|
Valentine's Day
8/3
Trong Tuyển
Tập Thơ do Czeslaw Milosz tuyển chọn, mà TV thường giới thiệu, Cuốn sách của những
sự vật sáng ngời, A Book of Luminous Things, có một chương, Da
Đờn Bà,
Woman’s Skin, toàn những bài thần sầu về cái làn da thần sầu. Nhân Ngày của Các
Bà, bèn đem ra cùng tụng. Nhưng, trước khi tụng, post lại khúc
sau đây, về kỷ
niệm lần đầu chiêm ngưỡng một em Nam Kít.
Có liên quan tới… Da Mùi/Màu
Hồi đó ở với
bà chị họ, nơi ngoại ô Bạch Mai. Một bữa có một ông chú, từ Sài-gòn
ghé. Gọi là
chú, vì ngày trước học chung với ông già. Chú Th. quê Phú Hữu, một làng
nằm
trên sườn một ngọn đồi, dưới chân núi Tản. Ngày nhỏ theo bà già từ
Thanh Trì,
ven sông Hồng, vượt hết cánh đồng Sơn, đứng từ dưới nhìn lên, những căn
nhà lẩn
sau đám cây trên đồi. Bà già chỉ: nhà bà Hàn kia kìa. Gái Thanh Trì
thường làm
dâu Phú Hữu. Cậu bé có mấy bà cô ở trên đồi. Trai Phú Hữu thường ra
Thanh Trì
làm học trò ông giáo Dực. Ông già và chú Th. học chung lớp. Chú thi
rớt, bị bố
la, bỏ xứ Bắc, nhẩy tầu đi một lèo tới Sài-gòn làm giầu. Ông già thi vô
sư phạm,
ra làm hiệu trưởng trường tiểu học, mỗi nhiệm sở đẻ một đứa con làm
dấu. Đứa Hải
Dương, đứa Lục Yên Châu... Nhiệm sở chót Việt Trì (Vĩnh Yên), năm 1945,
rồi
"thôi" luôn.
Lần đó chú Th. ghé chơi trên đường về quê,
mang làm quà cho mấy trái xoài, và dẫn thằng cháu đi mua cho một đôi
giầy, vô
tình cho nó một thú vui: đánh thật bóng, rồi thử xem bụi hè phố Hà-nội
mất mấy
ngày mới làm mờ.
Lần gặp lại,
là ở Sài-gòn. Ông hỏi: "Nước nhà độc lập rồi, còn 'dzô' đây làm gì?"
Ông hình như lấy làm tiếc cho thằng con người bạn học. Cộng sản
"nòi", bố bị đảng phái thủ tiêu. Lý lịch "tốt" như thế, bỏ
đi thật uổng! Chửi một hồi thấy tội, ông nhắc lại một vài kỷ niệm, hồi
học
chung với ông già. Giầu có như vậy, ông vẫn nhớ, và cười cười, mày chắc
cũng đã
hưởng qua nhiều lần, cái thú ngồi giữa đồng làng, làm một trong tứ
khoái, rồi
"chịn" lên mặt cỏ tươi. Làng Thanh Trì của tôi, chú chỉ nhớ có vậy.
Thú thật! Làng Thừa Lệnh, quê Chu Tử, kế ngay bên Phú Hữu. Hai người
hình như
quen nhau, từ hồi còn nhỏ. Cô bé con chú Th. là "mặc khải" miền nam,
Sài-gòn của tôi. Dây mơ rễ má với Hà-nội, là vậy.
"Nới"
rộng ra, nó liên can đến cả một miền đất.
Nhiều người Bắc chắc còn
nhớ cái váy nâu, cái quần thâm. Vải may xong, nhúng nâu, nhúng
bùn, phơi nắng, cho tới khi cứng như mo cau, mới được xỏ vào người. Lần
bà chị
đưa đứa em tới "trình diện" ông chú, người đàn bà miền nam xuất hiện
trước thằng nhỏ Bắc-kỳ, là hình ảnh một cô bé trong bộ bà ba đen, mỏng,
mượt,
mát, như... làn da thứ nhì của con người. (1)
STEVE KOWIT
1918-
Why is the
most simple scene of a woman before a mirror a very sensuous poem? Of
course,
it's because of a red lip, the tip of the tongue which licks it, and
because of
the admiration with which she looks at her eyes.
Tại làm sao mà tình như thế này, cái cảnh tượng đơn giản, “em của Gấu”
đứng trước
gương? Lẽ tất nhiên, bởi là vì đôi môi đỏ, cái lưỡi đỏ, liếm nó, và bởi
vì em
mê mẩn ngắm em trong gương, ngắm cái thân hình mĩ miều lồ lộ, trước mắt
em
IN THE
MORNING
In the
morning,
'holding her
mirror,
the young
woman
touches
her tender
lip with
her finger
&
then with
the tip of
her tongue
licks it
&
smiles
&
admires her
eyes.
after the
Sanskrit
CHU SHU CHEN
C.1200
I nearly
fell in love with this poet, Chu Shu Chen, about whom not much is known
except that
she lived some time around 1200, and one morning suffered because of
her
solitude. Reluctantly yet willingly she listened to her servant, who
was ready
to enhance
her physical charm. The plum flower had a clearly erotic meaning in
that
civilization.
MORNING
I get up. I
am sick of
Rouging my
cheeks. My face in
The mirror
disgusts me. My
Thin
shoulders are bowed with
Hopelessness.
Tears of loneliness
Well up in
my eyes. Wearily
I open my
toilet table.
I arch and
paint my eyebrows
And steam my
heavy braids.
My maid is
so stupid that she
Offers me
plum blossoms for my hair.
Translated from the
Chinese by
Kenneth Rexroth
LI
CH'ING-CHAO
1084-1142
Li Ch'ing-chao
was once as famous as Li Po and Tu Fu among men. I have read hat often
in her poems there is a fusion of convention (such as one sees in "the
poems of an
abandoned concubine”) with real experience (the death of her husband).
HOPELESSNESS
When I look
in the mirror
My face
frightens me.
How horrible
I have become!
When Spring
comes back
Weakness
overcomes me
Like a fatal
sickness.
I am too
slothful
To smell the
new flowers
Or to powder
my own face.
Everything
exasperates me.
The sadness
which tries me today
Adds itself
to the accumulated
Sorrows of
the days that are gone.
I am
frightened by the weird cries
Of the night
jars that I cannot
Shut out
from my ears.
I am filled
with bitter embarrassment
When I see
on the curtains
The shadows
of two swallows making love.
Translated from the
Chinese by
Kenneth Rexroth

Cái tình yêu
mà chúng ta gọi là một bữa ăn
The New
Yorker, March 9, 2014
Valentine's Day

NYRB March
6, 2014
Sonnet
Không phải
Ulysses, cũng không phải bất kỳ 1 gã đàn ông mưu mẹo, khôn khéo nào
Trước khuôn
mặt thánh nữ của em
Tràn đầy
thanh danh & kính trọng & ân sủng
Một thằng suy
nhuợc, tàn phế, cà chớn như ta sẽ như thế nào, bạn quá hiểu
Ôi tình yêu,
mắt của mi xuyên thấu ta như gươm, dao
Chơi 1 cú thật
ngọt đúng tim ta, và ta té nhào
Và thế là mi
nâng niu, mi chăm sóc
Đâu cần, chỉ mình mi đủ làm lành vết thương mi gây ra
Ui chao, số
mệnh mới độc ác, cầm thú làm sao!
Và bây giờ,
là ta đây, lành lặn, từ viết cắn của con bọ cạp
Năn nỉ nọc độc
của nó, để lại được hạnh phúc thêm một vài lần nữa
Ôi tình yêu,
hãy rũ bỏ mọi thứ mà ta sợ ơi là sợ
Nhưng mà đừng,
đừng xoá mất, cơn đau mà ta thèm ơi là thèm:
Mất ân sủng đó,
thà rằng là ta chết!
Tờ này, bi
giờ không còn mấy mục GCC cực mê, thí dụ, của Vila-Maltas, của
Linda Lê… nhưng thấy thì vưỡn mua, hà, hà!
Số này có cái “ăng kết", enquête, điều tra, về Nghệ Thuật Yêu, về
“Cú Sét
Đánh”, có cú này không, hay là....bản kẽm?
Thì nó cũng
giống như Tình Yêu Như Trái Phá, anh Tẩy mũi tẹt bỏ chạy cuộc chiến,
tinh anh số
1 Miền Nam, phán.
Scan bài viết của 1 em Đầm, về “Gặp, là Sáng Tạo”: “Người ta
luôn luôn viết về cái xác chết của tình yêu”, M. Duras. Điều cần thiết
là làm tái
sinh ảo ảnh lần gặp gỡ đầu tiên, chính cái tình cờ gặp gỡ,
nhờ…. tiểu
thuyết, biến thành định mệnh…
Valentine's Day
To Touch
My hands
open the
curtains of your being
dress you in
another nakedness
discover the
bodies of your body
My hands
invent
another body for your body
Sờ
Bàn tay anh
vén bức màn “hoa lá cồn” của em
Mặc cho em một
trần truồng khác
Khám phá ra
những túi thịt khác của cơ thể của em
Bàn tay anh
Phịa ra 1
nhan sắc khác, cho cái “co” của em
Hà, hà!
Counterparts
In my body
you search the mountain
for the sun
buried in its forest.
In your body
I search for the boat
adrift in
the middle of the night.
Những
bản đối chiếu
Trong cơ thể
anh, em mò kiếm núi [khẩu súng đúng hơn, nhỉ]
Cho mặt trời
chôn vùi trong khu rừng của nó
Trong cơ thể
em, anh mò con thuyền
lênh đênh giữa
đêm
Across
A drop of
night
On your
breast’s tip
Mysteries of
the incarnation
Octavio Paz
Qua
Một giọt
đêm
Trên núm vú em:
Niềm bí ẩn nhập
thế.
Valentine's Day
It
is the most beautiful law of our species that that which is not admired
is
forgotten.
[Luật đẹp nhất của con người là, đàn bà thì là đẹp, và đẹp, thì là để
chiêm ngưỡng,
và chẳng hề bị lãng quên].
Alain
[Note: Dịch nhảm quá, nhưng tuyệt quá!]
Love Song
If you were
drowning, I'd come to the rescue,
wrap you in
my blanket and pour hot tea.
If I were a
sheriff, I'd arrest you
and keep you
in a cell under lock and key.
If you were
a bird, I'd cut a record
and listen
all night long to your high-pitched trill.
If I were a
sergeant, you'd be my recruit,
and boy, I
can assure you, you'd love the drill.
If you were
Chinese, I'd learn the language,
burn a lot
of incense, wear funny clothes.
If you were
a mirror, I'd storm the Ladies',
give you my
red lipstick, and puff your nose.
If you loved
volcanoes, I'd be lava,
relentlessly
erupting from my hidden source.
And if you
were my wife, I'd be your lover,
because the
Church is firmly against divorce.
1995
Joseph Brodsky
Tình Ca
Nếu em té xuống
nước, anh sẽ cứu em
Cuốn em vô mền,
sưởi ấm em bằng nước trà nóng
Nếu anh là cớm,
anh sẽ bắt em và nhốt em vô xà lim, có cửa khóa.
Nếu em là 1
con chim, anh sẽ đi 1 đường ghi âm
Và suốt đêm
nghe giọng ca thánh thót của em
Nếu anh là tên
đội, thì em là tân binh
Và nghe này,
tôi bảo đảm với em,
em sẽ mê quân trường đổ mồ hôi, sa trường ít đổ máu
Nếu em là 1
em Tẫu, anh sẽ học tiếng Tầu, đốt hàng bó nhang,
mặc quần áo nhố nhăng, tức cuời
Nếu em là
tấm gương,
anh sẽ tấn công tiệm mỹ phẩm,
đem về cho em son môi,
phấn má.
Nếu em
yêu núi
lửa, anh sẽ là nham thạch
Tuôn trào hoài từ nguồn bí ẩn
Và nếu em là
vợ anh, thì anh sẽ người yêu của em,
bởi vì Nhà Thờ cấm ly dị.
Adieu
& Bon Voyage, Nguyễn Quang Sáng!
Plus heureux que moi, vous vous
êtes
résignés à notre poussière natale.
Hạnh phúc hơn ta, tụi mi đành ôm mớ bụi quê hương.
Vous avez, en outre , la faculté de supporter tous les régimes, y
compris les
plus rigides.
Ngoài ra, tụi mi có tài, chế độ nào cũng bợ đít được hết, ngay cả thứ
khốn kiếp
nhất.
Ciroran: Sur deux
types de société [Về hai thứ xã hội]
trong Histoire et Utopie [Lịch sử và
Không tưởng]
*
"Cái phần đẹp nhất của tôi, thì đã ở đó rồi: Thơ Của Tôi."
Joseph Brodsky
[Cái phần đẹp nhất của Gấu, thì đã ở đó rồi: Những Ngày Ở Sài Gòn.
Và bây giờ: Istanbul ở Hà Nội!]
Valentine's Day
Ma Soeur
Nguyễn Tất
Nhiên
Ðưa em về dưới
mưa
Nói năng chi
cũng thừa
Phất phơ đời
sương gió
Hồn mình gần
nhau chưa ?
Tay ta từng
ngón tay
Vuốt lưng em
tóc dài
Những trưa
ngồi quán vắng
Chia nhau
tình phôi thai
Xa nhau mà
không hay
Hỡi em cười
vô tội
Ðeo thánh
giá huy hoàng
Hỡi ta nhiều
sám hối
Tính nết vẫn
hoang đàng !
Em hiền như
ma soeur
Vết thương
ta bốn mùa
Trái tim ta
làm mủ
Ma soeur này
ma soeur
Có dịu dàng
ánh mắt
Có êm đềm
cánh môi
Ru ta người
bệnh hoạn
Ru ta suốt
cuộc đời
Cuộc đời tên
vô đạo
Vết thương
hành liệt tim!
Ðưa em về dưới
mưa
Xe lăn đều
lên dốc
Chở tình
nhau mệt nhọc!
Ðưa em về dưới
mưa
Áo dài sầu
hai vạt
Khi chấm bùn
lưa thưa
Ðưa em về dưới
mưa
Hỡi em còn
nít nhỏ
Chuyện tình
nào không xưa ?
Vai em tròn
dưới mưa
Ướt bao
nhiêu cũng vừa
Cũng chưa
hơn tình rụng
Thấm linh hồn
ma soeur
(1971)

THE ROMANTIC
DOGS
Back then,
I'd reached the age of twenty
and I was
crazy.
I'd lost a
country
but won a
dream
As long as I
had that dream
nothing else
mattered.
Not working,
not praying
not studying
in morning light
alongside
the romantic dogs
And the
dream lived in the void of my spirit.
A wooden
bedroom,
cloaked in
half-light,
deep in the
lungs of the tropics.
And
sometimes I'd retreat inside myself
and visit
the dream: a statue eternalized
in liquid
thoughts,
a white worm
writhing
in love.
A runaway
love.
A dream
within another dream.
And the
nightmare telling me: you will grow up.
You'll leave
behind the images of pain and of the labyrinth
and you'll
forget.
But back
then, growing up would have been a crime.
I'm here, I
said, with the romantic dogs
and here I'm
going to stay.
Chó lãng mạn
Vào cái hồi đó,
khi tớ tới tuổi đôi mươi
Và tớ khùng.
Tớ mất một xứ
sở
Nhưng được một
giấc mộng
Một khi mà tớ
còn giấc mộng
Thì đếch có
gì đáng kể so với nó
Đếch cần làm,
đếch cần cầu nguyện
Đếch học hành
trong ánh sáng ban mai
Bên cạnh mấy
con chó lãng mạn.
Và giấc mộng
sống trong quãng trống của cái đầu của tớ.
Một cái giường
gỗ
Móc lơ lửng
trong nửa sáng nửa tối
Sâu, thật sâu
trong những lá phổi nhiệt đới.
Đôi khi tớ lặn
vô chính tớ
Và viếng thăm
giấc mộng: một bức tượng vĩnh cửu hóa trong những tư tưởng, ý nghĩ lỏng
như nước
Một con sâu
trắng quằn quại
Trong tình yêu.
Một tình yêu
bỏ chạy.
Một giấc mộng
trong một giấc mộng.
Và một cơn ác
mộng biểu tớ: Mi sẽ lớn lên, sẽ trưởng thành.
Mi sẽ để lại
đằng sau mi những hình ảnh của nỗi đau và của mê cung
Và mi sẽ quên.
Nhưng vào cái
lúc đó, lớn lên trưởng thành thì đúng là một tội ác.
Tớ thì ở đây,
tớ nói, cùng với những con chó lãng mạn.
Và sẽ tiếp tục
ở đây.
*
Trong những
chuyện về… Valentine, có một, của Garcia Marquez, trên TV đã từng kể,
và nay kể
lại, vì có liên quan đến nhận xét của người tử tế là Trần Văn Thuỷ, cái
gì gì,
chỉ có thú vật thì mới quay lưng với… thú
vật, để chau chuốt bộ da của nó.
Một em thầy
bói, bói được ngày chết của ẻn, và, cũng gần gần, thế là bèn dạy cho
con chó cưng
ngày ngày ra mộ của em, miệng ngậm bó hoa, vì em biết, sẽ đếch có ai
làm cái việc
đó, ngoài con chó, tất nhiên!
Thế rồi,
trong 1 lần training chó như thế, em gặp 1 đấng coi cũng được lắm, đấng
này mời
em lên xe, chở về thành phố, vì nghĩa trang chắc là ở ngoại ô. Đến nhà,
không lẽ
không lịch sự mời vô làm ly cà phê, nghe Đêm Thấy Ta Là Thác Đổ… Và trong
lúc
em loay hoay mở cửa thì bèn ngộ ra, những điềm báo của những con bài,
không phải
về cái chết, mà là về tình yêu.
Blues
Eighteen
years I've spent in Manhattan.
The landlord
was good, but he turned bad.
A scumbag,
actually. Man, I hate him.
Money is
green, but it flows like blood.
I guess I've
got to move across the river.
New Jersey
beckons with its sulphur glow.
Say,
numbered years are a lesser evil.
Money is
green, but it doesn't grow.
I'll take away
my furniture, my old sofa.
But what
should I do with my windows' view?
I feel like
I've been married to it, or something
Money is
green, but it makes you blue.
A body on
the whole knows where it's going.
I guess it's
one's soul that makes one pray,
even though
above it's just a Boeing.
Money is
green, and I am gray.
1992
Joseph Brodsky: So Forth
Blues
Mười tám niên
của tớ qua đi ở Manhattan.
Tên chủ nhà
lúc đầu OK, nhưng sau đó đếch được.
Một tên khốn
kiếp. Man, sao tớ tởm hắn ta thế!
Tiền thì
xanh, nhưng nó chảy như máu.
Tớ nghĩ, chắc
là phải khăn gói quả mướp làm 1 chuyến qua sông
New Jersey gật
đầu, vẫy vẫy, với khối ánh sáng rực lửa của nó
Nè, mười mí
năm qua đi thì cũng không đến nỗi tệ.
Tiền thì
xanh, nhưng nó không nẩy nở.
Tớ mang đi cái bàn, cái
ghế, cái tràng kỷ cũ.
Nhưng làm
sao bi giờ, với những lần đứng ở cửa sổ ngó trời đất, đường phố?
"Không hiểu vì
sao, không đóng bao giờ: "
Tớ cảm thấy mình kết hôn với nó, lấy nó làm vợ, hay 1 điều
gì đại khái như thế.
Tiền thì
xanh, nhưng nó khiến bạn thành “blue”
Nghe tiếng cơm
sôi cũng nhớ nhà:
Cơ thể, trọn 1 cục, nó biết, nó đi đâu, cho dù chỉ là 1 chuyến
giang hồ vặt
Tôi nghi là,
hồn ai người nấy giữ, người đó cầu nguyện
Cho dù, phía
bên trên kia, chỉ là cái Boeing.
Tiền thì
xanh, và Gấu thì nhớ Hải Âu.
[To U.
Merry
Christmas. Take Care. GNV]
Of
memory,
the unhappy man's home.
How to guess
time of night by listening to one's own heartbeat
Why we can't
see the end of our nose.
On the
obscurity of words and clarity of things.
Why
songbirds shit while they sing.
The truth
about sneezing in church.
A few tips
on how to make bad wine taste good.
What tunes
to whistle while walking past a graveyard at night.
What to say
to a mirror at four in the morning.
Plus a few
thoughts regarding the little dolls she made that all looked like me.
How she
stuck them with pins and hung them in a tree.
Charles
Simic
Chát Khuya
Về hồi nhớ,
cái nhà của 1 thằng đàn ông bất hạnh.
Làm sao biết
mấy giờ đêm, khi nghe tiếng đập của tim mình.
Tại làm sao
chúng ta không thể nhìn thấy cái chỏm mũi của mình.
Về sự tối
tăm của từ ngữ và sự sáng sủa của sự vật.
Tại làm sao
mấy con chim lại hót khi ị.
Sự thực về
những cú hắt hơi trong nhà thờ.
Vài cái mánh
về làm thế nào cho rượu vang dở thành thứ xịn.
Những điệu
nhạc nào bạn huýt sáo khi đi ngang nghĩa địa vào ban đêm.
Bạn nói với
cái gương điều gì khi ngó cái bộ mặt của bạn ở trong đó, vào lúc 4 giờ
sáng.
Thêm vài ý
nghĩ nho nhỏ về những con búp bế mà em làm ra, tất cả đều giống tớ.
Bằng cách
nào em đính chúng, và treo lên 1 cái cây
Valentine's Day
Amour Fou
Black sorrow
running after me
In the
street,
Calling me
Tom Cat,
Mr.
Hot-Nuts.
That's why I
break my neck,
Dart left
and right
Looking for
a hole to hide in,
Pretend I
don't know her.
A
lovey-dovey, hootchie-kootchie
Kind of
sorrow.
The
people
stopping to watch
Think we
are
both wacko.
In the
Street
He was
kneeling down to tie his shoes which she
mistook for
a proposal of marriage.
-Arise,
arise, sweet man, she said with tears glistening
in her eyes
while people hurried past as if stung by
bees.
-We shall
spend the day riding in a balloon, she
announced
happily.
-My ears
will pop, he objected.
-We'll throw
our clothes overboard as we rise higher
and higher.
-I'll smoke
a cigar that may sputter fireworks.
-Don't worry
my love, she hugged him. Even where
the clouds
are darkest, I have a secret getaway.
Charles
Simic: Jackstraws
Ở ngoài phố
Chàng quì xuống
buộc dây giầy, Nàng tưởng chàng ngỏ lời.
Đứng dậy đi,
anh chàng dễ thương kia ơi
Nàng nói, mắt đầy lệ,
Những người đi
đường vội,dạt ra, như tránh hủi, như sợ bị ong chích
Đôi ta sẽ trải
qua 1 ngày trên trái khinh khí cầu, nàng hoan hỉ phán.
Tai tôi sẽ nổ
tung
Đôi ta sẽ vứt
bỏ quần áo xuống thế gian này, cùng với trái cầu mỗi lúc một bay cao
Tôi hút xì gà,
sợ nổ khinh khí cầu
Đừng sợ, cưng.
Ngay cả khi mây đen ngập trời, thì em cũng vưỡn kiếm ra 1 lối thoát bí
mật
We
lost souls
and scattered spirits
holding
lanterns chase spring
scars
shimmer, cups revolve
light's
being created
look at that
enchanting moment
a thief
steals into a post office
letters cry
out
nails o
nails
the lyrics
never change
firewood
huddles together
searching
for an audience to listen
searching
for the heart of winter
river's end
a boatman
awaiting boundless twilight
there must
be someone to rewrite love
Bei Dao: The
Rose of Time
Chúng ta
Những cô hồn
vất vưởng, những tinh anh thất lạc
Cầm đèn săn
đuổi mùa xuân
Những vết sẹo
lung linh, những cái ly xoay tròn
Hãy nhìn khoảnh
khắc thần tiên, tuyệt cú mèo
Tên trộm
chui vô bưu điện
Những bức
thư la hét inh ỏi
Những cái
đinh, ôi, những cái đinh
Ướt át, trữ
tình, vãi linh hồn chẳng hề thay đổi
Củi chụm lại
Tìm một diễn
đàn, tìm người nghe
Tìm trái tim mùa đông
Nơi tận cùng
dòng sông
Một người chèo
thuyền đợi rạng đông bạt ngàn, vô tận
Vậy là phải
có 1 người nào đó viết lại tình yêu
Note: GCC
coi lại, thì ra dịch rồi, bản dịch mới dở hơn bản cũ, ngoài ra, còn bỏ
mất 1 câu.
Chúng ta
những linh hồn
mất, những tinh anh lạc
cầm đèn rượt
mùa xuân
những vết sẹo
sáng mờ mờ, nhưng cái ly xoay xoay
ánh sáng được
tái tạo
hãy nhìn cái
khoảnh khắc thần sầu đó
một tên trộm
chui vô bưu điện
những lá thư
khóc toáng lên
tay em, móng
nhọn, ôi móng nhọn
những bản nhạc
vàng, nhạc sến chẳng hề thay đổi
pháo bông
xúm lại
kiếm một diễn
đàn lắng nghe
kiếm trái
tim mùa đông
cuối sông
một anh chèo
thuyền đợi cõi mộng mị vô bờ bến
Ở đó phải có
1 tên nào đó viết lại tình yêu
the beauty
we love
Sunday,
December 4, 2011
Joyeux anniversaire,
Monsieur Rilke
I would like
to sing someone to sleep,
to sit
beside someone and be there.
I would like
to rock you and sing softly
and go with
you to and from sleep.
I would like
to be the one in the house
who knew:
The night was cold.
And I would
like to listen in and listen out
into you,
into the world, into the woods.
The clocks
shout to one another striking,
and one sees
to the bottom of time.
And down
below one last, strange man walks by
and rouses a
strange dog.
And after
that comes silence.
I have laid
my eyes upon you wide;
and they
hold you gently and let you go
when
something stirs in the dark.
~ Rainer
Maria Rilke
from The Book
of Images
translated
by Edward Snow
Chúc Mừng
Sinh Nhật, Em, my Valentine.
Anh muốn ru em
ngủ
Ngồi bên em,
và cứ ngồi mãi đó.
Anh muốn nựng
em và hát nhè nhẹ
Và cùng với
em bước vô cơn mộng và từ đó, trở về.
Anh muốn là
cái thằng đàn ông con trai ở trong nhà
Và thằng chả
đó biết rất rành: Đêm thì lạnh.
Và anh muốn
lắng nghe, vô và ra, trong em, trong thế giới, trong những khu rừng
Đêm tới giờ
đổ: Nó đổ cho một người, một tiếng chuông nữa, và người này nhìn tới
đáy thời
gian.
Và ở mãi dưới
đó, một người đàn ông sau cùng, lạ, bước bước, và đánh thức một con chó
lạ.
Và sau đó là
im lặng.
Anh mở rộng
cặp mắt của mình lên em;
Chúng sẽ nhẹ
nhàng ôm ấp em, dìu em đi,
Khi có điều
gì khuấy rộn trong đêm.
Valentine's Day
"Tôi
thích quán nhậu khi họ mở cửa cho cữ chiều. Khi không khí bên trong
quán còn
mát, và sạch và mọi thứ thì sáng long lanh, và tay giữ quán tự ban cho
mình 1
cái nhìn chót, khi nhìn vô gương, để coi xem cái cà vạt của anh ta có
OK hay là
không, và tóc tai mượt mà ra làm sao. Tôi thích những chai rượu xếp
ngăn nắp
phía sau quầy rượu và những cái ly sáng choang đáng yêu biết là chừng
nào và
cái sự ‘dzô, dzô, một trăm em ơi, chiều nay một trăm phần trăm’, của
chúng. Tôi
thích nhìn tay làm rượu trộn ly đầu tiên của buổi chiều, để nó xuống
miếng vải
lót ly, và để 1 cái khăn lau miệng nho nhỏ, được gấp lại ở kế bên. Tôi
thích nếm
ly rượu chầm chậm. Cú uống trầm lắng của buổi chiều trong 1 cái quán
trầm lặng
- ôi chao, tuyệt cú mèo làm sao!"
Tôi đồng ý với anh ta.
“Rượu thì giống như tình yêu," anh ta nói. “Cái hôn đầu thì mới huyền
diệu
làm sao, cái thứ nhì, ‘mình vào đời nhau’, cái thứ ba, ‘đến hẹn lại
lên’. Sau
đó, bạn lột trần truồng em ra và phán 1 phát”.
Valentine's Day
Valentine's Day, 2013
Valentine's Last Year

“Có lẽ đôi
ta thương nhau nhiều quá", Liz có lần lầu bầu.
BHD của GCC phán,
bảnh hơn Liz, tất nhiên:
“Chúng ta
không sợ chúng ta không thương yêu nhau,
Nhưng chỉ sợ
chúng ta thương nhau nhiều quá!”
A Rose and Milton
From all the generations of
past roses,
Disintegrated in the depths of time,
I want one to be spared oblivion-
One unexceptional rose from all the things
that once existed. Destiny allows me
The privilege of choosing, this first time,
That silent flower, the very final rose
That Milton held before his face, but could
Not see. O rose, vermilion or yellow
Or white, from some obliterated garden,
Your past existence magically lasts
And glows forever in this poetry,
Gold or blood-covered, ivory or shadowed,
As once in Milton's hands, invisible rose.
-A.R.
J.L. Borges
BHD và Gấu
Từ hàng hàng thế hệ những bông
hồng
Đã “tàn hôn lên môi”, rồi rã ra, theo chiều sâu thăm thẳm của thời gian
Gấu muốn 1 bông hồng, chỉ một, được cứu rỗi khỏi lãng quên –
Một bông hồng, cũng thường thôi, chẳng có gì đặc biệt trong cõi vô
thường
Đã từng hiện hữu [liệu có nên thêm chi tiết, đã từng học Gia Long?]
Số phận cho phép Gấu
Cái ưu tiên chọn lựa, lần đầu tiên này
Bông hồng thầm lặng, hồng rất hồng, bông hồng đen sau cùng.
Gấu đã từng cầm trong tay,
Nhưng không thể sở hữu.
[Thánh nữ mà]
Ôi bông hồng đen
Cái quá khứ của em, những ngày ở Sài Gòn, thì cứ còn hoài
Một cách thần kỳ, huyền diệu
[Trong Tứ Tấu Khúc]
Và đỏ bừng lên qua bài thơ này
Vàng, hay phủ máu, hay ngà, hay phủ bóng tối
Một lần Gấu ôm trong tay,
Trở thành vô hình.
A writer’s tragedy, and a
nation’s
Cái tít
này, cũng hợp với Gấu's
và nước Mít's!
Gấu đọc đoạn viết này, của Grossman,
viết về Schulz, cũng trên tờ Người
Nữu Ước, và ngộ ra trường hợp Hoàng
Ngọc Tuấn, nhà văn, đã mất.
After the
publication of “The Smile of the Lamb,” a reader informed Grossman that
it had
obviously been written under the influence of the Polish Jewish writer
Bruno
Schulz, who was murdered by the Nazis in 1942. Grossman had never read
Schulz.
He borrowed a friend’s Hebrew edition of Schulz’s collected stories and
read
them all in several hours. He felt an intense kinship, which he
described in an
essay in this magazine last year:
Reading his works made me realize that, in our
day-to-day routines, we feel
our lives most when they are running out: as we age, as we lose our
physical
abilities, our health, and, of course, family members and friends who
are
important to us. Then we pause for a moment, sink into ourselves, and
feel:
here was something, and now it is gone. It will not return. And it may
be that
we understand it, truly and deeply, only when it is lost. But when we
read
Schulz, page by page, we sense the words returning to their source, to
the
strongest and most authentic pulse of the life within them. Suddenly we
want
more. Suddenly we know that it is possible to want more, that life is
greater
than what grows dim with us and steadily fades away.
It is
uncertain how Schulz died. An epilogue at the end of the collection
related one
possible version: after a Jewish dentist in town was murdered by a
German
officer who had acted as Schulz’s protector, a German who had been the
dentist’s protector shot Schulz, saying, “You killed my Jew—I killed
yours.”
The story left Grossman devastated. As he told The Paris Review,
“I
didn’t want to live in such a world where something like that could
happen,
where people can be seen as replaceable, disposable. I felt that I must
redeem
his needless, brutal death. So I wrote ‘See Under: Love.’ ”
Reading his works
made me realize that, in our
day-to-day routines, we feel
our lives most when they are running out: as we age, as we lose our
physical
abilities, our health, and, of course, family members and friends who
are
important to us. Then we pause for a moment, sink into ourselves, and
feel:
here was something, and now it is gone. It will not return. And it may
be that
we understand it, truly and deeply, only when it is lost. But when we
read
Schulz, page by page, we sense the words returning to their source, to
the
strongest and most authentic pulse of the life within them. Suddenly we
want
more. Suddenly we know that it is possible to want more, that life is
greater
than what grows dim with us and steadily fades away.
Dịch, theo kiểu
của Gấu, khi dịch Phu Nhân ở
Somerset, khi dịch Istanbul:
Đọc Szhulz, GNV ngộ ra một điều,
trong cõi thường ngày ở huyện của chúng ta, chúng ta ‘cảm’, ‘sống’,
‘hưởng’… đời mình ‘tới’ nhất, là, khi nó
cạn láng! Ngày
qua tháng lại, chúng ta ngẩn ngơ nhìn mọi thứ thân thương cứ thế mà đội
nón ra đi. Và có thể, chúng ta chỉ thực tình cảm nhận ra như thế, khi
nó đã mất.
Nhưng khi đọc Schulz, từng
trang này qua trang khác, chúng ta cảm thấy những từ chạy ngược trở về
với cội
nguồn của chúng, trở về cái xung động mạnh nhất, thực nhất, của sự
sống, ở
trong chúng. Bất thình lình, chúng ta muốn nhiều hơn nữa. Bất thình
lình, chúng
ta hiểu ra được một điều là, chúng ta có thể muốn nhiều hơn, rằng, đời
thì lớn
lao hơn nhiều so với cõi nhân gian nhỏ xíu, mà chính nó thì cũng cứ thế
mà nhạt dần, ngày một Diễm xưa...
TTT do đó mới đi một câu:
Yêu em suốt 1 đời
Suốt 1 đời chẳng đủ.
Kundera, cũng có ý đó, khi viết,
nếu chỉ có 1 đời để sống, thì sống làm mẹ gì!
Phải có thật nhiều đời, rất
nhiều đời, bao nhiêu cũng chẳng đủ!
GNV này cũng có ý đó, khi cứ
viết hoài về BHD!
Viết hoài còn hoài!
Hà, hà!
*
Cái
bài dịch Phu nhân ở Somerset
cũng có một giai thoại tuyệt vời về nó.
Khi
đọc, là GNV nghĩ ngay đến một vị nữ độc giả thật thân quí, 1 trong hai
vị vốn được
GNV coi là Tả Hữu Hộ Pháp của trang TV, một vị rành tiếng Anh, 1, rành
tiếng Pháp,
và vẫn thường sửa giùm, hoặc dịch giùm TV, khi GNV này bí, hoặc dịch
sai.
Bởi vì
nhân vật Phu nhân Somerset giống y chang vị này!
Tuy
nhiên, khi đăng trên TV, GNV phịa ra nhiều đoạn, theo cái kiểu
phóng tác,
thành thử, khi đăng trên trang bạn, một vị, vị kia, trong hai vị, lại
bực bội,
vì dịch như thế là phản bội nguyên tác.
Chính
vì mới phải để cả nguyên tác tiếng Anh để độc giả tường.
Câu này, trong bài viết, thật quá xứng đáng
đối vị nữ độc giả, hộ pháp
của TV.
Thật xứng với trang net của vị nữ chủ nhân:
Đẩy đời thực vào một xó
xỉnh, chiếm càng ít không gian bao nhiêu, tốt bấy
nhiêu, nhường chỗ cho giả tưởng.
Và đây
là câu trả lời của vị nữ chủ nhân trang bạn:
Thì
trang TV cũng rứa, đẩy hết đời thực, đời hiện tại vào 1 góc…. nhường
chỗ cho….
BHD!
Đa tạ.
Chưa có
lời khen tặng nào tuyệt vời như thế, dành cho TV/GNV!
Thì trang TV cũng rứa, đẩy hết
đời thực,
đời hiện tại vào 1 góc…. nhường chỗ cho…. BHD! (1)
The Wind and
the Rose
Once in a garden there grew a
rose. A wind fell in love with her.
They were completely different, he-light and fair; she immobile and
heavy as
blood.
There came a
man in wooden clogs and with his thick
hands he
plucked the rose. The wind leapt after him, but the man slammed the
door in his
face.
-O that I might turn to stone-wept the unlucky one-I
was able to go round the whole world, I was able to stay away for
years
at a time, but I knew that she was always there waiting.
The wind understood that, in order really to suffer,
one has
to be faithful.
Gió và BHD
Ngày xưa,
trong một khu vườn, có BHD. Anh Cu Gió bèn tương tư nàng. Chúng mới
khác nhau
làm sao. Anh Cu Gió, thì bông lơn, cà chớn, lêu ba lêu bêu, nhẹ hều,
còn Nàng
thì bất động, và nặng, như máu.
Rồi tới 1 ngày, một tên đàn ông, đi guốc mộc, tới
vườn. Hắn dùng tay dày ngắt bông hồng. Gió đuổi theo, nhưng gã đàn
ông đóng sầm cửa vào mặt nó.
-Ui chao, thế
này thì ta biến thành đá mất – Anh Cu Gió bất hạnh khóc. Ta có thể đi
khắp đó đây,
ta bà thế giới, ta có thể cô đơn 1 một mình, hàng năm trời, ở trong cái
xó xỉnh
nào, nhưng ta biết, Nàng chẳng bao giờ còn ở đó nữa, để mà đợi ta.
Anh Cu Gió
ngộ ra 1 điều là, để thực sự đau khổ, người ta phải thành thực, hết
lòng, một lòng
một dạ, tin tưởng, trung thuỷ….
*
Khi Milosz coi sự từ bỏ của
ông, cái lô
gíc toàn trị - một lô gíc có vẻ nuốt sạch mọi hoàn cảnh trí thức ngang
ngược,
khó bảo, trái nghịch… vào chính nó – như là “một cuộc nổi loạn của cái
bao tử”,
thì đây không giản dị là một chuyển động tiêu cực, nhưng là một cách
gìn giữ niềm
tin với những trực giác về điều tốt và giá trị thực.
Cố gắng giải thích, trong Cầm Tưởng, 1953, hoàn cảnh của mình,
ông miêu
tả một khoảnh khắc trong thời kỳ Đệ Nhị Chiến, khi, trong một đám đông
dầy đặc
luần quần tại một nhà ga xe lửa tại Ukraine, giữa những đinh tai nhức
óc của
những khẩu hiệu phát ra từ những chiếc loa phát thanh, ông nhìn thấy
một ông
chồng, bà vợ và hai đứa con thầm thì với nhau.
“Đó là một nhóm
người, như hòn đảo nhỏ trong một đám đông, và đám đông
này
thiếu một điều chi rất ư riêng biệt để cho nó trở thành một cuộc sống
của con
người khiêm tốn, và bình dị."
Ui chao, đây đúng là ý nghĩ của
Gấu, khi
đang ăn hỏa tiễn của VC, co rúm người lại, vậy mà vưỡn không quên nhớ
đến… cô
bạn:
Những ngày Mậu Thân căng thẳng,
Đại Học đóng cửa, cô bạn về quê, nỗi
nhớ bám
riết vào da thịt thay cho cơn bàng hoàng khi cận kề cái chết theo từng
cơn hấp
hối của thành phố cùng với tiếng hỏa tiễn réo ngang đầu. Trong những
giờ phút
lặng câm nhìn bóng mình run rẩy cùng với những thảm bom B52 rải chung
quanh
thành phố, trong lúc cảm thấy còn sống sót, vẫn thường tự hỏi, phải yêu
thương
cô bạn một cách thánh thiện, nghĩa là, một cách bình thường, giản dị
như thế
nào cho cân xứng với cuộc sống thảm thương như vậy...
NKTV
Rừng
Tràm
Tôi ngồi
trên chiếc ghế dựa, nghe mấy bản nhạc phổ thơ của con gái tôi. Thơ và
nhạc đưa
tôi về quê cũ, xa thật xa, mãi tận bờ cát bên sông Vị hoàng. Tôi nghe
vang vang
trong cơn ngủ mê, lời thơ, tiếng gọi êm ái của con gái: Bố ơi…
Bên kia núi là sông,
một
nửa trái đất rộng,
sao
cứ chạy vòng vòng,
về
nơi nào hư không.
Một người đem giấc mơ,
vào
hội ngộ bất ngờ,
tưởng
gần mà xa lắm,
còn
lại sông bơ vơ
Một
nửa vẫn đợi chờ
bao
năm rồi cứ mãi
đi
tìm nửa đời nhau,
đợi
chờ ngày qua mau
mong
đêm dài thôi lâu.
Sương mù trong bóng đêm,
mặt
trời nhỏ lặng yên,
tơ
trời đan chiều tím
hong
dài nhớ thương thêm.
Sông núi có bình yên,
nỗi
nhớ nào cuồng điên,
tìm
nhau nơi vạn dặm,
buồn
vỡ oà trong tim.
Bố biết rồi, Bố cũng mong đêm dài thôi
lâu. Nhưng Bố cũng vẫn là một kẻ mãi mãi đi tìm nhau nơi vạn dặm. Hôm
nay, Bố tạm
dừng chân ở đây. Nơi rừng tràm này. Bố cũng mệt mỏi lắm rồi, tưởng có
lúc sắp bỏ
cuộc, bởi vì Bố vốn là một kẻ thất trận! Bố không nuôi con ngày nào. Bố
cũng
không đặt tên cho con. Nhưng Bố vẫn là Bố của con phải không? Thế cho
nên từ
khu rừng tràm này, một bản sao chiến địa, hôm nay, Bố nghĩ tới con và
nghe thơ
con, đứa con làm thơ trưởng thành của Bố. Hỡi, Hư- Không-Hà-Thu-Thủy.
(SB 11/2008)
Thảo Trường
Hôm
sau
gặp một sĩ quan bạn làm tiền
sát viên pháo binh đi theo đơn vị bộ binh vào lục soát
vùng mục tiêu, hỏi:
- Ông thấy gì trong đó?
- Chẳng thấy mẹ gì cả.
- Là sao?
- Là sao là sao?
- Quân địch ấy, những tiểu đoàn của
Miền ấy?
- Ai mà biết. Chỉ thấy những vết máu và
các ruộng dứa bị cày nát.
- Dứa là cái gì?
- Nói chuyện với ông chán bỏ mẹ đi ấy.
Dứa là trái thơm, trái khóm để nấu canh chua cá bông lau đó, biết
không? Không
nghe nói khóm Bến Lức bao giờ à?
- Ờ, ờ, biết rồi. Nghĩa là trong ấy
không thấy có xác người, chỉ có những trái dứa nhuốm máu, dứa để nấu
canh chua
cá bông lau, ông nói thế, phải không?
- Ừ thì đại khái là như vậy, dứa,
xuồng ba lá, ghe tam bản, chuồng trâu, chòi lá, nóp, cuốc xẻng, súng
ngựa trời
v..v.. tất cả đều “banh sà rông” vì đạn pháo của ông. Người thì có thể
nó chuồn
đi nơi khác rồi. Người thì ở chỗ nào nó cũng có thể dại và cũng có thể
khôn.
Ông sao thắc mắc làm mẹ gì những chuyện vớ vẩn ấy.
*
Em yêu như đòi nợ. Anh phá hại đời em
thì anh phải đền bù. Anh không được tỉnh bơ quịt nợ được. Nợ thì phải
trả. Nhất
là nợ tình. Hơn thế nữa đây là nợ đời. Phá nát cả một đời con gái đâu
có thể xí
xoá phải không anh. Anh không có gì để trả thì anh phải đem cái thân
già của
anh ra mà gán nợ. Hãy trả bằng những gì anh có.
*
Note: Gửi ông cái tôi mới chế.
Thăm ông bà mạnh khoẻ Tết Tây Tết Ta. OK Salem.
Tôi mới trải qua một cơn bệnh nhưng đã qua khỏi và mới đi nghỉ hai tuần
lễ ở South Carolina về.
*
Cái khúc bắn pháo vào làng dân làm Gấu nhớ đến kỷ niệm của Gấu, và cùng
với nó, là cú pháo vào trường tiểu học Cai Lậy, đã một thời tốn sinh
mạng con nít, tất nhiên, và biết bao nhiêu là giấy mực, lời qua tiếng
lại giữa đôi bên. VC nói pháo VNCH. Nhưng VNCH nói, VC bắn, đổ
tội cho họ.
*
Tôi biết anh
còn muốn kể lại,
lần đầu tiên anh xuống xe đò, đi lang thang trên con lộ dẫn vào quận
lỵ, khi đi
ngang cây cầu gỗ, rồi tiếng đạn từ chi khu bắn đi nghe chát chúa bên
tai. Đó là
lần đầu tiên anh nhận ra chiến tranh có thật, và tất cả những gì anh
tưởng
tượng về cô bạn đều có thật. Mặt nước sông nhăn nhó để lộ sự giận dữ
của thiên
nhiên, vẻ gớm ghiếc của số mệnh. Cùng lúc anh nhận ra nỗi đau khổ, sự
thông
cảm. Sau mặt nạ đầy hăm dọa của dối trá, anh nhận ra một khuôn mặt
khác, một
cuộc đời khác, đúng không, đúng không?...
Tự truyện
Quà & Thơ
BHD tặng “anh Gấu” - như cô em gái, và em, cùng từng gọi - quá tuyệt.
Bài của
Brodsky quả đúng là về BHD, mi đâu có yêu thương gì ta mà là 1 con bé
11 tuổi.
Tuy nhiên,
TV sẽ đi thêm hai bài nữa, về Valentine’s Day, từ cuốn Now
& Then của Robert Hass.
A Valentine
You are
too
young, and I am scared to touch you
'cause that
means trouble.
Let's
discover an island and build a statue
of puberty
in the harbor.
An island
won't know how to spell the word "daughter,"
itself an
orphan.
And you will
be, if you don't mind, the water
and I, your
dolphin.
And all day
long we will keep our eyes on each other
instead of
the police-blue horizon
marred by
your father.
Joseph Brodsky
Em Valentine
Em còn bé tí,
Gấu không dám đụng vô đâu
Hãy kiếm 1 hòn
đảo nhỏ, và dựng bức tượng 1 em 11 tuổi ở bãi biển
Một hòn đảo
sẽ không làm sao mà đánh vần cái từ “em nhí”,
Chính nó thì cũng là 1 đứa bé mồ
côi
Và em sẽ là,
nước,
Còn Gấu,
Chú cá heo
Và cả ngày
chúng ta sẽ say sưa nhìn ngắm nhau
Kệ cha thằng
khựa, là tên Bố Già của em
Lấp ló nơi
chân trời, trong bộ đồ cớm VC màu vàng!
[Dịch loạn]
Lolita
vs BHD
BHD của anh cu Gấu cũng 1
thứ đàn bà-con nít, ngay
từ nhỏ, đã già hơn Gấu rất nhiều, đã nhìn ra thằng cha Gấu chỉ mê đứa
con nít ở
trong em, thay vì mê 1 đứa con gái bình thường!
Và cùng đứa
con nít, là Hà Nội của nó!
Mi đâu có thương
yêu gì ta, mi mết 1 đứa con nít, 11 tuổi, là ta, từ hồi nảo hồi nào, và
Hà Nội
của mi ở trong đứa con nít đó.
From
Murakami to Márquez, novelist Graeme Simsion chooses some useful
reminders that
love can be a hard-won joy
10
chuyện tình top cho thấy yêu là 1 niềm vui khó đạt được.
[Bài này nên đọc còm]
Ahead of
Valentine's Day, novelist Graeme Simsion chooses some useful literary
reminders
that love can be a hard-won joy.
Quiz on V's Day
“Thằng chả”
nào phán những câu “điếng hồn” [từ này chôm của thi sĩ VCC] sau đây:
Chúng ta
không sợ chúng ta không thương nhau, mà sợ, thương nhau nhiều quá!
Đã từ lâu,
anh đi đâu cũng có em. Anh gói em, ở nơi nương náu giản dị nhất: anh
giấu em
trong nỗi vui của anh như một tờ thư ngập ánh mặt trời.
Cela fait
longtemps que je ne sors plus sans toi. Je t’emporte dans la plus
simple cachette
qui soit: je te cache dans ma joie comme une lettre en plein soleil
Anh viết kể
từ khi em đọc,
Chữ sao muộn
màng so với cuộc đời của chúng ta.
J'écris
depuis que tu me lis.
Les mots
sont en retard sur nos vies.
Không phải người ta viết
để trở thành nhà văn.
Viết là lặng lẽ trở về với tình yêu thiếu vắng
của tất cả tình yêu.
[suite]
Sunday,
December 4, 2011
Joyeux
anniversaire, Monsieur Rilke
I would like
to sing someone to sleep,
to sit
beside someone and be there.
I would like
to rock you and sing softly
and go with
you to and from sleep.
I would like
to be the one in the house
who knew:
The night was cold.
And I would
like to listen in and listen out
into you,
into the world, into the woods.
The clocks
shout to one another striking,
and one sees
to the bottom of time.
And down
below one last, strange man walks by
and rouses a
strange dog.
And after
that comes silence.
I have laid
my eyes upon you wide;
and they
hold you gently and let you go
when
something stirs in the dark.
~ Rainer
Maria Rilke
from The
Book of Images
translated
by Edward Snow
passport
picture 1919
[Nhân sinh
nhật em “Valentine”]
A Valentine
You are
too
young, and I am scared to touch you
'cause that
means trouble.
Let's
discover an island and build a statue
of puberty
in the harbor.
An island
won't know how to spell the word "daughter,"
itself an
orphan.
And you will
be, if you don't mind, the water
and I, your
dolphin.
And all day
long we will keep our eyes on each other
instead of
the police-blue horizon
marred by
your father.
Joseph Brodsky
MY GIFT TO
YOU
My gift to
you will be an abyss, she said,
but it will be so subtle you'll perceive it
only after many years have passed
and you are
far from Mexico and me.
You'll find it when you need it most,
and that won't be
the happy
ending,
but it will
be an instant of emptiness and joy.
And maybe then you'll remember me,
if only just
a little.
Roberto
Bolano
The Paris
Review Summer 2012
Xuống phố, đổi
phim, ghé tiệm sách, mua số The
Paris Review có bài thơ tuyệt vời của Bolano, tả
đúng tâm sự Gấu, đúng cái cảnh tình cờ gặp lại Em, khi Em đi chợ Bến
Thành, về, và “kín
đáo” nói cho biết, tại làm sao Em vờ Gấu, và chọn một anh bồ, cùng học
Y Khoa.
Quà BHD
tặng Gấu
Quà ta
tặng
mi sẽ là 1 vực thẳm, em nói
Nhưng nó "tế vi" đến nỗi mi không thể nào nhận ra
Chỉ sau thật
nhiều năm, có khi, chỉ sau khi ta đi xa rồi,
Và cả hai đều chạy ra khỏi cả hai
quê hương Bắc Kít và Nam Kít rồi
Thì lúc đó
mi mới tìm thấy món quà ta tặng mi
Khi mà mi cực
cần đến nó
Và chắc chắn
không phải là một kết thúc hạnh phúc
Nhưng sẽ là
một thoáng chốc của sự trống rỗng và niềm vui.
Và có thể,
chỉ lúc đó mi mới nhớ ta,
Và mới hiểu cái gọi là "mono
no aware",
“Nỗi buồn cháy da, cháy thịt khi ta đã đi ra khỏi đời của mi".
Nhưng cũng
chỉ được 1 tí tí.
Quà & Thơ
BHD tặng “anh Gấu”, như cô em gái, và em, cùng từng gọi, quá tuyệt. B
ài c ủa
Brodsky quả đúng là về BHD, mi đâu có yêu thương gì ta mà 1 con bé 11
tuổi.
Tuy nhiên,
TV sẽ đi thêm hai bài nữa, về Valentine’s Day, từ cuốn Now
& Then của Robert Hass.
FEBRUARY 7
George Herbert
Love poems:
they are mostly about desire, especially unfulfilled desire. Either
about the absent lover, like this well-known and anonymous poem, so
simple and memorable it has survived since the fifteenth century:
Western
wind, when wilt thou blow
The small
rain down can rain
Christ, if
my love were in my arms
And I in my
bed again!
Or about lost
love, like this also well-known song lyric from the mid- twentieth
century,
whose author is also, for all practical purposes, anonymous:
Well, since
my baby left me,
I found a
new place to dwell.
It’s down at
the end of Lonely Street
At
Heartbreak Hotel.
There is, of
course, the breezy approach of this lyricist who is not anonymous at
all:
So good-bye,
dear, and amen.
Here's
hoping we meet now and then.
Well, it was
great fun,
It was just
one of those things.
One way or
another, as sung by Elvis Presley or written by Cole Porter, they are
mostly
about loss or absence. So when someone suggested I print a love poem, I
thought
that I would not look for a poem about wanting someone. Wanting
someone, I said
to myself, isn't the hard part, and love gets interesting after you've
been
through some hard parts. I didn't have a poem in mind when I started
browsing
anthologies, but I had an instinct. It was connected to my memory of a
passage
in Milan Kundera's The Book of Laughter and Forgetting where he says,
of his
heroine, that she traversed the memory of her dead husband's body as if
she
were an old geographer running his hands across a vellum map he had
made in his
youth of the known world. I picked up a book of seventeenth-century
poetry
because I thought John Donne might have what I want. And then my eyes
fell
unexpectedly on this poem. It's by the English priest, George Herbert.
It's a
religious poem, tender and surprising. It wasn't what I had in mind.
It's a
poem about love as a gift and a feast, and about the fact that it's
really
ourselves we have to overcome if we are going to get to it:
Love (III)
Love bade me
welcome: yet my soul drew back,
Guilty of
dust and sin.
But
quick-eyed Love, observing me grow slack
From my
first entrance in,
Drew nearer
to me, sweetly questioning
If I lacked
any thing.
"A
guest," I answered, "worthy to be here":
Love said,
"You shall be he."
"I, the
unkind, ungrateful? Ah, my dear,
I cannot
look on thee."
Love took my
hand, and smiling did reply,
"Who
made the eyes but I?"
"Truth,
Lord: but I have marred them; let my shame
Go where it
doth deserve."
"And
know you not," says Love, "who bore the blame?"
"My
dear, then I will serve."
"You
must sit down," says Love, "and taste my meat."
So I did sit
and eat.
FEBRUARY 14
Valentine's
Day: Kenneth Rexroth
Kenneth Rexroth
was the poet of San Francisco in the 1940s and 1950s. He was there
as an elder statesman of the maverick strain in American poetry when
the Beat
Generation assembled itself, and he gave it his blessing. He was one of
the
best literary essayists of his generation, and his translations of
classical
Chinese and Japanese poetry are still widely read. A gathering
of his love poems was published recently by Copper Carryon Press, Sacramental Acts: Love Poems, edited by
Sam Hamill and Elaine Laura Kleiner. Here's
one of them:
Lute Music
The earth
will be going on a long time
Before it
finally freezes;
Men will be
on it; they will take names,
Give their
deeds reasons.
We will be
here only
As chemical
constituents-
A small
franchise indeed.
Right now we
have lives,
Corpuscles,
ambitions, caresses,
Like
everybody had once-
All the
bright neige d'antan people,
"Blithe
Helen, white lope, and the rest,"
All the
uneasy, remembered dead.
Here at the
year's end, at the feast
Of birth,
let us bring to each other
The gifts
brought once west through deserts-
The precious
metal of our mingled hair,
The
frankincense of enraptured arms and legs,
The myrrh of
desperate, invincible kisses-
Let us
celebrate the daily
Recurrent
nativity of love,
The endless
epiphany of our fluent selves,
While the
earth rolls away under us
Into unknown
snows and summers,
Into
untraveled spaces of the stars.
Rexroth was,
for a while, a devout Anglican and a left labor radical, later an
anarchist and
a Buddhist. His poetry is always aware of the Christian calendar. Even
after
his Christianity seemed to have lapsed, or broadened, he thought of the
liturgical year as a European heritage, both Mediterranean and
Northern, of
myths and stories and feast days that sanctified the year. This poem
must have
been written for Christmas, "the feast of birth," or for Twelfth
Night, the feast of the Epiphany. Neige d'antan
is a phrase from a famous
ballad by the French medieval poet Jacques Villion: "the snows of
yesteryear”. And the line in quotation marks may be a scrap from the
Greek
anthology, which he also translated. I was struck by the fact the poem
was a
variation on the old theme-not "Gather ye rosebuds while ye may," but
"Be glad for your rosebuds while ye may." Snow and roses. It seemed
the right imagery for Valentine's Day.
And here,
for good measure, are a couple of his translations of very old Japanese
poems,
probably lyrics from the folk-song tradition:
The first
time I saw you
Was last
year in May,
In May,
bathing in a pool
Crowded with
iris.
The
nightingale on the flowering plum,
The stag
beneath the autumn maple,
And you and
me together in bed,
Happy as two
fish in the water.
Robert Hass: Now & Then
|
|