|
Ghi
chú
trong ngày
Short but sweet
Ngắn nhưng ngọt
LYDIA DAVIS
makes for an inspiring choice for the Man Booker International prize,
awarded
last night in London*. Though she is hardly a household name, her work
has been
disproportionately influential and enjoys a devoted following. She is
best
known for her short stories, which are crisp, spare, incisive and slyly
funny.
They tend to be very short—a couple of lines or a couple of pages—which
has the
effect of distilling their power. This makes her collections easy to
dip into
and seductive to copycats. But efforts to replicate her stylishly
compact
storytelling tend to be humbling. I'm reminded of a Picasso drawing of
a
woman's behind, created with four lines: its evocative simplicity is
all the
more frustrating for the way it is impossible to recreate.
A good
example is the story “Almost Over: Separate Bedrooms” from her
collection
“Samuel Johnson is Indignant” from 2001. This is it, in full: “They
have moved
into separate bedrooms now. That night she dreams she is holding him in
her
arms. He dreams he is having dinner with Ben Jonson.”
The effect
is funny, poignant, with enough subtlety to save it from being a
literary
punchline. For this reason it would be a mistake to call her a
"writer's
writer", as this implies a lofty fussiness, more worthy of respect than
affection. Rather, her stories win readers over instantaneously, if
they are
capable of resonating at all.
Back in
2009, when her American publisher Farrar, Straus and Giroux published
“The
Collected Stories of Lydia Davis”, I had the opportunity to profile Ms
Davis
for Intelligent Life magazine, in which I praised her "almost clinical
way
of handling the knots and frayed edges of an over-active mind". I
enjoyed
probing her own over-active mind in a cute coffee shop in upstate New
York; the
piece can be found here.
As it
happens, Ms Davis beat out nine other nominees to take home the £60,000
($90,000) award, including Marilynne Robinson, an American author and
another
personal favourite (run, don't walk, to read both "Gilead" and
"Housekeeping"; both reward patience). Ms Robinson also made time to
meet with me for a profile for Intelligent Life, in which I praise the
way her
"work is heavy with yearning, full of the beauties and sorrows of the
everyday, and the odd existential glimpse of something much lighter or
darker".
Ms Davis will
be publishing another story collection with FSG, called "Can’t and
Won’t", in spring 2014. Past winners of the prize include Ismail
Kadaré,
Chinua Achebe, Alice Munro and Philip Roth.
Lydia,
David, 1 bà “nội trợ”, quả là 1 chọn lựa “yên sĩ phi lí thuần”,
inspiration, của
giải thưởng văn chương Man Booker, được tổ chức đêm qua tại London. Nội
trợ, tuy
nhiên, trong cái cõi nhỏ bé đó, bà có tí độc giả, có tí ảnh hưởng. Bà
được
biết nhiều nhất, qua những truyện ngắn, chúng sinh động, thanh đạm nếu
không muốn nói, ốm o, gầy còm, sắc bén, và tếu táo 1 cách ranh mãnh.
Chúng đều nhắm
gầy còm mãi đi, nghĩa là càng ngắn bao nhiêu càng tốt bấy nhiêu – vài
dòng, hay
vài trang - đủ để chiết ra quyền năng của chúng. Điều này khiến tuyển
tập truyện
ngắn của bà thật dễ chìm xuồng, và dễ dụ kẻ khác bắt chước – cái này
Mít đã từng
làm rồi, thứ truyện “thoáng 1 phát”, như “tia chớp”, như trên Dà Mùi có
thời
khoe nhặng lên, nhưng toàn là đồ dởm - và
quả đúng như thế, với bà này: mọi cố gắng để mô
phỏng, lập lại cách kể
chuyện “stylish compact” [tạm dịch: kết thành 1 khối duyên dáng nhờ văn
phong]
đều có thể trở thành khúm núm, hèn mọn. Tôi bèn nhớ đến Picasso, vẽ
"cái đằng
sau" của một phụ nữ, chỉ cần đúng bốn nhát: cái sự đơn giản của nó lại
làm bùng nổ
ra, cái sự bất khả, đến phát điên lên được, trong tái tạo [cái lưng
tuyệt trần đời đó]!
Thí
dụ thật bảnh là truyện ngắn “Hầu như xong: Phòng Ngủ Riêng”, từ tuyển
tập
“Samuel Johnson Bực”, 2001. Trọn cả truyện, là vầy: “ Bây giờ, họ chơi
phòng ngủ
riêng. Đêm đó Gấu Đực mơ cầm tay Gấu Cái, tìm cái sẹo, vì nhầm với Cô
Bạn”!
Hà
hà!
Stories
by much-acclaimed American writer, some just a sentence long, praised
for
vigilance 'down to the very word'
Man
Booker về tay 1 bà Mẽo, một nhà văn với truyện [cực] ngắn, vài truyện
chỉ là 1
câu văn dài, được ca ngợi vì cái sự cảnh giác, thận trọng đến tận [lỗ]
chân
lông của 1 từ.
Mấy
nhà văn nhà thơ Mít, nhất là mấy đấng thường trực ị thơ văn mỗi ngày và
đùn lên mấy diễn đàn không rành tiếng Mít, nên đọc bà này.
Và cũng
nên nhớ câu của Cioran: Tôi mơ tưởng 1 thế giới ở đó người ta có thể
chết chỉ
vì 1 cái dấu phảy. (1)
(1)
l'homme...
"rêve d'un monde où l'on mourrait pour une virgule", voit
dans le style une facon de concilier le doute et la grandeur.
Patrice Bollon: Cioran: Le style, remède au désespoir?
Tạp chí Văn Học Pháp, số đặc biệt về Hư vô chủ
nghĩa.
Con người,
"mơ tưởng một thế giới, ở đó người ta có thể chết chỉ vì một dấu phẩy",
nhìn thấy ở văn phong một phương cách hoà giải hồ nghi và cao cả.
Gấu chép câu này để tặng
mấy ông chưa từng tập viết văn, chưa từng có
giấc mơ,
làm sao viết ra một bài văn, chỉ để sửa đi sửa lại, nó.
Thử hỏi triết gia Cioran đọc, thí dụ, những câu sau đây, thì ông sẽ còn
mơ tuởng
sáng ngủ dậy biến thành người Việt, không phải thứ thường, mà là thứ...
khoa bảng,
nữa không ?
Trong một dip trước đây chúng tôi đã có dịp
giới thiệu nhà
văn Mỹ
Richard Powers và quyển The Time of Our Singing/Thời Chúng Mình Ca Hát
xuất bản
năm 2003. Không đầy 3 năm sau, vào tháng 6 năm nay, nhà văn này vừa cho
ra mắt
quyển tiểu thuyết thứ chín The Echo Maker. Ở Mỹ cũng như ở nhiều xứ
sử dụng
Anh ngữ cũng như ở Đức, Richard Powers thuộc loại nhà văn được giới
độc giả
văn chương cũng như văn giới chờ đọc tác phẩm mới. Nhà văn Mỹ lão
thành John
Updike cho rằng có thể coi Richard Powers có tầm cỡ của
Thomas Mann
và Thomas Pynchon. David Foster Wallace cũng cho rằng Richard Powers là
người
viết tiểu thuyết tầm cỡ nhất hiện nay của Mỹ. Nhiều nhà phê bình
văn
chương đặt câu hỏi tại sao cho đến bây giờ mà người ta vẫn còn chưa
chịu trao
giải Pulitzer về Văn cho Richard Powers. Trong giới phê bình có người
tuy nhìn
nhận quả thực Richard Powers là một nhà văn tài năng nhưng cũng chỉ ra
một khuyết
điểm là trong phần lớn những tiểu thuyết Richard Powers nặng phần
tư tưởng
và nhẹ phần nhân vật. [? ? ?] Để đáp ứng lời phê bình này trong
The Time
of Our Singing. và kế tiếp trong tác phẩm mới nhất The Echo Maker
Richard
Powers đã cho người đọc thấy sự cân bằng giữa tư tưởng và nhân vật.
Nguồn
Gấu đã nói, tay này không mê tiếng Việt, hoặc bị bệnh nói lắp. Nhà văn
lão
thành Mỹ, thì nói lắp thành nhà văn Mỹ lão thành, "có dịp" xong rồi,
lại "dịp có". Riêng đoạn " Ở Mỹ cũng như ở nhiều xứ sử dụng
Anh ngữ cũng như ở Đức", thì quả là hết thuốc chữa !
Đã chót thì phải chét. Gấu cố dọn dẹp thật sạch, coi mấy ông này có còn
bĩnh ra
nữa hay không.
*
THE ECHO
MAKER
Kẻ Gây Tiếng
Vang..
GCC mới coi
lại bài viết của Thầy Đào. The Echo Maker, Thầy dịch, như trên, là…
nhảm.
Ấy là vì kẻ gây tiếng vang, tiếng Mít nó có nghĩa khác, thí dụ, Thầy
Kuốc chẳng hạn, đúng
là kẻ gây tiếng vang.
Nôm na là nổ!
Ở đây, nó có nghĩa, kẻ làm ra tiếng dội, echo.
Không phải
Thầy dốt tiếng Anh, mà là, tiếng Mít!
Cái vụ Hậu Vệ,
là cũng do dốt tiếng Mít mà ra. Hai ông Trùm không thích những từ người
khác dùng
rồi, tiền phong, khai phá, mở đường… NO, cũ hết rồi, thế là
bèn... Hụt Vệ!
Mới thật!
Series: My
hero
My hero:
Lydia Davis
Người hùng của
tôi: Bà Nội Trợ Lydia Davis
by Ali Smith
As mighty as
Kafka, as subtle as Flaubert, as epoch-making as Proust – Davis's short
stories
are a celebration of the fertile mind.
Hùng vĩ như
Kafka, chi ly như Flaubert, “người tạo thời đại” như Proust- những
truyện ngắn của
Davis là 1 ngợi ca cái đầu mầu mỡ.
|
|