 |
Ghi
chú
trong ngày
Je me
rappelle maintenant comment le chauffeur se pencha au-dehors pour
regarder vers
le fleuve, du côté de Passy. Un regard si sain, si simple, un regard
approbateur, comme s'il se disait à lui-même: «Ah! le printemps arrive!
» Et
Dieu sait, quand le printemps arrive à Paris, le plus humble mortel a
vraiment
l'impression qu'il habite au paradis ! MILLER Tôi bây giờ
nhớ lại cái cảnh anh tài xế taxi nghiêng người ra ngoài xe, nhìn về
hướng sông,
từ phía Passy. Một cái nhìn thánh thiện, đơn giản, và mới “xoa đầu hài
lòng làm
sao”! Như thể anh
ta đang nói với chính mình: “Ui chao Mùa Xuân về rồi.” Và Thượng Ðế
thì cũng chẳng thể nào hiểu ra được, khi Mùa Xuân trở về lại với Paris,
thì một
đấng con người nhún nhường, bình thường, tầm thường, đôn hậu, nhân hậu
và cảm động,
cái thứ sinh vật phải đi đến cái chết đó, vào lúc đó, nó cảm thấy thực
sự đang ở
Thiên Ðàng!
Hồi học cấp
II, bên cạnh những quyển sách như sách của Hứa Thuần Phỏng, tôi còn đọc
một số
sách khác, như Sợ lửa của
Doãn Quốc Sỹ. Giờ đây không biết cuốn Sợ
lửa lưu lạc
nơi đâu, tôi không tìm thấy nó. Tôi vừa đọc Sợ lửa, vừa đọc Những tên
biệt kích
của chủ nghĩa thực dân kiểu mới trên mặt trận văn hóa tư tưởng. Hồi đấy
đọc thật
là tạp, nhưng không có Orwell để đọc. Mãi sau này khi đi du học tôi mới
biết
Orwell. Sợ lửa được xếp là chuyện cổ tích, giống như Trại súc vật là
ngụ ngôn.
Khi ở nước ngoài, biết tôi là người Bắc, có người hỏi tôi đã đọc Orwell
chưa? Tôi thấy thật tội
nghiệp cho người đặt câu hỏi đó. Khung cửa văn chương
của họ
chỉ gói gọn ở mỗi Orwell. V/v Sợ
Lửa ra, tính sau [để đọc lại, cho chắc ăn, vì Gấu không nghĩ Sợ Lửa liên quan tới 'vấn nạn" VC,
hay rộng ra, toàn trị], Gấu sợ rằng, người đáng tội nghiệp ở đây, chính
là Đông A! V/v Orwell, để
riêng Trại Loài Vật ra tính
sau, chỉ hai cuốn, 1984 của ông, và Bóng Đêm giữa Ban Ngày của Koestler
làm đổi hẳn diện
mạo thế giới. Không có hai cuốn đó, là Châu Âu đã bị nhuộm đỏ. Gấu đọc trong cuốn Kẻ Lạ ở Quảng Trường, Stranger on the Square, khi cuốn Bóng Đêm ra lò, Sartre bắt đệ tử đi lùng, đốt sạch, nhưng trong số Magazine Littéraire, Dec 2009, đặc biệt về Orwell, cho biết, việc đốt này do ĐCS Pháp chủ trì. Trên Tin Văn, có hai trang
dành cho, 1 Orwell, 1 Koestler. Orwell
 Nhớ bức hình Cha Lý! Trại Loài Vật của Orwell, Tôi Chọn Tự Do của Victor Kravchenko, và Đêm giữa Ngọ của Koestler: Ba nhà văn, ba cuốn sách, ba cứu tinh của nhân loại! Nhờ chúng mà Âu Châu nói Không với CS Tuổi trẻ của Gấu được tạo dáng [shape] nhờ hai trong ba cuốn đó! Hai cuốn sau, hồi 1954 được Phòng Thông Tin Huê Kỳ cho dịch, biếu không độc giả Miền Đêm giữa Ngọ, khi xb tại Pháp, được Sartre ra lệnh cho đệ tử đi từng tiệm sách thâu gom, đem đốt bỏ, như trong Kẻ Lạ ở Quảng Trường cho biết Giả như có người nào hỏi
Đông A, đã đọc
Orwell chưa, thì người đó có lý đo để hỏi như vậy. Giả như có đọc
Orwell
thì chắc chắn phải có 1 cái nhìn khác về CS. “POLITICAL WRITER ", un écrivain politique, c'est la formule que Berrnard Crick s'efforce de préciser. Chính là trong ý nghĩ đó, "nhà
văn chính
trị", mà Yann Martel, nhà văn Canada, gửi cho thủ tướng nước của ông
cuốn "Trại
Loài Vật", y chang cái tay hỏi Đông A đã đọc Orwell chưa: Trại Loài Vật là thí dụ tuyệt
hảo về những điều mà văn chương có thể đem đến cho chúng ta: một thứ
lịch sử
cầm tay. Một độc giả chẳng biết tí gì về thế kỷ thứ 20, Stalin là thằng
chó
nào, Trốt Kít quái vật hả, Cách Mạng Tháng 10 quái thai ư: Trại
Loài Vật sẽ
chuyên chở tới cho vị độc giả đó cái cốt yếu, cốt tủy về điều gì đã xẩy
tới cho
những người láng giềng ở bên kia Bắc Cực của chúng ta [dân Canada]: Cái
quái
thai, tởm lợm, bại hoại của một lý tưởng [giải phóng, thống nhất đất
nước, thí
dụ], sự hư ruỗng, thối nát của quyền lực, sự lạm dụng ngôn từ, sự băng
hoại của
cả một quốc gia – tất cả đều có ở trong đó, chỉ trong một tiếng nấc của
trên
trăm trang sách. Và khi đọc những trang này, độc giả trở nên minh mẫn
hơn, nhờ
uống 'lầm' thuốc độc chính trị! Điều này thì cũng là văn chương: Sự
tiêm chủng
vắc xin! Ui chao, đúng là trường hợp đã
xẩy ra cho GNV: Giả sử những ngày
mới lớn không vớ được Đêm giữa Ngọ,
thì thể nào cũng nhẩy toán, lên rừng làm
VC, phò Hoàng Phủ Ngọc Tường, đúng như một tên đệ tử của Thầy Cuốc
'chúc' Gấu! Đoạn trên thật là tuyệt cú mèo,
nhưng thua… Brodsky khi ông viết
về thơ, về Kinh Cầu: "Ở vào một vài giai đoạn của lịch sử, chỉ có thơ
mới
có thể chơi ngang ngửa với thực tại, bằng cách nhét chặt nó vào một cái
gì mà
nhân loại có thể nâng niu, hoặc giấu diếm, ở trong lòng bàn tay, một
khi cái
đầu chịu thua không thể nắm bắt được. Theo nghĩa đó, cả thế giới nâng
niu bút
hiệu Anna Akhmatova." Và bây giờ cái lý do rất cá
nhân tại sao tôi viết ‘mấy lời’ gửi
ông, kèm cuốn Trại Loài Vật:
người Do Thái Âu Châu, bị Nazi sát hại cũng cần có
lịch sử của họ, dạng cầm tay. Và đó là điều tôi cố gắng làm với cuốn
sách tới
của tôi.   Un Tramway
nommé Désir: Es-tu déjà monté dans ce vieux tramway?
  XỊA chơi
tôi!
Royal Bodies A royal mess  Becoming
Picasso at the Courtauld Bài này cũng tuyệt quá. TV sẽ dịch hầu quí vị không rành tiếng của tụi mũi lõ, để cùng thưởng thức!   Cuốn Mémoir
của Hitchens, xưa rồi, nhưng giờ
mới tậu, vì, cũng chỉ mới mê tay này, nhân chuyến đi Mẽo vừa rồi, có vớ
1 cuốn
của ông, viết về cái chết của chính ông, Morality.
TV đã từng giới thiệu Hit, nhưng là từ những bài viết trên báo về ông. Như người xưa đánh rớt cây gươm xuống lòng sông bèn đánh dấu nơi mạn thuyền, Gấu Cà Chớn trở lại quán xưa, tìm vết giầy của BHD còn lờ mờ ẩn hiện trên lớp bụi thời gian, và tiếng cười của nàng như văng vẳng đâu đây... Nhắc tới
Hitchens, thì lại nhớ đến lời khuyên mà ông nhận được từ Nadine
Gordimer. In his 1988
book of essays, “Prepared for the Worst,” Christopher Hitchens recalled
a bit
of advice given to him by the South African Nobel Laureate Nadine
Gordimer. “A
serious person should try to write posthumously,” Hitchens said, going
on to
explain: “By that I took her to mean that one should compose as if the
usual
constraints—of fashion, commerce, self-censorship, public and, perhaps
especially, intellectual opinion—did not operate.” Hitchens’s untimely
death
last year, at the age of sixty-two, has thrown this remark into relief,
pressing upon those of us who persist in writing the uncomfortable
truth that
anything we’re working on has the potential to be published
posthumously; that
death might not be far off, and that, given this disturbing reality, we
might
pay attention to it. (1) Bài viết này
quả là thần sầu! Gấu mê quá, tính dịch hoài, rồi lại lu bu, quên mất. Bây giờ thì
lại nhớ ra, là, Hannah Arendt cũng đã từng phán, tương tự như Gordimer,
về
Walter Benjamin. Fama, nữ thần
được (người đời) say đắm nhất, có nhiều bộ mặt, và danh vọng (fame)
tới với họ bằng đủ kiểu - từ tiếng tăm một-tuần cho tới vượt-thời-gian!
Cái chết "tự nguyện" sau đó, vào những ngày sắp sửa đứt phim, thời kỳ 1940, đối với nhiều người cùng gốc gác và thế hệ ông, đã đánh dấu một thời điểm đen tối nhất của cuộc chiến - mất nước Pháp, Anh quốc bị hăm dọa, hiệp ước Hitler-Stalin (lúc đó) còn nguyên vẹn, và hậu quả đáng sợ nhất, từ nó: sự hợp tác chặt chẽ giữa hai lực lượng công an quyền lực nhất tại Âu-châu. Chuyện đời sẽ khác hẳn, nếu những kẻ chiến thắng trong cái chết, là những kẻ thành công trong cuộc đời (How different everything would have been "if they had been victorious in life who have won victory in death). Danh vọng muộn, một điều chi rất ư kỳ cục, cho nên không thể trách cứ, rằng không có mắt xanh (người đời mù hết), hay là chuyện chiếu trên chiếu dưới, xôi thịt, tham nhũng... trong "đám" nhà văn, "ô nhiễm" trong "môi trường văn chương". Bất tri tam bách: không thể coi, đây là phần thưởng cay đắng cho một kẻ đi trước thời của mình, như thể lịch sử là một chạy đua, người chạy nhanh nhất đã mất hút trước khi người đời kịp nhìn... Ngược lại: Trước khi có danh vọng muộn, đã có tri âm, dù ít oi, giữa những kẻ ngang hàng. Khi Kafka mất vào năm 1924, sách của ông bán chừng vài trăm cuốn, nhưng với bạn văn và một ít độc giả, qua mớ tản mạn này (chưa có một cuốn tiểu thuyết nào của Kafka được xb): không nghi ngờ chi, đây là một trong những bậc thầy của văn xuôi hiện đại. Walter Benjamin cũng được "ân sủng" này. Bertolt Brecht, khi được tin ông mất, đã tuyên bố: đây là tổn thất thực, thứ nhất, mà Lò Thiêu đã gây ra cho văn chương Đức.  Còn tờ báo
này, Muze, cũng xưa luôn, xuất hiện từ mấy tuần trước rồi, nhưng… mắc
quá.
Trong có mấy bài cực thú, về Melancholia: Spleen et Idéal, un couple
mystique!  Zhuang
Zedong Tờ Người
Kinh Tế này cực tếu: Bữa trước, nhân khám phá ra bộ xương
Richard III, bèn đi đường ai điếu (1) Số mới nhất,
23 Tháng Hai, 2013, có bài điểm cuốn "Mùi vị của tro than Lò Thiêu",
thật tuyệt:
Eastern
Europe after 1989 EASTERN
Europe, writes Marci Shore, is “Europe, only more so”. It was the site
of the
continent’s worst events and of the most uplifting moments of modern
times: the
peaceful revolutions that toppled communism. As a young scholar in the
1990s,
Ms Shore, who now teaches at Yale, was mesmerised by the way each
chapter of
the past had its roots in an earlier era. The dissidents of the 1980s
were in
large part formed by the failed reform-communism experiments of the
1950s.
Those in turn were a reaction to Stalinism. Communism itself was a
reaction
against fascism and the Depression of the 1930s. Her
kaleidoscopic book of reminiscences and encounters gives an authentic
feel to
the difficulties that outsiders often have in making sense of this
intricate
history. The main part deals with her researches into the interplay
between
Zionism, socialism and anti-Semitism in Poland (which formed the basis
of her
excellent earlier work, “Caviar and Ashes”). Ms Shore alludes to her
Jewish
roots, and she does an excellent job of bringing to life the still
rancorous
relations between Jews of rival persuasions. Should a proud Polish Jew
speak
Yiddish or shun it? And what should modern Jews think about Poland:
nostalgia
for a golden age, distaste for anti-Semitism or revulsion for the mass
murder
carried out by the Germans under wartime occupation? One of her
many vignettes is about a Jewish student from Warsaw who joined a group
of
Israelis who were visiting Poland as part of a “March of the Living”: a
proud,
grim event when young Jews bearing Israeli flags commemorate those
killed at
Auschwitz and elsewhere. The student went with his friends to Israel at
the end
of the trip to take part in the final ceremonies. Representatives of
the 43
countries that had participated were called to the stage to speak—but
not the
Jews from Poland. “It was the greatest humiliation of my life,” he
tells her. Ms Shore
casts her net in other directions too. Her memories of teaching in the
early
post-communist years in the then Czechoslovakia are evocative.
Democracy was
still a notional concept in her provincial school. The head teacher was
authoritarian and cranky; the students, though bright, had minds
deadened by
rote learning, totalitarian pedagogy and bureaucracy. “Communist
content had
been purged…but a certain totalitarian form—or rather an acute sense of
the
world’s restrictedness—lingered.” The taste of ashes of the title is by no means universal. Ms Shore ends her book with a description of an encounter with a representative of the Polish “New Left”, who had been thrilled by her previous book. He was grateful that an outsider had appreciated and uncovered a long-lost Polish socialist tradition that could serve as a guide for him and his comrades. In vain she protested that her research was a voyage through unimaginable sadness. “But I didn’t read it as a tragedy,” he replied. “I read it as a romance.” Tin Văn sẽ có bản tiếng Mít sau   Giáng Sinh
1972 @ Hà Nội Anh tù cải
tạo tới Hà-nội lần đầu, tần ngần ngơ ngẩn,
giấu biệt "căn cước" của mình, nhất là những ngày tù ghê rợn….
“Người
Vịt”,
băng đảng Cờ [Huê] Lăng [Bác], dịch là:
'Tham nhũng làm hại môi trường đầu tư Việt Nam' [Làm nhẹ đi, lời chửi thật nặng nề, của nguyên tác! NQT] Tham nhũng làm ô danh môi trường đầu tư Việt Nam VOA Gấu Cà Chớn dịch: Tham nhũng, đỉnh cao cấp độ nhà nước, đầu độc danh tiếng của xứ Mít vốn được coi như là bến cảng đầu tư. Từ haven, bến cảng, cũng có ẩn ý của nó, vì có thể, tác giả muốn nhắc đến cảng Xề Gòn tức một Miền Nam mở cửa ngày nào Chỉ nội cái từ haven, là hàm ngụ trong nó, lịch sử của cả 1 trái đất, [của 1 cả xứ Mít, nói riêng] với những cú chinh phục đất đai làm thuộc địa, và cùng với nó, là khai hóa, là đem văn minh Bắc Kít đến cho lũ Ngụy….! Trên tờ Người Kinh Tế, 2 Tháng Hai, 2013, cũng có 1 bài thật tuyệt về xứ Mít, và cái họa ngân hàng, với cái tít cũng thật tuyệt, và thật đểu, đúng chất tếu Hồng Mao: Hổ bị thuần hóa. [Hổ bị chặt mẹ mất hết cả móng vuốt] The good
times won’t return until the country’s stricken banks are dealt with Viết bên lề "Bên Thắng Nhục Will
Geography Decide Our Destiny?
Địa dư quyết
định số phận của Mít,
hay là The Revenge of Geography: What the Map Tells Us About Coming Conflicts and the Battle Against Fate Cuộc trả thù
của chữ S.
Bài gãi đúng
chỗ ngứa [vết thương hình chữ S] của Gấu Cà Chớn! Bài này NYRB
đếch cho đọc free. Tin Văn sẽ scan, và dịch sau, hầu độc giả, thay vì
kiếm đọc Bên
Thắng Nhục!  Remember
it—but how? Auschwitz 65
years on Arbeit macht
frei (“Work sets you free”)
Ai Tín
Giáo-sư
Nguyễn-Văn-Phú Ghi
chú
trong ngày
Valentine's Day, 2013
Valentine's Last Year MY GIFT TO
YOU My gift to
you will be an abyss, she said, Xuống phố, đổi
phim, ghé tiệm sách, mua số The
Paris Review có bài thơ tuyệt vời của Bolano, tả
đúng tâm sự Gấu, đúng cái cảnh tình cờ gặp lại Em, khi Em đi chợ Bến
Thành, về, và “kín
đáo” nói cho biết, tại làm sao Em vờ Gấu, và chọn một anh bồ, cùng học
Y Khoa. Quà BHD
tặng Gấu Quà ta
tặng
mi sẽ là 1 vực thẳm, em nói
Nhưng nó "tế vi" đến nỗi mi không thể nào nhận ra Chỉ sau thật nhiều năm, có khi, chỉ sau khi ta đi xa rồi, Và cả hai đều chạy ra khỏi cả hai quê hương Bắc Kít và Nam Kít rồi Thì lúc đó mi mới tìm thấy món quà ta tặng mi Khi mà mi cực cần đến nó Và chắc chắn không phải là một kết thúc hạnh phúc Nhưng sẽ là một thoáng chốc của sự trống rỗng và niềm vui. Và có thể, chỉ lúc đó mi mới nhớ ta, Và mới hiểu cái gọi là "mono no aware", “Nỗi buồn cháy da, cháy thịt khi ta đã đi ra khỏi đời của mi". Nhưng cũng chỉ được 1 tí tí.   Cái đẹp là
cây đoản kiếm xoáy vô ngực, hay tâm hồn độc giả
Note: Bài
này thú vị lắm. Bobin là tác giả đầu tiên Gấu khám phá ra, ngay những
ngày đầu
đến Xứ Lạnh, không mắc mớ gì tới Lò Thiêu! 
Cuốn này, Tẩy
đọc sau Mít, nhưng dịch cái tít khác hẳn, thay vì "Thôi rồi còn chi đâu
em
ơi", thì là, "Gái Nhảy"! Nghĩ về phê bình
Hồi Ký Viết Dưới Hầm  Liao Yiwu:
«Les flics chinois sont mes meilleurs lecteurs» Before you
enter the grave Ghi chú trong ngày Marine
biology Viết bên lề "Bên Thắng Nhục Địa dư quyết
định số phận của Mít,
hay là The Revenge of Geography: What the Map Tells Us About Coming Conflicts and the Battle Against Fate Cuộc trả thù
của chữ S.
Bài gãi đúng
chỗ ngứa [vết thương hình chữ S] của Gấu Cà Chớn!  Tout
art véritable est politique
Mọi nghệ thuật thứ thiệt là chính trị Đâu có khác gì Gấu Cà Chớn phán, chính trị mới là đỉnh cao của văn chương! Tại sao cái
tít đó: Home? Bởi là vì bà nghĩ rằng
thì là cái nhà, bếp lửa, ở nhà mình, la maison, le foyer, le chez-soi –
không diễn
tả hết ý của nó, Home [tên tác phẩm mới
nhất của Toni Morrison] là nơi thật quan trọng đối với con người, và nó
phải
trở về nơi đó để tìm thấy nó? Morrison: Không,
ý nghĩ của tôi rộng hơn nhiều. Tôi cố gắng diễn tả, đề xuất ý nghĩ này:
Home, đối với người Mẽo – không tính những
người gốc da đỏ - gốc gác đều là di dân, những kẻ bị săn đuổi, những
tên nô lệ.
Tất cả Mẽo, lần tìm tới gốc rễ, thì đều
từ bỏ nguồn gốc, họ là thứ dân hoài nhớ 1 cái gì đó có tên là Home. Dân Âu Châu không có cái hoài nhớ
này. Với Mẽo, nó còn hàm ý về 1 ao ước tìm ra 1 nơi chốn chắc chắn, 1
nơi mà
người ta không phải là “le bienvenu”,
nhưng
mà là nơi mà họ thuộc về. Bắc Kít, Đàng Ngoài, gọi Nam Kít, Đàng Trong, là cũng theo nghĩa trên, theo Gấu Cà Chớn, cho tới ngày 30 Tháng Tư 1975, thì… thôi!   Inge Israel
To think,
when one is no - SAMUEL
BECKETT Thoughts are
the shadows - FRIEDRICH
NIETZSCHE They Don't
Tell You when you're
born Personne ne
nous apprend quand on
vient au monde Chẳng
ai xì
ra cho bạn biết
Khi bạn sinh ra đời
 Một tù nhân
Tẫu ở Paris  Gấu chưa đọc
cuốn trên của Greene. The Paris Review: Garcia Marquez: -Ký giả và tiểu thuyết
gia liệu có trách nhiệm khác nhau,
khi gia giảm (cân bằng: balancing) mức độ "sự thực chống lại giả
tưởng"? Trong cuốn Gấu mới tậu, Second Read [Đọc lần thứ nhì], có
nhắc tới
Garcia Marquez và trường hợp ông viết Câu
chuyện 1 người thuỷ thủ đắm
tầu. Chúng
liên quan tới Bên Thắng Nhục,
và cái gọi là sự thực lịch sử cuộc chiến Mít mà
anh tà lọt Osin nghĩ là anh ta nắm được. 
Granta, 100, Winter 2007 Điều gì ông chưa từng làm
thật muốn làm?
Coetzee @ ML, Aout, 2012
Cali Nov
2012 With HA
Samuel
Beckett, một thoảng nhớ... Khi tôi rời
Sam lần chót, tôi biết là chẳng còn hy vọng gặp 1 ông Beckett còn sống
nữa. Tôi loay hoay
sắp xếp đời mình, để có thể trở lại Paris, kế cận ông chừng sáu tuần,
bắt đầu vào
tháng Giêng. Tôi “coi thường” cát lầy, tính sai chừng 1 tháng. Tôi lo là, mọi
người sẽ thổi ông, gọi ông là “Thánh Sam”, và nếu như thế, họ sẽ bỏ qua
một sự
thực quan trọng nhất, hiển nhiên nhất: Với cuộc đời của mình, Mr.
Beckett [thì cũng giống như Mr. Tin Văn] chứng tỏ, ngay cả ở trong cái
thế kỷ khốn
kiếp, tồi bại, là thế kỷ của riêng lũ chúng ta, với một nhà văn, thì
sau cùng vẫn
khả hữu điều này: Sống, và làm việc với 1 sự cẩn trọng lớn, một sự trau
chút lớn,
và một sự toàn vẹn lớn. ISRAEL
HOROVITZ The Paris
Review Spring 1997: Theater Chuyện Mùa Đông Sở dĩ CS thất
bại, là vì họ bỏ những trang đầu của chủ nghĩa Mác, tức là 1 ông Mác
Trẻ, như
Heni Lefebvre cho thấy, trong cuốn Duy Vật
Biện Chứng Pháp của ông. Ông viết, chúng ta phải đọc lại Mác, nhất
là những
tác phẩm thời còn trẻ - surtout les oeuvres de jeunesse - mà lũ ngu lầm
là “triết
học” [dites à tort “philosophiques”], bởi vì chúng chứa đựng một phê
bình cơ bản,
une critique radicale, tất cả triết học được hệ thống hóa, toute
philosophie
systématisée - với cái nhìn mới: Cái trở
thành-triết học của thế giới thì cùng lúc là cái trở thành- thế giới
của triết
học, sự thực hiện nó thì cùng lúc là sự mất nó: Le devenir-philosophie
du monde
est en même temps un devenir-monde de la philosophie, sa réalization
est en même
temps sa perte. Đoạn trên rất
quan trọng. Gấu Cà Chớn sẽ giải thích tiếp, để cho lũ “lề phải” VC hiểu
rằng
là, không phải ai cũng ngu như chúng, khi đọc Mác.
  Tahar ben
Jelloun Gấu khám phá
ra Bobin, lần vô 1 thư viện ở Toronto, những ngày mới tới Canada,
tiếng Anh dở như hạch, bèn mò vô khu sách Tây, và cầm lên đúng 1 cuốn
của ông,
và, đọc đúng 1 dòng mà Gấu đang cần: Anh
viết kể từ khi em đọc, Thú vị hơn
nữa là sau đó, 1 anh bạn, của thời Nghệ
Thuật, Quán Chùa, ở Quận Cam, dự định cho ra
1 tuyển tập truyện ngắn, nhờ Gấu đi 1 đường
giới thiệu, sẽ dùng làm bài Tựa. Đó là một
điều cô dậy em, tâm hồn của em. Cô dậy em
rất nhiều điều. Trước tiên, cô đã nhốt em trong nụ cười của cô, như
người học
trò trong lớp học tháng tám. Rồi cô trả em về thế gian, với bổn phận
viết về
nó, như nó là: đen rợn người ở bên trên, trong trắng nhiệm mầu ở bên
dưới . "C'est une chose que tu m'as apprise, mon
âme.
Tu m' as appris beaucoup de choses. Tu m'as d'abord enfermé dans ton
rire comme
un écolier dans la classe au mois d'aout, puis tu m'as rendu au monde
avec pour
devoir de l'écrire comme il est: affreusement noir en dessus,
miraculeusement
pur en dessous." (Christian
Bobin, L'inespérée). (3) Hà-nội của Nguyễn Chí Kham đi từ văn chương ra ngoài đời. Một Hà-nội của tưởng tượng, của mơ tưởng, hoang tưởng, không tưởng... Chỉ là những chi tiết, mọc lên từ hư không, dứt ra từ tưởng tượng. Anh tù cải tạo, tới Hà-nội, tần ngần, ngơ ngẩn, giấu biệt "căn cước" của mình, nhất là những ngày tù ghê rợn. Bố anh là quân nhân. Mẹ anh làm nghề nấu hàng cơm. Anh giúp mẹ đưa cơm tháng cho cô giáo. Rồi nhờ cô kèm thêm. Anh học trò ngày xưa, thành sĩ quan như bố, đi cải tạo, mang theo cùng với anh vầng trăng thơ ấu, chiếu vào hai mái đầu. Cô giáo trong Trăng Ơi Thơ Ấu Mãi (tập tuyện, nhà xb Tân Thư, Cali, 1997), mơ mộng về một cái chết của người chồng phi công. Anh mất tích, như một lần thất bại không thể mang trả bầu trời, những cơn mưa, những cánh rừng... cho người vợ ở nhà. (4) Văn của
Bobin, quả như thơ. Tahar ben Jelloun Sự im lặng,
món quà của những thiên thần mà chúng ta chẳng muốn nữa, và cũng chẳng
tìm cách
mở. Cái
"tâm linh Đồng Giá" chắc không phải Đồng Giá đâu, mà Monoprix là tên
một chuỗi siêu thị khá phổ biến ở Pháp, nhất là Paris. Tks. Ở Canada cũng
có chuỗi cửa tiệm có tên là "One Dollar". Monoprix
không phải giống kiểu One Dollar (cửa hàng đồng giá/cửa hàng một giá)
đâu, nó
tên vậy thôi nhưng là kiểu siêu thị bình thường, trong bán tất mọi thứ.
Khi
Tahar ben Jelloun viết hoa Monoprix thì hẳn muốn nói đến nó. Monoprix
cũng rất
hay xuất hiện trong tiểu thuyết của... Michel Houellebecq :)) Tks  Sát thủ trắng
như tuyết
Je vois
parfois des choses si belles que je me réjouis de ne pas les posséder. Câu này tặng
GCC quá tuyệt: Quen "cô bạn" trên 5 năm trời, không một lần dám sàm sỡ.
 Trận đánh
sau cùng của nhà độc tài Fidel Castro (1) Hoá ra với
ông thần này, cũng có cả một núi chuyện tiếu lâm. Ông bèn lắc
đầu nói: Bây giờ, là về Xác Người bầy
ra, đệ tử sắp hàng viếng thăm. Đầu tiên là
Ngài Bộ Trưởng Ngoại Giao. Nhân đọc bài
viết của Sến: Ngoại Giao Tháp Rùa (2) Hồi mới lớn, hung hăng con bọ xít, Gấu dám chê Đức Phật kiêu ngạo quá, hơn cả Gấu Cà Chớn, ấy là vì Phật nói, phi ta ra ai dám vô Địa Ngục. Phải đến già, sắp đi xa, thì mới ngộ, đây là 1 câu nói khiêm nhường, để răn những tên tâm địa thì thật là khốn nạn, vậy mà bày đặt đi vô… Địa Ngục! Bởi là vì làm cái
công chuyện hàn gắn nỗi đau, nỗi nhục của cuộc chiến Mít, xóa đi hận
thù, sám hối về
cái chuyện
bao nhiêu mạng người chết uổng, chỉ để có được 1 anh chăn trâu học lớp
1 lên làm
thủ tướng, thí dụ… phải là 1 con người
thật là khiêm nhường, chưa dám nói, đức độ như.... Đức Phật. Đâu có dễ! Một kẻ lấy tờ giấy bạc 50 ngàn Cụ Hồ ra tính mừng đám cưới, sau cùng, bèn cất lại vô bóp, và, bèn đi 1 đường “văn chương” thật là xỏ lá, để mừng đám cưới của 1 người quen, 1 kẻ như thế mà đòi hàn gắn vết thương chiến tranh Mít ư? Đâu phải
"tự nhiên" mà băng Cờ Lăng in cuốn sách? Một cuốn sách với 1 tấm lòng như thế - hàn gắn vết thương chiến tranh - phải giống như cuốn kinh cứu khổ cứu nạn, in thí, cho thí dân Mít, mới đúng chứ? Trước đây, Đêm Giữa Ban Ngày vớ bẫm, bây giờ “hên” quá, đúng Tết, trúng quả Bên Thắng Nhục!Thử hỏi, suốt thời gian dài sau 30 Tháng Tư, bỏ chạy sớm nhất, băng Cờ Lăng làm được việc gì gắn mác "đi vô địa ngục"?  PHILIP
GOUREVITCH In Rwanda in
1994 the government had adopted a new policy, according to which
everyone in
the country's Hutu majority group was called upon to murder everyone in
the
Tutsi minority. The government, and an astounding number of its
subjects,
imagined that by exterminating the Tutsi people they could make the
world a better
place, and the mass killing had followed. From We Wish
to Inform You That Tomorrow We Will
Be Killed with Our Families, 1998  Ghiền Số
báo gồm những câu trứ danh về… ghiền. “Từng
con người đau khổ, là vì hắn suy tư. Nói cho cùng, cái đầu chỉ suy tư
về con
người trong vĩnh cửu, và cái ý thức về cuộc đời thì âu lo, khắc khoải,
bởi vì
đâu có
cách nào khác? Đừng suy tư về phận người bằng lý trí, mà là bằng thuốc
phiện” Trở về lại
Anh, Greene nhớ Việt Coi 75 năm
âm nhạc VN, nghe Nắng Chiều, nhớ Trúc
Chi, nhớ bài phỏng vấn nhạc sĩ LTN của ông trên Văn Học
ngày nào. Nhớ nhất đoạn LTN đưa một ông bạn tới gặp ông thầy
Việt văn của Hai Lúa, những ngày học Hồng Lạc, đường Sương Nguyệt Anh,
ngay bên
cạnh vườn Bờ Rô. Thi sĩ Vũ Hoàng Chương. 31 Tháng Chạp
1953, Sàigòn. Một trong những
cái thú của một nơi chốn xa xôi lạ hoắc, đó là, cái thú "bạn của bạn",
theo nghĩa, một cái nét đẹp của nó, đã từng quyến rũ một người bạn của
bạn, đột
nhiên, nó cũng tóm lấy bạn! Trong một
bài viết Hai Lúa có kể về dòng dõi của mình thuộc họ Nguyễn ở làng
Thanh Trì xã
Thanh Lạng huyện Quốc Oai tỉnh Sơn Tây, và lần đi xin làm biên tập viên
cảnh
sát tỉnh Gia Định, về nhà khoe với Bà Trẻ, người nuôi Hai Lúa những
ngày còn đi
học, bà trợn mắt mắng, mai đến lấy lại cái đơn xin việc, nhà mày không
có mả
đánh người! Bữa sau, ngay thật, và ngu ngốc, HL nói lý do lấy lại đơn,
bị anh
nhân viên cảnh sát chửi cho một trận, mày nghĩ, cứ cảnh sát là có quyền
đánh
người, hả? Ông Năm, một người nổi tiếng "ăn học, ăn chơi", tứ đổ tường gì cũng biết. Nghe kể lại, ông có một bảng danh sách những bạn bè, và cứ theo đó, đến hẹn lại lên, tùy theo gia tư nạn chủ mà ăn vạ, vừa cơm trắng vừa cơm đen. Không ngờ "quí tướng" của ông "ứng" luôn vào thằng cháu: Suốt thời gian ở Cali, tôi đóng vai thực khách, hết ông bạn này mời tới ông bạn khác... có ông, như Đỗ còn bực bội, vì đã mời mà không chịu tới, để cho ông và người bạn từ Paris qua chờ mấy tiếng đồng hồ! Quí tướng của
Ông Năm quả là đã ứng luôn vào thằng cháu thật, cả trong chuyện được
nàng tiên
nâu cho làm đệ tử cưng của bả. Viết bên lề
"Bên Thắng Nhục"
«Tôi chưa bao giờ quyết liệt
chống thần chết như năm tháng sống ở
trại tập trung. Để chống chọi với cái chết, người ta không cần nguyên
vẹn một
cuộc đời mà chỉ cần một cuộc đời dang dở của mình mà thôi». (1) Tuyệt! Tặng anh tà lọt Osin câu trên,
để thấy rằng, không dễ viết về đám
thua cuộc - như là 1 đối trọng, contre-poids - của lũ VC, trong có anh
ta, dù là tà lọt Trong Quê
Hương Tưởng Tượng, Rushdie
trích câu nói của Luis Bunuel, một nhà làm phim: Tôi sẽ hy sinh thân
mình cho
kẻ đi tìm sự thực. Nhưng tôi sẽ giết, một cách thích thú, avec joie, kẻ
nào
nghĩ rằng anh ta đã bắt được sự thực. Theo ông, giả tưởng (văn chương)
bắt đầu
cùng với sự truy tìm Graal, vượt cả chính Graal, với sự chấp nhận, thực
tại và
đạo đức không phải là những gì có đó (données), nhưng chỉ là những tạo
dựng bất
toàn của con người (des constructions humaines imparfaites). Đây là
điều mà J.
F. Lyotard, vào năm 1979, gọi là "Điều kiện hậu hiện đại". Cuộc thách
đố của văn chương, là chấp nhận đây là khởi đầu, để rồi tìm cách thực
hiện
những đòi hỏi tinh thần không đổi dời của con người. Ông viết tiếp: Tuy
hiển
nhiên, nhưng cũng cần nhấn mạnh, trong những xứ sở đang đòi hỏi tự do,
nghệ
thuật luôn luôn bị kìm kẹp một cách đầy hận thù, như tôn giáo. Cuộc
cách mạng ở
Tiệp-khắc, đã bắt đầu từ trong những vở kịch, và được dẫn dắt bởi một
nhà văn;
một bằng chứng cho thấy những đòi hỏi tinh thần, chứ không phải vật
chất, của
con người, đã tống xuất những ông chính uỷ nhân dân ra khỏi quyền lực.
Nếu tôn
giáo là một giải đáp, nếu ý thức hệ chính trị là một giải đáp, văn
chương sẽ là
một cuộc điều tra; một nền văn chương được coi là lớn lao, vĩ đại khi
nó đưa ra
những câu hỏi lạ thường, mở ra những cánh cửa tinh thần mới mẻ cho
chúng ta. (2) Anh tà lọt
Osin ngây thơ cụ, cứ nghĩ là ta nắm được
chân lý cuộc chiến Mít, tội thế. "It was not my strength that wanted nursing," Marlow says, "it was my imagination that wanted soothing": Không phải cái sức mạnh kẻ thù nào cũng đánh thắng của ta cần vỗ béo, nhưng mà là trí tưởng tượng của ta cần sự thực. Sự thực của trí tưởng tượng, đó là cái mà Mít đang cần. Coetzee khi
đọc Tòa Lâu Đài ở trong Rừng của
Mailer, viết về Hitler, cũng phán như thế:
Portrait of
the Monster as a Young Artist In his dual biography of the two bloodiest butchers and worst moral monsters of the twentieth century, Stalin and Hitler (but is Mao not up there with them? and does Pol Pot not get a look-in?), Alan Bullock reprints side by side class photographs of young Iosif and young Adolf taken in 1889 and 1899 respectively, in other words, when each was about ten.[*] Peering at the two faces, one tries to descry some quiddity, some dark halo, some sly intimation of the horrors to come; but the photographs are old, definition is poor, one cannot be sure, and besides, a camera is not a divining tool. Trong cuốn
tiểu sử viết sóng đôi, hai tay đồ tể sắt [hay sát] máu nhất, hai con
quỉ khốn
kiếp nhất, the worst moral monsters, của thế kỷ 20, Stalin và Hitler
[nhưng tại
sao lại bỏ sót Mao, chẳng lẽ này chưa xứng ngồi chung chiếu với hai vị
trên, và
liệu có nên ghé mắt tới me-xừ Pon Pot?] Alan Bullock cho in kế bên
nhau, những
bức hình hồi còn là học trò của hai chú bé Iosif và Adolf, niên học
1889 và
1899, tức là khi hai cháu mới 10 tuổi. Với hai ông
thần này, là một câu hỏi nhức nhối: Chẳng lẽ một số người trong chúng
ta là quỉ,
ngay từ khi lọt lòng mẹ? Nếu không phải như thế, thì vào lúc nào? Và
như thế
nào, bằng cách nào, quỉ... đi vô chúng
ta? Liệu khi chụp
hình, hai cháu đều là "cháu ngoan Bác Hồ, học tập tốt, lao động tốt,
bình
thường, ngoan ngoãn", như mọi đứa trẻ khác, và sau đó, biến thành quỉ
là
do những cuốn sách chúng đọc, hay bạn bè chúng quen, hay do đòi hỏi,
sức ép của
“thời đại”, theo kiểu thời thế tạo ra quỉ, và trong lá số tử vi của hai
cháu,
có đoạn, hai thằng bé này sinh ra để làm Đồ Tể Đức, Đồ Tể Nga? Đây là những câu hỏi mà mấy ông viết tiểu sử rất ngần ngại, khi phải đối đầu. Có những giới hạn chẳng bao giờ chúng ta biết được, về hai chú nhóc Iosif, hay Adolf, sống ra sao, môi trường, bạn bè, ảnh hưởng sớm sủa nào. Giữa đầu vào, bản ghi nhận sự kiện, và đầu ra, cả cuộc đời nội tại một người, là một hố sâu, mà những nhà sử học, những tiểu sử gia hiểu rất rõ, đừng nên té xuống đó. Chính vì thế,
nếu chúng ta muốn biết chuyện gì đã xẩy ra với linh hồn của hai cháu
nói trên,
chúng ta phải cầu cứu tới mấy ông nhà văn nhà thơ, tới cái thứ sự thực
mà họ
dâng hiến, vốn không giống như của những sử gia [Tiểu sử gia thì cũng
là một sử
gia, của một cá nhân]. Đám thổi đu
đủ anh tà lọt Osin nức nở với cái "xì tai" báo chí, với cách viết bình
thản,
không hận thù, với cách gọi ông Tướng VNCH, thay vì tên tướng Ngụy, tên
tội đồ…
chúng không làm sao hiểu là có 1 sự cực khác
biệt giữa văn chương và báo chí. Trong bài Nhiếp ảnh viên mù, The Blind Photographer, viết về cuốn Thời của Anh Hùng, The Time of the Hero, của Vargas Llosa, Alberto Manguel, trích dẫn Vargas Llosa, khi trả lời phỏng vấn, vào năm 1989. Sự khác biệt
giữa giả tưởng và 1 bài báo, hay 1 cuốn sách lịch sử là gì? Tất cả đều
được cấu
tạo bằng những từ ngữ, đúng không? Chẳng phải chúng giam cầm vào trong
thời
gian giả tạo của câu chuyện kể, cái dòng thác vô tận của thời gian
thực? Câu trả
lời của tôi [Vargas Llosa] là, chúng là hai hệ thống đối nghịch, cùng
tiếp cận thực tại. Jean Améry: Par-delà le crime et le châtiment  This novel
first appeared the year Herta Müller won the Nobel prize. The qualities
which
bagged her that gong—poetic concision and clear-eyed honesty—are here
too,
taking us inside the mind of Leopold Auberg, her narrator, an ethnic
German
from Romania transported in 1945 to a Soviet labour camp. It's a
landscape of
slag and gravel, digging and deprivation, always accompanied by the
"hunger angel" of the title: "everything I did was hungry,"
Leopold says. "Everything matched the magnitude of my hunger in length,
width, height and colour." The book is
full of touches like that—sensations taking on substance and form,
inert
objects becoming animated and insidious. The wind can listen, and
cement
"flies and crawls and sticks". Although Leopold is one of many in the
camp, we're always with a real individual and in a real place. Müller's
great
strength is concrete detail. At night the bed bugs cluster where
Leopold's
dribble soaks into the pillow. The toil is unremitting, but Müller gives us light as well as dark. Leopold sees beauty in the pink streaks in a slag heap and in carpet beaters glimpsed on a drive to a brick factory. Most of all he finds consolation in memories of the ordinariness of home: "sometimes things acquire a tenderness, a monstrous tenderness we don't expect from them". It's a line that could apply to Müller's prose, always exactingly grounded by the practicalities of survival—managing a bread ration, lugging cinder blocks, or making a tasteless weed palatable. This is privation transmuted into poetry. Cái tít “Mắt Đói” trên net
không thi vị bằng Sự dịu dàng Quỉ, Montrous
Tenderness, trên giấy, theo Gấu. Bèn dịch bài
viết ngắn, tiện thể viết về "Everything I did was hungry", của
Gấu Cà
Chớn, những ngày ở nông trường cải tạo Đỗ Hòa.  Baudelaire:
Tự phác họa khi phi cần sa
Bạn nên say,
xỉn, ghiền.  Phản Bội
& Say, Ghiền, Trúng Độc: Hai đề tài hợp với Gấu Cà Chớn! Cuốn “Trái
Tim Của Bóng Đen” này mới ra lò, phần phụ lục thú lắm, gồm những bài
điểm sách
thật hách, chỏi nhau, về cuốn sách mỏng dính của Conrad.  Ở TQ,
những
giá trị cũng bị ô nhiễm
Viết bên lề
"Bên Thắng Nhục"
«Tôi chưa bao giờ quyết liệt
chống thần chết như năm tháng sống ở
trại tập trung. Để chống chọi với cái chết, người ta không cần nguyên
vẹn một
cuộc đời mà chỉ cần một cuộc đời dang dở của mình mà thôi». (1) Tuyệt! Tặng anh tà lọt Osin câu trên,
để thấy rằng, không dễ viết về đám
thua cuộc - như là 1 đối trọng, contre-poids - của lũ VC, trong có anh
ta, dù là tà lọt   Lady For Ever
"Nàng là cái đẹp, một phản đề của cái chết", death's antithesis. Nữ tài tử Audrey Hepburn, vị đại sứ của UNICEF, trong lần tới Bosnia, đã nói về những nấm mồ tập thể - những biểu hiện rõ rệt nhất từ trên phi cơ nhìn xuống - và âm thanh/ cuồng nộ của "sự im lặng", ở nơi những đứa trẻ. Audrey "thú nhận", bà có một "món nợ" cần phải trả, như là một nạn nhân sống sót từ trại tập trung.  Viết để
Kháng Cự
Anh Môn, ấn bản mới, có bài Tựa chưa từng in, 2009
Spleen có bài thơ xuôi/mail của Baudelaire/Sad Seagull: L'Invitation au voyage. Thú thực, trước giờ, do “chưa” mê thơ, Gấu Cà Chớn chưa từng đọc Baudelaire! Ghi
chú
trong ngày
19.1.2013
Blog Yahoo 360 Plus sập
tiệm. China and
Japan edge closer to war   Note: Bài
thơ của Baudelaire, trong số báo đặc biệt Dossiers & Documents, Jan,
2013, của tờ Le Monde, làm Gấu nhớ đến Sad Seagull và
chuyến đi Quận Cam vừa rồi: Nhưng cái
mail sau thì đau quá, khiến Gấu tính đi luôn, khỏi về lại Canada: Dear GNV,  18.1.2013
  Preface I belong to
a turbulent generation, born to literary life in the tumult of
surrealism. In
the years after the Great War there was a feeling which was about to
overflow.
Literature was stifling within its limitations and seemed pregnant with
revolution. NOTES 1. I have
omitted from this collection a study on Les Chants de Maldoror
which stood so well on its own that it seemed superfluous.
There is hardly any point in my saying that Lautreamont's
poetry corresponds to my theories. Are his poems not
literature pleading guilty? They baffie us, but if they can be
understood it is surely in the light of my interpretation.
Văn Chương
và Cái Ác. Gấu có cả hai bản tiếng Tẩy và tiếng Hồng Mao. Hăm he
dịch hoài,
nhưng đọc bài Tựa của Bataille, đâm
có tí nản. Đâu có dễ nhá, nhỉ? Tôi thuộc thế
hệ hỗn loạn, sinh ra 1 phát là đụng vô cõi om sòm siêu
thực. Những năm tiếp theo sau Cuộc Chiến Lớn, có cảm tưởng có điều gì
sắp nổ
tung, muốn vỡ bờ. Cô nàng văn chương thì như con ngựa què, quanh quẩn ở
cái cối
xay của nó, và có vẻ như chửa hoang với tên ma cô có tên là Cách Mạng. Gấu Cà Chớn dịch sơ, là đã
thấy đầy hung hiểm rồi. Hà, hà! Jan 17.2013
 Trên Blog NL
có nhắc tới hai cuốn mới được dịch ở trong nước. Một của G. Bataille, Văn Chương
và Cái Ác, và một của Pietro Citati, “nhà phê bình Ý danh tiếng
nhất hiện nay”
theo NL, Cái Ác Tuyệt Đối. (1) Cuốn của
Bataille, với riêng GCC, thật khó đọc, vì cùng với nó là cả 1 lý thuyết
của
Bataille, về Cái Ác. GCC nhớ là Vargas Llosa có 1 bài rất thú về cuốn
này. Còn 1 tí, để
viết cuốn “tỉu thết”, Sống và Đọc Một Chủ
Nhật Khác ở Quận Cam! Note: Bài viết của Vargas Llosa: Bataille or the Redemption of Evil [Bataille hay là Sự Cứu Chuộc của Cái Ác], trong Making Waves, Tạo Sóng. Bài của
Vargas Llosa tuyệt lắm, Gấu đọc lâu rồi, nay đọc lại sơ sơ, vưỡn mê như
thường. Những ý nghĩ
của Bataille về văn chương - diễn tả,
chính,
in the main, ở trong Văn Chương và
Cái Ác, một tuyển tập những bài tiểu luận thần
sầu về một chuỗi những nhà văn trời nguyền,
a series of maudit writers (de Sade,
Baudelaire, Blake, Genet), và những nhà văn mà ông đọc theo kiểu này,
others that he read in this way (Emily Bronte,
Michelet, Kafka) - đối với tôi (Vargas Llosa), thật sáng
sủa, lucid, và tôi đồng ý hầu như toàn thể,
almost entirely… Với ông ta [Bataille], thi sĩ là đối thủ, opponent, phản lại, contradiction, quyền lực. Thi sĩ thứ thiệt giống như đứa trẻ, trong thế giới, anh ta có thể, như Blake, hay 1 đứa trẻ, làm điều tốt, không thể chối cãi, make undeniably good sense, nhưng nhà cầm quyền đếch tin cậy anh ta, but the authorities will hane no confidence in him. Bataille khó
đọc, theo Gấu, nếu không muốn nói, cực khó đọc! John
Banville Banville đọc Thư gửi thi sĩ trẻ, của Rilke, bản
tiếng Mít, do Sến dịch!
Nobody can advise you and help you, nobody. There’s only one way to proceed. Go inside yourself. Explore the reason that compels you to write; test whether it stretches its roots into the deepest part of your heart, admit to yourself whether you would have to die if the opportunity to write were withheld from you. Above all, ask yourself at your most silent hour of night: must I write? Chẳng có thằng chó nào cố vấn hay giúp mi, chẳng có ai. Có mỗi 1 cách để mà "diễn biến" thơ. Đi vô bên trong chính mi. Khai phá [đừng nhầm với từ “tiền vệ”,1 cầu thủ bóng tròn, hay “tiền phong”, đi tìm cái mới cái con khỉ gì, của đám Hậu Vệ] lý do nó đá vô đít mi, bắt mi viết, [đừng viết vì "ngứa" nhé, bởi vì có khi là do giang mai]…. Trên tất cả, hãy hỏi chính
mi, vào cái giờ im ắng nhất trong đêm: Mi phải viết, tại sao? Heidegger
once remarked that he was only trying to do in philosophy what Rilke
had
already achieved in poetry Norman Davies Bài này cũng tuyệt. TV tính đọc song song với
sự kiện "Bên Thắng Nhục" của anh tà lọt Osin,
để tìm cách giải ra thai đố, vào thời điểm nào Bắc Bộ Phủ quyết định
"giải pháp chót", "the final solution", đối với Miền Nam? Sau 30 Tháng
Tư, hay là trước? Và nếu như
thế thì, khi nào thì Bắc Bộ Phủ nảy ra cái "ác mơ" làm thịt thằng em
Nam Bộ, quyết định
tiến hành chiến dịch "Giải Pháp Chót"? Qui
sait de quoi hier sera
fait ?
Đọc "Bên Thắng Nhục"
của Tà Lọt Osin (1)   Bài phỏng vấn (1)
Cao Hành Kiện trên tờ Điểm Văn Á Châu,
TV tính đi lâu rồi, rồi quên béng đi.
Nay lôi ra… Về lưu vong Lưu
vong là cứu rỗi. Lưu vong là cứu rỗi của nhà văn. Mục đích không phải
là lưu vong. Mục đích là viết. Có rất nhiều nhà văn bị ép buộc phải bỏ
chạy để viết. Đôi khi sự đàn áp không tới chỉ khiến họ phải bỏ đi,
nhưng vẫn phải bỏ đi. Thí dụ James Joyce. Nhưng Joyce và Beckett, cả
hai chẳng hề quay trở lại. Có một sự đàn áp về tâm lý ở
Ái nhĩ lan: Nhà thờ Ky tô khiến họ tự lưu vong. Không, một nhà văn
không thể đánh bại một xã hội. Nhưng anh ta có thể tự cứu mình, đây là
một trường hợp từ cổ xưa cho mãi tới ngày này. |
