Notes
I
1
3
|
V/v "Có
mấy NQT?"
Cũng vẫn Pascal, (1) qua trích dẫn của Greene, cảnh cáo:
Đừng bao giờ kiếm cách chui xuống gầm giường nhà người khác, hãy nhớ
bài học
này, thằng nhỏ! Đừng bao giờ đẩy cánh cửa cuộc đời thứ nhì, thứ ba mà
chỉ
Thượng Đế biết. Đừng bao giờ quay đầu về phía thành phố bí mật, thành
phố ma
quỉ, chết tiệt của những kẻ khác, nếu không muốn biến thành tượng
muối...
(1) Xin lỗi độc giả Tin Văn, Gấu coi lại nguyên tác, đây là một câu của
Mauriac, trong một bài viết của Greene, về ông nhà văn Tây này, nhưng
lại nhắc tới Pascal.
Toàn đoạn văn như sau:
Les êtres ne changent pas,
c'est là une vérité dont on ne doute plus à mon âge; mais ils
retournent
souvent à l'inclination que durant une vie ils se sont épuisés à
combattre. Ce
qui ne signifie point qu'ils finissent toujours par céder au pire
d'eux-mêmes:
Dieu est la bonne tentation à laquelle beaucoup d'hommes succombent à
la fin.
Il y a des êtres
qui tendent
leurs toiles et peuvent jeûner longtemps avant qu'aucune proie s'y
laisse
prendre: la patience du vice est infinie.
Il ne faut pas
essayer d'entrer
dans la vie des êtres malgré eux: retiens cette leçon, mon petit. Il ne
faut
pas pousser le porte de cette seconde ni de cette troisième vie que
Dieu seul
connaît. Il ne faut jamais tourner la tête vers la ville secrète, vers
la cité
maudite des autres, si on ne veut pas être changé en statue de sel ...
Notre-Seigneur
exige que nous
aimions nos ennemis; c'est plus facile souvent que de ne pas haïr
ceux que
nous aimons.
If Pascal had been a
novelist, we feel, this is the method and the tone he would have used.
Graham Greene: The Lost Childhood and other essays.
Sorry again. NQT
*
Cái vụ ‘tôi chưa từng viết về
VP”, sự thực, Gấu không tính “chọc quê” nhà đại phê bình, mà nó nằm
trong dòng
suy nghĩ của Gấu. Có thể dùng câu phán thật hách của Sến Cô Nương,
như là
một “chú giải”, “Bà đây chẳng có nợ nần gì tiền chiến”.
Gấu vẫn nghĩ, mình chưa hề
viết về Võ Phiến, về Mai Thảo, ấy là vì văn chương của hai ông này nằm
ở ngoài
cái gọi là “angoisse”, âu lo, của những người cùng thời với Gấu, và
“cùng thời”
ở đây, lại phải dùng câu của Camus, để "chú giải”: “Tôi lớn lên cùng
với những
người cùng tuổi, cùng tiếng trống trận của Đệ Nhất Thế Chiến, và lịch
sử từ đó,
không ngừng chỉ là sát nhân, bất công, và bạo lực.”
Bởi vậy, sau khi bị ông đại
phê bình hất hàm hỏi, có mấy NQT, cung khai ra hết cho ta nghe coi, thì
đến lúc
đó, Gấu mới biết là mình lỡ vuốt râu hùm!
Gấu đã cắt nghĩa sơ sơ cái
tình trạng trên đây, liền khi đó, bằng những dòng:
Sở dĩ
tôi không
thể nhớ đã từng viết về VP, một phần là do lớp chúng tôi chờ mong ở ông
cái cú
hồi mã thương, tức là cái kinh nghiệm ăn ở với người CS của ông, nó ghê
gớm ra
làm sao. Sau này, chúng tôi đọc, ở những tác giả khác, Koestler chẳng
hạn... Có
thể, khi giữ trang VHNT cho Tiền Tuyến, do cần bài, tôi đã viết về ông,
và sau
này, NXH đã đăng lại trên Văn. Nguyễn Hưng Quốc, trong bài viết "Có mấy
NQT", trên Talawas, nhận định, ông không coi những bài viết về VP trước
1975 có giá trị [... của Phan Lạc Phúc, Mai Thảo, Ðỗ Tấn, cô Phương
Thảo, Huỳnh
Phan Anh, Viên Linh, Nguyễn Quốc Trụ, và Nguyễn Ðình Toàn.... (1)
tôi không
xem các
bài viết hay các trích đoạn ấy có giá trị văn chương hay sử liệu gì
quan
trọng], những tác giả khác, không dám nói, nhưng với của tôi, cái dở đó
có thể
còn vì lý do, là VP đã ở ngoài những thắc mắc văn chương của lớp
chúng
tôi.
(1) Than ôi, chỉ mình Gấu lỡ dại vuốt râu hùm, mà hùm trảm toàn bộ giới
văn học Miền Nam!
*
Trường hợp Mai Thảo
cũng thế, nhưng ông biết, qua những lần gặp gỡ, khi còn Sài Gòn, vào
những buổi
sáng sớm, ghé Quán Chùa lấy bài viết của Gấu cho tờ Vấn Đề, ông như
giao hẹn,
này đừng có nói chuyện văn chương đấy nhé! Bởi vậy, khi ra ngoài này,
ông và Gấu
chẳng hề liên lạc, hỏi han, ấy là vì có gì mà hỏi han!
Gấu nhớ một lần, có một ông
bạn văn quen biết sau này, rất phục Mai Thảo, hình như nhờ Mai Thảo
nâng đỡ mà ông
có chút tên tuổi, và, một lần ông ta phôn cho Mai Thảo, vấn an,
có nhắc đến tên Gấu, sau đó, gặp, ông ta lắc đầu, vậy mà ông nói ông
quen
biết Mai Thảo. Tôi nhắc đến tên ông, ông Mai Thảo đã không vồn vã gửi
lời hỏi
thăm mà còn có vẻ bực!
Chính vì thế, khi
nghe tin Mai Thảo nằm viện, chờ đi, Gấu vội vàng đi một đường Tạp Ghi,
và NMG đích
thân mang vô bệnh viện đọc cho Mai Thảo nghe. Ông gửi lời cảm ơn Gấu
qua NMG, và
nói thêm, thằng đó bây giờ viết còn đọc được, trước, tao chẳng thể nào
đọc được
nó!
*
Về cái vụ viết
mục Tin Văn, hay Tạp Ghi, cho Vấn Đề, bây giờ nhớ lại, chắc là do đề
xuất của
TTT, chứ Mai Thảo hồi đó, không ưa Gấu.
Nói rõ hơn, ông không chịu được văn của Gấu, thứ văn chương bè rau
muống, không
đọc những tác giả Gấu đọc, thí dụ Faulkner, về văn, hay Barthes về phê
bình.
Thành thử cái nhìn lắc đầu ra hẹn, đừng nói chuyện văn chương, chán
lắm, là còn
có nghĩa như thế.
Khi NMG đọc bài văn tế sống
Mai Thảo, Gấu viết vội cho kịp chuyến đi một chiều, khi ông
nằm nhà
thương, ông gửi lời cám ơn, và nói thêm, bây giờ nó viết đọc được,
trước đây,
đếch đọc được, sự tình nó là như vậy
Cung cách viết Tạp Ghi cho Vấn Đề cũng vẫn cung cách viết Tin Văn bây
giờ,
nguồn hứng khởi, báo ngoại, thường là tờ Tin Nhanh của Tây, từ tiệm
Xuân Thu,
kế ngay bên Quán Chùa. Cái cảnh Gấu từ tiệm sách bước ra, cắp nách một
cuốn de
poche, hoặc vừa đi vừa đọc tờ Tin Nhanh, L’Express, rồi lấy cái trán
đẩy cái
cửa kính Quán Chùa, chắc cũng chướng lắm, triết gia PCT còn nực nữa là,
chứng
cớ có lần ông phạng Gấu và đồng bọn, trong có cả người đi trên mây, rất
khoái
cái trò vừa đi vừa nhún nhẩy, người hơi nghiêng qua một bên một tí, tay
vung
vẩy tờ báo Tây.
*
Quán
Chùa, khi Gấu ngồi,
những ngày đầu, tường thấp lủn tủn, bạn chẳng cần tới cửa, mà cứ thế
nhẩy qua
bờ tường vô quán. Khi Mẽo thực sự tham chiến, với cuộc đổ bộ tại
Normandie Á
Châu, tức bãi biển Đà Nẵng, vào năm 1965, biệt động thành welcome Mẽo
dữ quá,
chẳng chỗ nào là ốc đảo thượng lưu, là an toàn xa lộ, Quán Chùa dựng
tường kín
bưng, bên ngoài còn bọc thêm một hàng rào dây kẽm cho chắc ăn, thành
thử cái
cảnh lấy trán đẩy cửa kính thực sự chỉ là giả tưởng.
*
Nhưng,
phải đến khi đọc Một
cuộc gặp gỡ, liền tức thì, vớ được đoạn sau đây, thì Gấu mới ngộ ra, về
cái sự
lơ là Võ Phiến, Mai Thảo của Gấu, phải dùng câu của Kundera chú giải,
thì mới
thật đã!
Kundera viết: L’Iliade hoàn
tất từ lâu, trước khi thành Troie ngã gục,
nó hoàn
tất vào cái lúc mà cuộc chiến còn chưa ngã ngũ, và con ngựa gỗ thần kỳ
chưa nẩy
ra ở trong đầu Ulysse. Và đây là đòi hỏi mỹ học của nhà thơ sử thi lớn
lao đầu
tiên của nhân loại: Mi đừng bao giờ để trùng hợp thời của những số phần
cá nhân
với thời của những biến động lịch sử. Bài thơ sử thi lớn lao đầu tiên
của nhân loại
mang nhịp điệu của thời của những số phận cá nhân (1).
Với Võ Phiến, với Mai Thảo, những băn khoăn, thắc mắc về cuộc chiến, kể
như qua
rồi [cuộc chiến chống Pháp], với chúng tôi, chúng chỉ mới bắt đầu.
Đó là khoảng cách giữa hai lớp người.
Đó là lý do, khiến Gấu cứ đinh ninh, mình chưa hề viết bất cứ cái gì về
VP!
Chúng tôi có một bài thơ sử thi lớn lao khác, mà nhịp điệu của nó là
nhịp điệu
của những số phận cá nhân của lũ chúng tôi.
(1) L'Iliade s'achève
longtemps
avant la chute de Troie, au moment où la guerre
est encore indécise et où le fameux cheval en bois n'existe même pas
dans la
tête d'Ulysse. Car tel était le commandement esthétique stipulé par le
premier
grand poète épique: tu ne laisseras jamais coïncider le temps des
destins
individuels avec le temps des événements historiques. Le premier grand
poème
épique fut rythmé sur le temps des destins individuels. (2)
Tuyệt!
(2) Cũng ý này, hẳn thế, Lukacs viết:
Trong Lý thuyết về
Tiểu
thuyết (1916), lưu vong có nghĩa: trục xuất ra khỏi Hy Lạp cổ. Theo
chân Hegel,
Lukacs tin rằng thế giới Hy Lạp trở thành ngạt thở đối với những thời
đại tiếp
theo sau nó. Đây là một thế giới khép kín. Chúng ta không thể thở được
nữa
trong một thế giới khép kín. Hùng ca Homer do đó mở đường cho tiểu
thuyết. Tiểu
thuyết: hùng ca của một thế giới bị thần thánh bỏ rơi. Nói một cách
khác, tiểu
thuyết bắt đầu cùng với cái chết của thượng đế. Tiểu thuyết bắt đầu
cùng với
giấc mơ của con người: tìm lại tính siêu việt đã mất. Những xã hội nặng
chất
tôn giáo không phải là môi trường thuận lợi của giả tưởng, là vậy. Don
Quixote
(của Cervantes) cho thấy một điều: thần Ky-tô đã tự ý vắng mặt, ra khỏi
thế
giới, và những cá nhân con người bắt đầu tìm kiếm ý nghĩa và bản chất,
và chỉ
có thể tìm thấy, trong cái linh hồn "vô gia cư vô địa táng" của họ.
Tiểu thuyết, theo Lukacs, là
hình thức văn chương chính, la principale forme littéraire, của một thế
giới
trong đó, con người cảm thấy không ở nhà của mình, mà cũng không hoàn
toàn xa
lạ. Chỉ có tiểu thuyết, khi có sự đối nghịch cơ bản giữa con người và
thế giới,
giữa cá nhân và xã hội. Hùng ca diễn tả sự tràn đầy của linh hồn và của
thế
giới, của bên trong và bên ngoài, đó là một vũ trụ mà những câu trả lời
đã có
sẵn, trước khi những câu hỏi được đặt ra, một vũ trụ có hiểm nguy,
nhưng không
có hăm dọa, có bóng râm nhưng không có tối mù... Dùng một hình ảnh của
ông,
giữa văn chương của tuổi thơ và của thời trai trẻ (hùng ca) và văn
chương của ý
thức và của cái chết (bi kịch), tiểu thuyết chính là thể loại văn
chương của sự
trưởng thành hùng tính (Le roman est la forme de la maturité virile).
Trong
bài viết
nhan đề “tiểu thuyết”, Fuentes có nhắc tới một câu của Kundera, thật
tuyệt:
Tiểu thuyết là cuộc tái định nghĩa hoài huỷ con người, như là vấn đề,
that the
novel is a perpetual redefinition of the human being as problem. (1)
Trong Gặp gỡ, Une rencontre,
Kundera coi La Peau của Malaparte là một “archi-roman”.
Tác giả của nó, trước Sartre cả hai chục năm, đã là một 'nhà văn dấn
thân’ rồi.
Đúng ra, theo ông, phải coi Malapartre là tiền khuôn mẫu, pré-modèle,
của
Sartre.
(1)
Câu của Kundera không ‘khủng’
bằng câu của Lukacs, và có thể, từ Lukacs mà ra:
Nhân vật tiểu thuyết là một kẻ vấn nạn (un être problématique), một gã
khùng
hay một tên tội phạm, bởi vì luôn tìm kiếm những giá trị tuyệt đối dù
chẳng
biết, sống "chúng" một cách toàn diện (chính vì vậy) mà không thể tới
gần. Một tìm kiếm luôn tiến mà chẳng tới, một chuyển động Lukacs
định nghĩa bằng công thức: "Con đường tận cùng, cuộc hành trình bắt
đầu".
(Lucien Goldmann: Dẫn vào những bản viết
đầu tay của
Georges Lukacs).
Bếp
Lửa trong Văn chương
*
V/v "Có
mấy NQT?"
Cũng vẫn Pascal, (1) qua trích dẫn của Greene, cảnh cáo:
Đừng bao giờ kiếm cách chui xuống gầm giường nhà người khác, hãy nhớ
bài học
này, thằng nhỏ! Đừng bao giờ đẩy cánh cửa cuộc đời thứ nhì, thứ ba mà
chỉ
Thượng Đế biết. Đừng bao giờ quay đầu về phía thành phố bí mật, thành
phố ma
quỉ, chết tiệt của những kẻ khác, nếu không muốn biến thành tượng
muối...
(1) Xin lỗi độc giả Tin Văn, Gấu coi lại nguyên tác, đây là một câu của
Mauriac, trong một bài viết của Greene, về ông nhà văn Tây này, nhưng
lại nhắc tới Pascal.
Toàn đoạn văn như sau:
Les êtres ne changent pas,
c'est là une vérité dont on ne doute plus à mon âge; mais ils
retournent
souvent à l'inclination que durant une vie ils se sont épuisés à
combattre. Ce
qui ne signifie point qu'ils finissent toujours par céder au pire
d'eux-mêmes:
Dieu est la bonne tentation à laquelle beaucoup d'hommes succombent à
la fin.
Il y a des êtres
qui tendent
leurs toiles et peuvent jeûner longtemps avant qu'aucune proie s'y
laisse
prendre: la patience du vice est infinie.
Il ne faut pas
essayer d'entrer
dans la vie des êtres malgré eux: retiens cette leçon, mon petit. Il ne
faut
pas pousser le porte de cette seconde ni de cette troisième vie que
Dieu seul
connaît. Il ne faut jamais tourner la tête vers la ville secrète, vers
la cité
maudite des autres, si on ne veut pas être changé en statue de sel ...
Notre-Seigneur
exige que nous
aimions nos ennemis; c'est plus facile souvent que de ne pas haïr
ceux que
nous aimons.
If Pascal had been a
novelist, we feel, this is the method and the tone he would have used.
Graham Greene: The Lost Childhood and other essays.
Sorry again. NQT
*
Đoạn trích dẫn trên, một độc giả Tin Văn dịch giùm Gấu, như sau:
Con người chẳng thay đổi,
đó
là sự thực mà đến tuổi này tôi không còn
nghi ngờ gì nữa; nhưng con người luôn nghiêng về khuynh hướng, cái mà
suốt cả
cuộc đời họ kiệt sức để chiến đấu. Nói như thế không có nghĩa là cuối
cùng họ
luôn luôn khuất phục cái xấu nhất của chính họ : Thượng Đế là cám dỗ
tốt đẹp mà
rất nhiều người cuối đời đã không cưỡng nổi. Có nhiều người giăng lưới
và có
thể nhịn đói lâu ngày chờ con mồi sa lưới : lòng kiên nhẫn cho cái xấu
thì vô
tận.
Đừng bao giờ cố gắng đi
vào cuộc
đời người khác mà không có sự thỏa thuận của họ: hãy nhớ bài học này,
con ơi!
Đừng bao giờ đẩy cánh cửa của cuộc đời thứ nhì, thứ ba này mà chỉ
một mình Thượng Đế mới biết. Đừng
bao giờ quay đầu về phía thành phố bí mật, thành phố bị nguyền rủa của
những
người khác, nếu không muốn biến thành tượng muối...
Thượng Đế đòi hỏi chúng
ta
thương yêu kẻ thù của chúng ta, chuyện đó dễ hơn là chuyện không ghét
những
người mình thương.
[Câu này nói trong contexte
nào, chỉ trích ngang như vậy thì khó hiểu. Nếu là của Pascal thì Pascal
lúc nào
cũng hướng về Thượng Đế : không ai đi ngược với lòng mình, nếu cứ để cả
đời «
chối Chúa » thì cuối đời sẽ khuất phục... Ai biết được trong tận tấm
lòng của
họ, khi đau yếu bệnh tật tuyệt vọng, họ hướng về Thượng Đế xin cứu giúp
hay
hướng về của cải tiền bạc để mong được cứu!]
Đừng bao giờ quay đầu về
phía
thành phố bí mật, thành phố bị nguyền rủa của những người khác, nếu
không muốn
biến thành tượng muối...
[Câu này có nguồn gốc trong
Thánh Kinh: khi hai thành phố Sodome và Gomorrhe phạm tội, Chúa gởi
thiên thần
xuống đốt cháy thành phố, trước khi đốt thì thiên thần nói cho ông
Abraham biết
trước để trốn đi. Ông Abraham mặc cả với thiên thần nếu trong thành phố
có 100
người tốt thì cả thành phố có được cứu không..., Được, nhưng ông tìm
không ra
100 người tốt... cứ thế ông mặc cả xuống còn 10... Rốt cuộc ông đi với
gia đình
ông, khi ra khỏi thành phố, cháu ông là bà Loth nghe tiếng nổ... quay
đầu nhìn lại
bị biến thành tượng muối.]
http://fr.wikipedia.org/wiki/Sodome
Tks. NQT
*
Có một khoảng cách rất xa giữa
ông đại phê
bình và Gấu, không phải về tài năng, về tuổi tác, về vốn sống, vốn đọc.
Một, ở
đầu, và một, ở cuối một cuộc chiến, và cuộc chiến này làm tan hoang tất
cả mọi
nhận định về con người Mít, lịch sử Mít, theo cái nghĩa của câu của
Adorno: Sau
Lò Thiêu mà còn làm thơ, hử?
Một độc giả Tin Văn, mail, hỏi, có phải câu văn trên
thiếu một chữ, đúng ra nó
phải như vầy:… “không phải chỉ về
tài năng”…?
Xin thưa, quả đúng
như vậy, nhưng vì ‘khiêm tốn’, vì ‘noblesse oblige’, Gấu phải giấu bớt
móng vuốt,
ba cái khốn nạn, ba que xỏ lá của…. của một tên Bắc Kít đi!
Cám ơn đã đọc kỹ Gấu. NQT
*
Còn một cú đểu nữa, ở trong cách
ông dùng cụm từ "đại phê bình", theo nghĩa phê bình “đại”?
Điều này, chắc là vào thời điểm này, thì nhiều người cũng đã nhận ra.
Thử hỏi, cả một cuốn sách viết về Võ Phiến, ông phê bình đại này có đưa
ra được một nhận xét mang chất khai phá, tiền vệ, chủ kiến nào? Người
khoe kiến thức, Người nhắc tới Barthes, tới phê bình hình thức, phê
bình cận, viễn... cái gì Người cũng biết, nhưng chỉ biết cái tên. Cũng
là một thứ bịp người đọc, y chang ông họ Đào.
*
Sến chê văn chương chưởng, nhưng
Gấu này, khác Sến, chẳng bỏ qua thứ văn chương nào, thượng vàng hạ cám,
chơi tuốt.
Cái mà Sến thiếu nhất, và tất
nhiên, ông phê bình đại,‘đàn em’, quá thiếu, là chân lý chưởng này: nội
lực,
võ công, tầm… cao bao nhiêu, là đều do tâm tới được tới đâu, bấy nhiêu.
Tâm bằng
ba tài, có “ba tài” thì mới được gọi là có “tâm”.
Điều này, nhà sư quét dọn Tàng
Kinh Các đã từng giảng giải cho toàn thể quần hùng, trên núi Thiếu
Thất, tại làm
sao mà Phật pháp lại rong ruổi với võ công, tại làm sao mà chỉ có Đạt
Ma tổ sư
là rành đủ 72 tuyệt kỹ Thiếu Lâm: Ấy là vì tâm tới đâu, nội lực tới đó,
nội lực
tới đâu, thì võ công tới đó.
Mấy anh triết gia, phê bình
gia dởm, chưa viết, đã tính bịp thiên hạ, tâm “bịp”, thì tài “thiệt”, ở
đâu ra?
Một cái sự lầm lẫn nhỏ như hạt
bụi, về một bài viết tác giả quên mình đã từng viết, vậy mà chui xuống
gầm giường
nhà người thì khủng khiếp thật!
Có thể, ông phê bình đại, giận
mất khôn, tưởng người chơi mình, bèn ra đòn bóp dế, nhưng người ngoài
cuộc, Marie
Sến, thì phải thấy chứ, tại sao không căn ngăn cản thằng em út?
*
V/v “có mấy NQT”, đúng ra ông
phê bình đại phải đặt ra cho chính ông.
Khi mới ra hải ngoại, ông sử
dụng cái nick NHQ, là chủ ý kiếm phiếu. Nhưng sau đó, nổi đình nổi đám
quá, ông
muốn xài tên khai sinh, để đỡ mất công dài dòng, mỗi khi vỗ ngực xưng
tên, tôi
là NNT, tức nhà đại phê bình NHQ đây!
Đại khái thế!
Thế là bèn viết dưới tên thực,
trên HL, nhưng coi bộ không khá, đành trở lại với cái tên dởm. (1)
[Gấu nghe từ NTV. NTV nghe từ
KT].
(1) Độc giả Tin Văn lại mail, nhắc tuồng: Không phải. Người muốn về!
Sau hai lần, chắc còn có lần thứ ba!
*
V/v “bịp thiên hạ”.
Có những con người, vừa sinh
ra là đã tính bịp thiên hạ rồi, thế mới ghê!
Gấu quen một ông, không hẳn là
đẻ ra đã tính bịp thiên hạ, nhưng ngay từ khi học trung học, đã rắp tâm
làm điều
này rồi, bịp thiên hạ, và nếu cần, thí mạng cùi, nghĩa là, hy sinh luôn
cái thân
mình, cha mẹ ban cho mình để… bịp.
Trường
hợp Romain Gary, mà chẳng vậy sao, theo một nhà phê bình: Và điều mà
tôi toan
tính làm, là, sẽ thuyết phục bạn, về một sự kiện, bề ngoài xem ra có vẻ
quái dị
khó tin [incredible], ông Romain Gary này cứ nhẩn nha nghĩ về mình, và
tạo vóc
dáng cho mình, y như là đây là Lần Tới Thứ Nhì [as if it were the
Second
Coming]: Romain Gary là một "self-anointed, self-appointed,
self-resurrected" [tự xức dầu thánh, tự phong chức, tự tái sinh], và,
sau
hết, một Chúa Cứu Thế Tự Đóng Đinh Chính Mình, a self-crucified
Messiah.
Note:
Lần Tới Thứ Nhất, là vào ngày 25 Tháng Chạp.
*
Cynthia Ozick, trả lời phỏng
vấn, "Cuốn sách thay đổi đời tôi", cho biết, đó là cuốn Washington Square,
của Henry James. Bà viết:
Một bữa, khi tôi 17 tuổi, ông
anh mang về nhà một tuyển tập những câu chuyện bí mật, mystery stories,
trong,
lạ lùng sao, có truyện The Beast in the Jungle của Henry James. Đọc nó,
tôi có
cảm tưởng đây là câu chuyện của chính đời tôi. Một người đàn ông lớn
tuổi, đột
nhiên khám phá ra, ông bỏ phí đời mình hàng bao năm trời.
Đó là lần đầu tiên Henry
James làm quen với tôi. Washington
Square tới với tôi muộn hơn. Câu chuyện của
cô
Catherine được kể một cách trực tiếp, cảm động, và gây sốc. Đề tài
xuyên suốt
tác phẩm này là: Sự giả đò. Giả đò làm một người nào đó, mà sự thực
mình không
phải như vậy. Ở trong đó có một ông bố tàn nhẫn, ích kỷ, giả đò làm một
người
cha thương yêu, lo lắng cho con hết mực. Có, một anh chàng đào mỏ giả
đò làm
người yêu chân thành sống chết với tình, một bà cô vô trách nhiệm, ngu
xuẩn, ba
hoa, nông nổi giả đò làm một kẻ tâm sự ruột, đáng tin cậy của cô cháu.
Và sau
cùng, cô Catherine, nạn nhân của tất cả, nhập vai mình: thảm kịch bị bỏ
rơi,
biến cô trở thành một người đàn bà khác hẳn.
Ozik cho rằng, ý tưởng giả đò
đóng vai của mình, là trung tâm của cả hai vấn đề, làm sao những nhà
văn suy
nghĩ và tưởng tượng, và họ viết về cái gì. Không phải tất cả những nhà
văn đều
bị vấn đề giả đò này quyến rũ, nhưng, tất cả những nhà văn, khi tưởng
tượng,
phịa ra những nhân vật của mình, là khởi từ vấn đề giả đò, nhập vai.
Tuy nhiên, nguy hiểm khủng
khiếp của vấn đề giả đò này là:
Những nhà văn giả đò ở trong
đời thực, sẽ không thể nào là những nhà văn thành thực của giả tưởng.
Cái giả
sẽ bò vô tác phẩm.
[Writers who are
impersonators in life cannot be honest writers in fiction. The
falsehood will
leach into the work].
Đây là đòn Kim Dung gọi là
Gậy ông làm lưng ông!
Nhà văn giả đò, nhà văn dởm,
nhà văn đóng vai nhà văn, nhà phê bình dởm, đọc sách chỉ để loè thiên
hạ.
Hình như có lần, trong phút nói thực, nhà phê bình đại than thở, ui
chao, giá mà mình ngày xưa chọn làm thi sĩ, thì có lẽ danh giá hơn làm
nhà phê bình!
*
Gấu đọc Washington Square khi
còn Sài Gòn, và bị nó đánh cho một cú khủng khiếp, ấy là vì cứ tưởng
tượng, sẽ
có một ngày, bắt cóc em BHD ra khỏi cái gia đình có một ông bố tàn
nhẫn, ích
kỷ, đảo ngược cái cảnh tượng thê lương ở trong cuốn tiểu thuyết:
Khi ông bố không bằng lòng
cho cô con gái kết hôn cùng anh chàng đào mỏ, cô gái quyết định bỏ nhà
ra đi,
và đêm hôm đó, đợi người yêu đến đón, đợi hoài, đợi hoài, tới tận sáng
bạch...
Và Gấu nhớ tới lời ông anh
nhà thơ phán, mi yêu thương nó thì xách cổ nó ra khỏi cái gia đình đó,
như vậy
là may mắn cho cả nó và cho cả mi!
Ôi chao giá mà Gấu làm được
chuyện tuyệt vời đó nhỉ.
Thì đâu thèm làm Gấu nhà văn
làm gì!
Thất bại vì bị em nói "KHÔNG", ["May I..." "NO, NO, NO!"], đành giả đò
đóng vai Gấu nhà văn!
*
Theo Gấu, cú bịp thành công
nhất của băng đảng Hậu vệ, là cú Hậu hiện đại!
Để giải thích vụ đánh quả lớn
lao này, và thành công, chúng ta phải đi một đường vòng vo Tam Quốc,
nghĩa là,
phải trở lại với thời kỳ trước 1975, khi Miền Nam, Sài Gòn, hang ổ cuối
cùng của
Mỹ Nguỵ, lên cơn số ác tính do con virus hiện sinh gây ra.
Từ một lầm lẫn nhỏ như hạt
bụi, về một bài viết tác giả quên mình đã từng viết, vậy mà chui xuống
gầm giường
nhà người thì khủng khiếp thật!
*
Theo Gấu, cú bịp
thành công nhất của băng đảng Hậu vệ, là cú Hậu hiện đại!
Để giải thích vụ
đánh quả lớn lao này, và thành công, chúng ta phải đi một đường vòng vo
Tam
Quốc, nghĩa là, phải trở lại với thời kỳ trước 1975, khi Miền Nam, Sài
Gòn,
hang ổ cuối cùng của Mỹ Nguỵ, lên cơn số ác tính do con virus hiện sinh
gây ra.
Sau bài viết
‘tiểu thuyết mới ở Việt Nam’ đăng trên Văn, me-xừ Lê Tấn Lộc, ông anh
của Kiệt
Tấn bèn kể thêm, về cái vụ hai anh em cãi nhau ỏm tỏi, có ông chứng
kiến, ấy là
vì cái quán ở gần nhà KT, chủ quán đã cho người tới báo động. Ông cho
biết, hai
thằng cãi nhau bữa đó là về tiều thuyết mới. Rồi ông kết luận, vì tiểu
thuyết
mới mà xém tí nữa, là có hai thằng nhà văn Mít chết vì nó!
Ông cho biết thêm, trong bài viết, đăng trên Văn, liền sau bài của Gấu,
là, có
phôn cho ông Butor Mít, hỏi về cái vụ thằng cha Gấu nó nói, ông mới
chính là
người chủ soái, khai sinh ra cái nhóm tiểu thuyết mới ở Miền Nam, Người
bèn trả
lời, hồi đó, khi cả Sài Gòn lên cơn sốt vì hiện sinh thì Người đã qua
tiểu
thuyết mới rồi!
Và Người kể, kỷ niệm những lần bệ Butor đầy bụi từ tiệm
sách về nhà, vv và vv.
Gấu có đọc bài của ông Butor Mít, và thú thực quá nản. Bởi vì, không lẽ
thằng
Tây nó có một cái trào lưu mới nào, là Mít vội vàng chạy theo ư?
Cái vụ hậu hiện đại Mít y chang cái vụ tiểu thuyết mới Mít trên!
Ông Butor Mít này viết văn y chang Butor mũi lõ!
Than ôi, đúng như Butor nhưng không phải Butor!
Cái vụ đúng Butor nhưng không phải Butor này, Gấu phải đi một đường
minh họa,
thì bạn đọc mới hiểu ra được.
Trong cái lần Gấu ăn hai trái claymore của VC, đã kể quá nhiều lần, thì
ông
trưởng đài cùng đi với Gấu bị mìn VC thiến mẹ nó mất khẩu súng. Ông
giám đốc
Bưu Điện, thầy học của Gấu, bèn nói đùa, khi nhìn thấy ông trưởng đài:
-Vẫn là thằng T., nhưng không phải thằng T.
Ông nói bằng tiếng Tây.
Gấu thú quá, chôm luôn, và đưa vào trong một bài viết đăng trên Vấn Đề,
ỷ y,
ông trưởng đài chẳng bao giờ đọc.
Nhưng rủi quá, ông đọc, thế là ông thù Gấu thấu xương.
Chỉ đến mãi sau này, khi qua Cali,
gặp lại, ông mới tha thứ cho Gấu.
Ở đây có mấy 'vấn nạn' cùng một lúc:
Cái vụ Sài Gòn mê hiện sinh thời gian đó, không phải là chạy theo Tây
mũi lõ.
Và nếu sau đó, đọc tiểu thuyết mới, thì cũng có nghĩa là chạy theo tiểu
thuyết
mới.
Cái thứ tiểu thuyết mới của ông Mít Butor chỉ có phần xác mà không có
phần hồn,
thành thử chẳng có ai thèm đọc!
Bữa nào rảnh, Gấu sẽ lèm bèm thêm về cái vụ này.
Cũng thế, cái gọi là hậu hiện đại Mít, như hiện nay, cũng chỉ có cái
vỏ, y chang ông Mít Butor viết văn y như Butor!
Đám nhà văn trong nước chạy theo hậu hiện đại là để chạy trốn thực tại.
Và hậu hiện đại mấy ông này chạy theo, là do băng đảng Hậu vệ ban
cho họ.
Đám này cũng chỉ biết cái vỏ hậu hiện đại.
"Vỏ của vỏ", thì làm gì có lõi!
Tiểu thuyết mới
ở Việt Nam
Những rừng đen chai đứng
dậy trong đêm
khuya
*
Margaret Nguyen
Cộng đồng Pháp ngữ Việt Nam,
lạc quan
hay bi quan?
Linda Lê viết:
«Mon père apparaît, disparaît entre les ruines. Je suis sa trace»
Đào Trung Đạo dịch: «Cha tôi xuất hiện rồi biến mất giữa những đống đổ
nát. Tôi
là dấu vết của ông».
Một câu ngây ngô!
Chỉ con nít đang học chia động từ «être» thì mới nhắc lại như vẹt rằng
«je suis
- tôi là, tu es - anh là, il est – nó là...».
«Suis» ở trong câu của Linda Lê phải được hiểu là động từ «suivre» -
«đi theo».
Tóm lại, câu trên phải dịch đơn giản như vầy: «… Tôi đi theo dấu vết
của ông».
Nhật
ký Tin Văn
*
Ui chao đọc câu thơ "je suis ce cours de sable qui glisse entre le
galet
et la dune", của Beckett, Gấu bỗng nhớ đến giai thoại trên!
Đầu tháng 9, nhân dịp ở trong
nước tổ chức
rầm rộ các buổi lễ tưởng niệm 40 năm ngày Hồ Chí Minh qua đời, tôi muốn
viết
một bài về ông, nhưng lại lười, cứ lần khân mãi. Nhưng sau đó, mở báo
mạng ra,
cứ gặp mãi những bài viết về ông Minh (tôi không thích gọi ông là ông
Hồ, nghe
nó vô duyên làm sao!) lại đâm bực.
NHQ. Blog VOA.
Nhà phê bình không cho biết,
tại làm sao
gọi ông Hồ, thì "nghe vô duyên làm sao"?
Ông gọi là ông Minh, thì cũng được đi, nhưng Minh nào?
Bởi vì nếu gọi ông Hồ bằng ông Minh, thì có thể không "vô duyên làm
sao",
nhưng
"lại đâm bực", thực sự là vậy.
Minh nào? Miền Nam ngày trước chỉ có hai ông Minh, mà cũng đã "lại đâm
bực"
rồi, thế
là đành phải gọi, một ông là Minh Cồ, Big Minh, một ông là Minh nhỏ,
Minh nhí.
Giả thử như bây giờ chúng ta gọi ông Hồ bằng ông Minh, thì sẽ làm sao
phân biệt
với ông Min, như dân Miền Nam
sẽ gọi?
Và thế là có hai ông Hồ, một là Min, một là Minh!
Chán thiệt!
Đọc bài viết, thấy tay này sắp điên rồi. Cứ nhè những nơi dơ dáy mò
tới. Bác Hồ
hỏi cháu ngoan, cần đi đái không để Bác chỉ chỗ, một chuyện như thế,
thì cũng
ghê gớm chi đâu, mà lôi ra?
Đành phải bắt chước ông phê bình gia, Gấu đếch cần biết Bác Hồ có hỏi
như thế
như thế không, mà cần biết, và rất mong, Bác đã siêu thoát, và đã đi
đầu thai!
Amen!
*
Ông Hồ có rất nhiều giai thoại, để tự đánh bóng mình, liên quan đến
chuyện chăm
lo đến từng chi tiết, nơi ăn chốn ngủ, miếng cơm manh áo của nhân dân.
Giai
thoại, "Cháu có cần đi đái hay không để Bác chỉ chỗ cho", cũng chỉ là
một trong những mánh của ông mà thôi.
Trừ khi cái đầu bịnh hoạn của người viết nghĩ khác.
*
Hay là ông phê bình gia không nhận ra điều này?
Đọc toàn bài viết, có vẻ như ông "khen" [hay là "chê"?] "ông Minh",
nhưng để "hiểu"
"ông Minh", phải có thêm, ít lắm, một cuộc cách mạng, và vài cuộc
chiến nữa! (1)
(1)
Tôi có
dịp làm việc với các
đồng chí tiền bối thuộc lớp trước tôi, trước khi qua đời đều “di chúc”
lại băn
khoăn này như cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng, như ủy viên Bộ Chính trị Tố
Hữu, như
cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt v.v…, thậm chí có đồng chí (Tố Hữu) nói: “Bảo
ơi, có
lẽ phải làm lại cuộc cách mạng.”
talawas
I Can U
U Tha cho ME!
*
Đầu tháng Chín, nhân dịp khai trường, Gấu tính đi một bài, để vinh danh
Thanh
Tịnh và bài viết "Hôm nay tôi đi học" của ông, nhưng lại lười, cứ lần
khân mãi, sau cùng chụp pô hình sau đây, cũng là để ghi nhớ ngày đầu
tiên
Richie Hiếu đi học, 8.9.2009.
Giả như không có bài viết của ông, tuổi thơ của Gấu và bao nhiêu cu,
hĩm khác,
sẽ nghèo nàn biết là chừng nào!
Hôm nay
Hiếu đi học.
Hàng năm cứ vào cuối thu, lá
ngoài đường rụng nhiều, và trên không có những đám mây bàng bạc, là
Hiếu lại
nao nức những kỷ niệm hoang mang của buổi tựu trường!
*
Chuyện
dân Mít băn khoăn Bác
có mấy vợ, nó liên can đến cái crédit mà VC ban cho Người, một thứ
Thiên Tử,
Con Trời, được Trời cho xuống trần gian để cứu dân Mít.
Và Trời cũng đã căn dặn trước
khi cho "Giáng Sinh", này, nhớ làm xong việc, là về, cấm sờ đến thực
phẩm của trần gian!
Nói rõ hơn, cấm sờ cái số ta!
Sờ cái số ta, là hết về Trời, phải sa địa ngục!
Sợ ông phê bình gia không nắm
được vấn đề, nên mới dõng dạc phán, tao đếch cần biết Ông Minh có mấy
vợ!
Thánh, mà làm sao lại có vợ?
*
Bài của ông NHQ đưa
ra một
câu hỏi lớn: ông HCM nằm ở đâu giữa một ông thánh làm chính trị tồi và
một tên
lưu manh làm chính trị giỏi?
Talawas.
Lại
có thứ lưu manh làm chính
trị giỏi ư?
Thảo nào, ông phê bình phản đối VC, khi "không cho về", rồi "lại
không cho về", tôi là nhà văn hóa, không phải nhà chính trị.
Brodsky coi chính trị là đỉnh
cao của văn chương, thứ văn chương như là “cái còn lại”.
Ông Du của Mít chúng ta, tức ông
Nguyễn Du, cũng coi chữ tâm bằng ba chữ tài. Tâm ở đây là đạo, là chính
trị, là
lối sống ở đời. Tài là văn chương, ba lần mày thì may ra mới bằng tao.
Nhưng Orwell, mới ghê, suốt đời
chỉ mong được là nhà văn chính trị, đến nỗi bằng lòng làm cớm, chỉ
điểm, tố luôn
mấy đấng bạn quí, những ông ăn nhằm kít Bắc Kít!
Orwell
Orwell,
hay là
sự phát minh ra cái thực
Orwell honorable correspondant
(1)
(1) “Nhà ký giả đáng
kính”, là mật mã của Phòng Nhì Pháp, dùng để chỉ Greene, nhằm báo động
De Lattre,
khi Greene ra Bắc gặp ông Tướng này, thời kỳ xẩy ra trận đánh Điện Biên
Phủ.
NQT
Danh sách Orwell, quả là có thực, nhưng phải gần
đây thôi, thì mới
“xuya”. Vào mùa thu 2002, Celia Kirwan, mất, và cô con gái tìm
thấy nó,
và sau đó, đã được đăng một phần trên tờ The Guardian vào Tháng Năm.
Timothy
Garton Ash, được cô con gái bà Celia cho coi, bèn đi một bài thật chi
tiết về nó, trên NYRB số 24 Tháng Chín,
2001.
La « liste Orwell» existait donc. C'est cette collection de noms que
George
Orwell a adressée à un département du Foreign Offiice en 1949: elle
comptait
les noms de ceux qu'il soupçonnait de sympathies procommunistes.
Jusqu'à une
date récente, son existence, plusieurs fois commentée ironiquement,
n'était pas
définitivement établie, parce que les archives du Foreign Office
n'avaient
laissé passser que des informations partielles. Mais, à l'automne 2002,
Celia
Kirwan est morte, et, dans ses papiers privés, sa fille a trouvé une
copie de
la liste, partiellement publiée dans The Guardian en mai. Elle
l'a
montrée à l'universitaire oxfordien Timothy Garton Ash, qui en livre
une étude
très détaillée dans la New York Review of Books du 24 septembre
2001.
Qui était Celia Kirwan? Une
très belle jeune femme et une très chère amie
d'Orwell - il lui proposa le mariage -et la destinataire première de la
liste.
En mai 1949, elle venait d'être recrutée par l'Information Research
Department
(IRD) du Foreign Office. Cette section avait, entre autres missions, celle de contrer
la
propagande prosoviétique. Orwell voulut l'aider: il lui livra donc 38
noms
d'artistes, écrivains et journalistes qu'il considéérait comme « des
cryptocommunisstes, des compagnons de route ou des sympathisants».
L'énumération est pour le moins hétérogène: Charlie Chaplin y côtoie
Michael
Redgrave à qui interpréta le rôle principal en 1956 dans le premier
film tiré
de 1984... -, l'historien de l'URSS E.H. Carr, le correspondant à
Moscou du
NewYor Times, Walter Duranty. Elle compte nombre de journalistes
aujourd'hui
oubliés, tel ce collaborateur du Manchester Guardian décrit ainsi: «
Bon
reporter. Stupide.» La liste abonde en jugements
péremptoires et
rarement favorables, mais aussi en points d'interrogation, quand le
diagnostic
est incertain.
Un écrivain de la guerre
froide
Plutôt que de s'indigner de ce travail d'informateur et
de traiter Orwell de
délateur, il importe de replacer l'affaire dans son contexte
historique, comme
s'y emploie Timothy Garton Ash. Les éléments biographiques sont simples
et en
partie déterminants. Orwell, atteint de tuberculose, se sait condamné -
il
meurt l'année suivante -, en dépit de ses séjours au sanatorium de
Costwold. Il
veut séduire Celia Kirwan, qui est aussi la belle-sœur d'Arthur
Koestler. Pour
convaincre Celia, ses déclaraations d'amour n'opérant pas, il cherche à
l'aider
dans son travail et donc à l'informer.
Mais le plus important est à la
fois biographique et intellectuel: depuis la
guerre d'Espagne, Orwell sait ce qu'il en est de la machine soviétique,
de ses
agents, de son exercice impitoyable du pouvoir. Pas plus que Koestler,
il n'a
la moinndre illusion sur la réalité du stalinissme. En aurait-il,
l'invasion de
l'Europe de l'Est par « partis frères» interrposés aurait achevé de
l'éclairer.
Il est, en 1949, un écrivain de la guerre froide - et même le premier à
avoir
employé cette formule en GrandeeBretagne. Sa liste est une arme.
Le Foreign Office n'accorda guère de prix à cette liste, la jugeant peu
fiable.
Elle l'était en grande parrtie - que ce soit pour Redgrave ou Chaplin.
Et ceux
qu'Orwell soupçonnait à juste titre ne furent pas plus inquiétés. Le
député du
LabourTom Driberg, dont les archives du KGB ont révélé qu'il avait été
un agent
soviétique recruté après une liaison homosexuelle à Mosscou, est mort
Lord du
royaume. Quant à l'écrivain Peter Smollet, qui avait été recruté par
Kim
Philby, le Times en fit son correspondant pour l'Europe centrale ...•
Philippe Dagen 19 septembre 2003
Đào
Hiếu và sự đơn độc 'đáng
sợ'
Cái câu mà Người Kinh Tế
vinh
danh Solz, mấy tay trong nước nên đọc.
Vào thời kỳ Xô viết, nói sự
thực đòi hỏi can đảm lớn,
và đem đến những hậu quả đáng sợ. Chính vì lý do đó, ly khai chống đối
chẳng có
bao, và thuộc đám trí thức hạng nặng, như Shakarov, người làm ra bom
nguyên tử
cho Liên Xô. Ngày nay, sợ hãi không hẳn đã là cái rọ bịt miệng trí
thức. Nói sự
thực tuy vẫn nguy hiểm, như vụ làm thịt nữ ký giả Anna Politkovskaya
vào năm
2006, cho thấy. Nhưng ẩn núp ở đằng sau sự im lặng của nhiều người thì
không
phải là sự sợ hãi mà là ‘appetite’: Một ‘appetite’ [sự ngon miệng] phủ
lên bổng
lộc, và địa vị mà hầu hết đám trí thức ‘enjoy’, [thưởng thức], như là
tà lọt
trung thành của hệ thống Xô Viết.
Cái ‘appetite’đã biến đồng chí của Đào Hiếu thành
ruồi.
Tưởng
niệm Solz
*
A child, after all, knows
most of the game – it's only an attitude to it that he lacks. He is
quite
aware
of cowardice, shame, deception, disappointment
Greene: The lost childhood [Tuổi thơ mất mát]
Nói cho cùng, một đứa trẻ biết hầu hết các trò chơi
- Chú bé chỉ thiếu một thái độ về nó. Chú cảm nhận được hết, thế nào là
hèn nhát, là nhục nhã, là dối trá, luờng gạt, là chán ngán, là thất
vọng [và đơn độc "đáng sợ"].
Ui chao, câu này mà gửi được về trong nước tặng đồng chí nhà văn VC Đào
Hiếu, thì tuyệt cú mèo!
Chú biết hết mọi trò chơi, nhất là trò chơi giết người. NQT
Đào Hiếu – Cách mạng không
phải của riêng ai.
Thứ đó, không phải của Gấu, sorry! NQT
*
....Và
Ngọc:
“Mày ơi!
Mày còn thì giờ để ý đến tao ư? Tao tưởng mày nghĩ đến thân phận mày
cũng đã đủ
lắm rồi. Thằng Bảo cho tao lãng mạn và chắc rằng chúng mày cũng đồng ý
với
nhau.
Nhưng hỡi ôi! Lãng mạn phải là chúng mày mới đúng. Đau khổ cho nhiều
vào, đọc
sách cho nhiều vào, xót thương mình chưa đủ rồi xót thương người… để mơ
mộng: cách mạng. Ôi chao cách
mạng! Cách mạng để làm gì? Những con ngựa bị
hành hạ đau quá thì lồng
lên hất thằng dô kề ngã mà chạy. Chạy đi đâu? Thằng dô kề nó sẽ túm
được, nó
đánh đập tàn nhẫn hơn và lại xỏ cương trèo lên.
“Thế nào tao cũng bỏ đất này đi, tao can đảm thú thực như thế, chết ở
chỗ khác
yên thân hơn. Còn hơn chúng mày lòng tin đã mất mà không dám thú thực,
mà vẫn
còn cố gắng giả tin.
“Bằng chứng là mày có tự do đâu, thằng Bảo vợ con và cái be nước mắm,
mày bỏ
trường này rồi cũng đến trường khác. A-men, mày đang tìm về với Chúa
đấy.
Cầu Chúa che chở cho cái thằng sâu kiến lúc nào cũng tưởng mình lớn
ngang Đức
Chúa. Làm dấu Thánh Giá và quì xuống.”
Ngọc
Thanh Tâm Tuyền: Bếp Lửa
*
Vào cái thời mông muội xa
xưa,
hai miền còn chưa thống nhất.
Khi tuổi thơ [của DH hơi
bị] lạc
đường
Những nỗi buồn lớn lao
của dân
Mít được sinh ra
Và những vị anh hùng cách
mạng,
những
VC nằm vùng,
những dũng sĩ diệt Mỹ Ngụy, như DH
được làm ra.
Ở tuổi thơ đã mất
của
Du Già
Nước Mít đã bị phản bội
(1)
(1) Mô phỏng bài thơ sau đây:
One had
lived for fourteen
years in a wild jungle country without a map, but now the paths had
been traced
and naturally one had to follow them. But I think it was Miss Bowen's
apparent
zest that made me want to write. One could not read her without
believing that
to write was to live and to enjoy, and before one had discovered one's
mistake
it was too late - the first book one does enjoy. Anyway she had given
me my
pattern - religion might later explain it to me in other terms, but the
pattern
was already there - perfect
evil walking the world where perfect good
can never
walk again, and only the pendulum ensures that after all in the end
justice is
done. Man is never satisfied, and often I have wished that my
hand had
not
moved further than King Solomon's
Mines, and that the future I had
taken down
from the nursery shelf had been a district office in Sierra Leone and
twelve
tours of malarial duty and a finishing dose of black-water fever when
the
danger of retirement approached. What is the good of wishing? The books
are
always there, the moment of crisis waits, and now our children in their
turn
are taking down the future and opening the pages. In his poem
'Germinal' A.E.
wrote:
In ancient shadows and
twilights
Where childhood had
strayed,
The world's great sorrows
were born
And its heroes were made.
In the lost boyhood of
Judas
Christ was betrayed.
Greene: The Lost
Childhood
*
Chán nhất là một số blog được
dựng lên để
dèm pha và bôi nhọ người khác cho thoả lòng đố kỵ nhỏ nhen của mình.
Cái gì họ
cũng gâu cả. (“Thằng ấy mà viết hay à? Truyện của nó thật quái đản!”
Gâu! “Viết
như vậy mà cũng được gọi là nhà đại phê bình à?” Gâu!)
Xin nói ngay: Kiểu nói
“gâu” như vậy không phải do tôi đặt ra.
Nhiều người nói vậy (hay
gần gần như vậy). Tôi chỉ lặp lại vậy.
Và không dám lạm bàn gì
thêm.
NHQ: Blog VOA
*
Note: Đây là nhà đại phê bình 'đáp lễ' Gấu.
Gâu, là muốn nói, đồ chó, đồng thời để chỉ Gấu.
Tuy nhiên, nhà đại phê bình phán ẩu.
Gấu này chê cái gì là có chứng cớ. Đọc thì biết.
Cỡ như NHQ chưa xứng đáng để Gấu dèm pha và bôi lọ.
Trên đời này, chưa có ai xứng đáng để cho Gấu này phải làm nhục mình
đến như
vậy.
Đó là sự thực.
Nhà đại phê bình có cái gì ghê gớm đâu, mà Gấu đố kỵ nhỏ nhen? Có "vĩ
cuồng" không đấy?
Trang Tin Văn được dựng lên từ khi chưa có Tiền Vệ, đâu phải để dèm pha
và bôi
lọ... ?
Cái trò khốn nạn, đánh lén, xâm phạm vào đời tư của người khác, ["Có
mấy NQT
?"], cái giọng văn khốn nạn, [ Lạ. Chẳng lẽ "hoa hồng là hoa
hồng" mà Nguyễn Quốc Trụ lại không phải là Nguyễn Quốc Trụ ư? ©
Talawas 2002] cũng đã xẩy ra từ đời nào, đâu phải mới đây?
Sở dĩ đến bây giờ mới nhắc tới, vì bây giờ mới rảnh.
Hơn nữa, cũng muốn, vào chót đời, phải viết một cái gì đó về nhà văn Võ
Phiến,
do cuốn của nhà đại phê bình, nhảm quá.
Võ Phiến xứng đáng để có một người nào đó, viết thật đúng về ông.
NQT
Trong phạm vi văn học,
được nhiều anh em cầm bút đánh giá cao nhất là
blog Quê
Choa của Nguyễn Quang Lập và blog của Nhị Linh (Cao Việt Dũng).
Đọc Nguyễn Quang Lập,
người ta thấy một người giản dị, thân mật, vô
cùng dí dỏm
và có ý thức công dân cao. Đọc Nhị Linh, người ta thấy một người say mê
đọc
sách, có trí nhớ tốt, thích tò mò nhiều chuyện liên quan đến thế giới
chữ
nghĩa.
NHQ
Đây là Hoa.
So với Cỏ và Rác, là trang Tin Văn
Vừa xoa đầu, vừa kéo bè kéo cánh đây!
Tuy nhiên, viết về họ, thì hai câu ngắn ngủi như vậy, là coi thường họ.
Vả chăng, là những người tự trọng, hẳn nhiên, chắc chắn cả hai chẳng hề
muốn nhà phê bình lôi họ ra, trong tình trạng "hoa, cỏ, rác" như thế
này!
Cũng một cách coi thường họ.
Gấu này, cũng đang tính viết về Blog NL, nhân ‘đụng độ’ về Kundera,
nhưng do tôn
trọng họ, [ngay cả kẻ thù, lại càng cần phải tôn trọng], nên cần phải
có thì
giờ, và phải đặt cả hai vào trong toàn cảnh văn học trong nước.
Khen đãi bôi như trên, thì cũng đại nhảm.
NQT
“Thằng ấy mà viết
hay à? Truyện của nó thật quái đản!” Gâu!
NHQ
Nguyễn Hưng Quốc
giới thiệu một truyện ngắn độc đáo
17/08/2009 | 5:46 sáng | Chưa có phản hồi.
Tác giả: talawas blog
Chuyên mục: Thời sự / Spectrum
Bạn rất nên đọc: “Lạc thú ẩm thực“ của Hoàng Ngọc-Tuấn, với lời giới
thiệu của
Nguyễn Hưng Quốc.
*
Note: "Truyện này", cũng thuộc loại "Thơ con cóc", cho thấy
cái gu quái đản của người viết, người giới thiệu, và của bà chủ sạp cá.
Gu này gọi là gu "ông vua cởi truồng"!
Bộ ba, tác giả, nhà phê bình, Sến Cô Nương tính bịp độc giả, tương tự
như cái
đám thợ may tính bịp ông vua, với chiếc áo thần kỳ của chúng, và cả bàn
dân
thiên hạ, cũng về hùa với đám thợ bịp, cũng hò theo, thần kỳ, thần kỳ,
rất nên
đọc, rất nên dòm, chỉ có đám con nít là nói thực, ơ kìa, ông vua cởi
truồng!
Nếu nhà phê bình, và luôn tiện, Sến Cô Nương, phán, rất nên đọc, thì
xin cho
biết, nên đọc ở cái chỗ nào? Cứ phán đại như thế, ai phán chẳng được!
(1)
(1) Trên blog VOA của nhà phê bình, ông coi đây là một thứ "phản
truyện", chôm [mô phỏng!], chữ của Sartre, khi gọi tiểu thuyết của Sarraute, một
thứ phản tiểu
thuyết.
Bà này, sau cho biết, rất cám ơn Sartre, vì nhờ Sartre, một phần nào
đó, khiến
bà nổi tiếng, nhưng bà nói thêm, thằng chả chẳng hiểu cái chó gì về
tiểu thuyết
của tôi!
V/v "phản truyện" này, Gấu sẽ xin đi một đường lèm bèm, sau.
NQT
Chán nhất là một
số blog được dựng lên để dèm pha và bôi nhọ người khác cho thoả lòng đố
kỵ nhỏ
nhen của mình.
NHQ
Có một khoảng
cách rất xa giữa ông đại phê bình và Gấu, không chỉ về tài năng, về
tuổi tác,
về vốn sống, vốn đọc. Một, ở đầu, và một, ở cuối một cuộc chiến, và
cuộc chiến
này làm tan hoang tất cả mọi nhận định về con người Mít, lịch sử Mít….
*
Như
trên, qua một
số trích dẫn từ những bài viết trước, cho thấy, Gấu nói cái gu quái
đản, không
phải, truyện ngắn quái đản.
V/v gu quái đản. Cái này thì quá rõ rồi. Thơ con cóc là thơ hay.
Cái truyện ngắn của HNT không quái đản, vì nó là đồ sao chép, từ nhiều
nguồn.
Ai đọc thì cũng nhận ra điều này. Chính vì thế mà văn phong của nó
"lạnh",
[vì chứa đựng toàn thông tin, khúc này từ sách nấu ăn, khúc kia từ một
tin trên
báo], khiến nhà phê bình "lầm tưởng" [?], đây là một thứ “phản
truyện”. Từ ‘phản truyện’ này là của Sartre, nhà đại phê bình chôm,
nhưng không
cho chúng ta biết.
Từ phản truyện ra tân tiểu thuyết, thứ tiểu thuyết hầu như muốn diệt
trừ tình
cảm, thành thử còn có tên, phản con người.
Cái truyện ngắn thì là đồ sao chép, cắt dán, cái bài thổi bạn HNT của
nhà đại phê
bình NHQ, thì cũng đồ chôm chĩa luôn, Gấu viết rành rẽ như thế, mà sao
dám phán
ẩu, “Cái gì họ cũng gâu cả.”?
Họ nào ở đây? Chỉ có một thằng cha Gấu dám đụng tới
hủi, “họ” đâu có dám,
vì sợ lây cùi! (1)
(1) Phật phán, chỉ có tao mới dám vô địa ngục, có thể, là theo nghĩa
này.
Khúc trên Gấu trích dẫn một câu của ông Phật Krishnamurti, có thể, cũng
rứa:
Chỉ người kiêu ngạo mới ráng khiêm cung; chỉ người ngạo mạn mới tìm
cách vứt bỏ
tánh kiêu căng bằng tập luyện tánh khiêm cung.
Còn có gì "khiêm cung" hơn, là bị lây cùi, vì cũng đành phải lặn lội
vào cõi hủi? NQT
Xin nói ngay:
Kiểu nói “gâu” như vậy không phải do tôi đặt ra Nhiều người nói vậy
(hay gần gần như vậy). Tôi chỉ lặp lại vậy.
Và không dám lạm bàn gì thêm.
NHQ
Blog VOA
Note: Đây là nhà phê bình phân bua, ông ta không phải là người đầu tiên
gọi Gấu là… chó.
Đúng.
Người đầu tiên gọi Gấu là Gấu Chó, là nhà thơ Nguyễn Hữu Hồng Minh ở
trong nước.
Vụ này, lỗi ở Gấu. Hai bên cũng đã giảng hòa rồi. (1)
Nguyên nhân, là do.. Sài Gòn mà ra!
NHHM là cư dân của Sài Gòn. Vào lúc đó, Gấu nhớ Sài Gòn quá, đọc, thấy
ông
ta làm thơ nhảm quá, tục quá, cứ “anh chả anh chả”, nhất định không
chịu ngủ với
một nữ thi sĩ gốc Bắc Kít, nay cư ngụ Sài Gòn
Người Sài Gòn hiếu khách, và, có lệ, ăn bánh trả tiền. Không ăn không,
không cho không. Cần là ới cái xế, là đi thôi.
Thành thử ngứa miệng lên tiếng.
Nhà đại phê bình, muốn chơi thì chơi tay đôi, đừng viện hết người này
người kia về phe, không được fair!
(1)
18:03 19-09-2007.
Gấu ơi! Gấu biết gì về Nguyễn
Hữu Hồng Minh mà viết như thế? Khi nói về một điều gì đó, tốt hơn hết,
mình nên
biết rõ về nó và phải đi ít nhất trong vòng 390 độ rồi hẳn nói nhé.
Nguyệt Phạm
20:06 19-09-2007.
Hi, Tks for your advice.
Welcome to my blog.
Please forward all my best
wishes to U, Your Family, and Saigon.
Regards
Gấu
Blog TV
*
Hôm qua em đi hái chè,
Gặp thằng phải gió nó đè
em
ra.
Em van mà nó chẳng tha,
Nó đem nó đút đầu thằng
cha
nó vào.
NHQ Blog VOA
Bài ca dao trên có nhiều bản
khác nhau, bản của ông phê bình gia NHQ, nhảm nhất.
Ít ra, nó phải như vầy:
Hôm qua em đi hái chè
Gặp thằng phải gió nó đè
em
ra
Em lạy nó cũng chẳng tha
Nó đem nó đút mả cha nó
vào.
1. “lạy” [vần nặng] mạnh hơn động từ
“van”, [vần
bằng]. Hơn nữa, nó làm người nghe hình dung ra được cái thế sắp sửa
đụng trận!
2. “mả cha”, mới đúng.
Đây
là từ hay được sử dụng, trong những câu chửi bình dân.
Vậy mà
chuyên gia chuyên trị
thơ!
Đọc cuốn Thơ của ông ta mới
hỡi
ơi.
Có vẻ như ông ta mù tịt về
thi ca thế giới, ngoài lổn nhổn một mớ ca dao thơ ca Việt Nam.
Chán quá! NQT
*
Sau đây là "bản của Gấu":
Hôm qua em đi hái chè
Gặp thằng phải gió nó đè
em ra
Lạy van nó cũng chẳng tha
Nó bèn nhét cái mả cha nó
vào
"Bèn", từ này là của ông anh của Gấu, Nguyễn Hoạt,
khi dịch Liêu Trai.
Chàng thư sinh đêm khuya ngồi đọc sách tại thư phòng, hồ xuất hiện, hai
bên "Hi" một tiếng, và,"bèn giao hoan".
*
Bản này, theo Gấu, đúng nhất, của một độc giả VOA:
18.
Toi khong hieu duoc muc
dich,y nghia cua bai viet nay ! Am chi gi? Bai tho nay co mot phien ban
khac:
Hom qua em di hai tra
gap thang phai gio no de em
ra
Em lay ma no chang tha
No lien dut cai ma cha no
vao.
Neu phien ban nay dung thi
nhung suy dien ,am chi cua tac gia trat lat.
Người gởi: huu
09-28-2009 - 19:54:49
*
TRUYỆN NGẮN LÀM THẾ NÀO ĐỂ
ĐẠT ĐƯỢC THAM VỌNG CỦA MÌNH?
Nguyễn Đức Tùng
“Tham Vọng Của Truyện Ngắn”,
tác giả: Steven Millhauser,
người dịch: Hoàng Ngọc-Tuấn,
Tiền Vệ, là nguồn cảm hứng cho bài viết này.
TRUYỆN NGẮN LÀM
THẾ NÀO ĐỂ
ĐẠT ĐƯỢC THAM VỌNG CỦA MÌNH
Cái tít nhảm quá.
Cái tít “Tham
vọng của truyện ngắn”, nguyên tác, thì còn hiểu được. “Phiên âm” ra
tiếng
Việt, thành ra “người chẳng ra người ngợm chẳng ra ngợm”.
Truyện ngắn, đâu phải là một
con người mà “làm thế nào để đạt được tham vọng của mình”?
“của mình” cũng không được, mà
đúng ra là, “của nó”.
Còn nếu muốn “người hoá”, thì
gọi là “cửa mình” cho chắc ăn.
người dịch: Hoàng Ngọc-Tuấn,
Tiền Vệ, là nguồn cảm hứng cho bài viết này.
Ở cái chỗ người
dịch, thường
ra là để tên của dịch giả, và sau đó, ông này mới đi một đường tiểu chú.
Gấu ‘hiệu đính’ mấy cái buồn
cười, trên, như sau:
người dịch:
Nguyễn Đức Tùng
sau đó mở ngoặc, đi một đường nâng bi nhà
biên khảo:
[Hoàng Ngọc Tuấn,
Tiền Vệ, là
nguồn cảm hứng cho bài dịch này].
Bài viết đâu?
Bài dịch chứ?
Viết lách như thế, làm sao không
dọn?
Đúng là văn chương khủng khiếp!
Văn chương quái đản!
NQT
Note: Tuyệt tác trên, đã đăng trên Tiền Vệ, nay bò về trong nước, trên
Phong Diep. Chẳng thấy ai "lại đâm bực" cả, thế mới lạ!
Đành phải đi một đường ăn theo nhà đại phê bình:
"Lại thêm bực" cả "cửa mình"!
Ba chữ đầu, thuổng nhà đại phê bình, hai chữ sau, nhà thơ NDT!
*
Tiếng
Việt: Cọp và Chó
NHQ VOA
"Suốt
mấy tuần nay cứ
nghe lùng bùng bên tai những tiếng gâu gâu mãi, tôi sực nhớ chuyện ở
nông thôn
ngày trước."
Với một câu mở đầu được ném ra một cách vu vơ như vậy
trong 1
bài được đăng trong blog NHQ sau một loạt những phê bình của độc giả
cho những
bài viết trước làm tôi không thể không nghĩ rằng bài này NHQ dành cho
những
người 'dám' chê NHQ đây. Có thể có ai đó đánh giá cao về anh. Còn tôi
thì thấy
anh có tài viết bẩn, và viết tục. Bài này đem lại cho anh một cái tài
nữa:
'tài' hỗn với độc giả.
Người gởi: ledung (Vietnam)
09-30-2009 - 06:42:40
Note:
Bài viết của NHQ là nhắm
vào Gấu, vì Gấu này đã từng được một nhà thơ trong nước gọi là Gấu Chó.
Cám ơn cái còm của một bạn đọc
VOA.
*
“Suốt
mấy tuần
nay cứ nghe lùng bùng bên tai những tiếng gâu gâu mãi”.
NHQ
Trong những tiếng
gâu gâu đó, là bài viết về một bài ca dao, như trên đây. Bài của Gấu
hoàn toàn
là về văn học. Nếu ông ta thực sự có tài, và thực sự là một nhà phê
bình, thì đã
trả lời, thay vì vậy, viết một bài thật tởm nhắm vào cá nhân người
viết, và
có thể, còn nhắm vào một số độc giả VOA đã từng chê ông, qua mail trên
cho biết.
Nhưng dây với hủi,
thì đành phải chịu lây bịnh cùi thôi!
Đó là cái giá mà Phật cũng còn gánh chịu, (1)
nữa là Gấu Chó! NQT
(1)
Cái
gì họ cũng
gâu cả.”?
NHQ
Họ nào
ở đây? Chỉ có một
thằng cha Gấu dám đụng tới hủi, “họ” đâu có dám, vì sợ lây cùi! (1)
(1) Phật phán, chỉ có tao mới dám vô địa ngục, có thể, là theo nghĩa
này.
Khúc trên Gấu trích dẫn một câu của ông Phật Krishnamurti, có thể, cũng
rứa:
Chỉ người kiêu ngạo mới ráng khiêm cung; chỉ người ngạo mạn mới tìm
cách vứt bỏ
tánh kiêu căng bằng tập luyện tánh khiêm cung.
Còn có gì "khiêm cung" hơn, là bị lây cùi, vì cũng đành phải lặn lội
vào cõi hủi? NQT
Thư tín
Càng già càng thảm hại
Wednesday, September 2, 2009 5:57 AM
From:
To:
Ông Nguyễn Quốc Trụ,
Tôi lên google tìm tin tức văn học, tình cờ tôi ghé nhằm vào trang web
của ông. Đọc thử, thấy chán quá.
Hồi xưa ông đâu có như thế này. Sao càng già càng tệ vậy?
Sao thấy toàn là những lời cay đắng nói xỏ nói xiên mập mờ người kia kẻ
nọ vậy ông?
Lớn tuổi rồi thì sống làm sao cho thanh thản, chứ sao mà cứ quằn quại
vì những chuyện thị phi hơn thiệt?
Già rồi thì yên nghỉ, thảnh thơi đầu óc trí lự, chứ sao lại đâm ra tị
hiềm, mặc cảm chi cho nhọc lòng.
Chẳng lẽ sắp xuống lỗ rồi mà còn muốn vác theo đầu tôm xương cá hay sao
ông?
Tu tâm đi ông.
*
Phúc đáp:
Đa tạ.
NQT tôi đâu có nói xỏ nói xiên.
Những chuyện đó, đều thực, đều là chuyện người thực, việc thực.
Giả như không trả lời, tu tâm đi, thì ai sẽ là người ‘minh oan’ cho NQT?
Nếu bạn nghĩ như thế, khi talawas, NHQ post bài khốn nạn, về tôi, tại
sao bạn không lên tiếng, như bây giờ?
Tại sao bạn không khuyên lũ chó đó tu tâm đi?
Kính
NQT
T.B1: NQT vừa tính, chấm dứt thứ đầu tôm xương cá đó, thì nhận được
mail của bạn.
Thành thử, cũng là một lời cảnh tỉnh thật nghiêm trọng mà Gấu tôi xin
ghi lòng tạc dạ.
Những chuyện đầu tôm xương cá, Gấu phải đợi đến tận già, mới dám viết
ra, vì không tính mang theo.
Đã tính mang theo, nhưng lại sợ, đời sau “hiểu lầm”, sẽ nghĩ, có đến
mấy thằng NQT, và đều thứ đáng chán, đều thứ thảm hại cả.
Khổ thế.
Loạt bài đó, mục đích là như vậy, chứ không tính xỏ xiên ai.
Viết thẳng, viết thật.
Để thanh thản mà đi.
Trân trọng. NQT
T.B 2: Mới đọc
net, biết tin Thông Luận được Đảng chiêu hồi.
Bạn gửi mail cho NQT, đúng vào ngày 2/9: Liệu có điềm gì chăng? NQT
*
Thời gian đầu, khi lũ hủi đó mới xuất hiện, Gấu đã muối mặt xin viết
cho chúng, chỉ để mong, có được một tiếng nói văn học thống nhất ở hải
ngoại, để khi hữu sự, trong nước cần đến; về mặt văn học, đất nước,
trong ngoài kéo thành một dải. Nhưng chúng giở toàn những đòn hèn hạ
đánh Gấu.
Cũng bỏ qua, bây giờ nghĩ lại, nếu không lên tiếng một lần, biết đâu,
khi chết đi, chúng làm nhục cả kẻ không còn có mặt.
Mong bạn hiểu cho.
Kính
NQT
Dọn
Tiếng
Việt: Cọp và Chó
NHQ VOA
"Suốt
mấy tuần nay cứ
nghe lùng bùng bên tai những tiếng gâu gâu mãi, tôi sực nhớ chuyện ở
nông thôn
ngày trước."
Với một câu mở đầu được ném ra một cách vu vơ như vậy
trong 1
bài được đăng trong blog NHQ sau một loạt những phê bình của độc giả
cho những
bài viết trước làm tôi không thể không nghĩ rằng bài này NHQ dành cho
những
người 'dám' chê NHQ đây. Có thể có ai đó đánh giá cao về anh. Còn tôi
thì thấy
anh có tài viết bẩn, và viết tục. Bài này đem lại cho anh một cái tài
nữa:
'tài' hỗn với độc giả.
Người gởi: ledung (Vietnam)
09-30-2009 - 06:42:40
Note:
Bài viết của NHQ là nhắm
vào Gấu, vì Gấu này đã từng được một nhà thơ trong nước gọi là Gấu Chó.
Cám ơn cái còm của một bạn đọc
VOA.
NQT
Vị độc giả VOA này, không biết
tới trang Tin Văn, không biết cái vụ Gấu đang ‘gâu gâu’ [chữ của NHQ]
với ông đại
phê bình, lại nghĩ, ông ta chửi độc giả của chính ông ta, thành ra, mới
ban cho
NHQ một từ nữa, ngoài bẩn và tục: hỗn.
Y hệt trường hợp Gấu bị một độc
giả Tin Văn mắng mỏ, vì nghĩ Gấu nói cạnh nói khoé một người nào đó. Vì
vậy, Gấu đành phải sử dụng lối viết “trực
tiếp”, một điều, thưa ngài NHQ, hai điều, thưa ngài đại phê bình!
*
Vị độc giả Tin Văn (1) chắc là
rất bực, vì bấy lâu nay, chưa hề thấy thằng cha Gấu viết thứ văn chương
bẩn,
tục, và hỗn, lại còn xỏ xiên ai đó.
Ông không biết nguyên uỷ của
sự kiện, từ mãi tít năm 2002, khi Gấu bị bề hội đồng, bởi "hơn một"
băng đảng mafia văn học!
Mail của ông, cảnh tỉnh Gấu,
hãy coi chừng. Già rồi, tu thân là vừa rồi.
Quả đúng như thế. Nhưng biết
làm sao được. Đây là cái cú mà Thuỵ Vũ đã từng viết về nó.
Gấu chọn uống muỗng
nước mắm! (2)
(1)Thư tín
Càng già càng thảm hại
Wednesday, September 2, 2009 5:57 AM
From:
To:
Ông Nguyễn Quốc Trụ,
Tôi lên google tìm tin tức văn học, tình cờ tôi ghé nhằm vào trang web
của ông. Đọc thử, thấy chán quá.
Hồi xưa ông đâu có như thế này. Sao càng già càng tệ vậy?
Sao thấy toàn là những lời cay đắng nói xỏ nói xiên mập mờ người kia kẻ
nọ vậy ông?
Lớn tuổi rồi thì sống làm sao cho thanh thản, chứ sao mà cứ quằn quại
vì những chuyện thị phi hơn thiệt?
Già rồi thì yên nghỉ, thảnh thơi đầu óc trí lự, chứ sao lại đâm ra tị
hiềm, mặc cảm chi cho nhọc lòng.
Chẳng lẽ sắp xuống lỗ rồi mà còn muốn vác theo đầu tôm xương cá hay sao
ông?
Tu tâm đi ông.
(2)
Trong
số những truyện ngắn của Thụy Vũ, có một, ít được nhắc tới, nhưng có lẽ
đây là
truyện ngắn hay nhất của bà, cho thấy cái mạch ngầm của ‘dòng văn học
miền
nam’: thiên về tâm linh, và nó ‘nhập thế’ qua hình ảnh của một đạo gia
hơn là của
một nhà văn. Đây là điểm thật khác biệt giữa hai dòng văn chương, một
mang
"chiến đấu tính", và một tuân theo sức mạnh vô hình, của điều được gọi
là "thiên tài của nơi chốn", hay của Thần Đất (genius loci, the
spirit or guardian deity of the place).
Đó là câu chuyện về một
người đàn
bà, hình như một ‘Chị Hai’ trong một gia đình miền nam. Chị Hai nhiều
khi không
hẳn là một ruột thịt trong gia đình, mà chỉ là một người làm công lâu
đời, người
viết không khỏi liên tưởng tới người vú da đen, trong Âm Thanh và Cuồng
Nộ của
William Faulkner: những con người gìn giữ lương tâm của cả một miền
đất.
Malcolm Cowley viết về những nhân vật của Faulkner: dù anh hùng, hay
tiểu nhân,
họ có một cảm quan kỳ cục: nhẫn nhục với số mệnh của mình (They… carry,
whether
heroes or vilains, a curious sense of submission to their fate).
Bà Chị
Hai của
Thụy Vũ, suốt đời ăn chay niệm Phật, tới phút hấp hối, bỗng muốn được
hưởng mùi
trần: hãy cho tôi nếm thử một muỗng nước mắm! Thế là có người giẫy
nẩy, đây
là Quỉ ám, cản trở không cho bước vào cõi Phật. Họ viện dẫn, ngay cả
Đức Phật
trước khi đắc đạo, trước nhìn ra ý nghĩa đau khổ của cõi đời sinh tử
lão bịnh,
và tìm ra được giải thoát ra khỏi vòng luân hồi, cũng đã từng bị Quỉ ám
ảnh. Có
người gật gù, phải thực hiện ao ước cuối cùng của một linh hồn trước
khi lìa đời….
Tôi
không nhớ Thụy Vũ đã ‘quyết định" ra sao, về nhân vật của mình, "chấp
nhận luân hồi, anh bước vô", hay là…
Theo tôi, câu chuyện muỗng nước
mắm của
Thụy Vũ nằm trong dòng văn chương "tâm linh", như một "Con Thằn
Lằn Chọn Nghiệp" của Hồ Hữu Tường. Hay một Cửa Tùng Đôi Cánh Gài, của
Nhất
Hạnh.
Ở hải ngoại, chúng ta thấy không khí tâm linh này thấp thoáng
ở một số
tác giả như Miêng, Phạm Hải Anh…
Muỗng nước mắm
*
Đọc mấy vụ lộn xộn về
bài vở đăng
trên diễn đàn net như đang xẩy ra giữa một số tác giả, mới thấy bản
lãnh của
PCL: VHNT có mặt lâu như thế mà chưa hề xẩy ra một điều gì bất nhã,
hoặc quá nữa, cạn tầu ráo máng giữa hai bên.
Lý do theo tôi, là, PCL chưa từng
bao giờ
coi cá nhân của chị là trọng, so với sự đóng góp của những tác giả cộng
tác, chưa
bao giờ hiệu đính bất cứ một bài nào…
Còn nhiều cái “chưa” nữa lắm.
Gấu này, hơn nửa đời người viết lách, cộng tác với không biết bao nhiêu
toà báo,
diễn đàn, chưa bao giờ lại cộng tác được lâu, như với VHNT.
Bây giờ nghĩ lại, mới hiểu
ra, không có thời gian cộng tác với VHNT là không thể nào có cơ hội làm
trang
Tin Văn.
Khi VHNT gặp khó khăn về server, Gấu ra ở riêng, một phần vì nghĩ,
không thể nào có một diễn đàn nào bảnh hơn VHNT để mà cộng tác, một
phần, vì bắt
buộc phải có diễn đàn riêng, để tránh trường hợp rắc rối như đang xẩy
ra giữa một
số tác giả, và một diễn đàn.
Đây là kinh nghiệm xương máu Gấu đã từng trải qua, thời kỳ viết cho tờ Văn của ông Nguyễn Đình
Vượng, do
Trần Phong Giao là tổng thư ký, và Gấu đụng với nhà thơ NS. Lần đó, Gấu
biết rất
rõ, nếu trả lời, là thể nào cũng bị bịt miệng!
Bởi thế giá của NS
lớn quá. Báo Văn không thể
nào
bênh vực Gấu được.
Chứng cớ, Trần Phong Giao nóng
mũi, lên tiếng,
chỉ một bài ngắn, Bông Hồng hay Bông
Cứt Lợn, là bị ông Vượng cấm tiệt.
Khi xẩy ra vụ Hoặc Ngữ sử dụng
diễn đàn talawas hỏi thăm sức khoẻ của Gấu, rồi sau đó, NHQ hỏi
thăm thân
thế của Gấu, "có mấy NQT?", Gấu đã tính trả lời, lúc đó cũng đã
có diễn đàn
riêng, nhưng lại nghĩ, không đáng, vì còn nhiều chuyện phải làm quá!
Chỉ đến bây giờ, quá cái tuổi
của năm tuổi rồi [Gấu sinh năm Đinh Sửu], thời gian còn lại bây giờ là
bonus rồi,
Trời cho thêm rồi, thành ra mới sử dụng nó vào việc riêng tư, tuy cũng
làm bực đến
một số độc giả Tin Văn, hẳn nhiên, nhưng đành thôi.
Nếu không, khi đi
rồi, chưa chắc lũ hủi đã buông tha!
Nói,
còn nhiều việc phải làm
quá, thực sự cũng không đúng. Phải nói là, Gấu không hề nghĩ tới chuyện
đó. Từ
cái buổi đụng đầu “nghiên cứu sinh” Steiner ở một thư viện Toronto, Gấu
lạc vào
một thế giới chưa từng bao giờ biết tới, và cứ thế, mải mê đọc, mải mê
viết, dịch,
giới thiệu tới độc giả Việt Nam. Gấu còn nhớ, trong một buổi tọa đàm
cuối tuần của
VHNT, mà PCL có nhã ý gửi cho Gấu đọc, một thành viên trong BBT sửng
sốt la lên,
làm sao mà ông này đọc khủng khiếp như thế, và dịch khủng khiếp như
thế, thì giờ
ở đâu mà ông ta làm được!
Một độc giả Tin Văn, rồi một văn hữu quen thuộc, cũng mail, dịch ào ào
viết ào
ào như thế, tôi không thể nào làm như vậy được!
Chỉ đến bây giờ, Gấu nghĩ rằng, như vậy cũng đã phần nào, giới thiệu
được cái phần cốt yếu của
thế kỷ tàn
nhẫn, hung bạo, độc ác, và sẽ có những người tiếp tục…Có thể lo vài
việc riêng được rồi!
Y thể
như có người ra lệnh, thôi cho mày nghỉ, sắp xếp hậu sự đi là vừa!
Ui chao, giá mà mượn được ý này, của thi sĩ Joseph Huỳnh Văn, để diễn
tả tâm trạng của Gấu, những năm vừa qua, thì thật là tuyệt vời:
Khép tím
một Dòng Thơ
Vì đêm mai…
thổ huyết
đọc Lời Sầu
|
|