|
Kundera,
người hàng xóm
“Con Mắt và
Ngòi Viết”
Philippe
Labro
Milan
Kundera
Cùng bà vợ
Vera, họ là cặp vợ chồng lặng lẽ nhất của Paris
Ông hàng xóm
của tôi có bộ mặt, một trong những bộ mặt đàn ông đẹp nhất mà tôi đã
từng biết.
Cái mũi, của 1 tay bốc xơ, cái cằm của 1 kẻ nổi loạn, cặp mắt xanh,
những nếp
nhăn mới thật là bảnh, chúng kể, còn hơn tất cả những bài diễn văn,
những gian
nan, vận hạn, thử thách của lưu vong, sự suy tưởng thường hằng và sáng
suốt.
Ông vừa viết
cuốn sách dày 142 trang, và thường xuyên, như những cuốn trước đó, nó
gây tò mò,
hấp dẫn, và có thể, gây bực, những người sẽ ùn ùn, vào đầu tháng Tư
này, tới tiệm
sách để có nó. Mỗi lần ra sách như thế, ông nhà văn kín đáo nhất, giấu
mặt nhất
của văn chương thế giới, một giai thoại sống, trở thành 1 đề tài gây tò
mò to tổ bố, tiếp theo sau là những nghiên cứu, chú giải. Ông ta muốn
nói gì, với những nhân vật giống như mấy tên hề, và cũng thật là dễ
thương đó?
Như thế nào, và tại làm sao ông ta lại giới thiệu, ở ngay giữa những
xen đáng kính, một Fellini khùng, một Kafka phóng túng, một Xì ta lin
và câu chuyện về 24
con gà gô?
Kundera trên
sàn diễn TV Tẩy, chương trình văn học Apostrophe,
Tháng Giêng 1984
Tôi chưa
từng
suy tư về phê bình văn học. Nhà phê bình thì biết gì về điều mà chỉ
tiểu thuyết
mới có thể trả lời?
Milan
Kundera, à Prague, dans les années 1970. L'écrivain a su rappeler que
l'Europe
centrale était cet espace où une « autre modernité» avait eu lieu. ©AFP
L'EUROPE RÊVÉE
DE KUNDERA
Âu Châu
trong mơ của Kundera
L'écrivain
tchèque entre ce mois-ci dans la Pléiade. Installé en France depuis
1975, Milan
Kundera est partout célébré pour avoir ressuscité une Europe centrale
dont
l'identité avait été annihilée par la logique bipolaire. Mais sa vision
de
l'histoire est idéalisée.
VACLAV
BELOHRADSKY. Literarni Noviny.
L’idée d'Europe
centrale aura été le premier grand thème lancé par Milan Kunndera, avec
un
succès surprenant. Avant que l'écrivain tchèque ne s'en mêle, les
éditeurs de
l'Ouest traitaient les œuvres issues de la région comme de simples
témoignages
sur le communisme, pas nécessairement d'une grande importance
littéraire, mais
que le « monde libre » se faisait un devoir moral de publier.
Note: Đây
là
1 bài viết lạ, và hay, về Kundera, từ 1 tác giả ở quê hương của ông.
Số đặc biệt
về K, khi ông được vô ed. Pléiade, ngay khi còn sống. Nhiều bài OK.
K có tới 4 ông thầy: Robert Musil, Herman Broch, Franz Kafka và Witold
Gombrowwiz
K đọc diễn
văn tại Hội Nhà Văn Tiệp, Mùa Xuân Prague
Trên sàn diễn
TV, chương trình văn học Apostrophe của MC, nay là ông Hàn
Goncourt,
Bernard Pivot.
Nhìn mấy ông Thầy của K,
GNV bỗng nhớ câu phán của TTT, nhà văn Mít
chết non, cứ
viết hết thời thanh xuân, là ngỏm.
Không hẳn vậy.
Nhà văn Mít chết non, cứ viết hết thời thanh xuân là ngỏm, tuy nhiên,
đó là do
không có Thầy, không kiếm ra Thầy.
Nhưng cũng
chính TTT khuyên thằng em, mày muốn viết văn là phải kiếm ra Thầy của
mày.
Quả đúng như thế. Gấu không chỉ gặp Thầy, mà còn bị thầy Faulkner tóm
lấy.
Mày kể cho
tao nghe, về Miền Nam Kít Sâu Thẳm của mày…
Gấu bận lo tán em BHD, bèn nhờ Cô Tư & Gấu Cái tả giùm!
« Ce n'était
pas seulement le temps de l'horreur, c'était aussi le temps du lyrisme!
Le
poète régnait avec le bourreau ".
Đâu chỉ là
thời của ghê rợn, của CCRD, của Đấu Tố, của Nhân Văn Giai Phẩm, mà còn
là thời
của thơ ca trữ tình, Mặt Trời Chân Lý Chói Qua Tim, Đường Ra Trận Mùa
Này Đẹp Lắm.
Thời Của Văn Cao: Thi sĩ
lên
ngôi trị vì cùng với đao phủ.
Roman
= poésie antilyrique
Tiểu
thuyết= thơ chống vãi linh hồn!
Milan
Kundera, à Prague, dans les années 1970. L'écrivain a su rappeler que
l'Europe
centrale était cet espace où une « autre modernité» avait eu lieu. ©AFP
Âu
Châu trong mơ của Kundera
Ông
ta hết còn là 1 tác giả của 1 cái xứ ở dưới đó, một xứ CS!
Trung
Âu là 1 ám dụ về phía âm u, une allégorie du côté sombre, của thế kỷ
20, thông
qua, via, sự vinh danh của cái “căn cước thật” của nó.
Tiểu
thuyết, một biểu hiện sáng suốt, une expression lucide, của thế giới.
Nếu
tiểu thuyết là 1 nghệ thuật, thì sự khám phá ra văn xuôi, la prose, là
nhiệm vụ
của nó, và không có 1 thứ nghệ thuật nào khác làm được điều này.
Bài viết
về
K, trên tờ Books, rất thú vị. TV sẽ
post và dịch dọt, nhân ông vô Pléiade.
|