Lam Son 1971 Lapham's Revolutions 1 2 3 4 5 Danang Last Flight Kỷ Vật Cho Em 10 tác giả trên Nghệ Thuật Cầu Long Biên 30.4.75-NMG |
Phạm Quỳnh, vào giây phút cuối cùng của đời mình, trước khi bị Vẹm làm thịt - trong lúc đó, Bác Hồ đang bận viết cái thư gửi cho mấy chú Phạm Tuân, con Phạm Quỳnh, ngày sau lịch sử sẽ minh oan cho cha của các chú - vẫn tin rằng, phải có thằng Tẩy dìu dắt thì xứ Mít mới khá được. Graham Greene cũng tin như thế, khi đi những dòng hoài nhớ chủ nghĩa thực dân thuộc địa của Tẩy ở xứ An Nam ta. Nhưng những cảm khái trên đây, chỉ có tính cảm khái. Bây giờ nhìn lại, chúng mang ý nghĩa lịch sử. Vẹm đánh Tây, là để làm thịt Việt Gian. Đánh Mẽo, để tranh chân làm bồi Mẽo của Ngụy! Greene provided surprising support for colonialism, suggesting the relativity of his political beliefs. Elsewhere he wrote: 'the writer should always be ready to change sides at the drop of a hat. He stands for the victims, and the victims change? In an article for Paris Match he took a more Olympian view: It is a stern and sad outlook and, when everything is considered, it represents for France the end of an empire. The United States is exaggeratedly distrustful of empires, but we Europeans retain the memory of what we owe to Rome, just as Latin America knows what it owes to Spain. When the hour of evacuation sounds there will be many Vietnamese who will regret the loss of the language which put them in contact with the art and faith of the West. The injustices committed by men who were harassed, exhausted and ignorant will be forgotten and the names of a good number of Frenchmen, priests, soldiers and administrators, will remain engraved in the memory of the Vietnamese: a fort, a road intersection, a dilapidated church. 'Do you remember,' someone will say, 'the days before the Legions left?' Cái câu cảm khái của Phạm Quỳnh, "không ngờ xứ Mít khốn nạn như ngày hôm nay", thì cũng giống như quyết định, của ông cụ của Gấu, không muốn đám con cái của ông sau này, bị nỗi nhục nhã, bố mày là 1 tên Vẹm. TTT cũng có ý đó, khi viết: Chúng nó say giết người như gạch ngói Như lòng chúng ta thèm khát tương lai Cái tương lai của dân Mít, có vẻ như bây giờ mới ló dạng. Hãy cho anh khóc bằng mắt em Hãy cho anh khóc bằng mắt em Hãy cho
anh giận bằng ngực em Hãy cho
anh la bằng cổ em Chúng
nó say giết người như gạch ngói Hãy cho
anh run bằng má em Lùa những
ngón tay vào nhau Hãy cho
anh ngủ bằng trán em Ðêm không
bao giờ không bao giờ đêm Hãy cho
anh chết bằng da em Anh sẽ sống
bằng hơi thở em Những cuộc tình duyên 12-56 Let the Past Collapse on Time!
“Dzhugashvili [Stalin] is there,
preserved in a jar,” as the poet Joseph Brodsky wrote in 1968.
This jar is the people’s memory, its collective unconscious. “Tẫu Cút Đi”: Trong cái lọ sành đựng hồi ức của Bắc Kít, hình như đếch có chỗ dành cho Tẫu, trong cả hai cuộc chiến thần kỳ, chống thực dân cũ, Pháp, và mới, Mẽo. “You were not who you were, but what you were rationed to be”:Mi không phải là mi, mà là kẻ được cái chế độ tem phiếu đó nắn khuôn. Yiyun Li Cái chuyện Miền Nam, tức Ngụy, chống Tẫu, thì rõ như ban ngày. Còn cái chuyện Bắc Kít chống Tẫu, thì có cái gì đó cực kỳ vô ơn ở trong đó Không có Tẫu, là cả hai cuộc chiến không có. Nhìn rộng ra, nhìn suốt 1 cõi 4 ngàn năm văn hiến của.. Bắc Kít, có hai yếu tố không có, lòng nhân từ và lòng biết ơn. Di chúc Bác Hồ có câu, ta thà ngửi
cứt Tây 5 năm, còn hơn là ngửi cứt Tầu cả đời. Cái tay viết tiểu sử
Graham Greene trích dẫn, nhưng anh ta thòng thêm 1 câu, Bác nói
thì Bác nói, gái Tẫu, Tẫu dâng, Bác không tha, khí giới Tẫu cung
cấp để giết Ngụy, Bác cũng nhận, gạo Tẫu viện trợ cho Bắc Kít khỏi chết
đói, OK hết.
As for
me, I prefer to smell French shit for five years, rather than Chinese
shit for the rest of my life.
Ta thà ngửi cứt Tây năm năm còn hơn ngửi cứt Tầu cả đời Don't you realize what it means if the Chinese
stay? ... The last time the Chinese came, they stayed one thousand years! Tháng
Ba, 1946, năm năm trước khi Greene tới Việt Mấy
chú có
hiểu nghĩa là gì, chuyện đám Tầu ở lại? Lần chót tụi nó ở một ngàn năm!
Tây dù sao cũng mũi lõ, họ có thể ở một thời gian, và rồi sẽ cút, vì
tụi da trắng hết thời ở Á Châu rồi. Ta thà ngửi cứt Tây năm năm còn hơn
ngửi cứt Tầu cả đời! 
Tẫu tiến vô Cao Bằng
Cái cú đưa sĩ quan Ngụy đi cải tạo tại vùng
Cực Bắc Bắc Việt không giống giải pháp chót [final solution] của Nazi,
mà mô phỏng Gulag của Xì. Let the Past Collapse on Time! “Dzhugashvili [Stalin] is there, preserved in a jar,” as the poet Joseph Brodsky wrote in 1968. This jar is the people’s memory, its collective unconscious. “Stalin ở trong đó, được gìn giữ ở trong 1 lọ sành”, như Brodsky viết, vào năm 1968. Cái lọ sành là hồi ức của dân tộc, cái vô thức tập thể của nó. “Tẫu Cút Đi”: Trong cái lọ sành đựng hồi ức của Bắc Kít, hình như đếch có chỗ dành cho Tẫu, trong cả hai cuộc chiến thần kỳ, chống thực dân cũ, Pháp, và mới, Mẽo. Bi giờ mà không rước hai
tên này vô “lại”, nhất là thằng Yankee mũi lõ, là bỏ mẹ với tụi Tẫu! Millions were dead; everybody
was innocent. I lived well, but life was awful. On the pay channel, a man and
a woman Charles Simic Phòng Ngủ Thiên Đàng Ba triệu Mít chết Một người đàn ông và một người đàn bà Trao đổi những cái hôn thèm khát Xé nát quần áo của nhau Gấu trố mắt nhìn Âm thanh tắt và căn phòng tối Trừ màn hình, Đỏ như máu Hồng như Đông Phương Hồng.
Tẫu tiến vô Cao Bằng
Cái cú đưa sĩ quan Ngụy đi cải tạo tại vùng Cực
Bắc Bắc Việt không giống giải pháp chót [final solution] của Nazi, mà mô
phỏng Gulag của Xì. Lạ, là không chỉ não bị sứt một mẩu, mà hồi ức
VC cũng thủng 1 hố to tổ bố. Chúng chửi Tẫu ra rả, mà không hề nhớ, cái lông
chim ngày nào của chúng, cũng “made in China”!
Không có cuộc chiến với Thiên
Triều, sĩ quan Ngụy chết hết!
Chuyện trò với Brodsky, chương Tưởng nhớ Akhmatova. Volkov: Lev Gumilyov con trai
của Akhmatova, trách mẹ nhiều lần là đã không lo lắng đủ, not doing enough,
cho anh ta, khi còn là đứa con nít cũng như trong những năm tù. Tôi có nói
chuyện với 1 hoạ sĩ già Latvian, cùng ở trại tù với Lev. Khi tôi nhắc tới
Akhmatova, mặt ông ta đanh lại và nói, bà ta gửi những gói quà nhỏ xíu cho
thằng con. Brodsky: Lev trách, blame, mẹ, và anh nói điều
gì đó, làm bà đau lắm. Tôi nghĩ những cú đau tim của bà là do ông con trai
hay 1 trong những lý do của căn bịnh. Nhưng không hẳn như bạn nói. Ý của
những lời nói của Lev là vầy: Với bà thì cách tốt đẹp nhất xẩy ra cho tôi,
là chết ở trong tù VC Liên Xô. GCC đọc đoạn trên, và THNM,
bèn liên tưởng đến cuộc chiến Mít, kèm vói nó là chiều dài lịch sử dựng nước
Mít. Cả 1 bốn ngàn năm văn hiến như
thế, Bắc Kít chỉ biết đói và lạnh, thì chỉ nêu cái cú khủng nhất. Trong
khi Nam Kít, cả 1 cuộc sống thiên đàng dài dài, từ mùa màng cho đến thời
tiết, thiên nhiên ưu đãi, lòng người cũng mở toang ra cùng với nó. Nhưng
trên hết, và sau cùng, giả như cuộc chiến ngắn đi 1 chút, có lẽ Bắc Kít
đã không đối xử tàn tệ đến mức như thế! Hà, hà! Đúng là 1 thời đắng nghét! [chữ của DMT, khi viết về 007 Mít, NCT] Nghe cô giảng
giải về một miền đất không hoàn toàn giản dị. Phải nhạy cảm lắm mới nhận
ra chút dấu hiệu thật mơ hồ, mong manh của sự chuyển mùa: Mối tình lúc đầu
giống như chớm thay đổi thời tiết.... Sau
này nhớ lại, đã thực sự yêu thương, không phải lần vì quá cô đơn, lén viết
lên trang tiểu thuyết Tô Hoài cô đang đọc, trong lúc cô lui vào trong, Je vous aime, nhưng khi tới báo tin đứa
em trai tử trận, không gặp, đành nhờ một cô bạn ở chung nhà nói giùm, tin
chắc cô sẽ hiểu. Elegy for a Country’s Seasons Zadie Smith April 3, 2014 Issue There is the scientific and
ideological language for what is happening to the weather, but there are
hardly any intimate words. Is that surprising? People in mourning tend to
use euphemism; likewise the guilty and ashamed. The most melancholy of all
the euphemisms: “The new normal.” “It’s the new normal,” I think, as a beloved
pear tree, half-drowned, loses its grip on the earth and falls over. The
train line to Cornwall washes away—the new normal. We can’t even say the
word “abnormal” to each other out loud: it reminds us of what came before.
Better to forget what once was normal, the way season followed season, with
a temperate charm only the poets appreciated. What “used to be” is painful
to remember. Ui chao, không lẽ khí hậu, con
người Bắc Kít khắc nghiệt làm khí hậu Nam Kít cũng bị ảnh hưởng: THNM nặng quá rồi, hà, hà! Oh, what have we done! It’s a biblical question, and we do not seem able to pull ourselves out of its familiar—essentially religious—cycle of shame, denial, and self-flagellation. This is why (I shall tell my granddaughter) the apocalyptic scenarios did not help—the terrible truth is that we had a profound, historical attraction to apocalypse. In the end, the only thing that could create the necessary traction in our minds was the intimate loss of the things we loved. Like when the seasons changed in our beloved little island, or when the lights went out on the fifteenth floor, or the day I went into an Italian garden in early July, with its owner, a woman in her eighties, and upon seeing the scorched yellow earth and withered roses, and hearing what only the really old people will confess—in all my years I’ve never seen anything like it—I found my mind finally beginning to turn from the elegiac what have we done to the practical what can we do? Ui chao Nam Kít đã làm cái gì
để xẩy ra như vầy? Và bây giờ, chúng ta có thể làm gì? Văn chương và Lưu vong Năm lần đủ mười lần, bất cứ
lần nào, 1 nhà văn Mỹ châu La tinh cư ngụ ở Paris bị/được phỏng vấn, là thế
nào cũng có cái trò nắn gân như sau: Tại làm sao mà ông sống ở nước ngoài? Linda Lê viết
về Conrad, trên số báo ML [về Gide]. Chàng để cho nhân
vật của mình, là Lord Jim, phán: Tổ quốc là một ông quan toà câm (1) 
Conrad à l'abordage du Titanic Un avant-poste du progrès Fils d'un insurgé polonais en
rébellion contre l'Empire russe, orphelin dès son plus jeune âge, exilé
à 17 ans, Joseph Conrad, de son propre aveu, ne parlait que quelques bribes
d'anglais en 1876, quand il s'embarqua à bord d'un navire de la marine marchande
britannique. Et pourtant, c'est dans cette langue qu'il composa, près de
vingt ans plus tard, son premier roman, La Folie Almayer. Les critiques se sont
beaucoup interrogés non seulement sur l'ésotérisme et le pessimisme de ses
récits, mais aussi sur les particularités de sa langue, Virginia Woolf estimant
même, dans Journal d'un écrivain,
que, « d'origine étrangère, parlant un anglais défectueux, et marié à une
lourdaude », il versait dans le mélodrame. Conrad devait dire dans Lord Jim que la patrie est un juge muet,
et il s'était longtemps défendu contre l'accusation de désertion. Il était
néanmoins un transfuge. Comme Lord Jim
sautant dans le canot des fuyards, Conrad avait largué les amarres qui le
rattachaient à sa terre natale. Il avait dédié sa vie aux vastes océans,
bourlinguant de Singapour à Dunkerque. Il suffit d'ouvrir Le Miroir de la mer (rééd. Folio, 2008)
pour savoir quelle passion il vouait à son métier de marin. Les textes réunis
sous le titre Le Naufrage du Titanic et
autres écrits sur la mer peuvent se lire parallèlement à ces évocations
autobiographiques. Conrad y revient sur ses enchantements. Il y conte sa
fascination pour les explorateurs, de Livingstone à Tasman, il y confie qu'enfant
déjà il aimait les atlas et lisait tous les livres de voyage qui lui tombaient
sous la main, tout en regrettant presque que ces chroniqueurs, « avec leurs
remarques de perroquet, leurs étranges tentatives pour être drôles, et celles,
lamentables, pour paraître sérieux », aient disparu. Il y livre ses réflexions
sur le naufrage du Titanic, déplorant les lenteurs et les absurdités de
l'enquête menée, condamnant l'exploitation de l'événement par la presse,
soulignant que ce paquebot n'est pas, comme le clament d'aucuns, «le serviteur
du progrès, mais celui du commercialisme ». Il y fait aussi allusion à son
expédition au Congo, dont il s'était inspiré pour mettre sur l'enclume Au cœur des ténèbres. . Mais, avant d'écrire ce chef-d'œuvre,
il avait eu l'idée d'une nouvelle congolaise, Un avant-poste du progrès, publiée en
1898 dans le recueil Tales of Unrest (Inquiétude).
Il y met en scène deux médiocres Européens, négriers ayant la charge d'une
factorerie, qui vont au désastre. La peur, arrivée avec les cruels colonisateurs,
règne partout: « Un homme peut tout anéantir en lui, l'amour, la haine,
la foi, et même le doute; mais aussi longtemps qu'il s'accroche à la vie,
il ne peut anéantir la peur: la peur subtile, indestructible, terrible,
qui imprègne son être; qui colore ses pensées; qui est à l'affût dans son
cœur; qui épie sur ses lèvres l'agonie du dernier souffle. » Ce paysage
lunaire, qui contraste avec l'aspect plutôt riant de ses souvenirs, rappelle
que Conrad n'était pas seulement un «romancier de la mer », mais aussi un
obserrvateur de cette humanité qui, comme Marlow dans Au cœur des ténèbres, ne reste loyale
qu'au« cauchemar de son choix ». LINDA LÊ LE MAGAZINE LITTÉRAIRE MARS
2009 N°484 c. 1930: Tunis THE COMING STORM Oppressive tyrant Abul-Qgsim al-Shabbi, "To the Tyrants
of the World." This poem was circulated and Bão tới Tên bạo chúa đàn áp
“Gửi những tên bạo chúa trên
thế giới”. Bài thơ này được truyền bá và được hát lên trong Cách Mạng Arab,
trước tiên, trong những cuộc biểu tình ở Tunisia và rồi ở Egypt. Al-Shabbi
sinh năm 1909, học luật nhưng không hành nghề và chết vì đau tim năm 1934,
trước khi hoàn tất tập thơ, “Những bài ca của cuộc đời”, được xb lần đầu
năm 1965. Bài thơ “Ý Sống”, một số đoạn trong đó, được sáng tác nhằm chống
lại thực dân Pháp, trở thành những dòng thơ sau cùng của quốc ca Tunisia. c. 1920: Petrograd CRYING OUT FOR MOTHER Little mushroom, white boletus, On either side, mouths lie One word is all I hear, as They all lie in a row, This man was White now he's become Red. -What are you? White? - Can't
understand! And so from right and left Without choice. Without anger. Marina Tsvetaeva, Mẹ Ơi! Nấm nhỏ, nấm trắng Phiá bên kia, những cái mồm,
nằm, toang hoác Chỉ một từ, tôi nghe. Họ nằm thành dẫy Người đàn ông này Trắng… -Mi là gì? Trắng? – Không hiểu! Và như thế, từ phải qua trái Không chọn lựa. Không giận dữ Tsvetaeva là sư phụ của Brodsky. Xin xem thêm bài viết dưới đây, trong có nhắc tới Brodsky & Tsvetaeva. 30.4.2014 Nguyễn Chánh Tín : nên giúp
hay là không nên giúp ? Mấy hôm nay đọc tin về người
tài tử điện ảnh vang bóng 1 thời , ông Nguyễn Chánh Tín , làm mình cũng
có nhiều xúc động và suy nghĩ .
Là 1 trong vài tài tử tài năng hiếm hoi còn sót lại từ thời VNCH , hơn nữa chị Thanh Trúc , con gái ông từng là bạn học cùng lớp với chị họ mình , lúc trước cũng hay qua lại nhà nhau chơi , nên với ông mình vẫn có 1 cảm giác gần gũi nào đó hơn bình thường . Sau 1975 , khi mà hàng triệu người dân miền Nam bị đẩy vào cảnh khốn cùng của thời bao cấp , khi mà hàng vạn gia đình quân nhân quân lực VNCH bị đày vào cảnh tù cải tạo vô cùng khắc nghiệt , và hàng ngàn vạn gia đình khác bị đánh tư sản , bị cướp nhà , bị đẩy đi vùng kinh tế mới ... thì ông xuất hiện trong bộ phim Ván Bài Lật Ngửa chói lọi như 1 điệp viên 007 của Á Châu . Các chú bác mình kể lại lúc ấy dân Saigon quá khổ , ăn bo bo với mì mốc xanh cả mắt , nên bất cứ cái gì có chút dính dáng đến VNCH cũ là họ mê mẩn , vì nó gợi nhớ lại 1 thời quá khứ vàng son . Dân Saigon dẫm đạp nhau đi xem những bộ phim dù tuyên truyền cho CS nhưng có Nguyễn Chánh Tín đóng , hay có đoạn Thanh Lan hát nhạc Pháp , có cảnh chiếu lại những vũ trường xưa ..... Ôi ! Một thời đắng chát ! Nay nghe tin ông kinh doanh thua lỗ bị phá sản , bộ phim Dòng Máu Anh Hùng của ông bị ăn cắp bản quyền , chỉ trong vài ngày nữa ông sẽ bị xiết nợ mất căn nhà giá 10 tỷ , mình không khỏi ngậm ngùi . Ngậm ngùi mà nói với ông rằng " Sống với CS , làm ăn trong xã hội CS , phục vụ cho CS là nó như vậy đó chú ơi ! " Với những tình cảm trước kia , và với lòng cảm mến tài năng của ông , mình cũng muốn giúp ông . Nhưng nhìn lại , thì đất nước còn quá nhiều người nghèo hơn ông gấp hàng trăm lần , càng khổ hơn ông gấp hàng ngàn lần , đã không có nhà ở hàng chục năm nay ... Dù sao thì ông cũng còn có nhiều quen biết trong giới showbiz , ông cũng còn khỏe mạnh có khả năng kiếm tiền , vẫn còn nhiều kịch bản , phim ảnh cho ông làm , vợ ông vẫn có thể mở cửa hàng buôn bán , 1 người cháu ông là Johnny Trí Nguyễn , 1 người cháu khác lại là thủ tướng giàu có nhất Đông Nam Á là Nguyễn Tấn Dũng ... thì thật ra ông muốn mượn trước 2-3 tỷ rồi sau này trả lại cũng không có gì khó . Trong khi đó thì bà quả phụ anh hùng tử sĩ Ngụy Văn Thà đã bị mất nhà từ mấy năm nay không có cả đến chỗ bày bàn thờ nhang khói cho chồng . Thầy giáo Đinh Đăng Định đang trong cơn hiểm nghèo không có thuốc uống . Hàng triệu người dân oan không có nhà vất vưởng đầu đường xó chợ . Và hàng triệu công nhân VN cũng không có nhà phải đi ở thuê ở mướn chui rúc trong những căn hộ 4m x 4 m .... Thôi thì chú Chánh Tín chịu khó đi chú . Mất nhà thì chú cũng đi ở mướn như bao nhiêu người VN khác thôi . Rồi chú chịu khó làm ăn từ từ gây dựng lại . Làm 1 cuốn phim thành công thì chú lại phất lên bạc tỷ ngay đó mà . Biết đâu chú đi ở mướn , làm thuê ít lâu , chú sẽ hiểu và đồng cảm hơn với hàng triệu người dân VN đang sống quanh chú , sẽ càng có thêm ý tưởng để làm ra những bộ phim xã hội ý nghĩa hơn nữa ? Chúc chú Chánh Tín sức khỏe dồi dào và sớm qua cơn bĩ cực để đến hồi thái lai . DMT FB Bà cảm thấy thế nào khi sống tại
nước Pháp hiện nay? Tôi gần như luôn luôn cảm thấy mình
sống trong tình trạng lưu vong. Tôi tin rằng mặc dù sống ở Pháp đã lâu vậy
mà tôi chưa bao giờ nói: đây là xứ sở của tôi. Nhưng tôi cũng không nói Việt
Trong Cronos, bà đưa ra một lời kêu
gọi, về một sự phản kháng. Phản kháng như thế nào, theo một hình thức nào,
vào lúc này, theo bà? Đó là thứ tình cảm bực tức, muốn
làm một cái gì đó, muốn nổi loạn, khi tôi theo dõi những biến động, Đôi khi
tôi cảm thấy gần như ở trong tình trạng bị chúng trấn áp đến nghẹt thở. Tới
mức có lúc tôi ngưng không đọc báo hàng ngày, không nghe tin tức trên đài
nữa. Như nữ nhân vật Cronos, tôi thỉnh thoảng ở trong tình trạng cảm thấy
mình bị cự tuyệt, bị sự chối từ cám dỗ…. Như nữ nhân vật này, tôi chỉ có
thể chiến đấu bằng ngòi bút. Có thể 1 ngày nào đó những biến động bắt buộc
tôi phải hành động khác đi. Nhưng vào lúc này, trong xã hội mà tôi sống trong
đó, khí giới độc nhất của tôi là viết. Dù có thể chẳng được hồi đáp Tôi luôn viết với thứ tình cảm là
tôi có thể giảng đạo ở giữa sa mạc. Nhưng điều đó không đánh gục tôi. Ngược
lại. Một cách nào đó, vậy mà lại hay. Đừng bao giờ cảm thấy mình viết ra
là được chấp nhận. Nếu không bạn sẽ bị ru ngủ bởi sự hài lòng, thoải mái.
Bằng mọi cách, cố mà đừng để xẩy ra tình trạng tự hoang phế, hay thương
thân trách phận. Tình cảm hài lòng, và oán hận là hai tảng đá ngầm lớn mà
tôi cố gắng tránh né. Những cuốn sách của bà hay nói tới đề tài bị
bỏ bùa… Đề tài này luôn ám ảnh tôi. Nó đầy
rẫy ở trong những tiểu thuyết của Henry James, trong có những phụ nữ bị
mồi chài bởi những tên sở khanh. Văn chương tuyệt vời nhất là khi nó mê
hoặc, quyến rũ. Tôi mê những nhân
vật giống như là một cái mồi, sẵn sàng phơi mình ra để mà được… làm thịt.
Bản thân tôi, cũng đã từng bị mê hoặc, hết còn chủ động
được, trước một vài người, trong đời tôi, và tôi luôn quan tâm tới điều
này. Đây là đề
tài ‘ban phát’, thay vì ‘giải phóng’ bà 'Thấm Vân Thấm Dần Thấm Tới Đất'
[mô phỏng cái tít “Mưa không ướt đất” của 1 nữ văn sĩ nổi tiếng trước 1975
ở Miền Nam] từng đề cập. Và một trong
những tiểu thuyết thần sầu của Henry James mà Linda Lê nhắc tới ở đây, là Tên nào Gấu
cũng thù, do hồi đó Gấu mê một em, và thần tượng của em là những đấng trên! 
Điểm Sách London 7 Oct 2010 MONTGOMERY
CLIFT was a lush, a loser and a masochist; for more than 15 years he was
also one of the finest actors in America - as Clark Gable put it, 'that
faggot is a hell of an actor.' His beauty, his drinking, his homosexuality,
his failure and his unaccountable talent have all re-formed themselves as
elements of the icon that stands in for Clift, a potent image of the suffering
star. Having seen himself in Howard Hawks's 
Cynthia Ozick, trả lời phỏng vấn, "Cuốn sách thay đổi đời tôi", cho biết, đó là cuốn Washington Square, của Henry James. Bà viết: Một bữa, khi tôi 17 tuổi, ông
anh mang về nhà một tuyển tập những câu chuyện bí mật, mystery stories,
trong, lạ lùng sao, có truyện The Beast in the Jungle của Henry James.
Đọc nó, tôi có cảm tưởng đây là câu chuyện của chính đời tôi. Một người
đàn ông lớn tuổi, đột nhiên khám phá ra, ông bỏ phí đời mình hàng bao năm
trời. Và Gấu nhớ tới lời ông anh nhà
thơ phán, mi yêu thương nó thì xách cổ nó ra khỏi cái gia đình đó, như vậy
là may mắn cho cả nó và cho cả mi! Đúng rồi, số báo này có bài của Gấu. Bạn quí, thư ký tòa soạn order. Bài đăng lên, bị thiến mất mấy chữ, Gấu cằn nhằn, bạn quí sorry, nói, tao mà không thiến mấy dòng đó, mấy bà đó đi gặp mày, thiến luôn của quí của mày! Thời gian này, Gấu có báo riêng. Tờ Tập San Văn Chương. Nguyễn Tường Giang bác sĩ, ông chủ lo tiền bạc, quản lý báo, nghe, bực quá, ra lệnh post lại trên báo nhà, nguyên con. Gấu vốn tính cả nể, “chẳng dám đụng ai”, bèn nói, thôi, bỏ đi. Cũng rét chứ bộ. Còn nhớ một ý, hách lắm, nhân Tuý Hồng mới cho ra lò “Tôi nhìn tôi trên vách”, đại khái: Mấy bà viết văn, thì thường là viết tiểu thuyết xã hội, [ý nói, đái không qua ngọn cỏ!], và lấy ngay cuộc sống gia đình làm đề tài. Đàn ông viết truyện, đàn bà viết tự truyện. Đàn ông đẻ ra nhân vật, mấy bà chẳng cần đẻ, bệ ngay ông chồng của mình vô. Mấy ông đi từ cái bếp lên tủ sách [ý nói, ăn uống xong xuôi, bèn viết], mấy bà bê mẹ tủ sách xuống bếp, vừa viết văn vừa thổi cơm. Đang nhặt sạn gạo, bèn lấy mẹ một hột sạn thay cho dấu chấm trên chữ i! * Gấu nhớ là, bài viết của Gấu có chôm mấy ý trong một bài viết của Virginia Woolf. Cái hình ảnh, lấy hột gạo/hạt sạn thay cho dấu chấm trên chữ i, là của Woolf ? Hẳn thế. Gấu, sức mấy mà nghĩ ra một hình ảnh, lấy ra từ "tam giác bếp núc", của Levi-Strauss, đẹp đến như thế! (1) Bạn có liên tưởng ra, hình ảnh một cái hột… khác, không? (1) Văn minh nhân loại, theo C. Lévi-Strauss, chỉ luẩn quẩn quanh xó bếp. Trước tiên là sống. Cái thuở loài người ăn uống như thú vật. Rồi chín, khi Prométhée ăn cắp giùm lửa. Chín là trạng thái trừ khử nước, trong sống. Cộng thêm nước, thành rữa, thúi. Đó là ba đỉnh cái kiềng ba chân của C. Lévi- Strauss. Phiền một nỗi, trong khi nướng, thui... con người bỗng mê "khói", bởi vậy văn minh nhân loại cũng chỉ là một đường thẳng, đi từ mật ong, tới tàn thuốc. Thoạt kỳ thuỷ, ăn mật ong, "hỗn như gấu", tới khi hít khói thuốc, là tàn một chu kỳ văn minh. * Gấu nhớ ra cái tít của bài viết rồi, "Nhà văn nữ và tiểu thuyết xã hội". Được “lạng lách” [được gợi hứng], từ một bài của Woolf, qua đó, bà cho rằng, tiểu thuyết là thứ mạt hạng trong các thể loại văn học, và tiểu thuyết xã hội là "mạt hạng của mạt hạng", và nhà văn nữ, do tạng của họ, chỉ hợp với thứ này! Hà, hà! Đúng là "danh bất hư truyền": Một tên 'sa đích văn nghệ'! Gấu cũng
nhớ ra mấy câu ông bạn quí delete rồi, đại ý: Đi từ thành
công tới thất bại! “Tôi nhìn
tôi trên vách” quá tuyệt. Gấu gặp Tuý
Hồng, độc nhất một lần, khi còn ở building Cửu Long, sau khi ông bê bà về
đây ít lâu. Cô nữ điện thoại viên mà anh lính già mê, Gấu cũng mê! Ông trưởng
đài lại càng mê. Hai người bồ bịch với nhau, chẳng ai biết, chỉ đến khi
ông trưởng đài bị mìn VC cùng với Gấu, tại nhà hàng nổi Mỹ Cảnh, cô thương
quá, sợ ông chết, bật khóc nức nở, thế là bể chuyện. Mai, Mai… để anh kể cho em nghe về một thành phố thỉnh thoảng buổi sáng có sương mù… Mai thôi làm việc. Khi chúng tôi chia tay nhau
tại cầu thang, trong khi chờ thang máy, đột nhiên nàng nói: "Tôi sợ, tôi
sợ lắm", nàng nói câu đó bằng tiếng Pháp. Tôi mở cửa thang máy cho nàng và
bỗng chợt nhớ câu tôi hỏi vị bác sĩ người Pháp chữa trị cho tôi, khi còn
nằm trong nhà thương Grall: * Nhảm thế
đấy. Trong cuộc
trò chuyện giữa Volkov và Brodsky, khi được hỏi, tại sao cả trăm năm, từ
Karolina Pavlov tới Mira Lokhvitskaya, đàn bà chỉ đứng khép nép bên chiếu
thơ, thế rồi, bất thình lình, cùng một lúc, chúng ta có hai tài năng khổng
lồ, là Tsvetaeva và Akhmatova, đứng ngang hàng với những nhà thơ khổng lồ
trên thế giới, Brodsky cho rằng, vấn đề này không liên
quan tới thời gian. Nhưng, có thể, chính là vấn đề thời gian [Then, again,
maybe it has]. Vấn đề theo
tôi [Brodsky], là, đàn bà rất mẫn cảm với trà đạp đạo đức, với vô đạo đức,
về mặt tâm lý cũng như về mặt tinh thần. Và vô đạo đức thì phổ cập, tràn
lan, thế kỷ khốn kiếp của chúng ta chẳng hề thiếu!
Họa Sĩ Trần Duy PV:Báo “Nhân Văn” ra đến số
6 thì bị tịch thu ngay tại nhà in. Đã quá nửa thế kỷ để nhìn nhận lại, để
chiêm nghiệm về phong trào “Nhân văn Giai phẩm”, bây giờ ông nghĩ sao về
sự kiện ra đời và tồn tại của báo “Nhân Văn”? Họa sĩ Trần Duy: Kể ra báo “Nhân
Văn” lúc bấy giờ tôi cũng cho là nguy hiểm chứ chẳng phải không. Nếu Nhân
Văn mà nó được sống và nó phát triển theo cái khả năng thật của nó, tôi
cũng chưa biết kết quả của nó sẽ như thế nào. PV: Thưa ông, việc ra báo “Nhân
Văn” ngày ấy chắc là không thể nằm ngoài sự theo dõi của ngành an ninh?
Không ít ý kiến cho rằng chính Trần Duy là công an nằm vùng. Họa sĩ Trần Duy: Tôi nói thật
với anh, những người làm báo “Nhân Văn” gặp nhau ở đâu cãi nhau ở đấy, đầu
đường xó chợ, chỗ nào cũng nói ào ào lên. Công an cần quái gì phải đặt người
theo dõi. Chỉ cần đứng ở đầu đường đã nghe các anh cãi nhau, công an biết
hết rồi. Mà công an cũng biết trong “Nhân Văn” ai là chủ chốt rồi. Có thể
là tôi nhưng tôi không phải là người chủ đạo trong vấn đề đó. Có thể tôi
là người trung thành, tôi chấp hành tất cả quy định của anh em. Tôi không
phải là cái người quyết định tất cả đường lối. Đứng về mặt kiến thức chính
trị, tôi nói thật, tôi không thể đạt đến mức độ của anh Nguyễn Hữu Đang. Anh
Nguyễn Hữu Đang là người có tầm vóc lớn lao, chứ không phải là người bình
thường. Tôi chỉ là một anh họa sĩ, có một số kiến thức về nghề nghiệp, có
một số kiến thức về văn hóa, nhưng mà đứng về quán triệt mọi vấn đề không
thể bằng anh em được. Lapham's Cách Mạng Ui chao, 30 Tháng Tư mà vớ được
số báo thì đúng là trúng tủ! TV sẽ lai rai giới thiệu vài
bài, thí dụ, của Hannah Arendt, về nguồn gốc của từ “cách mạng”, và của
Simone Weil, giải hoặc từ thần kỳ này.
c. 1930: Tunis THE COMING STORM Oppressive tyrant Abul-Qgsim al-Shabbi, "To the Tyrants
of the World." This poem was circulated and 1969: Hanoi THE PARTY IS ALL After thirty-nine years of glorious
struggle, having brought the August Revolution to triumph and the first
war of resistance to victory, and at present fighting against the U.S. aggressors
to save the country while building socialism in the North, our people are
confident that our party's leadership is very clear-sighted and has led
our nation continually from victory to victory. In the Party's history of
struggle and in its daily activities, especially on the fighting and production
fronts, numerous cadres and Party members have displayed great valor and
exemplary conduct. They are always the first to face hardships and the last
to claim rewards, and have been credited with great achievements. Our Party
has brought up a revolutionary young generation of boys and girls full of
zeal and courage in fulfilling every task. However, besides those good comrades,
there are still a few cadres and Party members whose morality and quality
are still low. They are burdened with individualism and always think of
their own interests first. Their motto is not "each for all," but "all for
me." Because of their individualism, they flinch from hardships and difficulties
and sink into corruption, depravation, waste, and luxury. They crave fame
and profits, position and power. They are proud and conceited, look down
on the collective, hold the masses in contempt, act arbitrarily and tyrannically.
They are cut off from the masses and from realities, and are affected by
bureaucratism and commandism.They make no efforts to improve themselves and
don't seek to improve their ability through study. Because of their individualism,
too, they provoke disunity and lack a sense of organization, discipline,
and responsibility. They do not carry out correctly the line and policies
of the Party and the state, and harm the interests of the revolution and
the people. In short, individualism is the source of many wrongdoings. In
order to turn all our cadres and Party members into meritorious revolutionary
fighters, our Party should strive to imbue them with the ideals of communism,
the Party's line and policies, the tasks and morals of Party members. Criticism
and self-criticism should be seriously practiced in the Party. Frank criticism
of cadres and Party members by the people should be welcomed and encouraged.
The life of the Party cell should follow the rules. Party discipline should
be just and strict. Party control should be rigorous. Every cadre and Party
member should place the interests of the revolution, the Party, and the people
above everything. They must resolutely make a clean sweep of individualism,
elevate revolutionary morals, foster the collective spirit and the sense
of solidarity, organization, and discipline. They must keep in constant
touch with realities and in close contact with the masses. They must truly
respect and develop the collective sovereignty of the people. They must
study and train hard and seek to improve their knowledge so as to fulfill
their tasks well. The above is a practical way to observe the anniversary
of the founding of our party, the great Party of our heroic working class
and people. It is also a necessary thing to do in order to help all cadres
and Party members advance and make greater contributions to the complete
victory of the resistance against U.S. aggression, for national salvation,
and the successful building of socialism. Ho Chi Minh, "Elevate Revolutionary Ethics, Make a Clean Sweep of Individualism." Ho drafted the Vietnamese declaration of independence in 1945-beginning it with a quotation from the American declaration-and held the post of president of the country for the next twenty-four years. The Geneva Accords of1954 divided Vietnam along the seventeenth parallel, and Ho maintained control of the north. Less than two months before his death in September 1969, he declared, "The U.S. imperialist aggressors are doomed to defeat!" Theo GCC, không phải thằng Tẩy
muốn chia xứ Mít làm ba kỳ để trị, mà là để cho Đàng Trong thoát khỏi kiếp
bị Đàng Ngoài ăn cướp. Kẻ ở bên ngoài nhìn rõ hơn kẻ ở trong cuộc. Tới 1
phát, là chúng biết liền, có 1 sự khác biệt về “mentalité” giữa Bắc Kít và
Nam Kít. Graham Greene mê là mê Nam Kít. Giả như thằng Tẩy không đánh chiếm
xứ Mít, thì Đàng Trong đã bị Đàng Ngoài làm thịt từ đời thuở nào rồi. Chính
vì bằng mọi cách phải ăn cướp được Miền Nam mà Bắc Kít mới rước họa Tầu Phù,
và gây hậu quả hiện nay, ngoài cái sự băng họa toàn xứ Mít, vì những lời
dối trá được bọc bằng cái chân lý nước Việt Nam là một. In one scene, a young Russian
soldier is stabbed in the throat and bleeds slowly to death while his comrades
watch, pinned back by Chechen snipers: Trong một xen, một người lính "Hồng Quân" bị đâm vào cổ, và máu cứ thế ộc ra, trong khi đồng đội ngắm nhìn, dưới sự canh chừng của du kích bắn sẻ Chechnya
K Tks. Gấu không coi lại, đang
mải tìm lỗi của em TH. NQT TB: Sai nặng là từ "ồng ộc".
Mấy từ kia, watch, chứng kiến, pinned back, ghìm lại, đúng hơn. Nhưng dịch như của Gấu, cũng... được Note: Dưng không, lòi ra bài
này. Đúng là THNM, hay là tại 30 Tháng Tư, thật. (1)
Nói về những dã man tàn ác trong thời chiến Gấu làm radiophoto operator
cho hãng UPI, và đã từng gửi những bức hình dã man tàn bạo, của phe ta, trong
thời gian chiến tranh. Những cảnh lính gốc Miên trong quân đội VNCH khi
đi hành quân về, hai người lính gánh kẽo kẹt những chiếc đầu lâu, những
chòm tai người, là chuyện thực sự xẩy ra. Những vụ như Mỹ Lai, đều có chứng
tích. Tuy nhiên, đây mới chính là phần 'nhân bản' của phe ta. Tôi có phịa ra một số, thí dụ
như cái xen, một tay khốn khổ, bị tra tấn dã man vì tội phản cách mạng,
đã tự sát bằng cách lấy một cái đinh to tổ bố, đóng vào sọ mình. Nhưng ở
Trung Quốc, bạn biết đấy, thực tại vượt quá tưởng tượng. Một độc giả, buộc
tôi tội "đạo", vì cái cảnh ghê rợn đó, đã do chính ông bố của người đó thực
hiện, bởi vì ông ta không làm sao kiếm ra một phương tiện nào khác, để chấm
dứt chuỗi ngày đau khổ. Và cái nơi chôn cất họ, được
nhân dân thân thương gọi là Mả Ngụy. Hồi Hộp Ngày Trở Về
“Tác phẩm của Du Tử Lê xứng
đáng được ra ngoài “ánh sáng” sau bao nhiêu năm nổi tiếng âm thầm.” Theo GCC, âm thầm thú hơn nhiều! Tatyana Tolstaya, trong bài
Tưởng niệm Brodsky viết, ông không tới với nước Nga, nước Nga bèn "âm thầm"
đến với ông. Hồi hộp trở về. Tuyệt! Hồi hộp trở về với Đất Mẹ. Chỉ
sợ bị Đất Mẹ đá đít không cho về như Thầy Kuốc! Nói thì xấu hổ, nhưng lần đầu
về lại Đất Bắc, Gấu rất hồi hộp. Chỉ sợ cả hai đếch nhận ra nhau. Nếu muối mất vị mặn của nó,
làm sao có lại được. (Évangile theo thánh Matthieu). Nhà văn theo một nghĩa
nào đó, là muối của đất, hay ngắn gọn hơn, là đất. Marguerite Yourcenar,
thuộc Hàn lâm viện Pháp ghi nhận, trong tiếng Anh của người Mỹ, dirt, dơ
dáy, là đất, theo nghĩa của người làm vườn; một thứ đất mầu mỡ, sẵn sàng
để trồng trọt: Cho thêm tí dơ vào chậu bông này đi. (Put a little more dirt
in this flower pot.) Ai cho phép mi là thi sĩ ? 
Ui chao, 30 Tháng Tư mà vớ được
số báo này thì đúng là trúng tủ!
Fyodor Dostoevsky, portrait
made while the author was exiled to a Siberian labor camp for his association
with the intellectual Petrashevsky circle, c 1850 Mình đã nhiều
đêm trò chuyện với Raskolnikov ngày 16 tuổi âm âm, nhưng Dostoyevsky thì
mãi mãi xa thẳm, hư vô, không thực, tan loãng dù mãi mãi ở đó, chừng nào
mình còn sống trên đời. Nhã 
Bài viết của Simone Weil trong
số báo này.
The Revolution was "designed"
by supremely rational men, Marx and Engels among them, yet when it came
it was no more rational than the symbolic blizzard raging through Pushkin's
"Demons," Blok's "The Twelve," and Akhmatova's Poem Without a Hero.
A French diplomat saw two soldiers
shoot dead an old woman street vendor, close to the American embassy, rather
than pay for two tiny green apples. In "The Twelve," a villainous gang of
Red Guards stumble through black night and driving snow, ready to destroy
everything in their path. (It may be among them is someone from the Vasilevsky
soup kitchen.) They lust to drink, have pleasure, and uphold the Revolution.
Nothing is sacred. "Now with my knife / I will slash, I will slash!" Behind
them limps a starving dog - the old world. They think of sticking a bayonet
in it, but turn their attention back to what goes always before them, barely
visible in the thick snow, a red flag. Bearing that flag, leading the cutthroats,
walking lightly above the storm - is Jesus Christ. Christ and the Devil have changed places: Chúa
Ky Tô và Quỉ bèn đổi chỗ cho nhau!
Con ma nham hiểm Bắc Kít, Con
Quỉ Chuồng Lợn của Kafka, bèn cười khinh bỉ: Phải thế thôi!
Và Linh Hồn Trắc Ẩn của một miền đất, bèn thì thầm, Tại sao? (1)
Cách Mạng được “vẽ” ra bởi những
người cực kỳ thuần lý, Marx và Engels trong số họ. Tuy nhiên khi nó tới,
thì cẩm như 1 trận bão ẩn dụ, điên cuồng thổi qua “Những Con Quỉ” của Pushkin,
“Muời Hai Tên” của Blok, và “Bài thơ đếch có nhân vật” của Akhmatova Một nhà ngoại giao Tẩy nhìn thấy
hai tên VC Liên Xô bắn chết 1 bà bán hàng rong trên phố, kế bên Tòa Đại Sứ
Mẽo, thay vì trả tiền hai trái táo xanh nhỏ xíu.
Hồi Hộp Ngày Trở VềTrong “Muời Hai Tên” của Blok, 12 tên Vệ Binh Đỏ, Red Guards, trong đêm tối St Petersburg, gặp ai giết người đó, tàn phá, hủy diệt tất cả cái gì vướng chân chúng trên đường đi, dâng cao ngọn cờ Cách Mạng. Đằng sau chúng, là 1 con chó đói – cái thế giới cũ, chúng tính đâm cho con chó 1 một mũi bayonet, nhưng quay nhìn về phía xa, về phía trước, một hình ảnh như đang dẫn dắt chúng: Trong tuyết dầy, đặc, là 1 ngọn cờ đỏ, và hình bóng chúa Ky Tô: Bearing the flag, leading the cutthroats, walking lightly above the storm- is Jesus Christ. “Tác phẩm của Du Tử Lê xứng
đáng được ra ngoài “ánh sáng” sau bao nhiêu năm nổi tiếng âm thầm.” Theo GCC, âm thầm thú hơn nhiều! Tatyana Tolstaya, trong bài
Tưởng niệm Brodsky viết, ông không tới với nước Nga, nước Nga bèn "âm thầm"
đến với ông. Hồi hộp trở về. Tuyệt! Hồi hộp trở về với Đất Mẹ. Chỉ
sợ bị Đất Mẹ đá đít không cho về như Thầy Kuốc! Nói thì xấu hổ, nhưng lần đầu
về lại Đất Bắc, Gấu rất hồi hộp. Chỉ sợ cả hai đếch nhận ra nhau. Nếu muối mất vị mặn của nó,
làm sao có lại được. (Évangile theo thánh Matthieu). Nhà văn theo một nghĩa
nào đó, là muối của đất, hay ngắn gọn hơn, là đất. Marguerite Yourcenar,
thuộc Hàn lâm viện Pháp ghi nhận, trong tiếng Anh của người Mỹ, dirt, dơ
dáy, là đất, theo nghĩa của người làm vườn; một thứ đất mầu mỡ, sẵn sàng
để trồng trọt: Cho thêm tí dơ vào chậu bông này đi. (Put a little more dirt
in this flower pot.) Ai cho phép mi là thi sĩ ? 30.4.2014 31.10.2010 The Worst of the Madness November 11,
2010 ... if we
are American, we think “the war” was something that started with Pearl Harbor
in 1941 and ended with the atomic bomb in 1945. If we are British, we remember
the Blitz of 1940 (and indeed are commemorating it energetically this year)
and the liberation of Nếu chúng ta là Mẽo, chiến tranh
bắt đầu với Trân Châu Cảng và chấm dứt với trái bom nguyên tử 1945... Nếu
chúng ta là Hà Lan, chúng ta nghĩ đến Anne Frank. Ngay cả nếu chúng ta là
Đức, thì chúng ta chỉ hiểu 1 phần của câu chuyện.
Ngay cả chúng ta là Mít, thì
chúng ta cũng đếch biết 1 tí gì về cuộc chiến Mít, hà, hà! Trước 1975, Bắc Kít là Thiên
Sứ, sau 1975, Con Quỉ Đỏ Bắc Kít. Đó là ý nghĩa của chương Demons trong “Tiểu Sử Solz”, của ông The Revolution was "designed"
by supremely rational men, Marx and Engels among them, yet when it came
it was no more rational than the symbolic blizzard raging through Pushkin's
"Demons," Blok's "The Twelve," and Akhmatova's Poem Without a Hero.
A French diplomat saw two soldiers
shoot dead an old woman street vendor, close to the American embassy, rather
than pay for two tiny green apples. In "The Twelve," a villainous gang of
Red Guards stumble through black night and driving snow, ready to destroy
everything in their path. (It may be among them is someone from the Vasilevsky
soup kitchen.) They lust to drink, have pleasure, and uphold the Revolution.
Nothing is sacred. "Now with my knife / I will slash, I will slash!" Behind
them limps a starving dog - the old world. They think of sticking a bayonet
in it, but turn their attention back to what goes always before them, barely
visible in the thick snow, a red flag. Bearing that flag, leading the cutthroats,
walking lightly above the storm - is Jesus Christ. Christ and the Devil have changed places: Chúa
Ky Tô và Quỉ bèn đổi chỗ cho nhau!
Con ma nham hiểm Bắc Kít, Con
Quỉ Chuồng Lợn của Kafka, bèn cười khinh bỉ: Phải thế thôi!
Và Linh Hồn Trắc Ẩn của một miền đất, bèn thì thầm, Tại sao? (1)
Bác Hồ có một con chim Nhân đây xin giới thiệu bài viết về lồng nhốt chim, liên quan đến giai thoại Tạ Từ. “Trong nhạc phẩm còn có câu
“Khi về son thắm lồng người, thu cánh tạ mây trời” . Câu này có nghĩa là:
việc Ánh Hà cùng bố mẹ trở về Hà Nội dưới ách thực dân Pháp khác nào việc
chui vào “lồng người” , chui vào “lồng son cóng sứ” (tức lồng đẹp nhốt chim
quý hoạ mi), mất hết tự do, chỉ còn biết nhìn ra mây trời để mà nhớ thương,
để mà tạ từ mây trời, tạ từ người bạn trai thân thiết Nguyễn Văn Huấn còn
ở lại với cuộc kháng chiến. Vì vậy, hai chữ “tạ từ” được tôi (tức Tô Vũ) dùng để dặt tên cho nhạc phẩm. Nhiều ca sĩ không hiểu ý nghĩa
hai chữ “lồng người” cho nên đã hát lầm thành “lòng người”. Back to VN War 
Phản ứng đầu tiên của Charlie
về bức ảnh này là: "Rất hiếm khi thấy được khoảnh khắc một ai đó đang cúi
đầu cầu nguyện, và thường xảy ra khi chúng tôi bắt đầu rời trại hơn là sau
khi trở về. Điều thú vị là anh ta đang mặc áo giáp, và canh gác cẩn thận
ở cả hai bên hàng rào. Khẩu M16, mũ lính và một người đang cầu nguyện." Ở cả hai bên hàng rào. Tuyệt! 
Lam Son 1971 
Số báo cũ, TLS, Oct 9, 1998. Có ba bài thật tuyệt. Bài về Malaparte, điểm cuốn The Skin, với cái tít thần sầu: Chàng dandy của những vùng cực tồi tệ: Malapatre và phòng tranh của những bức họa ghê rợn. Dandy of the lowest depths. Curzio Malaparte and his gallery of horrors. Đọc 1 câu thật tuyệt, khi ông viết về cú Đồng Minh giải phóng Âu Châu: Ông ta [Malaparte] luôn nói với những tên thắng trận, Hãy nhìn xem, tụi mi làm chúng tao thân tàn ma dại như thế này, see what a despicable being you have made of me, and of us. Cái hình cầu Long Biên sắp bị
huỷ. Phải chiêm ngưỡng nó, song song với cái hình dưới đây, nhờ nó, mà Trần
Dần làm được câu thơ nổi tiếng, nhớ đại khái, chỉ thấy mưa sa trên nền cờ
đỏ, ngày VC tiếp thu Hà Nội. Đúng cái cảnh GCC còn nhớ, về Hà Nội, trước
khi bỏ chạy vô Sài Gòn.
Note: Hình VC đi qua cầu Long
Biên, 1954, tiếp thu Hà Nội, Histoire, Le Vietnam depuis 2000 ans.
Hình Bắc Hàn, National Geographic, số đặc biệt Oct 2013, 125 ans
de reportages. Photo: Một cảnh sát chỉ đường tại Pyongyang. Cô…. Bắc Kít dưới đây, khóc, ngày Bác Hát qua đời. 
HOPE IN A THIN SHELL “You were not
who you were, but what you were rationed to be”: Note: Thấy trên Gió-O một bài, đọc song song với HOPE
IN A THIN SHELL, trên, thật tuyệt. TV sẽ có bản tiếng Việt sau, cũng đọc
song song với bản tiếng Việt của Gió O. Huế Mậu Thân
@ London Chez Tin Văn McCullin is talking about the
elusive moment of connection with his subject - the "yes", the moment of
naked affinity where he or she sees him, and forgives him, at death's edge,
starving, inconsolably bereaved, when their own child lies dead on the hall
floor, bombed in the attack: still "yes. Yes, take me. Yes, take us. John Le Carré dans la préface
de Au coeur des ténèbres, Robert Laffont, Paris, 1980. (1) Cái từ "ma", “my” trong "ma
souffrance", "my pain", quá thần sầu. Câu tưởng đơn giản, mà kinh khủng quá.
• ELUSIVE (adjective) The adjective ELUSIVE has 3 senses: 1. difficult to describe 2. skillful at eluding capture 3. be difficult to detect or grasp by the mind Familiarity information: ELUSIVE used as an adjective is uncommon. K dịch một cách trần trụi là " khó tả" . Elusive moment of connection : một khoảnh khắc đồng cảm khó tả , một giây phút cảm thông không diễn thành lời . Mấy người viết văn thường lãng mạn hóa những tình huống rất thông thường . Những nạn nhân chiến tranh ấy biết làm gì khác hơn là lặng yên khi họ sống dưới sự khống chế của các bên ? K nghĩ mấy ông ấy chỉ biện hộ cho những tấm hình đó thôi hà. Tks all. NQT A chronicler who recites events
without distinguishing between major and minor ones acts in accordance with
the following truth: nothing that has ever happened should be regarded as
lost for history. To be sure, only a redeemed mankind receives the fullness
of its past - which is to say, only for a redeemed mankind has its past
become citable in all its moments. Each moment it has lived becomes a citation à l' ordre du jour - and that day is Judgment Day.
Walter Benjamin: Illuminations. Theses on the Philosophy of History Đỉnh Cao Chói Lọi. DTH: Nobel văn chương? Ceux qui ne tirent pas
les leçons du passé sont condamnés à le revivre. Note: Bài viết này, của GCC, đọc thú quá! Hà, hà! Đối với hầu hết
cư dân của nó, Liên-bang Xô-viết (là một điều gì) còn hơn cả một nền văn
minh. Còn hơn cả một ấn bản méo mó, hư ruỗng của điều gọi là hiện đại tính.
Đây thực sự là một thế giới. Thế giới độc nhất mà cư dân của nó hiểu, và
có được. Và theo như tiền nhân của họ: Đây là đỉnh cao lịch sử, sự hiểu biết,
và thành tựu của nhân loại. Lũ Bắc Kít cũng
có 1 niềm tin trời biển về cái xứ Bắc Kít của chúng, y chang, và đây là
1 trong những điều giải thích chúng cực mê văn học Nga. Steiner, trong bài
viết Dưới Cái Nhìn Đông Phương
cũng nhận ra điều này. Gấu cũng đã có thời, cũng tin
như vậy. Phải đến những ngày sắp đi xa, thì mới ngộ ra, không phải, cái
làm chúng giống nhau, là Cái Ác Á Châu. Bởi thế, khi Munro, Canada, ẵm Nobel,
đám phê bình phán, bà này là đệ tử của Chekhov, Gấu lắc đầu, nhảm. Đệ tử
của Chekhov phải là cái em Tẫu, Yiyun
Li trên TV đã từng
giới thiệu.
Bà này mới đúng là chân truyền, y bát của nhà văn Nga Chekhov. Cái Ác Âu Châu, Mỹ Châu, toàn thế giới, không làm sao đọ được với Cái Ác Á Châu, với những đại sư phụ như Nga, Tẫu, Bắc Kít. Tuyệt tác thế giới 
Liệu có cường điệu khi phán
Gulag đánh gục Đế Quốc
Đỏ? Cường điệu cái con khỉ. Tác
phẩm này là 1 cuộc thám hiểm guồng máy phi nhân, và trong khi thám hiểm,
khai phá như thế, đã hoàn toàn xóa bỏ huyền thoại ma quỉ, phục hồi nhân phẩm
con người, trong có cả hạnh phúc, qua lao động cải tạo. Với sức người sỏi
đá cũng thành cơm, không chỉ như thế, mà còn có mùi con người! Ngoài tính tài liệu lịch sử
ra, thì tại làm sao bi giờ vưỡn đọc Gulag?
Cái từ "ma", “my” trong "ma
souffrance", "my pain", quá thần sầu. Câu tưởng đơn giản, mà kinh khủng quá.
Dân trí cao tới đâu, đạo hạnh
cao tới đó, truy diệt cái xấu tới đó. Nhà văn Nguyên Ngọc: Tôi sinh
ra ở Quảng Nam - Đà Nẵng, nhưng tuổi đời đẹp nhất của tôi lại sống, chiến
đấu và viết ở Tây Nguyên. Nếu không có Anh hùng Núp, cụ Mết thì không có
“Đất nước đứng lên”, không có “Rừng xà nu”… và đương nhiên không có Nguyên
Ngọc. Chính cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ của đồng bào
Tây Nguyên, chính văn hóa Tây Nguyên với những mái nhà rông, tiếng cồng chiêng
vang giữa núi rừng, những đêm uống rượu cần nghe già làng kể sử thi… tất
cả khiến Tây Nguyên như một bầu sữa mẹ, tạo nên ngôn ngữ văn chương Nguyên
Ngọc. Tôi không nhận mình là một tài năng văn chương, tôi chỉ ghi lại hiện
thực đời sống nơi núi rừng Tây Nguyên hùng vĩ thôi. (1) Đây là nghịch lý của cuộc chiến,
thì cứ nói đại như vậy: Một khi chấp nhận anh hùng Núp, thì phải chấp nhận
cái gia tài cuộc chiến là một nước Mít như hiện nay. Đau thế! Cả 1 cuộc chiến, chết 3 triệu
người, chưa kể di tản, vượt biển, để đẻ ra cái chế độ cực kỳ khốn kiếp như
hiện nay, nhưng chưa khốn kiếp bằng cái chuyện, cứ sử thi cách mạng, anh
hùng Núp ca hoài, ca hoài, không hề thấy thúi, không hề thấy nhục nhã! Đây cũng là nghịch lý mà Todorov
nêu ra trong bài viết được TV giới thiệu (1) Dân Mít còn đau hơn thế: cái “chủ nghĩa tư bản” mà Mít đang có, là Tư Bản Đỏ Mafia, của “chỉ” những tên Mafia Đỏ. Một tên - cha đẻ của những quỉ
sứ như anh hùng Núp, cả đời chưa từng tỏ ra cũng biết đau, như bất cứ 1
tên Mít nào, bi giờ chửi cả nước là “ơ thờ, vô cảm”, chúng “ơ thờ, vô cảm”
là hậu quả của những ác quỉ Núp - do 1 nửa bộ óc bị thiến, nên đếch làm
sao nhận ra được nghịch lý này! Đâu chỉ 1 tên, mà cả 1 miền
đất! Một nửa xứ Mít! Nếu tôi trở về lại If I Go Back Lần đầu tiên Yiyun Li nhìn thấy
một nhóm tù nhân trên đường đi tới bãi hành hình là khi cô 5 tuổi. Có ba
người đàn ông và một người đàn bà, tay bị trói, líu ríu leo lên pháp truờng
dã chiến ở một cánh đồng bên ngoài thành phố Bắc Kinh. Viên sĩ quan giơ tay,
hô to: “Xử tử những tên trộm cướp phản cách mạng!” Cô bé 5 tuổi mừng rỡ,
bởi vì thế giới, một khi bớt đi những tên trộm cướp, những tên dám làm điều
nguy hại cho thiên đàng xã hội chủ nghĩa Trung Quốc, thì chắc chắn là sẽ tốt
đẹp hơn. Trong Ngàn năm kinh kệ, Yiyun
Li không chỉ kể những câu chuyện về những tên trộm cướp, mà còn nhiều chuyện
khác. Những câu chuyện thật thông minh, thật tinh tế, là những đan dệt những
thực tại chua cay của cuộc sống mỗi ngày không chỉ dưới thời Mao, mà còn
dưới thời kỳ những người kế vị ông, trong bước nhẩy vọt tới chủ nghĩa tư
bản thô tục, trần trụi. Trong tương lai những sử gia
sẽ nhìn lại những bước đầu tiên của TQ dẫn tới địa vị siêu cường, như là
một sự thay đổi kinh tế quan trọng nhất kể từ cuộc Cách Mạng Kỹ Nghệ. Về
những thay đổi như thế có ý nghĩa gì tới người dân TQ bình thường bây giờ,
họ sẽ đọc những câu chuyên của Li về những người già cả gặp nhau uống trà
trong những tiệm cà phê bên ngoài một siêu thực mới mọc ra; những người
trẻ mơ một cuộc đời mới ở Mỹ, có thể có tiền gửi về cho gia đình bà con;
những bà già mất hết tiền dành dụm do sự sụp đổ của những nhà máy quốc doanh,
cố kiếm việc làm như là một thứ đầy tớ tại những trường tư đầu tiên của xứ
sở. Những nhà sử học xã hội còn nhận ra sự thay đổi về thái độ, cách ứng
xử, khi đám trẻ dám hôn nhau công khai giữa công chúng qua lại mà không còn
e dè sợ hãi, khi người đàn bà dám công khai bầy tỏ sự bất bình, khi những
sinh viên được xem những cuốn phim Mỹ đầu tiên trong đời. Nhưng đó không phải lý do độc
nhất Li đáng đọc. Như nhà văn mà bà mến mộ, William Trevor, bà thật tài
tình nắm bắt cái tinh tế chi ly, cái thoáng chốc xuất hiện ở nơi tư tưởng
và hành động, ở trong những truyện ngắn của mình, bất thình lình thả người
đọc bà vào trong những thế giới tin tưởng được, đúng rồi, nó như vậy đó.
Đúng cái thực, cái thực đúng như thế, đúng rồi, nó như vậy đó, ‘the real
thing’, đó là từ ngữ mà Salman Rushdie ngợi khen bà. Truyện của bà đã được
in trên The Paris Review, the New Yorker, đã từng được giải thưởng này nọ,
mặc dù vậy, tình trạng cư trú tại Mỹ của bà cho tới lúc này thật bấp bênh,
và có thể bị trả về TQ bất cứ lúc nào. Khi được giải thưởng Cork vào tháng
10 năm ngoái, 2005, bà không dám đi dự lễ trao giải, vì sợ trường hợp di
trú của bà bị từ chối, phải thu vén đồ đạc trở lại TQ. Theo lý thuyết, Mẽo cho phép
những nghệ sĩ thứ thiệt, có khả năng lạ thường, extraordinary ability, ở
lại, nhưng trên thực tế, điều này được cắt nghĩa một cách thật chật hẹp.
Là một Chekhov đương thời của thế giớ,i OK, nhưng làm sao chứng minh đây? Tiếu lâm là, nếu bà thực sự
là một nhà ly khai, thì lại dễ ợt! Nếu bà viết những câu chuyện có tính tuyên
truyền, thật dữ dằn, thật gây sốc, nhằm tố cáo “Cái Ác Đại Háng”, thay vì
những truyện ngắn rất người rất nhân bản, Li ngay lập tức được công nhận
[qualify] tư cách tị nạn. Vấn đề thực sự ở đây là, Li
không thực sự là một nhà ly khai. Thế mới thú vị! Bà đã sống ở Mẽo 10 năm,
không trở lại TQ, và vẫn muốn, một ngày đẹp trời về lại để gặp lại bố mẹ
vẫn ở đó. Liệu chuyện đó có ngày sẽ xẩy
ra, trở về TQ thăm bố mẹ? Tôi cũng chẳng biết nữa. Tuy vậy, ngay cả như
vậy, tôi từ chối sách của tôi được dịch qua tiếng TQ. Tôi không biết, nó
sẽ được chấp nhận như thế nào, ở đó. Nhưng tôi là công dân TQ, và tôi trở
về, họ sẽ làm gì với tôi, tôi cũng không thể biết được. Ngay cả những người
TQ có quốc tịch Mẽo, trở về, mà còn bĩ hành hạ đủ thứ kiểu, và bị bắt giữ
bởi đủ thứ lý do quái quỉ, đây là nỗi băn khoăn của Kim Dung, xin lỗi, của
những người TQ trí thức hải ngoại: chẳng bao giờ an toàn, nếu trở về! * Sự kiện Thiên An Môn, với bà và nhiều người khác, là điểm ngoặt. “Tôi trở thành người lớn, một kẻ trưởng thành, sau sự kiện đó”, bà viết. Bà 17 tuổi, khi đó. Đó là Thứ Bẩy, bà và bạn đi tới lớp học toán , và khi trở về, lúc đó là 6.30 chiều, và mọi người đã kéo những chiếc xe buýt ra đường nhằm cản bước tiến của quân đội. Rất nhiều người tràn ra đường, vì tất cả đều nghĩ, quá nhiều người như thế, thì quân đội không dám nổ súng. Li và bà chị lớn bị nhốt ở trong nhà, với ông bố đứng canh chừng; bà mẹ ra đường thăm thú tình hình. Bà không đi tới được quảng trường, nhưng chứng kiến cảnh tượng một bà mẹ ôm đứa con gái bẩy tuổi bị bắn chết trên tay, rũ rượi đi trên đường phố. Bà mẹ trở về nhà, khóc nức nở. Không ai quên nổi tuần lễ đó. “You were not
who you were, but what you were rationed to be”: Note: Thấy trên Gió-O một bài, đọc song song với HOPE
IN A THIN SHELL, trên, thật tuyệt. TV sẽ có bản tiếng Việt sau, cũng đọc
song song với bản tiếng Việt của Gió O.
Mặt Trời Lặn ở Fossoli Tôi biết, nghĩa là gì, không
trở về.
Qua những hàng rào kẽm gai tôi nhìn thấy mặt trời xuống và chết Và da thịt tôi như bị xé ra Bởi những dòng thơ của một thi sĩ già: “Mặt trời thì có thể lặn và mọc Nhưng chúng tôi, ngược hẳn lại Ngủ, sau 1 tí ánh sáng ngắn ngủi, Một đêm dài ơi là dài” Tháng Hai, 7, 1946 Romania Herodotus once said that But for them, there was never We, descendants of their blood, To argue is our way ALEXANDRU CETATEANU Asia Literary Review. Winter 2009 ALEXANDRU
CETATEANU was born
in Romania, which he escaped during the Ceausescu regime to Canada where
he now lives. Xứ Mít
Sử gia Ngô Sĩ Liên có lần phán Nhưng với lũ Mít Chúng ta, lũ hậu duệ của Con
Rồng Cháu Tiên, Tìm hoài, tìm hoài, Cái Xứ mình nó thế One Art The art of losing isn't hard
to master; Lose something every day. Accept
the fluster Then practice losing farther,
losing faster: I lost my mother's watch. And
look! my last, or I lost two cities, lovely ones.
And, vaster, -Even losing you (the joking
voice, a gesture -Elizabeth Bishop, The Complete Poems, 1927-1979, Một Nghệ Thuật Nghệ thuật mất thì không khó
để trở thành một “sư”; Mất 1 cái gì đó, mỗi ngày, mọi
ngày. Rồi thực tập nó, làm sao mất
mau lẹ hơn, xa mãi hơn: nơi chốn, tên tuổi, Tớ mất cái đồng hồ của mẹ tớ.
Gấu mất một thành phố, rồi hai
thành phố, toàn những thành phố cực thân thương. Ngay cả mất Em (một giọng nói
tếu tếu, một cử chỉ mà Gấu cực mê), Whoever wishes
to remember must trust to oblivion, to the risk entailed in forgetting absolutely,
and to this wonderful accident that memory then becomes. -Maurice Blanchot Người nào mong mỏi hoài nhớ
chắc hẳn đã tin rằng có lãng quên, tin rằng có sự rủi ro tiếp đó là sẽ quên
tuốt tuột, và chính từ sự ngẫu nhiên tuyệt vời này mà kỷ niệm được hình thành. Người ta biết rằng sẽ quên, không chừng quên
tuốt, nên biến những gì đáng nhớ thành ký ức, để sau này khỏi quên đó mà
. K
Tôi tìm vùng chủ yếu của linh
hồn, nơi Cái Ác tuyệt đối và tình anh em đụng độ (1) Đọc cái tuyên ngôn của băng đảng NN này, (2) Gấu buồn cười quá, nhất là cái đoạn mở, quy trách nhiệm cho nhà văn Mít [VC, tất nhiên], cái gì gì thờ ơ, vô cảm… Quả là có “cái gì gì” gọi là thờ ơ vô cảm, nhưng
khi quy trách nhiệm như thế, là đặt con trâu trước cái cày. Dick Halstead, Sếp UPI của GCC,
trên trang net của ảnh, than thở, cuộc chiến Mít làm mất tiêu tuổi trẻ của
anh và những tên Yankee mũi lõ cùng lứa tuổi. Cái cú đưa cả lò Ngụy vô Trại
Tù, đừng nghĩ là Gấu bịa đặt, hoang tưởng ra. [Giả như đúng như thế, thì
Gấu đã là Kafka mũi tẹt rồi!] Nó là sự thực, nếu chỉ nhìn những năm tù đằng
đẵng của 1 Thảo Trường, 17 năm, thí dụ. Nhìn cái danh sách băng đảng
NN mới hỡi ơi, toàn 1 lũ Bắc Kít, cùng mấy tên tinh anh Miền Nam bỏ chạy
cuộc chiến bợ đít VC, rơi rớt một hai người Gấu quen, thí dụ thiền sư PTH.
Cả đất nước, đúng hơn, cả xứ
Bắc Kít, đếch đêm nào ngủ được, thời gian cuộc chiến Mít. Bạn không tin
ư? Thì cứ nghe lại những bản nhạc đỏ của thời kỳ đó, hoặc đọc anh hùng Núp
của NN, hay, hay… Hỏi tức là trả lời vậy Thờ ơ, vô cảm là hậu quả của bịa đặt ra những cú như đầu độc tù Phú Lợi, đẻ ra những quái vật như anh hùng Núp, sáng tác những câu thơ xúi cả 1 miền đất đi vô chỗ chết… 30.4.2014
[new, underconstruction] 
Tù Gulag,
đầu thập niên 1930 Introduction And fate made everybody equal Son of a kulak or Red commander Here classes were all equalized. -Alexander Tvardovsky, The Gulag had its own laws,
its own customs, its own morality, even its own slang. It spawned its own
literature, its own villains, its own heroes, and it left its mark upon all
who passed through it, whether as prisoners or guards. Years after being
released, the Gulag's inhabitants were often able to recognize former inmates
in the street, simply from “the look in their eyes”
Chết điếng toàn thân trong giây lâu 
Cái cú đưa sĩ quan Ngụy đi cải
tạo tại vùng Cực Bắc Bắc Việt không giống giải pháp chót [final solution]
của Nazi, mà mô phỏng Gulag của Xì. Đúng hơn, của Nga Hoàng. Tống tù đi
Miền Đông Hoang Dã, lập những trại tù, thành 1 quần đảo, không chỉ đưa sĩ
quan Ngụy, mà là tất cả vợ con họ hàng của chúng. 
@ Văn Hóa, Lý Kiến Trúc’s Magazine. Re: Cú Trần Trường
|
