|
Album | Thơ | Tưởng Niệm | Nội cỏ
của
thiên đường | Passage Eden | Sáng
tác | Sách mới xuất bản | Chuyện văn
Dịch
thuật | Dịch ngắn | Đọc sách | Độc giả
sáng tác | Giới
thiệu | Góc
Sài gòn
| Góc Hà nội
| Góc
Thảo Trường
Lý
thuyết phê bình | Tác giả Việt | Tác giả
ngoại | Tác
giả & Tác phẩm | Text Scan
| Tin văn
vắn
| Thời sự | Thư
tín | Phỏng
vấn |
Phỏng vấn dởm | Phỏng vấn ngắn
Giai thoại
| Potin |
Linh tinh
|
Thống kê | Viết ngắn | Tiểu
thuyết | Lướt
Tin Văn Cũ | Kỷ
niệm | Thời
Sự Hình | Gọi
Người Đã Chết
Ghi
chú
trong ngày | Thơ
Mỗi Ngày | Chân
Dung |
Jennifer
Video
Nhật Ký Tin Văn / Viết
Nhật
Ký Tin Văn [TV last page]
Album
Grandma & Jennifer @ Vientiane
Bìa sau 1
số Thơ, chôm bằng Ipod
Khắc thơ vào dòng sông
Thay vì nhớ chúng!
[Dịch nhảm!]
The Lunatic
OUR
PLAYHOUSE
We played in
the shadow
Of
murderers' at work,
Kneading
soldiers out of mud,
Stepping on
them
When we were
done playing.
Girls
walking the streets
Gave us
bread to eat.
An old dog
with a limp
Kept us warm
at night
As we
huddled in doorways.
My friends,
my playmates,
We never saw
the dead,
Only the
birds scatter
After we
heard the gunshots
And ducked
our heads.
Rạp hát của
chúng ta
Chúng ta chơi
trong cái bóng
Của những tên
sát nhân đang làm việc
Nhào bùn thành
bộ đội
Và dẫm lên
chúng
Khi chơi
xong
Con gái đi
ngoài phố
Cho chúng ta
bánh mì ăn
Một con chó
già đi khập khễnh
Giữ ấm chúng
ta vào ban đêm
Khi chúng ta
tất tưởi ở những lối cửa
Bạn ơi, những
bạn cùng chơi với GCC ơi
Chúng ta chưa
hề nhìn thấy những người chết,
Chỉ những chú
chim bay tán loạn
Khi chúng ta
nghe tiếng súng
Và bèn chúi đầu
xuống đất!
THE WINE
Whatever
solace you have for me,
Glass of old
red wine,
Whisper it
into my ear
With each
little sip I take,
And only in
my ear,
In this hour
made solemn
By the news
on the radio,
The dying
fires of the sunset,
And the
trees in my yard
Putting on
their black coats.
Bồ Đào Mĩ Tửu
Bất cứ khuây
khỏa nào em cho anh
Một ly bồ đào
mĩ tửu, thứ lâu năm nhất
Thì thào nó
vào trong tai anh
Với từng ngụm
từng ngụm anh nhấp nhấp
Và chỉ trong
tai anh,
Trong căn nhà
trở nên trang trọng này
Nhờ bản tin
từ chiếc la dô
Và lửa chiều
tà đang chết
Và những cây
ngoài vườn
Bèn khoác lên
những chiếc áo khoác màu đen của chúng.
WITH ONE
GLANCE
That mirror
understood everything about me
As I raised
the razor to my face.
Oh, dear
God!
What a pair
of eyes it had!
The eyes
that said to me:
Everything
outside this moment is a lie.
*
As I looked
out of the window today
At some
trees in the yard,
A voice in
my head whispered:
Aren't they something?
Not one leaf
among them stirring
In the heat
of the afternoon.
Not one bird
daring to peep
And make the
hand of the clock move again.
*
Or how about
the time when the storm
Tore down
the power lines on our street
And I lit a
match and caught a glimpse
Of my face
in the dark windowpane
Với Cú
Nhìn
Cái gương biết
mọi chuyện về Gấu Cà Chớn
Khi GCC đưa
lưỡi dao cạo lên mặt
Ôi, Chúa!
Nhìn kìa!
Nhìn cặp mắt
lé, mắt nọ chửi bố mắt kia.
Chúng nói với
Gấu:
Mọi chuyện ở
bên ngoài thời khắc này đều là dối trá
Đều thuộc
Vua Bịp
Hà, hà!
Khi Gấu nhìn
ra ngoài cửa sổ bữa nay
Nhìn mấy cái
cây ở ngoài vườn
Một giọng
nói trong đầu Gấu thì thầm:
Nè, liệu
chúng là “cái gì gì cái chi chi, something”?
Không 1 chiếc
lá trong bọn chúng động đậy
Trong cái
nóng của buổi xế trưa
Không một
chú chim nào dám hé nhìn
Và làm cho
cái kim đồng hồ lại nhích nhích
Hay là
như
thế nào, ấy là nói về trận bão,
Khi nào thì
nó quật sụm mấy đường dây điện trên con phố.
Và Gấu bèn đốt
1 que quẹt
Và chộp được
cái nhìn khuôn mặt thảm hại của Gấu trên kính của sổ
Bèn nhớ cái
lần nhìn bóng dáng thiểu não của Gấu
Trên cái
kính xe hơi bên đường
Lần chạy
theo BHD
Ở bên ngoài
Đại Học Khoa Học
Đại lộ Cộng
Hòa, Xề Gòn!
Note: Bài
thơ này, dịch sao quên khúc chót, ở trang sau
With my
mouth fallen open in surprise
At the sight
of one tooth in front
Waiting like
a butcher in his white apron
For a
customer to walk through his door.
*
It made me
think of the way a hand
About to
fall asleep reaches out blindly
And suddenly
closes over a fly,
And remains
tightly closed,
Listening
for a buzz in the room,
Then to the
silence inside the fist
As if it
held in it an undertaker
Taking a nap
inside a new coffin.
Tự Do Viết
Khách thường xuyên
của Tin Văn và rất khoái, giờ mới biết anh có fb xin anh cho phép kết
bạn.(em
là con trai bố Xuân Sách) Cám ơn anh.
5:11am
Quoc
Tru Nguyen
Best Regards. Ông bố
của bạn thật là tuyệt vời. NQT
6:21am
Ngô
Nhật
Đăng
Dạ cám ơn anh, em
cũng từng đọc "Đọc XS"của anh, không có ai hiểu được như anh.
Avec
plaisir!
Nhân hân hạnh được quen ông con, bèn cùng lèm bèm về ông bố
Điêu tàn ư,
đâu chỉ điêu tàn?
Câu thơ của
Xuân Sách, phải được đọc theo tinh thần sau-Lò Cải Tạo, như một thách
thức câu
của Adorno:
Sau
Auschwitz mà còn làm thơ thì thật dã man.
No
poem is ever written for its story-line sake only, like no life is
lived for
the sake of an obituary.
Brodsky
Tuyệt!
Đâu
có bài thơ nào viết ra chỉ để góp thêm vào dòng thơ, dòng chuyện, cũng
như đâu
có cuộc đời nào được sống chỉ để làm đầy một trang cáo phó. Tạm dịch.
Tks K. NQT
Man Booker
International prize 2015
Transcendental
meditation
Laszlo
Krasznahorkai’s modernist creations receive fitting recognition
May 23rd
2015 | From the print edition
BACK in 2007
Colm Toibin, a prizewinning Irish author, told a press conference that
the most
interesting writer he had come across in two years of reading
contemporary
fiction as a judge of that year’s Man Booker International prize was
Laszlo
Krasznahorkai, a reclusive Hungarian with a reputation for sentences so
long
and convoluted that some of them went on for an entire chapter.
So impressed
was Mr Toibin by the Hungarian’s fabulist confections that he founded a
small
publishing imprint, Tuskar Rock Press, to bring just such fiction to a
wider
audience. Eight years on, Mr Toibin’s faith in Mr Krasznahorkai’s
talent has
been vindicated. Just after Tuskar brought out his latest book, “Seiobo
There Below”,
in Britain, the Hungarian novelist was named the winner of the Man
Booker
International prize for 2015 on May 19th. Now ten years old, the award
differs
from the annual Man Booker prize for fiction in that it is presented
every two
years, and for a body of work rather than a single book.
This novel
of 17 stories brings together a series of artists—for example, the
Italian
Renaissance painter Perugino in his workshop, a Japanese Noh actor
rehearsing—and ordinary people who are trying to grasp what sacred
means or to
understand what beauty, art and transcendence might look like. Mr
Krasznahorkai’s writing worries at these eternal questions, picking and
unpicking tiny details, actions and reactions, in a relentless attempt
both to
pin down and to describe the complexities of contemporary life.
The
Hungarian is not the first modernist to manhandle prose and use the
sentence as
instrument. But even more than, say, Thomas Bernhard or W.G. Sebald, he
winds
and unwinds and rewinds, creating what one translator described as “a
slow
lava-flow of narrative, a vast black river of type”, which along the
way
acquires a transcendent quality of its own. The stories in “Seiobo
There Below”
are arranged according to the Fibonacci mathematical sequence, with
each one as
long as the two previous ones combined, which adds to the reader’s
sense of
being on a journey. As always with Mr Krasznahorkai, real understanding
remains
beyond grasp, though a sense of illumination is pervasive. As a
novelist he is
a one-off, even if his work—as this book so finely shows—is universal.
Note: Trên The New Yorker
cũng có 1 bài về tay này. Bài của Người Kinh Tế thường là ngắn
gọn, dễ chôm/giới thiệu hơn.
Câu dài có khi cả 1 chương sách. Cũng chẳng mới mẻ, vì trước đã
có người viết như vậy, ví dụ... GCC!
Man Booker
International prize 2015 won by 'visionary' László Krasznahorkai
‘Difficult
in the same way Beckett is difficult’ ... László Krasznahorkai.
Photograph:
Murdo Macleod
His first and most famous novel. It
tells the story of life in a disintegrating village in a dystopian
communist
Hungary, where a man called Irimias, long thought dead and who may be a
prophet, a secret agent or the devil, appears out of nowhere and begins
to manipulate
the remaining citizens. According to the Guardian
review, this is “a monster of a
novel: compact, cleverly constructed, often exhilarating, and possessed
of a
distinctive, compelling vision – but a monster nevertheless. It is
brutal,
relentless and so amazingly bleak that it’s often quite funny.” It won
the 2013
best translated book award in the fiction category.
The
Hungarian author László Krasznahorkai, whose sentences roll out over
paragraphs in what his translator George Szirtes has called a “slow
lava flow of narrative, a vast black river of type”, has won the Man Booker International prize for his
“achievement in fiction on the world stage”.
Giải thưởng Man Booker Intel năm nay 2015 về
tay nhà văn Hung, câu văn dài, thường tràn ra khỏi lề sách, và như 1
dòng sông đen bao la, 1 dòng nham thạch của tự sự, rất khó đọc, khó cái
kiểu của Beckett, và, như tác giả thú nhận, Thầy của tôi là Kafka.
Warner called Krasznahorkai’s prose “absolutely
stunning”, and a “thrilling” experience to read. “This extraordinary
style he has, which people sometimes object to – if you think of it
like music, the piece begins, and at first you don’t know where you
are, it’s unfamiliar, and then it begins to feel natural, the rhythm
keeps puling you along,” she said. “He’s difficult in the same way
Beckett is difficult, or Dante is difficult. Kafka also has that
quality.”
Satantango’s epigraph is taken from Kafka – “In
that case, I’ll miss the thing by waiting” – and the author told the Guardian
earlier this month that he has “only one” literary hero: “K, in the
works of Kafka. I follow him always.”
He told The White Review, in an interview with
Szirtes: “When I am not reading Kafka I am thinking about Kafka.
When I am not thinking about Kafka I miss thinking about him. Having
missed thinking about him for a while, I take him out and read him
again.”
Tuy nhiên, do THNM, đọc cái tóm tắt cuốn đầu tay
của ông, thì GCC bèn nghĩ
ngay tới… Bác Hồ:
Đây
là câu chuyện 1 xứ sở tan hoang rã rời, mê trùn[g] đỏ, nơi có 1 vị có
tên là Bác Hồ, dân chúng tưởng đã ngỏm từ đời nào, và có thể còn là 1
nhà tiên
tri, một mật vụ của Xì, hay 1 con quỉ, không biết từ xó xỉnh nào, bỗng
xuất
hiện, và bắt đầu thao túng dân chúng còn lại...
30.4.2015
Quyết định gạch tên những nhà văn tham gia
Văn đoàn Độc lập
của Hội nhà văn Việt Nam là một cơ hội tuyệt vời cho những nhà văn chân
chính,
những người từ lâu đã muốn rời bỏ cái hội “hữu danh vô thực” để
trở về với
nhân dân, về với không gian bao la và tự do. Chúng ta dễ dàng nhận thấy
sự vui
mừng, sung sướng đến vô hạn của những nhà văn, nhà thơ vừa bị khai trừ
đó trên
FB của họ. Họ đã chờ đợi quá lâu và thời gian đã làm xong phần việc của
mình. Một
cuộc chia tay và đoạn tuyệt cần thiết đã đến. Đã đến lúc “ngô ra ngô,
khoai ra
khoai”. Không thể vàng thau lẫn lộn mãi được.
Một chuyện thường ngày ở huyện VC như
thế, mà tại làm sao phải đợi gạch tên mới mừng phát điên lên được?
Đợi quá lâu nữa chứ!
Mà ra khỏi Hội Nhà Thổ, vô hội Độc Nập thì có
gì ghê gớm?
Nhà văn thì phải viết, mà viết thì phải một mình, cần đéo gì Hội?
Tao là nhà văn, và cái job của tao là cô đơn. I am a writer, it's my
job to be
alone, như 1 em Ái nhĩ lan, Anne Enright, phán. (1)
Vô Hội,
cũng được đi, nhưng phải có tác
phẩm.
Nhìn
đám Văn Vịt coi, có tên nào viết
ra hồn đâu!
Tởm
nhất câu "trở về với nhân dân"! NQT
Sứ mệnh
lớn
nhất và cao cả nhất của người trí thức là “hướng dẫn và lãnh đạo quần
chúng”
chứ không phải chạy theo quần chúng, và nhất là chạy theo một thể chế
chính trị
đã lỗi thời và mục ruỗng như ĐCSVN.
Bài viết
của tay này, chắc
là đệ tử của NGK, nên mục đích của
nó, là cũng tính "hướng dẫn và lãnh đạo quần chúng", thay VC!
Khi viết câu, tởm nhất là "trở về với nhân dân",
trên, GCC, như trong trạng thái bị
bí đái, bí ỉa lâu quá, bèn phọt ra!
Đọc lại cứ ngẩn ngơ vì….
sướng quá!
Tuy nhiên chưa sướng bằng,
tình cờ, cầm cuốn Hai Thành Phố, Two
Cities,
của Adam Zagajewski, đọc được đúng 1 bài thần sầu giải thích “tại sao”
nỗi sướng
của GCC. Nói rõ hơn, tại sao lại có “cái gọi là” Hội Nhà Thổ ở những
nước CS.
Adam Zagajewski phán, nó
là phát minh của Liên Xô, this was a Soviet invention:
writers housed in one place allowed the authorities to control their
minds,
pens, and wallets. Each person who has ever read about Bulgakov,
Mandelstam, or
Pasternak certainly remembers the stories about literary apartment
houses and
tenements, about houses in which there were more typewriters than gas
stoves.
This same model for a collectivized literature was transferred after
1945 to
all the countries conquered by Stalin. In time, in Poland at least,
this model
lost its distinctiveness. There were fewer "literary tenements";
writers came to live in regular houses, having regular
neighbors-engineers,
laborers, officials. But collectivism did not give up all its
attributes, such
as literary houses and cafeterias, to name two.
Bài viết của AZ, thực sự, là minh giải 1 bài thơ của Szymborska, viết
về 1 nhà
thơ Ba Lan.
GCC đã từng đọc “thoáng” nó, và bỏ qua, không nhận
ra chủ ý của AZ.
Không hiểu sao lần này, lại chú ý đến bài viết, như thể chính
bài viết bực quá, mi ngu quá, không đọc nổi ta, đọc lại ta đi!
BACZYNSKI
It destroys
what is individual. What it worships is "milieu." Let each person
live in a milieu and let him not dare seek refuge on the sidelines.
After a
while a secret police will be completely unnecessary. What for, if your
milieu
knows everything about you already. There is more life in death than in
the
existence to which collectivism condemns us: chicken noodle soup and
the neighbors'
astute glance, the inextinguishable reflector of sorneone's curiosity,
long
hours of common meetings, when nothing occurs except that life is
consumed and
becomes ordinary, gray-similar to rationed, skimpily rationed
substitute goods.
Baczynski was a darling of the gods-he died young. He leads a mythic
existence
in our imagination. Wislawa Szyrnborska allowed the absent poet to don
the
homespun suit of compromises made by his less happy counterparts. The
ashes of
the everyday bury the wings of the angel. One should consider another
possibility, however: it is possible that Baczynski, had the German
bullet
chosen a different course, would have been proud, bold, and internally
pure.
Perhaps he would not have made a single compromise and perhaps this
would even
have expressed itself in his noble face, not destroyed but merely
sculpted by
time.
Hội Nhà Thổ
huỷ diệt cái gọi là cá nhân. Nó thờ phụng cái gọi là "môi trường".
Cái gọi là tập thể. Chỉ 1 thời gian, cái gọi là cớm văn học cũng đếch
còn cần
thiết!
TTT 2006-2015
Chân
Dung Nhà
Văn
Note: Bài viết
về Vũ Hoàng Chương, trong có nhắc tới cái danh sách đầu tiên, những nhà
văn đồi
trụy, gồm 16 tên…
Tôi đọc những
người có tên trong bản danh sách được gọi là danh sách Hoàng Trinh cho
ông nghe. Hoàng Trinh là thông gia với Trường Chinh. Y vào Nam sớm nhất
và được Bộ
Chính Trị Trung Ương Đảng Ủy cho toàn quyền xử lý vụ "Văn Học Nghệ
Thuật
Miền Nam". Sau này thêm bớt con số người bị bắt, có nhiều danh sách
khác.
Như danh sách 21, danh sách 44. Nhưng danh sách Hoàng Trinh, 16 người
được lập
ra sớm nhất và tôi được biết ngay nhờ sự tiết lộ của một cán bộ đảng
quen biết
ngày trước, hắn đi theo Hoàng Trinh lên Đà Lạt, và được cho xem bản án
tử hình
này
theo GCC, không đúng.
Danh sách này, gồm 12 tên,
có
GCC, thứ
7, trong 12 tên, là do 1 tên đàn em của Lữ Phương làm. Tên này, hiện ở
Pháp.
Mang từ Miền Bắc vô, có,
nhưng là mấy cái tapes, để phát trên Đài Sài Gòn, trong cú Mậu Thân,
cùng với 1 chuyên viên kỹ thuật của Đài Hà Lội.
TRUCE
TREACHERY As festive crowds shopped, VC sappers prepared to
strike.
While the
intensity of the onslaught was unknowable, MPs were ready to react
quickly, as
they did at the U.S. Embassy.
'Accompanied
by an NYA radio specialist with prerecorded tapes, the sappers were
prepared to
broadcast the fall of the Saigon government'.
Quả lừa
ngưng bắn ăn Tết của VC. Trận Mậu Thân, Bắc Kít đã thu sẵn những cuộn
băng phát
thanh ăn cướp Miền Nam OK rồi, từ Hà Nội.
Văn Học
số 126, 10, 1996
Thời gian này,
là còn Quân Quản, như VC gọi. GCC sau khi học cải tạo ba ngày tại chỗ,
bèn trở
lại sở, đếch có việc gì làm, bèn đi lang thang, khi thì ra bờ sông, làm
1 "shot", rồi thuê 1 cái ghế bố, nằm phê, hoặc ghé Bưu Điện chính, như
khách hàng, ngồi
trên băng ghế, nhìn người qua lại.
Đúng là trong 1 lần như thế, thì 1
anh cùng
làm Bưu Điện, không cùng nhiệm sở, biết GCC cũng viết văn viết viếc, đi
ngang
qua, tay cầm tờ Tin Sáng của đám Miền Nam, và đưa tờ báo cho GCC, chỉ
cái danh
sách 12 tên nhà văn phản động đồi trụy, và cười cuời, bỏ đi!
Đọc, Gấu choáng
người. Sợ có, ngạc nhiên, hãnh diện cũng có.
Bởi là vì thời gian đó,
đắm đuối
với Cô Ba, chẳng còn viết lách, mà cũng chẳng hề lai vãng giới văn
nghệ, cuốn
truyện ngắn Những Ngày ở Sài Gòn, thì đúng là tuyệt bản từ hồi nào, và
cũng chẳng ai còn nhớ, làm sao mà VC biết đến
Gấu Nhà Văn!
Phải
đến khi ra hải ngoại, đọc cái bài phỏng vấn trên, mới ngã
ngửa ra mà rằng, hóa ra tên này.
Mà quái làm
sao, tên này rất ghét GCC. Luôn cả đám Sáng Tạo, vì tên của đám ST, GCC
nhớ là
có đủ hết trong danh sách trên, trong khi TTT và GCC là những người ơn
của hắn.
Trước 1975, tên này viết lách gì đâu. Khi TTT chán phụ trách trang VHNT
của nhật
báo Tiền Tuyến, ông giao cho GCC. Gấu kéo tthêm HPA, nhưng sau HPA, quê
gì đó, dãn
ra, Gấu một mình một ngựa làm được ít lâu, rồi cũng bỏ.
Khi trao trang báo, ông
đưa Gấu mớ bài của một số người gửi cho trang báo, phán, mày coi, nếu
cần thì
sửa rồi đăng cho họ.
Trong “họ” này, có Nguyễn Mai, và tên này. Chuyện này Gấu đã
viết rồi.
Hóa ra là hắn
ghét những tên nào trí thức hơn hắn! Đúng là như thế, vì sau này, đọc
loáng thoáng
những gì hắn viết, có vẻ hắn rất cay cú những tên nào đọc hơn hắn, viết
"trí thức"
hơn hắn, hiểu biết về triết học hơn hắn, nhất là về chủ nghĩa hiện
sinh. Đọc bài
trả lời phỏng vấn thì cũng nhận ra. Tên Sartre, hắn viết trật, chửi
những nhà văn
Sài Gòn hồi đó mê nôn mửa, buồn nôn…
Nhớ là có đọc 1 câu, “làm trí thức mệt bã người”,
của hắn!
Đâu có ai bắt
làm!
Có hai tên, trước 1975, rất thù Gấu,
tuy Gấu không hề đụng tới chúng, là tên này và Duyên Anh.
Duyên Anh thì dễ hiểu. Mày không nhắc tới ông, là ông chửi mày.
Tí bực mình với tên này, chẳng đáng nói
tới, nhưng cái “ơn" - sửa bài rồi đăng cho Nguyễn Mai, nhờ đó mà có
được
- thì quá lớn
lao, phải
nói là khủng khiếp, bởi là vì, không có anh giới thiệu, làm công việc
dịch dọt
cho nhà xb Vàng Son, của ông Nhàn, thì chắc chắn Gấu ngỏm ở trong tù
VC,
ở nông trường cải tạo Đỗ Hòa, Nhà Bè rồi.
Chuyện này thì cũng kể nhiều lần rồi. Chưa
kể, chưa viết, chưa làm sao viết ra được, là thời gian ở tù VC ở Đỗ
Hòa
chính là quãng đời đẹp nhất của GCC!
Nếu không sửa bài rồi đăng cho NM, thì
không có chuyện, khi thấy ông Nhàn cần người phụ coi trang báo thiếu
nhi cùng với Từ Kế Tường, Nguyễn Trọng Khôi và Nguyễn Mai - Gấu quen cả
băng là vào thời gian này - và cùng
lúc lo dịch sách cho nhà xb của ông, anh bèn nhớ ngay đến GCC, và bèn
vội vàng đưa
tới giới thiệu.
Nếu không dịch sách, thì không có đấng độc
giả TNXP, nhân viên nông trường - khi Gấu Cái thăm nuôi lần đầu, dím
mấy trăm bạc
trong cái bị gạo, trong khi kiểm tra đồ thăm nuôi, thấy được, bèn đích
thân ra
tận hiện trường, nơi Gấu đang cuốc đất mệt bã người, kéo về nhà thăm
nuôi,để gặp Gấu Cái, và nhận đồ thăm nuôi. Nhất là để lấy mấy trăm bạc,
giấu đi,
và sau đó, anh ta dùng số tiền này để chạy chân y tế Đội cho Gấu, nhờ
thế
không còn
bị lao động mệt bã người nữa!
Suốt thời gian cải tạo tại nông trường Đỗ
Hòa, đó là lần thăm nuôi đầu tiên, và cuối cùng của Gấu Cái, đúng khi
Gấu đang ở
trong đội trừng giới, do trốn trại bị bắt lại.
Những lần sau, bà cụ
của Gấu lóc cóc, lụi
cụi, lui cui,
tháng tháng đi
thăm nuôi thằng con trời đánh, suốt hai năm trời ở nông trường Đỗ
Hòa.
Ui chao nhớ
ra rồi, trên đường từ hiện trường cuốc đất, về tới nhà thăm nuôi, anh
ta dặn cặn
kẽ đủ chuyện, và đều liên quan tới cái đói, và tình trạng của Gấu đang
ở tổ trừng
giới. Anh ta dặn Gấu, nhớ là trong lúc gặp gia đình, cố mà ăn, được
chừng nào hay chừng
đó, bởi
là vì khi anh mang đồ thăm nuôi về tổ, là liền lập tức phải trở lại
hiện trường
lao động, và đám bảo vệ tổ sẽ làm sạch đồ thăm nuôi, chỉ để lại cho anh
bị gạo!
Ui chao nhớ
ra cả chuyện, Gấu Cái còn mang cho Gấu cả 1 xâu cua sống, tếu thế.
Hết giờ lao động,
trở về tổ, thấy vỏ cua vương vãi quanh lán, Gấu cực kỳ đau lòng. Không
phải tiếc
miếng ăn, mà vì uổng công Gấu Cái: Chúng luộc cua, chơi sạch, chỉ để
lại cho Gấu
mớ vỏ cua!
Quả là còn
chỉ bịch gạo. Nhưng nhờ bị gạo, Gấu có được 1 bữa tại tiệc bữa chủ
nhật. Nhớ là,
chính vào dịp này, Gấu được thưởng thức thịt chuột, và được nghe lần
đầu tiên trong
đời, bài “Ngày mai đi nhận xác chồng”.
Nhớ ra cả cảnh, trong lúc Gấu Cái kể chuyện gia đình, mấy đứa nhỏ ra
sao, Gấu chẳng nghe được gì hết, chỉ mải ăn lấy ăn để, cho bõ cơn đói.
Quả là y
chang bến tàu Sài Gòn. Nơi có mấy cái xà lan, là nơi phà Nhà Bè đậu. Bà
cụ Gấu mỗi
tháng một
lần, vào một buổi sáng, xách giỏ thăm nuôi, mò ra đây, xuống phà, đi
tới 1
bến đỗ,
bên bờ sông Sài Gòn, bên kia sông là nông trường cải tạo Đỗ Hoà, 1 khu
đất nổi,
giống như hòn đảo, chung quanh là kênh,
là biển, là rừng đước bạt ngàn, vô phương vượt thoát.
Có 1 con đò, chờ sẵn. Thế
là cụ lóp ngóp bò lên con đò, qua sông.
Gấu Cái lo kiếm tiền nuôi
con, giận, và
có thể cũng quên thằng chồng cà chớn rồi cũng nên.
Gấu cũng cố quên tất cả, hà
hà!
Y
chang Bến
Tầu Sài Gòn.
Chỗ có
cái xà
lan, là bến phà đi nông trường cải tạo Ðỗ Hòa, Cần Giờ. Mỗi tháng, bà
cụ Gấu,
chừng 8 giờ sáng, một bữa chủ nhật nào đó,
lụi cụi xách giỏ đồ thăm nuôi xuống phà, chừng trưa thì tới, vội vàng
thăm thằng
con, là về, cho kịp chuyến.
Lùi về
phía
bên tay phải của bạn, là nhìn thấy nơi nhà thơ TTT ném mẩu thuốc xuống
lòng sông,
rồi phơi lòng mình lên kè đá!
Hà,
hà!
Nhớ quá!
Gấu không được
hân hạnh trở về lại đất Bắc, như tù cải tạo, chiều cuối năm qua xóm
nghèo, thấy
lòng mình ảm đạm, kẻ tội đồ biệt xứ, về ngang cố quận, ngây ngô dọ hỏi
bóng tối
sâu thẳm... [Thơ TTT].
Ở tù trong
Nam, Gấu Cái bận lo kiếm tiền nuôi con, nuôi chồng trong tù, việc thăm
nuôi thường
do bà cụ Gấu. Gấu Cái có vài lần cố gắng đi thăm, như lần ở Phạm Văn
Cội, hai vợ
chồng chạy qua nhà dân, hay lần ở Đỗ Hải, lần đầu tiên khi biết Gấu bị
tống lên
đó. Gấu đã kể qua.
Do đói quá,
tuy có Nhà Hội, nhưng Gấu chẳng nghĩ tới, vả chăng, đang bị án "tù
trong
tù", có cũng như không.
Thành thử Gấu
chưa từng trải qua một lần nào cái cảm giác sống một đêm Nhất Dạ Đế
Vương,
trong Túp Lều Lý Tưởng, hay Nhà Hội, của trại tù VC.
*
Lần bị bắt
đúng lúc có chuyến vượt biên đường bộ, ngả Căm Bốt. Gấu Cái cho thằng
lớn đi thế.
Gấu được tin, trước khi bị đưa đi tập trung cải tạo. Bà cụ đi thăm, vừa
vui vừa
buồn, đưa cái hình thằng lớn chụp trước Tòa Đô Chính, trước khi từ giã
Sài Gòn,
nói nhỏ vô tai Gấu, nó đi thoát rồi.
Nhìn bức
hình, Gấu nhận ra, đúng chỗ đó, nó đã từng chụp hình, bức hình polaroid
có thể
nói là đầu tiên tại Miền Nam, do tay Horst Faas chụp, khi anh chàng Đức
này vừa
từ trên văn phòng hãng AP, ở phía bên trên Passage Eden xuống, đang
tính thử
cái máy chụp đầu tiên ở Sài Gòn của anh ta.
Hóa ra
không. Thằng nhỏ bị bắt, đưa từ biên giới về Sài Gòn, giam tại khám Chí
Hòa.
Lúc Gấu đi Đỗ Hải, là Gấu Cái đang tất tả lo cho nó, thành thử chẳng có
ai đi
thăm, bà cụ đâu biết Đỗ Hải hay Bến Hải hay Cà Mâu, đến khi hỏi ra, thì
đã mấy
tháng trời, Gấu vừa đói, vừa lo, không biết gia đình như thế nào, thế
là liều
lĩnh vượt trại. Khi Gấu Cái lên thăm, là lúc Gấu đang ở "tù trong
tù."
*
Anh đang bị
án tù trong tù. Khi gặp người thân, hãy tranh thủ ăn, còn bao nhiêu, về
Tổ, tụi
nó sẽ cướp hết.
Tôi đã kiểm
tra, người nhà của anh giấu mấy trăm đồng ở trong mấy ký gạo. Lát nữa,
anh lấy
tiền đó ra, giấu thật kỹ. Số tiền này sẽ cứu mạng anh đấy.
Tay này, hoá
ra biết Gấu. Sau đó, anh cho biết, có đọc Gấu.
Ôi chao Gấu,
nhà văn, sướng là như thế đấy, sống sót là như thế đấy!
Bạn không thể
tưởng tượng, lần gặp gia đình đó, nó bi hài đến thế nào
Gấu Cái nói
mặc Gấu Cái, Gấu Cái khóc mặc Gấu Cái, Gấu Đực tranh thủ nhét đồ ăn
ngập miệng.
*
Cuốn truyện
thuật câu chuyện hai anh em cùng mẹ khác cha, cả hai cùng yêu một cô
gái, Zoya,
cả hai đều cùng trải qua những năm tháng khủng khiếp tại một trong
những trại
tù Gulag.
Người kể
chuyện, không nêu tên, một anh hùng huy chương trong cuộc chiến chống
Hitler,
đào thoát qua Mẽo vào thập niên 1980, và làm giầu tại đó, trở về lại
Nga xô để
thăm lại cái nơi chốn ở mãi tít phiá Bắc Siberia, nơi mà anh ta, và ông
em,
Lev, đã bị bắt giữ làm nô lệ khổ sai, từ cuối thập niên 1940 cho tới
mãi sau
khi Stalin chết.
Cả hai chẳng
phạm một tội ác nào. Người kể chuyện bị bắt, như rất nhiều cựu quân
nhân đã từng
chiến đấu tại Đức, chỉ vì bị nghi ngờ là ngả theo phát xít [on
suspicion of
having been exposed to fascist] và ăn phải bùa mê Tây Phương, khi ở bên
ngoài Đất
Mẹ Liên Xô.
Lev, ông em,
bị bắt vì đã ngợi ca Mẽo, ở nơi căng tin trường học, trong khi sự thực,
anh ta
dùng Mẽo, như là nickname, cho Zoya.
Nhà Hội
Bài Ca Của Tên Đao Phủ
John
Banville đọc House of Meetings, Nhà Hội, của Martin Amis
*
Gấu sống sót
trại tù Đỗ Hải, là nhờ mấy trăm bạc Gấu Cái giấu trong bị gạo.
Có lẽ phải
nói, "ba lần sống sót"!
Lần đầu, nhờ
anh cựu tù, làm trustie, chuyên dẫn trại viên ra gặp người nhà, mỗi lần
có thăm
nuôi.
Lần thứ nhì,
nhờ chính cái bị gạo.
Lần thứ ba,
nhờ mấy trăm bạc giấu trong gạo.
*
Giả như anh
chàng kiểm tra đồ thăm nuôi, chơi luôn mấy trăm bạc, là Gấu ngỏm củ tỏi.
Note:
Cái
tay ra khám đồ thăm nuôi, không phải là trustie, mà là TNXP.
Đỗ Hòa, không
phải Đỗ Hải
Album
Chớm Thu năm rồi, 2014, dưới phố.
Man Booker
International prize 2015 won by 'visionary' László Krasznahorkai
‘Difficult
in the same way Beckett is difficult’ ... László Krasznahorkai.
Photograph:
Murdo Macleod
His first and most famous novel. It
tells the story of life in a disintegrating village in a dystopian
communist
Hungary, where a man called Irimias, long thought dead and who may be a
prophet, a secret agent or the devil, appears out of nowhere and begins
to manipulate
the remaining citizens. According to the Guardian
review, this is “a monster of a
novel: compact, cleverly constructed, often exhilarating, and possessed
of a
distinctive, compelling vision – but a monster nevertheless. It is
brutal,
relentless and so amazingly bleak that it’s often quite funny.” It won
the 2013
best translated book award in the fiction category.
The
Hungarian author László Krasznahorkai, whose sentences roll out over
paragraphs in what his translator George Szirtes has called a “slow
lava flow of narrative, a vast black river of type”, has won the Man Booker International prize for his
“achievement in fiction on the world stage”.
Giải thưởng Man Booker Intel năm nay 2015 về
tay nhà văn Hung, câu văn dài, thường tràn ra khỏi lề sách, và như 1
dòng sông đen bao la, 1 dòng nham thạch của tự sự, rất khó đọc, khó cái
kiểu của Beckett, và, như tác giả thú nhận, Thầy của tôi là Kafka.
Warner called Krasznahorkai’s prose “absolutely
stunning”, and a “thrilling” experience to read. “This extraordinary
style he has, which people sometimes object to – if you think of it
like music, the piece begins, and at first you don’t know where you
are, it’s unfamiliar, and then it begins to feel natural, the rhythm
keeps puling you along,” she said. “He’s difficult in the same way
Beckett is difficult, or Dante is difficult. Kafka also has that
quality.”
Satantango’s epigraph is taken from Kafka – “In
that case, I’ll miss the thing by waiting” – and the author told the Guardian
earlier this month that he has “only one” literary hero: “K, in the
works of Kafka. I follow him always.”
He told The White Review, in an interview with
Szirtes: “When I am not reading Kafka I am thinking about Kafka.
When I am not thinking about Kafka I miss thinking about him. Having
missed thinking about him for a while, I take him out and read him
again.”
Tuy nhiên, do THNM, đọc cái tóm tắt cuốn đầu tay
của ông, thì GCC bèn nghĩ
ngay tới… Bác Hồ:
Đây
là câu chuyện 1 xứ sở tan hoang rã rời, mê trùn[g] đỏ, nơi có 1 vị có
tên là Bác Hồ, dân chúng tưởng đã ngỏm từ đời nào, và có thể còn là 1
nhà tiên
tri, một mật vụ của Xì, hay 1 con quỉ, không biết từ xó xỉnh nào, bỗng
xuất
hiện, và bắt đầu thao túng dân chúng còn lại...
Thơ
Mỗi Ngày
The Lunatic
STORIES
Because all
things write their own stories
No matter
how humble
The world is
a great big book
Open to a
different page,
Depending on
the hour of the day,
Where you
may read, if you so desire,
The story of
a ray of sunlight
In the
silence of the afternoon,
How it found
a long-lost button
Under some
chair in the corner,
A teeny
black one that belonged
On the back
of her black dress
She once
asked you to button,
While you
kept kissing her neck
And groped
for her breasts.
Những câu
chuyện
Bởi là vì mọi
vật thì đều kể/viết những câu chuyện của riêng chúng
Dù dấu bèo,
dù hèn mọn, dù nhún nhường cỡ nào
Thế giới là
một cuốn sách lớn
Mở ra ở một
trang khác nhau
Tuỳ thuộc giờ
đọc nó trong ngày
Em có thể,
thí dụ, thích trang này
Câu chuyện về
1 tia nắng
Trong im ắng của một buổi xế trưa
Bằng cách nào
nó tìm thấy một cái nút áo bị mất từ hồi nảo hồi nào
Ở dưới một cái
ghế ở góc nhà
Một cái khuy
áo màu đen nho nhỏ, xinh xắn
Của em, đúng
là của em, của 1 cái áo dài đen
Một thứ khuy
áo để cài ở sau lưng
Mà có lần em
ra lệnh, nè, cài cho ta đi, tên ngố
Trong lúc tên
ngố hăm hở, ham hố, hôn đến rách mặt em
Và vò vò, đến
nát cả hai cái vú! (a)
(a)
Hai dòng chót, chôm thơ
Nguyễn Tất Nhiên:
1.
hôn rách mặt
mà sao còn nghi ngại?
nhớ điên đầu
sao cứ sợ chia tan?
mỗi lòng người,
một lý lẽ bất an
mỗi cuộc chết,
có một hình thức, khác
mỗi đắm đuối,
có một mầm, gian ác
mỗi đời-tình,
có một thú, chia ly!
2.
chiều, nắng
âm thầm chào biệt lũ lá me
lá me nhỏ,
như nụ cười hai đứa, nhỏ
tình cũng
khó theo thời cơm áo, khó
ta dìu nhau
đi dưới bóng nợ nần!
em bắt đầu
thấy ân hận, chưa em?
vì lỡ nói
thương anh – cái thằng quanh năm túng thiếu!
ân hận, có,
thì hãy nên, rán chịu!
hãy xem như
cảnh ngộ đã an bày
như địa cầu
không thể ngược vòng quay
như Chúa, Phật
phải gay go trước giờ lên ngôi Phật, Chúa!
tình cũng
khó theo thời cơm áo, khó
nên mới yêu,
mà, cư xử rất vợ chồng!
rất thiệt
tình khi lựa quán bình dân
khi nói thẳng:
“Anh gọi cà phê đen bởi hụt tiền uống cà phê đá!” .
3.
mỗi cuộc sống,
phải mua bằng nhục nhã
mỗi mặt trời,
phải trả giá một hoàng hôn
đêm, chẳng
còn cách khác tối tăm hơn
nên mặt mũi
ta đây, bùn cứ tạt!
môi thâm tím
bận nào tươi tắn, hát
em nhớ vờ
hoan hỉ vỗ tay khen
để anh còn
cao hứng, cười duyên
còn tin tưởng
nụ hôn mình, vẫn ngọt!
khăn-tăm-tối
hãy ngang đầu quấn nốt
quấn cho
nhau, quấn bạo, quấn cuồng điên
vòng sau
cùng sẽ gặp quỷ Sa tăng
bởi hạnh
phúc mơ hồ như, Thượng Đế!
4.
đời, vốn
không nương người thất thế
thì thôi, ô
nhục cũng là danh!
5.
mình nếu chọn
đời nhau làm dấu chấm
mỗi câu văn
đâu được chấm hai lần!
THE STRAY
One day,
chasing my tail here and there,
I stopped to
catch my breath
On some
corner in New York,
While people
hurried past me,
All
determined to get somewhere,
Save a few
adrift like lost children.
What ever
became of my youth?
I wanted to
stop a stranger and ask.
"It
went into hiding," said an old woman
who'd read
my mind.
"Swimming
with sharks," a drunk concurred,
Fixing me
with one bloody eye.
It was
summer, and then as quietly as a bird lands,
The
sidewalks were dusted with snow
And I was
shivering without a coat.
I had hopes
we'd meet again, I told myself,
Have a drink
and recall the nights
When we used
to paint this town red.
I thought
you'd be in a straitjacket by now,
You'd say to
me,
Making funny
faces at doctors and nurses.
Instead,
here you are full of fleas,
Dodging cars
and buses
To follow a
pair of good-looking legs home.
"And
you, Judas," I summoned the strength to shout,
"Will
you be coming to my funeral?"
But he was
gone already. It had gotten late in the day,
Very
late-and since there was nothing
That could
be done about it-
I thought
I'd better toddle along myself.
Thất lạc
Một bữa, săn
đuổi cái đuôi của tớ, thất/thật lạc/lạt đâu đó
Tớ bèn ngưng 1 phát để thở
Ở một góc phố
New York
Trong lúc mọi
người hối hả vượt qua tớ
Ai thì cũng
biết thật rõ, mình đi đâu
Trừ vài đấng
lêu bêu, như những đứa trẻ thất lạc
Tuổi trẻ của
Gấu Cà Chớn ơi,
Mi trở thành
cái chó gì rồi?
Gấu muốn chặn
một khách qua đường để hỏi.
“Nó trốn mi
rồi”, một bà già trả lời
Bà đọc ra cái đầu
của Gấu.
“Bơi lội với
lũ cá mập,” một bợm nhậu gật gù
Và nhìn Gấu
bằng con mắt toé máu
Mùa hè, và rồi
thì là im ắng như một con chim hạ cánh
Hè đường bửn
ơi là bửn với bùn tuyết
Gấu thì run
như con thằn lằn đứt đuôi, đếch áo khoác
Tớ hy vọng
mình sẽ gặp lại, GNV nói với GCC.
Nhậu chơi, nhớ lại những đêm hai đứa mình sơn thành phố một màu đỏ, như
cờ máu
VC!
Tớ lại nghĩ
cậu đang mặc chiếc áo straitjacket vào lúc này
GCC nói với
GNV
Làm mặt hề với
bác sĩ và y tá
Thay vì thế,
thì lại là 1 tên Gấu đầy chấy rận
Né, tránh xe
và xe buýt
Đi theo một
cặp giò ngon ơi là ngon về nhà
Nè, mi, tên
Judas, Gấu hét to bằng tất cả sức mạnh còn lại của mình
Mi có tính dự
đám tang ta không?
Nhưng hắn đã
đi mẹ mất rồi
Ngày thì
cũng muộn
Quá muộn
Và, kể từ
khi mà chẳng làm sao thay đổi được gì cái tình thế như thế
Tớ bèn quyết
định
Mình lại
lang thang, thất lạc, thật lạt một mình (1)
(1)
Hoặc ba hoa
trò chuyện chán chê với đám bạn bè cho tới khi không còn kiếm ra một
câu nói thật
độc địa, thật cay đắng về nhau, về một cuốn sách vừa được xuất bản, một
bài
thơ, một truyện ngắn vừa được đăng báo, tựu chung cũng chỉ để quên đi
một chốc
một lát, hoặc may lắm một nửa buổi không nhớ tới cô bạn. Rồi cũng tàn
câu chuyện,
đám bè bạn từng đứa bỏ ra về. Huỳnh Phan Anh có thể đã đến giờ lên lớp,
có thể
bực mình vì thằng bạn Bắc Kỳ đổi tên cuốn truyện, Thất Lạc thành Thật
Lạt, nhại
cách nói của dân miền Nam. Còn Nguyễn Xuân Hoàng có lần bỏ quán Cái
Chùa đến cả
tuần lễ, chỉ vì cũng vẫn thằng bạn khốn nạn bầy đặt viết bài phê bình,
giới thiệu
cuốn sách mới ra lò của anh, Sinh Nhật, bị đổi thành Sinh Nhạt, và bài
phê bình
mang tên Đi Tìm Một Chiếc Mũ Đã Mất, nhại theo Proust. Bao nhiêu năm
trời nhớ lại
mới thấy càng thù ghét cái phần thâm căn cố đế, cái bản chất thâm độc
nơi đáy
sâu thân thể, bao nhiêu năm tháng, mưa gió, khí hậu, con người, vùng
đất hiền
hòa không sao gột rửa nổi. Ba mươi năm sau mới thấy nhớ, thấy thương
bạn bè, đứa
còn đứa mất, chẳng đứa nào được may mắn với cõi sống, cõi viết. Nguyễn
Đình
Toàn ở Việt Nam, nghe nói mắt cũng đã mờ. Huỳnh Phan Anh vợ con vượt
biển không
được may mắn. Còn Nguyễn Xuân Hoàng bây giờ lại ôm lấy tờ Văn, chẳng
biết có
nên cơm cháo gì hay không...
V/v Sinh Nhạt
Sinh Nhạt Bác
Chào Mừng
Sinh Nhạt Bác!
Đi tìm một
cái nón cối đã mất
Hình: Uncle
Ho, stand discarded.
Ông Hồ... liệng cống [discarded], thay
vì... lộng kiếng!
Note: GCC trốn
thoát quê hương, tới Bangkok đúng Thứ Bảy, 19/5/1990. Khi làm hồ sơ
UNHCR, GCC
bèn tăng lên, thay vì lui lại, thành 21, tức mấy ngày được ông cha
người Pháp
cho tá túc trong nhà thờ St Francis, tới Thứ Hai, đưa tới office ODP,
xin coi hồ
sơ xin đi Mẽo của gia đình GCC. Thấy đúng, ông bèn nghe theo lời vị
luật sư
UNHCR đưa vợ chồng Gấu tới đồn CS Bangkok, và sau đó, ở tù hai, hay ba
tháng, vì
tội xâm nhập Thái Lan bất hợp pháp. Ra tù, có xe Cao Uỷ đưa vô Trại Tị
Nạn. Người
dân Sài Gòn nào mà chẳng nhớ những đợt hoả tiễn chào mừng SN Bác! GCC
đổi ngày
tới Thái Lan, là cũng nhắm tránh làm bực mình những người đã chết vì
VC, vào những
dịp như thế.
Cô
Cháu Ngoan của Bác chọc quê Bác trên những tấm áp phích
Pepsi.
Khốn
nạn hơn
nữa, mấy anh Tây dùng từ "nique" đầy xỏ lá.
Từ
"nique" ra "niquer": Posséder sexuellement [Petit Robert]:
Dịch nôm na, là, làm thịt!
*
Gấu đã tính
khui ra những vụ xỏ lá của mấy anh Tây này, nhưng lu bu quên béng đi,
nay, nhân
vụ CAND lôi ra, bèn mượn gió bẻ măng.
Như một đóng
góp của khúc ruột ngàn dặm!
Of memory,
the unhappy man's home.
How to guess
time of night by listening to one's own heartbeat
Why we can't
see the end of our nose.
On the
obscurity of words and clarity of things.
Why
songbirds shit while they sing.
The truth
about sneezing in church.
A few tips
on how to make bad wine taste good.
What tunes
to whistle while walking past a graveyard at night.
What to say
to a mirror at four in the morning.
Plus a few
thoughts regarding the little dolls she made that all looked like me.
How she
stuck them with pins and hung them in a tree.
Charles
Simic
Chát
Khuya
Về hồi nhớ,
cái nhà của 1 thằng đàn ông bất hạnh.
Làm sao biết
mấy giờ đêm, khi nghe tiếng đập của tim mình.
Tại làm sao
chúng ta không thể nhìn thấy cái chỏm mũi của mình.
Về sự tối
tăm của từ ngữ và sự sáng sủa của sự vật.
Tại làm sao
mấy con chim lại hót khi ị.
Sự thực về
những cú hắt hơi trong nhà thờ.
Vài cái mánh
về làm thế nào cho rượu vang dở thành thứ xịn.
Những điệu
nhạc nào bạn huýt sáo khi đi ngang nghĩa địa vào ban đêm.
Bạn nói với
cái gương điều gì khi ngó cái bộ mặt của bạn ở trong đó, vào lúc 4 giờ
sáng.
Thêm vài ý
nghĩ nho nhỏ về những con búp bế mà em làm ra, tất cả đều giống tớ.
Bằng cách
nào em đính chúng, và treo lên 1 cái cây.
A WANDERER
I enter the
waiting room in a station.
Not a breath
of air.
I have a
book in my pocket,
someone's
poems, traces of inspiration.
At the
entrance, on benches, two tramps and a drunkard
(or two
drunkards and a tramp).
At the other
end, an elderly couple, very elegant, sit
staring
somewhere above them, toward Italy and the sky.
We have
always been divided. Mankind, nations,
waiting
rooms.
I stop for a
moment,
uncertain
which suffering I should
join.
Finally, I
take a seat in between
and start
reading. I am alone but not lonely.
A wanderer
who doesn't wander.
The
revelation
flickers and
dies. Mountains of breath, close
valleys. The
dividing goes on.
Kẻ Đi Dạo
Tôi đi vô phòng
đợi ở nhà ga
Không tí
không khí
Tôi có
cuốn
sách bỏ trong túi
Những bài
thơ
của ai đó, những dấu vết của yên sĩ phi lý thuần
Ở lối vô,
trên
những ghế dài, hai đấng vất vưởng và một ông say rượu
(hay hai
đấng
say rượu và 1 ông vất vưởng)
Ở đầu
kia, một
ông bà già, rất thanh lịch, ngồi
Nhìn đâu
đó
trên đầu họ, về phía Ý Đại Lợi, và bầu trời.
Chúng ta
luôn
bị chia cắt. Nhân loại, quốc gia,
Phòng đợi.
Tôi dừng
lại
một lúc
Không
biết
thứ đau khổ nào tôi sẽ gia nhập
Sau cùng,
tôi
kiếm 1 chỗ ở giữa
Và bắt
đầu đọc.
Tôi một mình, nhưng không cô đơn
Một kẻ đi
dạo
không đi dạo.
Mặc khải
loé
lên 1 phát, rồi tắt ngấm
Núi núi,
non
non hơi thở,
Những
thung
lũng gần
Phân
chia, lìa, ngăn, cách
Tiếp tục.
JUST
CHILDREN
For
Ewunia
It was just
children playing in the sand
(accompanied
by the narcotic scent
of blooming
lindens, don't forget),
just
children, but after all
the devil,
and the minor gods,
and even
forgotten politicians
who'd broken
all their promises,
were also
there and watched them
with
unending rapture.
Who wouldn't
want to be a child
-for the
last time!
Chỉ là những
đứa trẻ
Gửi Ewunia
Chỉ là những
đứa trẻ chơi đùa trong cát
(kèm với mùi
hoa đoan, đừng quên),
chỉ những đứa
trẻ, nhưng nói cho cùng,
Quỉ sứ, những
vị thần nhỏ,
Và ngay cả những
chính trị gia chẳng ai còn nhớ
Những kẻ đã
phản bội những hứa hẹn của họ
Thì cũng có ở
đó
Và theo dõi
con nít chơi đùa
Với sự sung
sướng vô ngần
Ai mà chẳng
mê
Làm 1 đứa
con nít
Lần cuối cùng
trong đời?
Adam Zagajewski: Without End
(1)
ALEKSANDAR
RISTOVIC
[1933-1994]
Born in
Cacak, Ristovic studied Serbian language and literature and taught
school for
many years at the elementary and high-school level in his hometown. His
first
book of poems was published in 1959. Since then there have been over
twenty, as
well as a novel, a dream book, and numerous essays. In 1989 Charioteer
Press
brought out a book of his poems, Some
Other Wine and Light, and in 1999 a large selection of his poetry, Devil's Lunch, was published by Faber in
England.
Out in the
Open
While
crossing a field,
someone who
in that instant
is
preoccupied with thoughts of suicide,
is forced by
nature's call
to delay the
act,
and so,
finds himself enjoying
some blades
of grass
from a
squatting position,
as if seeing
them for the first time
from that
close,
while his
cheeks redden,
and he
struggles to pull a sheet of paper
out of his
pocket
with its
already composed
farewell
note.
Thênh thang
trời rộng
Khi đi qua một
cánh đồng
Một người nào
đó, vào lúc đó
Đang thèm tự
tử
Như nghe tiếng
gọi của thiên nhiên
Và bèn ngưng
1 phát
Để vui với đời
Thưởng thức những
ngọn cỏ
Như thể lần đầu
tiên nhìn thấy chúng
Gần gụi đến
như thế
Má anh ta bỗng
đỏ ửng
Và anh bèn cố
lôi tờ giấy ở trong túi ra
Trong tờ giấy
Có lời từ giã
đời
Dead Leaves
Danton is
waiting to die
but the day
won't break.
His vest is
full of lice
and he has
rain in his boots.
On his face
there are already signs
of his
exceptional destiny.
He watches
me from a great distance
walk under
the trees
and gather
dead leaves
with a long
stick ending in a spike.
Lá chết
Danton đợi
chết
Nhưng ngày đéo
chịu dứt
Áo khoác của
anh thì đầy rận
Giầy thì đầy
nước mưa
Trên mặt đã
hiện ra những dấu hiệu của số phận đặc biệt của anh ta rồi
Từ 1 khoảng
thật xa anh theo dõi tôi
Đi dạo dưới tàng
cây
Lượm lá chết
Bằng cái gậy
dài, đầu gậy là 1 mũi đinh nhọn
Death
sentences ( Ivan V. Lalíc)
Death
Sentences
I was born
too late and I am much too old,
My dear Hamlet,
To be your
pimply Ophelia,
To let my
hair like flattened wheat
Spread over the dark waters
And upset
the floating water lilies
With my floating eyes,
To glide
fishlike between fishes,
Sink to the
bottom like a dead seashell,
Burrow in sand next to shipwrecks oflove,
I, the
amphora, entangled in seaweeds.
1'd rather
you take off my dress,
Let it fall
at my feet like aspen leaves
The wind shakes without permission
As if there's
nothing to it.
1'd rather
have that death sentence:
Eternity of
your arms around my neck.
Án
Tử
Ta sinh ra quá trễ, và ta lại
quá già
Ðể làm nàng Ophelia đầy mụn
trứng cá của mi,
Tên hoàng tử thân thương vừa
Hâm lại vừa Liệt của ta ơi!
Ðể tóc
ta như lúa mì
Trải dài trên mặt nước tối
Và làm bực mình những bông hoa kèn
Với cặp mắt trôi lềnh bềnh của ta
Ðể lướt như cá giữa đám cá
Chìm xuống đáy biển như cái vỏ
Của một con sò chết
Lặn lội trong cát kế bên những
mảnh vỡ của chiếc thuyền tình
Ta, chiếc bình hai quai, bị
quấn quýt giữa mớ rong biển
Ta thà để cho mi lột quần áo
của ta ra
Và chúng rớt xuống chân ta như những chiếc lá dương
Và gió, vô lễ, chẳng thèm xin phép ta
Nghịch ngợm với chúng
Như thể chẳng có chi là quan trọng
Ta thà có bản
án tử, này:
Thiên thu, vĩnh viễn
Vòng tay của mi vòng quanh cổ ta.
Tự Do Viết
Hãy đốt cuốn
sách này
A writer's life and work
are not a gift to mankind;
they are its necessity.
Toni Morrison
Cuộc đời và tác phẩm của
một nhà văn đếch phải là một món quà cho nhân
loại. Chúng là sự cần thiết của nó.
Tuyệt cú mèo!
Tự Do Viết
Đọc tại PEN cùng dịp với
DTH.
Vào Tháng Ba
1985, Arthur Miller và Harold Pinter ghé Istanbul. Vào lúc đó, hai đấng
này có
lẽ là hai khuôn mặt nổi cộm nhất trong giới kịch nghệ trên thế giới,
nhưng chán
mớ đời, không phải vì kịch cọt mà ông ghé Istanbul, mà vì những bóp
nghẹt tàn
nhẫn tự do ăn nói, viết lách, diễn đạt tư tưởng, ý nghĩ… vào thời gian
đó, và
vì rất nhiều nhà văn đang bị nhà nước bắt bỏ tù. Vào năm 1980 có 1 cú
đảo chánh
ở Thổ, và hàng ngàn người bị bắt, và tất nhiên, luôn luôn là giới cầm
viết bị
chiếu cố nặng nề nhất…. Hai đấng trên, đến Istanbul, là để gặp họ, gia
đình họ
để an ủi, động viên, trợ giúp, và bố cáo thế giới về số phận của họ.
Chuyến đi
của họ là do PEN sắp xếp cùng với Uỷ Ban Helsinki Watch Committee. Tôi
tới phi
trường để đón họ. Tôi được đề nghị cái job trên, không phải vì tôi rất
ư là sốt
sắng, rất thích đâm sầm vào chính trị, mà bởi vì tôi là 1 tiểu thuyết
gia nói
trơn tru tiếng Anh, và tôi hoan hỉ chấp nhận, cũng không hẳn là do, đó
là 1
cách để có tí đóng góp trong nghĩa cả, tức giúp đỡ những bạn đang trong
cơn khốn
khó, nhưng như thế có nghĩa là, sẽ được trải qua vài ngày sánh vai dạo
bước với
hai đấng nổi tiếng!
Chúng tôi
cùng nhau đi thăm những nhà xb nhỏ đang phải vật lộn, những văn phòng
bề bộn
nơi làm tin, newsrooms, những trung tâm, khu vực âm
u, bụi bặm, của những tạp chí đang trên đà
sập tiệm, chúng tôi đi từ nhà này sang nhà nọ, tiệm ăn này qua tiệm ăn
khác, để
gặp những nhà văn đang gặp rắc rối, và gia đình của họ.
Cho tới khi
đó, tôi còn đứng bên lề của thế giới chính trị, chẳng bao giờ tiến vô,
ngoại trừ
ép buộc, nhưng bây giờ, khi tai tôi nghe những câu chuyện nghẹt thở,
gây sốc, của
bách hại, của tàn nhẫn, độc ác, và cái ác trần trụi, toang hoác, tôi
cảm thấy
mình bị cuốn vô nó, qua cái cảm giác cảm thấy mình có lỗi, phạm tội –
không chỉ
bị cuốn hút vào nó, qua mặc cảm phạm tội, nhưng mà còn qua liên đới
trách nhiệm,
qua tinh thần đoàn kết, nhưng cùng 1 lúc, tôi cảm thấy ước muốn, cũng
bằng như
thế, nhưng ngược lại: tự bảo vệ mình, khỏi tất cả những điều này, và
chẳng làm
bất cứ điều gì trên đời, ngoài việc, viết ra những cuốn tiểu thuyết
thần sầu,
tuyệt đẹp.
Khi tôi đưa Miller và
Pinter bằng tắc xi từ điểm
hẹn này tới điểm hẹn khác, qua đường xá, xe cộ Istanbul, tôi nhớ lại,
như thế nào
chúng tôi lèm bèm về những người bán hàng rong, street vendors, những
chiếc xe
ngựa, những tấm quảng cáo, những người phụ nữ mang khăn choàng, hay
không mang
khăn choàng luôn quyến rũ cái nhìn của của những khách ngoại quốc, tuy
nhiên tôi
thật nhớ rõ một hình ảnh: tại cuối một hành lang thật dài của khách sạn
Istanbul Hilton, tôi và bạn tôi [người cùng tôi đón tiếp hai vị khách
quí] thì thầm vào tai nhau, trong 1 trạng
thái rất kích
động, thì cũng khi đó, Miller và Pinter cũng đang thì thầm ở cuối đầu
hành lang
kia, trong bóng tối, và cũng bằng 1 sự kích động u tối.
Hình ảnh này đóng khằn
vào cái đầu đang xốn xang của tôi, và tôi nghĩ, đây là hình ảnh nói lên
khoảng cách lớn lao giữa những câu chuyện, những lịch sử đầy rắc rối đa
đoan của
chúng tôi, và của họ, nhưng cùng lúc, nó cũng nói lên sự liên đới trách
nhiệm, sự
đoàn kết giữa những nhà văn, và đây là 1 điều có thể thực hiện được.
Henri
Miller.
Bữa trước TB
có giới thiệu bài của Bolano, về Henri Miller. Bữa nay, kiếm thấy cái
entry
trong Milosz’s ABC’s về ông, đọc, có nhiểu nhận xét thật thú vị về
Miller, khác
hẳn cách đọc của Bolano.
Bèn post tiếp.
Lê
Công Định
1 hr ·
Thưa ông Trọng, tôi chỉ biết đất nước
tôi tên là Việt Nam, khởi nguồn từ Lạc Long Quân và mẹ Âu Cơ. Còn "đất
nước Hồ Chí Minh" gì đó là của đảng các ông, không phải của chúng tôi
và
do vậy chúng tôi không cần làm công dân của nó, nói chi đến phải "xứng
đáng". Nghe ông nói tôi cảm thấy buồn nôn, xin lỗi!
Tởm thực. NQT
Tên này, không những lú mà còn điên.
Và cực bửn.
Làm sao
mà lại có 1 tên sử dụng ngôn ngữ "hai đê", để nói những chuyện
quan trọng của đất nước.
Người Mít ai cũng hiểu, đê là đù là đéo, là ngôn ngữ đường phố.
Trước
đó, còn dùng từ “đồng chí X”.
X một phát,
là thành XXX.
Bắc Kít kêu là phịch phịch phịch, ba cú, tức chuyện cởi
truồng,
chuyện con heo, chứ đâu phải 1 từ sạch sẽ?
Lũ nằm vùng ngày nào có thấy nhục không?
THƯ
KHỐ VĂN HỌC (NMG)
GCC trả lời
phỏng vấn VH số Xuân Mậu Dần
Le pardon
d'un homme d'Etat
Willy Brandt
s'agenouille devant le Monument du Ghetto de Varsovie ( 7 décembre
1970) (1)
Cái chết của
Văn Vịt – không có tên nào viết ra hồn - có lẽ là do thiếu mĩ. Mĩ, như
Brodsky định
nghĩa, là mẹ của đạo hạnh. Tên nào tên nấy viết dở, do đều có vết chàm
ở trong
tim, hay vết máu Ngụy ở trong lòng bàn tay. Chỉ 1 khi ông Trùm của nó,
cha đẻ
quái vật Núp, ra nghĩa trang quân đội Ngụy ngày nào, quì xuống xin lỗi,
thì may
ra mới viết văn được!
Paul
Ricoeur trả lời tờ Lire, số đặc biệt về Duras, Tháng
Sáu,
1998.
Note:
Tình cờ vớ số báo cũ, đọc mấy câu trả lời
trên, thú quá, bèn chôm luôn, đi 1
đường Phén chơi!
Ở Auschwitz, Chúa đã
bỏ loài người?
Tôi nhớ tới câu của một giáo sư nổi
tiếng Ba Lan gốc Do Thái. Ông ta biết về cái chuyện tống xuất, đưa
người vô Lò
Thiêu, và những nhục nhã: Ông già tôi trước đó, nói: Con người thì tốt.
Tôi
chịu đựng tất cả hậu quả [của câu nói của bố tôi]. Thế nhưng, về già,
tôi phán
y chang bố tôi: Con người thì tốt. Tin vào khả năng giải phóng cái sâu
thẳm của
thiện tâm ở nơi con người, theo tôi, đây là hành động của niềm tin cơ
bản.
Sự tha thứ, nếu như
thế, thì cũng có thể?
Tôi rất tởm cái trò giật dây, nào là
khúc ruột ngàn dặm, nào là đừng bao giờ có 1 ngày 30 Tháng Tư thứ hai,
thứ ba…
Tha thứ, đó là cái người ta đòi, mà chẳng cho cái chó gì cả. Và nếu như
thế,
nếu người ta đòi, thì người ta phải sẵn sàng đón nhận 1 câu trả lời "cà
chớn" [négative: phủ định, từ chối]. Phải dự trù đối đầu với điều: Tao
đếch có tha thứ cho mày. Tại sao? Bởi vì nếu tha thứ khó, hơi bị khó,
rất ư là
khó, thì nó phải ăn khớp với một công việc kép: một về hồi ức và một về
tang
tóc. Đừng giả đò tha thứ. Thôi nhé, huề nhé! Không, phải thừa nhận cái
sự không
thể nói ra được niềm ăn năn, thống khổ, lời thú nhận, cái tính chất cực
khó
khăn của hoàn cảnh, cái ý nghĩ về sự không thể sửa chữa lại được [Cái
Ác Bắc
Kít, vô phương sửa chữa, thí dụ, Cái Ngày 30 Tháng Tư, sẽ còn dài dài,
thí dụ].
Và nỗi tang tóc thì không phải chỉ hạn chế ở những cái tang về người đã
mất, mà
còn cái tang về 1 lời giải thích.
Heidegger đã đánh dấu
tác phẩm của ông, khỏi phải lèm bèm thêm. Nhưng ra thế nào, nàm sao mà
1 triết
gia bảnh tỏng như ông ta mà lầm lạc như thế, và đem thân phò Hitler?
Đúng là 1
lời thú nhận sự bất lực về mặt triết học!
Văn hoá như tôi biết được, chưa hề ngăn
ngừa, phòng chống sự man rợ. Một xứ sở với 1 nền văn minh đỉnh cao chói
lọi như
Đức, vậy mà ngập chìm trong tủi nhục, và đó là 1 thí dụ nhức nhối, đau
thương.
Nhưng tôi chưa bao giờ buộc tội Heidegger, như là 1 triết gia. Chỉ điều
này,
triết học của ông không sản sinh ra cả đạo đức lẫn chính trị, và gây ra
ở trong
ông ta, vào một thời kỳ, sự hồ nghi trí thức, và điều này được biểu lộ
ra bằng
sự bất lực của ông khi không thể tiếp tục Hữu thể và Thời gian,
một thứ
khoảng trống tư biện, mà ông ta nghĩ rằng, có thể làm đầy bằng hình
tượng một
con người coi mình như là vĩ nhân của lịch sử, cha già của dân tộc.
Chính vào
lúc đó, ông bị trúng bả Quốc Xã. Nhưng hãy minh bạch 1 điều, Hữu
thể và Thời
gian không phải là 1 cuốn sách Nazi, nó là, và đây là sự khác biệt
rất ư
khác biệt, một tác phẩm không phòng vệ chống chủ nghĩa Nazi. Trong khi
đó, Karl
Jaspers, ông ta không ngã gục như Heidegger, là bởi vì triết học của
ông sản
sinh ra một nền đạo hạnh và chính trị học.
Note: Bài phỏng vấn thần sầu, được thực
hiện khi Paul Ricoeur cho ra lò cuốn Suy nghĩ Thánh Kinh, Penser La
Bible.
TV sẽ đi hết cả bài, sau, nhân dịp Noel năm nay
Hà, hà! (1)
Cao Bồi
& Nỗi Buồn Chiến Tranh & GCC
Nước Pháp bị
ô nhục vì lính Tẩy hiếp con nít ở Trung Phi.
Liệu có sự ô
nhục của xứ Mít, bởi lũ bộ đội Cụ Hồ?
Có đấy, và cái
sự ô nhục thì hiển nhiên, và rõ như ban ngày, là cái xứ Mít như hiện
nay.
Trên số báo
Intel mới, có 1 bài, phỏng vấn thế hệ nửa đêm ở Ấn, bây giờ thì đều già
cằn, đại
khái là tụi mi, những tên tướng về hưu, nhìn lại xứ Ấn, nghĩ gì?
GCC cũng muốn
hỏi lũ VC 1 câu như thế. Không lẽ không tên nào thấy nhục vì 1 địa ngục
Mít do
chúng làm nên, như bây giờ?
Chân
Dung Nhà
Văn
Note: Bài viết
về Vũ Hoàng Chương, trong có nhắc tới cái danh sách đầu tiên, những nhà
văn đồi
trụy, gồm 16 tên…
Tôi đọc những
người có tên trong bản danh sách được gọi là danh sách Hoàng Trinh cho
ông nghe. Hoàng Trinh là thông gia với Trường Chinh. Y vào Nam sớm nhất
và được Bộ
Chính Trị Trung Ương Đảng Ủy cho toàn quyền xử lý vụ "Văn Học Nghệ
Thuật
Miền Nam". Sau này thêm bớt con số người bị bắt, có nhiều danh sách
khác.
Như danh sách 21, danh sách 44. Nhưng danh sách Hoàng Trinh, 16 người
được lập
ra sớm nhất và tôi được biết ngay nhờ sự tiết lộ của một cán bộ đảng
quen biết
ngày trước, hắn đi theo Hoàng Trinh lên Đà Lạt, và được cho xem bản án
tử hình
này
theo GCC, không đúng.
Danh sách này, gồm 12 tên,
có
GCC, thứ
7, trong 12 tên, là do 1 tên đàn em của Lữ Phương làm. Tên này, hiện ở
Pháp.
Mang từ Miền Bắc vô, có,
nhưng là mấy cái tapes, để phát trên Đài Sài Gòn, trong cú Mậu Thân,
cùng với 1 chuyên viên kỹ thuật của Đài Hà Lội.
Văn Học số 126,
10, 1996
Thời gian này,
là còn Quân Quản, như VC gọi. GCC sau khi học cải tạo ba ngày tại chỗ,
bèn trở
lại sở, đếch có việc gì làm, bèn đi lang thang, khi thì ra bờ sông, làm
1 "shot", rồi thuê 1 cái ghế bố, nằm phê, hoặc ghé Bưu Điện chính, như
khách hàng, ngồi
trên băng ghế, nhìn người qua lại.
Đúng là trong 1 lần như thế, thì 1
anh cùng
làm Bưu Điện, không cùng nhiệm sở, biết GCC cũng viết văn viết viếc, đi
ngang
qua, tay cầm tờ Tin Sáng của đám Miền Nam, và đưa tờ báo cho GCC, chỉ
cái danh
sách 12 tên nhà văn phản động đồi trụy, và cười cuời, bỏ đi!
Đọc, Gấu choáng
người. Sợ có, ngạc nhiên, hãnh diện cũng có.
Bởi là vì thời gian đó,
đắm đuối
với Cô Ba, chẳng còn viết lách, mà cũng chẳng hề lai vãng giới văn
nghệ, cuốn
truyện ngắn Những Ngày ở Sài Gòn, thì đúng là tuyệt bản từ hổi nào, và
cũng chẳng ai còn nhớ, làm sao mà VC biết đến
Gấu Nhà Văn!
Phải
đến khi ra hải ngoại, đọc cái bài phỏng vấn trên, mới ngã
ngửa ra mà rằng, hóa ra tên này.
|
Trang NQT
art2all.net
Lô
cốt trên đê làng
Thanh
Trì, Sơn Tây
|