Nhà văn Việt Nam sẽ không chịu câm miệng
By ALAN RIDING
Duong Thu Huong has been arrested and has seen her books banned. Despite all this, her priority is to denounce the Hanoi government as irremediably corrupt and abusive.
Nhà văn Dương Thu Hương đã bị bắt. Sách của bà bị cấm. Mặc dù vậy, bà vẫn tự giành cho mình cái quyền ưu tiên là lên tiếng tố cáo chính quyền Hà Nội tham nhũng và lạm dụng tới mức độ hết thuốc chữa.
 ạ
Richard Harbus for The New York Times
For 11 years, Duong Thu Huong was not allowed to travel abroad
Mười một năm nay, bà DTH không được phép đi nước ngoài.

Chữ viết thay đổi được điều chi?
"Khi chúng ta tương tư một cuốn sách, nó để cái cốt tuỷ của nó ở trong ta, giống như hạt phóng sạ nằm lại trên cánh đồng, và chẳng làm sao biết được, mùa tới, cây trái sẽ ra sao, nhưng chắc chắn không thể nào vũ như cẩn...."
L'écriture change-t-elle quelque chose?, một bài viết chưa từng được đăng báo, của tác giả Quỉ Thi, Salman Rushdie, lần đầu tiên xuất hiện trên báo Lire, Đọc, số Tháng Sáu, 2005

Site của anh là một trong những site mà người viết thư này hay vào. Tuy không quen, không biết anh, người viết cũng đánh bạo mà xin anh cho vài câu trả lời giùm : Làm cách nào mà anh đọc nhiều, viết thật nhiều, maintain cái site của anh, giữ mối liên lạc bằng hữu và người thân, mà không thức trắng đêm, ngày này sang ngày khác vậy?
Hỏi Thăm
Thơ Văn Độc Giả Tin Văn

Trotsky bị điệp viên của Stalin làm thịt ngày 20 tháng 8 năm 1940. Trong một bài viết tuyệt vời về ông, "Trotsky và cơn tưởng bi thương" (Trotsky and the tragic imagination, in trong Lời và Câm, Language and Silence), George Steiner mô tả cảnh tượng hùm thiêng khi đã sa cơ vẫn... bảnh như thường.
"Sọ vỡ, mặt bạnh, hùm nhẩy lên, ném bất cứ thứ gì vớ được vào tên giết người, sách, lọ mực, luôn máy ghi âm, và sau cùng ném luôn thân hình hùm vào hắn. Chỉ chừng ba hoặc bốn phút... Cuộc chiến đấu cuối cùng của Trotsky. Ông chiến đấu như một con hùm. Ông vật lộn với tên sát nhân, cắn tay hắn, cố giật lấy hung khí, là cái rìu phá băng."
Thù Ngụy, một. Thù Đệ Tứ, mười

---

Nguyễn Huy Thiệp lọt vô chung kết Man Booker!

TLS số đề ngày 1 Tháng Bẩy, mục Sổ Tay, bàn về giải Man Booker Quốc Tế, khác với Booker Prize, dành cho nhà văn Hồng Mao, cho biết một "tin động trời", đối với đám viết lách người Mít: Có tên Nguyễn Huy Thiệp trong danh sách những tác giả thượng hảo hạng, fisrt rate, được ban giám khảo lọc ra để lấy người đoạt giải.
TLS trích lời một ông giám khảo [Alberto Manguel], trên tờ Spectator  tháng vừa qua [Tháng Sáu], "trong danh sách những tác giả thượng hạng... chúng tôi đã phải gạt bỏ Peter Handke, Antonio Lobo Antunes.... Nguyen Huy Thiep, Pascal Quignard, và Christa Wolf, tất cả những người này đều, hoặc chưa được dịch sang tiếng Anh, hoặc đã dịch nhưng nay tuyệt bản".

Về tác giả Kadare, người đoạt giải, [Tin Văn đã loan tin] ban giám khảo dựa trên những bản dịch tiếng Anh, được dịch từ tiếng Pháp, dịch từ nguyên bản tiếng Albania, và điều này làm cho giải thưởng hơi mất giá, [hơi rẻ tiền], theo người bình luận trên tờ TLS.
Rẻ tiền, là 60 ngàn Anh Kim!
Nhưng, với tên Nguyễn Huy Thiệp trong danh sách, quả đúng như Kadare nhận xét, “Danh sách chót không thôi, tự nó đã làm nên một gia đình văn học lạ thường rồi.”
Và, Nguyễn Huy Thiệp kể như đã nhận được giải thưởng, bởi vì Kadare có thể coi như một Nguyễn Huy Thiệp của Albania.
Tin Văn tính giới thiệu bài viết về ông, trên Guardian, khi ông được giải, nhưng nay có bài viết trên TLS, rất thú vị, về ông, sẽ cống hiến các bạn trong những kỳ tới.

---

Subtle dissent of a Balkan bard (1):
Cuộc đời và tác phẩm của Ismail Kadare
Robert Elsie, TLS số đề ngày 24 Tháng Sáu, 2005.
(1) Đọc giữa hai dòng chữ: Tính ly khai tinh tế của một nhà thơ vùng Balkan.

Tướng Âm Binh vs Tướng Về Hưu

Nhưng Kadare biết rất rõ, ba thứ đặc ân đặc quyền như thế, chẳng bền, và chỉ cần một cơn hỉ nộ bất thường của nhà độc tài, là tiêu táng thoòng. Vào cuối tháng Muời 1990, chỉ hai tháng nữa là chế độ độc tài ngủm củ tỏi, Kadare rời Tirana, xin tị nạn chính trị tại Paris, một hành động cho phép ông, lần đầu tiên trong đời, hành sử nghề viết lách của mình, trong hoàn toàn tự do. Những năm sống lưu vong tại Paris khiến ông viết được nhiều, thành công hơn, được công nhận hơn. Sau mười hai năm sống tại  đây, ông trở về lại Tirana.
Mặc dù Kadare vẫn được ngưỡng mộ, như là một thi sĩ tại Albania, danh tiếng quốc tế của ông, là do văn xuôi mà có, đặc biệt là những tiểu thuyết lịch sử. Cuốn nổi cộm đầu tiên của ông, Tướng Âm Binh, nguyên bản tiếng Albania xuất hiện vào năm 1963, bản tiếng Anh, The General of the Dead Army,1963.

---

Tản Văn Không Cần Thứ Sáu
Bồn Chồn

---

NGUYỄN LƯƠNG VỴ
Bây giờ
Vứt mẩu thuốc cuối cùng xuống giòng sông
Mà lòng mình phơi trên kè đá…
(Bao Giờ - Thanh Tâm Tuyền)
Bây giờ mẩu thuốc cuối cùng đã thành sông
Dẫu là sông buồn tênh khô hết nắng
Ta vẫn đi trong âm vang
Nghe lá khóc những cuộc tình đã phai
Vĩ cầm xanh buốt giá
Sài Gòn một thuở muộn màng
Cánh buồm nâu đuối mộng
Phố khuya rờn rợn tiếng ca

---

Chẳng có hạnh phúc trên thế gian này
Nhưng, có bình an
Và tự do....
Pushkin
Liệu có thể để mấy dòng trên, trên tấm bia tưởng niệm thuyền nhân Việt?
Còn câu này, thì dán ở cổng, mỗi làng Việt Nam, như để tưởng niệm,những người ở lại:
"Nếu Không Có Người Ngay, Chẳng Làng Nào Còn".
[Châm ngôn Nga]
D.M. Thomas trích dẫn, trong Solzhenitsyn, thế kỷ ở trong ta

---

Được dạy tôi cũng không áp dụng được. Khi yêu, tôi chỉ muốn ăn tươi nuốt sống người tôi yêu, muốn chiếm đoạt ngay lập tức vật tôi yêu. Cái khoảng cách bà muốn nói ở đây có phải là cái thần thiêng mà con người lúc nào cũng muốn vươn tới? Mệt mỏi, miệt mài vươn tới!
Thánh Simone-Simone Weil và... tui
Sự Câm Lặng
Simone Weil đọc Grimm
Thánh Simone-Simone Weil
- Anh coi thường em quá. Oanh ngăn xúc động dịu dàng nói.
- Rồi em sẽ hiểu, nên để người ta coi thường mình. Kiệt trở giọng giận dữ – Mình là cái quái gì. Anh chỉ mong được mọi người coi thuờng anh…
Thanh Tâm Tuyền: Một Chủ Nhật Khác
Ba trăm năm sau, ai khóc Tố Như?

---

Tự  Kiểm

---

Ngày Xưa, Xóm Gà.
Xóm Gà là một cái tên rất xưa, để chỉ con hẻm Đỗ Thành Nhân, ngay phía sau Toà Thị Chính Gia Định. Phía bên kia, là Nhà Thương Nguyễn Văn Học.
Trong đó có một căn nhà sau đây.

"Vào buổi chiều cuối tháng tám, hắn còn đứng trước một căn nhà trong hẻm ngoại ô, nhìn qua cửa sổ, đèn trong nhà thắp sáng nhưng mọi người đi vắng, cất tiếng gọi."
Thanh Tâm Tuyền: Tựa Bếp Lửa lần in thứ nhì

---

Một thời vô song
1 2
"Bao nhiêu thế hệ trải qua, và Miền Nam chúng ta đã biến những người phụ nữ thành những bà mệnh phụ. Những vị phu nhân. Thế rồi Chiến Tranh xẩy ra, và biến những vị phu nhân đó thành [vợ mấy tên Ngụy, sĩ quan cải tạo] những hồn ma."
Faulkner: Absalom, Absalom!