Tribute

1
2
3

Ghi chú trong ngày

Đêm giữa ban ngày.

Cái tít nguyên thuỷ của nó là Vòng tròn xấu xa, “The Vicious Circle”, và Daphne đổi lại, như trên, khi K bị nhà cầm quyền Anh giam giữ tại nhà tù Pentonville. K. tỏ ra thích cái tít này, mà ông nghĩ, từ Milton: Oh, dark, dark, dark, amid the balze at noon, nhưng nguồn của nó, qua Daphne, từ Book of Job.

Chỉ 1 cuốn sách, với bạn quí của nó, là cuốn Trại Loài Vật, mà Âu Châu không bị nhuộm đỏ, và Tây Phương thắng cuộc chiến tranh lạnh!

Khi nó vừa mới ra lò, ở Pháp, Sartre ra lệnh cho đệ tử đi từng tiệm sách thu gom, và đốt sạch!

Khủng khiếp thật.
Với riêng GNV, không đọc nó những ngày 1954, chắc là lên rừng, phò HPNT, đúng như lời cầu chúc của 1 đệ tử Thầy Cuốc rồi!
Cái từ khủng khiếp Tẩy Não, brainwashing, 1 cách nào đó, là do Koestler phịa ra!

*

One result was that Daphne now found it harder to deliver the news that his novel about Rubashov had gone through page proofs and was about to be printed. Actually, she also shrank from telling him because she had changed the title without Koestler's knowledge and felt sure he'd explode. Cape didn't like "The Vicious Circle" as a title, she said, and had chosen "a much worse one" of its own, "Darkness at Noonday." This was a white lie: the title was Daphne's. She had written to him in Lisbon about it, but the letter had never reached him, and now she had to tell him in person. When she stammered out the new title, now metamorphosed into Darkness at Noon, he surprised her by giving his approval. Koestler thought the title was a quotation from Milton's Samson Agonistes-"Oh dark, dark, dark, amid the blaze of noon," an attribution that has persisted to this day-but Daphne's inspiration had been the Book of Job: "They meet with darkness in the daytime, and grope in the noonday as in the night."
Darkness at Noon, a bleak book about a prisoner in solitary confinement, was published in December 1940, while Koestler was in solitary confinement in Pentonville. The irony wasn't lost on its author. Having written much of it in a detention camp, he had come to feel that prison was the perfect metaphor for Europe in 1940, and also, for too many, a brutal reality. The claustrophobic jail smell that clings to every page of Darkness at Noon and contributes so richly to its overpowering atmosphere of doom was the fruit not just of Koestler's imagination but of his bitter experiences in French and Spanish jails. 

ON THE LITERAL LEVEL, Darkness at Noon is about the personality, experiences, and thoughts of a veteran revolutionary leader, Nikolai Rubashov, languishing in jail and being harshly interrogated on charges of treason. After lengthy confrontations with two different interrogators and a period of self-examination in his cell, he decides to make a full confession of guilt, knowing all the while that his alleged crimes are the invention of his investigators and that he is innocent. He knows that his sentence will be death, but finally agrees to it because it is a logical conclusion of his lifelong belief in revolutionary ideals, and the last service he can perform to demonstrate his loyalty to the party.
    On a metaphorical level, Darkness at Noon is an image of life in the Soviet Union (though the name of the country where the action unfolds is never mentioned) and of the life that was promised Europe if either the Communists or the fascists came to power. Koestler's inspiration was the Soviet show trials, of course, and one of the questions he set out to answer was, how did the party do it? How could such prominent party leaders as Kamenev, Zinoviev, Radek, and Bukharin be brought to the point where they confessed to the most fantastic crimes in open court and in the full glare of publicity? His answer, controversial to this day, was that it was a matter not simply of physical coercion (though Koestler was aware of that dimension too) but of intense psychological pressure, backed by the threat of coercion. This more subtle pressure drew on the prisoners' deepest beliefs in the revolutionary cause and in its flag bearer, the party, to undermine their personalities and break their will. It was an early form of brainwashing (the term had not been invented yet), and Koestler was one of the first to recognize its importance in Soviet political practice.
    In the course of the novel, the interrogator Ivanov (Rubashov's former friend) seizes on Rubashov's disillusionment with party policy to show that Rubashov is "objectively" an enemy. "You openly admit that for years you have had the conviction that we were ruining the Revolution; and in the same breath you deny that you belonged to the opposition and that you plotted against us. Do you really expect me to believe that you sat watching us with your hands in your lap-while, according to your conviction, we led country and Party to destruction?" Rubashov is trapped by his own words and by his former actions as a party leader. Ivanov reminds Rubashov that Rubashov is responsible for the deaths of two activists, Comrade Richard and Little Loewy, and indirectly responsible for the arrest and death of his former secretary and lover, Arlova. What is one more death-his own-in the service of historical inevitability? Good cop Ivanov is replaced by bad cop Gletkin (modeled on the GPU officer Koestler had seen in Baku), who brutally insists that Rubashov confess in excruciating detail to instigating a plot to assassinate "No.1." The whole thing is a fiction, and Rubashov is appalled by the naked cynicism of the demand, but through sleep deprivation and confrontations with an alleged assassin he is brought to admit that "objectively" he is guilty too, for (in a Dostoyevskian flourish) the putative assassin is Rubashov's "logic made flesh." Rubashov meekly signs the elaborate connfession drawn up for him by Gletkin, is tried publicly, and is sentenced to death.
    Though ostensibly a composite of Bukharin, Radek, and Trotsky, Rubaashov also incarnates the Koestler of 1938-39. He is the party zealot who suddenly awakens to the fact that his iron faith has been based on a lie, that the ideals to which he has clung have been betrayed, and that the utopia he sought can never be realized by the movement to which he belongs. Koestler's imagination transposes his floundering in Baku, his doubts in Kharkov, and his vacillations in Spain into a powerful intellectual thriller about loyalty and betrayal, and symbolically accepts the logic of Franco's supposed death sentence on him as morally justified by his own revolutionary sins. By reenacting these events in the novel, he pronounces a death sentence on his own ideological past and ideals.
Koestler drew not only on his experiences in Seville but also on Eva's account of her prison experiences in Moscow. One aspect of Eva's story that Koestler used to powerful effect was her account of tapping clandestine messages on cell walls (in the novel it is on the water pipes). In one particularly harrowing scene (drawn in part from Koestler's memories of Seville) the prisoners listen in horror as a tortured comrade is dragged, whimpering, on his way to execution, and they communicate this emotion first by taped messages and then by a sustained drumming on cell doors; and this tapping starts up again in the final moments before Rubashov himself is led off to exxecution.
    Throughout the novel, Koestler's personal anguish, his profound desire to recant and repent his sins, infuses the narrative with a confessional force that is totally appropriate to its subject matter, while Rubashov's descent into hell has a terrifying logic that is irresistible. He is like the hero of a Greek tragedy, condemned by his own character flaws to die. There is no way out. Yet, in a work where there is virtually no uncertainty about the outcome, the suspense is astonishing. It is the suspense of not knowing how Rubashov will arrive at his end, accompanied by the hope that he will somehow, miraculously, evade the bullet. Koestler's inspiration here was the Dostoyevsky of Crime and Punishment and The Brothers Karamazov, and he even imported some of Dostoyevsky’s Christian imagery into his narrative.
    On publication, the novel struck Koestler's more astute left-wing readers with stunning force. "Who will ever forget the first moment he read Darkness at Noon?" wrote Michael Foot later. "For socialists especially, the experience was indelible. I can recall reading it right through one night, horror-struck, overpowered, enthralled. If this was a true revelation, a terrifying shaft of darkness was cast over the future no less than the past." Wickham Steed regarded it as "the most devastating exposure of Stalinist methods ever written," and Kingsley Martin, in the New Statesman, pronounced it "one of the few books written in this epoch which will survive it." A pro-Communist critic, John Strachey, finding the book's message "a bitter pill to swallow," said he was overwhelmed by its terrifying logic. R. D. Charques (anonymously) in the Times Literary Supplement was one of the few at the time who perceived the underlying theme of the "growing likeness between the Soviet regime and the Nazi regime."
    Orwell thought the book "brilliant as a novel and a piece of prison literature," but was more interested in it as an explanation of the Moscow show trials and as an excuse to attack western leftists for accepting the trials as genuine than as a work of literature (it was to be another four years before Orwell concluded it was "a masterpiece"). Other reviewers were puzzled by the novel's unusual form. "The book is long drawn out, full of repetitions and marred throughout by its obscenity and irreligion" was one's verdict. The book had few characters, most of them with no first names, and, apart from Rubashov, none was described in any detail. It wasn't exactly a psychological novel, nor an allegory, nor a satire, and the plot was hard to follow. It was that unfamiliar thing in Britain and America at the time, a novel of ideas and a moral fable, with an unfamiliar dialectical method of argument-and very little love interest of any kind.

Michael Scammell: DARKNESS UNVEILED
Koestler: The Literary and Political Odyssey of a Twentieth-Century Skeptic

Tưởng Niệm Koestler

Why western authors are in love with Mother Russia

Tại sao nhà văn mũi lõ mê Mẹ Nga?
Ui dào, tưởng chuyện gì: mảnh đất mầu mỡ cho giả tưởng.

 

Đêm giữa ban ngày

Sự thực, chẳng có một ông Mai Thảo / Nguyễn Đăng Quý nào được CIA tuyển dụng. chọn trước. “Cài, cấy.” Sự thực, cũng chẳng có một ông Duy Thanh nào vì tế nhị phải “chối từ” thân thế.

Sự thực, đôi khi đơn giản tới mức độ gây “buồn lòng” cho những người thích thêu dệt, với óc trinh thám, tiểu thuyết.

Sự thực chỉ là: Nếu không có người mẫu Trúc Liên, không có “Thiếu nữ từ tranh bước ra” thì, chưa chắc đã có Graham Tuckers. Mà, không Graham Tuckers, phải hiểu, đồng nghĩa với việc không có Sáng Tạo!

DTL.com

GNV cũng không tin là, Mai Thảo, khi nhận tiền của me -xừ Tuckers, biết, tiền của Xịa!

Bởi vì ngay Koestler, khi nhận tiền của Mẽo dựng lên cái gọi là Hội nghị vì Tự do văn hóa, cũng không biết, đó là tiền của Xịa, như trong cuốn tiểu sử K, của Michael Scammell, cho biết.
K nghĩ tiền của Bộ Ngoại Giao hay [Chương Trình] Marshall Fund. Và theo ông, không đủ chi xài, vì vậy, ông kêu gọi những nhà văn góp vốn thêm!

Làm gì có chuyện MT là nhân viên của Xịa, chuyện "cài cấy", và, sự thực cũng đâu có đơn giản như DTL ngây thơ viết.
Sự thực, là, tiền của Mẽo, và Mẽo ở đây, là Xịa!

DTL vs GNV

Hội Nghị Tự Do Văn Hoá, The Congress for Cultural Freedom, do Koestler thành lập, được tờ L’Observateur của Tây gọi là KKK: Koestler’s Kultur Kongress. Và ông cũng được CIA tuyển mộ, và ăn lương hàng tháng, on the payroll of the CIA, như… MT, đối với đám VC quốc tế!

Thanh Xuân


Gấu có lần ngồi ăn phở với đấng bạn quí NXH tại Tiểu Sài Gòn.
Khi đó bạn quí dọn lên San Jose rồi, nghe tin Gấu qua, bèn xuống thăm, hoặc, nhân xuống thăm Tiểu Sài Gòn, nghe Gấu qua, bèn gặp.
Cùng lèm bèm về thơ DTL.
Gấu có phán: Bạn DTL có rất nhiều đòn.
Nếu ra đòn, ‘anh yêu em’ không ăn, thì đánh vào "người chị, người mẹ, cô em gái, hay bậc nữ thánh, nữ bồ tát chuyên cứu vớt kể lầm lạc", ở nơi người phụ nữ, là thế nào cũng gục!
Bạn quí phì cười, gật gù: Đúng, đúng quá!
*
Hồi mới ra trường Bưu Điện, 1960 hay 61, Gấu làm việc tại Ty Trung Ương Cơ Xưởng Vô Tuyến Điện, số 11 Phan Đình Phùng. Từ phía cổng cơ xuởng trông ra là con đường Phạm Đăng Hưng. Bên phải, building số 5, của đám Tây ở. Bưu Điện mướn tầng trên cùng, đặt mấy đài VTĐ. Quá nữa, là số 3, Đài phát thanh Sài Gòn. Ra trường Bưu Điện, Gấu làm việc tại Cơ Xuởng số 11. Hai năm sau, qua số 5 làm việc tại Đài Liên Lạc VTĐ thoại quốc tế. Đó là nơi viết Những ngày ở Sài Gòn, sau khi ăn hai trái claymore của VC tại nhà hàng Mỹ Cảnh. [Biết rồi khổ lắm nói mãi].

Khi đó, chưa có trường Bưu Điện. Bọn Gấu phải học nhờ nơi trường Quốc Gia Thương Mại, ngay đầu đường Phạm Đăng Hưng. Nhà thờ Phan Xi Cô cũng ngay đầu đường.

Phiá bên trái cổng cơ xuởng, là khu nhà của các ông lớn Bưu Điện, đa số là sếp, và thầy của Gấu. Phía bên kia đường, là con đường Phan Kế Bính, chạy song song với Phạm Đăng Hưng, cả hai đều đụng với đường Phan Đình Phùng, làm thành hai ngã ba. Cả hai đều là hai con dốc ngắn đổ xuống đường Phan Thanh Giản. Thư viện Văn Hoá Bình Dân nằm trên đường Phan Kế Bính, quán Làng Văn nằm trong khuôn viên thư viện.

Đó là nơi cô bạn tổ chức tiệc cuới, vào một đêm Gấu trực tại Đài, cũng gần đó, đang trực, kêu đệ tử coi Đài, xách xe Honda, đi dự, nửa chừng bỏ ra về, rồi xách xe Honda cứ thế chạy miết xuống tới tận cầu Sài Gòn, tính lao luôn xuống!

Từ số 11, đi tới 1 chút, tới ngã tư Phan Đình Phùng/Đinh Tiên Hoàng, quẹo phải tới quán Con Ve Sầu, La Cigale, chủ Tây, vừa là nhà hàng ăn, vừa có sàn nhẩy, lâu lâu, Gấu có ghé, đôi khi, những lần trực đêm.
Khu này là giang sơn của Gấu, Gấu Đa Kao, thì cứ gọi vậy cho tiện.

Ui chao, chỉ đến khi ra được hải ngoại, một bữa tình cờ đọc hai câu thơ của DTL:

Em đi áo lụa mềm lưng phố,
Có động lòng thương kẻ cuối đường

Toàn cảnh trên đột nhiên sống lại, rõ mồn một.
Khủng khiếp đến nỗi, Gấu có cảm tưởng, hai câu thơ, là từ con dốc ngắn bò ra!

Bà hoàng hậu trong Alice lạc xứ thần tiên, có tài nhớ hai chiều, nhớ quá khứ, và nhớ cả tương lai.
Đúng là trường hợp hai câu thơ của DTL, đối với Gấu, theo nghĩa, thời gian có thể đảo ngược, reversible.
Cái bữa Gấu ‘sống cuộc biệt ly, đau nỗi đau' cô bạn đi lấy chồng đó, chỉ hoàn tất, ‘viên mãn’, chung cuộc…  khi hai câu thơ của DTL xuất hiện.

DTL chơi với bạn là số 1, chưa từng thù ghét, nói xấu bất cứ 1 tên bạn nào.

Và là 1 trong  2 người bạn, thực sự mừng, khi GNV sống lại. Anh nói, mày đúng là tái sinh, lần gặp lại ở Tiểu Sài Gòn, 1998, khi vợ chồng Gấu qua lần đầu, nhân dịp xb Lần Cuối Sài Gòn.
Người kia là thi sĩ Viên Linh.