*

 
Nguyễn Quốc Trụ
phụ trách

TƯỞNG NIỆM

1 2



Tưởng Niệm Greene [1904-1991].

3.

Trong bài viết về phim
Người Mỹ Trầm Lặng, [NMTL], Gấu có nhắc tới Phạm Xuân Ẩn, cũng là "một bạn cũ" của Gấu, dưới cái tên Cao Bồi, phóng viên của tờ Time. Như Gấu còn nhớ được, Cao Bồi ưa vận bộ đồ lính miền nam, và mốt của thời đó, phải bó sát lấy người. Sau này, Gấu để ý, bộ đội Cụ Hồ lại ăn vận ngược lại, rộng thùng thình.
Có một dạo, Cao Bồi ưa ngồi uống cà phê Quán Chùa với Gấu, và đôi khi cùng ngồi chung bàn xì, một thú vui của cả bọn. Cao Bồi quen nhà thơ TTT. Không hiểu Gấu quen CB, là qua TTT, sau này, cứ tự hỏi trí nhớ của mình mãi, vì có chút nghi vấn cho đến nay, vẫn chưa giải quyết được, về một chuyện khác, chưa tiện nói ra.
Khi NMTL, phim mới đây, được quay tại Sài Gòn, Ẩn có gặp đoàn làm phim, và cho biết, ông có chứng kiến vụ nổ tại Catinat. Và cho biết thêm, Greene là gián điệp của Anh.
Điều Gấu thắc mắc, sự kiện Greene là gián điệp, rất nhiều người biết. Tại sao Ẩn còn cố nhấn mạnh?
Thứ nữa, liệu Ẩn biết, những vụ nổ đó, do ai chủ mưu? Liệu ông có biết, đằng sau những vụ nổ, có Trình Minh Thế?
Có thể Ẩn thiếu thông tin, do không đọc tài liệu ngoại, sau 1975. Bởi vì, vào thời điểm quay phim NMTL, chuyện Greene làm cho MI6 là quá phổ biến. Trước đó, de Lattre cũng đã được thông báo, khi Greene tới Việt Nam. Như chương 34 cuốn tiểu sử Greene của Sherry cho thấy. "Liền sau khi G. tới VN, de Lattre nhận được báo cáo mật của bên Mật Thám, cho biết, ông anh của G, tên Hugh, là trùm Mật Vụ ở Malaya, còn G, một "nhà báo khả kính" [an "honourable correspondent"], một "mật ngữ" trong giới, có nghĩa, "a spy with a cover", "một điệp viên với một cái vỏ bọc".