|
Kissinger:
Kiến trúc sư
dởm.
Kissinger đã có lần an ủi ông thầy đau khổ của mình, là tổng thống bị
hạ bệ Nixon: Lịch sử sẽ nhẹ tay hơn, đối với mi, so với mấy người cùng
thời của mi.
Gậy ông đập lưng ông: Lịch sử xem ra quá nặng tay, đối với Kissinger:
Ông trở thành một nhân vật phản diện, anti-heros, trong tất cả những gì
được viết ra, liên quan tới ông, chưa kể nỗ lực của Christopher
Hitchens, trong một chiến dịch nhằm đưa ông ra tòa án quốc tế, như là
một tên tội phạm chiến tranh. [Xin đọc Ngài
Henry thân mến].
Trên tờ TLS số đề ngày 15 Tháng Bẩy, có bài điểm cuốn tiểu sử
Kissinger, mới ra lò, và nhân đó, bàn cuộc chiến Việt Nam.
Tin Văn sẽ giới thiệu trong những kỳ tới.
Sebald by
David Levine, NYRB, số đề ngày 11 Tháng Tám, 2005
Người ghi chú
cô đơn: The Solitary Notetaker.
Khi W.G.
Sebald mất vì tai nạn xe hơi vào Tháng Chạp 2001, ông được
tưởng niệm, như là một trong những nhà văn lớn lao của thời chúng ta.
Tuy nhiên, khi cuốn đầu của ông,
Di Dân, được dịch
ra tiếng Anh vào năm
1996, rất ít người bên ngoài nước Đức biết đến ông. Nhưng liền sau
đó, ông được đón đọc, tác phẩm liên tiếp được dịch, lẹ làng, đến
mức kinh ngạc.
Susan
Sontag đã từng tự hỏi, trên tờ TLS, liệu "văn chương lớn"
có còn không, và bà tự trả lời, còn chứ, Sebald đó.
Tuy nhiên, kể
từ khi ông mất, có nhiều cái nhìn khác nhau về ông.
Lớn lao, số một, giọng không giống ai, vẫn đúng đấy, nhưng đọc kỹ
hơn, gần hơn, nghe ra có nhiều vay mượn. Tác phẩm của ông, có thể nói,
một
nửa là do uyên bác, nửa còn lại, là tưởng tượng và kinh nghiệm của
riêng ông.
Nếu có một nhà
văn vay mượn rất nhiều từ những nhà văn khác, nhưng vẫn
là một thứ đồ zin, đồ xịn, nếu có, thì đúng là Sebald.
Charles Simic,
trên NYRB điểm hai cuốn mới nhất của ông, Campo
Santo, một thứ tiểu
luận, và
Unrecounted,
gồm 33 bài thơ nho nhỏ, của ông, và 33 bức họa, của Jan Peter Tripp.
Họa: Mỗi bức
là một đôi mắt, với sự chính xác, của hình chụp: Proust,
Rembrandt, Beckett, Borges... Chủ đề của họa: Miệng thì tốt, để nói
dối, trong khi mắt, khó nói dối. Bất cứ mắt đang mơ mộng, hay suy tư,
chúng đều vọng một tí ti sự thực, nào đó. Dưới mỗi đôi mắt, là một bài
thơ mini. Thí dụ, dưới cặp mắt của Maurice, chú chó của Sebald, là:
Please
send me
the
brown overcoat
from
the Rhine
valley
in
which at one time
I
used to ramble
the night.
[Hãy gửi cho tôi
cái áo choàng mầu nâu
từ thung lũng sông Rhine
mà có lần tôi mặc dạo đêm].
Thơ của
ông thực sự cũng khó mà gọi là thơ. Như nhà
phê bình Andrea Kohler chỉ ra, đó không phải là ngụ ngôn, mà cũng chẳng
phải thơ. Chỉ là những cú xổng chuồng, thoáng chốc, của tư tưởng, của
hồi nhớ, những khoảnh khắc loé sáng, ở mép bờ của cảm nhận.
Và đây là một
bài thơ mini thật thú vị:
Người
ta nói,
Nã
Phá Luân mù mầu
[color-blind]
Máu
đối với ông ta,
thì
xanh như lá cây.
Tưởng niệm
Sebald
Câu trả lời của Kafka.
... but we make no mistake: Kafka is not Kafka-ism... For the [sterile]
old question: why write?
Marthe Robert's Kafka substitutes
a new question: how wrtite?
And this how exhausts
the why: all at once
the impasse is cleared, a truth appears. This is Kafka's truth,
this is Kafka's answer [to all those who want to write]: the being of literature is nothing
but its technique. (1)
Roland Barthes: Kafka's Answer.
Câu văn trên, Hai Lúa đọc,
bằng nguyên bản tiếng Tây, ngay vào lúc chập choạng bước vào cõi văn,
quả là một câu văn mặc khải.
Về già, Hai Lúa hiểu thêm ra là, cái mà Kafka gọi là kỹ thuật đó, chính
là đạo, đạo ở đời.
Viết, đối với mấy tên nhà văn nhà thơ, là một đạo ở đời.
Theo nghĩa đó, Nguyễn Du viết, chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài.
"Chữ tâm kia", chính là kỹ thuật của nhà văn, vậy.
(1) Tạm dịch:... Nhưng chớ có lầm: Kafka không phải là chủ nghĩa
Kafka.... Đối với câu hỏi cũ kỹ, kiệt mọi đường sinh đẻ, tại sao viết?, [tác phẩm] Kafka của Marthe Robert
thay bằng câu hỏi mới viết thế
nào? Và chính cái thế
nào quật cho cái tại sao
một trận mê tơi, đến kiệt thở. Và thế là cùng tắc thông, sự thật xuất
hiện. Sự thật của Kafka, câu trả lời của Kafka [cho tất cả những ai
muốn viết]:
Hữu thể [Linh hồn]
của văn chương, chính là kỹ thuật của nó.
NGUYỄN LƯƠNG VỴ
CHIA TAY
Gửi Ngô Thuỷ Phượng
Chia
tay kiếp nầy, chắc gì đâu kiếp
khác
Nhói chút trời
xanh, lỡ nhịp với em rồi
Lời mây trắng nhuốm
bao mùa luân lạc
Gió thâm tình không
níu được xa xôi
Mấy hôm nay, tôi với NDT đi
giao sách cho anh. Các nhà sách chỉ nhận 10 cuốn, nói, sẽ lấy thêm, khi
bán hết. Hy vọng bán được, vì nội dung khá hay. Chỉ tiếc phần layout
còn một số thiếu sót. NLV.
Cám ơn hai bạn. Tiếc thật, v/v layout. Tôi và NTV đã dò đi dò lại, từng
câu thơ của J. HV.... NQT
Vừa
Đánh Giặc Vừa Làm Thơ
Thư trả lời
hộ Hồ Trường rất
thú vị, trước giờ chỉ nghe có Tay súng tay đàn, hay Tay súng tay cầy,
chứ vừa đánh giặc vừa làm thơ thì chỉ có THT.
Tôi chờ đợi khi ra
khỏi nhà thương, khi đứng ở trước cổng nhà thương
Grall, nhìn ra ngoài đời và khi đó, chiến tranh đã hết.
Những
ngày ở Sài Gòn.
(1) Cao Đình Vưu, tên
cúng cơm của thi sĩ Cao Thoại Châu.
Chiến tranh quả có hết, ở ngay cổng nhà thương Grall.
Điểm tụ tập là
trên đường Gia Long, đối diện nhà thương Grall, xe buýt sẽ bốc người từ
đó. Mật hiệu di tản trên Đài Phát Thanh Quân Đội Mẽo là một mẩu tin
thời tiết, “thời tiết lúc này là 105 độ và còn tăng”, tiếp theo là tám
nốt nhạc, bài Giáng Sinh Trắng.
A
Surprise From
Long Ago
and Far Away
by Dirck
Halstead
Tên Của
Cuộc Chiến I: Sawada
Tên
của cuộc chiến II: Betsy
Viết là
Khiếp
Ký ức Huế
[hay Tên
của cuộc chiến III: Thọ]
Subtle
dissent
of a Balkan bard
Đọc
giữa
hai dòng chữ: Tính ly khai tinh tế của một nhà thơ vùng
Balkan.
Cuộc đời
và tác phẩm của Ismail
Kadare
Ngày
Xưa, Xóm Gà
Hình như, có những chi
tiết, những kỷ niệm, bạn chỉ nhớ lại, một khi
cái khoá an toàn được mở ra.
Ẩn hả, nhớ
chứ
[The
Spy Who Loved Us]
14 15 16
Bass nhắc tới
Greene, coi PXA như từ tác phẩm của Greene bước thẳng
ra. Greene mới là người đưa ra cụm từ lực lượng thứ ba, mà ông cựu thủ
tướng VC Víp Ka Ka nói tới, trong bài phỏng vấn gây chấn động, và do
đó, bị thiến lên thiến xuống. Víp Ka Ka coi DVM thuộc lực lượng thứ ba,
nhưng với Greene, từ này là để chỉ Trình Minh Thế.
Lực lượng thứ
ba là nhóm người mà tay Pyle, người Mỹ trầm lặng, muốn
gặp gỡ, hỗ trợ, coi, đây con ách chủ bài chống lại VC.
|