NYRB March 5, 2015.

Bài thơ thần sầu! Đúng vô tâm trạng GCC. Nhất là khúc sau.
Nhà thơ như biết, GCC rất ư đang cần, hà, hà!

Em nắm mũi GCC,
Dẫn ra khỏi mê cung [trắng, tức tờ giấy]
Tới một mê cung khác [đen thui ?]
Chắc hẳn!

Tiếng còi trên sông Hồng

Thơ Mỗi Ngày

If one saves a butterfly, has one saved the world?

Nếu bạn kíu một em bướm, bạn kíu thế giới ?

David Shapiro

RICCI

Rose

Thơ Mỗi Ngày

Mark Strand Tribute

Seasons in Heaven

There is no Winter
Save for recreational
Snow (which melts by dawn).

Days are boyhoods in
high Summer, and there'll always
be a cricket match

you could join in on,
or it's Autumn, and sixth-form
girls playing hockey

on the next pitch,
(gymslips kirtled, cheeks and thighs
aglow, the air champagne

as after frost, and
elm leaves heaped in yellow drifts).
At night, though, it's Spring,

And each boy, showered,
with his wet hair combed, puts off
all callowness but

not his innocence,
as girls put on mascara.
We meet in soft dusk

singly, and pair off
and go into the cornfield,
mouths dry, hand in hand.

DUNCAN BUSH

TLS Dec 12, 2014

Mùa màng ở Thiên Đàng

Không có Mùa Đông
Dành cho Tuyết tiêu khiển
[Cỡ rạng đông thì bèn tan]
Ngày tháng như trẻ thơ
Mùa hè lớn
Luôn có trận chọi dế
Bạn có thể tham dự
Hay là vào Mùa Thu
Khi mấy cô nữ sinh lớp Đệ Lục
Chơi bóng chuyền
Trong cuộc chơi ném bóng kế tiếp
(Áo váy đồng phục thể thao, má háng đỏ rực, mùi sâm banh như sau sương giá, và lá cây du chất thành đống mầu vàng)
Vào ban đêm, đó là Mùa Xuân
Và mỗi cậu con trai, tắm rửa
Đầu ướt, chải chuốt, trút bỏ lông măng, ngoại trừ sự ngây thơ
Và những cô gái bôi mi mắt
Chúng mình gặp nhau buổi tối nhẹ nhàng,
Hát nhẹ nhàng
Từng đôi
Đi ra cánh đồng.

7:00 AM Sunday 11.1.2015.

Toronto đang hứng trận lạnh, từ Bắc Cực thổi về.    

 Poor North 

It is cold, the snow is deep,
the wind beats around in its cage of trees,
clouds have the look of rags torn and soiled with use,
and starlings peck at the ice.
It is north, poor north. Nothing goes right. 

The man of the house has gone to work,
selling chairs and sofas in a failing store.
His wife stays home and stares from the window into the trees,
trying to recall the life she lost, though it wasn't much.
White flowers of frost build up on the glass.

It is late in the day. Brants and Canada geese are asleep
on the waters of St. Margaret's Bay.
The man and his wife are out for a walk; see how they lean
into the wind; they turn up their collars
and the small puffs of their breath are carried away.

---

Thơ Mỗi Ngày

Mark Strand Tribute

A man is, after all, what he loves.
Brodsky

Nói cho cùng, một thằng đàn ông là "cái" [thay bằng "gái", được không, nhỉ] hắn yêu. 

"What", ở đây, nghĩa là gì?
Một loài chim biển, được chăng?

The world is ugly,
and the people are sad. 

Đời thì xấu xí
Người thì buồn thế!

The Good Life

You stand at the window.
There is a glass cloud in the shape of a heart.
The wind's sighs are like caves in your speech.
You are the ghost in the tree outside.

The street is quiet.
The weather, like tomorrow, like your life,
is partially here, partially up in the air.
There is nothing you can do.

The good life gives no warning.
It weathers the climates of despair
and appears, on foot, unrecognized, offering nothing,
and you are there.

Một đời OK

Mi đứng ở cửa sổ
Mây thuỷ tinh hình trái tim
Gió thở dài sườn sượt, như hầm như hố, trong lèm bèm của mi
Mi là con ma trong cây bên ngoài

Phố yên tĩnh
Thời tiết, như ngày mai, như đời mi
Thì, một phần ở đây, một phần ở mãi tít trên kia
Mi thì vô phương, chẳng làm gì được với cái chuyện như thế đó

Một đời OK, là một đời đếch đề ra, một cảnh báo cảnh biếc cái con mẹ gì cả.
Nó phì phào cái khí hậu của sự chán chường
Và tỏ ra, trên mặt đất, trong tiếng chân đi, không thể nhận ra, chẳng dâng hiến cái gì,
Và mi, có đó!

IN MEMORIAM

Give me six lines written by the most honourable of men,
and I will find a reason in them to hang him.

-Richelieu

We never found the last lines he had written,
Or where he was when they found him.
Of his honor, people seem to know nothing.
And many doubt that he ever lived.
It does not matter. The fact that he died
Is reason enough to believe there were reasons.

IN MEMORIAM

Cho ta sáu dòng được viết bởi kẻ đáng kính trọng nhất trong những bực tu mi
Và ta sẽ tìm ra một lý do trong đó để treo cổ hắn ta

-Richelieu

Chúng ta không kiếm ra những dòng cuối cùng hắn viết
Hay hắn ở đâu, khi họ tìm thấy hắn
Về phẩm giá của hắn, có vẻ như người ta chẳng biết gì
Và nhiều người còn nghi ngờ, có thằng cha như thế ư
Nhưng cũng chẳng sao, nói cho cùng
Sự kiện hắn ngỏm là đủ lý do để mà tin rằng có những lý do.

Thơ Mỗi Ngày

Haiku Buson

On Mark Strand (1934–2014)

Joseph Brodsky and Charles Simic
January 8, 2015 Issue
The poet Mark Strand, a contributor to these pages, died on November 29.

Note: Tin Văn sẽ đi bài này, từ báo giấy, tất nhiên!

JOSEPH BRODSKY

The following was given by Joseph Brodsky as an introduction to a reading by Mark Strand at the American Academy of Poets in New York City on November 4, 1986.

It’s a tall order to introduce Mark Strand because it requires estrangement from what I like very much, from something to which I owe many moments of almost physical happiness—or to its mental equivalent. I am talking about his poems—as well as about his prose, but poems first.

A man is, after all, what he loves. But one always feels cornered when asked to explain why one loves this or that person, and what for. In order to explain it—which inevitably amounts to explaining oneself—one has to try to love the object of one’s attention a little bit less. I don’t think I am capable of this feat of objectivity, nor am I willing even to try. In short, I feel biased about Mark Strand’s poems, and judging by the way his work progresses, I expect to stay biased to the end of my days.

My romance with Mr. Strand’s poems dates back to the end of the Sixties, or to the beginning of the Seventies, when an anthology of contemporary American poetry—a large paperback brick (edited by, I think, among others, Mark Strand) landed one day on my lap. That was in Russia. If my memory serves me right, Strand’s entry in that anthology contained one of the best poems written in the postwar era, his “The Way It Is,” with that terrific epigraph from Wallace Stevens that I can’t resist reproducing here:

    The world is ugly,
    and the people are sad. 

What impressed me there and then was a peculiar unassertiveness in depicting fairly dismal, in this poem’s case, aspects of the human condition. I was also impressed by the almost effortless pace and grace of the poem’s utterances. It became apparent to me at once that I was dealing with a poet who doesn’t put his strength on display—quite the contrary, who displays a sort of flabby muscle, who puts you at ease rather than imposes himself on the reader. 

This impression has stayed with me for some eighteen years, and even now I don’t see that much reason for modifying it. Technically speaking, Strand is a very gentle poet: he never twists your arm, never forces you into a poem. No, his opening lines usually invite you in, with a genial, slightly elegiac sweep of intonation, and for a while you feel almost at home on the surface of his opaque, gray, swelling lines, until you realize—and not suddenly, with a jolt, but rather gradually and out of your own idle curiosity, the way one sometimes looks out a skyscraper’s window or overboard of …
*

A man is, after all, what he loves.
Nói cho cùng, một thằng đàn ông là "cái" [thay bằng "gái", được không, nhỉ] hắn yêu. 

"What", ở đây, nghĩa là gì?
Một loài chim biển, được chăng?

The world is ugly,
and the people are sad. 

Đời thì xấu xí
Người thì buồn thế!

ELEVATOR

1.

The elevator went to the base-
ment. The doors opened.
A man stepped in and asked if I
was going up.
"I'm going down," I said. "I won't
be going up."

2.

The elevator went to the base-
ment. The doors opened.
A man stepped in and asked if
I was going up.
"I'm going down," I said. "I won't
be going up."

Thơ Mỗi Ngày

On the Anniversary of Joseph Brodsky’s Death

 (January 2001) 

Archangelsk, the briny cold, the frigid Baltics,
Children throwing snowballs at Soviet statues.

The Arctic chill of the moon at midday,
The trees wrapped, the pedestrians bundled.

How the sun shivered behind the smokestacks
Like a soldier frozen in place.

At the dimly lit Museum of the Far North
The subject was the poet’s internal exile,

Metaphysics versus History, and the fateful
Struggle between Poetry and Time,

A Cold War that will never end.
Also, his love for watery ports

And stubborn cats, especially the Russian
Blue that hailed from the White Sea.

Afterwards, a slushy walk, salty air,
Sleep in an overcoat in a converted barracks.

All night I heard the muffled boots
Of an army marching through the streets

Under the thick cover of darkness.
But in the morning, anniversary mourning,

I woke to a magisterial silence.
Snow occupied the city.

-Edward Hirsch.
NYRB, Feb 11, 2010

Tưởng niệm Brodsky nhân ngày mất của ông

January 2001

Archangelsk, cái lạnh mặn, những con người Baltic nhạt
Trẻ con ném những trái banh tuyết vô những bức tượng Xô Viết 

Cái ớn lạnh Bắc Cực của mặt trăng vào giữa trưa
Cây bao, bộ hành cuộn.

Mặt trời rùng mình sau những ống khói
Như một tên lính cứng lạnh ngay tại chỗ

Ở Viện Bảo Tàng Viễn Bắc lù tù mù ánh đèn
Ðề tài là về cuộc lưu vong nội xứ của nhà thơ 

Siêu hình đấu với Lịch sử, và
Cuộc chiến đấu thê lương giữa Thơ và Thời gian

Một Cuộc Chiến Lạnh chẳng hề chấm dứt.
Thì cũng y chang tình yêu của nhà thơ với những bến cảng sũng nước

Và những con mèo bướng bỉnh, đặc biệt giống Nga
Xanh, tới từ Bạch Hải

Sau đó, là một cuộc tản bộ lầy lội trong tuyết, trong không khí mặn mùi muối
Ngủ trong áo choàng ở những trại lính đã được cải tạo

Suốt đêm tôi nghe có những tiếng giầy nhà binh bị bóp nghẹn
Của một đội quân diễn hành qua những con phố

Dưới cái vỏ thật là dầy của đêm đen
Nhưng vào buổi sáng, cái buổi sáng tưởng niệm,

Tôi thức giấc, bổ choàng vào trong 1 sự yên lặng thật là quyền uy, hách xì xằng.
Tuyết chiếm cứ thành phố.

---

Alexander Blok
Russian
1880-1921

TO ZINAIDA GIPPIUS

Those born in backwater years
forget their own way. Russia
gave birth to us in her years of anguish
and we can forget nothing.

Years of holocaust, do you
herald madness, or the advent of hope?
Days of war, days of freedom,
have stained our faces with bloody light.

We are speechless. The bells'
alarms sealed our lips. Where there was
a burning in our hearts once
there is nothing now, fixed, like a death.
Over the bed where we are dying
let the hoarse ravens sail-
may others, more worthy, O God, O God,
gaze on Thy kingdom!

1968, translated with Olga Carlisle

Những kẻ sinh trong những năm bùn lầy nước đọng
Quên con đường của chính chúng.
Gấu Mẹ Nga vĩ đại sinh ra lũ chúng ta trong những năm thống khổ của Bà
Và chúng ta không thể quên điều gì

Những năm của Lò Thiêu,
Mi rao truyền Khùng Điên
Hay Ngày Mai Hi Vọng?
Những ngày chiến tranh, những ngày tự do
Đã khắc lên mặt chúng ta ánh sáng máu

Chúng ta nghẹn lời
Tiếng chuông báo động đóng khằn môi chúng ta
Nơi ngày nào là nhà của chúng ta, với ngọn lửa trong trái tim của mình
Bây giờ chẳng còn gì, cứng đơ, như cái chết

Trên cái giường nơi chúng ta nằm chết
Hãy để cho lũ quạ khàn rong buồm –
Cầu cho những kẻ khác, xứng đáng hơn, Ôi Chúa, Ôi Phật
Hãy nhìn về Vương Quốc của tụi mi.

Alexander Blok
Russian
1880-1921

Beyond the mountains beyond the forests
beyond the dust of the roads
beyond the grave mounds
under other skies you flower

Whiteness will spread on the mountain
but spring will come back to the valley
and I will recall with an older sadness
my past as though it were yesterday

In the grief of my dreams I will know you
and I will seize in my palms
your gentle hand that has borne miracles
and repeat the distance in your name

    September 30, 1915

1968, translated with
Olga Carlisle

W.S. Merwin

Quá núi quá rừng
Quá bụi đường
Quá mồ mả
Dưới những bầu trời khác em hoa

Trắng sẽ trải trên núi
Nhưng Xuân sẽ về thung lũng này
Và tôi sẽ nhớ với một nỗi buồn xa xưa hơn
Quá khứ của mình như ngày hôm qua

Trong nỗi đau của những giấc mơ tôi sẽ biết em
Và tôi sẽ nắm trong lòng tay
Bàn tay dịu dàng của em nơi phép lạ nở rộ
Và lập lại khoảng cách trong tên em.

 

TO ZINAIDA GIPPIUS

Those born in backwater years
forget their own way. Russia
gave birth to us in her years of anguish
and we can forget nothing.

Years of holocaust, do you
herald madness, or the advent of hope?
Days of war, days of freedom,
have stained our faces with bloody light.

We are speechless. The bells'
alarms sealed our lips. Where there was
a burning in our hearts once
there is nothing now, fixed, like a death.
Over the bed where we are dying
let the hoarse ravens sail-
may others, more worthy, O God, O God,
gaze on Thy kingdom!

1968, translated with Olga Carlisle

Những kẻ sinh trong những năm bùn lầy nước đọng
Quên con đường của chính chúng.
Gấu Mẹ Nga vĩ đại sinh ra lũ chúng ta trong những năm thống khổ của Bà
Và chúng ta không thể quên điều gì

Những năm của Lò Thiêu,
Mi rao truyền Khùng Điên
Hay Ngày Mai Hi Vọng?
Những ngày chiến tranh, những ngày tự do
Đã khắc lên mặt chúng ta ánh sáng máu

Chúng ta nghẹn lời
Tiếng chuông báo động đóng khằn môi chúng ta
Nơi ngày nào là nhà của chúng ta, với ngọn lửa trong trái tim của mình
Bây giờ chẳng còn gì, cứng đơ, như cái chết

Trên cái giường nơi chúng ta nằm chết
Hãy để cho lũ quạ khàn rong buồm –
Cầu cho những kẻ khác, xứng đáng hơn, Ôi Chúa, Ôi Phật
Hãy nhìn về Vương Quốc của tụi mi.

---

'I saw a man pursuing the horizon'

I saw a man pursuing the horizon;
Round and round they sped.
I was disturbed at this;
I accosted the man.
'It is futile,' I said,
'You can never-'
'You lie,' he cried,
And ran on.

Stephen Crane

Poems on the Underground

"Tớ nhìn thấy 1 người rượt chân trời"

Tớ nhìn thấy một người rượt chân trời
Cả hai chạy lòng dòng
Buồn cười quá, và bực quá,
Bèn tới gần người rượt
Ích chi đâu, sao mà khùng như thế hở?
Mi nói láo!
Và, rượt tiếp

A Tune

A foolish rhythm turns in my idle head
As a wind-mill turns in the wind on an empty sky.
Why is it when love, which men call deathless, is dead,
That memory, men call fugitive, will not die?
Is love not dead? Yet I hear that tune if I lie
Dreaming awake in the night on my lonely bed,
And an old thought turns with the old tune in my head
As a wind-mill turns in the wind on an empty sky.

Arthur Symons

Điệu nhạc khùng quay quay trong cái đầu lừng khừng của tớ
Khi cái cối xay gió quay quay trong bầu trời trống rỗng
Tại làm sao tình yêu - con người nói không chết - chết
Và kỷ niệm - con người gọi là phiêu lãng - không chết?
Tình yêu không chết?
Tuy nhiên cứ mỗi lần nằm mơ màng trong đêm
Trên chiếc giường cô đơn
Là cái ý nghĩ xa xưa
Quay quay
Cùng với điệu nhạc ngày nào trong đầu
Khi cái cối xa gió quay mòng mòng trong không gian trống rỗng.

The singer is old and has forgotten
Her girlhood's grief for the young soldier
Who sailed away across the ocean,
Love's brief joy and lonely sorrow:
The song is older than the singer.

The song is older than the singer
Shaped by the love and the long waiting
Of women dead and long forgotten
Who sang before remembered time
To teach the unbroken heart its sorrow. 

The girl who waits for her young soldier
Learns from the cadence of a song
How deep her love, how long the waiting.
Sorrow is older than the heart,
Already old when love is young:
The song is older than the sorrow. 

Kathleen Raine

Poems on the Underground

        Map of the New World:

Archipelagoes

 

At the end of this sentence, rain will begin.
At the rain's edge, a sail.
Slowly the sail will lose sight of islands;
into a mist will go the belief in harbours
of an entire race.

The ten-years war is finished.
Helen's hair, a grey cloud.
Troy, a white ashpit
by the drizzling sea.
The drizzle tightens like the strings of a harp.
A man with clouded eyes picks up the rain
and plucks the first line of the Odyssey.

Derek Walcott

[from Poems on the Underground]

Bản Đồ Tân Thế Giới:

Quần Đảo

Ở cuối câu văn này, mưa sẽ bắt đầu
Ở bìa cơn mưa, một cánh buồm
Dần dần, cánh buồm sẽ mất cái nhìn những hòn đảo;
Lặn vô sương mù, xuất hiện niềm tin vào những cảng
Của trọn một nòi giống

Cuộc chiến 10 năm sẽ kết thúc
Tóc Helen, một đám mây xám
Thành Troy, một hố tro
Kế biển mưa phùn
Mưa phùn kết lại như những sợi dây đàn harp.
Một người đàn ông tóc như mây
Nhặt lên cơn mưa
Và lấy ra dòng đầu tiên của Ô Đít Xê Mít!

           

Coda

Maybe we knew each other better
When the night was young and unrepeated
And the moon stood still over Jericho. 

So much for the past; in the present
There are moments caught between heart-beats
When maybe we know each other better. 

But what is that clinking in the darkness?
Maybe we shall know each other better
When the tunnels meet beneath the mountain.

Louis Mac Neice

[from Poems on the Underground]

           

 

Coda
[Đoạn đuôi]

Có lẽ chúng ta sẽ hiểu nhau rõ hơn
Khi đêm còn trẻ, và không lập lại
Và con trăng thì đứng sững trên nền trời Xề Gòn

Quá khứ quá quắt quắt quá
Hiện tại, có những khoảnh khắc, tóm bắt giữa tiếng đập của con tim
Khi chúng ta có lẽ hiểu nhau hơn 

Nhưng cái gì nghe như tiếng DM trong bóng tối?
Có lẽ chúng ta sẽ hiểu rõ nhau hơn
Khi những đường hầm Kủ Chi gặp nhau ở bên dưới rặng Trường Sơn.

LE POÈTE PROCLAME SA RENOMMÉE

Le cercle du Ciel est la mesure de ma gloire,
Les bibliothèques de l'Orient se disputent mes vers,
Les emirs me cherchent pour emplir ma bouche d'or,
Les anges savent déjà par coeur jusqu' à mon dernier zejel,
Mes instruments de travail sont l'humiliation et l'angoisse;
Plut à Dieu que je fusse né mort.
Borges

GCC đòi vinh danh là nhà văn của thế kỷ... 21

Bầu trời là thước đo vinh quang của GCC
Thư Viện Đông Phương cãi nhau ỏm tỏi
Vì những bài Tạp Ghi thần kỳ của GNV
VC xin gặp Gấu để mời về làm Trùm Văn Học xứ Mít
Những thiên thần thuộc lòng thơ của Gấu
Dụng cụ viết văn của Gấu là tủi nhục, và đau thương.
May quá, Gấu không chết lần vượt biển ở Vũng Tầu!

Ta thấy hình ta những miếu đền

Mai Thảo

The Moon
for Maria Kodama

There is such loneliness in that gold.
The moon of the nights is not the moon
Whom the first Adam saw. The long centuries
Of human vigil have filled her
With ancient lament. Look at her. She is your mirror.

                                                                            -W.B.
Borges

Trăng

Có cái cô đơn khủng khiếp như thế đó ở trong mảnh trăng vàng.
Trăng của đêm không phải trăng Adam đầu tiên nhìn thấy
Những thế kỷ dài của những lời khẩn cầu của con người
Đã tẩm vào nàng lời than van xưa, cũ.
Hãy nhìn nàng kìa.
Nàng là tấm gương của em đó.

---