*


Trên Blog NL thấy có đi một đường chê Raymond Carver.

Có thể, nếu không có cái tay biên tập, số phận Ray sẽ khác. Nhưng không có bột làm sao nên hồ.
Với riêng Gấu. Carver có những bài thơ thần sầu. Czezlaw Milosz cũng nhận ra điều này, và có những dòng thật là đẹp về Ray, trong tuyển tập thơ của ông.
Rushdie cũng vậy.

Raymond Carver

Trên TV đã từng đăng thơ Carver. Từ Fires, từ báo, tạp chí. Bữa nay chơi luôn cả tập.
Hà, hà!
Ông này, đời cũng thê lương chẳng kém gì Scott Fitzgerald.
May tí chót đời cũng đơ đỡ.


Thơ RC rất đỗi thê lương, và nỗi cô đơn đến với chúng ta, rất đỗi bất ngờ. Trong thơ ông có nỗi buồn cháy da cháy thịt, nhưng không phải là do mất 1 người thân, thí dụ như bài sau đây, GCC thật mê.

Chiều tối

Tôi câu cá 1 mình
vào buổi chiều tối mùa thu tiều tụy đó,
Màn đêm cứ thế mò ra.
Cảm thấy,
mất mát ơi là mất mát
và rồi,
vui ơi là vui,
khi tóm được một chú cá hồi bạc,
mời chú lên thuyền
nhúng 1 cái lưới bên dưới chú.
Trái tim bí mật!
Khi tôi nhìn xuống làn nước xao động,
nhìn lên đường viền đen đen của rặng núi
phiá sau thành phố,
chẳng thấy gợi lên một điều gì,
và rồi
tôi mới đau đớn làm sao,
giả như sự chờ mong dài này,
lại trở lại một lần nữa,
trước khi tôi chết.
Xa cách mọi chuyện.

L'AUTRE VIE

Et maintenant l'autre vie.
Celle où on ne fera pas d'erreurs.
Lou LIPSITZ.

Cõi Khác

Nào, bây giờ là cõi khác

Cõi đếch có lầm lẫn


*

Mới tậu, hàng qua tay [second-hand] (1)

Thằng chả sống ở đâu đó, giữa mộng và thực
“He lived in a state somewhere between reality and a dream”
Luơng tri biểu chúng ta, những sự vật trên thế gian này chỉ hiện hữu tí ti, và cái thực tại thực thì chỉ ở trong mộng.
“Common sense tell us that the things of the earth exist only a little, and that true reality is only in dreams”
Charles Baudelaire
Dedication of Les Paradis Artificiels (1860)

RC ngỏm vì rượu, giả như hầu hạ Cô Ba của Gấu, cũng đặng!
[Note: Ray bỏ được rượu, nhưng sau đó, chết vì ung thư]

Một câu thật tuyệt của RC, trong Sổ Tay:
“Tớ đếch biết tớ muốn cái gì, nhưng mà lúc này tớ muốn nó, I don’t know what I want, but I want it now”.

Còn 1 cái tít của 1 chương sách trong tiểu sử RC, tặng Sông của NNT, thì thật là tuyệt, tuy chưa đọc Sông, nhưng đọc điểm Sông:
Where Water Comes Together with Other Water:
Nơi Nước Quần Tụ, và Quần Tụ với Nước Khác
Hay là chơi luôn cái tít của Thảo Trần, Nơi Dòng Sông Chảy Về Phía Nam!

RAYMOND CARVER

1938-1988

Raymond Carver was one of the best-known American short-story writers, but also an excellent poet. Death from cancer interrupted his work at a moment of full development, after he had overcome his alcoholism. I couldn't read this poem on Alexander the Great without thinking of his biography, to which, besides, he refers

WINE

Reading a life of Alexander the Great,
Alexander whose rough father, Philip, hired Aristotle to tutor
the young scion and warrior, to put some polish
on his smooth shoulders. Alexander who, later,
on the campaign trail into Persia, carried a copy of
The Iliad
in a velvet-lined box, he loved that book so
much. He loved to fight and drink, too.
I came to that place in the life where Alexander, after
a long night of carousing, a wine-drunk (the worst kind of drunk-
hangovers you don't forget), threw the first brand
to start a fire that burned Persepolis, capital of the Persian Empire
(ancient even in Alexander's day).
Razed it right to the ground. Later, of course,
next morning-maybe even while the fire roared-he was
remorseful. But nothing like the remorse felt
the next evening when, during a disagreement that turned ugly
and, on Alexander’s part, overbearing, his face flushed
from too many bowls of uncut wine, Alexander rose drunkenly to
        his feet,
grabbed a spear and drove it through the breast
of his friend, Cletus, who'd saved his life at Granicus.
For three days Alexander mourned. Wept. Refused food. "Refused
to see to his bodily needs." He even promised
to give up wine forever.
(I've heard such promises and the lamentations that go with them.)
Needless to say, life for the army carne to a full stop
as Alexander gave himself over to his grief.
But at the end of those three days, the fearsome heat
beginning to take its toll on the. body of his dead friend,
Alexander was persuaded to take action. Pulling himself together
and leaving his tent, he took out his copy of Homer, untied it,
began to turn the pages. Finally he gave orders that the funeral
rites described for Patroklos be followed to the letter:
he wanted Cletus to have the biggest possible send-off.
And when the pyre was burning and the bowls of wine were
passed his way during the ceremony? Of course, what do you
think? Alexander drank his fill and passed
out. He had to be carried to his tent. He had to be lifted, to be put
into his bed.


RAYMOND CARVER
1938-1988

The most classical poem of nonattachment is that of a sudden realization, in a flash, of the shortness of the time one has left to live.
Czeslaw Milosz
Bài thơ cổ điển nhất, về sự tách rời, đếch dính vào cái gì nữa, là về cái phút bất thình lình ngộ ra, về tí mẩu thời gian còn lại, và sau đó là ngỏm, của 1 con người.

THE COBWEB

A few minutes ago, I stepped onto the deck
of the house. From there I could see and hear the water,
and everything that's happened to me all these years.
It was hot and still. The tide was out.
No birds sang. As I leaned against the railing
a cobweb touched my forehead.
It caught in my hair. No one can blame me that I turned
and went inside. There was no wind. The sea was
dead calm. I hung the cobweb from the lampshade.
Where I watch it shudder now and then when my breath
touches it. A fine thread. Intricate.
Before long, before anyone realizes,
I'll be gone from here.

Sợi tơ nhện

Vài phút trước đó, tôi đứng trước hiên nhà
Từ đó, tôi nhìn trời nước
và tất cả những gì đã xẩy đến với tôi trong tất cả những năm tháng đó.
Trời nóng, tĩnh mịch
Con nước xuống
Không tiếng chim
Khi tôi tựa vào bao lơn
Trán tôi dụng vô 1 sợi tơ nhện
Và nó vướng vào tóc tôi
Chẳng ai có thể trách tôi nếu tôi quay vô bên trong  nhà.
Không một chút gió.
Biển chết lặng.
Tôi treo sợi tơ nhện vào cái chao đèn
Và tôi ngắm nó run rẩy, rùng mình, mỗi khi hơi thở của tôi đụng nó.
Sợi tơ nhện mới nhỏ, mịn làm sao. Rối vào nhau.
Lâu, thật lâu, trước khi 1 người nào đó nhận ra.
Tôi đi mẹ từ đời nào,
Ra khỏi cuộc đời này.

RAYMOND CARVER
1938-1988

Just before daybreak, when it is still dark, an electrical blackout causes the speaker to look outside at the landscape, which appears extraordinarily calm. The speaker feels pure inside at that moment. Later the same morning, electricity is restored and "things stood as they had before."
Czeslaw Milosz

Trước bình minh chỉ 1 tị, khi trời đất còn tối hù, một cú mất điện xẩy ra, khiến cái tay phát ngôn viên trong bài thơ dưới đây, nhìn ra bên ngoài, và phong cảnh làm chàng sững sờ: nó thinh lặng một cách lạ thường. Và chàng cảm thấy bên trong chàng mới thanh tẩy làm sao. Sau đó, cũng buổi sáng đó, có điện lại, và thế gian lại “vũ như cẩn”.

THE WINDOW

A storm blew in last night and, knocked out
the electricity. When I looked
through the window, the trees were translucent.
Bent and covered with rime. A vast calm
layover the countryside.
I knew better. But at that moment
I felt I'd never in my life made any
false promises, nor committed
so much as one indecent act. My thoughts
were virtuous. Later on that morning,
of course, electricity was restored.
The sun moved from behind the clouds,
melting the hoarfrost.
And things stood as they had before.

Cửa sổ

Một trận bão hoành hành đêm qua và làm mất điện.
Khi tôi nhìn ra cửa sổ, cây cối thật u minh.
Ngã gục, ngổn ngang, phủ đầy sương muối
Một cơn thinh lặng trùm lên tất cả
Tôi biết hơn thế, bảnh hơn thế.
Nhưng vào lúc đó,
Tôi cảm thấy mình trong đời chưa từng giả đò, hứa nhảm,
Chưa từng làm một hành động bửn.
Tư tưởng của tôi thì thật là thánh thiện
Sau đó một lát, lẽ dĩ nhiên, điện có lại
Mặt trời chui ra khỏi những đám mây
Làm tan lớp sương muối

Và mọi chuyện lại như cũ

Czeslaw Milosz, trong tuyển tập thơ quốc tế của ông, A Book of Liminous Things, chọn hai bài của RC, đều thần sầu, và đều nói đến giây phút đốn ngộ.
Một đốn ngộ chết, và một, sống.

*

Trên TV đã từng đăng thơ Carver. Từ Fires, từ báo, tạp chí. Bữa nay chơi luôn cả tập.
Hà, hà!
Ông này cũng thê lương chẳng kém Fitzgerald

THE OTHER LIFE

Now for the other life. The one
without mistakes.
-LOU LIPSITZ

My wife is in the other half of this mobile home
making a case against me.
I can hear her pen scratch scratch.
Now and then she stops to weep,
then-scratch scratch.

The frost is going out of the ground.
The man who owns this unit tells me,
Don't leave your car here.
My wife goes on writing and weeping,
weeping and writing in our new kitchen.

L'AUTRE VIE

Et maintenant l'autre vie.
Celle où on ne fera pas d'erreurs.
Lou LIPSITZ.

Ma femme est dans l'autre moitié de ce mobile home
dressant un acte d'accusation contre moi.
J'entends son stylo crisser.
De temps à autre elle s'arrête pour pleurer,
ensuite le crissement reprend.

Le sol est en train de dégeler.
Le proprietaire du camping me dit :
Ne laissez pas votre voiture ici.
Ma femme continue d'écrire en pleurant,
de pleurer en écrivant dans notre nouvelle cuisine.
 

Cõi Khác

Nào, bây giờ là cõi khác

Cõi đếch có lầm lẫn

Vợ tớ ở một nửa căn mobile home
Đang gây gổ với tớ
Tớ nghe ngòi viết cào cào, cào cào
Thỉnh thoảng nàng ngưng, để khóc
Rồi lại, cào cào, cào cào

Mặt đất đang tan băng
Người chủ khu nhà biểu tớ:
Đừng để xe ở đây.
Vợ tớ tiếp tục viết và khóc
Khóc và viết trong căn bếp mới của chúng tớ

Carver by Rushdie

Evening

I fished alone that languid autumn evening.
Fished as darkness kept coming on.
Experiencing exceptional loss and then
exceptional joy when I brought a silver salmon
to the boat, and dipped a net under the fish.
Secret heart! When I looked into the moving water
and up at the dark outline of the mountains
behind the town, nothing hinted then
I would suffer so this longing
to be back once more, before I die.
Far from everything, and far from myself.

Chiều tối

Tôi câu cá 1 mình
vào buổi chiều tối mùa thu tiều tụy đó,
Màn đêm cứ thế mò ra.
Cảm thấy,
mất mát ơi là mất mát
và rồi,
vui ơi là vui,
khi tóm được một chú cá hồi bạc,
mời chú lên thuyền
nhúng 1 cái lưới bên dưới chú.
Trái tim bí mật!
Khi tôi nhìn xuống làn nước xao động,
 nhìn lên đường viền đen đen của rặng núi
phiá sau thành phố,
chẳng thấy gợi lên một điều gì,
và rồi
tôi mới đau đớn làm sao,
giả như sự chờ mong dài này,
lại trở lại một lần nữa,
trước khi tôi chết.
Xa cách mọi chuyện
Xa cả chính tôi (1)

(1) Bài trên đây, thì Gấu chọn, trong 1 bài viết trên tờ NYRB, bây giờ không làm sao kiếm ra nguyên tác tiếng Anh, chán thế!