 |
Chuyện Tình Đặc
Biệt Giáng Sinh:
Alain-
Fournier Lire Le Grand
Meaulnes, c'est aller à la
découverte d'aventures
qui exigent d'incessants retours en arrière, comme si l'aiguillon du
bonheur
devait toujours se refléter dans le miroir troublant et tremblant de
l'enfance
scruté par le regard fièvreux de l'adolescence. Édition de
Daniel Leuwers. Vào tháng Chín 1907, sau
cùng chàng được gọi tới trình diện tại căn
phòng ngày
nào nàng ở, trong tòa bulding, và được người gác cổng cho biết, nàng đã
lấy chồng
mùa đông năm trước. Hai năm sau, vẫn như đỉa đói, chàng mướn 1 anh thám
tử tư, điều
tra, và biết được địa chỉ của nàng, và biết thêm, nàng đã có 1 đứa con.
Anh 1 đời
rong ruổi Những khám phá này làm chàng đau hơn hoạn. Năm năm sau cú sét đánh, chàng vẫn, như đỉa đói, ôm riết lấy căn bịnh, he still labelled his fixation a “sickness”. Lâu lâu nỗi buồn biến thành một trận sốt thực sự. Nhưng nói chung, nó hợp với chàng, với thứ tình yêu "chiêm ngưỡng và kính trọng", yêu từ xa, to love at a distance. [Note: Từ
"đỉa đói" này, là của 1 nữ thi sĩ, tặng Gấu Cà Chớn. Những
ngày
tháng khi chàng trau giồi tiếng Anh ở Chiswick, thuộc vùng phía Tây
London, thì
thật là đáng nhớ, với món trà, món mứt, những phong cảnh trở thành nổi
tiếng nhờ
nhà văn Dickens thật đáng yêu của chàng, điều làm chàng bực nhất, là
lũ con gái, chưa nứt mắt mà đã yêu với đương!
Tuy nhiên, điều
này mới thật là tuyệt vời. Với 1 thánh nữ, như là BHD, như là Sad
Seagull, ấp ủ
ở trong tim trong hồn, sự nghiệp văn chương của GNV/Fournier bắt đầu!
Những bài
thơ đầu của chàng, tất cả đều dành cho thánh nữ vắng mặt, khiến chàng
có được
1 chân viết lách, như là 1 tay lèm bèm về văn chương cho tờ Paris-Journal
[Nhật báo Paris], nhờ vậy, chàng có dịp làm quen [và chọc quê]
André Gide, Paul Claudel, và những nhà văn Tẩy phổ thông khác. Chàng
thành lập 1 câu lạc bộ banh bầu dục chẳng giống ai, với tiểu thuyết gia
Charles
Péguy, và
Gaston Gallimard, 1 tay xb sách. Chàng dậy tiếng Tẩy [tí tí, thoáng
thoáng,
chốc lát]
cho T.S. Eliot. Vào năm 1912, GNV/Fournier đàng hoàng bước vô xã hội
thượng lưu,
tối ngày ngồi Quán Chùa với những đàn anh văn nghệ như Mai Thảo, TTT;
và
Fournier [không phải GNV] trở thành thư ký riêng, và người viết diễn
văn cho
Claude Casimir-Périer, con trai một cựu tổng thống Pháp.
Chuyện Tình Đặc
Biệt Giáng Sinh: Như “đỉa đói”,
chàng bám chặt vào hồi ức, cái giây phút mặc khải, tức là lần đầu tiên
thoáng
nhìn thấy nàng, và “ngộ” ra chân lý, quả có em tên là BHD, là Sad
Seagull ở trên
cõi đời này - trước khi nó tan hoà vào cái gọi là thời mới lớn của bất
cứ một đứa
con trai/con gái nào. Hàng năm, cứ vào ngày giờ kỷ niệm cái thoáng nhìn
thấy nàng
lần đầu đó, là chàng mò ra tòa Đại Lâu Đài, dù có những u tối - tức là
hùa theo
lẽ phải, cái hữu lý ở trên đời, làm gì có nàng ở đó. Chàng thường xuyên
trở lại
căn phòng ngày nào nàng ở, nơi nhà bà con, hy vọng bóng dáng nàng hiện
ra ở cửa
sổ. Và, như 1 tên Mít VC, đệ tử khốn khổ của Bác H, tên của nàng,
BHD, hay Sad Seagull,
luôn luôn được viết hoa, trong tất cả những thư từ viết ra. Những toan
tính níu kéo, “còn chi em ơi”, làm sao gặp lại nàng, chỉ càng thêm
thất vọng.
Vào tháng Chín 1907, sau cùng chàng được gọi tới trình diện tại căn
phòng ngày
nào nàng ở, trong tòa bulding, và được người gác cổng cho biết, nàng đã
lấy chồng
mùa đông năm trước. Hai năm sau, vẫn như đỉa đói, chàng mướn 1 anh thám
tử tư, điều
tra, và biết được địa chỉ của nàng, và biết thêm, nàng đã có 1 đứa con. Anh 1 đời
rong ruổi Những khám phá này làm chàng đau hơn hoạn. Năm năm sau cú sét đánh, chàng vẫn, như đỉa đói, ôm riết lấy căn bịnh, he still labelled his fixation a “sickness”. Lâu lâu nỗi buồn biến thành một trận sốt thực sự. Nhưng nói chung, nó hợp với chàng, với thứ tình yêu "chiêm ngưỡng và kính trọng", yêu từ xa, to love at a distance. Note: Từ "đỉa đói" này, là của 1 nữ thi sĩ, tặng Gấu Cà Chớn.Em phán, kiếp trước mi đúng là 1 con đỉa, nên kiếp này mi làm phiền ta quá, làm rộn ta quá! Chuyện Tình Đặc
Biệt Giáng Sinh: Mặc dù nổi
tiếng như thế đó, Anh Môn,
100 tuổi tính đến năm nay, 2013, là 1 tuyệt
tác đang
gặp hiểm nguy, bị tiêu trầm, chìm vào quên lãng. Du khách hành hương
viếng thăm
căn nhà thời ấu thơ của Alain Fournier, gần Lộ Đức, ngày càng mỏng dính
[thưa
thớt, nếu biết tiếng Mít, dịch từ “thin” của tiếng Hồng Mao]. -Em tìm để
từ biệt anh. Oanh ngừng đợi phản ứng
của Kiệt - Trước khi không còn được gặp anh, em muốn... There is
among all your memories one which Gấu không
làm sao nhớ lại được khuôn mặt của Sad Seagull, sáng bữa đó, ở quán cà
phê
Sarbucks, hay ở 1 quán ăn ở Quận Cam, buổi chiều hôm đó. A brief
encounter Toàn thể cuộc
đời của Henri Fournier, bây giờ được biết nhiều qua bút danh, trải qua
chỉ trọn
một buổi chiều có nắng, vào năm 1905, được miêu tả trong cuốn tiểu sử
thật có
giá trị của Robert Gibson,
“Tuổi Trẻ Chấm Dứt”
“The End of Youth”. Rời phòng triển lãm hội họa ở tòa Đại Lâu Đài, ở
Paris, Henri
Fournier, khi
đó 18 tuổi, thoáng nhìn thấy một thiếu nữ đi bộ cùng với
1 người
đàn bà lớn tuổi hơn. Trúng đòn liền, anh đi theo họ, qua con sông tới
cánh cửa
một căn phòng bên Tả Ngạn, và sau đó, cứ có dịp là mò tới bên ngoài tòa
nhà, đâu
có dám gõ cửa, và thế là cứ trồng cây si, dọc những con phố xung quanh.
Mười ngày sau, thấy cô ra khỏi nhà, để đi
lễ, bèn đánh bạo tới gần. Tuy bẽn lẽn, nhưng cũng khoai khoái vì có
người hâm mộ,
cô gái bằng lòng đi sóng đôi, lững thững dọc bờ sông Seine. Hay là nàng muốn thằng ngu được chiêm ngưỡng khuôn mặt nàng thêm, hai lần nữa? "Khi em đi vô cổng trường, rồi anh đừng có đứng lại lâu vì em sẽ biết anh đang nhìn em, em phải quay lại mỉm cười nhìn anh, lũ bạn vô lớp lại có chuyện để nói….” Chuyện Tình Đặc
Biệt Giáng Sinh: Cô gái ở tòa lâu đài Grand
Palais Ám ảnh thời mới lớn gợi
hứng cho nhà
văn cổ điển Tẩy bị thế nhân mắt trắng dã vờ Sal
Paradise, nhân vật của Jack Kerouac trong “Trên Đường”, mang theo cùng
với anh ta chỉ
một cuốn sách trong chuyến viễn du kéo dài ba năm lòng vòng nước Mẽo.
Trên chuyến
xe buýt Greyhound tới St Louis, anh ta sản xuất ra một ấn bản cũ, bản
nhì, phó
bản, của “Anh Môn”, mà anh ta chôm từ một quầy sách ở Hollywood. Henry Miller vinh danh
nhân vật chính; Scott Fitzgerald chôm cái tít cho “Đại [gia] Gatsby”
của ông
[nhiều người còn phán, chẳng chỉ thế, mà nhà văn Mẽo còn dựng nhân vật
chính của
mình, Nick Carraway, từ nhân vật của Alain Fournier]. John Fowles thú
nhận, nó ảnh
hưởng lên tất cả những gì ông viết ra. “Tôi biết, cuốn sách có nhiều
'faux-pas',”
[thuổng chữ của Gấu Cà Chớn, khi thổi bạn quí của hắn, qua cuốn Mù Sương], ông thở
dài não nuột, như muốn
rũ khỏi mọi ám ảnh của cuốn truyện, “nhưng nó lẽo nhẽo bám theo hết cả
cuộc đời của tôi”. Quái 1 cái, là TTT, hẳn là phải đọc, không phải "Đại (gia) Gát By”, của Scott Fitzgerald, mà là Tender Is The Night, cũng của ông, được Mặc Đỗ dịch ra tiếng Mít là Cuộc Tình Bỏ Đi [tuyệt cú mèo, đặt tít như thế, chứ đâu có "mù chữ Mít", như đám Hậu Vệ, Da Mùi!] Đọc Một Chủ Nhật Khác, không làm sao mà không nhớ tới Cuộc Tình Bỏ Đi. -Anh
có biết tại sao em đến tìm anh không? -Về
già nghĩ đến những lúc này mình có kỷ niệm đẹp biết là chừng nào..
-Em nghĩ thiệt giỏi. Kiệt chua chát, ngấm ngầm, cay đắng... Ui
chao, chẳng lẽ Sad Seagull của GNV, lập lại những cảnh này, bữa gặp ở
Tiểu Sài Gòn?
Xác
Bụi Nhu luôn chứng
tỏ sự có mặt của mình bằng cái mùi giấm bâng quơ, mà nói thiệt, có
thanh thoát
lãng mạn gì cho cam, nó cứ chua lè chua loét. Trong mớ vũ khí mà Nhu
vẫn thường
tấn công vào những lúc em chập chờn nửa mê nửa ngủ, chỉ có hoa bần là
mát lành
nhất, nhưng cũng mỏng manh nhất. Nhu cần thứ gì đó xộc thẳng vào tim óc
em, để
cái nhớ phải nhảy dựng lên, chong lên ý nghĩ tìm Nhu, phải tìm Nhu. Đầu năm Tẩy,
đọc truyện tình của Cô Tư, tuyệt thật. "Bản của Tư gửi", như thường lệ, có tí “hỏi ngã” chưa được chỉnh, Gấu Cà Chớn bèn bệ về, đánh bóng lại, post lên, để lấy hứng, viết về "mà nói thiệt, có thanh thoát lãng mạn gì cho cam": Gấu cũng có
1 vài kỷ niệm cà chớn như vậy với BHD! Hà, hà! Không phải do đọc Xác Bụi mà nhớ ra: Vẫn nhớ, vẫn tâm niệm, sẽ có ngày viết ra, nhưng lại tiếc, sợ… thế nhân mắt trắng dã, đọc không ra, lại còn về hùa với đám đệ tử Thầy Kuốc, chửi thằng cha Gấu Cà Chớn, cứ cái gì đính đến BHD là bệ về thờ, như... vết bàn chân trên mặt ruộng của bà vợ của 1 nhân vật của Võ Phiến! Hà, hà! Nhưng đọc Xác Bụi mà không
lôi câu thơ thần sầu Brodsky đã từng trích dẫn, thì cũng nhảm,
đại nhảm "Hãy nhớ
Gấu Cà Chớn nhe", hạt bụi thì thầm. (2) ("Hãy
nhớ đến tôi," Peter Huchel
(thi sĩ Đức) [Joseph Brodsky trích dẫn, trong "Ca ngợi buồn phiền", "In Praise of Boredom"] Chừng đó
thôi cũng đủ, chúng cứ đay đi đay lại thời con gái của em. Đôi khi mùi
tương
thoảng qua mặt, em mắc cười nghĩ Nhu chơi trò này thiệt nhảm. Nhưng em
vẫn
không kìm được rùng mình như vẫn luôn rùng mình mỗi khi Nhu ào về mang
theo một
cảm giác thân thiết gợi nhớ về mối tình đã cũ. [To U. GNV] (1) Cái tít
trên Sầu Riêng, Blog của Cô Tư, cũng thú lắm: Món gì giữa hai ngón chân cái? Hà, hà! Nhà văn Nguyễn
Đông Thức cho rằng, cộng Nguyễn Ngọc Tư và nhiều nhà văn hiện nay viết
về “Văn
minh miệt vườn” cũng không thể bằng Sơn Nam. (1) Phán như thế
thì thật là nhảm. Sơn Nam, cốt của ông, là 1 tên VC nằm vùng, chính báo chí VC sau 30 Tháng Tư cũng đã ban cho ông cái nick, “nhà văn của nhiều thời”, cũng 1 thứ cắc kè, thời Ngụy sống cũng bảnh, mà thời sau 30 Tháng Tư, cũng vẫn bảnh, và khi chết, đếch có đất chôn, phải nhờ 1 nhà hằng tâm hằng sản, thí cho một vuông đất. Nghĩa là nhà
nước VC coi ông như 1 múi chanh vắt sạch!
Vả chăng, thời
của Sơn Nam là của 1 Miền Nam còn đang khai phá. - Cô Tư viết hay nhưng hỗn. Văn phong của cổ hơi cà rỡn. Cái nhìn trong “Cánh đồng bất tận” không rộng, nông dân ở đó không nhìn hẹp như thế mà mỗi cái họ đều có lý của họ. Ngọc Tư thông minh, sẽ còn phát triển nữa nhưng cần người chỉ dẫn sau vụ lùm xùm về “Cánh đồng bất tận”. Sơn Nam Nguồn Chuyện Tình Đặc
Biệt Giáng Sinh:
Le Grand Meaulnes &
Yvonne de
Quiévrecourt, the woman and the legend The girl at
the Grand Palais Hà Nội là
cái quái gì! Le Grand
Meaulnes (1913), Mặc Đỗ dịch tiếng Việt với nhan đề như trên,
là “bản gốc”, cho
nhiều tác phẩm, cũng nổi tiếng chẳng kém. Frédéric Beigbeder, tác giả
cuốn Bảng
Phong Thần Cuối Cùng Trước Khi Cúng Bà Hoả, tự hỏi, liệu nhà văn
nổi tiếng Mẽo,
Scott Fitzgerald đã từng đọc Anh Môn,
trước khi viết Gatsby? “Bạn nào
biết, làm
ơn viết thư cho tôi hay liền, bởi vì những tương tự giữa hai cuốn làm
phiền tôi
lắm lắm…”. Đúng là ao ước về một độc
giả
lý tưởng, người
yêu lý tưởng: Hãy chiêm ngưỡng, nhưng nhớ đừng tra hỏi. Như thể họ sợ
rằng, “sờ”
vào đó, hoặc quá nữa, mở nó ra, là một việc làm báng bổ, phạm thánh!
Một cuốn
sách như thế, một nhan sắc như thế, là để thờ phụng chứ không phải để
sàm sỡ! Le Dur Désir De Durer: Ao ước cương
cứng được
trường tồn. Frédéric
Beigbeder truy tìm nguồn gốc từ ao ước: Désir. “Dé”, là từ tiếp đầu ngữ
“de”,
“de” là từ tiếng Latinh “siderere”: ngôi sao. Như vậy ao uớc có nghĩa
là ao ước
một ngôi sao đã mất, một ngôi sao mà người ta chạy theo năn nỉ, “chờ
tôi với”,
nhưng chẳng bao giờ bắt kịp. Và đây chính là thông điệp của cuốn Anh
Môn: Tôi
không phải một cuốn sách. Tôi là một giấc mộng. Ở miền nam, Anh Môn có một vị
trí giống như Hoàng Tử Nhỏ của
Xanh Tếch
[Saint-Exupéry]. Ông
bạn của Gấu tôi, thi sĩ Joseph Huỳnh Văn mê cuốn này lắm. Nhưng cái
ngôi sao thất
lạc mà anh chẳng bao giờ bắt gặp, lạ một điều, lại chính là…. Hà Nội! Người
tình mà bạn tôi tìm kiếm, là Hà Nội, theo như tôi hiểu được, qua lời kể
của bà
xã của anh, Chị Văn, qua một lần trò chuyện viễn liên, sau khi Gấu tôi
được tin
anh mất, và xin được số điện thoại của gia đình. Gia đình không còn ở
con hẻm
đường Trương Minh Giảng, gần cổng xe lửa số 6 nữa, mà rời về Phú Nhuận.
Cô con
gái lớn đã lập gia đình, và hiện đang ở Mỹ. Chuyện như
thế này: Vào những
ngày anh Hiến như sống lại, nghĩa là anh lại có hứng làm thơ, anh cứ
lẩm nhẩm ở
trong đầu, một bài thơ về Hà Nội. Lâu lâu, hứng lên, giữa đám bạn bè
mới quen,
anh đọc một, hoặc hai câu. Nghe họ kể lại, hay lắm. Nhưng hỏi xong
chưa, anh
nói chưa xong, chưa được… Cũng là những ngày hai đứa
luôn nói về Thơ, Và Hà Nội. Frédéric
Beigbeder viết: Có thứ tình kiểu cách, có thứ đam mê lãng mạn. có thứ
tình
thăng hoa kiểu Stendhal; Alain-Fournier sáng tạo ra cú sét đánh một
chiều (coup
de foudre unilatéral). Ngay một khi hai chiều, nó trở nên chán ngấy!
Yêu thì đẹp,
nhưng trường kỳ được yêu, là không thể chịu đựng nổi. Trong một cặp như
vậy, một
người đau khổ, và một người buồn bực. Tốt nhất, nên làm kẻ đau khổ,
nghĩa là kẻ
đi tìm tình yêu, chứ đừng làm một kẻ buồn bực. Con
gái thấy chó đái cũng cười: Vấn đề trên thực
sự không liên quan tới văn chương mà tới tuổi đầu đời, khi con người
[còn] ngạc
nhiên vì sự tự nhiên của sự vật: thời đại hoàng kim của nhà văn đếch
cần văn
chương [écrivain sans littérature]. Nếu ao ước có nghĩa là ao ước một
vì sao đã
mất, điều mà Fournier chỉ ra, chính là một trong những phát giác cay
đắng nhất
của tuổi trẻ. Cái cô con gái nhìn chó đái cũng cười, vào một buổi tắm
sông, cảm
thấy, rồi nhìn thấy một dòng nước nong nóng, hồng hồng chảy từ trong
mình xuống
hai bên đùi, biết rằng mình đã ra khỏi tuổi thơ, và biết thêm một điều,
về sự mất
mát do thời gian trôi qua đi và không hề trở lại, rằng không thể tắm
hai lần
trong một dòng sông… Đó là cái tuổi mà chúng ta biết rằng chúng ta
chẳng thể
làm mọi điều mà chúng ta mơ mộng, rằng nước mắt là bản chất của mọi
chuyện ở
trên đời, “buồn hay vui đều cần tới nó” như cô viết trong truyện ngắn
Những Dòng
Sông [Thảo Trần]…. Nói gắn gọn: đột nhiên,
chúng ta nhận ra rằng cái
nghịch lý
đen thui, khốn khổ khốn nạn nằm ở ngay trái tim của phận người: thoả
mãn ao ước
là cái chết của nó [… that the satisfaction of the desire is also the
death of
the desire]. Em cứ hẹn
nhưng em đừng đến… nhé! Merde! NQT Nếu phải đặt
vào thế tam giác, với ba đỉnh, Gatsby-Le
Grand
Meaulnes-Một Chủ Nhật Khác, thì MCNK bảnh nhất, vì cái nền của
nó, là
cuộc
chiến Mít. Trong đời thực, Alain-Fournier,
trung
uý, tử trận năm 28 tuổi, tại khu rừng Saint-Rémy, ngày 22 tháng Chín
năm 1914.
Kiệt nhân vật của MCNK thì bị lầm là VC và bị bắn chết, khi đang ở nhà
thương,
mò ra rừng Đà Lạt, ngó thông, nhưng
TTT, sĩ quan VNCH thì chết vì bịnh ở Mẽo. Trong vương quốc của những
người đã chết Gấu ngờ rằng nơi mà Kiệt đưa
Hiền tới, rồi trở về, để chết, cùng
với cuộc chiến, là Lost Domain, Miền Đã Mất, ở trong Le
Grand
Meaulnes. Hơn thế, chứ sao lại hẳn thế! Note: Khi ông anh nhà thơ của
Gấu chưa đi xa, nhân vớ được 1 bài
tên NYRB, phạng Malraux tơi bời, của tay Simon Leys, Gấu bèn chơi luôn,
đi một
đường trên tờ Văn Học của NMG. Gấu nhớ ông chủ chi địa nhận
xét, trong cả hai trường hợp [TTT
& MD] thì đều đúng cả. Nhè nhẹ kéo dài, Tiếng thở dài dài, Buồn xiết bao, Nhớ Những ngày ở Sài Gòn. -Ui chao! những người chết, kể cả những người đã chết ở Sài Gòn, Những người chết, những người chết, nói cho cùng, Thì không chết bằng Gấu chết.  To U, Sad Seagull, Bồ Câu Buồn! |
