|
Roberto
Bolaño 'would much rather have been a murder
cop'
Được hỏi, nếu không làm nhà
văn, thì làm gì, Bolano cho biết,
“chắc chắn” sẽ làm một tay cớm hình sự, “trở về phạm trường, một mình,
vào ban
đêm, và không sợ con ma nào”.
Được hỏi nếu bị mấy thằng cha
phê bình nắn gân, thì sao, ông nói, cứ mỗi lần có
thằng nào chê tôi viết dở là tôi chỉ muốn khóc, bò lê bò càng trên sàn
nhà, vò
đầu bứt tai, hết viết nổi, hết thèm ăn, bớt hút thuốc, tập thể thao, đi
ra bãi
biển cách nhà cũng không xa, hỏi đám hải âu, mà tổ tiên của chúng đã
từng ăn
cá, cá đã từng rỉa thịt Ulysses: “Tại sao ta? Tại sao? Ta đâu có… ‘xoa
đầu, nắn
chim’ nhà phê bình nào đâu?” [Ta đâu có làm điều gì tai hại cho mi?]
Hà, hà!
Exile
Roberto Bolaño
Lưu vong không
có nghĩa là biến mất, mà là co rúm lại, thu mình mãi lại, từ từ hay mau
lẹ, sao
cho nhỏ mãi đi, cho tới khi “đạt thân”, nghĩa là, có cái chiều cao thực
của mình,
cái chiều cao thực của cái ngã, cái tôi, cái tao, cái mày. Swift, sư
phụ của lưu
vong, hiểu rõ điều này. Với ông, lưu vong là từ bí ẩn dành cho cái từ
thông thường
là “đi”.
Giang hồ.
Journey.
Vặt, hay không vặt.
[Cậu có “đi”
không, má mì đầu tiên Gấu biết trong đời, hỏi Gấu, và Gấu hùng dũng lắc
đầu: Tôi
không đi!].
Rất nhiều người,
trong số những lưu vong, oằn lưng với nỗi đau hơn là lý do rời bỏ, sẽ
vứt bỏ câu
phán của sư phụ Swift.
Mọi văn chương,
bất cứ thứ chó nào, nếu đúng là văn chương, đều cưu mang trong nó,
cái gọi là
lưu vong, cho dù nhà văn khăn gói lên đường bỏ chạy quê hương vào lúc
hai mươi,
tóc còn xanh mướt, hay là cả đời chưa rời nhà.
Who Would Dare?
Roberto Bolaño
Ai Dám ?
The
books that I remember best are the ones I stole in Mexico City, between
the
ages of sixteen and nineteen....
Ðọc,
là GNV nhớ những lần chôm sách ở 1 tiệm cho thuê truyện ở Chợ Hôm, Hà
Nội....
Tính
dịch bài này, nhân tiện đi một đường thú tội trước bàn thờ nhưng bạn NL
đã
nhanh tay lẹ chân hơn. Thế là lại cất cái vụ thú tội đi, để khi nào
rảnh vậy!
From: PCL
To:
Cc:
Sent: Thursday, August 23, 2001 5:30 PM
Subject: Fw: NQT
Chào anh Trụ,
Thêm một độc giả ‘sensitive’ về chuyến về VN.
Anh có muốn viết trả lời?
PCL
----- Original Message -----
From:
To: vhnt@saomai.org
Sent: Thursday, August 23, 2001 2:07 PM
Subject: NQT
Xin cha`o ca'c ba.n,
Ma^'y tua^`n na`y ddo.c ba'o chi' ha?i ngoa.i cu~ng nhu+ trong nu+o+'c
tha^'y
dda(ng ba`i pho?ng va^'n Nguye^~n Quo^'c Tru.- mo^.t ngu+o+`i co^ng
ta'c vo+'i
qui' ba'o- ve^` chuye^'n vie^'ng tha(m Vn cu?a o^ng ta.
Xin qui' ba'o cho bie^'t y' kie^'n ve^` chuye^.n na`y. DDa^y co' pha?i
la`
ha`nh ddo^ng tro+? ma(.t ba('t tay vo+'i Cs cu?a NQT hay kho^ng?
To^i i't khi le^n tie^'ng ve^` chuye^.n chi'nh tri. nhu+ng vi` to^i la`
ddo^.c
gi?a thu+o+`ng xuye^ng cu?a VHNT online va` ra^'t ye^u me^'n ta.p chi'
na`y
ne^n to^i mo+'i le^n tie^'ng.
Xin tha`nh tha^.t ca'm o+n.
*
Gấu là người đầu tiên xé rào về
đầu thú, vậy mà cho đến nay, vẫn chưa có tác
phẩm nào được VC cho phép in ở trong nước.
Nhưng cứ nghĩ đến cái cảnh mấy ông VC, nằm trong bộ phận kiểm duyệt, sờ
mó, mân
mê, cắt xén chỗ này chỗ kia, lại nghĩ đến câu mụ Tú mắng Kiều, "mầu hồ
đã
mất...", thì lại thương cho nàng Kiều:
Chữ trinh còn một chút này.
Chữ trinh chỉ còn một tí đó,
khiến Sebald mơ mòng, ông đang ở Paris, bị
lột mặt nạ, trơ ra là một tên phản bội tổ quốc [một tên Chống Cộng điên
cuồng...]
*
Vậy mà bạn ta khen VC, chẳng bỏ một chữ nào, của cuốn Sông Côn Mùa Lũ.
Thế cái tội
sờ mó [của quí của] Sông Côn thì
sao?
Sông Côn đã từng được xb ở hải ngoại, có thằng mũi lõ mũi tẹt nào dám
sờ?
Ui chao, sách trong nước thì xin được tự thu hồi, sách hải ngoại thì
khoe không
bỏ một chữ, đúng chuyện khôi hài đen.
Bởi vì, như một người nào nói, xứ sở của một nhà văn, là ngôn ngữ của
người đó.
(1)
(1) "A writer's patria or country, as someone said, is his language.
That
sounds pretty demagogic, but I completely agree with him..."
Roberto Bolano.
Francisco
Goldman trích dẫn, trong bài điểm sách của nhà văn này, trên NYRB
July 19, 2007. Nguyên trong bài cảm tạ khi nhận giải thưởng văn học
1999 Romulo
Gallegos Prize. Đoạn văn như sau:
“A
writer’s patria or country, as someone said, is his language. That
sounds
pretty demagogic, but I completely agree with him….” That is from
Roberto
Bolaño’s acceptance speech for the 1999 Rómulo Gallegos Prize, an award
given
by the government of Venezuela for the best Spanish-language novel of
the year
in Latin America or Spain. Bolaño won the prize for The Savage
Detectives,
his sprawling, exuberant account of two Latin American poets over
twenty-some
years, which made him a literary celebrity and established him as one
of the
most talented and inventive novelists writing in Spanish. Bolaño was
routinely
asked in interviews whether he considered himself Chilean, having been
born in
Santiago in 1953, or Spanish, having lived in Spain the last two
decades of his
life, until his death in 2003, or Mexican, having lived in Mexico City
for ten
years in between. One time he answered, “I’m Latin American.” Other
times he
would say that the Spanish language was his country.
“Although
I also know,” he continued in his acceptance speech, that
it’s true that a writer’s country isn’t his language or isn’t only his
language…. There can be many countries, it occurs to me now, but only
one
passport, and obviously that passport is the quality of the writing.
Which
doesn’t mean just to write well, because anybody can do that, but to
write
marvelously well, though not even that, because anybody can do that
too. Then
what is writing of quality? Well, what it’s always been: to know how to
thrust
your head into the darkness, know how to leap into the void, and to
understand
that literature is basically a dangerous calling.
The
inseparable dangers of life and literature, and the relationship of
life to literature,
were the constant themes of Bolaño’s writings and also of his life, as
he
defiantly and even improbably chose to live it. By the end of that
life, Bolaño
had written three story collections and ten novels. The last of these
novels, 2666,
was not quite finished when he died of liver failure in 2003, which did
not
prevent many readers and critics from considering it his masterwork. It
is an
often shockingly raunchy and violent tour de force (though the phrase
seems
hardly adequate to describe the novel’s narrative velocity, polyphonic
range,
inventiveness, and bravery) based in part on the still unsolved murders
of
hundreds of women in Ciudad Juárez, in the Sonora desert of Mexico near
the
Texas border. (2666 is currently being translated into English
and is
due to be published next year by Farrar, Straus and Giroux.)
Yet
the writer with whom Spanish-language critics have often compared
Bolaño is the
Argentine Jorge Luis Borges, renowned for his singular bookishness, and
for the
metaphysical playfulness, erudition, and brevity of his entirely
asexual
writings. With those comparisons critics have wanted, partly, to
emphasize
their sense of Bolaño’s significance, for Borges is probably the only
Latin …
Gấu tôi tin
rằng, cái ông, sách xin được tự thu hồi, đã hiểu rõ câu văn trên,
dù chưa từng đọc:
Phẩm chất
của cái việc viết là đâm đầu vào bóng đen, là lao
vào chỗ trống không, là hiểu ra rằng, văn chương là một tiếng gọi nguy
hiểm.
*
Obituary Ai Điếu
Roberto Bolaño
Nguồn
|