|
Chúc mừng 5
năm talawas
talawas là một diễn
đàn độc lập, mong đối diện những vấn đề của hiện thực Việt Nam bằng
cách đặt chúng vào những góc nhìn của thế giới bên ngoài. Nội dung chủ
yếu của talawas là chuyển tải thành tựu văn hóa thế giới và những thảo
luận thời sự của trí thức quốc tế vào các tương quan Việt Nam. talawas
cũng là điểm gặp và cọ xát giữa tiếng Việt và các ngôn ngữ khác.
Tôi đã không
trở thành nhà
văn nếu ở cái thị trấn nhỏ ấy, giữa những năm chạy bom và ăn bí ngô
không có một thư viện. Nó bé lắm, chưa đầy một ngàn đầu sách, nằm ngay
trong trụ sở Ủy ban huyện, tôi phát hiện trong một lần sang giếng Ủy
ban tắm nhờ, bên ấy nước giếng xây sạch hơn nước giếng đất của nhân
dân. Cô thủ thư kiêm y tá, đầu bếp, trực điện thoại và quét dọn, nhưng
cô cũng đọc như tôi, một đứa trẻ không có đồ chơi, từ trên xuống dưới
cả thư viện một lần, rồi từ duới lên trên thêm một lần, không biết bao
nhiêu lần những Andersen, Shakespeare, Thackerey, Pushkin, L.Tolstoi,
Gogol, Sholochov, Majakovski, Gorki, Balzac, Hugo, Stendhal,
Maupassant, Molière, Aragon, Romain Roland, L. Stevenson, Cervantes,
Heine qua bản dịch của Tế Hanh, Schiller qua bản dịch của Thế Lữ, cũng
như Ibsen, Pablo Neruda, Hemingway, Jack London và tất nhiên những tác
giả Trung Quốc kinh điển.
PTH
Người ta dễ
dàng nói ngắn gọn: Vết thương đã ăn da non, đừng ngoáy sâu
vào nữa. Nhưng đó không là vết thương. Đó là khối u mà thời gian không
hề là phép chữa nhiệm mầu. Ngược lại. Sự chia cắt dân tộc là điểm xuất
phát của cuộc chiến, chẳng lẽ điều còn lại ba mươi năm sau chiến tranh
vẫn là chia cắt? Làm sao có thể hoà giải, nếu không sám hối và tha thứ?
Làm sao có thể khép lại quá khứ, khi người Việt và người Mĩ đã có thể
chìa tay cho nhau, nhưng người Việt tiếp tục không chìa tay cho người
Việt?
Ba mươi năm
nay, với mỗi ngày một lòng biết ơn không thuyên giảm tôi
làm quen với hoà bình. Nhưng những cái bóng đen nhất mà chiến tranh
Việt Nam hắt lại vẫn còn đó. Vẫn chầm chậm trôi, như mãi mãi là thế,
như mây trên trời. Nếu không có thay đổi gì đặc biệt.
PTH
Sự kiện,
talawas sưu tập và đăng những tác phẩm của miền nam
trước 1975, có vẻ như không phải là chủ trương lúc ban đầu, như "tuyên
ngôn" cho thấy, là một việc làm tuyệt vời
nhất của
talawas, theo Tin Văn.
*
Còn cái vụ
"đặt chúng vào những góc nhìn của thế giới bên ngoài", một
trong những "chúng" đó, là vụ Nguyễn Trọng Tín, được nêu ra trong kỷ
niệm 5 năm.
Những "chuyển
tải..." gì gì đó, talawas làm, hơi bị ít, và do đó, hiệu
quả, hơi bị chưa được nhiều. NQT
*
Tôi bỗng nhớ
đến câu của Steiner:
.... một chế
độ chính trị không thể giáng yểm một tác phẩm của một nhà
văn vào cõi quên lãng và bóp méo nó, rằng những cuốn sách [dù có bị]
thiêu huỷ, tro than được vun vén, và được giải mã.
Xin chúc mừng.
NQT
*
Nhắc tới
Steiner, là cũng có một chút lý do. Trang Tin Văn sở dĩ ra
đời, là nhờ... ổng !
Nhân talawas
kỷ niệm 5 năm, Tin Văn cũng đi một đường hồi nhớ, thuở ban
đầu không còn nhớ ngày nào tháng nào đó.
Thôi cứ lấy
ngày 17 Tháng Năm 2003, là ngày ra ở riêng làm ngày
kỷ niệm vậy!
*
-Gửi
bà
chủ bài này, đọc chưa ? (1)
- Đọc rồi,
không nhớ ở đâu (2)
*
(1) Mất Vịt Không Chửi
(2) Đăng trên Văn
[Note:Tặng
riêng bà chủ quán, đúng hơn. Nhưng liệu, cũng là tinh thần
của talawas: mất vịt phải... "chưởi" ? Ôi chao, cứ nghĩ đến cảnh bà chủ
quán
ra đầu ngõ..., và talawas bay trên không gian ảo, vượt bức tường lửa,
bay tới đâu là lông vịt rụng tới đó, thì thật là
thần sầu ! NQT].
Ở Việt Nam, Xuân Sách cũng thật sắc sảo trong trò chơi mô phỏng
mấy đàn anh văn nghệ. Nghe kể lại, có những bậc trước khi nhắm
mắt, còn ân hận, không được ông chiếu cố!
Đến đây,
tôi lại nhớ đến nghệ thuật chửi, của mấy bà già nhà quê. Chửi cũng là một hình thức lập lại, những câu chửi có
sẵn trong nhân gian, rồi thậm xưng, sáng tạo thêm.
Trong những câu chuyện chửi tốt, có một, từ Liêu Trai,
sau được Hiếu Chân mô phỏng. Đó là câu
chuyện mất vịt không chửi. Đại khái như sau: một bà già nhà quê
có một bầy vịt, cứ hao hụt dần. Nhưng chẳng bao giờ bà ra đầu ngõ,
chổng mông, vén váy tố “mả cha, mả bố thằng nào, con nào bắt trộm của
bà...”. Anh chàng hàng xóm khoái món thịt
vịt luộc chấm mắm gừng, một bữa thức dậy, bỗng thấy lông vịt mọc lên,
trước còn ít sau cứ thế lan khắp người! Hoảng quá, lên chùa, cầu cứu Phật. Phật nói, muốn
hết bệnh, phải đến nhờ bà cụ mất vịt chửi cho! Chửi đến đâu, lông vịt
rụng tới đó!
Nhìn theo kiểu mô phỏng, “xỏ xiên” như vậy, chúng ta mới thấy giá trị
của những lời “giải oan” của dòng văn chương “phản kháng”: giả sử không
có những lời “chanh chua” của một Phạm Thị Hoài, thí dụ vậy, không hiểu
lông vịt sẽ còn tràn lan tới đâu, trong thế giới toàn trị đó! Trường hợp của Xuân Sách, và những bài thơ của ông, khác
với tác giả ăn giải Goncourt là vậy.
Nhân đây cũng nên tụng thêm một vài lần, đôi ba vần thơ của ông.
Về Chế Lan Viên:
Điêu tàn ư? Đâu chỉ có
điêu tàn
Về Huy Cận:
Các vị La
hán chùa Tây phương
Các vị gầy
quá, còn tôi béo
Năm xưa tôi
hát vũ trụ ca
Bây giờ tôi
hát đất nở hoa
Tôi hát
chiến tranh như trẩy hội
Không nên
xấu hổ khi nói dối
Việc gì mặt
ủ với mày chau
Trời mỗi
ngày một sáng có sao đâu!
*
-Ôi,
trả lời phỏng vấn trong nước như
vậy là ổn rồi, cho anh coi cái này, còn tệ hơn...
-Nhưng đây là ông bạn chí thân của tui...
-Ô, nếu thế, phạng như vậy là còn nhẹ lắm! Nếu cần, viết thư riêng,
phạng cho đã! (3)
Nguồn
(3) "Mail này" nay đọc lại
Ôi ngày xưa ngày xưa...
(4)
(4) Phỏng
thơ Quách Thoại:
Thơ tình đem đọc lại,
Ôi ngày xưa ngày xưa
Phút ban đầu cuồng dại
Đâu biết gì gió mưa
Bài thơ trên, của QT thuộc nhóm Sáng Tạo, cả đám bạn
Gấu thời đó, đều thuộc lòng.. Đó là thời vừa chớm quen em BHĐ, nhưng
nỗi đau 'thư tình đem đọc lại, ôi
ngày xưa...' thì đã xẩy ra từ ngàn năm trước rồi !
Nhắc lại ở đây, vì nó liên can đến vụ tường lửa talawas !
“Còn
những người, trong những ngày
qua, có lời chúc mừng
talawas đã đạt được cái thành tích là trở thành món hàng cấm và vì thế
có hương
vị ngọt ngào hơn, thậm chí cả những người cho rằng talawas cố tình bị
tường lửa
để kiếm điểm tại nước ngoài, những người ấy sẽ thấy mình đã kết luận vô
lối và
vội vàng như thế nào. Nếu phải thành một huyền thoại thì đó là bất hạnh
lớn cho
chúng tôi”.
Phạm Thị Hoài, trả lời BBC, đăng lại
trên talawas.
Trên
tờ Gió Đông ngày nào - mà đa số
cộng tác viên là những
cây viết ra đi từ miền bắc - người chủ trương, Lê Trọng Phương, trong
một bài
viết, đã mượn một ẩn dụ của Borges, khi nói về một bức bản đồ Việt Nam,
tỉ lệ
xích là 1/1, bị rách nát, mà những người Việt hải ngoại cố mang ra
ngoài này để
khâu vá lại, cho nó được như xưa.
Một tấm bản đồ "văn học" như thế, chỉ
có một nửa,
nếu thiếu những người như Lê Trọng Phương, những diễn đàn như talawas.
Trong tinh thần đó, Tin Văn viết, "...
và như vậy văn
học hải ngoại sẽ không còn ở trong tình trạng chông chênh, thiếu tới
một nửa
'cuộc đời, linh hồn'... của nó."
Talawas bị
tường lửa
*
Bài post lên, NTV đọc, phôn khen: Hình ảnh một "nửa linh hồn", mày
dùng, đắt lắm !
Gấu, vừa mừng lại vừa lo, hỏi:
-Nhưng liệu bà chủ quán có biết, có 'đài gương soi đến dấu
bèo'... ?
NTV:
-Làm sao không biết !
*
....Nay tôi
lại cướp được
một
nước sái, chẳng
biết có được
ông Nguyễn Quốc Trụ tán thưởng không?
Nguồn 1 2
*
Lời
người
viết: Nhân Trần Trọng Hoàng Bách, một tác giả ở trong nước, có nhắc tới
hai bài viết mới đây của tôi, trên diễn đàn Talawas, tôi viết bài này, như một món
quà gửi người bạn nói trên, (trong bài viết có một chi tiết làm tôi tự
hỏi, liệu có phải đây là một cố nhân đã từng rành rẽ Sài Gòn, và quãng
đời sa sẩy tuyệt vời của tôi hay không).
Bài hơi dài, tôi xin viết
thành vài kì. NQT
Dịch
Là Số
*
Có mấy
Nguyễn Quốc
Trụ ?
*
Note: No Comment. NQT
|