place

in our deranged and barbaric century)
and so withdrew into His own radiance
and left us a limited mind and body

to contemplate the ghostly absence,
ourselves alone in a divine wilderness.

Edward Hirsch: The Living Fire
Bài Bài thần học đầu tiên, nhớ là có bản tiếng Mít rồi...

http://www.edwardhirsch.com/books/lay-back-the-darkness/

Editorial Reviews
“It takes a brave poet to follow Homer, Virgil, Dante, and Milton into the abyss… Hirsch’s poems [are] compassionate, reverential, sometimes relievingly ruthless.”
— Dana Goodyear, Los Angeles Times Book Review

“Carefully and subtly ordered… Hirsch in his highest mode.”
— Chris King, Washington Post Book World

“Poems of rare, passionate spiritual energy… Hirsch’s imagery is luminous and uplifting.”
— Charles Guenther, St. Louis Post-Dispatch

“Whether he’s contemplating Homer or the Holocaust, standing transfixed before a painting by Agnes Martin, or holding a handful of fresh figs, Hirsch embraces language as a mystical force, and he and his readers truly are transported.”
— Donna Seaman, Booklist

READ A POEM

I Am Going to Start Living Like a Mystic

Today I am pulling on a green wool sweater
and walking across the park in a dusky snowfall.

The trees stand like twenty-seven prophets in a field,
each a station in a pilgrimage-silent, pondering.

Blue flakes of light falling across their bodies
are the ciphers of a secret, an occultation.

I will examine their leaves as pages in a text
and consider the bookish pigeons, students of winter.

I will kneel on the track of a vanquished squirrel
and stare into a blank pond for the figure of Sophia.

I shall begin scouring the sky for signs
as if my whole future were constellated upon it.

I will walk home alone with the deep alone,
a disciple of shadows, in praise of the mysteries.

Edward Hirsch: The Living Fire

Kể từ Noel năm nay, Gấu bắt đầu sống cuộc đời của 1 tên thần bí

Bữa nay, Gấu chơi 1 cái áo len màu xanh
Và dạo qua một công viên trong cảnh trời chạng vạng
Và tuyết thì đang xuống

Cây đứng như là 27 nhà tiên tri ở 1 cánh đồng,
mỗi tiên tri một nhà ga, trong cuộc hành hương - lặng lẽ, trầm tư

Những đốm sáng màu xanh rớt qua cơ thể của họ
Là những mật mã, che khuất, ẩn giấu

Gấu sẽ nghiên cứu sự rời bỏ của họ như là những trang sách trong 1 bản văn
Và, coi những con chim bồ câu mê sách, những sinh viên mùa đông

Gấu sẽ quỳ trên dấu vết của một của 1 con sóc đã biến mất
Và nhòm xuống 1 cái ao trống không để tìm hình bóng một BHD

Gấu sẽ bắt đầu xục xạo bầu trời tìm những ký hiệu
Như thể trọn 1 tương lai của Gấu đã biến thành những chòm sao ở trên thiên đình!

Gấu sẽ lầm lũi lần về nhà, sâu thật sâu trong nỗi cô đơn của mình
Đệ tử của những cái bóng, trong niềm ca ngợi những bí nhiệm, vào mùa Noel năm nay!

Elegy for the Jewish Villages

-After Antoni Slominsky

The Jewish villages in Poland are gone now-
Hrubieszow, Karczew, Brody, Falenica . . .
There are no Sabbath candles lit in the windows,
no chanting comes from the wooden synagogues.

The Jewish villages in Poland have vanished
and so I walked through a graveyard without graves.
It must have been hard work to clean up after the war:
someone must have sprinkled sand over the blood,
swept away the footprints, and whitewashed the walls
with bluish lime. Someone must have fumigated
the streets, the way you do after a plague.

One moon glitters here-cold, pale, alien.
I stood in the dark countryside in summer but
could never find the two golden moons of Chagall
glittering outside the town when the night lights up.
Those moons are orbiting another planet now.

Gone are the towns where the shoemaker was a poet,
the watchmaker a philosopher, the barber a troubadour.

Gone are the villages where the wind joined biblical songs
with Polish tunes, where old Jews stood in the shade
of cherry trees and longed for the holy walls of Jerusalem.

Gone now are the hamlets that passed away
like a shadow that falls between our words.

I am bringing you home the story of a world-
Hrubieszow, Karczew, Brody, Falenica . . .
Come close and listen to this song-
the Jewish villages in Poland are gone now-
from another one of the saddest nations on earth.

Edward Hirsch: The Living Fire

Bi Khúc Làng Do Thái ở Ba Lan

-Theo Antoni Slonimsky

Những làng Do Thái ở Ba Lan thì biến mất
Và như thế, tôi bước qua những nghĩa địa không mồ mả
Phải là 1 công việc cực nhọc, dọn dẹp, sau chiến tranh
Một người nào đó phải rắc cát lên máu
Xóa vết chân, lau cọ tường, với lá chanh xanh.
Một người nào đó phải xông phố xá
Cái kiểu mà người ta làm, sau 1 trận dịch

Một vầng trăng lấp lánh ở nơi đây - lạnh, nhợt nhạt, xa lạ
Tôi ngồi ở trong bóng tối, nơi vùng quê, vào mùa hạ
Nhưng không làm sao kiếm thấy hai vầng trăng vàng của Chagall
Lấp lánh bên ngoài thành phố khi đèn lên.
Những vầng trăng này bây giờ quay quanh một hành tinh khác

Đã đi rồi, là những thành phố, nơi người đánh giầy là nhà thơ,
Người thợ sửa đồng hồ, một triết gia
Anh thợ cạo, thợ cắt tóc ư: Một người hát rong.

Đã đi rồi, những ngôi làng, nơi gió gia nhập những thánh ca, với giọng điệu Ba Lan,
nơi những người già Do Thái đứng trong bóng những tàng cây anh đào,
trông ngóng, hoài vọng những bức tường thánh ở Jerusalem

Đã đi rồi, những làng xóm,
chúng lặng lẽ bỏ đi như một cái bóng
té xuống
giữa những từ ngữ của chúng ta.

Ta mang về nhà cho em câu chuyện của một thế giới –
Hrubieszow, Karczew, Brody, Falenica . . .
Hãy sát lại gần và lắng nghe bài hát này –
Làng Do Thái ở Ba Lan bây giờ đã không còn –
Đã bỏ đi khỏi một trong những đất nước buồn bã nhất
Trên thế gian.

For the Sleepwalkers

Đêm đêm, như 1 tên mộng du, một mình mi tìm cách trở về lại Saigon, trở lại Quán Chùa....

Tonight I want to say something wonderful
for the sleepwalkers who have so much faith
in their legs, so much faith in the invisible

arrow carved into the carpet, the worn path
that leads to the stairs instead of the window,
the gaping doorway instead of the seamless mirror.

I love the way that sleepwalkers are willing
to step out of their bodies into the night,
to raise their arms and welcome the darkness,

palming the blank spaces, touching everything.
Always they return home safely, like blind men
who know it is morning by feeling shadows.

And always they wake up as themselves again.
That's why I want to say something astonishing
like: Our hearts are leaving our bodies.

Our hearts are thirsty black handkerchiefs
flying through the trees at night, soaking up
the darkest beams of moonlight, the music

if owls, the motion if wind-torn branches.
And now our hearts are thick black fists
flying back to the glove if our chests.

We have to learn to trust our hearts like that.
We have to learn the desperate faith of sleep-
walkers who rise out of their calm beds

and walk through the skin of another life.
We have to drink the stupefying cup of darkness
and wake up to ourselves, nourished and surprised.

Edward Hirsch: The Living Fire

Đêm nay Gấu muốn phán một điều thật là cực bảnh tỏng
Dành cho những tên mộng du đặt quá nhiều niềm tin vào cặp giò của chúng
Quá nhiều niềm tin vào sự vô hình
Vào... người đi qua tường
Mũi tên khắc vào tấm thảm,
lối đi rách mòn đưa tới cầu thang thay vì cửa sổ
lối cửa mở thay vì tấm gương liền
Gấu cực mê cái kiểu mà những tay mộng du
thèm bước ra khỏi cái túi thịt thối tha - từ của Phật Giáo để gọi cái body thật thơm, thật ngon như múi mít của… -
và đi vào đêm đen
Tay giơ lên chào mừng bóng tối

Viết mỗi ngày

Quoc Tru Nguyen shared a memory.

2 mins

3 Years Ago

See Your Memorieschevron-right

Quoc Tru Nguyen

February 21, 2015

Sến ở đâu Marie Sến ở đó

http://damau.org/archives/35722

Đọc mấy cuộc phỏng vấn những nhà văn Mít vĩ đại do Trần Vũ thực hiện thì GCC có ý nghĩ, ông có cái gì tương tự với Thầy Phúc, khi viết phê bình: Bắt 1 tên mũi lõ, hay 1 tên cực nổi tiếng, đứng chung với đấng Mít vĩ đại được ông phỏng vấn.

Nhà thơ Thận Nhiên ư? Lưu vong kép chẳng khác gì bào thai đôi của Linda Lê, sợ còn bảnh hơn.

Sến Cô Nương ư? Có ngay Thomas Mann: Sến ở đâu văn Mít ở đó.

Đọc, tới cái đoạn Sến nhớ ông Đỗ Một, thì GCC lại nhớ ra cái định nghĩa của Brodsky về hồi ức của con người, cái thay thế cho cái đuôi, khi người còn là khỉ.

Có 1 cái gì đó, của hồi ức Bắc Kít, liên quan tới Bắc Bộ Phủ, như là cái đuôi mà nó không làm sao quên được, theo GCC.
Lũ Ngụy may mắn thay không có thứ hồi ức đó: Khi Thiệu đang còn tại chức, là chúng đã chửi như điên, bài học vỡ lòng của DTH, về Miền Nam.

Có vẻ như TV [Trần Vũ] có đọc TV [Tin Văn], vì cái vụ bào thai đôi và Thomas Mann, thì đều do Tin Văn khui ra. TV lầm về “bào thai đôi”. “Kẻ kép” thì bất cứ nhà văn nào cũng có, nhưng đứa trẻ chết, bào thai chết, là xứ Mít, thì chỉ LL mới có.
Còn Thomas Mann và câu phán của ông, thì được Brodsky nhắc tới, được TV giới thiệu. Tuy nhiên đọc Sến viết về Thomas Mann, GCC sợ Sến cũng không rành về nhà văn này. Kỳ tới, GCC sẽ viết thêm về ông.

Impossible Exile

http://www.tanvien.net/Portrait/Zweig.html

Hát Sau Lò Cải Tạo

Trên tờ NYRB, Oct 27, 2011, có bài viết, mới tìm thấy, đăng lần đầu, một tiểu luận của Saul Bellow, “Một nhà văn Do Thái ở Mẽo”, “A Jewish Writer in America”. Ðọc loáng thoáng trên subway trên đường về nhà, thấy câu này, thứ ngôn ngữ lưu vong không thể kéo dài mãi mãi được, the language of the Diaspora will not last, GCC bỗng nhớ đến những bản nhạc “lưu vong”, “bầy chim bỏ xứ” của PD, thí dụ, và tự hỏi, PD về rồi, nhà nước OK rồi, và từ từ sẽ cho hát hết những bài nhạc của ông, nhưng, “bầy chim bỏ xứ”, thì sao?

Hà, hà!

Căng dữ hà!

Bài viết của Saul Bellow mới đăng phần đầu. Còn 1 phần nữa. Ðọc thú lắm. Cũng nhắc tới cái từ thật đểu để chỉ đám Pháp lai, métèque, khách trú, dịch sang tiếng Anh, outsider, resident alien.

Bên Da Màu, trong bài “lại nói chuyện về thơ” của cây viết Phan Xuân Sinh có đoạn:

... Phạm Duy có gặp một số anh em văn nghệ tại Boston, trong cuộc gặp gỡ nầy có người hỏi Phạm Duy là: “Anh phổ nhạc thơ của nhiều thi sĩ, có hai thi sĩ lớn như Thanh Tâm Tuyền và Tô Thùy Yên. Sao anh không phổ thơ của họ?” Phạm Duy trả lời: “Hai ông nầy thơ hay thật, thế nhưng thơ của hai ông lý trí quá khó phổ thành nhạc được.” Nói thế để chúng ta biết rằng thơ hay chưa chắc làm rung cảm được người đọc...
Source

PD phán như thế, theo tôi, là đúng, thực, theo suy nghĩ của ông, chứ không nhằm che đậy gì hết. Nhạc PD thiên về tình cảm, thứ tình cảm tục lụy, hệ lụy, [hệ lụy, thí dụ, giai thoại ăn chè Nhà Bè, nhờ đó mà dân Mít được thưởng thức bản nhạc phổ thơ MDHT], không phải thứ tình cảm thanh cao như trong thơ TTT, hay TTY. Ðây là do cái tạng của ông, và có thể cũng là do yêu cầu của đa số quần chúng thưởng thức nhạc. Những bài thơ phổ nhạc của TTT, TTY không có nhiều thính giả, những nhạc sĩ phổ thơ của TTT, là bạn thân ngoài đời của ông, họ hiểu ông, thơ của ông, cho nên phổ nhạc thơ của ông.

PD đâu có thuộc cái giới đó.

Ðẩy đến cực điểm, thơ phổ nhạc của TTT hay của TTY muốn nhắm tới cái gọi là không còn chủ âm trong nhạc, hay tới thứ âm nhạc không cần lời.
Vấn đề này lớn quá, chỉ nêu ra đây, như là 1 đề xuất, đặt viên gạch, rồi tính sau.

... đặt viên gạch, rồi tính sau.

Sách & Báo Mới

Memo

Cảnh đẹp VN

Art2all
Việt Nam Xưa
Talawas
theguardian/books
Intel Life
Huế Mậu Thân
Cali Tháng Tám 2011

Thơ JHV

Trang đặc biệt

Tưởng nhớ Thảo Trường

Tưởng nhớ Nguyễn Tôn Nhan

War_Pix

Xử VC

Hình ảnh chiến tranh
Việt Nam của tờ Life

Vĩnh Biệt BHD

Blog TV

Lô cốt trên đê làng
Thanh Trì, Sơn Tây

Bếp Lửa trong văn chương

Báo Văn [Phê Bình] cũ, có bài của GCC

Mù Sương
Hồi Ký Viết Dưới Hầm
Nghĩ về phê bình
Mây Bay Đi
Nguyễn Du giữa chúng ta
"Tạp Ghi" by Tuấn Anh
Chữ và Việc
TSVC
Nhã Tập
Truyện Kiều ABC

Xuân Vấn Đề Kỷ Dậu

Truyện ngắn Võ Phiến

Những ngày ở Sài Gòn
nhà xb Hoàng Đông Phương

Mộ Tuyết
[Hồi bắt đầu đi làm]

Happy Birthday GCC

Cali 3.08

Cali Tháng Tám 2011

Tribute to NCT:

Vietnam's Solzhenitsyn

Cali 2012 With H/A

Lolita vs BHD

Two Dogs

by Charles Simic
for Charles and Holly

An old dog afraid of his own shadow
In some Southern town.
The story told me by a woman going blind,
One fine summer evening
As shadows were creeping
Out of the New Hampshire woods,
A long street with just a worried dog
And a couple of dusty chickens,
And all that sun beating down
In that nameless Southern town.

It made me remember the Germans marching
Past our house in 1944.
The way everybody stood on the sidewalk
Watching them out of the corner of the eye,
The earth trembling, death going by . . .

A little white dog ran into the street
And got entangled with the soldier’s feet.
A kick made him fly as if he had wings.
That’s what I keep seeing!
Night coming down. A dog with wings.

Hai Con Chó

Một con chó già sợ cái bóng của chính nó (1)
Trong 1 thành phố Nam Kít nào đó
Chuyện này tôi nghe qua một bà sắp mù
Vào một buổi chiều tuyệt vời mùa hạ
Khi bóng tối
từ những cánh rừng Sát
Bò ra
Con phố dài Hồng Thập Tự
Với chú chó già rầu rĩ
Và cặp gà bụi bặm
Và cả mặt trời đổ xuống
Một thành phố mất tên Nam Kít

Nó làm tôi nhớ buổi 30 Tháng Tư 1975
Ðám VC Bắc Kít diễu hành qua căn nhà của tôi
Người dân đứng bên lề nhìn chúng bằng một góc con mắt
Mặt đất rung chuyển, và cái chết thì lờ vờ quanh đó..
Một con chó trắng nhỏ chạy ra đường
Làm quẩn chân đám nón cối
Và 1 cú đá làm con chó bay lên trời
Như thể nó có cánh
Ðó là điều mà tôi đã nhìn thấy, và vẫn còn nhìn thấy!
Ðêm xuống thành phố không tên
Một con chó có cánh.

Quoc Tru Nguyen

2 mins

Chú thích hình:
Cast of a Dog Killed by the Eruption of Mount Vesuvius, Pompeii, c. 1874
© THE J PAUL GETTY MUSEUM

Granta 142: Winter 2018
Animalia

Mừng năm chó, tờ Granta số mới nhất đi 1 đường về Animalia.

https://granta.com/issues/granta-142-animalia/

https://granta.com/dog/

Chuyện chó của Mít, bảnh nhất, theo Gấu, là của Nam Cao, "Lão Hạc", nhớ đại khái, và nó mắc mớ đến xứ Đàng Trong và cơn đói dài 4 ngàn năm của xứ Bắc.
Nhớ luôn nhận xét của 1 vị bằng hữu thân thiết của Tin Văn. Bà cho biết, mấy cơ quan nhận trẻ em mồ côi rất sợ nhận những đứa trẻ bị bỏ đói lâu quá, vì não bộ của chúng bị ảnh hưởng nặng nề...

UI chao, nếu thế thì đói 4 ngàn năm khủng khiếp cỡ nào!
Hà, hà!

Nửa thế kỷ xa xứ Bắc, năm 2001, Gấu trở lại, mang về đủ thứ kỷ niệm về cái đói, và lẩm bẩm tự hỏi thầm, không biết bà chị của Gấu có còn nhớ.
Bà nhớ đủ hết.
Nhưng với thằng em, nó trở thành những viên ngọc quí, còn với bà chị, nó là những hòn chì bà nặng nề đeo theo suốt cuộc đời, không làm sao rũ đi được.
Nhớ,1ần bà cụ đi buôn bán xa, bà chị lấy gạo nấu cơm, chắc là lấy quá đô. Nồi đất. Gấu đang ngồi nhìn nồi cơm sợ nó biến mất, bỗng thấy cái nồi từ từ nứt làm đôi…
Nhớ hoài hoài, nhớ mãi mãi!

Về những hòn chì, từ từ kể tiếp!

Vị bằng hữu phán, phục mi sát đất vì những kỷ niệm thần sầu về cái đói!

DOG

Nadeem Aslam

More than once the new dog was aggressive, a stab of fire, but I did not tell the grown-ups. I feared they would take him away. I was ten years old, and I pretended that the scratches and marks on my skin were caused by a thorn bush or by a fall.
    He was from the hills. In the 1960s a dam was constructed in northern Pakistan, submerging hundreds of villages, a number of towns and many tracts of forestland. Some of the displaced people arrived to live on the outskirts of the city where I grew up. From this refugee camp, a sixteen-year-old girl named Iqbal came to work in our neighbors’ house. She told me about her village in the hills, how it now lay underwater with the minarets of the mosque sticking out, the herons perching on the tips. Already at that age, books had become a habit and therefore a need for me. During the long afternoons, when the rest of the family slept, I would make my way surreptitiously to the roof and find a place to read. Iqbal would appear from the next roof and join me. She was addicted to nasvaar - a narcotic powder made with green tobacco and slaked lime. I now know that in 1561 the French ambassador in Portugal had sent nasvaar to Catherine de' Medici, as a cure for her son's constant migraines. Iqbal would take out the pungent green stuff - she carried it in a twist of cellophane hidden in the waistband of her trousers - and place it under her lower lip and lie down beside me on the floor, her eyes closed. Her employers had suspected her of using nasvaar, but she had not only denied it, she had sworn on the Quran to placate them. She had been hired to look after small children and the fear was that she would feed it to them, to make them docile, less demanding. And so both of us hid on the roof during those searingly hot afternoons: I would read, and she dozed beside me, sometimes wordlessly, sometimes speaking in a low murmur about various things, including her lost village.
    Occasionally she went back to visit family members who had managed to remain in the hills. Once she returned with the gift of a deer antler for me, and later there were several interesting pebbles, the skull of a bird with a red beak, large map-like moth wings and strange scaled fruit that at first made me think they were pangolin eggs. When I was ten she brought a puppy. From the folds of her shawl it sniffed the air, each whisker as nervous as a compass needle. We were soon inseparable. In certain lights there was a strange glow to him, an intense brilliance in his eyes that I hadn't encountered in any other dog. I had been reading about 'candle-birds', whose flesh was so enriched with oil that a bird could be threaded whole onto a wick and burned as a source of light. My dog grew fast and was deeply affectionate on the whole, but there were those brief moments of anger, something electric spilling into the air from him, his teeth bare with hate for me or for what I represented.
    One day a blind beggar stopped chewing for a few moments when the dog walked past.
    On another occasion a horse looked at him for a long time and then suddenly reared up, having understood something.
    The knock on the door came at midnight, waking the entire household. It was our neighbors - Iqbal's employers - and Iqbal was with them, as were her parents.
    They revealed that the dog was in fact a wolf cub.
    His identity had become blurred as he passed from hand to hand in the hills, after the forest he had lived in had been submerged, separating him from his mother and the rest of the pack. That strange light I had noticed in his eyes - it had been him searching for a mirror in which to see himself.
    No one could give me a precise answer as to what happened to him after he was taken away that night. I kept asking with urgency and desperation, but after a while I understood that I must stop. Iqbal was caught with nasvaar on her person one day and let go by our neighbors. In another few months the refugee camp where she had lived was declared illegal by the authorities and demolished, and she and her family were forced to move on. I never saw her again. She and the dog and the handful of facts associated with them became a kind of ache I can still feel inside me, a sense of defeat and loss. I had taught him to roll over, and I see it now in my mind's eye: for a fraction of a second - with his legs in the air and his head twisting - he resembles his cousin from Pompeii. _

"Mit" version will be very soon.

http://www.sachhayonline.com/tua-sach/truyen-ngan-nam-cao/lao-hac/938

Lão Hạc.

Note:

Đây mới là truyện ngắn hay nhất của Nam Cao, với riêng Gấu.
Mít thường nhắc tới Đôi Mắt, hay Con Mắt, không nhớ rõ.
Nhảm!
Nguyễn Tuân cũng không viết nổi Lão Hạc.
Quả có 1 xứ Bắc Kít đã mất đi, một xứ Bắc Kít, đúng như Milosz mô tả:

It is good to be born in a small country where nature is on a human scale, where various languages and religions have coexisted for centuries. I am thinking here of Lithuania, a land of myth and poetry.
Thật lốt lành khi sinh ra tại một xứ nhỏ, nơi thiên nhiên không so le với con người, nơi ngôn ngữ và tôn giáo cùng rong ruổi bên nhau qua nhiều đời. Tôi đang nghĩ về Lithuania, miền đất của huyền thoại và thi ca.

Milosz, Diễn văn Nobel văn chương.

https://www.youtube.com/watch?v=iCjnpzLvxkI

February 17, 2018

Một thoáng Sài Gòn xưa được tái hiện trên đường phố Bolsa do đài truyền hình SBTN thực hiện
(Hình: Dân Huỳnh/Người Việt)

Quoc Tru Nguyen added 5 new photos.

February 17, 2015

GCC 's Tet with family in Lao

Note for a Fantastic Story

In Wisconsin or Texas or Alabama some boys are playing war, and the two sides are the North and the South. I know (everyone knows) that defeat has a dignity which noisy victory does not deserve, but I also know how to imagine that this game, which spans more than a century and a continent, will one day discover the divine art of undoing time or, as Pietro Damiano said, of altering the past.
If that should come to pass, if in the course of the lengthy game the South humbles the North, today will fall backward against yesterday and Lee's men will be victorious at Gettysburg in the first days of July of 1863 and the hand of Donne will be able to complete his poem on the transmigrations of a soul and the old nobleman Alonso Quijano will know the love of Dulcinea and the eight thousand Saxons at Hastings will defeat the Normans, as before they defeated the Norsemen, and Pythagoras will not recognize in a portico at Argos the shield he used when he was Euphorbus.

-S.K.

J.L. Borges: Selected Poems [Penguin ed]

Ghi chú về một câu chuyện kỳ quái

Ở Wisconsin, hay Texas hay Alabama, mấy đứa con nít bày cuộc chiến tranh, giữa Nam Kít và Bắc Kít. Tớ biết (mọi người biết) rằng thất trận thì có nhân phẩm, cái lũ thắng trận bắng nhắng, ồn ào không xứng với nó - chúng vừa mới ăn mừng người chết Mậu Thân - nhưng tớ còn biết làm sao tưởng tượng cuộc chiến đó - trải dài hơn bốn ngàn năm - một ngày nào, sẽ khám phá ra nghệ thuật thiêng liêng: làm lại [huỷ diệt, đúng hơn] thời gian, hay đúng hơn nữa, thay đổi quá khứ.
Nếu điều này xảy ra, nếu cuộc chơi dài thòng “dzui thôi mà” - thuổng từ của ông chánh tổng xứ An Nam ở Paris – ba mươi năm mới có ngày hôm nay, thằng em Nam Bộ “nhún nhường” ông anh Bắc Kỳ, “ngày hôm nay” bỗng biến trở lại thành hôm qua, và Tướng Ngô Quang Trưởng thắng tướng Võ Nguyên Giáp, thì thí dụ đại như vậy, trong Đại Thắng Mùa Xuân, và bàn tay của Donne có thể hoàn tất bài thơ của ông ta về sự “xuyên di” của linh hồn, và tên già phong nhã Gấu Cà Chớn có được tình yêu của nường nữ thi sĩ gì gì đó…

Mi khùng rồi, Gấu nghe Gấu Cái than…

Chúc Mừng Năm Mới

Feb 15 at 3:27 PM

Năm mới chúc cô chú cùng gia quyến nhiều sức khỏe, hạnh phúc, và vạn sự như ý

chia. tay

tặng 2 bạn

em. lẫn vào. đám đông
sao anh. tìm ra. được
phi trường. chiều. đưa tiễn
nhặt được. nước mắt rơi
em. về con đường. vắng
chất ngất. màu. rưng rưng
xe. nổ giòn. nỗi nhớ
chở. một người. rất buồn

ở lại. người. ở lại
vui. hay buồn? không em
chén. nồi. nằm một góc
chờ. tay nào? nâng niu

thời gian. sao đi. mất
mang em. về miền. xa
tuyết. ngập ngừng xóa. bóng
mùi hương. vướng. đâu đây

em về. mình xa. nhau
gửi. nụ hôn. nghìn kiếp
áo. ngày nao. dù nhàu
xin. giữ lại nếp. xưa

những đợi. chờ
cành cây. ngẹo đầu sang. một phía
xẩm tối. những ngọn đèn. đường vỡ. bung
tuyết. từng đụn. trong bãi parking
khu shopping. cuối tuần
người đàn ông. ngồi. trong xe
ho. tiếng khan
những ngày. cuối năm
đằng đẵng. lạnh
lù mù. tuyết rơi
tít. tắp
áo quần kín. bưng
tiếng chuông. tiếng vẳng dài
như gọi. tên
về chưa? những đợi chờ

Đài Sử

Tks

Trước thềm Năm Mới, cầu Ơn Trên ban cho đại gia đình chúng ta mọi điều an lành.
NQT

Trước thềm năm mới Mậu Tuất em kính chúc anh chị cùng bửu quyến được an lành, vạn điều như ý. Riêng chúc anh sức khỏe càng bền, ung dung như bao năm nay.
Em, SLN

Tks

Chúc SLN và gia đình mọi điều an lành, nhân dịp Xuân về.
NQT

Trang Simone Weil

THE IMPORTANCE OF SIMONE WElL

Nhân Ngày Tình Nhân

GREGORY ORR

Three Dark
Proverb Sonnets

****

1.

None have done wrong who still
Have a tongue: even Cain
Can explain.
Yet every atrocity
Breeds its reciprocity:
No murder
That doesn't lead to further.

If I was in charge, those who
Praise rage would be made
To visit more graves.
Skulls
Annul. All knives should be dull.
And yet, once we'd built the coffin
We had no choice: we had to find a corpse.

2.

Watch the leopard, not its spots.

It's the tiger that strikes,
Not the stripes.

The smart hide their claws
In their paws, then add
Fur for allure.

Combining smiles and wiles
And calling it "style."

A sword has a point,
But a needle
Is sharper and cleaner-
Less mess, less evidence.

It was never just the arrow
We bowed to; it was also the bow.

3.

Remember: every fist
Began as an open hand.

Even a bridge is a ledge
If you stray to its edge.

You can lead a horse
To water, but
You can't make it drink.

You can guide a fool
To wisdom,
But you can't make him think.

You can close one eye to evil,
But you'd better not blink.

In the dark, adjust your eyes.
In the darker, your heart.

from Mississippi Review
[The Best American Poetry 2017]

NYRY/POETS

The Polish poet Ryszard Krynicki, born in a Nazi labor camp in Austria in 1943, became one of the most prominent poets of the New Wave generation of 1968, his poetry offering what Adam Michnik has called "a strange and beautiful marriage of Joseph Conrad's heroic ethics with a great metaphysical perspective." Krynicki is the author of a body of work marked at once by the solitude of a poet» maudit and solidarity with a hurt and manipulated community. Our Life Grows, published in Paris in 1978, was the first poetry collection to appear as Krynicki intended, beyond the reach of the Communist censorship that had crippled his earlier books. These poems, combining a biting wit and rigorously questioning mind with a surreal imagination, are a vital part of the story of postwar Europe.
"Krynicki has a rare gift if naming things even in shortest poems; he goes straight to the essence. Among Polish poets and readers he has the reputation if a master, if an archer who never misses."
-Adam Zagajewski

"His dense verbal play, his allusive language, was always a way if challenging official speech and ideology, normative language, normative feeling."
- Edward Hirsch

[Lời giới thiệu bìa sau]

An unknown spy will send him a challenge
A perjured court will do battle with him
- ADAM MICKIEWICZ

"Do Matki Polki" (To a Polish Mother)

I rebelled
but I think this bloody knot
should be the very last one
a man freeing himself
should tear loose

- ZBIGNIEW HERBERT
"Reflections on the Problem of the Nation"

You survived not so that you might live
you have little time you must give testimony
- ZBIGNIEW HERBERT
"The Envoy of Mr. Cogito"

and in that weeping
there is always
so much life

Và trong tiếng nức nở đó
Luôn luôn có quá nhiều sự sống

- STANISEAW BARANCZAK
"The Day After Tomorrow"

This, Nothing
Or, Other Poems for Internal Use

If it is true that the same suffering is harder to endure for noble reasons than for base ones (people who have stood motionless in a queue from one o'clock at night to eight in the morning to obtain an egg would have had great difficulty doing the same to save a human life), it may be that virtue of a base kind is more resistant to adversity, temptation and misfortune than virtue of a noble kind.
• • •

We know from experience that the truth is always universal and reality is always particular, and yet they are inseparable and even form a whole. We can find no way out of this problem.
-SIMONE WElL

Cái Này, Hư Vô, Chẳng Là Cái Gì
Hay

Những Bài Thơ Khác dành cho Sử Dụng Nội Tại

Đúng, là, cũng nỗi đau đớn đó, thì thật khó chịu đựng, với những lý lẽ phong nhã, so với những lý lẽ bần tiện [những người đứng xếp hàng bất động từ một giờ đêm tới tám giờ sáng để có được 1 hột vịt hay gà, sẽ gặp khó khăn lớn nếu làm như vậy để cứu một mạng người). Có thể là, 1 thứ đức hạnh ở tầm thấp hèn, thì có nhiều sức đề kháng hơn, đối với thế lực thù nghịch, sự cám dỗ, bất hạnh, so với đức hạnh ở tầm phong nhã.

****

Chúng ta biết, nhờ kinh nghiệm, sự thực thì luôn luôn phổ cập, và thực tại thì luôn luôn đặc biệt, cá biệt, tuy nhiên, chúng thật khó chia cắt, tách rời, và ngay cả, tạo thành trọn 1 cục.
Thật vô phương, giải được bài toán này.

[Hai trang đầu]

[Bài thơ mở ra tập thơ]

I Believe

for Stanislaw and Anna Baranczak

The truth is: at times I believe
in the existence of the other world, I believe in ghosts,
in vampires sucking your brain and blood,
perhaps in the end I fear even more than believe
(which comes to the same thing in our time: to fear-to
believe).
At those times I try not to sit with my back to the door,
a door has a life of its own, and what's more,
I've become superstitious, I don't talk about my dreams
or hopes aloud anymore, so I don't scare them off, I avoid
uttering words that could come back to haunt me,
I cross them out of old poems (and for that matter
not only I), but I won't hide the fact
that I sometimes forget these measures of security,
drink vodka, love a woman, go on a trip, think
telepathic thoughts, turn my back
to the door-which has its own life
and sooner or later will open,
and sooner or later I'll feel the touch
of that icy hand, which may only give me a sign
or may without warning tighten around my heart,
the truth is: I don't believe this is the hand
of Osip Mandelstam or Georg Trakl,
or of any other poet who, independently of the human
or inhuman death he met,

still speaks to us with his living words.

Tôi tin

Sự thực là, đôi khi tôi tin sự hiện hữu của thế giới khác, tôi tin có ma, có ma cà rồng hút khô não, khô máu của bạn
Và có lẽ, sau cùng tôi sợ nhiều hơn là tin
(thì cũng mắm xốt với thời của chúng ta: sợ - tin)
Vào những lúc như thế, tôi không dám ngồi dựa lưng vô cửa,
Một cái cửa có đời riêng của nó, và quá nữa,
Tôi trở nên mê tín, tôi không la lớn lên nữa, về những giấc mơ, hay hy vọng của mình, như vậy tôi sẽ không làm chúng sợ, bỏ đi mất.
Tôi tránh thốt lên những từ mà chúng, có thể trở về ám ảnh tôi
Tôi gạch bỏ chúng ra khỏi những bài thơ cũ (vụ này, không chỉ tôi) nhưng tôi sẽ không giấu diếm, sự kiện này, đôi khi tôi quên những những biện pháp an ninh, uống vốt ka, yêu 1 người đàn bà, đi chơi 1 chuyến, nghĩ những điều tâm linh, giao cảm, quay lưng về phía cửa - vốn có 1 đời riêng của nó
Và sớm muộn gì, sẽ mở
Và sớm muộn gì, tôi sẽ cảm thấy, mình đụng vô cái tay lạnh giá đó
Chỉ nó, sẽ làm 1 dấu hiệu gì đó cho tôi.
Hoặc có khi, chẳng cần làm dấu hiệu bóp nghẹt trái tim tôi,
Sự thực là: Tôi không tin, đó là tay của Osip Mandelstam, hay Georg Trakl
Hay bất cứ một nhà thơ nào, chẳng hề mắc mớ với 1 cái chết, nhân đạo hay phi nhân mà anh ta gặp phải,

sẽ nói với chúng ta với những tứ máu mủ, ruột thịt, tươi rói, của anh ta.

Buddha, Christ

Buddha, Christ,
in vain you hide
in so many incarnations

Buddha, Christ

Phật ư, Chúa ư?
Mấy người ẩn náu, nhập thân
Trong cái chó gì
Thì ta cũng nhận ra!

You Will Be Forgiven

You will be forgiven all the wrongs you committed
if you committed them
to save someone's life.

I myself am the one
for whose sake I was blind to the suffering of others
and deaf to their cries for help.

But did you really survive?

Well, I'm talking to you, I'm alive.

So that's what you call survival,
you miserable son of death?

It Was Beginning

And it was beginning to look like all of Poland
would keep its lips shut tight

and become an impenetrable empire once again.

The Tongue, That Untamed Flesh

for Zbigniew Herbert and Mr. Cogito

The tongue, that untamed flesh that grows in a wound,
in the open wound of the mouth that lives on false truth,
the tongue, that beating heart laid bare, that naked blade
that is a defenseless weapon, that truncheon that beats
down
the defeated uprisings of words, that animal, daily tamed,
with human teeth, that inhumanity that grows in us
and outgrows us, that animal fed on a body's poisoned
flesh,
that red flag that we swallow and spit out with the blood,
that forked thing encircling us, that true lie deluding us,

that child that, learning the truth, lies truthfully.

Album

Quoc Tru Nguyen

February 8, 2016

Chúc Mừng Năm Mới

Quoc Tru Nguyen

February 7, 2015

EMPIRES

My grandmother prophesied the end
Of your empires, O fools!
She was ironing. The radio was on.
The earth trembled beneath our feet.

One of your heroes was giving a speech.
"Monster," she called him.
There were cheers and gun salutes for the monster.
"I could kill him with my bare hands,"
She announced to me.

There was no need to. They were all
Going to the devil any day now
"Don't go blabbering about this to anyone."
She warned me.
And pulled my ear to make sure 1 understood.

Charles Simic

Đế Quốc [Đỏ]

Bà tôi tiên đoán ngày tàn của đế quốc [VC].
Ôi, lũ khùng, điên, vô lại, bất nhân…
Bà đang ủi đồ. Đài phát thanh thì đang ra rả, "Nối Vòng Tay Nhớn".
Mặt đất rung chuyển dưới chân chúng tôi.

Một trong những anh hùng, Sáu Dân, đang diễn thuyết.
“Tên Quỉ Đỏ,” bà tôi la lên.
Có những tiếng vỗ tay, tiếng súng hoan hô chào mừng Sáu Dân.
"Ta có thể giết nó, bằng đôi tay trần của ta".
Bà tôi tuyên bố với thằng cháu của bà.

Bà ui, đâu cần làm dzậy.
Tất cả bọn chúng thành Quỉ thành Ma thành Bọ liền tức thì mà Bà.
“Đừng có mà rỉ tai cho bất cứ ai nghe Tin Mừng đó!”
Bà tui cảnh cáo.
Và kéo tai tôi đến đỏ ửng, để tin chắc thằng cháu của bà đã hiểu.

Thơ Tháng Tư

CHARLES SIMIC
1938-

A dream may transform a moment lived once, at one time, and change it into part of a nightmare. Charles Simic, an American poet born in Serbia, remembers the time of the German occupation in his country. This scene from childhood is put in relief as the present which is no more, but which now, when the poet writes, constantly returns in dreams. In other words, it has its own present, of a new kind, on the first page of a diary of dreams.

Milosz

Một giấc mơ có thể biến 1 khoảnh khắc mà bạn đã từng có lần sống, ở một thời, và chuyển nó thành 1 phần của 1 cơn ác mộng. Charles Simic, nhà thơ Mẽo sinh ở Serbia, nhớ thời kỳ Đức đô hộ xứ của ông. Cảnh sau đây, từ thời thơ ấu được dùng làm bệ cho 1 hiện tại không còn, nhưng vào lúc này, khi nhà thơ viết, liên luỷ trở lại trong những giấc mơ.
Nói 1 cách khác, nó có cái hiện tại của riêng nó, theo một kiểu mới, ở trang đầu của 1 cuốn nhật ký của những giấc mơ.

EMPIRE OF DREAMS

On the first page of my dream book
It's always evening
In an occupied country.
Hour before the curfew.
A small provincial city.
The houses all dark.
The store-fronts gutted.

I am on a street corner
Where I shouldn't be.
Alone and coatless
I have gone out to look
For a black dog who answers to my whistle.
I have a kind of Halloween mask
Which I am afraid to put on.

CHARLES SIMIC

Đế quốc của những giấc mơ

Ở trang đầu cuốn sách mơ của tôi
Thì luôn luôn là 1 buổi chiều tối
Trong 1 xứ sở bị chiếm đóng.
Giờ, trước giới nghiêm.
Một thành phố tỉnh lẻ.
Nhà cửa tối thui
Mặt tiền cửa tiệm trông chán ngấy.

Tôi ở 1 góc phố
Đúng ra tôi không nên có mặt ở đó.
Co ro một mình, không áo choàng
Tôi đi ra ngoài phố để kiếm
Một con chó đen đã đáp lại tiếng huýt gió của tôi.
Tôi mang theo 1 cái mặt nạ Halloween
Nhưng lại ngại không dám đeo vô.

These few lines of poetry perfectly capture a nightmare, a disturbing and recurring sleep dream. First Simic gives us the setting, muted violence and destruction, isolation. Then he lays out the plot. The dreamer gone out to find a dog on the streets, holding a Halloween mask that he is afraid to put on.
This poem is a powerful recording of a nightmare. It acts upon us, the readers, as discomfittingly as would a nightmare of our own. It leaves us uncomfortable and unsure.
While this nightmare comes from Mr. Simic, as a work of art, and as the sharing of a dream, it belongs to each of us to interact with as we will. The significance of any dream is what we make of it.
What does this dream evoke in each of us? What uncomfortable questions come up for us? Are we faced with wearing the mask of “normalcy” in order to survive a dangerous situation? Do we need to put it on, or throw it away? Where in our lives are we unable to, or unwilling to, put on the mask of conformity to violence? Where do we feel isolated on a dangerous street corner? What do we need to do to find safety?
The key to creating meaning is to interact with the dream (or work of art, or any life event) and fearlessly become aware of what its message is for us, one that can be different for each of us.
Then comes the hard part – to manifest the change in our lives that the nightmare indicates is needed.

Source

Note: Bình loạn trên, tình cờ vớ được trên net.

Cái tay này có vẻ không đọc ra bài thơ, mà chỉ có những kẻ nào đã sống cuộc sống chiến tranh, giới nghiêm, hoả tiễn VC.... mới hình dung ra được.
Bạn đọc phải đọc bài thơ, song song với Cõi Khác của GNV thì mới thấy đã!
Đâu phải ‘vô tư’ mà Milosz chọn bài này đưa vô Thơ Tuyển Thế Giới!
Ông cũng kinh qua kinh nghiệm... VC này rồi!
Bởi thế, thay vì Cõi Mơ, Cõi Khác, thì Simic gọi là Đế Quốc Của Những Giấc Mơ!
Đế Quốc Đỏ, Vương Quốc Ma Quỉ, và bây giờ là Đế Quốc Của Những Giấc Mơ, Những Ác Mộng.

Hai dòng thơ chót mới tuyệt cú mèo:
Cầm cái mặt nạ Ma trong tay mà không dám đeo vô, vì sợ biến thành Quỉ. (1)

Tu Fu
713-770

The situation of amassed adversity-winter, evening, solitude, old age-can sometimes so depress that even a poet sure of himself feels the uselessness of writing. Those of us who have experienced such evening will recognize ourselves in that voice.
Milosz: The Book of Luminous Things

SNOW STORM

Tumult, weeping, many new ghosts.
Heartbroken, aging, alone, I sing
To myself. Ragged mist settles
In the spreading dusk. Snow scurries
In the coiling wind. The wineglass
Is spilled. The bottle is empty.
The fire has gone out in the stove.
Everywhere men speak in whispers.
I brood on the uselessness of letters.

Translated from the Chinese by Kenneth Rexroth

This poem may be considered as a last testament of Rexroth's.

Milosz

A LONG LIFETIME

A long lifetime
Peoples and places
And the crisis of mankind-
What survives is the crystal-
Infinitely small-
Infinitely large-

KENNETH REXROTH
1905-1982

Kenneth Rexroth, who used to live in Japan, wrote toward the end of his life a parable on Buddha, a poem of far-reaching nonattachment.

FROM "THE CITY OF THE MOON"

Buddha took some Autumn leaves
In his hand and asked
Ananda if these were all
The red leaves there were.
Ananda answered that it
Was Autumn and leaves
Were falling all about them,
More than could ever
Be numbered. So Buddha said,
"I have given you
A handful of truths. Besides
These there are many
Thousands of other truths, more
Than can ever be numbered."

Từ “Thành Phố Trăng"

Phật lấy 1 dúm lá thu cầm trong tay
Và hỏi Gấu Cà Chớn
Thu như thế, là ở hết trong tay ta, đúng không?
Gấu Cà Chớn lắc đầu,
Thu đầy trời Canada vào lúc này
Phật gật gù,
"Ta ban cho mi chỉ 1 dúm sự thực
Còn đầy ở ngoài kia, thì tự mi kiếm lấy"

SOUTHERN BUSHMEN

In this Bushmen's song, there is a note of concern and lament, but probably it's more expressive of a serene acceptance of the immutable order of the world.
Milosz

THE DAY WE DIE

The day we die
the wind comes down
to take away
our footprints.

The wind makes dust
to cover up
the marks we left
while walking.

For otherwise
the thing would seem
as if we were
still living.

Therefore the wind
is he who comes
to blow away
our footprints.

Ngày Gấu ngỏm

Ngày Gấu ngỏm
Gió bèn xà xuống
Xóa sạch những vết chân của Gấu

Gió khuân bụi
Rải lên những vết chân
Khi Gấu tản bộ

Như thể Gấu vưỡn còn sống!
Bèn cám ơn gió 1 phát!

Thơ Mỗi Ngày

GERARD DE NERVAL

Vers dorés

Eh quoi! tout est sensible!
PYTHAGORE

Homme, libre penseur! te crois-tu seul pensant
Dans ce monde où la vie éclate en toute chose?
Des forces que tu tiens ta liberté dispose,
Mais de tous tes conseils l'univers est absent.

Respecte dans la bête un esprit agissant:
Chaque fleur est une âme à la nature éclose;
Un myst ère d'amour dans le métal repose;
'Tout est sensible!' Et tout sur ton être" est puissant.

Gilded Verses

What! All is sentient!
Pythagoras (1)

Man, free thinker! do you imagine you think alone in this
world where life bursts forth in all things? Your freedom has at
its service the strength which you possess, but the universe is
absent from all your councils. (2)

Respect in the animal an active spirit: each flower is a soul
opened up to Nature; a mystery of love is at rest within metal;
'All is sentient!' And' everything has power over your being.

(1)
Probably derived from Delisle de Sales' De la philosophie de la nature (1777) rather than from Pythagoras himself.
(2) Conseils' could also be translated as 'counsels'.

Thơ Dzàng

Ê Qua! Tất cả thì mẫn cảm!
PYTHAGORE

Kon Người Kia Ơi!
Mi tưởng mi là 1 kẻ suy tư tự do đơn độc,
Trong thế giới mà cuộc đời nổ tung ra - như tình yêu như trái phá con tim mù lòa - ư?
Tự do của mi, có tên tà lọt của nó, là sức mạnh mà mi sở hữu
Nhưng, trong tất cả những lời khuyến cáo của mi, vũ trụ vắng mặt

Hãy kính trọng tinh thần sống động ở nơi con thú;
Mỗi bông hoa là 1 linh hồn mở ra với Thiên Nhiên;
Một bí mật tình yêu thì nằm ngơi ở trong kim loại;
“Tất cả thì mẫn cảm!”
Và mọi thứ thì đều có quyền uy, trên sự hiện hữu của mi.

Gérard de Nerval
(1808-55)

Nerval was a popular if unstable and tormented member of the Romantic group. His exotic behavior (walking a lobster on a blue silk lead, for example, in the Palais Royal gardens) later deepened into insanity and culminated in his suicide, hanged from a Paris streetlamp. His replacement of his real surname, Labrunie, by the name of a country property he had known and loved in childhood was characteristic of a man who sought to give all his experience the value of myth.
    His fame rests chiefly on a short but highly influential series of densely allusive sonnets, published in 1853 as Les Chimères. Before this volume, he had written more recognizably Romantic verse (represented by the first two examples here), and had translated Heine, Hoffmann and Goethe.
    In Les Chimères this traveler and scholar of the occult, of pagan metaphysics, of mythology and anthropology, condensed his erudition into sonnets of unusually compressed emotional power. They are endowed with a subjective and mystical unity that escapes rational formulation, even though most of the individual allusions can be decoded (to do so here would require a vast number of footnotes, and exegeses of Nerval exist in plenty).
    Obsessed with reincarnation and the Tarot pack, Nerval lived a life in which reality and dream were fused in a mythical world. The present is here inhabited by talismanic images from the past, many of them connected with an unrequited love. He stands on the threshold of an ancient Golden Age, awaiting its imminent rebirth.
    The Alexandrine sonnet as Nerval exploits it produces a fascinating tension between classicism of form and visionary originality of content. Each poem, with its echoing musicality and its evocative proper names in combinations following dream-logic, is an infinite hallucination contained within a jewel. It is easy to understand why he is often seen as a source of Surrealism, a poet far ahead of his time. Some caution is needed here, however, for : his composition was formal and lucid rather than 'automatic', and another school of thought places him firmly in his own time as a Romantic.

Major works: Les Odelettes 1852, Les Chimères 1853

Note: Tuy thuộc trường phái lãng mạn, nhưng qua lời giới thiệu trên đây, Nerval là nguồn gốc của chủ nghĩa siêu thực. Ông đi trước thời của mình. Nhà thơ sống cuộc đời, thực và mộng trộn lẫn trong 1 thế giới huyền hoặc.

Thằng con lớn, Cu Tuấn & Cô Út, Xì Lô @ Tây Ninh

Image may contain: 1 person, standing, tree and outdoor

Quoc Tru Nguyen

February 4 at 7:53pm

Xì Lô thân thương,

Xì Lô, cô Út sinh ngày 13 tháng 4 năm 1975. Sau này những lúc gia đình quá khổ sở, bố mẹ cô vẫn thường than thở, phải chi không có cô chắc là gia đình đã đi Mỹ từ những ngày tháng Tư năm đó rồi. Bữa nay sinh nhật thứ 21, bố mẹ chỉ có cô ở bên. Mấy anh chị của cô ở quá xa, biết ngày nào gặp lại. Bố mẹ chỉ còn biết cầu nguyện tất cả đều khỏe mạnh, an lành. Bố mẹ chỉ mong Xì Lô được hạnh phúc.
Người ta nói, những đứa trẻ sinh ra từ một gia đình vợ chồng khôn...

Image may contain: 1 person, standing, child and indoor

LikeShow more reactions

CommentShare

Tuynh Mai, Lê Vĩnh Tài and 13 others

2 Shares

Comments

Thuan Nguyen Xi lo giong Me y khuon. Tham chi Hong nhe!

Manage

LikeShow more reactions

Reply1d

Quoc Tru Nguyen Tks

Manage

LikeShow more reactions

Reply1d

THERE ARE FOUR OF US

O Muse of Weeping ...

M. TSVETAEVA

I have turned aside from everything,
From the whole earthly store.
The spirit and guardian of this place
Is an old tree-stump in water.

We are brief guests of the earth, as it were,
And life is a habit we put on.
On paths of air I seem to overhear
Two friendly voices, talking in turn.

Did I say two? ... There
By the east wall's tangle of raspberry,
Is a branch of elder, dark and fresh.
Why! it's a letter from Marina.

November 1961 (in delirium)

If all who have begged help
From me in this world,
All the holy innocents,
Broken wives, and cripples,
The imprisoned, the suicidal-
If they had sent me one kopeck
I should have become 'richer
Than all Egypt’...
But they did not send me kopecks,
Instead they shared with me their strength,
And so nothing in the world
Is stronger than I,
And I can bear anything, even this.

1961
Anna Akhamatova
Everyman's Library ed

https://sites.google.com/site/poetryandtranslations/anna-akhmatova/-there-are-four-of-us

There are four of us

…And I simply wouldn’t come near it,

Renouncing all earthly goods.
“This place’s” guardian spirit
Became a snag in the woods.

In this life, we are all merely guests,
Life, itself, is a habit, no doubt.
I can hear, in the aerial jets,
Two voices conversing aloud.

Only two? By the eastern wall,
There's a fresh, dark branch of an elder,
Where the raspberry bushes have sprawled...
Marina has left me a letter.

1961

Song of the Last Meeting
by Anna Akhmatova

https://americanliterature.com/author/anna-akhmatova/poem/song-of-the-last-meeting

My heart was chilled and numb,
But my feet were light.
I fumbled the glove for my left hand
Onto my right.

It seemed there were many steps,
I knew – there were only three.
Autumn, whispering in the maples,
Kept urging: 'Die with me!

I'm cheated by joylessness,
Changed by a destiny untrue.'
I answered: 'My dear, my dear!
I too: I'll die with you.'

The song of the last meeting.
I see that dark house again.
Only bedroom candles burning,
With a yellow, indifferent, flame.

https://cuenglias.blogspot.ca/2014/11/songs-of-final-meeting-anna-akhmatova.html

Note: Còm, trên net.
Edward Hirsch rất mê bài thơ này, và viết hẳn 1 chương về bài thơ, trong "How to... ", đọc tuyệt lắm, Gấu tính giới thiệu hoài, mà vưỡn chưa....

Song of a Last Encounter

I walked without dragging my feet
but felt heavy at heart and frightened;
and I pulled onto my left hand
the glove that belonged to the right one.

There seemed to be countless steps,
though I knew there were only three,
and an autumn voice from the maples
whispered, 'Die with me!

I have been undone by a fate
that is cheerless, flighty and cruel.'
I replied, 'So have I, my dearest-
let me die one death with' you .. .'
The song of a last encounter:
I glanced up at a dark wall:
from the bedroom indifferent candles
glowed yellow ... And that was all.

(1911, Tsarskoye Selo)

Robert Chandler

Bài ca lần gặp chót

Ngực tôi lạnh như băng
Nhưng chân bước nhẹ hẫng
Cái tất phải
Tôi bận cho tay trái

Bực cầu thang, tưởng nhiều
Nhưng tôi biết, chỉ có ba
Thu thì thầm qua lá thông
Hãy chết cùng ta nhé!

Phần số lừa bịp tôi
Nó mới thâm hiểm tàn nhẫn làm sao
Tôi trả lời, OK.
Ta sẽ chết cùng mi!

Bài ca lần gặp chót:
Tôi ngước mắt nhìn bức tường âm u
Từ phòng ngủ
Những ngọn đèn cầy, dửng dưng
Với ánh lửa vàng vọt
Tất cả chỉ có thế!

Five Acts
Act 1

... These sixteen lines comprise one of the first poems in the first book, Evening (1912), by Anna Akhmatova, nee Anna Gorenko. Along with the two books that followed it, Rosary (1914) and White Flock (1917), Evening sounds a note that had not been heard in literature before and, perhaps, has not been heard again. I hear that note whenever I recite this poem aloud. It echoes down the century, surviving translation.
    Every poem is a scene of language. It is a rite without a ceremony. To set this particular scene, it is winter 1910-1911. Symbolism, the dominant literary mode of the time, is in self-declared crisis. In the Bryullov reading room in the Russian Museum in St. Petersburg a twenty-one-year-old bohemian, a provincial girl with a pagan childhood who has been writing poems from the time she was eleven years old (her father had playfully called her "a decadent poetess" even before that) read the galleys of Innokenty Annensky's posthumous book, The Cypress Box, and understood something dramatic about poetry. Her husband, the faithful young symbolist poet Nikolay Gumilyov ("as a boy he believed in symbolism as people believe in God. It was an inviolable sacrament. But the closer he approached symbolism ... the more his faith faltered") traveled to Africa for six months, and his spouse started writing the poems that would help bring Russian literature into the twentieth century. Acmeism and Futurism were both being hatched. When Serge Makovsky accepted some of these poems for the magazine Apolio, Anna Gorenko's father urged her "not to befoul a good respected name" and to take a pseudonym. Thus "Anna Akhmatova"-a name with five open as and an exotic Tatar feeling-entered Russian literature at the top of the Russian alphabet.
    It was Osip Mandelstam, the other great Acmeist poet, who first observed that the roots of Akhmatova's art are in the nineteenth-century Russian novel, in Tolstoy, Turgenev, Dostoevsky, and that: her poetic form "was developed with a glance at psychological prose." Symbolism is indicted by this poetry. A dramatic clarity of expression stands against its moody vagueness and otherworldly mysticism. Look how swiftly Akhmatova sets the scene with tangible details and bold novelistic strokes. She also irrevocably marks that scene with her gender. Here a literal translation is helpful:

So helplessly my chest grew cold
But my steps were light.
I put on my right hand
My left-handed glove.
(translated by Joanna Trzeciak)

These lines are spare, concentrated, severe.
    What seems characteristic of the dramatic lyric and not of the nineteenth-century novel is the process of terrific distillation operating here, a condensation so extreme it seems more reminiscent of Sappho than of Dostoevsky, more Li Po than Tolstoy. The speaker is narrator, observer, and actor all at once. She speaks with the rhythm of Russian verse, her words rhyme. She is not the author exactly ("When I state myself, as the Representative of the Verse-it does not mean-me-but a supposed person," Emily Dickinson explains), but she is not a full-fledged fictional construct either (as in, say, a dramatic monologue by Robert Browning). The sliding line between rhetorical projection and revealing self-confession may be characteristic and perhaps even constitutive of a certain first-person love poem.
    I'm struck by the helpless sense of exposure in the first two lines, the terrible self-division, the paradox of a speaker declaring that her breast was cold but her footsteps light, suggesting both numbness and liberation, the fateful onrushing freedom of a woman riven in half. An element of mortal panic that seems palpable carries over to the next two lines, the next extraordinary gesture. Marina Tsvetaeva has given an insightful accounting of these two lines, and her enthusiasm seems an exemplum of poetic responsiveness, a model of how to read. She writes:

When in the first poem of her first book, the young Akhmatova conveys the confusion of love in the lines:

I drew my left-hand glove
onto my right hand-

she conveys at one blow all feminine and all lyric confusion (all the confusion of the empirical!), immortalizing with one flourish of the pen that ancient nervous gesture of woman and of poet who at life's great moments forget right and left-not only of glove, but of hand, and of country of the world, suddenly losing all their certainty. Through a patent and even penetrating precision of detail, something bigger than an emotional state is affirmed and symbolised-a whole structure of the mind. (A poet lets go the pen, a woman lets go her lover's hand, and immediately they can't tell the left hand from the right.) In brief, from these two lines of Akhmatova's, a broad, abundant flow of associations comes into being, associations which spread like the circles from a flung pebble. The whole woman, the whole poet is in these two lines; the whole Akhmatova, unique, unrepeatable, inimitable. Before Akhmatova none of us portrayed a gesture like this. And no one did after her.

("Poets with History and Poets without History")

We might say now that the gesture of putting the left glove on the right hand enacts a blur in the two spheres of the brain during a moment of crisis. It is a blotting out, a moment when the mind goes somewhere else. And that disturbing loss of equilibrium, that radical redefinition of time, that entry into an atemporal present, is one of the key features of lyric poetry.
[suite]

Edward Hirsch: How to....

This craft of ours, sacred and bright,
Has lasted too many years to tell . . .
The world is lit by it without light,
But, still, a poet has yet to dwell
On the thought that there's no wisdom or hell,
No age and, perhaps, no death as well.
1944
Anna Akhmatova

Thủ bản này -Tứ Tấu Khúc - của chúng ta, thiêng liêng và sáng ngời
Nó sẽ sống dài dài rất nhiều năm để kể….
Thế giới được chiếu sáng nhờ nó, đếch cần đến ánh sáng
Tuy nhiên, thi sĩ Gấu Cà Chớn thì vưỡn cư ngụ - trong căn nhà của hữu thể, thì cứ chôm đại chữ của Heidegger –
Khư khư với cái ý nghĩ, là,
Làm đếch gì có minh triết, hay địa ngục
Không tháng năm, tuổi tác, thế hệ, thời kỳ cái con mẹ gì hết
Và có lẽ
Đếch có, luôn, cả, cái chết!

http://www.tanvien.net/new_daily_poetry/30.html

Thơ Mỗi Ngày

To My POEMS

You led me into the trackless woods,
My falling stars, my dark endeavor.
You were bitterness, lies, a bill of goods.
You weren't a consolation-ever.
1961

Gửi những bài thơ của tôi

Mi dẫn ta vô một cánh rừng không lối đi
Những vì sao rơi rụng của ta, nỗi cố gắng âm u của ta
Chỉ là cay đắng, dối trá, đồ dởm
Niềm an ủi ư, không bao giờ!

A poet has a secret relationship with everything that he has ever written and this often is at odds with what the reader thinks about one poem or another.
For example, in my first book, Evening (1912), I really only like the lines:
Becoming intoxicated by the sound of a voice,
That resembles yours."
I even think that a lot of things in my poetry came out of those lines.
On the other hand, I very much like a somewhat dark and not at all typical poem of mine: "I came to take your place, sister," which has remained without sequel. I like the lines: And the tambourine's beat is no longer heard, And I know, the silence is frightening."
What the critics still mention often leaves me completely indifferent.
[Nhật ký]

Thi sĩ thì thể nào cũng có 1 liên hệ thầm kín, với mọi câu thơ mà mình đã từng viết ra.
Tôi cực mê câu thơ sau đây.
Có thể nói, mọi cái gì gọi là thơ của tôi, đều từ câu thơ đó, mà ra:
Tôi nhiễm độc xì ke từ 1 giọng nói
Giọng của Em, giọng Bắc Kít
Giọng BHD
Một con bé Bắc Kít, 11 tuổi
Hà, hà!

My NAME

From out of nowhere it came,
Murky, a Tartar claim.
It sticks a pin in my bubble,
The name for this name is trouble.
1962

Tên của ta

Dưng không trồi lên
U ám, có mùi Hung Nô
Chích 1 phát vô cái bong bóng của ta
Đúng là 1 cái tên làm phiền ta

As her protégé Joseph Brodsky writes:

When her father learned that his daughter was about to publish a selection of her poems in a St. Petersburg magazine, he called her in and told her that although he had nothing against her writing poetry, he'd urge her "not to befoul the good respected name" and to use pseudonym. The daughter agreed, and this is how "Anna Akhmatova" entered Russian literature instead of Anna Gorenko.

Khi biết cô gái rượu của mình tính in thơ trên một tờ báo ở St. Petersburg, ông bố bèn bảo, rằng bố cũng không cấm cản một việc làm như vậy - làm thơ, và rồi in thơ - nhưng theo bố, đừng đem xấu xa đến cho dòng họ nhà mình, con nên tìm một bút hiệu. Và thế là “Anna Akhamatova” đi vào văn học Nga, thay vì “Anna Gorenko”.

The five open a's of Anna Akhmatova had a hypnotic effect and put this name's carrier firmly at the top of the alphabet of Russian poetry. In a sense, it was her first successful line .... This tells you a lot about the intuition and quality of the ear of this seventeen-year-old girl who soon after her first publication began to sign her letters and legal papers as Anna Akhmatova.

Legend On An Unfinished Portrait
by Anna Akhmatova

https://ramblingatthebridgehead.wordpress.com/2017/03/23/legend-on-an-unfinished-portrait-by-anna-akhmatova/

There’s nothing to be sad about.
Sadness is a crime, a prison.
A strange impression, I have risen
From the grey canvas like a sheet.

Up-flying arms, with a bad break,
Tormented smile – I and the sitter
Had to become thus through the bitter
Hours of profligate give and take.

He willed it that it should be so,
With words that were sinister and dead.
Fear drove into my lips the red,
And into my cheeks it piled the snow.

No sin in him. I was his fee.
He went, and arranged other limbs,
And other draparies. Void of dreams,
I lie in mortal lethargy.

– by Анна Ахматова (Anna Akhmatova) (1912)
– from Вечер (Evening, 1912), translation by D. M. Thomas

Thơ Mỗi Ngày

Quoc Tru Nguyen

1 min

Second hand

Barbara

Remember Barbara The rain was falling endlessly on Brest ...

Thơ Mỗi Ngày

Album

W. S. MERWIN
(1927- )

The New Song

For some time I thought there was time
and that there would always be time
for what I had a mind to do
and what I could imagine
going back to and finding it
as I had found it the first time
but by this time I do not know
what I thought when I thought back then

there is no time yet it grows less
there is the sound of rain at night
arriving unknown in the leaves
once without before or after
then I hear the thrush waking
at daybreak singing the new song

ALLEN GINSBERG
(1926-1997)

New Stanzas for
Amazing Grace

I dreamed I dwelled in a homeless place
Where I was lost alone
Folk looked right through me into space
And passed with eyes of stone

O homeless hand on many a street
Accept this change from me
A friendly smile or word is sweet
As fearless charity

Woe workingman who hears the cry
And cannot spare a dime
Nor look into a homeless eye
Afraid to give the time

So rich or poor no gold to talk
A smile on your face
The homeless ones where you may walk
Receive amazing grace

I dreamed I dwelled in a homeless place
Where I was lost alone
Folk looked right through me into space
And passed with eyes of stone

nguyễn thùy song thanh

http://www.gio-o.com/NguyenThuySongThanh.html

CỌNG CỎ KHÔ

Trong Sự Vui Mừng Lớn cho muôn dân

Hồn xác tôi hóa thành cọng cỏ khô trong

máng chiên

Nơi thành Bết-lê-hem

Không giá trị chi

Nhưng cọng-cỏ-khô-tôi thấm đẩm mùi hương đầu đời

của Jesus hài nhi

Cứt su và nước tiểu của Đấng Con Trời giáng sinh

Mai kia bạn hỏi tôi đã làm gì

Tôi vẫn đang tìm nhặt

Những ngón tay đánh rơi của Thượng Đế

Là Lẽ Thật

Là Sự Sáng

Là Tình Yêu

Là Ân Sủng

Rơi phủ trên tôi một đời trần thế

(trích tập Những Ngón Tay Đánh Rơi Của Thượng Đế)

25.12.2017

Note: Đọc, thì bèn nhớ đến bài haikhu của Buson, dưới đây.

Tks.
NQT

BASHO'S TOMB AT KONPUKU-JI TEMPLE

Thăm mộ Basho

I will die too
let me be a dry grass flower
here by the monument

Tớ sẽ chết
Hãy cho tớ là bông hoa cỏ khô
Bên nấm mồ

Haiku

A woman is gathering
the ashes of someone she loves
a violet flowering close to her
Một người đàn bà thu gom tro than của một người thân thương của bà
Một bông hoa nở tím, ngay kế bên bà.

Collected Haiku of Yosa Buson

Translated by W.S. Merwin & Takako Lento

Note: Bài thơ haiku, trên, làm GCC nhớ tới bài thơ của Thích Nhất Hạnh, rất nổi tiếng, trong thời chiến tranh Mít, và hình như đã từng được PD phổ nhạc, dưới đây.
Lạ, là khi đặt hai bài thơ song song, thì 1 hình ảnh mới, bật ra, với GCC, và nó lại làm GCC nhớ đến cái lần, thằng em trai, vô nhà bảo sanh thăm thằng con trai lớn của Gấu, mới sinh, rồi đi luôn:
Liệu cái bông hoa màu tím, mớ tro than thu gom, là một?

Peace

They woke me this morning
To tell me my brother had been killed in battle.
Yet in the garden, uncurling moist petals,
A new rose blooms on the bush.
And I am alive, can still breathe the fragrance of roses and
dung.
Eat, pray, and sleep.
But when can I break my long silence?
When can I speak the unuttered words that are choking me?

-Nhat Hanh

Hòa Bường

Người ta đánh thức tôi
Để báo tin thằng em tôi tử trận
Ngoài vườn, một bông hoa mới nở....

NOTE FROM THE TRANSLATORS

Yosa Buson (1716-1783)

Today the haiku master Buson is regarded as one of the greatest of Japanese poets. Yet for a century after his death his work was in eclipse, overshadowed by the fame and popularity of Basho. That all changed with Masaoka Shiki's treatise Haiku Poet Buson (1896, revised 1899), in which he analyzed Buson's haiku, in part, from the viewpoint of modern realism.
    Shiki acknowledged Basho's "reputation as the incomparable haiku poet." Then he made the startling declaration that Buson is "equal to, or even surpasses Basho."
    At the time Japan was in the process of transforming itself into a modern nation, and haiku seemed like a relic of the past. Shiki took Buson as his inspiration in establishing and leading a reform movement that successfully revived haiku as a viable poetic form for the twentieth century.
    This was actually the second time Buson had been central to reviving the art of haiku. In his own lifetime, when verse writing was too often treated as a social game, he himself had led a movement to return to the aesthetics of Basho.
    Buson deeply respected and paid homage to his great predecessor throughout his life, but his poetry is utterly his own in its materials, themes, and voice. He was a major artist as well as a master poet, and his artist's powers of observation are evident in his verse. He is uniquely carefree and unbound by convention, conveying the realities of life with immediacy and warmth. His stated aesthetic principle was "use the commonplace and transcend the worldly."
    His achievement in Japanese poetry extends beyond haiku. Buson also wrote free-form poems that blended Japanese and Chinese verse styles. These are now known as haishi, a term applied to them in the twentieth century. Some say that they are forerunners of Japanese modern poetry, a hundred years ahead of their time.

Haiku

Yosa Buson

Japanese

1716-1783

UPON MARYUNA'S REQUEST FOR A VERSE
TO GO ON HIS PAINTING OF A BLACK DOG

[Bạn cần 1 câu thơ cho 1 bức họa 1 con chó đen]

His bark comes
out of the darkness inside him
deep in the autumn night

Tiếng sủa từ khối đen trong nó
Vọng ra
Ở cõi tít mù của đêm thu

            It is autumn in me
            but tomorrow will come
            and I will miss tonight

            Thu chìm trong Gấu
            Nhưng ngày mai sẽ tới
            Và Gấu sẽ nhớ đêm nay

Is it a winter shower
or a mouse running
over the koto strings

Đậu bằng quá giá vũ như ti
Hay chỉ là con chuột dạo chơi trên mấy sợi dây đờn?

BASHO'S TOMB AT KONPUKU-JI TEMPLE
Thăm mộ Basho

I will die too
let me be a dry grass flower
here by the monument

Tớ sẽ chết
Hãy cho tớ là bông hoa cỏ khô
Bên nấm mồ

            In the wild winter wind
            the voice of the water is torn
            falling across the rocks

            Gió Đông hung bạo,
            Tiếng nước bị xé giữa những tảng đá mới dữ dằn làm sao

I bury the charcoal embers
in the ashes
my hut is covered with snow

            I wear this hood
            rather than look as though
            I belonged to the drifting world

Silence
of an oak grove
the moon high in the trees

            A mouse peeps out
            eyeing the freezing oil
            of my lamp

Whenever I go to bed
with my socks on
I have bad dreams

PUTTING ON MY STRAW HAT AND
SANDALS FOR A JOURNEY

Since Basho went
not a single year
has lived up to its promise

Kể từ Basho đi xa,
Không có năm nào vươn tới chỉ,
Như nó hứa hẹn với ông!

1990-2010, haiku
translated with Takaka Lento

W.S. Merwin

Portraits

(To the memory of Akhmatova)

Nothing visits the silence,
No apparition of lilac,
But an inexplicable lightness
I sense when I breathe your name.
It's not All Souls'. The planet
Spins on without you, Anna.
You're now the Modigliani
Abstract. No candles flame
To amass shadows. Light elected
You. Annenkov's portrait ... erect head
That tilts with a swan's curve
Towards the Neva, towards the living
Surge of the iced river
That will not stop nor swerve
But plunge, if need be, within you ...
Till room and time started spinning,
I've gazed, I've tried to splinter
With love that smiles at stone
This photo of nineteen-twenty,
The only one where your tender
Pure and gamine face, grown
One with the page you've entered,
Blurs at the lips, half-surrenders
A smile ... And your lips open
To me, or familiar Chopin ...
It must have been a dream.
But dreams are something substantial,
The Blue Bird, the soft embalmer.
It doesn't smell of catacombs
There, and your black fringe is no nimbus.
A cathedral bell tolls dimly.
The unmoving stylus hums.
So deep has been this trance,
Surely its trace fell once,
Caught your eyes and startled you,
Between the legendary embankment
And your House on the Fontanka?

I, like the woman who
Had touched the healer's soul,
Find everything made whole
In your poetry's white night,
Envy the poor you kept watch
With, outside the prison; the touch
Of a carriage-driver, your slight
Hands bearing down with a spring, one
Moment in the tense of his fingers.
Poems outlive a Ming case,
But your ageing portraits bring me
The rights of a relative
To grieve. Tonight alone I could spare
All that is written here
To restore the chaos where
The Neva deranges your hair,
You laugh, weep, burn notes, live.

Stone

The first book of a poet should be called Stone
Or Evening, expressing in a single word
The modesty of being part of the earth,
The goodness of evening and stone, beyond the poet.

The second book should have a name blushing
With a great generality, such as My Sister Life,
Shocking in its pride, even more in its modesty:
Exasperated, warm, teasing, observant, tender.

Later books should withdraw into a mysterious
Privacy such as we all make for ourselves:
The White Stag or Plantain. Or include the name
Of the place at which his book falls open.

There is also the seventh book, perhaps, the seventh,
And called The Seventh Book because it is not published,
The one that a child thinks he could have written,
Made of the firmest stone and clearest leaves,

That a people keep alive by, keep alive.

A RIDE

My feather was brushing the top of the carriage
And I was looking in to his eyes.
There was a pining in my heart
I could not recognize.
The evening was windless, chained
Solidly under a cloud bank,
As if someone had drawn the Bois de Boulogne
In an old album in black indian ink.
A mingled smell of lilac and benzine,
A peaceful watchfulness.
His hand touched my knees
A second time almost without trembling.

ANNA AKHMATOVA

Translated by D.M Thomas
Russians Poets
Everyman’s Library

Một chuyến đi

Cái lông chim vũ của tôi thì đang quét quét
Ở trên chỏm chiếc xe ngựa
Và tôi thì đang nhìn vô mắt chàng
Có cú nhói ở tim tôi
Tôi không thể nhận ra

Buổi chiều không gió,
Bị xiềng thật chặt bên dưới một bức tường mây
Như thể 1 người nào đó đã vẽ công viên Bois de Boulogne [Paris]
Trong 1 cuốn an bum cũ, bằng mực đen Ấn Độ

Một mùi tử đinh hương lẫn mùi xăng,
Một chăm chú theo rõi bình yên
Tay chàng bèn chạm khẽ vào đầu gối tôi
Lần thứ nhì
Gần như không run run.

Ui chao, đọc thì lại nhớ lần đi với Seagull. Khi từ giã, thấy tội quá, hẳn thế, em mới đưa tay ra...

IN DREAM

Black and enduring separation
I share equally with you.
Why weep? Give me your hand,
Promise me you will come again.
You and I are like high
Mountains and we can't move closer.
Just send me word
At midnight sometime through the stars.

1946

Trong mơ

Xa cách, đen thui và dai như đỉa
Ta chia đều với mi
Tại sao khóc? Già rồi mà còn vãi lệ hoài, không sợ con nít nó cười cho ư?
Đưa tay ra, ta cho phép mi cầm tay ta, như lần từ giã chót, trên chiếc xe mà ta mượn của 1 người bạn
Hãy hứa với ta, mi sẽ lại qua Cali, thăm ta.

Ta và mi là hai ngọn đỉnh trời,
Sừng sững, khó mà gần gũi nhau hơn.
Hãy mail cho ta, vậy là OK rồi
Vào lúc nửa đêm, cỡ đó,
Qua những vì sao.

To Seagull, en attendant Noel.
Take Care
Missing U
GNV

'YOU'RE LIKE A STRANGE AND
VERY STRICT DIET'

You're like a strange and very strict diet;
I'm learning to obey and be quiet.
Your love, my lover, my squire,
Is a trial by iron and fire.
You forbid me to sing and to smile,
And praying's been banned for quite a while.
As long as we don't separate,
You think everything's great!
So, a stranger to everything,
I live and no longer sing.
You might just as well
Forbid me heaven and hell.
Anna Akhmatova
Translated by D.M. Thomas

Tribute to Dinh Cuong

http://www.tanvien.net/Tribute_1/Dinh_Cuong_Memoriam.html

Lần gặp Đinh Cường lần đầu mà cũng là lần cuối, sau này, nghĩ lại, y chang những lần gặp định mệnh trong đời Gấu, theo nghĩa, phải có Lão Tặc Thiên dính vô, nếu không, không thể xẩy ra.
Thí dụ, lần suýt đuối khi còn nhỏ, Gấu đã kể đôi lần rồi (1): Thấy thiên hạ nhảy xuống ao bơi ào ào, thằng nhóc nghĩ trong đầu, ai cũng bơi được, chứ sao, thế là bèn cũng phóng xuống, và chìm nghỉm, may nhờ 1 đấng đứng kế bên, thuộc dạng đàn anh, nhảy theo, xách lên.
Rõ ràng là anh ta đứng đó, để chờ làm cái bổn phận đó, tếu thế!
Cũng thế, là lần gặp ĐC.
Nếu không gặp ĐC, không có vụ nhường phòng cho đấng bạn quí của anh, qua tá túc bên nhà bạn Bạn, thì làm sao thoát chết vì cái vụ tự làm thịt mình, ở PLT?

ĐC không phải thứ đến nhà bạn, ngủ. Anh đi giang hồ, là ở khách sạn, không khi nào làm phiền bạn bè, dù thành phố buồn, hay không buồn, lạ hay không lạ, có bạn quí hay không có bạn quí. Do trước đó, lái xe, tí cán người, hay tí xém chết, vì buồn ngủ, anh phải đến nhà NDT, để phòng hờ lỡ gặp chuyện không may, còn có người biết.

Thê lương nhất, hay, cảm động nhất, thằng cha già khú đế, là Lão Tặc Thiên, để mắt tới Gấu Cà Chớn, là lần ở Đỗ Hòa. Phải có thằng chả, Gấu về già, phán, như Einstein, phán, lần ông khám phá ra luật tương đối. Cái “great mistake” của Einstein, như ông nhìn nhận, là tin vào định mệnh thuyết, tức là tin có 1 ông Trời!

https://www.goodreads.com/…/sh…/197053.You_Will_Hear_Thunder

You Will Hear Thunder by Anna Akhmatova

You will hear thunder and remember me,
And think: she wanted storms. The rim
Of the sky will be the colour of hard crimson,
And your heart, as it was then, will be on fire.

That day in Moscow, it will all come true,
when, for the last time, I take my leave,
And hasten to the heights that I have longed for,
Leaving my shadow still to be with you.

Mi sẽ nghe tiếng sấm và sẽ nhớ ta
Và mi sẽ nghĩ: Ta muốn dông bão.
Viền trời sẽ có màu đỏ thật đậm
Và trái tim của mi, như nó đã từng, vào lúc đó, sẽ cháy bừng bừng

Ngày đó, ở Mát Cơ Va, tất cả sẽ trở thành hiện thực,
Khi, lần cuối cùng, ta bèn bỏ mi
Tới ngọn đỉnh trời mà ta vẫn hằng mong đợi
Để lại cho mi cái bóng của ta
Và nó sẽ ở với mi, suốt quãng đời thừa thãi còn lại của mi
Như là quà tặng của ta.

November 16, 2017Richmond Hill, ON

ANNA SWIRSZCZYNSKA [SWIR]
(born 1909)

ANNA Swirszczynska [Swir] was born in Warsaw, daughter of a painter, and grew up in an artistic milieu. Her first volume, short prose-poems published in 1936, secured for her the reputation of a refined crafts woman consciously drawing from medieval Polish poetry and from the imagery of painting. The years spent in Nazi-occupied Warsaw and her service as a military nurse during the Warsaw Uprising of 1944 marked her profoundly, but she found a form adequate to those experiences only many years later. As she says herself, a writer has two basic tasks: 'First, to create his/her own style. Second, to destroy his/her own style. The second is more difficult'. She reached her goal-a 'naked' style clinging to reality-late in life, in the nineteen seventies, but those who knew her early poetry recognized an internal logic in her development. In her mature phase she is the author of violently feministic poems as well as of brutal erotic poems of a rare concision. Her chronicle of the Warsaw Uprising composed of tense descriptive poems, Building the Barricade, appeared in 1972. (In 1979 a bilingual edition, with a translation into English by Magnus J. Krynski and Robert A. Maguire, was issued in Cracow.) She is fierce, lucid, ecstatic, terrifying. Though recognized as an eminent poet, she occupies a place somehow apart, perhaps because she often disconcerts critics.

ANNA SWIRSZCZYNSKA

I Knocked My Head Against the Wall

As a child
I put my finger in the fire
to become
a saint.
As a teenager
every day I would knock my head against the wall.
As a young girl
I went out through a window of a garret
to the roof
in order to jump.
As a woman
I had lice all over my body.
They cracked when I was ironing my sweater.
I waited sixty minutes
to be executed.
I was hungry
for six years.
Then I bore a child,
they were carving me
without putting me to sleep.
Then a thunderbolt killed me
three times
and I had to rise from the dead three times
without anyone's help.
Now I am resting
after three resurrections.

Anna Swir sinh tại Warsaw, bố là họa sĩ, lớn lên trong môi trường nghệ thuật. Tác phẩm đầu tay, những bài thơ xuôi ngắn, xb năm 1936 đã bảo đảm với thiên hạ, đây là một nữ thi sĩ rất ư là ưu tư về việc làm thơ, và thơ của bà lấy nguồn từ thơ Ba Lan thời trung cổ, và từ hình ảnh hội họa. Những năm Warsaw bị Nazi đô hộ, và thời gian phục vụ, như nữ y tá trong quân ngũ, trong cuộc nổi dậy Warsaw Uprising 1944, tạo ấn tượng sâu đậm ở nơi bà, nhưng phải những năm sau đó, nó mới khiến bà tìm ra được một thể loại xứng đáng với những kinh nghiệm này.
Như chính bà nói, một nhà văn thì có hai nhiệm vụ cơ bản, thứ nhất, kiếm ra 1 văn phong riêng cho mình, thứ nhì, huỷ diệt nó. Cái nhiệm vụ thứ nhì thì rất ư là khó khăn.
Bà tới được cái “goal” này - một văn phong trần trụi bám chặt vào thực tại – vào lúc muộn màng ở trong đời của bà, thập niên 1970, nhưng những ai biết những dòng thơ đầu đời của bà, thì nhận ra, cái lô gic nội tại của phát triền, nảy nở. Vào cái lúc trưởng thành rất ư là bảnh tỏng của mình, bà là tác giả của những bài thơ, nữ tính, dữ dằn, cũng như là những bài huê tình tàn ác, dã man, "của 1 thứ súc tích hiếm hoi". Ký của bà, về cuộc nổi dậy, gồm có những bài thơ miêu tả, căng thẳng, “Xây dựng 1 chiến tuyến”, xuất hiện năm 1972. [Bài thơ này, Mít đọc, thì bèn nhớ đến "Hãy cho anh khóc bằng mắt em, những cuộc tình duyên Budapest", của TTT]
Bà thì thật là hung dữ, sáng suốt, tới đỉnh, cực kỳ ngây ngất… khủng khiếp.
Tuy được coi là nhà thơ thần sầu, nhưng lại chiếm giữ 1 vị trí riêng lẻ, có lẽ là do bà rất tởm lũ phê bình gia!

Thơ Mỗi Ngày

Quoc Tru Nguyen

December 27, 2017

Poem-a-day
December

W. S. MERWIN
(1927- )

The New Song

there is no time yet it grows less
there is the sound of rain at night
arriving unknown in the leaves
once without before or after
then I hear the thrush waking
at daybreak singing the new song

ALLEN GINSBERG
(1926-1997)

New Stanzas for
Amazing Grace

I dreamed I dwelled in a homeless place
Where I was lost alone
Folk looked right through me into space
And passed with eyes of stone

O homeless hand on many a street
Accept this change from me
A friendly smile or word is sweet
As fearless charity

Woe workingman who hears the cry
And cannot spare a dime
Nor look into a homeless eye
Afraid to give the time

So rich or poor no gold to talk
A smile on your face
The homeless ones where you may walk
Receive amazing grace

I dreamed I dwelled in a homeless place
Where I was lost alone
Folk looked right through me into space
And passed with eyes of stone

Quoc Tru Nguyen

November 27, 2017

BEZHETSK

There are white churches there, and the crackle
of icicles,
The cornflower eyes of my son are blossoming there.
Diamond nights above the ancient town, and yellower
Than lime-blossom honey is the moon's sickle.
From plains beyond the river dry snow-storms fly in,
And the people, like the angels in the fields, rejoice.
They have tidied the best room, lit in the icon-case
The tiny lamps. On an oak table the Book is lying.
There stern memory, so ungiving now,
Threw open her tower-rooms to me, with a low bow;
But I did not enter, and I slammed the fearful door;
And the town rang with the news of the Child that
was born.

26 December 1921

Akhmatova

Translated by D.M. Thomas

BEZHETSK

Ở đó có những giáo đường màu trắng và những chuỗi nước đá đóng băng vỡ rạn
Ở đó, đôi mắt như chòm hoa bắp của con trai tôi cũng đang rộ nở tưng bừng (1)
Trời đêm lóng lánh kim cương soi trên vòm con phố cổ
Và vầng trăng khuyết còn óng vàng hơn cả màu mật hoa chanh
Những cơn bão tuyết khô khốc thổi về từ những đồng bằng xa xa bên kia dòng sông
Và người dân, như những thiên thần trong những ruộng đồng, cũng hoan ca hòa điệu
Họ đã dọn dẹp sắp xếp căn phòng đẹp nhất, đã đốt sáng ngọn đèn nhỏ đặt trong chiếc hộp xinh
Đã đặt lên chiếc bàn gỗ sồi cuốn Thánh Kinh
Ở đó, ký ức khắc nghiệt xưa, giờ lại càng khó chấp nhận, đã cúi đầu mở toang những căn phòng trên ngọn tháp cho tôi.
Nhưng tôi đã không bước vào. Và tôi đã đóng sầm lại cánh cửa đáng sợ ấy.
Và khắp thành phố đã ngân vang báo tin Chúa Hài Đồng vừa mới ra đời

(1)
Cornflower không phải là hoa bắp, mà là thứ hoa này, tiếng Việt không biết gọi là gì. Nó giống hoa cúc xanh. Tạm dịch,
Ở đó, đôi mắt màu xanh hoa cúc của con tôi đang bừng nở .
Nghe vẫn kỳ kỳ .

Tks. NQT

Image may contain: plant, flower, nature, text and outdoor

Edward Hirsch

Elegy for the Jewish Villages

-After Antoni Slominsky

The Jewish villages in Poland are gone now-
Hrubieszow, Karczew, Brody, Falenica . . .
There are no Sabbath candles lit in the windows,
no chanting comes from the wooden synagogues.

The Jewish villages in Poland have vanished
and so I walked through a graveyard without graves.
It must have been hard work to clean up after the war:
someone must have sprinkled sand over the blood,
swept away the footprints, and whitewashed the walls
with bluish lime. Someone must have fumigated
the streets, the way you do after a plague.

One moon glitters here-cold, pale, alien.
I stood in the dark countryside in summer but
could never find the two golden moons of Chagall
glittering outside the town when the night lights up.
Those moons are orbiting another planet now.

Gone are the towns where the shoemaker was a poet,
the watchmaker a philosopher, the barber a troubadour.

Gone are the villages where the wind joined biblical songs
with Polish tunes, where old Jews stood in the shade
of cherry trees and longed for the holy walls of Jerusalem.

Gone now are the hamlets that passed away
like a shadow that falls between our words.

I am bringing you home the story of a world-
Hrubieszow, Karczew, Brody, Falenica . . .
Come close and listen to this song-
the Jewish villages in Poland are gone now-
from another one of the saddest nations on earth.

Edward Hirsch: The Living Fire

Bi Khúc Làng Do Thái ở Ba Lan

-Theo Antoni Slonimsky

Những làng Do Thái ở Ba Lan thì không còn
Hrubieszow, Karczew, Brody, Falenica . . .
Chẳng còn những ngọn đèn cầy Sabbath thắp lên ở nơi cửa sổ
Không còn tiếng thánh ca từ những giáo đường bằng gỗ

Những làng Do Thái ở Ba Lan thì biến mất
Và như thế, tôi bước qua những nghĩa địa không mồ mả
Phải là 1 công việc cực nhọc, dọn dẹp, sau chiến tranh
Một người nào đó phải rắc cát lên máu
Xóa vết chân, lau cọ tường, với lá chanh xanh.
Một người nào đó phải xông phố xá
Cái kiểu mà người ta làm, sau 1 trận dịch

Một vầng trăng lấp lánh ở nơi đây - lạnh, nhợt nhạt, xa lạ
Tôi ngồi ở trong bóng tối, nơi vùng quê, vào mùa hạ
Nhưng không làm sao kiếm thấy hai vầng trăng vàng của Chagall
Lấp lánh bên ngoài thành phố khi đèn lên.
Những vầng trăng này bây giờ quay quanh một hành tinh khác

Đã đi rồi, là những thành phố, nơi người làm giầy là nhà thơ,
Người thợ sửa đồng hồ, một triết gia
Anh thợ cạo, thợ cắt tóc ư: Một người hát rong.

Đã đi rồi, những ngôi làng, nơi gió gia nhập những thánh ca, với giọng điệu Ba Lan,
nơi những người già Do Thái đứng trong bóng những tàng cây anh đào,
trông ngóng, hoài vọng những bức tường thánh ở Jerusalem

Đã đi rồi, những làng xóm,
chúng lặng lẽ bỏ đi như một cái bóng
té xuống
giữa những từ ngữ của chúng ta.

Ta mang về nhà cho em câu chuyện của một thế giới –
Hrubieszow, Karczew, Brody, Falenica . . .
Hãy sát lại gần và lắng nghe bài hát này –
Làng Do Thái ở Ba Lan bây giờ đã không còn –
Đã bỏ đi khỏi một trong những đất nước buồn bã nhất
Trên thế gian.

Elegy for the Little Jewish Towns
by Antoni Słonimski

https://konicki.com/blog2/2009/02/06/february-6-elegy-for-the-little-jewish-towns-by-antoni-slonimski/

    Gone now are, gone are in Poland the Jewish villages,
    in Hrubieszow, Karczew, Brody, Falenica
    you look in vain for candlelight in the windows
    and listen for song from the wooden synagogue.

    Disappeared are the last rests, the Jewish possessions,
    the blood is covered over by sand, the traces removed,
    and the walls whitewashed with lime,
    as for a high holiday or after a contagious disease.

    One moon shines here, cold, pale, alien,
    already behind the town, on the road,
    when night uncoils its light,
    my Jewish relatives, boys with poetic feeling,
    will no longer find Chagal’s two golden moons.

    The moons now wander above another planet,
    frightened away by grim silence, no trace of them.
    Gone now are those little towns where the shoemaker was a poet,
    The watchmaker a philosopher, the barber a troubadour.

    Gone now are those little towns where the wind joined
    Biblical songs with Polish tunes and Slavic rue,
    Where old Jews in orchards in the shade of cherry trees
    Lamented for the holy walls of Jerusalem.

    Gone now are those little towns, though the poetic mists,
    The moons, winds, ponds, and stars above them
    Have recorded in the blood of centuries the tragic tales,
    The histories of the two saddest nations on earth.

Veterans of Foreign Wars

Let's not forget the General
Shuffling out in his gray slippers
To feed the pigeons in Logan Square.

He wore a battered White Sox cap
And a heavy woolen scarf tossed
Over his shoulder, even in summer.

I remember how he muttered to himself
And coughed into his newspaper
And complained about his gout

To the other Latvian exiles,
The physicist who lived on Gogol Street
In Riga, my grandfather's hometown,

The auxiliary policeman from Daugavpils,
And the chemical engineer,
Who always gave me hard candy,
Though grandfather spit
And grandmother hurried me away
When she saw them coming.

Poem-a-day. 365 Poems for Every Occasion, selected by the Academy of American Poets (2015 ed)

Cựu binh trong những cuộc chiến ngoại

Đừng có quên Đại Tướng… đấy nhé
Người lập cà lập cập bước tới
Trong đôi dép Lào
Cho đàn bồ câu ăn mẩu bánh mì
Ở 1 công viên ở Quận Cam

Người đội 1 cái mũ với huy hiệu VNCH, nhưng rách bươm
Vai quàng 1 cái khăn lông, ngay cả vào mùa hè!

Gấu nhớ là Người đã từng lẩm lẩm với chính mình
Và ho, vào…. 1 tờ báo chợ Người Vịt, của bộ lạc Cờ [Hoa] Lăng [Bác]
Và làu nhàu vì căn bịnh gút của Người

Với đám tướng tá Vẹm, cũng lưu vong, nhờ ơn Cách Mạng!
Cái tay “duy vật” đã từng sống ở khu Phố Cổ
Ở Hà Lội, có 1 thời là thành phố quê hương của tên Gấu Cà Chớn
Rồi cái tay, cái tay…

Trên Tin Văn, nhớ đã từng giới thiệu 1 bài thơ của Charles Simic, cũng viết về đám lưu vong ở Quận Cam, nhưng kiếm hoài không ra!

Kiếm ra rồi, Among the Exiles, trong tập Master of Disguises:

Among the Exiles

One met former cabinet ministers,
University professors, defrocked priests and officers,
Feeding pigeons from a park bench,
Squinting into foreign newspapers
And telling anyone who happened to ask
Not to bother their heads about the truth.

On the use of murder to improve the world
They had many vivid memories
As they huddled in their dim kitchens,
Clipping supermarket coupons,
Shifting the loose dentures in their mouths
While waiting for the teakettle to boil.

They ate in restaurants with waiters older than themselves,
Musicians whose fingers bled
As they picked at their instruments
Making some tipsy widow burst into sobs
On hearing a tune her husband the general loved,
The one who sent thousands to their deaths.

Giữa những Lưu Vong

Người ta gặp những cựu bộ trưởng
Giáo sư đại học, tu sĩ mất áo tu, sĩ quan mất quân phục,
Cho bồ câu ăn ở băng ghế công viên,
Liếc tờ báo chợ
Và biểu người nào tính hỏi,
Này, đừng có bực mình, lúc lắc cái đầu, khi biết sự thực

Về cái việc sử dụng sát nhân để cải thiện thế giới
Họ có nhiều kỷ niệm sống động
Khi quay mòng mòng trong căn bếp tối thui
Cắt cắt mấy cái phiếu siêu thị
Xốc xốc bộ răng giả trong miệng
Trong khi chờ ấm nước pha trà sôi

Họ ăn trong những tiệm bồi bàn già hơn chính họ
Nhạc sĩ bấm đàn bằng những ngón tay rướm máu (1)
Làm một bà góa ngà ngà say, khóc nức nở
Khi chơi một điệu nhạc mà ông chồng đại tướng ngày nào của bà thích nghe
Ông tướng này đã từng ra lệnh làm thịt hàng ngàn người

Charles Simic: Master of Disguises

(1)

Charles Simic chắc là có đọc Kiều rồi, nên thuổng, như đám mũi lõ thuổng nhạc Trịnh, “nghi án” đang gây chấn động trong giới giang hồ Mít ở trong nước: "bốn dây nhỏ máu năm đầu ngón tay" !!!

Ui chao, Gấu lại nhớ đến cảnh nàng Kiều họ Trịnh hầu đàn Hồ Tôn Hiến!

Mấy bài thơ sau đây, của Charles Simic, trong Master of Disguises, là để tặng… Gấu!

The Invisible One

You read today about a child
Kept for years in a closet
By his crazy parents
On a street you walked often.

Busy with your own troubles,
You saw little, heard nothing
Of what was said around you,
As you made your way home

Past loving young couples
Carrying flowers and groceries,
Pushing baby carriages,
Hanging back to scold a dog.

Kẻ vô hình

Bạn đọc báo bữa nay về một đứa trẻ
Bị nhốt nhiều năm trong một tủ áo
Bởi bố mẹ khùng
Ở con phố mà bạn thường đi bộ qua

Bận bịu với đủ thứ chuyện của riêng bạn
Bạn ít nhìn, chẳng nghe gì hết
Về những gì xẩy ra quanh bạn
Khi bạn trên đường trở về nhà

Vượt qua những cặp vợ chồng yêu thương thắm thiết
Ôm hoa, tạp phẩm
Đẩy xe con nít
Chùn bước lại một tí để la con chó.

Private Miseries

More than this crippled veteran playing the banjo,
I have no right to grumble,
More than this old woman cracking open her purse
To give him a quarter,

Lest they both take offense and beat me
On the head with one of his crutches.
My own anguish must remain unspoken,
Hidden behind a firm stride and a smile.

One day I knelt down and cursed God
For all the suffering and injustice he consents to.
Since then, I have felt even more alone.
Like a lifelong widower forever unconsoled
I pass the homeless huddled in doorways

Upon a winter morning and dare not
Grouse about my own sleepless night,
And my cold feet that make me hurry past them.

Những nỗi khốn khổ mình ên

Hơn cả cái anh cựu binh VNCH,
già què, đang từng tưng với cây đàn băng dzô
Tớ đếch có quyền càu nhàu
Hơn cả cái bà già đang cố mở bóp
lấy mấy nghìn Cụ Hồ cho ông lính Ngụy già què

Cứ để cho họ cảm thấy bị tổn thương và đập vào đầu tớ
Với một trong những cây nạng
Cái nỗi thống khổ của riêng tớ phải được nín khe,
Và được giấu ở bên dưới bước đi mạnh mẽ, và nụ cười.

Một bữa tớ quỳ xuống và nguyền rủa Thượng Đế
Về bao đau khổ và bất công mà ông ta cứ nhè tớ mà trút xuống
Kể từ đó, tớ cảm thấy cô đơn còn hơn bao giờ hết
Như một bà goá cả đời không hề được an ủi.

Tớ đi qua một đám người vô gia cư láo nháo ở hành lang
Một buổi sáng mùa đông và không dám
Càu nhàu về một đêm mất ngủ của riêng tớ
Và đôi chân lạnh giá của tớ càng khiến tớ vội vã đi qua họ

And Who Are You, Sir?

I'm just a shuffling old man,
Ventriloquizing
For a god
Who hasn't spoken to me once.

The one with the eyes of a goat
Grazing alone
On some high mountain meadow
In the long summer dusk.

Nhưng Ngài là Ai, hử Ngài?

Tớ chỉ là một tên già lê lết
Nói chuyện bằng bụng
Về một ông trời
Chưa từng nói với tớ một lần

Kẻ có đôi mắt dê
Thả dê một mình
Trên cánh đồng cỏ trên núi cao
Vào một hoàng hôn dài mùa hè

The Empress

My beloved, you who spend your nights
Torturing me
By holding up one mirror after another
To me in the dark,
If there's anything I know to say or do today,
I merit no praise for it,
But owe it to the subtlety of your torments,
And your perseverance in keeping me awake.

All the same, who gave you the right
To judge me in my wretchedness?
What soul white as snow
Compiled this endless list of misdeeds
You read to me every night?
The airs you put on when I tell you to stop
Would make one believe
You were once a bedmate of a Chinese emperor.

I like it best when we do not say a word.
When we lie side by side
Like two lovers after their passion is spent.
Once again, day is breaking.
A small bird in the trees is pouring her heart out
At the miracle of the coming light.
It hurts.
The beauty of a night spent sleepless.

Nữ Hoàng

Người yêu ơi, hằng đêm
Tra tấn anh
Bằng cách cầm hết gương này tới gương khác
Cho anh soi trong bóng tối,
Nếu có điều gì anh biết và nói ra, hay thực hiện, bây giờ
Anh thật chẳng đáng để mà ngợi khen
Nhưng anh nợ em ở cái trò tra tấn thật là tinh vi thật là ly kỳ thật là tinh tế đó!
Và ở cái sự lì lợm của em, làm sao giữ cho anh lúc nào cũng tỉnh thức.

Thì cũng vậy thôi, ai cho phép em cái quyền phán đoán anh,
Trong tình trạng khốn khổ khốn nạn như thế?
Linh hồn nào trắng như tuyết
Chứa trong nó cái danh sách thật dài toàn những điều xấu xa, đê tiện
Em đọc cho anh nghe hằng đêm?

Cái dáng điệu của em khi anh năn nỉ, hãy xì tốp,
Làm cho anh nghĩ rằng,
Em có thời là bạn giường của hoàng đế Trung Hoa.

Anh mê nhất khi chúng ta chẳng ai nói một lời
Khi nằm bên nhau
Như hai người yêu cạn sạch đam mê
Ngày lại tới
Một cô chim nhỏ, trên cành cây, hót đến bật trái tim ra khỏi lồng ngực.
Khi chứng kiến phép lạ ánh sáng lại xuất hiện
Nó làm đau.
Cái đẹp của một đêm ‘mật ngữ” (1)

Charles Simic: Master of Disguises

“Dem Mat Ngu”, tên một bài viết của HPNT, về Trần Dần,

Year's End ; My Whole life ( J.L.Borges / Nguyễn Quốc Trụ)

EDWARD HIRSCH
(1950- )

Veterans of Foreign Wars

Cựu binh trong những cuộc chiến ngoại

Dates

I am walking under the palm trees in Miami,
buying a cluster of dates from an Arab vendor.

I want to taste the sweet, sticky flavor of
childhood again, its feathery leaves and secret pits.

My Aunt Lil served dates to our family
in ceramic bowls. She baked them into pastries.

She said that the first taste of a date
is like a child's finger in your mouth,

the second is like the hushed sound
of a father's evening prayer.

*********

The Sufi Master Ibn 'Arabi believed
that God created the palm tree

from the surplus leaven of Adam's clay.
Adam is the origin and archetype

of all human bodies
and the palm, then, is his true sister.

Adam had a Sibling rooted to ground
and branching in wind.

For us, therefore, the palm
is like an aunt on our father's side.

******

The date palm is as vertical as faith-
Ibn ' Arabi compared it to a true believer-

and knows desire. The ancient rabbis spoke
of a female palm outside Tiberias

which withered on its own
and only yielded fruit when pollinated

by a male palm from Jericho.
It thrives in valleys of lowland heat.

My love has moved to the mountains
and I am sending her a palm branch.

There's a victory palm on Hasmonean coins
and Deborah judged her people in the shade

of one as green and fulsome as the Messiah,
a figure, I'm afraid, who does not arrive in time.

The Romans engraved an image
of the captive Judea-judea capta-

sitting in mourning beneath a palm tree,
but I prefer the sturdy angelic palm

I once saw carved on a stone frieze
in a synagogue at Capernaum in Galilee.

******

When my aunt was too weak to chew,
my cousin mashed a date into puree

and fed it to her with a tiny spoon,
a last honeyed remnant of the garden.

Ibn 'Arabi believed that God laid out
an immense earth from one piece of leaven
the size of a sesame seed.
It was nearly too small to see,
but it unfolded into a world
of plains, mountains, deserts, valleys...

*****

The sixth Imam, Ja'far Sadiq, explained
that when God banished Adam

weeping from Paradise
and sheltering a naked wife

He ordered him to uproot the palm
and expel it from the garden

and so Adam replanted it in Mecca.
Thus is the bitter made sweet again.

All other palms, East and West, descend
from pits of those first Medina dates.

*****

My beloved dreamt of a palm tree
buried inside her, and birds singing

canticles of praise day and night.
The birdsong vanished when she woke up

and soon she forgot the enchantment.
All this happened years ago.

But one night when she tasted a date,
she felt a palm spreading its leaves

somewhere inside her
and pure voices rising with wings.

*******

Did I say that the vendor sighed
when he handed me the fleshy fruit?

I wanted the cluster to last
but the sweetness dissolved in my mouth,

which is perishable human clay,
while I strolled under a canopy of trees.

We live on this vast earth for such a short while
that we must mourn and celebrate right now.

A palm leaf is shaped like an open hand.
The taste of dates is holy.

Edward Hirsch: The Living Fire

Note: Đọc loáng thoáng, thì bỗng nhớ đến món kẹo bột của thời thơ ấu ở xứ Bắc Kít, thứ kẹo, chỉ là bột, tẩm đường, rồi nung lên, như nung gạch, và có được cái mầu nâu nâu...
Hình như chẳng còn tên Bắc Kít nào còn nhớ đến món này, cũng như món nước mắm lá chuối, trừ GCC.

Vẫn chuyện xứ Bắc Kít của GCC, nhân đọc 1 entry của LMH, về Nguyễn Việt Hà, và nó làm Gấu nhớ tới bài viết của Kundera về Trăm Năm Cô Đơn, của GG. "Tiểu thuyết và sự mắn đẻ". K khi đọc Trăm Năm Cô Đơn, thì bèn ngộ ra 1 điều là những nhân vật trong đại tiểu thuyết, đếch có con cái để nối dõi tông đường.

Nhưng đâu chỉ NVH?

"Nhân vật lớn" của xứ Bắc Kít, chính là Hà Nội, và nó, thì cũng tuyệt tự, như NVH, theo GCC.

Lê Minh Hà

5 hrs

... Chẳng có gì liên quan, khi đọc gã lần đầu, tiểu thuyết làm nên tên tuổi gã, và sau đó, chỉ cần đọc tên các tiểu thuyết gã viết, những khải huyền, những ba ngôi, rất tự dưng tôi thường liên tưởng ngay tới Lệnh Hồ Xung, với kiếm chiêu và kiếm khí, và với kiểu bất chấp thực chẳng mấy ai dám làm. Từng đọc cuốn tiểu thuyết gần đây nhất của gã cùng với rất nhiều bình luận, có bình luận ngang tầm chửi rủa, từng chả biết gì về môi trường xúc cảm gã đánh chìm mình trong đó để từ đ...

CommentShare

Ngô Nhật Đăng and 11 others

Comments

Ngô Nhật Đăng Ừa, càng về sau càng đuối, cái phố cổ nó như ma làm, 50 tuổi mà còn bám lấy nó sẽ bị "cớm nắng", thành cao bồi già.

Manage

LikeShow more reactions

Reply5h

Tuandn Tranminh Đọc lần thứ 2 mới nhận ra chị viết về ai, cuốn tiểu thuyết đầu tay của ông em đọc say mê năm 99; từ sau cuốn 3 ngôi... em chưa đọc được gì nữa từ NVH. Không hiểu sao Nhị Linh trên bog cứ dìm hàng nhà văn này.

http://www.tanvien.net/notes_1/kundera_gapgo.html

LE ROMAN ET LA PROCRÉATION

(Gabriel Garcia Marquez: Cent ans de solitude)

C'est en relisant Cent ans de solitude qu'une idée étrange me vient: les protagonistes des grands romans n'ont pas d'enfants. À peine un pour cent de la population n'a pas d'enfants, mais au moins cinquante pour cent des grands personnages romanesques quittent le roman sans s'être reproduits. Ni Pantagruel, ni Panurge, ni don Quichotte n'ont de progéniture. Ni Valmont, ni la marquise de Merteuil, ni la vertueuse Présidente des Liaisons dangereuses. Ni Tom Jones, le plus célèbre héros de Fielding. Ni Werther. Tous les protagonistes de Stendhal sont sans enfants; de même que beaucoup de ceux de Balzac; et de Dostoïevski; et au siècle récemment passé, Marcel, le narrateur d'A la recherche du temps perdu, et, bien sûr, tous les grands personnages de Musil, Ulrich, sa sœur Agathe, Walter, sa femme Clarisse, et Diotime; et Chveik; et les protagonistes de Kafka à l'exception du très jeune Karl Rossmann qui a engrossé une bonne, mais c'est précisément pour cela, afin d'effacer l'enfant de sa vie, qu'il s'enfuit en Amérique et que le roman peut naître. Cette infertilité n'est pas due à une intention consciente des romanciers; c'est l'esprit de l'art du roman (ou le subconscient de cet art) qui répugne à la procréation.
Le roman est né avec les Temps modernes qui ont fait de l'homme, pour citer Heidegger, le « seul véritable subjectum», le «fondement de tout». C'est en grande partie grâce au roman que l'homme s'installe sur la scène de l'Europe en tant qu'individu. Loin du roman, dans nos vies réelles, nous ne savons pas grand-chose de nos parents tels qu'ils étaient avant notre naissance; nous ne connaissons nos proches que par fragments; nous les voyons arriver et partir; à peine disparaissent-ils, leur place est prise par d'autres: ils forment un long défilé d'êtres remplaçables. Seul le roman isole un individu, éclaire toute sa biographie, ses idées, ses sentiments, le rend irremplaçable: fait de lui le centre de tout.
Don Quichotte meurt et le roman s'achève; cet achèvement n'est si parfaitement définitif que parce que don Quichotte n'a pas d'enfants; avec des enfants, sa vie serait prolongée, imitée ou contestée, défendue ou traahie; la mort d'un père laisse la porte ouverte; c'est d'ailleurs ce que nous entendons depuis notre enfance: ta vie va continuer dans tes enfants; tes enfants sont ton immortalité. Mais si mon histoire peut continuer au-delà de ma propre vie, cela veut dire que ma vie n'est pas une entité indépendante; cela veut dire qu'elle est inacccomplie; cela veut dire qu'il y a quelque chose de tout à fait concret et terrestre en quoi l'individu se fond, consent à se fondre, consent à être oublié : famille, progéniture, tribu, nation. Cela veut dire que l'individu, en tant que “fondement de tout”, est une illusion, un pari, le rêve de quelques siècles européens.
Avec Cent ans de solitude de Garcia Marquez l'art du roman semble sortir de ce rêve; le centre d'attention n'est plus un individu, mais un cortège d'individus; ils sont tous originaux, inimitables, et pourtant chacun d'eux n'est que l'éclair fugace d'un rayon de soleil sur l'onde d'une rivière; chacun d'eux porte avec lui son oubli futur et chacun d'eux en est conscient; aucun ne reste sur la scène du roman depuis le début jusqu'à la fin; la mère de toute cette tribu, la vieille Ursule, a cent vingt ans quand elle meurt, et c'est longtemps avant que le roman ne se termine; et tous portent des noms qui se ressemblent, Arcadio José Buendia, José Arcadio, José Arcadio le Second, Aureliano Buendia, Aureliano le Second, pour que les contours qui les distinguent s'estompent et que le lecteur les confonde. Selon toute apparence, le temps de l'individualisme européen n'est plus leur temps. Mais quel est donc leur temps? Un temps qui remonte au passé indien de l'Amérique? Ou un temps futur où l'individu humain se fondra dans la fourmilière humaine? J'ai l'impression que ce roman, qui est une apothéose de l'art du roman, est en même temps un adieu adressé à l'ère du roman.

Note: Bài viết này, quá tuyệt. GCC tính dịch hoài rồi lại quên, lần này đi luôn.

Trong bài viết Trở Lại Nơi Một Thời Vang Bóng – khi còn là bản nháp Nguyên Đầu Bạc, đọc, và nhận xét, nặng về chính trị - ghi lại chuyến về lại Đất Bắc lần đầu tiên cc 2000, Gấu có hỏi NVH, ông viết Cơ Hội Của Chúa, rồi, khi nào tới cơ hội của… chúng ta?
Nói rõ hơn, NVH không phải thứ thường, như Sến, như ông con trai NDT… họ đều hườm sẵn 1.. Thiên Sứ, hoặc, tệ lắm, thì cũng… hơn 1 ông bố của họ. Đây là 1 ám ảnh trong văn học, có tên là Hâm Liệt. Xì không khoái Hâm Liệt là vì thế. Và cái sự tuyệt tự ở mấy đấng này, cũng là của Gogol, khi không thể viết phần 2 của Những Linh Hồn Chết, đúng như V.S. Pritchett nhận xét.
Đâu chỉ NVH: Những đấng như Sến, thí dụ, chẳng chết vì 1 “cơ hội của Chúa” ư?
Chỉ trừ ông con trai XS. Đấng này chỉ mong đi theo những vết chân của ông bố, là cũng quá hách xì xằng rồi.
Quả đúng như thế, theo GCC. Đất Bắc có được 1 XS, 1 DHT, 1 Nguyễn Chí Thiện, là cũng được an ủi phần nào rồi. NHT là 1 trường hợp khác, theo GCC. Ông ta có 1 bận tâm khác.
NHT cố tìm cho được 1 Con Quỉ. Mấy đấng kia, 1 Thiên Sứ.

Year's End ; My Whole life ( J.L.Borges / Nguyễn Quốc Trụ)

Borges: Year’s End

Neither the symbolic detail
    of a three instead of a two,
    nor that rough metaphor
    that hails one term dying and another emerging
    nor the fulfillment of an astronomical process
    muddle and undermine
    the high plateau of this night
    making us wait
    for the twelve irreparable strokes of the bell.
    The real cause
    is our murky pervasive suspicion
    of the enigma of Time,
    it is our awe at the miracle
    that, though the chances are infinite
    and though we are
    drops in Heraclitus’ river,
    allows something in us to endure,
    never moving.

– Jorge Luis Borges (translated by W.S. Merwin)

Năm tận

Không phải chi tiết biểu tượng
Rằng ba, thay vì hai
Chẳng phải ẩn dụ thô thiển
Rằng một cái gì đó mất đi
Thì bèn có 1 cái gì đó bò ra đời
Cũng chẳng có sự hoàn thiện tiến trình thiên văn cái con mẹ gì hết
Khuấy đảo, soi mòn cao nguyên đêm nay
Khiến chúng ta chờ đợi
12 tiếng chuông đồng hồ vô phương sửa chữa
Lý do thực sự là sự hồ nghi u ám của chúng ta
về sự bí ẩn của Thời Gian
Chính là sự kinh hoàng của chúng ta trước phép lạ,
Mặc dù những cơ may thì là vô cùng
Mặc dù chúng ta là những giọt nước của dòng sông Heraclitus
Nó cho phép một điều gì đó ở trong chúng ta liên luỷ, hoài hoài
Chẳng hề chuyển động.

Quoc Tru Nguyen shared a memory.

18 hrs

1 Year Ago

See Your Memorieschevron-right

Ngô Nhật Đăng

January 19, 2017

Ông này đúng là thứ dữ, đọc nhiều, nhớ lâu, bị chửi cũng khiếp nhưng vẫn tỉnh bơ, dịch thơ thì thần sầu. Sai nguyên văn ư ? Nhưng đố mà tìm được cách dịch nào làm người đọc thấy thống khoái hơn. Quái kiệt.

Ví dụ bài thơ này :

Nó luôn luôn ở đó.
Những nỗi ghê rợn rộng lớn của nó thì được giấu kín
Bằng bữa tiệc đại tiệc bận đồ lớn này:
Ba muơi năm mới có ngày hôm nay, vui sao nước mắt lại trào?
Nào hoa, nào chim
Và những đứa trẻ chơi ở công viên Lê Văn Tám

Chỉ những chiếc lá nói sự thực
Chúng rì rào âm u
Rồi buông mình xuống
Như lắng nghe, một con chuồn chuồn
Có thể biết khá nhiều về những kẻ vô hình,

Hay là tại sao cánh của nó lại trong mờ như thế, dưới ánh sáng
Nhanh như thế, mỗi khi cất cánh
Vừa mới thấy nó, mà đã bay đi mất rồi:

Chuồn chuồn có cánh thì bay
Có thằng VC đang rình mày đây nè!

Quoc Tru Nguyen dịch.

Tks.

Có lẽ phải post phần nguyên văn, thì mới hết sảy con chuồn chuồn:

The Invisible

Trong vương quốc của những người đã chết
Tôi vẫn thường thơ thẩn đi về...

Hát ở đâu đâu...

It was always here.
Its vast terrors concealed
By this costume party
Of flowers and birds
And children playing in the garden.

Only the leaves tell the truth.
They rustle darkly,
Then fall silent as if listening
To a dragonfly
Who may know a lot more of the invisible,

Or why else would its wings be
So translucent in the light,
So swift to take flight,
One barely notices
It's been here and gone.

Bản tiếng Mít, sở dĩ bị lệch hẳn đi, so với nguyên tác, là vì, bài thơ của Gấu, và bài thơ này, là từ 1 câu thơ của TTT:

Hát ở đâu đâu...

Ngoảnh nhìn lại quãng nửa nhà nửa chợ
Nỗi buồn vạch một nét dài (1)

Không phải tiếc cuộc đời đã sống
Mà một đời bỏ lỡ
Nhớ hoài.

Đêm mở ra giấc mộng cũ
Chỉ có tôi, tôi, và tôi
Cô bạn thân ơi, nẻo về tuyệt lối
Hồn tôi điên cuồng réo gọi.

Mùa thu ở đây đẹp não nùng
Rừng dưng không đỏ rực
Lá rũ rượi
Rủ nhau cùng chết
Sực nhớ chữ: Chiêu như thanh ty
Mộ thành tuyết

Giấc mộng cũ vậy là giấc mộng cuối
Hát ở đâu đâu...

Cô bạn thân ơi, những ngày tháng đó
Chạy xe như điên trên đường phố
Cho kịp giờ giới nghiêm
Suốt Chợlớn-Sàigòn
Chỉ mong kịp chuyện trò cùng những hồn ma Mậu Thân
Trong nhà xe Đài Phát Thanh
Người lính Dù dùng làm nơi chất thây những người chết
Những hồn ma từ đó thức dậy
Quẳng bỏ súng
Vẫy tay cho tôi đi

Trong vương quốc của những người đã chết
Tôi vẫn thường thơ thẩn đi về...

Hát ở đâu đâu giấc mộng cuối (2)

(1)... that lonely halfway house which we call life
André Malraux (Anti-Memoirs)
(2) thơ Thanh Tâm Tuyền

Nguyên tác, không thay đổi – đôi khi cũng thay đổi, như Borges đã từng làm – nhưng bản dịch luôn thay đổi.
Cũng thế, là phê bình, như Steiner đã từng phán, trong Nhân Văn

Mỗi thế hệ có chọn lựa của nó. Có thi ca trường tồn, vĩnh cửu nhưng thật khó mà có phê bình mãi mãi "vũ như cẩn". Tennyson sẽ có "ngày của ông ta", và Donne, "buổi nhật thực". Hay là, để đưa ra một thí dụ chẳng liên quan gì tới thói ham mốt này mốt nọ: trước chiến tranh, tại những trường Pháp nơi tôi theo học, nói chung là ai cũng coi Virgil như là một kẻ bắt chước Homer một cách ngây ngô, bắng nhắng. Tất cả học sinh đều khẳng định với bạn bằng một thái độ rất ư là tự tin như thế. Cùng với thảm họa, chuyện thường ngày về "cuộc tháo chạy tán loạn", và lưu vong, cách nhìn trên đã thay đổi một cách triệt để. Bây giờ, Virgil trở nên một chứng nhân thật chín mùi, thật cần thiết. Simone Weil và cách đọc ngang bướng sử thi "Iliad", hay "Death of Virgil" ("Cái Chết của Virgil") của Hermann Broch, cả hai đều góp phần trong việc tái thẩm định. Thời gian, theo dòng lịch sử và với cuộc sống cá nhân của từng con người, đã làm thay đổi cái nhìn của chúng ta đối với một tác phẩm, hay là phần chủ yếu của nghệ thuật. Có thi ca của những người trẻ, có văn xuôi dành cho những ông già. Bởi vì tiếng kèn rộn rã của họ về một tương lai huy hoàng, tương phản trớ trêu làm sao, với kinh nghiệm hàng ngày của chúng ta. Những kẻ lãng mạn đâu còn là trung tâm của vấn đề? Thế kỷ 16 và đầu thế kỷ 17, mặc dù ngôn ngữ thường mơ hồ và rắc rối, lại có vẻ gần gụi với lời nói chúng ta. Phê bình có thể làm cho những thay đổi do yêu cầu này trở thành có ích, loại bỏ những gì không cần thiết. Nó có thể chiêu tập từ quá khứ, những gì thiên tài của hiện tại, nhờ vả (đằng sau cái đẹp nhất của văn xuôi ở Pháp vào lúc này, là sợi gân của Diderot). Và nó có thể nhắc nhở chúng ta rằng, những phán đoán trước sau, này nọ của chúng ta chẳng tuyệt đối chẳng vĩnh cửu. Nhà phê bình sẽ "tiên cảm" (feel ahead); anh ta sẽ ngả người về phía chân trời, và sửa soạn mảnh đất cho những mùa gặt tương lai. Đôi khi, anh ta nghe tiếng vọng, khi tiếng nói đã chìm vào quên lãng; hay là trước khi nó cất lên. Vào những năm 1920, có một số người đã cảm thấy thời của Blake và Kierkegaard đang ở trong tầm tay; hay là 10 năm sau, một số đã nhận ra sự thực phổ cập, trong cơn ác mộng riêng tư của Kafka. Đây không phải vấn đề chọn kẻ thắng, nó có nghĩa: biết, rằng tác phẩm nghệ thuật tự khẳng định qua một tương quan phức tạp, theo nhu cầu, so với thời gian.
Thứ hai, phê bình có thể kết nối. Vào một thời đại mà sự mau lẹ của truyền thông kỹ thuật, nó thực sự che giấu những rào cản chính trị, ý thức hệ thuộc loại bướng bỉnh; nhà phê bình có thể xử sự như một kẻ trung gian, và người bảo quản. Đây là một phần của công việc của anh ta, để thấy rằng một chế độ chính trị không thể giáng yểm một tác phẩm của một nhà văn vào cõi quên lãng và bóp méo nó, rằng những cuốn sách [dù có bị] thiêu huỷ, tro than được vun vén, và được giải mã.

Ông này đúng là thứ dữ, đọc nhiều, nhớ lâu, bị chửi cũng khiếp nhưng vẫn tỉnh bơ...

Khi mới ra hải ngoại, GCC chơi, với đủ thứ diễn đàn, viết, rất ư là khiêm tốn, như thời kỳ viết cho talawas, cộng tác với Gió Đông, Cánh Én, Hậu Vệ… Sến Cô Nương chẳng đã lần chê, mi yếu xìu, hết xí oắt rồi ư, tại sao bị chúng chửi mà không trả lời.
Chỉ 1 khi mình 1 cõi trên Tin Văn, mới thay đổi, vì thấy quá cần thiết.
NQT

Album

Quoc Tru Nguyen

24 mins

Liu Xia, wife of 2010 Nobel Peace Prize winner Liu Xiaobo, reacts emotionally to an unexpected visit by journalists from The Associated Press at her home in Beijing, China, on Thursday, Dec. 6, 2012. Liu trembled uncontrollably and cried Thursday as she described how her confinement under house arrest has been absurd and emotionally draining in the two years since her jailed activist husband was named a Nobel Peace laureate. Photo: Ng Han Guan / AP (1)

“We live in such an absurd place. It is so absurd. I felt I was a person emotionally prepared to respond to the consequences of Liu Xiaobo winning the prize. But after he won the prize, I really never imagined that after he won, I would not be able to leave my home. This is too absurd. I think Kafka could not have written anything more absurd and unbelievable than this.”
"Chúng tôi sống ở 1 nơi cực phi lý. Quá phi lý. Tôi cảm thấy mình là 1 con người được sửa soạn, về mặt cảm xúc, đáp ứng với những hậu quả việc chồng tôi được Nobel. Nhưng sau khi ông được Nobel, tôi thực sự không thể nào tưởng tượng tôi không thể rời căn nhà của mình. Điều này quá phi lý. Tôi nghĩ Kafka cũng chẳng thể viết 1 cái gì phi lý, không thể tin được như là điều này"

Note: Nhìn bức hình thì GCC lại nhớ đến Gấu Cái, lần đi thăm nuôi ở Đỗ Hòa.
Do bặt tin nhà, nhớ nhà quá, hoảng quá, Gấu Già bèn vượt Trại, và, tất nhiên, bị tóm, bị tống vô Tổ Trừng Giới, ăn cơm hẩm với thịt cọp, bị phù thũng.
Gấu Cái vừa nhìn thấy thằng chồng cà chớn, thấy mập mạp, tính cười, nhưng chợt hiểu ra, bèn méo xệch, y chang bà Liu Xia!

Hà, hà!

Note: "Thịt cọp" là "nick" của muối. Từ này, có, cùng lúc với sự xuất hiện của nhà tù VC ở Miền Nam, thức ăn độc nhất là muối. Tù nhai muối, nghe lọp cọp, lọp cọp...

Image may contain: tree, snow, plant, sky, table, outdoor and nature

Snow

By Frederick Seidel

Snow is what it does.
It falls and it stays and it goes.
It melts and it is here somewhere.
We all will get there.

@ Taipei Airport, lượt đi

Image may contain: 1 person, smiling, sitting

GCC @ Taipei Airport
Lượt về

Image may contain: 3 people, people sitting and indoor

Weave a circle round him thrice
And close your eyes with holy dread,
For he on honey-dew hath fed,
And drunk the milk of Paradise.

"Samuel Taylor Coleridge, "Kubla Khan," lines 51-54.

[from "Borges Tám Bó"]

Vẽ 1 cái vòng tròn ba lần
Rồi nhắm cặp mắt lé của mi lại
Với nỗi sợ thiêng liêng
Bởi là vì mi, đã tới giờ húp 1 húp cháo lú
Và uống 1 ngụm sữa thiên đường

Nỗi sợ thiêng liêng!
Holy dread!
Chắc là của Coleridge?

Borges: Tôi nghĩ là dịch từ Latinh, từ những gì mà người La Mã cảm nhận [felt].
Người La Mã, cũng giống như lũ Bắc Kít, coi Lăng Bác Hồ là nơi chốn thiêng liêng. Chúng nói thầm với nhau, có vị thần nằm ở trong đó, there is a god inside.

Thơ Mỗi Ngày

http://www.nybooks.com/articles/2017/11/09/a-short-history-of-style/

A Short History of Style
Jane Yeh
November 9, 2017 Issue

Joey Arias at Jackie 60, 1997

The disposition of her arms
Is a case of

Nothing ventured, nothing
Gained. Her violet ear

Makes sense if
Something wicked is

Being said. The angle
Of her nose is a challenge,

A crime against nature. Her
Throat a fine line. Lover

Where have you been?
Mistakes come back to her

Like wrong notes, a clarinet
Of echoes. You can take the boy

Out of Dubuque…Nothing
Like bourbon

To make her sing
A slow tune: downcast

Eyes, hands swaying
Just so. The catch

In her voice like a rusty key
Turned. A hundred

Nights blurred together
Like an ink blot

Smeared—her long fall
Of hair saying No no no.

Note: Đọc bài thơ, trên 1 tờ NRYB, ở kiốt bán báo Tẩy. Mua, về, lên net, thấy cho đọc free.
Tuy nhiên chẳng tiếc mấy tì - báo này, hồi mới qua Canada, Gấu mua dài hạn, cũng gần hai chục niên, bây giờ trên 10 tì, nếu mua từng số - vì còn bài viết của John Banville, điểm cuốn tiểu sử của Scott Fitzgerald, Paradise Lost.
Tay này nhận ra, như Gấu nhận ra, Đêm Dịu Dàng, Tender, mới là cuốn bảnh nhất của Scott Fitzgerald. Tender, 1 cách nào đó, là Một Chủ Nhật Khác của TTT. Và, vẫn 1 cách nào đó, MCNK bảnh hơn Bếp Lửa. Bếp Lửa bị đóng cứng vào biến cố 1954, MCNK mở ra với biến cố 30 Tháng Tư.
Nhân nhắc tới ông anh: Bài thơ Phượng Hoàng và Bồ Câu, TTT dịch, bỏ 1 từ quá quan trọng, và điều này chứng tỏ 1 "sự thực", cả ông anh lẫn thằng em đều mù tịt về Ky Tô Giáo:

TTT bỏ từ ân sủng, grace, không dịch. Từ này quá quan trọng, với Ky Tô Giáo, và với Weil, qua ý niệm ân sủng & trọng lực. Grace còn mắc mớ tới từ mặc khải.
Murakami, kể, ông mặc khải, ông là nhà văn, khi coi Mẽo chơi bóng bầu dục, và ông cho biết dân Nhật không tin và không biết mặc khải là cái con mẹ gì!
Gấu mặc khải, Gấu là nhà văn, lần bạn C đưa về nhà anh, ở Xóm Gà, và nhìn thấy TTT ngồi viết văn, Gấu nhìn ra Gấu, cũng sẽ ngồi viết văn, như thế!

Bạn DS, ông con trai TTT, hỏi GCC, thế còn lần coi cọp BL trên lề đường Xề Gòn thì sao. Cú này, là do Thằng Cha Trời Già Khốn Kiếp thương hại Gấu, biết Gấu làm đếch gì có tiền, bèn bày ra cảnh đọc cọp, và coi cú này là “tổng diễn tập - từ của Vẹm, chỉ cú Quỳnh Lưu, tổng diễn tập, trước khi vào cuộc, là cú ăn cướp chính quyền 19.8.1945 –
Anh già thật là chu đáo đối với GCC. Lần cho nghe Ngày Mai Đi Nhận Xác Thằng Em Trai, ở Đỗ Hoà, biết Gấu đâu đã từng thưởng thức món thịt chuột, thế là thằng chả bày ra cú nếm thử, bằng mấy con chuột mới đẻ, trong 1 lần lao động khổ sai. Ổng hỏi, ngon không, thấy Gấu gật gù, sau đó, ổng cho hưởng đại tiệc thịt chuột, vừa ăn vừa nghe nhạc PD!

Tờ Điểm Sách Hồng Mao điểm Paradise Lost:

SN_GCC_2017

https://literaryreview.co.uk/tender-is-the-writer

Dịu dàng như… [nhà văn] GCC!

Cái gì gì nhân hậu và cảm động!
Ôi, chưa được hôn em mà đã nhớ em những ngày ở bên kia nấm mồ rồi!

Note: Tờ Điểm Sách của đám Hồng Mao, đọc Scott Fitz nhân xb một số truyện ngắn mới kiếm thấy.
Cái tít vinh danh “Dịu Dàng Như Đêm” của chàng, và tất nhiên, như 1 phản ứng dây chuyền, vinh danh MCNK của TTT.

Bài này tuyệt quá. Cho đọc free nữa mới tuyệt làm sao.
Tin Văn còn nợ độc giả bài điểm cuốn tiểu sử Czeslaw Milosz của tờ này!
Hà, hà!

Satisfaction doesn’t come with things, however beautiful and plentiful. Tender Is the Night (1934) is, perhaps, unequal to the poetic ferocity and compression of The Great Gatsby (1925), but its sensitive hero, Dick Diver, is the most heartbreaking of Fitzgerald’s characters, a man with everything and nothing.
Dịch theo kiểu lộng dịch:
Hài lòng thì chẳng mắc mớ chi với đời, dù đời có đẹp có đầy cỡ nào. “Dịu dàng như đêm”, thì có lẽ không thể nào so với sự dữ dằn thi ca và độ nén của “Gastby vĩ đại”, nhưng nhân vật Kiệt của nó, thì mới mẫn cảm và nhức nhối làm sao, số 1 trong những nhân vật của Fitz, một kẻ với tất cả và với chẳng có cái chó gì!

Album

Joy JoyyThip Inthavong added 2 new photos — with Viengxay Xay.

5 hrs

sinh nhat bac va chau.Nooker va Viengxay

Image may contain: 2 people, people sitting

Quoc Tru Nguyen

June 9, 2017

@ Taipei Airport, lượt đi

Thơ Mỗi Ngày

Scorched

It comes back to me as the enigma
of doorways and clocktowers, of standing
by an open window drenched in sunlight

and staring down at a drowsy piazza
where a waiter eternally cleans a table
and two cats squirm in the shadows.

Three p.m.: the hour of scorched absences,
the hour when the city slumps like a widow
and a dogged couple in their thirties

is forever trying to wring a child
from the clamor of each other's bodies
in a small pensione of the old quarter.

Look at them breathing against each other
in the hour of silences, the hour
of nothing violated and nothing affirmed,

of pleasure mixed with the fire of grief.
It is the wounded rite of infertility,
the inconceivable zero in the heart

of summer, the cancellation, the void
where what cannot be born is not born
and what does not exist will never exist.

Look at them cooling in each other's arms:
two muffled bells molded from the heat,
two bodies cast from the bright flames.

Edward Hirsch: The Living Fire

Cháy sém

Nó trở lại với tớ như 1 niềm bí ẩn
Của hành lang, của tháp đồng hồ,
Đứng bên cửa sổ mở toang khô cháy vì ánh mặt trời

Nhìn xuống quảng trường đờ đẫn
Nơi 1 người bồi bàn “lau đi lau lại lau mãi”, 1 cái mặt bàn
Và hai con mèo uốn éo, trong bóng dâm

Ba giờ chiều, giờ mất mẹ “cái gọi là” cháy sém
Giờ thành phố ế ẩm, hay, ê ẩm, mất mẹ mọi hứng thú
Giống như 1 góa phụ
Hay 1 cặp bướng bỉnh ở tuổi ba mươi

Bằng mọi cách cố siết chặt nhau, như 1 đứa trẻ
Đứa nọ đòi cái thân xác của đứa kia
Trong 1 căn phòng nhỏ, hưởng trợ cấp, ở khu phố cổ

Nhìn chúng, đứa nọ hổn hển đứa kia
Ở cái giờ của im lặng
Giờ, chẳng cái gì bị hiếp đáp, vi phạm, bị làm thịt, hay, được xác nhận

Giờ, lạc thú bèn trộn với lửa đau thương
Đó là nghi lễ bi thương của cằn cỗi, hết mẹ xí oắt!
Con số không to tổ bố, đếch làm sao chấp nhận, hay, hiểu được,
Ở nơi trái tim của mùa hè

Của huỷ bỏ, của trống không
Khi điều có thể được sinh ra, thì đếch chịu sinh ra
Và cái hiện hữu, thì sẽ chẳng bao giờ hiện hữu

Kìa, nhìn kìa, chúng ôm ấp nhau:
Hai cái chuông tắt nghẹn, không làm sao “binh bong, binh bong.. “
Trong cái nóng

Hai cơ thể thẩy cái bóng của chúng
Từ những ngọn lửa sáng ngời.

Alexander Selkirk

I dream the sea, that sea, surrounding me,
And from the dream I'm rescued by the bells
Of God, which bless and sanctify the mornings
Of these domesticated English fields.
Five years I suffered, looking at eternal
Images of infinity and solitude,
Which have become that story I repeat
Now, like an obsession, in the pubs.
God has returned me to the world of men,
To mirrors and doors and numbers and names,
And I am no longer he who eternally
Looked at the sea and its deep barren plain.
But now what shall I do so it may find
That I am here, and safe, among my kind?
-S.K.

J.L. Borges

The experiences of the once-marooned sailor Alexander Selkirk (1676-1721) were sources for Daniel Defoe's Robinson Crusoe.

Alexander Selkirk

Tớ mơ biển, biển đó, bao quanh tớ
Và từ giấc mơ, tớ được kíu nhờ tiếng chuông của Chúa
Nó chúc phúc và ban chất thiêng cho những buổi sáng
Của những đồng bằng Ăng lê đã được thuần hóa.
Năm năm tớ đau khổ, nhìn những hình ảnh bất diệt
Của vô cùng và cô đơn
Chúng trở thành câu chuyện mà tớ đang lập lại vào lúc này
Như 1 ám ảnh, ở những quán rượu
Chúa đã trả lại tớ cho thế giới của lũ đàn ông
Cho những tấm gương, những cái cửa, những con số và những cái tên
Và tớ không còn là kẻ hằng hằng nhìn biển và đồng bằng sâu, cằn cỗi của nó.
Và bây giờ tớ sẽ làm gì nếu thấy mình đứng ở chốn này, an toàn giữa đám người giống như mình.

Kinh nghiệm của thuỷ thủ Alexander Selkirk (1676-1721), đã từng bị bỏ lại trên đảo, là nguồn của Lỗ Bình Sơn của Defoe.

Thu Vàng

Vàng thu vàng suốt con đường

Vàng Thu

Gió đong đưa giữa thinh không

Chợt nghe hơi lạnh từ lòng trần gian

Lao xao sóng vỗ trên ngàn

Đất trời chớp mắt bàng hoàng vào thu

Ngất ngây đi giữa sắc màu

Trăm ngàn chiếc lá chen nhau đổi đời

Vàng như nắng chiếu lưng trời

Nâu như mầu áo chơi vơi cửa thiền

Tím như mực tuổi ngoan hiền

Đỏ như mầu máu trái tim nồng nàn

Trong lòng thu ,

Hồn chứa chan

Bao la thu ,

Mông mênh lá ,

Thênh thang đất trời

Nằm say trên cỏ xanh ngời

Gió lay từng chiếc lá rơi ngập ngừng

Vàng mênh mang ,

Đồi lâng lâng

Vàng lênh đênh ,

Rừng thênh thênh

Bềnh bồng vàng đến ảo huyền

Nghe thu rơi đọng từng miền thịt da

Trong hơi thở có thu hoà

Trong không có vị thu pha lạ thường

Vàng thu vàng suốt con đường

Ta trong thu bỗng thấy thương đất trời

Đặng Lệ Khánh

Mai sau dù có bao giờ

Một điều, mình nó không thôi, thì không hiện hữu - Sự Lãng Quên
Ông Trời, Người kíu kim loại, kíu kít kim loại – còn gọi là gỉ sét -
Và trữ, chứa trong hồi ức tiên tri của Xừ Luỷ,
Những con trăng sẽ tới
Những con trăng những đêm nào đã qua đi
Mọi thứ thì, rằng thì là, cứ thế bày ra đó
Ngàn ngàn những phản chiếu
Giữa rạng đông và hoàng hôn
Trong rất nhiều tấm gương
Là khuôn mặt Em để lại
[Cái gì gì, đập cổ kính ra tìm lại bóng]
Hay, sẽ để lại, trước khi soi bóng
Và mọi điều thì là phần của cái hồi nhớ tản mạn, long lanh, vũ trụ;
Làm gì có tận cùng cho những hành lang khẩn cấp của nó
Những cánh cửa đóng lại sau khi Em đi
Chỉ ở mãi phía xa kia, trong rực rỡ dương quang
Sẽ chỉ cho Em thấy, sau cùng, những Nguyên Mẫu và những Huy Hoàng

Everness

Khi chôm Nguyễn Du, để dịch từ Everness, thì GCC chưa đọc những dòng sau đây, về cái từ thần sầu này.
Hóa ra là Borges cũng chôm của 1 người khác.
Đọc, thì GCC phát giác ra, cái từ Mít để dịch từ Everness, có rồi, và đó là từ “Sài-Gòn”: Ever-r-ness is far better than the German Ewigkeit, the same word. But he also created a beautiful word, a word that's a poem in itself, full of hopelessness, sadness, and despair: the word neverness. A beautiful word, no?
NQT

Everness: Sài Gòn. Mai sau dù có bao giờ.
Neverness: TP HCM
OK?

Brodsky cũng phán như thế về St. Petersburg: Thà nó có tên của 1 vì thánh, còn hơn của 1 con quỉ (Stalingrad)

https://www.scribd.com/document/136392623/Paris-Review-Jorge-Luis-Borges-The-Art-of-Fiction-No-39

INTERVIEWER
Some readers have found that your stories are cold, impersonal, rather like some of the newer French writers. Is that your intention?

BORGES
No. (Sadly) If that has happened, it is out of mere clumsiness. Because I have felt them very deeply. I have felt them so deeply that I have told them, well, using strange symbols so that people might not find out that they were all more or less autobiographical. The stories were about myself, my personal experiences. I suppose it's the English diffidence, no?

INTERVIEWER
Then a book like the little volume called Everness would be a good book for someone to read about your work?

BORGES
I think it is. Besides, the lady who wrote it is a close friend of mine. I found that word in Roget's Thesaurus. Then I thought that word was invented by Bishop Wilkins, who invented an artificial language.

INTERVIEWER
You've written about that.

BORGES
Yes, I wrote about Wilkins. But he also invented a wonderful word that strangely enough has never been used by English poets—an awful word, really, a terrible word. Everness of course, is better than eternity because eternity is rather worn now. Ever-r-ness is far better than the German Ewigkeit, the same word. But he also created a beautiful word, a word that's a poem in itself, full of hopelessness, sadness, and despair: the word neverness. A beautiful word, no? He invented it, and I don't know why the poets left it lying about and never used it.

INTERVIEWER
Have you used it?

BORGES
No, no, never. I used everness, but neverness is very beautiful. There is something hopeless about it, no? And there is no word with the same meaning in any other language, or in English. You might say impossibility, but that's very tame for neverness: the Saxon ending in -ness. Neverness. Keats uses nothingness: “Till love and fame to nothingness do sink”; but nothingness, I think, is weaker than neverness. You have in Spanish nadería —many similar words—but nothing like neverness. So if you're a poet, you should use that word. It's a pity for that word to be lost in the pages of a dictionary. I don't think it's ever been used. It may have been used by some theologian; it might. I suppose Jonathan Edwards would have enjoyed that kind of word or Sir Thomas Browne, perhaps, and Shakespeare, of course, because he was very fond of words.

INTERVIEWER
You respond to English so well, you love it so much, how is it you have written so little in English?

BORGES
Why? Why, I'm afraid. Fear. But next year, those lectures of mine that I shall deliver, I'll write them in English. I already wrote to Harvard.

Quoc Tru Nguyen

September 10, 2017

Đặng Lệ Khánh

Ra biển ngày cuối hạ

Đất nghĩ gì mà lòng hừng hực lửa
Biển nghĩ gì mà sóng vỗ không ngưng
Gió nghĩ gì mà đứng lại ngập ngừng
Người nhớ ai mà mông lung nhìn lặng

Mây nghĩ gì mà dăng đầy tơ trắng
Trời nghĩ gì mà tuôn nắng xuống trần
Cát nghĩ gì mà bỏng rát đôi chân
Người buồn ai mà lưng trần ửng đỏ

Đá nghĩ gì mà đá chìm đá nổi
Núi nghĩ gì mà tiếp nối ra khơi
Rong nghĩ gì khi nằm bập bềnh trôi
Người phụ người …
Chim trời vừa xa khuất

Đặng Lệ Khánh

Anh Trụ ơi, trong một bài thơ dịch của anh, sea cucumber, theo K, dịch là con hải sâm (trừ phi anh không muốn dùng từ hán việt nên dùng chữ dưa biển ).

In China, Sea Cucumber is called Hai Shen, which translates roughly into Sea Ginseng, and it is unclear whether this refers to its aphrodisiacal qualities or healthful properties as a tonic for the kidneys and blood. It has been used in China for thousands of years as a treatment for Arthritis, fatigue, Impotence, constipation, frequent urination and joint pain, and the herb was listed as a medicinal agent in the Bencao Congxin of 1757. ( http://www.herbalist.com/wiki.details/…/category/11/start/0/)

Phúc đáp:

Tks

Bài thơ của Szymborka, Tự Trị, GNV đọc trong Chứng từ Thơ, chương “Thơ và Sinh Học” của Czeslaw Milosz.
Szymborka, nữ thi sĩ Ba Lan, Nobel văn chương, điểm tử huyệt của mấy anh thi sĩ tiền chiến theo Ðảng, suốt đời ăn bánh vẽ, về già, sắp đi tầu suốt, mới dám thú thực.
Phải đọc hai bài thơ, 1 của Chế Lan Viên, và 1 của Szymborska, thì mới thú vị.

Sau này anh đọc thơ tôi nên nhớ
Có phải tôi viết đâu? Một nửa
Cái cần đưa vào thơ, tôi đã giết rồi
Giết một tiếng đau, giết một tiếng cười
Giết một kỷ niệm, giết một ước mơ
Tôi giết cái cánh sắp bay… trước khi tôi viết
Tôi giết bão táp ngoài khơi cho được yên ổn trên bờ
Và giết luôn Mặt trời lên trên biển
Giết mưa và giết cả cỏ mọc trong mưa luôn thể
Cho nên câu thơ tôi gầy còm như thế
Tôi viết bằng xương thôi, không có thịt của mình
Và thơ này rơi đến tay anh
Anh bảo đấy là tôi
Không phải!
Nhưng cũng chính là tôi – người có lỗi
Đã giết đi bao nhiêu cái
Có khi không có tội như mình.

Chế Lan Viên

Tự Trị

Gặp nguy hiểm hải sâm tự phân đôi,
Thí một nửa cho thế giới xâu xé,
Nửa kia, chuồn,
Thật hung bạo, nó xé đôi nó ra, một nửa là tận thế, một nửa là cứu chuộc
một nửa là trừng phạt, một nửa là ban thưởng
một nửa là hôm qua, một nửa là ngày mai
Ở giữa hải sâm, một lỗ nẻ nẻ ra
Và hai rìa lập tức trở thành xa lạ với nhau.
Một rìa, cái chết, một rìa, đời sống.
Ðây, chán chường; kia, hy vọng
Nếu có 1 sự thăng bằng, thì OK.
Nếu có công lý, thì là như vậy đó.
Chết như là có thể, trong hạn vi, không vượt quá lằn ranh.
Sống trở lại, từ chút cứu chuộc còn lại.
Chúng ta, cũng biết cách phân thân
Nhưng chỉ để trở thành, một bên là thịt, một bên là lời thì thầm bị bẻ gãy.
Một bên là thịt, và một bên là thơ ca.
Một bên là cổ họng, một bên là tiếng cười,
yếu ớt, tắt ngấm liền tức thì.
Ðây, trái tim nặng nề, kia, non omnis moriar,
chỉ ba từ nho nhỏ, như ba cái lông chim bay lên.
Lỗ nẻ không chia chúng ta
Một lỗ nẻ bao quanh chúng ta.

Szymborska. Tưởng nhớ [To the memory of] Halina Poswiatowska

Autotomy

In danger, the holothurian cuts itself in two.
It abandons one self to a hungry world
and with the other self it flees.
It violently divides into doom and salvation,
retribution and reward, what has been and what will be.
An abyss appears in the middle of its body
between what instantly become two foreign shores.
Life on one shore, death on the other.
Here hope and there despair.
If there are scales, the pans don't move.
If there is justice, this is it.
To die just as required, without excess.
To grow back just what's needed from what's left.
We, too, can divide ourselves, it's true.
But only into flesh and a broken whisper.
Into flesh and poetry.
The throat on one side, laughter on the other,
quiet, quickly dying out.
Here the heavy heart, there non omnis moriar
just three little words, like a flight's three feathers.
The abyss doesn't divide us.
The abyss surrounds us.

- In memoriam Halina Poswiatowska

Trong Chứng tích thơ, chương Bài học Sinh học, Milosz viết:

Người ta đã viết nhiều về thi sĩ, như là 1 con người ‘ngơ ngác tựa gà trống, e đến trăm năm vưỡn trẻ thơ’, một con người khác những người khác: tuổi thơ của nó không chấm dứt, nó gìn giữ được một điều gì đó ở trong nó, của 1 đứa bé, suốt cuộc đời của nó. Ðiều này đúng trên diện rộng, ít nhất theo nghĩa này: cảm nhận ấu thơ của thi sĩ có một độ dài thật dài, và những bài thơ đầu của thi sĩ, "một nửa là đứa bé", đã có những dấu ấn chỉ ra những bài thơ tiếp theo.

Ý niệm nhị phân, 1 bên là linh hồn, một bên là xác thân ở với chúng ta thật lâu, qua ẩn dụ con tằm hóa kiếp thành con bướm: một cái xác, con tằm bị bỏ lại, cho linh hồn tự nó giải thoát, qua hình ảnh 1 con bướm bay lên. Bài thơ “hải sâm” của Szymborska không thuộc trường nhị phân trên. Một lỗ nẻ nẻ ra trong xác thịt của hải sâm, một sự phân chia thành hai cái ngã, a division into two coporal “selves”, xẩy ra. Bắt đầu với thời phục hưng, một thứ nhị phân khác được thêm vào với nhị phân linh hồn/xác thân, như Steiner chỉ ra, đó là danh vọng/lãng quên, fame/oblivion, qua cụm từ ars longa, vita brevis, tên của 1 con người thì còn mãi với hậu thế, không phải mọi thứ đều chết, non omnis moriar.

https://www.threepennyreview.com/samples/ferry_f17.html

Marriage

Two of them there beside the river, as if
The river were the conversation between them.

It was as if the vocables of the river
Could beautifully articulate some meaning

That the river knew about. They knew so little
About what it was that the river knew about,

The meaning they had each of them always wanted
To impart to the other with the authority

Of knowing who it was each of them was.
The river went on saying what it was saying.

—David Ferry

Hôn Nhân

Hai đứa chúng nó, ở đó, ở bên bờ sông, như thể
Con sông là cuộc trò chuyện giữa hai đứa chúng nó
Như thể tiếng sông
Có thể phán, đẹp, một ý nghĩa nào đó
Con sông biết
Hai đứa thì chỉ biết tí ti
Về điều con sông biết
Cái ý nghĩa, mỗi đứa, trong hai đưá, luôn luôn muốn,
Truyền đạt cho đứa kia
Bằng quyền uy
Đây là câu chuyện, mi hay ta, đứa nào là đứa nào.
Con sông cứ thế trôi cùng với tiếng sông
Lời nào ta đang nói....

James Joyce

In one day of mankind are all the days
of time, from that unimaginable
first day of time, when a formidable
God prearranged the days and agonies,
to that other day when the perpetual river
of earthly time flows round to its headwaters,
the Eternal, and is extinguished in the present,
the future, the past, the passing-what is now mine.
The story of the world is told from dawn
to darkness. From the depths of night I've seen
at my feet the wanderings of the Jews,
Carthage destroyed, Hell, and Heaven's bliss.
Grant me, Lord, the courage and the joy
I need to scale the summit of this day.
-Cambridge, 1968
-S.K.
J.L. Borges

James Joyce

Trong một ngày của nhân loại là tất cả những ngày của thời gian
Từ ngày thứ nhất không thể tưởng tượng ra được của thời gian
Khi một vị Chúa Trời kinh khủng dàn dựng sẵn
Những ngày và những cơn hấp hối
Về cái ngày đó, khi con sông hằng thời gian trần thế chảy tới đầu sông, Cái Vĩnh Hằng, và cạn kiệt trong hiện tại, tưởng lai, quá khứ, vó câu – cái bây giờ là của tôi.
Câu chuyện thế giới được kể, từ lúc rạng đông tới bóng tối.
Từ thăm thẳm đêm đen, tôi nhìn thấy dưới chân tôi, người Do Thái lang thang,
Thành phố Carthage bị huỷ diệt,
Địa Ngục, và niềm hoan lạc Thiên Đàng
Chúa ơi, hãy ban cho con can đảm và niềm vui
Con cần đo lường đỉnh cao của ngày.

Alexander Selkirk

EARLY ONE MORNING

Here is Memory walking in the dark
there are no pictures of her as she is
the coming day was never seen before
the stars have gone into another life
the dreams have left with no sound of farewell
insects wake flying up with their feet wet
trying to take the night along with them
Memory alone is awake with me
knowing that this may be the only time

Một sáng sớm

Đây là Hồi Nhớ đang đi một đường tản bộ trong bóng tối
Không có hình ảnh nào về nàng như nàng là
Cái ngày tới thì chưa từng nhìn thấy trước đó
Những vì sao thì bèn bỏ đi, vào một cuộc đời khác
Những giấc mộng thì bèn bị/được bỏ lại, đếch có 1 âm thanh của tạ từ, của vĩnh biệt
Sâu bọ, ruồi muỗi, côn trùng bay thì bèn bay lên, chân ướt nhèm
Cố lôi đêm đi cùng với chúng
Hồi Nhớ, chỉ có nó, bèn thức dậy cùng với GCC
Biết, lần này có thể là lần cuối cùng, đúng là lần này.

People Eating Lunch

And thinking with each mouthful,
Or so it appears, seated as they are
At the coffee shop counter, biting
Into thick sandwiches, chewing
And deliberating carefully before taking
Another small sip of their sodas.

The gray-haired counterman
Taking an order has stopped to think
With a pencil paused over his pad,
The fellow in a blue baseball cap
And the woman wearing dark glasses
Are both thoroughly baffled
As they stir and stir their coffees.

If they should look up, they may see
Socrates himself bending over the grill
In a stained white apron and a hat
Made out of yesterday's newspaper,
Tossing an omelet philosophically,
In a small frying pan blackened with fire.

Charles Simic: New and Selected Poems

Họ ăn trưa

Và suy tư với cái miệng lùng bùng
Hay có vẻ lùng bùng, với thức ăn chưa kịp nuốt
Ngồi, như họ ngồi
Ở quầy tiệm cà phê
Đợp một đợp xăng uých dầy,
Nhai nhai, thận trọng cân nhắc, trước khi
Chiêu ngụm xô đa nhỏ

Tên coi quầy tóc xám
Nhận order, ngừng suy tư
Với cây viết chì gài trên cuốn sổ,
Cái tay đội cái nón baseball màu xanh
Và người đàn bà đeo kính râm
Cả hai đều tỏ ra ngỡ ngàng
Quậy quậy cà phê

Nếu họ ngước nhìn lên
Họ có thể thấy
Socrates, đích thị ông ta
Nghiêng người xuống cái vỉ
Trong cái tạp dề trắng và cái nón
Làm bằng tờ báo ngày hôm qua
Lật lật món trứng omelet rất ư là triết học
Trong cái xoong đen thui vì lửa.

LATE SEPTEMBER

Last night you thought you heard television
In the house next door.
You were sure it was some new
Horror they were reporting,
So you went out to find out.
Barefoot, wearing just shorts.
It was only the sea sounding weary
After so many lifetimes
Of pretending to be rushing off somewhere
And never getting anywhere.

This morning, it felt like Sunday.
The heavens did their part
By casting no shadow along the boardwalk
Or the row of vacant cottages,
Among them a small church
With a dozen gray tombstones huddled close
As if they, too, had the shivers.

Charles Simic: The Voice at 3:00 AM

Tháng Mười Cũ

Đêm qua bạn nghĩ bạn có nghe tiếng TV
Từ nhà kế bên
Và bạn tin chắc
Về một ghê rợn mới
Họ đang báo cáo
Và thế là bạn bò ra đường để kiếm
Chân trần, quần xà lỏn
Hóa ra chỉ là tiếng sóng biển
Ưu tư về không biết là bao nhiêu là đời
Cứ phải giả đò, từ đâu đổ xuống nơi đây
Và chẳng bao giờ đi bất cứ nơi đâu

Sáng nay, sao giống như Chủ Nhật
Ông Giời cà chớn chắc là cũng có góp phần
Trong cái việc, đếch đem một cái bóng râm nào
Đổ xuống hai bên hè đường
Hay là ở rặng những cái lều trống trơn
Trong số đó, là 1 ngôi nhà thờ nhỏ
Với trên chục cái bia mộ bằng đá
Xúm lại với nhau
Như thể, chúng, đôi lúc, cũng rùng mình.

IN THE JUNK STORE

A small, straw basket
Full of medals
From good old wars
No one recalls.

I flipped one over
To feel the pin
That once pierced
The hero's swelling chest.

Charles Simic: The Little Something

Tại Viện Bảo Tàng Chiến Tranh Thành Hồ

Một cái giỏ rơm nhỏ
Đầy những huy chương
Của hai cuộc chiến thần thánh
Chống hai tên thực dân đầu sỏ, cũ và mới
Chẳng tên Mít, thứ thiệt nào, còn nhớ!

Gấu lật lật 1 cái huy chương Thành Đồng Tổ Quốc
Cảm nhận mũi đinh ghim
Đã 1 thời cắm vô bộ ngực căng phồng
Của Anh hùng Núp
Của nhà văn truyền kỳ Đất Nước Đứng Lên
Rồi Đất Nước Nằm Xuống
Rồi Đất Nước Đi Luôn!

Hà, hà!

Junk Store: Tiệm bán ba đồ tạp nhạp, phế thải, đồng nát, sắt vụn….

ETERNITY'S ORPHANS

One night you and I were walking.
The moon was so bright
We could see the path under the trees.
Then the clouds came and hid it
So we had to grope our way
Till we felt the sand under our bare feet,
And heard the pounding waves.

Do you remember telling me,
"Everything outside this moment is a lie"?
We were undressing in the dark
Right at the water's edge
When I slipped the watch off my wrist
And without being seen or saying
Anything in reply, I threw it into the sea.

Charles Simic

Những đứa trẻ mồ côi của vĩnh cửu

Một đêm em và tôi dạo bước
Trăng cao, sáng vằng vặc
Chúng tôi có thể nhìn thấy lối đi dưới cây
Và rồi mây tới và che mất
Thế là chúng tôi phải mò mẫm kiếm lối đi
Cho tới khi cảm thấy cát dưới chân trần
Và nghe tiếng sóng biển đập thình thịch

Em có nhớ là em biểu tôi
"Mọi cái chó gì bên ngoài khoảnh khắc này, thì đều là dối trá"?
Chúng mình lột trần truồng trong bóng tối
Ngay kế bên bờ nước
Trong khi tôi gỡ cái đồng hồ ra khỏi cổ tay
Và chẳng để ý em có nhìn tôi,
Hay nói cái gì để trả lời
Tôi ném cái đồng hồ xuống biển

Simic: Scribbled in the Dark

ALL THINGS IN PRECIPITOUS
DECLINE

Like a pickup with its wheels gone,
And some rusty and disassembled
Antique stoves and refrigerators
In a front yard choked with weeds,
Outside a shack with a plastic sheet
Draped over one of its windows,
Where a beer bottle went through
One star-studded night in June-
Or was it a shotgun we heard?
The police inquiry, if there is one,
Is proceeding at a snail's pace,
In the meantime, the old recluse
Got himself a bad-tempered mutt
To keep his junk company and bark
At all comers, including the mailman
Leaving a rare letter in the mailbox.

Cứ thế dốc ngược mà thoái

Như cái pickup bốn bánh mỗi cái mỗi nơi
Mấy cái lò, tủ lạnh từ thời ông bành tổ ở sân trước nhà
Tắc nghẹn cỏ
Bên ngoài cái lán với cái khăn trải giường bằng nilông
Phủ lên một cái cửa sổ của nó
Nơi một cái vỏ chai bia bèn đi hoang
Cho hết một mùa hoang vu trên mặt đất -thuổng PCT -
Simic khiêm tốn hơn,
Đi hết 1 đêm tháng Sáu, trời vãi sao –
Nghe có tiếng shotgun?
Ôi dào rách việc, kệ mẹ mấy tên cớm VC!
Chúng vốn chậm như sên, nếu không được bôi trơn mõm
Cùng lúc này, cái anh già sống ẩn dật
Tự sắm cho lão một con chó tính tình khó đăm đăm
Để làm bạn đồng nát
Con chó sủa từ mọi góc gách
Thêm anh bưu tá
Bỏ một cái thư hiếm vào hòm thư.

ANCIENT COMBATANT

Veteran of foreign wars,
Stiff in arm and leg,
His baggy pants billowing in the wind
Salutes a crow in a tree,

And resumes his stroll
Past a small graveyard,
Swerving and waving his arms
As if besieged by ghosts

Lurking among headstones,
Waiting to accost him
And make a clean breast
,Before he slips out of sight.

The tiger lilies bemused.
The curving dirt road in his wake
Deep in silence
And prey to lengthening shadows.

Cựu chiến hữu

Cựu chiến hữu của những cuộc chiến ngoại bang giật dây
Chân tay cứng đơ
Ống quần rộng thùng thình như hai cánh buồm lộng gió
"Chàng" cúi chào một con quạ ở trên cây

Và bèn tiếp tục cuộc dạo
Qua một nghĩa địa nhỏ
Chàng loạng quạng, ve vảy tay
Như bị bủa vây bởi những hồn ma

Lấp ló, rình mò giữa đám bia mộ
Đợi bắt chuyện
Và làm 1 cú thú tội, sám hối, tự vấn... hay cái con mẹ gì đó
Một điều mà tên già NN và đồng bọn,
Không thể làm được,
Trước khi biến khỏi tầm nhìn.

Những bông hoa kèn bèn sững người.
Con đường đất bụi cong queo bèn tỉnh giấc
Chúi sâu mãi vào im lặng
Và bèn sửa soạn săn mồi
Là những cái bóng dài loằng ngoằng.

Note:

Ôi chao, lâu lắm mới có được 1 "bi khúc" - thuổng NL - dành cho lũ Bắc Kít xẻ dọc Trường Sơn đi kíu nước!
NQT

Thơ Mỗi Ngày

http://www.babelmatrix.org/works/es/Borges,_Jorge_Luis-1899/Carnicer%C3%ADa/en/37604-Butcher_shop

Butcher shop

Lower than a lupanar
the butcher shop signs the street insultingly.
On the lintel
a blind cow's head
rules the coven
of final marble and gaudy flesh
with an idol's remote majesty.
[Mulrooney, Christopher]

J.L. Borges

AT THE BUTCHER'S

Meaner than a house of prostitution
the meat market flaunts itself in the street like an
insult.
Above the door
the head of a steer in a blind-eyed stare
watches over the witches' Sabbath
of flayed flesh and marble slabs
with the aloof majesty of an idol.
[Norman Thomas di Giovanmi]

"Lộn(g) dịch":

Ở nhà HPNT

Bần tiện hơn cả nhà thổ
Phiên chợ thịt người
Ánh lên lời nguyền rủa của những nạn nhân Tết năm đó
Ở bên trên cửa
Cái đầu bò mù
Đưa mắt nhìn xuống Ngày Hội Máu của VC
Bằng 1 cái nhìn cao sang, quyền quí
Của những vì vua chúa thời nhà Nguyễn.

Compass

Every single thing becomes a word
in a language that Someone or Something, night and day,
writes down in a never-ending scribble,
which is the history of the world, embracing

Rome, Carthage, you, me, everyone,
my life, which I do not understand, this anguish
of being enigma, accident, and puzzle,
and all the discordant languages of Babel.

Behind each name lies that which has no name.
Today I felt its nameless shadow tremble
in the blue clarity of the compass needle,

whose rule extends as far as the far seas,
something like a clock glimpsed in a dream
or a bird that stirs suddenly in its sleep.
-A.R.

J.L. Borges

Thơ Mỗi Ngày

Album

Nguyễn Đình Thuần & NQT & Đặng Phú Phong & Trần Văn Nam
Đỗ Quang Em & Nguyễn Tôn Nhan @ Thành Tôn's [3.2008]

Cali 3.08

Quoc Tru Nguyen

1 minRichmond Hill, ON

RIP

Vo Anh Kiet added 5 new photos — with Nam Tran.

43 minsWestminster, CA

Nhà Thơ TRẦN VĂN NAM vừa ra đi sau thời gian bạo bệnh lúc 9 giờ sáng nay (ngày 10 Jan 2018) tại nhà riêng thành phố Walnut, California.

Joyeux Noel 2017 & Happy New Year

Thơ Mỗi Ngày

James Joyce

GCC giới thiệu 1 truyện ngắn của Joyce trong Dubliners.

Thương Ẩn, là từ Lý Thương Ẩn.

Eveline

Post thêm bài này của Prospero, thần sầu!

James Joyce's "Ulysses"

Why you should read this book

Alexander Selkirk

Bữa rượu nhỏ

Nàng không tin nàng còn xinh
Cười đưa hoa ấu chồng mình ngắm chơi
Rót ly rượu nhỏ cùng soi
Chân mày môi má hồng thôi là hồng (1)

Đặng Lệ Khánh

Note: Bắc Kít nói, Hồng ơi là Hồng!
Đen ơi là Đen!

Tks

NQT

Người Huế cũng nói "hồng ơi là hồng!", nhưng nói như vậy thì hơi "liếng" .
Để nghiêm chỉnh hơn một tí thì dùng chữ "thôi" !!
Anh Trụ dịch và viết nhiều quá, K đọc không kịp !!!

Tks

Note: Thơ DLK có thể khác thơ người khác, là do như trên, chăng?

Thơ Mỗi Ngày

https://www.facebook.com/quoc.t.nguyen.1/posts/10201386000048417

ÓNG ÁNH HƯ NGỤY

Mỗi phen cầm bút viết về văn chương — làm một thứ văn chương trên văn chương — tôi hiểu rõ mình đang sống thời buổi khủng hoảng. Văn chương nhất thiết là hồn nhiên, ngây thơ hay không, tôi chẳng rõ. Nhưng đối với tôi khi nó cần trông thấy nó qua phản ánh của nó, không thể phủ nhận là nó đang truỵ lạc, sa đoạ. Nhất là buồn bã.
Mỗi phen, tôi đều lập lại với tôi khẩu hiệu: Enfin, j’écris. Enfin, đó là tín hiệu của người bạn thân phát ra giúp tôi nhận biết anh ta bắt đầu say. Trong cuộc rượu của chúng tôi đã tới một thời điểm gay cấn, hãy nhận Enfin, báo động cho bạn bè, những kẻ ngồi chung cuộc, rằng: bất ổn, bất ổn, chán quá, chán quá, tôi quyết định đẩy cơn say đến cùng, đánh đắm mình vào mông lung, mù mờ, hỗn độn. Như Hamlet kêu: “The time is out of joint” (Thời gian đã ly tán). Như Hamlet, chẳng còn hiểu đời sống, hươi gươm đâm chết nàng Ophélia. Cơn khùng điên óng ánh những mảnh minh trí vỡ nát, những mảnh sao băng miệt mài, không một giây đốn ngộ, từ khước đốn ngộ — chẳng thể ôm ấp đời sống mênh mông vô hạn. Đó định mệnh của văn chương trên văn chương, nỗ lực soi rọi mù mờ bằng những ánh mù mờ, nỗ lực kết tập thời ly tán bằng những đun đẩy ly tán.
Enfin, j’écris. Enfin, je crie.
Thảm thiết chưa, cũng lố bịch chưa, văn chương kêu la tắt tiếng trên văn chương. Văn chương soi bóng làm bộ làm tịch trước văn chương. Mỗi phen tôi đều nổi da gà, nhờm tởm, thấy mình đang đóng vai chủ chứa trong tấn kịch Bao Lơn (Le Balcon) của Genet. Trong nhà chứa của mụ này, mỗi phòng được bài trí một kiểu dành riêng cho một vai nhất định mà khách chuộng đóng — tu sĩ, tướng lãnh, quan toà, cách mạng — với đầy đủ y trang và các thứ phụ tùng cần thiết để đóng trò — mọi trò điển hình của dục tính thác loạn — nữ nhân là phụ tùng thiết yếu, nhưng phòng nào cũng có gắn gương để cho các đương sự có thể nhìn ngắm mà sửa bộ.
Ngôi nhà chứa ở trong một thành phố dấy loạn. Và trên bao lơn của nhà chứa, khách làng chơi và gái giang hồ dẹp loạn.

TTT: Âm Bản

Note: The time is out of joint.
TTT dịch là thời gian ly tán. Theo GCC, có lẽ nên dịch là, thời gian "long, lệch bản lề", joint là mối nối, bản lề.
Để hiểu từ này, có lẽ cũng nên hiểu thêm ý niệm "ngoài thời", từ này chỉ thời gian Levi rong chơi nơi địa ngục.

http://www.tanvien.net/tg/tg17_day_la_mot_nguoi.html

Cuốn La Tregua xuất bản tại Mỹ có cái tên "lạc quan" Lại Tỉnh Thức (The Reawakening), trong khi nhan đề tiếng Ý đề nghị hoặc từ Truce (Hưu chiến), hay Respite (Giải lao), cuốn sách chấm dứt rõ ràng như vậy, bởi vì những ngày tháng lang thang vùng Đông Đức của Levi là một "ngoài-thời" (a kind of "time out"), giữa Auschwitz-như-kinh nghiệm và Auschwitz-như-hồi nhớ. Cuốn sách khép lại với tiếng kẻng báo thức, đúng ra là tiếng hô buổi sáng của trưởng trại Auschwitz: Thức dậy! (Wstawach!).

LE POÈTE MAUDIT

“Tôi viết chỉ bởi lẽ tôi không thể nào làm khác.” (Je n’écris que parce que je ne puis faire autrement) và “Đáng nguyền rủa thay con tim không biết đường tự chế.” (Maudit soit le coeur qui ne sait se contenir — "Penthésilée"). Đó là những lời than thở của Kleist, đối cực của Goethe.
Tôi tự hỏi còn không cái tông giống thuần khiết kia? Gương mặt ngửng cao dưới bầu trời giông bão, trán hứng nhận sấm sét và cất giọng gào ca một điệp khúc hân hoan thịnh nộ của con người, ganh đua cùng trời đất quỷ thần. Quả nhiên là cái tông giống đáng nguyền rủa, dập vùi. Đáng nguyền rủa cái hào quang của tuyệt vọng, đáng dập vùi cơn đam mê khốn cùng của một tông giống.
Keats hát: “Hạnh phúc thay ở trần gian này lại còn có nấm mồ (Je suis heureux qu’il y ait ici bas une chose telle que la tombe).
Nhưng còn không, còn không những vầng trán hiền lộng mênh mang của một cõi ngoài, những cửa miệng há mở cho nhảy thoát con tim đỏ ối, những đôi mắt căng banh dập dồn ánh lửa uy linh một đời khác? Còn không một tấm lòng trinh bạch? Còn không chút thơ ngây dại dột, chẳng làm tuồng?
Nhận chịu bị nguyền rủa (không phải được bị nguyền rủa) - chẳng hiểu sao, bởi không thể khác — như con chim thất lạc giữa mùa đông băng giá, cất tiếng kêu thảm thiết gọi nắng, gọi hoa và đợi chết? Chim bị nguyền rủa, chẳng nguyền rủa. Còn không? Còn không?
Dường như sau buổi tân hôn bi tráng của Kleist, tắm đượm niềm hoan lạc phi thường — Tử thần lẫm liệt uy nghi đã bị Kleist nặn thành tượng trưng bày — cái tông giống kia không thể tồn tại bởi không thể vượt hơn. Hãy nghe Kleist viết thư từ biệt cô em gái:
“Que le ciel t’accorde une mort qui ressemble, ne fûtce qu’à moitié, à la mienne en joie et en sénérité; c’est le voeu le plus sincère et le plus tendre que je puisse former pour toi.”
(Cầu trời ban cho em một cái chết hân hoan và thanh tịnh giống như cái chết của anh, bằng phân nửa thôi cũng được; đó là lời cầu chúc chân thành nhất, âu yếm nhất mà anh dành cho em.)
Chàng thơ ấy bình thản nhìn lần cuối mớ bản thảo của chàng, một quyển tiểu thuyết đã hoàn tất, hai vở kịch - tất cả giông tố mê mải của hồn chàng đó — nhưng bấy giờ lặng thinh mọi tham vọng — không ai màng những của nợ ấy và chính chàng cũng chẳng còn thiết (... J’ai cru savoir. Je savais toujours. Je sais peut-être mais personne ne veut ce secret et je n’en veux pas moi-même. Tôi từng tưởng biết. Tôi hằng vẫn biết. Bây giờ có lẽ tôi biết nhưng không một ai màng đến điều thầm kín ấy và ngay chính tôi, tôi cũng chẳng thiết — Camus — Trở Lại Tipasa). Và chàng thiêu huỷ đống giấy lộn kia (như Gogol, Kafka). Chàng viết gửi nhà chức trách bản tường thuật diễn tiến cuộc tự sát, mở đầu bằng câu: “Chúng tôi nằm chết trên con lộ...”
Kleist với một người đàn bà xấu xí bệnh hoạn và cũng cô đơn như chàng, thoả thuận chết cùng chàng, hớn hở như đôi uyên ương cùng rủ nhau đến Wannsee. Họ ngồi uống cà phê giữa trời. Người ta còn nghe họ cười ròn tan, đi khuất vào đồng cỏ. Đúng giờ đã ghi, hai phát súng nổ. Kleist đã kề súng bắn vào trái tim của người đàn bà đồng hội đồng thuyền rồi ngậm họng súng trong miệng mình nổ phát thứ nhì. Tay chàng không hề run rẩy.
“Tôi đã làm tất cả những gì thuộc quyền năng của một người... Tôi đã thử thách đến điều bất khả. Tôi đã mang đặt thời vận cuối cùng của đời tôi trong một tiếng bạc. Mấy con xúc xắc định mệnh đã thẩy lăn, tôi cố tìm hiểu... Tôi thua. (J’ai fait tout ce qui est dans le pouvoir d’un homme... J’ai tenté l’impossible. J’ai mis ma dernière chance dans un coup de dés. Les dés fatals ont roulé, j’essaie de comprendre... J’ai perdu!) — “Penthésilée”.
Tôi thua! Tôi thua! Và “tôi nghĩ tôi có quyền chết”.
Sau Kleist, không còn poète maudit. Mọi người đều bị nguyền rủa, đều được nguyền rủa, đều cùng nguyền rủa, đều tự nguyền rủa. Khốn khổ, thảm hại thay tuồng nguyền rủa. Tuồng văn chương truỵ lạc đấy thôi. Coi kìa Dosoievski đeo thánh giá, đọc diễn văn dưới chân tượng Pouchkine. Henri Miller khoác áo mô phạm đứng trên bục giảng đường thuyết pháp. Sartre từ khước Nobel, xuống đường tranh đấu, tự đoạ mình trong tự do... Nhiều vô xiết kể. Tất cả những người ấy, hết thảy những người — ít nhiều chăn nuôi ảo tưởng của văn chương nghĩa lý đều đã mang giấc mộng tột cùng / khốn cùng: trở thành maudit, đều từng đóng các tuồng tích và đều trở thành hề. Không chừa ai.
Đã tuyệt giống poète maudit. Còn chăng là những chàng thơ bị ám toán, “triệu triệu chúa Kytô có đôi mắt u sầu và hiền hậu” (O, million de Christ aux yeux sombres et doux) (Rimbaud).
1973

TTT: Âm Bản

Ui chao, phải đến lúc sắp sửa, tí nữa, sẽ đi xa, thì Gấu mới biết đến thơ, và mới nhập vô được dòng suy tư của ông anh nhà thơ của GCC.
Món quà bonus, của Tên Trời Già Khốn Kiếp, sau khi năn nỉ Gấu nhận món quà Lò Thiêu.

Nhìn như thế, thì hai vị hộ pháp của trang Tin Văn cũng có trong toan tính của Thằng Chả.
Một mình mi không làm nổi đâu, để ta ban cho thêm hai vị phụ tá!
Đúng như thế.

Tiếng Pháp, tiếng Anh của Gấu, là thứ tự học, đầy lỗ hổng, quãng đời đẹp nhất, thì hầu hạ Cô Ba, quãng đời còn lại, ngắn ngủi quá, đọc ào ào, cái nào không hiểu, cho qua luôn.

K chẳng đã có lần hỏi, bộ anh tính kiểm tra tình trạng, khả năng tiếng Anh của tôi ư?

Hà, hà!

Kafka phán: Phi ta ra thằng nào dám viết văn?
I am made of literature and nothing else [Ozick trích dẫn]

Proud to be a mamal

Tự hào vì là loài có dzú!

Czeslaw Milosz

Czeslaw Milosz
PROUD TO BE A MAMMAL
Essays on war, faith and memory
Translated by Catherine Leach, Bogdana Carpenter and Madeline G. Levine
295pp. Penguin. Paperback, £9.99. 9780141 193199

While Czeslaw Milosz saw his rejection of the logic of totalitarianism - a logic that seemed to absorb every contrary intellectual position into itself - as a "revolt of the stomach", it was not simply a negative movement, but a matter of keeping faith with intuitions of true goodness and value. Trying, in The Captive Mind (1953), to explain his position, he describes a moment during the Second World War when, in a dense crowd milling about a vast railway station in the Ukraine, amid the din of political slogans barked from loudspeakers, he saw a husband, wife and two children, whispering together. "This was a human group, an island in a crowd that lacked something proper to humble, ordinary human life."
In one of the essays in Proud To Be a Mammal - a new selection of his autobiographical and philosophical prose writings - he remarks, "could I start anew, every poem of mine would have been a biography or a portrait of a particular person, or, in fact, a lament over his or her destiny". The volume is full of such biographical sketches - their vividness sharpened by a consciousness of social and political catastrophe, in which human existence acquires a terrible "plasticity", and the particular is annihilated. One essay is a personal map of the city of Wilno (Vilnius), recapturing the lost human worlds of its streets. Another is a description of two elderly sisters, Anna and Dora, "defenseless against historical time, and simply time itself', their names remembered by "no one but me".
Milosz rejects, with sardonic humor, or a "despairing cheerfulness", modes of thought that subject human existence to the forces of "History" or "matter". He searches for a philosophy that would support his perceptions of human value, a philosophy defying the absurdity of the world. His refusals sustain and are sustained by hope. "If I am mistaken in my faith, I offer it as a challenge to the Spirit of the Earth."
Proud To Be a Mammal is a rich volume, and the writings included are well chosen - though they should not, perhaps, have been left undated. Nevertheless, this is a rewarding introduction to an achievement that was little short of heroic.
BERNARD MANZO
TLS 18 May 2010

Khi Milosz coi sự từ bỏ của ông, cái lô gíc toàn trị - một lô gíc có vẻ nuốt sạch mọi hoàn cảnh trí thức ngang ngược, khó bảo, trái nghịch… vào chính nó – như là “một cuộc nổi loạn của cái bao tử”, thì đây không giản dị là một chuyển động tiêu cực, nhưng là một cách gìn giữ niềm tin với những trực giác của điều tốt và giá trị thực.
Cố gắng giải thích, trong Cầm Tưởng, 1953, hoàn cảnh của mình, ông miêu tả một khoảnh khắc trong thời kỳ Đệ Nhị Chiến, khi, trong một đám đông dầy đặc luần quần tại một nhà ga xe lửa tại Ukriane, giữa những đinh tai nhức óc của những khẩu hiệu phát ra từ những chiếc loa phát thanh, ông nhìn thấy một ông chồng, bà vợ và hai đứa con thầm thì với nhau.
“Đó là một nhóm người, như hòn đảo nhỏ trong một đám đông, và đám đông này thiếu một điều chi rất ư riêng biệt để cho nó trở thành một cuộc sống của con người khiêm tốn, và bình dị."

Milosz's ABC's
Dos
Dostoevsky, Fyodor.

Tôi dậy một khóa học về Dos, và đã được hỏi nhiều lần là tại sao không viết một cuốn về Dos. Tôi luôn trả lời, cả một thư viện, với đủ thứ ngôn ngữ, về ông ta, đã có rồi, tôi lại chẳng phải là học giả. Tuy nhiên, còn một lý do khác.
Nếu viết, thì đây là một cuốn dựa trên sự thiếu tin cậy. Mà đã thiếu tin cậy, thì viết làm gì.
Nhà văn lớn lao này, Dos, đã ảnh hưởng, chẳng ai cùng thời với ông so được, ngoại trừ Nietzsche, lên tư tưởng Âu Châu và Mỹ Châu. Balzac không, Dickens không, Flaubert không, Stendhal không, tuy đều là những cái tên phổ cập hiện giờ. Ông ta sử dụng một hình thức tiểu thuyết mà chưa ai dám dùng, trước ông hay sau ông, mặc dù George Sand đã thử bắt chước, để trình bầy một hiện tượng bao la rộng lớn mà chính ông kinh nghiệm, từ bên trong con người của ông, và do đó cảm nhận được: sự băng hoại của niềm tin tôn giáo.
Những chẩn đoán của ông về cơn băng hoại này, hoá ra là thật là đúng. Ông nhìn ra cơn băng hoại này, và hậu quả của nó, ở trong đầu của tầng lớp sĩ phu Nga. Cuộc Cách Mạng Nga đã tìm thấy những lời tiên đoán về nó, của nó, ở trong Lũ Người Quỉ Ám, đúng như Lunacharsky công khai thú nhận, và trong Huyền Thoại về Viên Đại Phán Quan" [The Legend of the Grand Inquisitor].

Một nhà tiên tri? Hiển nhiên rồi. Nhưng còn là một ông thầy nguy hiểm. Bakhtin, trong cuốn về tính thi học của Dos đã đưa ra giả thuyết, tiểu thuyết đa giọng là phát minh của những nhà văn Nga. Đa giọng khiến Dos thành một nhà văn hiện đại: ông nghe những tiếng nói, rất nhiều tiếng nói, ở trong không khí, chúng cãi cọ lẫn nhau, đưa ra những tư tưởng trái ngược nhau, thế giới chúng ta hiện đang sống chẳng y hệt như vậy sao: một nền văn minh hỗn mang, của những giọng nói chỏi nhau?
Đa giọng của ông bị hạn chế, tuy nhiên. Đằng sau đa giọng đó, ẩn giấu một con người nóng bỏng niềm tin. Một vị thiên sứ. Còn gì đa giọng hơn là cái xen với những người Ba Lan trong Anh em nhà Karamazov: một xen hài thô kệch không xứng với tính nghiêm trọng của tác phẩm. Cách sử trí nhân vật Ivan Karamazov xem ra còn mạnh hơn cả những gì một thể dạng đa giọng cho phép. (1)

(1) Nathalie Sarraute nghĩ khác. Trong một bài viết, trong Thời Ngờ Vực, mà Hai Lúa còn nhớ đại khái, bà cho rằng, những nhân vật của Dos. có người cứ thế đi thẳng tới Đạo, họ là Thánh, ngay từ bẩm sinh. Còn một loại nhân vật chọn con đường tủi nhục, lầy lội, phải đóng đủ thứ vai, trong có vai hề, tự châm biếm, tự làm nhục chính mình....

Dos. nhà ý thức hệ được tách biệt hẳn ra khỏi Dos, nhà văn, ấy là để bảo vệ sự lớn lao vĩ đại của ông; sự lớn lao này thường bị những lời tuyên bố không may làm tổn thương. Ở đây, may mắn làm sao, có Bakhtin, và ông này giúp đỡ cho chúng ta thật nhiều, qua giả thuyết của ông về Dos.
Nhưng vấn đề ở đây, sự thực nó như vầy: Nếu không có một thiên sứ Nga, và lòng quan hoài cho một nước Nga khốn khổ khốn nạn, thì làm sao có được một nhà văn quốc tế, như thế?
Không phải chỉ do lòng quan hoài cho một nước Nga khốn khổ khốn nạn, đã cho ông sức mạnh, mà, chính nỗi lo sợ của ông về một tương lai của nước Nga, khiến ông viết, bắt buộc ông phải viết, để đưa ra một lời cảnh cáo.

[Những cắt nghĩa của Milosz về Dos có thể áp dụng, để cắt nghĩa những nhà văn của miền bắc như NHT, PHT. Một cách nào đó, chúng còn giải thích sự nổi tiếng 'quốc tế' của những nhà văn này, và làm họ tách biệt hẳn ra khỏi những nhà văn miền nam. Nói rõ hơn, nhà văn miền nam không đụng phải những vấn đề như vậy. Họ 'đếch cần' ý thức hệ. Đây là một bất hạnh, nhưng với riêng 'Hai Luá', một hạnh phúc.
Và hơn thế, chúng cắt nghĩa hiện tượng Trâm Thạc.]

Liệu có thể coi ông, Dos, là một tín đồ Ki Tô?
Khó nói lắm.
Có lẽ, Dos cũng đành chọn cho mình một chỗ quì trong nhà thờ bởi vì ông chẳng nhìn thấy một cứu rỗi nào cho nước Nga, ngoài Thiên Chúa giáo ra. Nhưng đoạn cuối Anh em nhà Karamazov cho phép chúng ta nghi ngờ, chắc gì những sức mạnh huỷ diệt mà Dos quan sát lại tìm ra được một đối trọng ở trong đầu của ông? Cái anh chàng ngây ngơ trong trắng thánh thiện là Alyosha trẻ tuổi đó, như 'dáng đứng' [projection] của một nước Nga Thiên Chúa giáo, liệu anh ta có thể làm được chuyện cứu vớt Cách Mạng Nga?
Nếu đúng như thế thì hoá ra hơi bị ngọt, và hơi bị sến.
[That's just a bit too sweet and kitschy]
Ông chạy trốn sến, [tôi muốn nói], sự tầm thường, rẻ tiền. Ông tìm kiếm những mùi vị chua, cay, đắng, độc, strong flavors. Những tổ sư tội lỗi, nổi loạn, khùng, điên của thế giới văn chương tìm tới những cuốn tiểu thuyết của ông để xin tá túc. Hình như là chúi mãi xuống cõi âm u tội lỗi đó, là một điều kiện, như trong những tác phẩm của ông chỉ ra, để có được sự cứu rỗi, nhưng ông cũng đã sáng tạo ra những kẻ trầm luân đời đời, thí dụ như Svidrigailov và Stavrogin.
Mặc dù nhân vật nào của ông mà chẳng là ổng, ông dành ưu ái, cho cái kẻ giống ông nhiều nhất, đó là Ivan Karamazov. Đó là lý do tại sao Lev Shestov nghi ngờ, rất ư là chính đáng, theo tôi, rằng, Ivan Karamazov đã diễn tả, cái sự bất khả, không thể nào, tận cùng, tối hậu, của một niềm tin, ở mấy me-xừ thánh thiện, trong trắng như Trâm như Thạc, ấy chết xin lỗi, như Trưởng Lão Zosima và Alyosha.
Nhưng Ivan tuyên bố, hùng hồn, xử sự phách lối, ra làm sao?
Chàng trả lại "cái vé", của Đấng Sáng Tạo, chỉ vì mỗi một giọt nước mắt của một đứa bé, và sau đó rao giảng Huyền thoại về một vị Đại Phán Quan, ba cái thứ huyền thoại này do chàng phịa ra, lẽ tất nhiên, mà ý nghĩa của nó là nhằm dẫn dắt chúng ta tới kết luận, nếu không thể nào làm cho nhân loại hạnh phúc dưới dấu ấn [the sign] của XHCN, ấy chết xin lỗi, của Chúa Ky Tô, và nếu như vậy, thì tại làm sao mỗi một trong chúng ta lại không thử bắt tay với quỉ sứ, để đem lại hạnh phước, và đây là nguồn cơn của con bọ VC: sản phẩm của một liên minh giữa Đỏ [CS] và Xanh [Đô La Mẽo], nghĩa là giữa Quỉ và Quỉ. Berdiayev viết, nhân vật Ivan này "bắng nhắng" quá [Ivan is characterized by 'false oversensitivity'] và chẳng nghi ngờ chi, nhận xét này cũng có thể áp dụng cho Dos.
Dos viết, trong một lá thư cho Bà Fonvizin rằng, nếu ông bị phải chọn, giữa sự thực và Đấng Ky Tô, ông sẽ chọn Đấng Ky Tô. Nhưng, những người chọn sự thực có vẻ như đáng nể trọng hơn, ngay cả khi sự thực có nghĩa là từ chối Đấng Ky Tô, như là bề ngoài nó có vẻ như vậy [như Simone Weil khẳng định]. Ít ra những ngưòi này cũng không trông mong vào cái sự kỳ quái khác đời của họ, và cũng không xây dựng những thần tượng, từ những hình ảnh của chính họ.
Nếu có một điều gì đó, khiến cho tôi phải nhẹ lời, đó là Shestov, ông này tìm được cảm hứng, cho cái gọi là triết học bi đát của ông, là từ Dos. Shestov rất quan trọng đối với tôi. Chính là nhờ đọc ông mà Joseph Brodsky và tôi đã tìm hiểu được lẫn nhau, ở trong cõi trí tuệ.

Milosz's ABC's

(1) Nhân vật này, rất ư ly kỳ, Milosz viết một bài dài về ông, Shestov, hay là Sự Trinh Nguyên, Trong Trắng của Niềm Thất Vọng Chán Chuờng, đuợc in trong To Begin Where I Am.
Theo Shestov, cuốn quan trọng nhất của Dos, là Hồi Ký Viết Dưới Hầm, cuốn này đẻ ra tất cả các cuốn khác.
Đây mới là đệ tử đích truyền của Dos. Ông tin rằng, cái gọi là sự bình an trong tâm hồn, là rất đáng ngờ, bởi vì trái đất chúng ta sống, nó đâu có sửa soạn trước, để đón rước, xin mời mấy người vô đâu? Ông chỉ khoái những tay, thí dụ như Pascal, "cherchent en gémissant" ["tìm kiếm trong rên rỉ"].

THE PEBBLE

The pebble
is a perfect creature
equal to itself
mindful of its limits

filled exactly
with a pebbly meaning

with a secret which does not remind one of anything
does not frighten anything away does not arouse desire

its ardour and coldness
are just and full of dignity

I feel a heavy remorse
when I hold it in my hand

and its noble body
is permeated by false warmth

Pebbles cannot be tamed
to the end they will look at us
with a calm and very clear eye

Zbigniew Herbert

Milosz trích dẫn, trong bài viết "Điêu tàn và Thi ca", trong đó, ông giải thích, trích đoạn:
Mankind, unfortunately, is not "equal to itself." Herbert read twentieth-century philosophy and knows the definition of man as "he who is what he is not and who is not what he is." It is precisely this that in Sartre makes man foreign to Nature, is established in itself, equal to itself, and bears another "être-en-soi." It is "mindful of its limits," while man characterized by a limitless striving to transcend all limits. The poem is therefore polemical: it indicates that poetry is not bound to avoid. So "The Pebble" cannot be numbered among the works of pure poetry.
A pebble is free of feelings, that cause of suffering. It has no memory of past experience, good or bad, and no fear or desire. Human ardor and human coldness can be viewed in a positive or negative light, but in a pebble they are just and full of dignity. Man, transient and short-lived, feels remorse when confronted with a pebble. He is aware that he himself is a false warmth. The last three lines contain a political allusion, though a reader may not notice it at first. Pebbles cannot be tamed, but people can, if the rulers are sufficiently crafty and apply the stick-and-carrot method successfully. Tamed people are full of anxiety because of their hidden remorse; they do not look us straight in the face. Pebbles will look at us "with a calm and very clear eye" to the end. To the end of what? we may ask. Probably to the end of the world. The poem ends on an eschatological note.

'LONGING FOR THE MOTHERLAND'

Longing for the motherland. A mystery
Whose laws I've long ago penetrated.
It is all the same to me
Where I find myself isolated,

Over which stones, quite alone,
I trail my way home with my market bag
To some house that doesn't know it's mine,
A house like a hospital or a barrack.

It's utterly the same to me
Among what faces like a caged-in lion
I bristle, what human company
Excludes me unfailingly to the iron

Shackles of myself, my subjectivity,
Like a polar bear with no floe to sit on.
Where not to get attached (I don't try!)
Where to degrade myself - it's all one.

And I'll not let the milky call
Of my own native language cheat me-
Which I'm not understood in's all
The same to me, and those who meet me.

(That reader, swallowing his ton
Of newsprint, milker of rum ours, hearsay.)
He is a twentieth century one,
I stand before any age or century.

Dumbfounded, like the stump of a tree,
The last one left the length of the alley,
All are equal to me, all's the same to me,
And perhaps most of all the same, finally,

Is everything from my native past.
Each mark I've made, my every feature
Each date's removed as by a hand, erased:
A soul that once was born - somewhere.

So it is my country couldn't keep
Me and the most clever, keenest detective,
Studying my soul, however deep,
Won't find it out - my hidden birthmark.
Each house, each shrine is strange to me,
All is the same, and all is one.
But if along the road I see
A bush, especially a rowan ...

MARINA TSVETAYEVA
TRANS. D. McDUFF

[from Russian Poets, Everyman's Library]

Marina Tsvetaeva

Marina Tsvetaeva

Human thresholds are meant to be crossed
so please come in and make yourself at home.
I'm certainly not going to deliver A Lecture
on Love (what an insufferable word, "lecture"),
though I shall speak about the essential home-
lessness of love, always star-crossed . . .

I have a talent for "non-reciprocal love"
and all my work is an argument for rapture.
When you love a person you always want him
to disappear so your mind can work on him.
The imagination is a storm-cloud of rapture
which 1 have scattered, like unhappy love.

"A person has to be condemned to poetry
like a wolf to his howling," A. Bely said,
"but you're a bird that keeps on singing."
I like to be torn apart by my own singing,
like one of Odysseus's men who it's said
destroyed himself for the Siren's poetry.

"I have lived with the shudder of longing"
(M. V. wrote), insatiable for the genuine.
I have held a boiling teapot, a frying pan,
a broom, an iron, three babies, and a pen
that stutters with knowledge of the genuine:
I have been hollowed out by sexual longing,

and I've paid for my transcendental passion.
What poet actually isn't a Negro, a woman,
or a Jew who has been slain by gentiles?
I know because I've lived among gentiles
as an outcast, a White, an emigre, a woman
despised for her deep and wayward passion.

Admitted: I have been devoured by life-
gathering firewood, feeding my small family.
I have a child who died in an orphanage
(how's that for being "a woman of the age"?)
and I've tried to resurrect my family.
But I've never really cared for "life"-

unmediated, insignificant, all by itself.
Life has to have the plenitude of art.
If I were brought across the sea to Paradise
and forbidden to write, I'd refuse Paradise,
since what good is heaven without art,
which has a joyousness beyond the self?

There are moments in writing like love
when you suddenly set fire to the house
and push your friend from the mountaintop.
They are sublime feelings-the mountaintop
of experience-when you torch the house
and obey the innermost dictates of love.

Wherever you are, I'll reach you, love.
I've named my lust for you "holiness."
We've come to ourselves in a fresh hell
in our century (a godless Russian hell),
but we've also created passionate holiness.
I would be a wing that soars for love.

Edward Hirsch: The Living Fire

Joyeux Noel 2017 & Happy New Year

Thơ Mỗi Ngày

Son Lyngoc

23 mins

Giới thiệu 2 bài thơ của Đặng Lệ Khánh. Nếu đọc không hợp thì hãy bỏ qua...

LỜI CUỐI CHO HỒN
Đặng Lệ Khánh

LikeShow more reactions

CommentShare

Nham Binh, Vũ Hồ Như and 9 others

Comments

Trương Huỳnh Như Trân Cháu xin share được không ạ?

LikeShow more reactions

Reply8 mins

Note: Lệ Khánh khác Đặng Lệ Khánh. Chắc có sự lầm lẫn chăng?
Thơ DLK mà "nếu đọc không hợp thì bỏ qua" ư?
Giới thiệu như thế thì thà rằng đừng giới thiệu.
NQT

Thức Trắng và Lời Cuối cho hồn

Jan 9 at 2:09 PM

K vừa vào Tin Văn và thấy anh có link hai bài thơ của K trên FB của Son Lyngoc . Thơ thì của K, mà hình thì của nữ thi sĩ Lệ Khánh của " Em là gái trời bắt xấu " . K chưa có tập thơ nào in ra cả .

Hai bài thơ trên K từng đưa vào Forum của Việt Báo, chắc cũng hơn 8 năm trước . Bài Thức Trắng cũng đã được đưa vào tạp chí Nguồn, Đất Đứng (?) và K nhớ K cũng đã gởi anh đọc lúc mới quen ( 10 năm ???) . K cũng có bài khác cho em Phước, được thi sĩ Thanh Thanh Lê Xuân Nhuận dịch rất hay :

Sinh Nhật Em Mùa Noel
(Cho Phước đã nằm xuống)

Trời se lạnh và bầu trời trở xám
Thoáng mưa phùn như mưa của Huế xưa
Trong không khí có chút gì gợi nhớ
Năm gần tàn, hay xuân sắp về qua

Mùa Noel đã bao lần rồi nhỉ
Nếu em còn mình chắc sẽ ăn mừng
Sinh nhật em chị sẽ làm chiếc bánh
Rất ngọt ngào với tất cả tình thương

Chị sẽ làm nhân bằng vòng tay thân ái
Sẽ trộn thêm ngàn lời nói ngọt ngào
Sẽ vẽ lên mặt bánh lời chúc tụng
Sẽ cười vang lên, hạnh phúc biết bao

Chị sẽ không cần cân đo rắc rối
Bánh yêu thương có ai chỉ được đâu
Chị sẽ viền quanh bằng sợi dây kỷ niệm
Gói ghém theo hạt thương nhớ muôn mầu

Chị sẽ thắp nến, bao nhiêu cây em nhỉ ?
Ðếm làm chi năm tháng vốn vô cùng
Chị chỉ mong nến lung linh soi sáng
Ðường em đi trong cõi mông lung

Sinh nhật em chị làm bài thơ nhỏ
Ðốt cho em vào lúc Chúa ra đời
Nơi nào đó em sẽ cao giọng đọc
Và sẽ nhâm nhi chiếc bánh chị mời

Chị sẽ ngăn không cho dòng lệ chảy
Ðể bên kia đừng lưu luyến bên này
Nhưng mà em, sao bỗng dưng má ướt
Hình như mưa nhỏ xuống chị không hay

ĐẶNG LỆ KHÁNH

Your Birthday, Christmastide
(for my defunct younger bro)

The sky has turned grey and the weather cold,
It mildly drizzles like the kind of rain in Hue of old
There is something to cause longings in the air
The year is going to end or the spring to begin fair

How many times since the last Christmas fête?
Were you still alive, we would surely celebrate
For your birthday I would, with special complexion
Make a cake quite sweet with all my affection

I would mix the stuffing with my warm feeling
Dress it with thousand mellifluous words appealing
Adorn the surface with letters of congratulatory glee
And laugh resoundingly - how happy should we be!

It is needless to weigh or measure in order to bake
Whoever can instruct how to create a love cake
I would add a hem-line as a thread of souvenir
To encompass the multicolored seeds for my dear

I would light the candles - how many pieces, well?
But what’s counting for, since time is in the sequel!
I only wish that the candles would spark to lighten
Your way in the misty world, salvation to heighten

On your birthday I would write a small poem
And burn it for you on God’s descent as a proem
So that at such a distant place you read it loudly
Gnawing at the cake I prepared for you so proudly

I would try to prevent my hot tears from falling
So you’re not too attached to the earth on recalling
But, my cheeks suddenly got wet from nowhere
It seems that the rain is dripping, I am not aware

Translation by THANH-THANH

Sở dĩ K lôi hai bài thơ trên xuống ngày trước vì chỉ muốn "làm đời thêm dễ thương", xóa bớt đi những giọt nước mắt .

Cám ơn anh Trụ cho K có dịp đọc lại thơ mình, và đã nói giùm cho K sự lầm lẫn về thơ của hai người cùng tên khác họ . Theo K biết, thi sĩ Lệ Khánh của ELGTBX tên thật là Dương thị Khánh .

K

tb. Nếu anh Trụ vào được FB của blogger nói trên thì đính chính giùm vì K không có account FB . Còn không thì thôi, chẳng có chi quan trọng .

Tks.

Re: Đính chính giùm. Vị blogger Son Lyngoc là 1 bằng hữu chí cốt của GCC, thành thử mới dám, “Giới thiệu như thế thì thà rằng đừng giới thiệu”!
Bài Thức Trắng nhớ là có trên Tin Văn.

Note: Mấy bài thơ trên, đều có trên Tin Văn

http://www.tanvien.net/Doc_gia_Tac_gia/index.html

Trang ĐLK

Thức Trắng

Four A.M.

The hollow, unearthly hour of night.
Swaying vessel of emptiness.

Patron saint of dead planets
and vast, unruly spaces receding in mist.

Necklace of shattered constellations:
soon the stars will be extinguished.

A cellblock sealed in ice.
An icehouse sealed in smoke.

The hour when nothing begets nothing,
the hour of drains and furnaces

shadows fastened to a blank screen
and the moon floating in a pool of ashes.
The hour of nausea at middle age,
the hour with its face in its hands

the hour when no one wants to be awake

the scorned hour, the very pit
of all the other hours,
the very dirge.

Let five o' clock come
with its bandages of light.
A life buoy in bruised waters.
The first broken plank of morning.

Edward Hitsch: The Living Fire

Bốn giờ sáng

Giờ rỗng, không chút mùi tục lụy
Con tầu lắc lư, của cái trống không.

“Patron saint”, của những hành tinh chết
Và của những không gian bao la, ngỗ nghịch, lùi dần vào thềm sương mù

Chuỗi, những thiên hà rách bươm, rơi rụng, lả tả:
Chẳng mấy chốc những vì sao của chúng sẽ tắt lịm

Một tòa nhà tù, gồm nhiều phòng giam đóng dấu, giá băng
Một căn nhà dựng lên bằng băng giá, đóng dấu, khói

Cái giờ khỉ gió, khi đếch cái gì sinh ra đếch cái gì!
Giờ của cống máng, của ống lò

Những cái bóng vội vã đăng ký,
Xin cái vé đi vào bức màn hình trắng xoá!
Và mặt trăng bèn nhấp nhô trong 1 cái ao tro

Giờ của buồn nôn, ở lưng chừng đời
Giờ, với hai bàn tay ôm lấy cái mặt dầy!

Giờ, đếch ai muốn thức dậy
Giờ khinh miệt, giờ khốn nạn,
Cực kỳ khốn nạn trong tất cả mọi giờ!

Trong tất cả mọi giờ:
Nó thì bèn thê lương, buồn bã nhất!

Hãy kêu cô bé “năm giờ” tới cho ta!
Với cái băng rôn bịt kín mắt!

Giờ thả phao trong nước thâm tím,
Tấm ván bể đầu tiên, của buổi sáng.

The Sweetness

Tornami avanti, s'alcun dolce mai ebbe 'I cor tristo...

-PETRARCH, #272

The times my sad heart knew a little sweetness
come back to me now: the coffee shop
in Decatur, the waffle house in Macon . . .

The highway signs pointed to our happiness;
the greasy spoons and gleaming truck stops
were the stations of our pilgrimage.

Remember the flock of Baptist women flying
off the bus and gathering on the bridge
over the river, singing with praise?

Wasn't that us staggering past the riverboats,
eating homemade fudge at the county fair
and devouring each other's body?

They come back to me now delicious love
the times my sad heart knew a little sweetness.

Edward Hitsch: The Living Fire

Ngọt ngào

Đôi khi trái tim buồn bã của Gấu cũng biết tí ti về cái gọi là ngọt ngào
Nó trở lại với Gấu bi giờ: tiệm cà phê Starbucks ở Little Saigon

Những cái biển ở xa lộ bèn chỉ về hướng hạnh phúc của chúng ta;
Hai cái muỗng cà phê, trạm xăng, quán ăn
Nơi em rút đồng hồ, than, tới giờ phải trả xe cho cô bạn rồi
Không tới tiệm sách được.....
Là những ga, trạm, bến đỗ, trên đường hành hương của hai đứa chúng ta!

Em nhớ mấy con mụ đàn bà Baptist
Bay ra khỏi xe buýt
Tụ tập trên cầu, nhìn xuống sông, ca hát ỏm tỏi, xoa đầu hạnh phúc?

Có phải đôi ta đó không,
Ngất nga ngất ngư qua những con thuyền
Nhấm nháp kẹo, thứ làm tại nhà, ở county fair?
Và nhấm nháp... nhau?
[Cái này thì tưởng tượng, không có thực!]

Chúng trở lại với Gấu vào lúc này, ôi tình yêu tuyệt vời
Đôi khi trái tim buồn phiền của Gấu biết tí ti ngọt ngào.

Poems
December 11, 2017 Issue
Autumn

By Louise Glück

https://www.newyorker.com/magazine/2017/12/11/autumn

Thu

Phần đời
Dâng cho chiêm ngưỡng – và kính trọng – (1)
Thì khủng khẳng với phần đời
Dấn thân, nhập cuộc – chúng ta đã xuống thuyền – (2)

Mùa lá rụng lò mò tới
Nhưng tớ nhớ là
Nó luôn luôn tới
Lúc năm học chấm dứt

Đời, như bà chị của tớ phán
Thì giống như bó đuốc
Từ “bó đi”, body, chuyển qua “bó trí”, mind
Buồn 1 nỗi, nàng bỏ đi – theo kép, qua sông, lấy chồng… -
Cái bó trí, mind, đâu có đó, để mà nhận?

Mặt trời lặn,
Ôi chao, bó đuốc, nàng nói.
Nó cũng đi đời nhà ma rồi, tớ nghĩ.
Hi vọng, cực hi vọng của chúng ta, là,
Nó nhấp nháy, lập loè
For/da, fort/da như thằng nhỏ Ernst
Ném đồ chơi lên phía bên cái giường cũi của nó
Rồi kéo trở lại.
Thật quá tệ, nàng nói
Chẳng có đứa con nít nào ở đây
Chúng ta có thể học, từ chúng, như Freud nói

Chúng ta lâu lâu cũng nên
Ngồi ở băng ghế ở bên ngoài phòng ăn
Mùi lá cháy

Người già và lửa, nàng nói
Không tốt, không được. Họ thiêu rụi nhà của họ

Đầu óc, trí tuệ của tớ mới nặng làm sao
Nó chứa đầy quá khứ
Liệu có đủ chỗ
Cho (cả) thế giới tuồn vô?

Phải chuồn đi đâu đó, chỗ khác
Không lẽ giản dị ngồi trên mặt –

Sao lấp lánh trên mặt nước
Lá chất thành đống, chờ đốt

Cái đốn ngộ, bà chị của tôi phán
Đây nè, nó bây giờ đây nè
Nhưng thật khó mà nhìn, trong bóng tối
Bạn phải kiếm ra chân của bạn
Trước khi cân cái nặng nhẹ của bạn, lên nó.

(1)
Thứ tình yêu lý tưởng, chiêm ngưỡng và kính trọng, cũng làm H. sợ.
BHD

(2)
Nous sommes embarqués.

Linh hồn nhỏ

Linh hồn nhỏ, lầm lạc nhỏ
Phiêu lãng nhỏ
Và bây giờ nơi anh ở
Tất cả lợt lạt, tất cả trơ cu lơ
Theo cung cách, anh vẫn thường
Đốt đuốc chơi đêm
Đùa giỡn với đời

Little Soul

after Hadrian

Little soul little stray
little drifter
now where will you stay
all pale and all alone
you used to make fun of things

Unknown Soldier

Facing us under the helmet
a moment before he is killed
he is a child with a question

The Essential W.S. Merwin

Người lính vô danh

Đối diện chúng ta dưới cái nón sắt
Khoảnh khắc trước khi bị giết
Anh ta là 1 đứa bé với 1 câu hỏi

Early One Summer

Years from now
someone will come upon a layer of birds
and not know what he is listening for

these are the days
when the beetles hurry through dry grass
hiding pieces of light they have stolen

The Essential W.S. Merwin

Sớm Một Mùa Hè

Nhiều năm qua đi kể từ giờ này
Một kẻ nào đó sẽ gặp một tầng/thớ/mảng... chim
Và không biết anh ta lắng nghe cái gì

Đó là những ngày
Khi những con gián vội vã xuyên qua đám cỏ khô
Giấu giếm những mẩu ánh sáng chúng chôm được