Cái Tốt vs Cái Ky Tô!

Star of
the Nativity

In the cold season, in a locality accustomed to heat more than
to cold, to horizontality more than to a mountain,
a child was born in a cave in order to save the world;
it blew as only in deserts in winter it blows, athwart. 

To Him, all things seemed enormous: His mother's breast, the steam
out of the ox's nostrils, Caspar, Balthazar, Melchior-the team
of Magi, their presents heaped by the door, ajar.
He was but a dot, and a dot was the star. 

Keenly, without blinking, through pallid, stray
clouds, upon the child in the manger, from far away-
from the depth of the universe, from its opposite end-
the star was looking into the cave. And that was the Father's stare.

                                                                                December 1987 

Joseph Brodsky: So Forth 

Đêm Thánh Vô Cùng

 
Vào một mùa lạnh, tại một miền đất quen với nóng nhiều hơn là lạnh
quen với đồng bằng hơn là núi non,
một đứa bé sinh ra trong một hang cỏ, để cứu vớt thế giới ;
gió thổi như nó chỉ thổi ở trong những sa mạc vào mùa đông, từ bên này qua tới bên kia.

Với Cậu Bé, mọi thứ, mọi vật có vẻ như thật lớn lao: vú mẹ, làn hơi từ
mũi con bò, Caspar, Caspar, Balthazar, Melchior – toán Magi, những quà tặng của họ thì chồng ở bên cửa, hé mở.
Cậu Bé chỉ như một điểm và một điểm là ngôi sao.

Hào hứng, không chớp mắt, qua những
đám mây xanh xao, lạc lõng, ở phía bên trên đứa bé ở trong máng cỏ, xa thật xa -
từ chốn sâu thẳm của vũ trụ, từ phía tận cùng đối nghịch -
ngôi sao chăm chú nhìn vào trong hang. Và đó là cái nhìn của Vì Cha (1)

Date: Sun, 12 Sep 2010 16:48:26 -0700

Dear GNV,

How have you been? I hope you enjoy your vacation and take care.
Bac Gau oi, dung lien luy nhieu voi cay viet khac.
Enjoy your works, your life and family.
Your readers and your family need you and are more important.
Soon,

H/A

Take Care.
Merry Christmas to U and Family

Dec, 25, 2011

NQT

---

Thơ Mỗi Ngày

by CM, London

Lưới khuya, hồn ốc lạc thiên đường

CM @ London

---

THIS DAY

wind knows what love is
the summer day flashing royal colors
a lone fisherman surveys
the world's wound
a struck bell swells
people strolling in the afternoon
please join the year's implications

someone bends toward a piano
someone carries a ladder past
sleepiness has been postponed a few minutes
only a few minutes
the sun researches shadow
and drinking water from a bright mirror
I see the enemy within

an oil tanker
the tenor's song enrages the sea
at three in the morning I open a tin can
setting some fish on fire

Bei Dao: The ROSE of TIME

Edited by Eliot Weinberger

[Note: To DV: Làm ơn dịch bài trên. Tks. NQT]

Hi bác G,

D.V mới đọc bản dịch bài "This day"  từ bản Anh ngữ của bác, có những chỗ sáng sủa và "bảnh" hơn như "cơn buồn ngủ bị cưỡng lại vài phút"...
Chữ "cưỡng lại" thực sự đúng và hay hơn.
Riêng câu cuối "Đưa mấy con cá lên giàn hỏa" quả là có một khoảng cách, nếu so với nguyên tác của Bei Dao.

Ngày này

Gió biết rõ tình yêu
Ngày hè lấp lánh sắc màu vương giả
Người câu cá cô độc đang đo lường
vết thương của mặt đất
Chuông ngân vang đang trương nở
Người rảo bước sau ngọ
Xin hãy thêm vô hàm nghĩa của tháng năm này 

Có người cúi mình xuống dương cầm
Có người vác thang đi qua
Cơn buồn ngủ bị đẩy lùi mấy phút
Chỉ là mấy phút
Mặt trời đang coi xét chiếc bóng
Tôi uống nước từ tấm gương sáng
Nhìn thấy kẻ địch của lòng mình 

Tiếng hát của một giọng nam cao
Giống tàu chở dầu chọc giận biển lớn
Tôi mở lon đồ hộp lúc ba giờ sáng
Để những con cá tỏa ánh rạng ngời.

From my iFone

Gửi bác bản tạm dịch bài “This day” của Bei Dao. Chúc bác vui luôn.
D.V

Tks
Many Tks. Take Care. GNV.
Gấu sẽ đi 1 đường dịch, từ bản tiếng Anh, sau.
Có tí khác biệt, giữa hai bản dịch, tiếng Việt của DV và tiếng Anh, của Eilot Weinberger.

[Trong Now & Then, Robert Hass, trong 1 bài viết về Rilke, đã đưa ra chừng 10 bản dịch, tiếng Anh, của 1 bài thơ của Rilke. Bài này thú lắm, cho thấy, dịch thơ, theo GCC, càng có nhiều bản dịch, càng tốt, và đừng bao giờ sợ sai ý của nguyên tác. Borges sửa thơ của chính ông hoài. Thành ra, tờ TLS khuyên, tốt nhất, bạn nên học tiếng Tây Ban Nha, để có nhiều bản dịch, của 1 bài thơ, của chính Borges, do Borges sửa đi sửa lại!]

Ngày này

Gió biết tình yêu là gì
Ngày hạ, sắc màu vương giả lấp lánh
Một ông câu trơ trọi
Đo vết thương của thế giới
Chuông ngân vang rền rĩ,
Người tản bộ sau ngọ
Làm ơn nhập vào những hàm ngụ của năm

Một người nào đó cúi xuống chiếc dương cầm
Một người nào đó vác thang qua
Cơn buồn ngủ bị cưỡng lại vài phút
Chỉ vài phút
Mặt trời kiếm cái bóng
Uống nước từ gương sáng,
Tôi nhìn thấy kẻ nội thù

Một chiếc tàu chở dầu
Tiếng hát giọng nam cao chọc giận biển
Ba giờ sáng tôi mở lon thiếc
Đưa mấy chú cá lên giàn hỏa.

August 9, 1998

One Art

The art of losing isn't hard to master;
so many things seem filled with the intent
to be lost that their loss is no disaster.

Lose something every day. Accept the fluster
Of lost door keys, the hour badly spent.
The art of losing isn't hard to master.

Then practice losing farther, losing faster:
places, and names, and where it was you meant
to travel. None of these will bring disaster.

I lost my mother's watch. And look! my last, or
next-to-last, of three loved houses went.
The art of losing isn't hard to master.

I lost two cities, lovely ones. And, vaster,
some realms I owned, two rivers, a continent.
I miss them, but it wasn't a disaster.

-Even losing you (the joking voice, a gesture
I love) I shan't have lied. It's evident
the art of losing's not too hard to master
though it may look like (Write it!) like disaster.

-Elizabeth Bishop, The Complete Poems, 1927-1979,
Farrar, Straus & Giroux

Robert Hass: Now & Then

Một Nghệ Thuật

Nghệ thuật mất, đạt đến mức thượng thừa, không khó.
Rất nhiều thứ ở trên đời này, sinh ra là để được –không “bị được” nhe! - mất đi.
Và cái sự mất đi như thế, đếch phải 1 thảm họa! 

Mất một cái gì đó, mọi ngày.
Chấp nhận tí bối rối mất mẹ chùm chìa khoá
Hay một giờ qua đi "uổng" cú mèo!
Nghệ thuật mất đâu có khó, trở thành Trùm, Đại Sư Phụ.

Thực tập dài, mất ông via,
Mất làm sao nhanh hơn nữa, nhất là thứ ông via BHD!
Nơi chốn, và tên, và ở đâu,
Chúng có nghĩa gì đối với bạn để làm 1 cú du lịch.
Chẳng có thứ nào sẽ đem đến thảm họa.

Tôi mất cái đồng hồ của ông bố.
Và này! Cái cuối cùng, cái trước cái cuối cùng, của ba căn nhà yêu thương,
ba mái nhà ấm cúng của tôi, đều cúng cho VC cả!

Nghệ thuật mất mát đâu có khó để đạt đến mức thượng thừa!
Gấu mất hai thành phố, hai thành phố thật yêu thương, Hà Nội, rồi Xề Gòn.

JUNE 20 [1999]

Father's Day: Li-Young Lee

Here is a poem by Li- Young Lee, from his first book, Rose (BOA Editions.) Lee lives in Chicago and is the author of two widely admired books of poetry and a memoir. He was born in Jakarta, Indonesia, in 1957, of Chinese parents. The following year his father was arrested by the government of President Sukarno and spent a year as a political prisoner. The family fled Indonesia when the father was released, traveling from Hong Kong to Macau to Japan, and in 1964, when Lee was seven, they settled in the United States. Here is a poem about his father:

The Gift

To pull the metal splinter from my palm
my father recited a story in a low voice.
I watched his lovely face and not the blade.
Before the story ended, he'd removed
the iron sliver I thought I'd die from.

I can't remember the tale,
but hear his voice still, a well
of dark water, a prayer.
And I recall his hands,
two measures of tenderness
he laid against my face,
the flames of discipline
he raised above my head.

Had you entered that afternoon
you would have thought you saw a man
planting something in a boy's palm,
a silver tear, a tiny flame.
Had you followed that boy
you would have arrived here,
where I bend over my wife's right hand.

Look how I shave her thumbnail down
so carefully she feels no pain.
Watch as I lift the splinter out.
I was seven when my father
took my hand like this,
and I did not hold that shard
between my fingers and think,
Metal that will bury me,
christen it Little Assassin,
Ore Going Deep for My Heart.
And I did not lift up my wound and cry,
Death visited here!
I did what a child does
when he's given something to keep.
I kissed my father.

"The Gift," read once, would seem to be a fairly straightforward poem about learning loving and nurturing behavior from a loving and nurturing father. It's very pleasing that way, but there's a lot in the poem that such a reading doesn't account for. And so it's a good example of how much difference the active participation of the reader makes. We have to notice that it's also written in such a way that it's about how time collapses. The story of the father and the son folds so seamlessly into the story of the husband and wife. And it's about something more complicated in the relation of father and son. The hands that touch the boy so tenderly are also the "flames of discipline" that were raised above the boy's head. And the metal sliver is a "flame," a tear and a flame, and the father seems to be planting it in the son. So the poem is about learning love and punishment from the same hands. And it's about the metal sliver as the knowledge of mortality. The son, in the course of things, will bury the father. He is the "Little Assassin" and that knowledge, it would seem, is what goes for the heart. It's complicated, in the way that poetic logic often is, because it can mean in contradictory ways at the same time. If the son is the little assassin, and the sliver is also the little assassin, and the sliver is experienced as the threat of death, then the son is his own death, planted in his palm by his father. This is dream logic, the logic of each individual's sense of fate, and it is subterranean, like the father's story, "a well of dark water, a prayer." So interesting: the love the boy learned from the father he gives to the wife, as a gift; all the rest, too complicated to say, in a physical act, he gives to the poem.

Robert Hass: Now & Then

Note: Bài thơ này, tính post chào mừng cuốn sách mới ra lò của bạn LVT, về “thuốc phiện của chúng ta thời này, là lũ nhóc”. Nhưng đọc, thấy căng quá!
Hà, hà!
Căng thật. Và, tuyệt thật.

Trên TV, đã từng giới thiệu Li-Yong Lee.

THAT LITTLE SOMETHING

for Li-Young Lee

 The likelihood of ever finding it is small.
It's like being accosted by a woman
And asked to help her look for a pearl
She lost right here in the street. 

She could be making it all up,
Even her tears, you say to yourself,
As you search under your feet,
Thinking, Not in a million years ... 

It's one of those summer afternoons
When one needs a good excuse
To step out of a cool shade.
In the meantime, what ever became of her? 

And why, years later, do you still,
Off and on, cast your eyes to the ground
As you hurry to some appointment
Where you are now certain to arrive late?

Charles Simic 

Dịch theo kiểu classic : 

Một chút gì 

Sẽ chẳng bao giờ biết được đâu
Chút gì rất nhẹ ... tựa hôm nào
Nàng đến kề bên, nhờ tìm giúp
Giữa đường rơi một hạt minh châu 

Có thể rằng Nàng bịa đấy thôi
E rằng nước mắt cũng vờ rơi
Mắt dò dưới chân, lòng thầm nghĩ
Tìm suốt triệu năm cũng chỉ hoài 

Hôm ấy, một chiều của mùa hè
Cuồng chân trong bóng mát im che
Viện trăm ngàn cớ mà ra khỏi ...
Còn Nàng , vì cớ gì vậy kìa ? 

Thế thôi mà sao sau bao năm
Thi thoảng mắt lại dò mặt đường
Những lần vội đến nơi hò hẹn
Dù biết mười mươi, trễ, chuyện thường

K

Tks. NQT

GCC biết đến cái tên Li-Young Lee là qua bài thơ trên.
*

Ngu Yên

Đọc Thơ Trước Nửa Đêm

Anna Swir  ('Swirszczynska)Anna Swir  ('Swirszczynska) ( 1909-1984 ) sinh ở Warsaw. Tốt nghiệp đại học về Văn chương Ba lan. Bà làm thơ, viết kịch và truyện trẻ em. Qua đời vì bệnh ung thư 1984 tại Keakow

Note: Krakow, không phải Keakow.
Bài thơ này, TV cũng đã giới thiệu.

ANNA SWIR
1909-1984

Poetry readings are not common in some countries. In others, among them Poland, they draw an audience that doesn't treat poetry as an aesthetic experience only.
Rather, in one way or another, such audiences bring to the event their multiple questions about life and death. This poem captures well the ignorance and helplessness of both the poet and her listeners.
Đọc thơ thì hơi bị hiếm ở vài xứ sở. Ở những xứ khác, trong có Ba Lan, thính giả kéo tới không chỉ để nghe đọc thơ, như 1 kinh nghiệm thẩm mỹ, mà còn ưu tư về chuyện sống, chết, ba cái lăng nhăng khác nữa. Bài thơ dưới đây nắm bắt đúng cái sự ngỡ ngàng, vô tri, bất lực, giữa người đọc, và người nghe, thơ.

POETRY READING

I'm curled into a ball
like a dog
that is cold.

Who will tell me
why I was born,
why this monstrosity
called life.

The telephone rings. I have to give
a poetry reading.

I enter.
A hundred people, a hundred pairs of eyes.
They look, they wait.
I know for what.
I am supposed to tell them
why they were born,
why there is
this monstrosity called life.

Đọc thơ

Lạnh,
Tôi cuộn người thành trái banh
Như giống chó thường làm 

Ai sẽ nói cho tôi biết
Tại sao tôi sinh ra
Tại sao cái quỉ ma này
gọi là cuộc đời

Chuông điện thoại
Tôi phải đi một đường đọc thơ
cho thính giả mê thơ

Tôi đi vô
Cả trăm người
Cả trăm cặp mắt
Họ nhìn
Họ đợi
Tôi biết họ đợi gì
Đợi tôi nói với họ
Tại sao họ sinh ra
Tại sao có cái quỉ ma gọi là cuộc đời

---

Trong cuốn của Robert Hass, Gấu mới dinh về, có bài "Cơn giận dữ của Chekhov", Chekhov's anger, thật là tuyệt, và lại có tí tính thời sự, vì liên quan đến truyện ngắn, và truyện ngắn mới được Nobel.
Gấu chép lại ở đây, mấy câu thật thú, đọc khi ở tiệm sách, và vì thế mà dinh về dinh [đưa nàng về dinh!]:

Chúng ta được dạy từ những người viết giả tưởng của thế kỷ 19, là đọc tác phẩm, vì cái nhìn của nó, không chỉ về những cuộc đời riêng tư, mà về trọn xã hội.

We have been taught by the fiction writers of the nineteenth century to read work for its view not just of individual lives but of a whole society.

Chekho tính làm cú này, không phải viết rộng và mang tính biểu tượng, largely and symbolically, nhưng choàng lên một khối lượng khổng lồ những cuộc đời Nga, but by covering immense amounts of Russian life.
Cẩm như Trò Đời, Comédie humaine, của Balzac, của Tẩy.

Nhưng câu kết bài viết mới cực thú:
Nếu Chekhov không phải là một trong những nhà tiểu thuyết gia vĩ đại nhất, thì ông là 1 trong những nhà thi sĩ lớn lao nhất.

Robert Hass, 1986.