|
En
attendant SN
Waiting For SN
Bác
«lãng mạn» quá, cứ mong chờ có một cú ngoạn mục của các
nhân tài.
O.
Lãng mạn phải là chúng mày mới
đúng. Đau khổ cho nhiều vào, đọc sách cho nhiều vào, xót thương mình
chưa đủ rồi xót thương người… để mơ mộng: cách mạng. Ôi chao cách
mạng! Cách mạng để làm gì? Những con ngựa bị hành hạ đau quá thì lồng
lên hất thằng dô kề ngã mà chạy. Chạy đi đâu? Thằng dô kề nó sẽ túm
được, nó đánh đập tàn nhẫn hơn và lại sỏ cương trèo lên.
Bếp
Lửa [TTT]
En
attendant SN
Âm nhạc của trái cầu
Chúng ta chẳng bao giờ
trưởng thành, nhưng cứ thêm tuổi mãi ra, già mãi ra, rồi già.
Fourteen
She
is still mine—for another year or so—
but
she’s already looking past me
through
the funeral-home door
to where
the boys have gathered in their dark suits.
Mười
bốn
Em vưỡn là của GCC - một năm nữa,
cỡ đó
Nhưng Em đã nhìn quá GCC
Qua cái cửa nhà đòn
Tới cái chỗ đám nhóc trong những bộ đồ tang
tụ tập.
Nếu
như thế, cuộc đời của Em chỉ có, khi có GCC trong đời Em.
Chỉ đến khi, vào những ngày Sài Gòn đầy biến động, khi
làm tờ TSVC, khi có cái
số phôn của tòa soạn, và cũng là số phôn của gia đình, bèn nhờ
Cô Nga, 1 nữ điện thoại viên trên Đài gọi giùm, và khi hỏi thăm boyfriend,
Em cho biết, anh ấy được lòng Bố em lắm, cứ nghe rục rịch đảo chánh,
là bèn vác mấy bao gao đến nhà cho Bố của em rồi.
Ngưng một lúc thật lâu, rồi Em nói tiếp:
-Gấu không làm được việc đó đâu!
-Đừng bao
giờ nói, mi không xứng đáng!
-Đừng bao giờ nói, mi làm hư tuổi thơ của ta!
Khi tôi gặp chàng lần đầu tiên,
tôi mười một tuổi.
Khi chàng đăm đăm nhìn tôi, bỗng nhiên
tôi nghĩ tới những chữ kỳ lạ như tình yêu, tình yêu, yêu... và tôi
bỗng bàng hoàng run sợ...
Không,
trăm lần không, ngàn lần không, đừng bao giờ nói như vậy, đừng bao giờ
nói anh không xứng đáng, cũng đừng bao giờ nói anh làm cho tuổi thơ
của Hương bị xáo trộn
Khi GCC nằm nhà thương Đô Thành, BHD không dám vô thăm. Đọc
báo Chính Luận, thấy GCC thuộc loại bị thương nặng, khóc, mà
không dám dụi mắt, sợ mắt sẽ đỏ, mọi người trong nhà sẽ biết.
Khi Gấu chuyển vô Grall, ghé thăm đâu cũng được một, hai lần;
một lần, trên đường đi, ghé 1 tiệm sách ở Lê Lợi, mua 1 cuốn của J.H.
Chase, Un beau matin d’été, Một sáng đẹp mùa hè.
Hỏi, đọc chưa. Gấu ngu quá, nói đọc rồi, em, mặt xịu xuống, H. cũng
nghĩ là anh đọc rồi.
Khi về nhà dưỡng thương, ở hẻm Nguyễn Huỳnh
Đức, Phú Nhuận, có ghé, rồi, khi về Đài làm việc, với cái
tay băng bột, cũng ghé.
Khi tháo băng bột, là mối tình chấm dứt.
Cái đoạn, chạy theo em, nơi cổng trường Đại
Học Khoa Học, Đại lộ Cộng Hòa, xẩy ra đúng như vậy. Gấu không
thêm bớt, tưởng tượng.
Sau này, nghe qua Vy, cô em họ, em nói, học
Y Khoa mấy năm dài, làm sao bắt anh Gấu đợi. Mà đợi, thì cũng
chắc gì đã nên vợ, nên chồng. Hơn nữa, anh Gấu, có bằng cấp, công
chức chánh ngạch Bưu Điện, có nhà nhà nước cấp, lại viết văn
nữa, thiếu gì người lo cho anh ấy…
Em tính toán y hệt 1 cô gái Bắc Kít.
Thật là chu đáo. Nhưng lý do chính, là, em không muốn Gấu phải
gọi ông bố của em là bố!
Nhớ, lần đi chơi trong Chợ Lớn, về, ghé hình
như cũng đường Lê Lợi, để em đi bộ về nhà. Ra khỏi xe, có một
bà và 1 cô gái, đứng bên hè đường đợi tắc xi, hóa ra là cô
bạn cùng lớp, và bà mẹ của cô. Cả hai cùng trố mắt nhìn. Gấu
hoảng quá. Em tỉnh bơ, như người Hà Nội, chào, và giới thiệu Gấu,
không phải bạn trai, mà là bạn của ông anh.
Thật là chững chạc.
Ui chao, sau đọc MCNK, cũng có 1 cảnh y chang.
Nhưng thê lương hơn nhiều.
Và tôi nhớ ra rằng thì là
Giorgio Agamben đã từng giải thích, với mỗi một thằng cu Gấu ở trong
chúng ta, sẽ xẩy ra một cái ngày, mà vào ngày đó, Bông Hồng Đen từ bỏ
nó.
“Y hệt như là, bất thình lình, trong đêm khuya, do tiếng động
của một băng con nít đi qua cửa sổ của căn phòng của bạn, và bạn cảm
thấy, chẳng hiểu tại ra làm sao, vì nguyên cớ nào, vị nữ thần, người
nữ muôn đời của bạn, từ bỏ bạn”.
Và nàng nói, “Bây giờ H. hết lãng mạn rồi!”
Hình như, luôn luôn là, đối với Gấu tôi, khi đến cõi đời này,
là để tìm kiếm trong giây lát, vị nữ thần của riêng Gấu tôi, vị nữ thần
của một đứa con nít, một thằng bé nhà quê Bắc Kỳ, thằng bé đó chơi trò
chơi phù thuỷ thứ thiệt của giấc mơ.
Tựa hồn những năm xưa
"Entends, la douce
Nuit qui marche" [Hear, my darling, hear, the sweet Night who
walks]. The silent walking of the night should not be heard.
Baudelaire
She walks in beauty, like the
night
Byron: Hebrew
Melodies (1815):
She walks in beauty, like the
night
Byron: Hebrew Melodies (1815):
Nàng bước trong cái đẹp, như đêm
Borges phán:
Để chấp nhận dòng trên, người đọc phải tưởng
tượng ra một em, cao, tối, tall, dark, bước đi như Đêm, và
Đêm, đến lượt nó, là 1 người đàn bà cao, tối, và cứ thế,
cứ thế.
Tưởng tượng đẩy tưởng tượng,
câu "hót" BHD, thần sầu, "không phải của GNV", làm
nhớ đến lời nhạc thần sầu của TCS, trong Phôi Pha:
Từ vườn khuya bước về
Bàn chân ai rất nhẹ
Tựa hồn những năm xưa.
BHD ở ngoài đời, cao,
đen, nhập vào với đêm, y chang lời nhạc của TCS mô tả, những
lần "bàn chân ai rất nhẹ, tựa hồn những năm xưa!"
-Nghiêm… Nghiêm… Happy Birthday!
http://www.tanvien.net/sangtac/st03_lan_cuoi_sg.html
1965. Những ngày viết "Những ngày
ở Sài-gòn". Thời gian xa cách làm những giọt nước chín mùi, biến thành
những chữ. Cô bé đã lớn, đã bước vào những năm cuối cùng của bậc Trung
Học. Đã có lần tham gia biểu tình, bãi khóa. Đã có người yêu đón đưa những
lần tới lớp, những giờ tan trường. Đã bị bà Giám Hiệu ra thông báo cấm
những trò có hại cho thanh danh nhà trường như vậy. Đã bãi học không phải
để tham gia biểu tình, nhưng để đi chơi với người yêu. Lợi dụng thành phố
đang trong cơn nhốn nháo, cả hai theo chiếc xe lên nghĩa trang Bắc Việt để
thì thầm những lời yêu đương giữa những nấm mồ và lắng nghe những người đã
chết kể về từng gốc cây ngọn cỏ. Cô bé đã quên những buổi chiều đùa nghịch
ngày xưa, có thể vì vậy mà phông tên nước cũng chẳng còn, có thể vì cô biết
rằng chẳng còn ai mỗi lần tan sở vội vàng đạp xe tới cho kịp nụ cười của
cô, nhưng vẫn giữ thói quen bọc những cuốn tập bằng những tờ giấy xanh có
một cái tên rất đỗi trớ trêu là những tờ giấy dầu, kèm thói quen cất giấu
những lá thư ở giữa hai lần bìa, như thể những bài học lạnh lùng, những
công thức khó nhớ sẽ che chở giùm cho cô những tình cảm bồng bột, trước con
mắt tò mò, soi mói của người khác, như thể những dòng chữ nóng bỏng trong
thư nếu không làm cho cô học bài dễ dàng, ít ra nó cũng làm cho cô bớt
cô đơn, trống trải. Cô viết: "Làm sao có thể quên được một người đã nói
yêu mình, lần đầu tiên trong đời. Cái lần anh đón H. trên đường tới trường
Gia Long, ngay lối vào vườn Tao Đàn, buổi sáng sớm sau bao năm trời xa
cách, H. đã tự nhiên ngồi lên xe. Vậy là anh đã hiểu." Lần khác cô viết:
"Có những đêm H. giật mình thức giấc, có thể vì nước mắt đầm đìa trên
gối. H. thường khóc trong khi ngủ, mỗi lần quá cô đơn và nghĩ đến anh."
1965. Những ngày cuộc chiến tuy chưa
dữ dội nhưng đã hứa hẹn những điều khủng khiếp. Người Mỹ đổ quân xuống bãi
biển Đà Nẵng, liền sau đó là lần chết hụt của tôi tại nhà hàng Mỹ Cảnh. Tất
cả những sự kiện đó, mỉa mai thay, chỉ làm cho bóng ma chiến tranh thêm độc,
đẹp, thêm quyến rũ và trở thành những nét duyên dáng không thể thiếu của
cô bé. Của Sài-gòn.
TTT 10 years Tribute
Note: Cuốn này, cũng tuyệt.
Trong 1 bài viết ngắn, Reader's Block, Dyer,
cảnh cáo thú đọc sách,
và cho biết, càng ngày ông càng bớt đọc, và trích
1 câu của Nietzsche:
Sáng sớm, vớ cuốn sách đọc, tôi
coi đó, là, bửn.
'Early in the morning, at break of
day, in all the freshness and dawn of one's strength, to
read a book - I call that vicious!'
Nietzsche: Ecce Homo
Cái kinh nghiệm đọc,
đọc sách nào, về già, nhìn lại, với riêng GCC, là
1 thử thách của ông Trời, đối với 1 độc giả, và sau khi thử thách
rồi, thì là món quà của Xừ Luỷ!
TV xin post lại, kinh nghiệm của Kafka,
và đây là 1 dẫn nhập tuyệt hảo cho cái việc đọc:
Cuộc Xét Nghiệm [The Test]
Tôi là một người hầu, nhưng không
có việc làm. Nhút nhát, lại ít khi tỏ ra hết mình,
thực ra tôi chẳng chịu sắp hàng, chen lấn với người khác;
nhưng đây chỉ là một lý do khiến tôi thất nghiệp; cũng có thể
chẳng có chi liên can tới chuyện thất nghiệp của tôi, trong bất
cứ trường hợp nào, chuyện là thế này: chẳng bao giờ người ta gọi tôi
đi hầu; những người khác được gọi, tuy họ chẳng cố gắng gì hơn tôi,
mà thực ra có khi họ còn chẳng cảm thấy cái ao ước được gọi, trong
khi tôi, ít ra đôi lúc cảm thấy điều này một cách thật dữ dội.
Vậy là tôi nằm dài trong khu
sảnh dành cho người hầu, ngó lên chùm ánh sáng trên
trần, mơ mơ màng màng, chợt thức, và lại rơi vào giấc ngủ.
Đôi khi, tôi bước vào quán, nơi người ta bán bia đắng, đôi
khi tôi cũng nốc nó một cách ghê tởm, nhưng những lần khác,
tôi uống nó…
Một lần tôi vô quán, một người
khách ngồi ở chỗ tôi hay ngồi quan sát mọi người. Tôi
không dám nhìn ông ta thật gần, và quay mình tính bỏ đi.
Nhưng người khách gọi giật lại; hóa ra cũng là một người hầu, tôi
có gặp trước đó, nhưng chưa từng nói chuyện với anh ta.
-Tại sao anh bỏ chạy? Hãy ngồi đây
làm một ly. Tôi trả tiền.
Vậy là tôi ngồi xuống. Anh hỏi
tôi đôi điều, nhưng tôi không thể trả lời, thực ra là
tôi không hiểu ngay cả những câu hỏi của anh ta. Thế là tôi
nói: "Có lẽ anh buồn vì anh đã mời tôi, như vậy tôi nên
đi thì hơn", và tôi tính đứng dậy. Nhưng anh ta vươn tay qua bàn
đẩy tôi ngồi xuống. "Hãy ở lại", anh ta nói, "đây chỉ là một
cuộc xét nghiệm. Kẻ nào không trả lời những câu hỏi, là qua được
cuộc xét nghiệm".
Nên nhớ, Kafka đã từng phán,
Ông Trời năn nỉ tôi, đừng viết, NO!
Đọc, với ông, chắc cũng rứa.
Nhưng căng nhất, là đọc cái gì?
Một anh Tẫu chẳng đã phán, thứ
nhà văn bảnh nhất trên đời, là thứ, đếch thích viết!
Vưỡn cũng thế, thứ độc giả bảnh, đếch thích đọc!
Có thể nói, tất cả cái đọc của
GCC, là 1 thử thách, của Ông Trời, nhắm trả lời cuộc
xét nghiệm, liệu mi chịu nổi... Lò Thiêu?
Hà, hà!
Phách lối thật
Chọc chúng chửi!
Kiệt và Thuỳ
gặp nhau ở Âu Châu trong năm học cuối cùng của Thùy. Thùy bị gia đình gọi
về khi bà mẹ ngã bệnh nặng hấp hối. Bà cụ qua khỏi nhưng lại bị bán thân
bất toại và giữ Thùy ở nhà. Thùy gọi Kiệt về. Kiệt chần chừ: về để làm
gì? Làm gì ở đấy? Em nhìn chung quanh em xem? Sang với anh. Thùy đáp:
Em không thể bỏ má; anh không thể bỏ em; không phải anh chọn lý tưởng
hay tổ quốc hay bất cứ thứ gì, anh chỉ chọn em, một mình em và đứa con
sắp chào đời của chúng ta. Anh không nghe tiếng kêu xốn xang của em sao?
Kiệt nghe tiếng kêu xốn xang của Thùy. Chàng trở về.
Hình như có lần Fitz
than với Hemingway [trong Paris là 1 ngày hội?],
anh nổi tiếng vì thành công, còn tôi, thất bại.
Nếu đúng thế, thì đây là 1 tự hào.
Hemingway không thể viết được Tender.
Khi cố viết, bèn tự đòm mình 1 phát!
Vừa xem lại "The Road Home"
của Trương Nghệ Mưu , vẫn thấy đây là phim Tầu hay nhất, dù không
vĩ đại . Chỉ có tình là vĩ đại thôi.
K
Tay Beigbeder đọc Anh Môn, của Alain-Fournier, cuốn
đứng hàng thứ 9 trong Bảng Phong Thần Cuối Cùng, đã nhắc
tới Gatsby của
Fitz, và tự hỏi, liệu Fitz đã từng đọc Le Grand Meaulnes (1913) trước khi viết
Gatsby, bởi
sự giống nhau của hai tác phẩm: đều là hai người kể chuyện, ở
bên ngoài, kể về một mối tình bất khả của một kẻ thứ ba, và hơn
thế nữa, xuyên qua những bữa tiệc đốt đuốc chơi đêm, những hội hè đình
đám của thế giới ‘đại gia’.
Đọc Một Chủ
Nhật Khác của TTT thì Gấu lại nhớ tới Dịu Dàng Như Đêm, tức
Cuộc Tình Bỏ Đi, Tender Is The Night
của Fitz. Kết cục của Một Chủ Nhật Khác thê lương
hơn nhiều, và cái danh hiệu đỉnh cao chói lọi mà nhân loại ban
cho Fitz, một Orpheus hiện đại, “a modern Orpheus” đúng ra là phải
thuộc về Trung Uý Kiệt của Quân Lực VNCH, bởi vì Kiệt đã từng xuống
địa ngục, [hay lên thiên đường] khi đưa Hiền tới
đó.
Lục Mạch Thần Kiếm, Kiều Phong
loạn đả quần hùng tại Tụ Hiền Trang, chỉ vì muốn cứu nàng hầu của
Mộ Dung Công Tử, là A Châu, trúng đòn Thiếu Lâm khi vô chùa
chôm Dịch Cân Kinh, sói cô đơn Khiết Đan bị đàn chó Trung Nguyên
xúm lại làm thịt, may được vị đại hán mặc áo đen cứu thoát. Trước
khi bỏ đi, vị đại hán bợp cho Kiều Phong một cái, mắng, tại sao
chỉ vì một đứa con gái bá vơ mà liều cái mạng quí báu của mình?
Một độc giả mắt xanh của Kim Dung nhìn ra liền
tù tì: tất cả là chỉ để sửa soạn cho cái cú sét đánh
ở ngoài quan ải, khi Kiều Phong ôm một nửa linh hồn của mình
tung lên trời, chờ rớt xuống ôm chặt vào tim vào lòng, giữa
gió tuyết Nhạn Môn Quan, và biểu rằng, hai ta ra bên ngoài quan
ngoại sống cuộc đời chăn dê chăn cừu, từ bỏ chốn giang hồ gió tanh
mưa máu...
Độc giả Một Chủ Nhật Khác sẽ tự hỏi, cớ
làm sao, trong lần gặp cuối cùng, trước khi đường Thầy, Thầy đi, đường
Oanh, Oanh đi, khi Oanh nói với ông thầy
Kiệt, Thầy coi thường Em quá, ông thầy điên lên, vặc lại:
-Nên để cho người ta coi thường mình. Mình
là cái quái gì?
[Thai đố này, xin để hậu hồi phân giải]
*
Anh còn nhớ có lần
em nhờ anh mua giùm một đôi guốc. Mua được rồi, anh nhét kỹ trong
người, đi qua trạm gác phân chia hai khu vực.
Bây giờ ở đây, khi gió, tuyết, và nỗi
cô đơn lạnh cứng người, anh vẫn cảm thấy chút ấm áp của đôi
guốc ngày nào. Và anh thèm sống lại cảm giác hoang mang, lo sợ
khi đi ngang trạm gác.
Bụi
*
Không quay lại, chàng
trông thấy toàn thể quang cảnh doanh trại sau lưng, lặng lẽ
và thê lương. Một bóng người đứng thật xa, nhỏ xíu trong tầm mắt
Nghiêm - bấy giờ chàng nhìn thấy lại - đứng giữa con đường hoang vắng,
bên những toà nhà như lún thấp dần theo độ dốc, cất tiếng kêu:
-Nghiêm… Nghiêm… Happy Birthday!
Giờ Nghiêm mới thực sự nghe tiếng gọi của Kiệt,
chỉ còn là tiếng vang dội sau bao giờ khắc qua trong tưởng
tượng và tiếng vang ấy hiển lộng, rền rĩ, quái gở khiến chàng
rùng mình. Chàng cũng thấy lại cảnh tượng trong gian phòng
khách ở nhà với những khúc nhạc baroque, niềm vui sướng bất chợt
thái quá đến muốn ứa lệ, buổi tối đã qua. Lúc này Nghiêm ngó thấy
Duy đầy mầu mè, khôi hài. Còn Kiệt cuống rối, kỳ dị, Nghiêm không
ưa.
Đọc đoạn trên, Hai Lúa
bỗng dưng nhớ tới một truyện ngắn của Khái Hưng, Bóng Người Trong Sương Mù [?],
câu chuyện một anh chàng lái xe lửa, thoát chết nhờ một con
bướm - mà ông tin rằng linh hồn người vợ đang đau nặng nằm nhà và
đã mất, rồi nhập vào - vỗ đôi cánh ra hiệu cho đoàn tầu dừng lại,
vì phía trước có nguy hiểm.
Truyện này Khái Hưng
"thuổng" của tay nhà văn kinh dị nổi tiếng Georges Langelan. Ông
này còn truyện ngắn Con Ruồi, được coi là một trong những truyện
kinh dị nhất thế kỷ, đã được quay thành phim, tờ Bách Khoa trước
đây có đăng bản dịch tiếng Việt.
Cảnh trên đây, là
lập lại một cảnh trước đó. Cụm từ "bấy giờ chàng nhìn thấy lại"
thực sự là để đánh lừa người đọc.
Lần thứ nhất, Nghiêm không hề nghe thấy tiếng
của Kiệt.
Tương tự đoạn, Duy nằm chết vì say rượu, nghe
tiếng gió hú trên từng ngọn đồi Đà Lạt.
Đây là đòn "phục bút" mà Thánh Thán
đã từng nói tới. (1)
Mỗi lần Gấu nhớ đến Một chủ nhật khác, là cùng
lúc, nhớ đến Dịu dàng như đêm,
Tender is the Night, của Fitzgerald.
Quả có một liên hệ
tình cảm giữa hai cuốn, thật.
Đoạn sau đây, mà chẳng đúng là câu
thơ ‘Ôm em trong tay mà đã nhớ em những ngày sắp tới’ ư?
Chàng nhớ bữa đó
cỏ thì ướt. Nàng chạy tới chàng, và đôi dép của nàng ướt đẫm sương.
Nàng ôm lấy chàng, tựa trên đôi giầy của chàng, và khuôn mặt
nàng mở ra như một trang sách.
"Hãy nghĩ anh yêu em đến là chừng nào.
Em không đòi hỏi anh lúc nào cũng yêu em nhiều như lúc này,
nhưng em xin anh một điều, hãy nhớ đến em. Cho dù mai sau có
như thế nào, thì em vẫn đinh ninh một điều, em có ở trong em, điều
em có chiều hôm nay."
F.S. Fitzgerald: La Fêlure [Vết nứt. Nguyên
tác tiếng Anh: The Crack-up]
Nhưng, Fitz không mê
gái bằng Gấu:
“Anh không sợ chúng
mình không thương nhau, mà chỉ sợ chúng mình thương nhau nhiều
quá”
Tứ Tấu Khúc
Cali 2012 With H/A
Liệu bạn có thể tưởng
tượng cuốn sách khổng lồ, là Bách Khoa Toàn Thư Tin Văn Toàn
Tập, và cuộc gặp gỡ trên, là giữa GCC và… độc giả TV, trong 1 buổi
ra mắt sách ở Tiểu Sài Gòn?
Yes, sure, why not?
Re: Editing and publishing...
Today at 4:54 PM
It's exactly right! Why
not? Hooray...
Happy New Year, Gau Nha
Van.
H/A
Tks
Take Care
The Moon
for Maria Kodama
There is such loneliness in that
gold.
The moon of the nights is not the moon
Whom the first Adam saw. The long centuries
Of human vigil have filled her
With ancient lament. Look at her. She is your
mirror.
-W.B.
J.L. Borges
Trăng
Có cái
cô đơn khủng khiếp như thế đó ở trong mảnh trăng vàng.
Trăng của
đêm không phải trăng Adam đầu tiên nhìn thấy
Những thế
kỷ dài của những lời khẩn cầu của con người
Đã
tẩm vào nàng lời than van xưa, cũ.
Hãy
nhìn nàng kìa.
Nàng
là tấm gương của em đó.
Cũng trong cuốn trên, Working The
Room, Dyer đi hai
đường về Scott Fitzgerald.
Một về cuốn The Beautiful and Damned,
và một, về Cuộc Tình Bỏ Đi, tức Dịu dàng
Như Đêm, Tender Is The Night.
Cuốn này, như GCC đã từng lèm bèm nhiều
lần, ngay lần đầu đọc nó, là Gấu đã ngửi ra có mùi Một Chủ
Nhật Khác, hay, ngược lại.
Bạn đọc còn nhớ, có lần Gấu nhắc tới ông
bạn học thời trung học NTaVăn. Anh có lần đưa ra nhận xét,
Bếp Lửa của TTT là số 1, còn MCNK, anh không thấy tụi mình ở
trong đó.
Làm sao có tụi mình, tức có NTaVăn, có
Gấu… ở trong MCNK được?
Câu chuyện 1 anh du học sinh, chạy thoát cuộc
chiến vậy mà bò về để chết vì nó?
Một nhân vật như thế, xứ Mít không thể có!
Nếu có, thì không thể là 1 tên Bắc Kít!
Lại càng không phải 1 tên Bắc Kít Di Cư 1954
Lũ làm trời ở hải ngoại,
ở Tiểu Sài Gòn, ngay từ khi có cái gọi là Cuộc Vượt Biển Vĩ Đại,
đều là Bắc
Kít Di Cư cả!
Hà, hà!
Để phịa ra 1 “cú” giải thích hữu lý, cho
cái chuyện ngu ơi là ngu đó, TTT viết, Kiệt nghe ra tiếng gọi
của Thuỳ và đứa con sắp ra đời!
Gấu Cà Chớn cũng đã từng phịa ra lý do cho
chuyến tính tự làm thịt mình, ở bên ngoài PLT.
Già như mi, mà bày đặt, tự tử vì tình,
không... nhục sao? (1)
Thế là bèn đeo cái headphone vô, làm
cái điệu vừa nghe nhạc vừa nhún nhảy vừa băng qua đường, bụng
nghĩ, Gấu Cái thế nào cũng sẽ phán, khi nghe tin thằng chồng cà
chớn bị xe cán, ta đã biểu mi rồi, thế nào cũng có ngày mi bị
xe cán vì nghe nhạc!
Chính là trong khi loay hoay “xeo phi” như
thế, bà vợ ông
bạn Bạn, ông chủ nhà cho GCC tá túc những ngày ở Tiểu Sài Gòn,
nhìn thấy, và đoán ra - làm sao đoán ra, chắc thấy kỳ cục quá
– bèn báo động ông chồng....
Cái sự giống nhau giữa TTT & Fitz còn ở điểm
sau đây, như Dyer nhận ra, càng ngày Tender càng át Gatsby,
y chang MCNK ngày càng nổi cộm, so với Bếp Lửa.
Đây là điều Gấu nhận ra, ngay từ thoạt đầu. Chứng
cớ là, Gấu đếch thèm đọc Gatsby.
Cái sự đếch thèm đọc này, đúng ra là do không chịu nổi đám nhà
giàu.
Đại gia!
TV sẽ đi bài này.
(1)
How shameful
it is to grow old -
I don't know why,
after all I never made a vow
I wouldn't die
or slip away, my white hairs shining
to the pitch-dark cellar,
nor did I promise myself
I'd stay a child for ever,
but all the same I'm suddenly uneasy -
my withering is plain.
I know why it hurts so much,
but why, oh why, this sense of shame?
(1994)
Sasha Dugdale
Sống đến già, mà không thấy nhục sao?
En
attendant SN
How Can I Survive Without
Your Mail?
Xạo!
Làm sao anh “koa” nổi con trăng
này, nếu không có mail của em?
Tựa hồn những năm xưa
"Entends, la douce
Nuit qui marche" [Hear, my darling, hear, the sweet Night who walks].
The silent walking of the night should not be heard.
Baudelaire
She walks in beauty, like the
night
Byron: Hebrew Melodies
(1815):
She walks in beauty, like the
night
Byron: Hebrew Melodies (1815):
Nàng bước trong cái đẹp, như đêm
Borges phán:
Để chấp nhận dòng trên, người đọc phải tưởng tượng ra một
em, cao, tối, tall, dark, bước đi như Đêm, và Đêm, đến lượt nó, là 1
người đàn bà cao, tối, và cứ thế, cứ thế.
Tưởng tượng đẩy tưởng tượng,
câu "hót" BHD, thần sầu, "không phải của GNV", làm nhớ đến lời
nhạc thần sầu của TCS, trong Phôi Pha:
Từ vườn khuya bước về
Bàn chân ai rất nhẹ
Tựa hồn những năm xưa.
BHD ở ngoài đời, cao, đen,
nhập vào với đêm, y chang lời nhạc của TCS mô tả, những lần "bàn chân
ai rất nhẹ, tựa hồn những năm xưa!"
En
attendant SN
How Can I Survive Without Your Mail?
Xạo!
Làm
sao anh “koa” nổi con trăng này, nếu không có mail của em?
En
attendant SN
http://www.tanvien.net/J_10/62.html
-Ai di truoc, nguoi con lai se phai
lo trang TV. How?
-Gau chet la Tin Van chet. Amen.
MY GIFT TO YOU
My gift to you will be an abyss,
she said,
but it will be so subtle you'll perceive it
only after many years have passed
and you are far from Mexico and me.
You'll find it when you need it most,
and that won't be
the happy ending,
but it will be an instant of emptiness and joy.
And maybe then you'll remember me,
if only just a little.
Roberto Bolano
The Paris Review
Summer 2012
Xuống phố, đổi phim, ghé tiệm
sách, mua số The Paris Review
có bài thơ tuyệt vời của Bolano, tả đúng tâm sự Gấu, đúng
cái cảnh tình cờ gặp lại Em, khi Em đi chợ Bến Thành, về, và “kín đáo”
nói cho biết, tại làm sao Em vờ Gấu, và chọn một anh bồ, cùng học Y Khoa.
(1)
Quà BHD tặng Gấu
Quà ta tặng mi sẽ là 1 vực
thẳm, em nói
Nhưng nó "tế vi" đến nỗi mi
không thể nào nhận ra
Chỉ
sau thật nhiều năm, có khi, chỉ sau khi ta đi xa rồi,
Và
cả hai đều chạy ra khỏi cả hai quê hương Bắc Kít và Nam Kít rồi
Thì
lúc đó mi mới tìm thấy món quà ta tặng mi
Khi
mà mi cực cần đến nó
Và
chắc chắn không phải là một kết thúc hạnh phúc
Nhưng
sẽ là một thoáng chốc của sự trống rỗng và niềm vui.
Và
có thể, chỉ lúc đó mi mới nhớ ta,
Và
mới hiểu cái gọi là "mono no aware",
“Nỗi buồn cháy da, cháy thịt khi ta đã đi ra khỏi
đời của mi".
Nhưng
cũng chỉ được tí tí.
In Praise of Feeling Bad about Yourself
The buzzard never says it is to blame.
The panther wouldn't know what scruples mean.
When the piranha strikes, it feels no shame.
If snakes had hands, they'd claim their hands were clean.
A jackal doesn't understand remorse.
Lions and lice don't waver in their course.
Why should they, when they know they're right?
Though hearts of killer whales may weigh a ton,
in every other way they're light.
On this third planet of the sun
among the signs of bestiality
a clear conscience is number one.
Szymborska: Map
Tự Xoa Đầu Mình, là, Bad Gấu.
Gửi HPNT, of course.
GCC
Con ó không
bao giờ phán, bậy quá, bậy quá, tớ có mặt ở Huế bữa đó,
(chẳng bao giờ kêu rằng lỗi tại tôi)
Con báo làm sao biết, đắn đo nghĩa là gì.
Khi con cá ăn thịt người piranha tấn công, nó chẳng thấy xấu hổ
Nếu rắn có tay, nó sẽ nói, sạch như tay HPNT!
Một con chó rừng không hiểu hối hận là gì
Sư tử và chấy rận không lưỡng lự trong cuộc săn của chúng
Tại sao lưỡng lự, khi chúng biết, chúng có lý?
Mặc dù trái tim của những con cá voi giết người nặng cả tấn
Nhìn theo cách khác, chúng nhẹ tênh
Trên hành tinh thứ ba này của mặt trời
Trong những biểu hiện của thú tánh
Lương tâm sáng choang là số 1.
Note: Biết đâu đấy, nhờ bài thơ này, đao phủ Mậu Thân “đi” được
Cũng là 1 cách về chầu Người, như bạn Cà của Gấu, hay như thi sĩ
dởm NDT!
Người xưa, đốt Đền Thiêng để được nổi tiếng, đời nay, dựa hơi đao
phủ chắc cũng rứa, nhất là thời mà như Kun phán:
« Ce n'était pas seulement le temps de l'horreur, c'était aussi
le temps du lyrisme! Le poète régnait avec le bourreau ".
Đâu chỉ là thời của ghê rợn, của CCRD, của Đấu Tố, của Nhân Văn
Giai Phẩm, mà còn là thời của thơ ca trữ tình, Mặt Trời Chân Lý Chói Qua
Tim, Đường Ra Trận Mùa Này Đẹp Lắm.
Thời Của Văn Cao: Thi sĩ lên ngôi trị vì cùng với đao phủ.
Amen!
Anh Gấu lúc nào cũng là anh Gấu ! Thế nào cũng phải
chen vào vài từ trong những bài viết, không có không được .
Bài thơ hay quá .
K
Dịch là phản, mà!
Tks
GCC
Displaced persons: Patrick Stewart and Ian McKellen in "Waiting for
Godot"
Thầy của Beckett là Joyce. Nhưng
theo GCC, tiền thân, precursor của ông, phải là Kafka.
Và ý nghĩa của “En attendant Godot”, vưỡn theo Gấu, là từ “Trước
Pháp Luật”, hay “Tháp Babel”:
Có thể xây được tháp Babel, với
điều kiện đừng leo lên nó.
Chiều nay Godot không tới, nhưng thể nào ông cũng tới.
Cái kiểu cắt nghĩa Godot, của cái tay trên The New Yorker, nào lưu vong, nào đổi dời, nào vô xứ… là đếch
hiểu Godot là vậy.
Lưu vong chính là bản chất của cuộc đời, “nói lớn”, và của văn chương,
“nói nhỏ”. [Từ này thuổng của Sến]
Brodsky cũng ngộ ra điều này, khi phán đi là… đi,
đếch ngoái lại.
" Khi em đi vô cổng trường, rồi anh
đừng có đứng lại lâu vì em sẽ biết anh đang nhìn em, em phải quay lại
mỉm cười nhìn anh, lũ bạn vô lớp lại có chuyện để nói...";
Mùa
Hè Miền Nam
Căn nhà gỗ, vách ván, nền tráng xi
măng, mái thấp, đứng ở ngoài hiên, hơi kiễng chân có thể lùa tay dọc
theo con máng, lùa mớ lá khô, rồi sau đó, lấy rẻ ướt vét sạch lớp bụi cát
do những chuyến xe đò chạy trên đường lộ lùa tới, lưu cữu dưới lòng máng
sâu, mùi xăng nhớt lẫn trong luồng hơi nóng bị vách ván cùng những cánh
cửa sổ đóng kín, ngăn chặn, quanh quẩn trong hiên, đánh thức những giấc
ngủ trưa chập chờn, bài hoải trên chiếc ghế bố ở cuối hiên, đánh thức luôn
những xúc động nhỏ nhặt, những ước muốn mơ hồ, không rõ rệt... Một lần giở
một khúc máng gỉ nát tính sửa chữa, tình cờ tìm lại được cả một tập thư tình
viết cho L.H. Những bức thư tình viết đầu tiên trong đời, trong đêm khuya,
dưới ánh đèn lén lút chiếu sáng vừa đủ trang giấy, lo sợ, không phải ánh
sáng đèn, nhưng mà là những xúc động rồn rập (nhiều lúc làm nghẹt thở),
làm mọi người thức giấc; càng về khuya, chữ càng thêm năng nề, nhưng vẫn
không thể nói hết, thỉnh thoảng viết được một vài điều thật cảm động, (những
kể lể sướt mướt, những lời nói họa hoằn của nàng vẫn còn đọng lại, tiếng
cười, cử chỉ của nàng khi vẫy tay từ giã, hẹn kỳ hè tới sẽ gặp lại...), vội
vã tắt đèn, ngồi yên lặng trong bóng tối, sợ hãi chính nỗi xúc động của mình,
chúng có thể gây nên những tiếng động lịch kịch như tiếng bàn ghế di chuyển,
làm ngọn đèn cháy sáng trở lại, nỗi xúc động giống như nỗi cô đợn nhiều khi
đột nhiên thái quá, làm ngây ngất, khó chịu. Những bức thư viết nhưng không
bao giờ gửi, không phải sự sợ hãi, không phải quá rụt rè khi gặp nàng, nhưng
mỗi lần tính đưa, thì một cử chỉ vô tình của nàng làm khựng lại, ngay chính
người đưa thư cũng nhận ra sự vô ích, thừa thãi, nhưng tại sao vẫn.... Tưởng
tượng nếu nàng đọc những bức thư đó, có cảm giác chết cứng vì tủi hổ, nỗi
cô đơn đột nhiên bị tước đoạt, cảm giác trần truồng trước mặt nàng, trước
người khác... Những bức thư được giấu kỹ trong đống sách vở, ở dưới đệm giường,
ở dưới lòng máng, chỗ an toàn nhất không sợ chị Thu lục lọi ngăn kéo hộc
bàn tìm mẩu viết chì, thỏi gôm, lật những cuốn tập, vô tình thấy, tò mò đọc,
chắc chắn sẽ cười cợt, chế giễu, nhưng có thể sẽ thương hại; xấp giấy được
giấu kỹ như những món quà, bánh được ba má chia đều cho hai chị em, thường
để dành, tìm chỗ cất giấu, nhiều khi mải chơi, quên luôn, khi nhớ tìm lại,
kiến bu quanh, hoặc chuột đã tha đi đâu mất tích, xấp giấy nay cũng bị gián
nhấp tả tơi, chữ thiếu hụt, chỗ còn mất, nước mưa làm nhiều chỗ trở nên trắng
bệch, mất cả buổi sáng tìm cách vá víu, chắp nối, nhưng không thể, quá
khứ...
Mái lợp ngói nâu, vẻ cũ kỹ, mốc thếch, vườn cây vây quanh
nhà, con kinh đào dẫn nước luân lưu khắp vườn, sau cùng đổ những trái
dừa, trái cam hư thối ra nhánh sông sau nhà, một chiếc xuồng lập úp,
vùi giữa đống lá dưới bóng một thân cây lớn, chủ nhật hay ngày lễ,
nhất là vào dịp nghỉ hè, L. H. từ Sài Gòn lên vườn thăm chị Thu, sẽ đưa
nàng đi chơi xuồng, cả hai len lỏi giữa những vùng trời nước im lặng,
tiếng mái chèo đập nước làm át tiếng tim đập mạnh, giả đò thở hổn hển
vì mệt chứ không phải vì quá xúc động... hoặc đậu xuồng dưới đám lá cây
dầy đặc che hết ánh nắng (nàng bỏ kính che mắt, trong bóng mát, ánh mắt
chợt long lanh, có thể nàng biết... tinh nghịch nhúng tay xuống nước, bóng
nàng vỡ ra từng mảnh, chụm dần lại... biết tôi đang đăm đăm, ngơ ngẩn nhìn....),
hoặc chìm mất giữa đám sậy nhỏ, những lần đi quá xa, tiếng chị Thu từ
trên bờ gọi trở về dùng cơm vọng nước tới làm tắt ngấm những lời dự định
nói, cuối cùng vẫn chỉ là những lời vu vơ, những hỏi han về việc học, về
thành phố Sài Gòn đã lâu chưa có dịp xuống chơi, về một vài dự tính trong
tương lai (nàng nói, sẽ học y khoa, chữa bệnh cho mọi người nhưng không
cho riêng ai, tâm sự của mỗi người cũng chỉ là một chứng bệnh, rồi sẽ qua
đi, chẳng cần chữa trị...), tất cả những gì còn lại được giấu kín như những
bức thư chẳng bao giờ gửi, như những lần tự nhủ, trước khi nhập ngũ, sẽ gặp
nàng một lần, và sau đó sẽ bỏ đi, sẽ mất tích trong cuộc chiến, hoặc cũng
chẳng cần cuộc chiến, sẽ cố gắng quên hết, cố gắng làm lại từ đầu, giả sử
như chưa từng gặp nàng, như những lần lang thang nơi khu phố nàng ở, (gần
một ngã sáu, khu trung tâm thành phố, sinh hoạt đông đảo, một cửa tiệm
bán sách vở, dụng cụ văn phòng, nàng thường ngồi sau một chiếc bàn lớn ở
gần phía bên ngoài, gần cửa ra vào, phóng xe qua thật nhanh, hơi nhìn ngang,
có thể thoáng thấy nàng ngồi chăm chú, viết, hoặc lơ đãng nhìn ra bên ngoài,
làm sao nàng có thể nhận ra...), hoặc ghé xe bên lề đường, mua tờ báo, bao
thuốc, hoặc ngồi uống cà phê ở quán Tầu phía bên kia đường, ngó những đứa
trẻ đánh giầy chia nhau tiền bạc, giành giật khách, hay mẩu thuốc, khi ra
về thường quá khuya, vòng xe qua con đường phía sau nhà nàng, ngó nhìn lên,
có thể bóng dáng nàng sẽ hiện ra nơi khung cửa sổ trên lầu cao, che bớt ánh
đèn lạnh toát, thỉnh thoảng bị mưa, ướt sũng, run lập cập, cần nhất là không
bao giờ kể lể than khóc với nàng về ba chuyện đó, và nàng cũng chẳng bao
giờ biết, hoặc hiểu được, nàng đến từ phía bắc, từ một thành phố có mưa phùn,
có gió bấc, có rét mướt, băng giá, và nàng mang theo cùng với nàng chút giá
băng, lạnh lùng, một chút tẻ nhạt, nàng đứng ở bên ngoài đời sống cô đơn,
rực lửa, quạnh hiu của tôi, ở ngoài những nao nức, những băn khoăn, những
mơ mộng của cả một thời niên thiếu, ở ngoài sự kiêu ngạo muốn đạp đổ tất
cả, muốn xua đẩy nỗi giá băng, lòng lo lắng sợ sệt, muốn được nàng an ủi,
vỗ về, nàng đứng ở đâu đó ở bên ngoài cuộc đời của tôi, như một người đứng
ở chỗ sáng ngó vào chỗ tối, nàng không thể thấy, không thể biết, nhưng thôi,
thôi, Ngọc, Ngọc, cố gắng quên đi, đừng nói gì cả....
En
attendant SN
Nhân thể, nhắc anh trong
bản dịch Naipaul, khúc cuối, có vài ý dịch sai khi K so bản tiếng Anh .
Sáng sớm hôm sau tôi đi,
buổi tối hôm trước má tôi làm bữa tiệc nhỏ mà chẳng khác chi đám tang.
Người nào tới mặt cũng buồn xo, và nói, rồi tôi sẽ nhớ họ
biết là chừng nào; rồi thì họ quên luôn tôi, bắt qua chuyện quan trọng:
ăn nhậu.
Laura ôm hôn tôi, và tặng
cái mề đay thánh Christophe. Nàng nói tôi đeo ở cổ. Tôi hứa sẽ làm,
và bỏ vào túi. Tôi không biết rồi nàng sẽ
ra sao. Bà vợ Bhakcu cho tôi đồng sáu "pence" đã được làm phép, và
tôi nghĩ, khó mà không tiêu đồng tiền làm phép đó.
Đúng ra là "họ sẽ nhớ tôi" , và " tôi không biết về sau
cái mề đay ấy lạc vào cái chỗ nào" . Và " cái đồng pence làm phép ấy
trông chẳng khác gì các đồng pence khác nên tôi nghĩ tôi sẽ tiêu nó".
Không có chi quan trọng .
Chỉ tiện thể thì ghi xuống vậy thôi , nhưng dịch đúng thì nét khôi
hài rõ hơn .
K
Tks
Khi tôi dịch, chưa có mua
bản tiếng Anh. Đọc bản tiếng Pháp, rồi dịch xong, không coi lại. Rồi
cũng quên luôn. Làm sao mà K. kiếm thấy nó, cũng tài thật. Đọc lại thì
quả là bồi hồi, nhớ những năm trời cực kỳ thê lương, nhưng khi qua được
rồi, thì lại thật là tuyệt vời.
Bà Thảo Trần cằn nhằn hoài,
sao không viết tiểu thuyết, nhưng khi đọc cái đoạn xém nhảy xuống sông
Cai Lậy, tự vận, khi vừa mới cưới, từ Sài Gòn trở về lại Cai Lậy, một
mình, thằng chồng bỏ đi Đà Lạt, buồn quá, giận quá, bèn ra lệnh, thôi,
đừng viết nữa, đau lòng thêm 1 lần nữa.
Hà, hà!
Tks again
NQT
Ta đọc đi đọc lại Age of Reason của Sartre, ba lần, Tội Ác
và Hình Phạt của Dos, hai lần.
Mi có nhớ lần mi thèm hôn ta, ở tiệm Kim Sơn, và ta, buồn
cười quá, bèn quay mặt đi?
http://www.tanvien.net/sangtac/st__rung_dem.html
Tôi ra Sài Gòn, tìm một quán nước, vừa uống cà phê vừa ngó
mưa. Quán này, ngày trước tôi và H. thỉnh thoảng có ghé. Tôi còn
nhớ, một lần ngồi đây, cũng tại bàn này, tôi uống bia, và chợt có ý
định muốn hôn nàng. Lúc đó buổi trưa, trong quán chỉ có một hai người
ngoại quốc đang dùng bữa. Họ vừa ăn vừa cắm cúi đọc báo. Ngày hôm sau,
nàng bảo tôi, nàng biết ý định của tôi lúc đó, và phải quay đi, để
che giấu nụ cười.
Chào Mừng World
Cup
Carnet de lecture
par Enrique Vila-Matas
“Y
hệt như là, bất thình lình, trong đêm khuya, do tiếng động của
một băng con nít đi qua cửa sổ của căn phòng của bạn, và bạn cảm
thấy, chẳng hiểu tại ra làm sao, vì nguyên cớ nào, vị nữ thần, người
nữ muôn đời của bạn, từ bỏ bạn”.
Và
nàng nói, “Bây giờ H. hết lãng mạn rồi!”
Hình
như, luôn luôn là, đối với Gấu tôi, khi đến cõi đời này, là để tìm kiếm
trong giây lát, vị nữ thần của riêng Gấu tôi, vị nữ thần của một đứa con
nít, một thằng bé nhà quê Bắc Kỳ, thằng bé đó chơi trò chơi phù thuỷ thứ
thiệt của giấc mơ.
Giấc Mơ Bông Hồng Đen
http://www.tanvien.net/Ghi_2/giac_mo_bhd.html
http://www.tanvien.net/Day_Notes/9.html
Hồi
còn nhỏ, có lần, Gấu suýt chết đuối.
Thấy người ta nhảy xuống sông, bơi ào ào, thì bèn cũng
nhảy xuống sông, và… cứ thế chìm xuống đáy.
Một đấng đàn anh đứng kế bên, bèn vội nhảy xuống, lôi lên.
Lạ, là về già, nghĩ lại cú suýt chết, thì lại hiểu ra,
cái anh lớn tuổi, không phải vô tư đứng kế bên!
Anh ta có cái nhiệm vụ, theo cái kiểu… thiên sứ của Sến!
Khủng khiếp nhất, là cái cú chết hụt, ngày còn nhỏ, lại
lập lại, lần ở PLT, Tiểu Sài Gòn.
Giả như không có vợ chồng ông bạn Bạn, thì chắc chắn ngỏm.
Bà vợ, ngồi trong xe, chỉ ông chồng, anh coi kìa, ông bạn
của anh hình như đang tính lên chuyến tàu suốt, kìa!
Ông chồng phóng vội xe tới.
Kịp!
Sau này, nghĩ lại, Gấu hiểu ra là, vào mỗi cuộc đời của
Gấu, đều có 1 vì tiên nữ/thiên sứ/.... tới, an ủi Gấu Cà Chớn!
Không có Cô Bạn, là không làm sao qua nổi cuộc chiến.
Không có nữ thi sĩ, là không làm sao qua được… dư âm cơn địa chấn đó.
Reflections là những bài viết ngắn,
về đủ thứ, những chuyến đi, những bài điểm sách, điểm phim, giới thiệu
sách. Trong có hai bài thật thú. Một, về những tiệm bán sách cũ, và một,
tưởng niệm Borges, cũng là kỷ niệm lần Greene gặp Borges. TV sẽ chuyển
ngữ cả hai.
Bài
về những tiệm sách cũ làm Gấu nhớ tới những tiệm sách cũ ở khu Chợ Đũi,
cũng một thiên đường tuổi mới lớn của Gấu cùng với Sài Gòn. Thời gian
quen HPA. Gấu đã kể về chúng trong một bài viết cũ. Đọc bài viết của
Greene còn làm Gấu nhớ tới cái tiệm sách cũ nằm giữa một con hẻm giữa hai
bức tường, của hai căn nhà trên con phố Catinat, cũng gần Quán Chùa. Gấu
thường ghé đó, cùng với ông Hưng, AP man. Cũng một trong những đền thiêng
của VNCH, và cũng bị VC ủi sập, cùng với Givral, Passage Eden, Quán Chùa.
Tôi
không biết Freud giải thích thế nào về chúng, nhưng trong hơn ba chục
năm, những giấc mơ hạnh phúc nhất của tôi, là về những tiệm bán sách
cũ: những tiệm trước đó tôi chẳng hề biết, hoàn toàn vô danh đối với
tôi, hay những tiệm quen thuộc, cũ xưa mà tôi đang ghé.
Đó là những tiệm sách quen chẳng hề hiện hữu; tôi thật ngại
ngần và đành phải đi đến kết luận như vậy.
Đâu đó, không xa Gare du Nord ở Paris tôi vẫn còn nguyên
những kỷ niệm tươi rói về một tiệm sách ở cuối một con phố dài chạy
mãi lên một đỉnh đồi, một tiệm sách sâu hun hút, với những quầy, giá sách
cao thật cao, và cao như tôi mà cũng phải dùng tới một cái thang, để
lục lọi những giá sách gần đụng trần nhà. Trong ít ra là hai lần, tôi
đã lục lọi như vậy, và tôi tin rằng, đã vớ được bản dịch một cuốn của
Apollinaire, nhà xb Fanny Hill,
trong một lần đó.
Nhưng khi chiến tranh chấm dứt tôi cố tìm tiệm sách cũ trên,
vô ích, vô phương.
Lẽ dĩ nhiên, tiệm có thể biến mất, nhưng con phố, chính
nó, cũng đếch còn. Thế mới quái!
Rồi còn một tiệm sách cũ của London, nó cứ trăn trở, đi đi lại lại
hoài, trong những giấc mộng của tôi; tôi có thể nhớ ra thật là rõ ràng
mặt tiền của nó, nhưng chịu thua, phía bên trong tiệm. Nó đứng đâu đó
trong khu đằng sau Charlotte
Street trước khi bạn tới Euston Road.
Tôi chưa từng đi vô bên trong tiệm, và bây giờ thì tôi tin chắc là
làm đếch gì có cái tiệm quỉ quái đó, và tôi luôn luôn tỉnh giấc mơ
với cảm giác, ôi chao, sướng ơi là sướng nếu mình kiếm thấy nó.
Graham Greene
*
Ui chao,
không lẽ Sài Gòn, Khu Chợ Đũi, BHD, Quán Chùa..... của Gấu, thì cũng
chỉ như một trong những tiệm sách cũ, như trên, của Greene?
Nhưng,
giả như thế, thì lại càng tuyệt, tuyệt!
Bởi vì rõ ràng là, khi dịch "Istanbul", Gấu cũng có cảm giác như vậy, không
phải về những con phố của Istanbul
của Pamuk, nhưng mà là của Sài Gòn. Những đoạn phóng bút, là về Sài
Gòn, về BHD của Gấu, không phải về Istanbul, về BHD của Pamuk!
[Bản thảo dịch "Istanbul",
dài hơn nhiều, so với bản được in. Và có những đoạn tuyệt vời về Sài
Gòn, BHD. Bữa nào rảnh GCC soạn lại, và post lên TV, để bạn đọc so sánh
với bản in, và thêm nhớ… cùng với GCC!]
Một vị
thân hữu nhận ra điều này, khi viết:
Những mối tình e ấp , sót lại những
sợi tơ vương vướng đâu đó trong tâm hồn phần đông trong chúng ta, không
giống như vết dao vẫn còn tươm máu mãi trong “Lan Hương” của tác giả
Nguyễn Quốc Trụ . Anh có thể lồng bóng mình và người yêu một thời (và
một đời) của mình gần như vào bất cứ một mối tình văn chương nào mà anh
đọc đến, chỉ cần mối tình ấy là một mối tình lý tưởng, trong trắng
và mù quáng đến rũ rượi . Đọc truyện tình của anh, K có cảm tưởng như nếu
giả thử cần bắt đầu lại, thì anh cũng sẽ lao vào cuộc tình như thế, không
ngần ngại chút nào, chỉ lại để được đau đớn một cách hạnh phúc.
Ui chao Gấu Cái đọc đoạn trên,
lắc đầu!
… nếu giả thử cần bắt đầu lại, thì anh cũng sẽ
lao vào cuộc tình như thế, không ngần ngại chút nào, chỉ lại để được
đau đớn một cách hạnh phúc.
Đúng là tình trạng GCC, và
mối tình, thê lương tiều tụy, thuần tưởng tượng, với xứ… Bắc Kít, qua 1 em Bắc Kít, chưa từng gặp
mặt! (1)
Ta đâu còn chút thì giờ nào
dành cho mi? Ta bận chồng, bận con, bận đủ thứ, bận “viết” nữa….
Hà, hà!
.... và tôi luôn luôn tỉnh
giấc mơ với cảm giác, ôi chao, sướng ơi là sướng nếu mình kiếm thấy
"em"!
(1)
Tuy nhiên, đọc kỹ, thấy mùi
vị hiện sinh, Camus, trong Người đàn
bà ngoại tình. Truyện ngắn này, hay đúng hơn, toàn cõi văn của
Camus là đều chỉ để nói về Lưu đầy và Quê nhà: Quê nhà là cõi đã mất
kia.
Coetzee đọc The Pickkup
của Gordimer, coi như được mặc khải từ Người đàn bà ngoại tình
của Camus: Câu chuyện một người đàn bà Algeria gốc Pháp, steals away from
her husband in the night in order to expose herself to the desert and experience
the mystical ecstasy, physical as much as spiritual, that it induces. [Coetzee:
Nadine Gordimer]
Cái câu tiếng Hồng Mao, trên
đây, của Coetzee, thì thật là quá tuyệt vời, để diễn cái ý, ta đâu có
thì giờ dành cho mi, ta bận chồng, bận con…
Ui chao, nhảm, nhảm thực!
Thơ Mỗi Ngày
Note: Mừng SN/GCC, 16.8, Robert Hass
viết bài này.
Và để đáp lại tấm thịnh tình, Zbigniew
Herbert, từ bên kia thế giới, bèn đi một đường về… BHD!
Hà, hà!
AUGUST 16 [1998]
In Memoriam: Zbigniew Herbert
Zbigniew Herbert
died a few weeks ago in Warsaw at the age of seventy-three.
He is one of the most influential European poets of the last half
century, and perhaps-even more than his great contemporaries
Czeslaw Milosz and Wladislawa Szymborska-the defining Polish poet
of the post-war years.
It's hard to know how to talk about
him, because he requires superlatives and he despised superlatives.
He was born in Lvov in 1924. At fifteen, after the German invasion
of Poland, he joined an underground military unit. For the
ten years after the war when control of literature in the Polish
Stalinist regime was most intense, he wrote his poems, as he
said, "for the drawer." His first book appeared in 1956. His tactic,
as Joseph Brodsky has said, was to turn down the temperature of
language until it burned like an iron fence in winter. His verse is
spare, supple, clear, ironic. At a time when the imagination was,
as he wrote, "like stretcher bearers lost in the fog," this voice seemed
especially sane, skeptical, and adamant. He was also a master of the
prose poem. Here are some samples:
The Wind and the
Rose
Once in a garden there grew a rose.
A wind fell in love with her. They were completely different,
he-light and fair; she immobile and heavy as blood.
There came a man in wooden clogs
and with his thick hands he plucked the rose. The wind leapt
after him, but the man slammed the door in his face.
-O that I might turn to stone-wept
the unlucky one-I was able to go round the whole world, I
was able to stay away for years at a time, but I knew that she
was always there waiting.
The wind understood that, in order
really to suffer, one has to be faithful.
Robert Hass: Now &
Then. The Poet’s Choice Columns 1997-2000
Zbigniew Herbert mất vài tuần
trước đây, ở Warsaw thọ 73 tuổi. Ông là 1 trong những
nhà thơ Âu Châu, ảnh hưởng nhất trong nửa thế kỷ, và có lẽ - bảnh
hơn nhiều, so với ngay cả hai người vĩ đại, đã từng được Nobel,
đồng thời, đồng hương với ông, là Czeslaw Milosz và Wladislawa
Szymborska - nhà thơ định nghĩa thơ Ba Lan hậu chiến.
Thật khó mà biết làm thế nào nói
về ông, bởi là vì ông đòi hỏi sự thần sầu, trong khi lại ghét
sự thần sầu. Ông sinh tại Lvov năm 1924. Mười lăm tuổi, khi Đức
xâm lăng Ba Lan, ông gia nhập đạo quân kháng chiến. Trong 10 năm,
sau chiến tranh, khi chế độ Xì Ta Lin Ba Lan kìm kẹp văn chương
tới chỉ, ông làm thơ, thứ thơ mà ông nói, “để trong ngăn kéo”.
Cuốn đầu tiên
của ông, xb năm 1956. Đòn của ông [his tactic], như Brodsky chỉ
cho thấy, là giảm nhiệt độ ngôn ngữ tới khi nó cháy đỏ như một
mảnh hàng rào sắt, trong mùa đông. Câu thơ của ông thì thanh đạm,
mềm mại, sáng sủa, tếu tếu. Tới cái lúc, khi mà tưởng tượng, như ông
viết, “như những người khiêng băng ca – trong khi tản thương, [“sơ tán
cái con mẹ gì đó”, hà hà] - mất tích trong
sương mù”, thì tiếng thơ khi đó, mới đặc dị trong lành, mới bi quan, và
mới sắt đá làm sao.Ông
còn là 1 sư phụ của thơ xuôi. Thí dụ:
Gió và BHD
Ngày xưa, trong một khu
vườn, có BHD. Anh Cu Gió bèn tương tư nàng. Chúng mới
khác nhau làm sao. Anh Cu Gió, thì bông lơn, cà chớn, lêu ba lêu
bêu, nhẹ hều, còn Nàng thì bất động, và nặng, như máu.
Rồi tới 1 ngày, một tên đàn ông,
đi guốc mộc, tới vườn. Hắn dùng tay dày ngắt bông hồng. Gió
đuổi theo, nhưng gã đàn ông đóng sầm cửa vào mặt nó.
-Ui chao, thế này thì ta biến thành
đá mất – Anh Cu Gió bất hạnh khóc. Ta có thể đi khắp
đó đây, ta bà thế giới, ta có thể cô đơn 1 một mình, hàng
năm trời, ở trong cái xó xỉnh nào, nhưng ta biết, Nàng chẳng
bao giờ còn ở đó nữa, để mà đợi ta.
Anh Cu Gió ngộ ra 1 điều là, để thực
sự đau khổ, người ta phải thành thực, hết lòng, một lòng
một dạ, tin tưởng, trung thuỷ….
-O that I might turn
to stone-wept the unlucky one-I was able to go round the whole world, I
was able to stay away for years at a time, but I knew that she was always there
waiting.
-Ui chao, thế này
thì ta biến thành đá mất – Anh Cu Gió bất hạnh khóc. Ta có thể
đi khắp đó đây, ta bà thế giới, ta có thể cô đơn 1 một mình, hàng năm
trời, ở trong cái xó xỉnh nào, nhưng ta biết, Nàng chẳng bao giờ còn
ở đó nữa, để mà đợi ta.
......
-Ui chao, thế này
thì ta hóa đá mất thôi – Anh Cu Gió bất hạnh khóc. Ta cứ bỏ
nhà lang thang khắp cùng trái đất, có khi biền biệt cả năm trời, đinh
ninh rằng nơi quê nhà Nàng mãi mãi đợi chờ ta .
Gió tin rằng Nàng
luôn có ở đó mỗi lần gió tha phương trở về nên mới khóc khi mất
Nàng, chứ biết Nàng chẳng chung thủy ở đó để đợi mình thì đi luôn
chứ khóc làm chi !
K
Tks.
Have a good trip
Take Care
Anh Cu Gió
En
attendant SN
"Nous n’étions plus que des âmes sur le bord du monde”
Anna Akhmatova
Tình yêu, tình yêu, anh mơ tưởng hạnh phúc còn em nghĩ hạnh
phúc không có, "Je t’aime parce que tu veux l’impossible", và chàng
trả lời, "Muốn hưởng hạnh phúc thì ít nhất phải tin hạnh phúc có." Nhưng
hạnh phúc ở đâu, ở trên trời, hay ở dưới đất, hay ở địa ngục? Chúng tôi
sẽ phải làm một điều thiện vĩ đại để có vé vào thiên đàng, hay một điều
ác thật ghê rợn, để chiếm lấy địa ngục, cho chỉ hai đứa?
Bài tặng Tứ khúc
gửi GNV
Ta lướt nhẹ trên thời gian
và rưng rưng Tứ Khúc
như làn khói mỏng, rất mỏng
nói những lời nhẹ, rất nhẹ
hãy thêm củi vào lò
đốt cho cháy hết những tháng năm này
để mùa đông dài thật dài
và chén đắng cay tưởng không bao giờ cạn
nhưng niềm hân hoan nảy nở
trên những nhánh cành khổ hạnh
những giọt nước lóng lánh
điềm triệu của sự sinh.
D.V, 15/8/2015
ps. K
dang gom may bai tho dich cua anh de lam mot bai "Tho Dich Nguyen Quoc Tru"
. K cung muon tim nhung bai viet ve "Tho la gi ?" cua cac tac gia anh hay
de cap toi ma tim kho qua, vi anh de bai lung tung, ma viet cung lung tung
. K muon thu thap de lam mot thu guidance cho minh ( va gian tiep, cho nguoi
khac ...)
Tks.
Many Tks
Cái
vụ dịch thơ này, thú vị thật.
Đã được 1 bạn văn, thay mặt GCC, chào hàng với
1 nhà xb ở trong nước, nhưng trục trặc vào giờ chót, đành bỏ.
Vả chăng, GCC thực sự cũng không “khứng”! Vì sợ
cú kiểm duyệt.
Bây giờ K mà bắt tay vô thì tuyệt quá, vì thể
nào trong khi biên tập như thế, cũng ngứa tay nhặt sạn.
Tks again. Tôi sẽ đi 1 đường thu thập những bài
viết về thơ của mấy đấng như Simic, Zagajewski…
NQT
Vẫn về thơ dịch. Một vị độc
giả TV đang chuyển Bi Khúc Bốn Tháng Sáu, của Liu Xiaobo qua tiếng
Việt, từ nguyên tác. Tin Văn "xuất bản", tất nhiên, tuyệt tác này, cùng với
1 số bài giới thiệu. GCC có đề nghị, hay là xb ở trong nước, nhờ….
Mở Miệng chẳng hạn, vị độc giả phán, Trên Đỉnh Non Tản là quá OK
rồi!
Tks
Thứ tình yêu chỉ gồm có chiêm ngưỡng và kính trọng,
thứ amour platonique mà anh nói đó cũng làm Hương sợ.
Mi đâu có thương ta. Mi thương 1 đứa con nít 11 tuổi,
là ta, từ đời thuở nào…
Đối với chàng, tôi vẫn chỉ
là một cô bé con, chàng vẫn muốn sự vật đừng thay đổi, đời sống đừng
thay đổi, chàng muốn tất cả vẫn như xưa, như cũ...
Thứ tình yêu đầy những passion
mà anh có đó, em không có, hay thứ tình yêu gồm một phần ba là confiance,
một phần ba là respect, một phần ba là "je ne sais quoi" , có lẽ,
hình như em đã yêu anh như vậy... Không, trăm lần không, ngàn lần không,
đừng bao giờ nói như vậy, đừng bao giờ nói anh không xứng đáng, cũng
đừng bao giờ nói anh làm cho tuổi thơ của Hương bị xáo trộn, những ngày
đầu tiên quen anh là những ngày sung sướng đối với Hương, anh là người
đầu tiên đã trò chuyện với Hương, đã làm cho Hương nghĩ tới một điều gì
từa tựa như là tương lai, hạnh phúc, một điều gì từa tựa như tình yêu...
Jackstraws
My shadow and your shadow on the
wall
Caught with arms raised
In display of exaggerated alarm,
Now that even a whisper, even a breath
Will upset the remaining straws
Still standing on the table
In the circle of yellow lamplight,
These few roof-beams and columns
Of what could be a Mogul Emperor's palace.
The Prince chews his long nails,
The Princess lowers her green eyelids.
They both smoke too much,
Never go to bed before daybreak.
Charles Simic: Jackstraws
Jack·straw: Trò chơi rút 1 cọng
rơm trong 1 bó, làm sao không đụng tới những cọng còn lại [a game
in which a set of straws or thin strips is let fall in a heap with
each player in turn trying to remove one at a time without disturbing
the rest]
Rút cọng rơm
Bóng của GNV và của BHD thì ở trên
tường
Xoắn vào nhau, bốn cánh tay dâng cao
Trong cái thế báo động hơi bị thái quá,
Và bây giờ, chỉ cần một lời thì thầm,
Có khi chỉ một hơi thở thật nhẹ
Cũng đủ làm bực mình cả đám còn lại
Vẫn đứng trên mặt bàn
Trong cái vòng tròn ánh sáng đèn
màu vàng
Vài cây xà, cây cột
Của cái có thể là Cung Ðiện của Hoàng Ðế Mogul.
GNV cắn móng tay dài thòng,
BHD rủ cặp mí mắt xanh.
Cả hai đều hút thuốc lá nhiều quá,
Chẳng bao giờ chịu đi ngủ trước khi đêm qua.
Hình trên, [Playboy/May 16 2016]
là từ những bức sau đây:
By Modiglani
[Tks K. NQT]
Khi về, cô bé có thói quen
để cô em vô nhà, còn cô chạy đến bên phông tên ngay bên
đường cách nhà chừng mười bước để rửa chân, thật ra để đùa nghịch
cùng những giọt nước. Những cử chỉ, dáng điệu của cô làm tôi sau
này vẫn thường băn khoăn tự hỏi, không biết cô bé đi đón em tan
trường về, hay ngược lại. Những giọt nước bị đôi bàn tay nhỏ bé
ngăn chặn, bắn tung tóe, trầm bổng, trở thành muôn vàn nụ cười trên
môi, trên má, trên tóc, càng thêm long lanh nhờ ánh mắt tinh
nghịch, nhờ nụ cười, tôi gặp lại hình ảnh tuyệt vời này trong phim
"Lần cuối nhìn Paris", như thể chính cô bé của tôi đã khám phá ra,
đã tìm lại cho cả Châu Âu, cho cả loài người, một thành phố Paris
bị chiếm đóng vừa được giải tỏa, và nữ tài tử Liz Taylor chỉ lập lại những
cử chỉ thật đàn bà của một cô bé con-người nữ muôn đời ở trong tôi.
|
|