*



Henri Michaux
French
1899-1984

MY LIFE

You go off without me, my life,
You roll,
And me, I'm still waiting to take the first step.
You take the battle somewhere else,
Deserting me.

I've never followed you.
I can't really make out anything in your offers.
The little I want, you never bring it.
I miss it; that's why I lay claim to so much.
To so many things, to infinity almost…
Because of that little bit that’s missing, that you never bring.

1962

W.S. Merwin: Selected Translations

Đời của Gấu

Mi đi hoang, bỏ ta
Mi lăn vòng vòng
Còn ta, vưỡn đợi bước thứ nhất
Mi lâm trận ở đâu đó,
Bỏ chạy ta

Ta không bao giờ theo mi
Ta không làm sao xoay sở
Với những mời chào, dâng hiến của mi
Cái ta muốn, chỉ tí xíu, mi chẳng bao giờ đem tới
Ta nhớ nó; chính là vì thế mà ta cứ cằn nhằn hoài
Về đủ thứ, về thiên niên, vĩnh cửu….
Chính là cái cuộc bỏ lỡ đó, mi chẳng hề màng tới
*

"Đời của mi hôm nay đâu rồi, sao không đi đón mi?"

Tứ tấu khúc

Thu 2014

What I Overheard

In summer's idle time,
When trees grow heavy with leaves
And spread shade everywhere
That is a delight to lie in
Alone
Or in the company of a dear friend,

Dreaming or having a quiet talk
Without looking at each other,
Until she feels drowsy
As if after too much wine,
And you draw close for a kiss
On her cheek, and instead
Stay with lips pursed, listening

To a bee make its rounds lazily,
And a far-off rooster crow
On the edge of sleep with the leaves hushed
Or rustling, ever so softly,
About something or other on their mind.

Charles Simic

Điều Gấu thoáng nghe

Mùa hạ, lúc rảnh rỗi
Khi cây nặng trĩu lá
Trải bóng lên mọi nơi
Sướng làm sao, nằm
Một mình
Hay với một em thật thân, là Em, tất nhiên, hà hà!

Lơ tơ mơ, hay đi 1 đường chuyện vãn êm ả
Đếch thèm nhìn nhau
Cho tới khi Em uể oải, thờ thẫn
Như thể uống nhiều rượu chát
Và Gấu bèn đi 1 đường nằm sát vô Em
Tính xin 1 cú hôn
Lên má, và, thay vì vậy
Thì bèn cứ nằm yên, môi mím lại, lắng nghe

Một con ong lười biếng lượn vài đường
Hay con quạ, xa hơn con gà trống
Ở ven bờ giấc mộng, cùng đám lá lặng thinh
Hay rì rào nhẹ ơi là nhẹ
Về một điều, hay một điều gì khác, trong hồn.


*

*

THE MIRABEAU BRIDGE

Under the Mirabeau Bridge the Seine
                  Flows and our love
         Must I be reminded again
How joy came always after pain

     Night comes the hour is rung
     The days go I remain

Hands within hands we stand face to face
                     While underneath
             The bridge of our arms passes
The loose wave of our gazing which is endless

      Night comes the hour is rung
      The days go I remain

Love slips away like this water flowing
                Love slips away
         How slow life is in its going
And hope is so violent a thing

      Night comes the hour is rung
       The days go I remain

The days pass the weeks pass and are gone
                    Neither time that is gone
                 Nor love ever returns again
Under the Mirabeau Bridge Flows the Seine

     Night comes the hour is rung
     The days go I remain

1956
W.S Merwin

Cầu Mirabeau

Dưới cầu Mirabeau, sông Seine chảy
Và tình đôi ta
Liệu anh phải nhớ
Niềm vui luôn tới, sau nỗi đau

Đêm tới, giờ đổ
Ngày đi, ta ở

Tay trong tay mặt nhìn mặt
Dưới cầu đôi tay
Sóng uể oải lập đi lập lại
Nhân lên mãi mãi
Ánh mắt thiên thu hoài hoài của đôi ta

Đêm tới, giờ đổ
Ngày đi, ta ở

Tình đi, như nước chảy
Tình đi
Ôi, đời sao chậm lụt
Hy vọng sao hung bạo đến như vầy

Đêm tới giờ đổ
Ngày đi, ta ở 

Ngày đi, tháng đi
Thời gian không đi
Tình không bao giờ trở lại
Dưới cầu Mirabeau sông Seine chảy

Đêm tới, giờ đổ
Ngày đi, ta ở


20.10.2010

Automne

Dans le brouillard s'en vont un paysan cagneux
Et son bœuf lentement dans le brouillard d'automne
Qui cache les hameaux pauvres et vergogneux 

Et s'en allant là-bas le paysan chantonne
Une chanson d'amour et d'infidélité
Qui parle d'une bague et d'un cœur que l'on brise

Oh! l'automne l'automne a fait mourir l'été
Dans le brouillard s'en vont deux silhouettes grises

Apollinaire

Mùa Thu

Trong sương mù, một người nhà quê đi, chân liềng khiềng
Và con bò của anh ta lừng khừng đi trong sương mù mùa thu
Lấp ló trong lớp sương mù là những thôn xóm nghèo nàn và xấu hổ

Và trong khi đi như thế, anh nhà quê ư ử hát
Một bài tình ca và sự không trung thuỷ
Nói về một cái nhẫn và một trái tim mà người ta làm tan nát

Ôi mùa thu, mùa thu làm chết đi mùa hè
Trong sương mù cập kè hai cái bóng xám

AUTUMN

Automne

A bowlegged peasant and his ox receding
Through the mist slowly through the mist of autumn
Which hides the shabby and sordid villages

And out there as he goes the peasant is singing
A song of love and infidelity
About a ring and a heart which someone is breaking

Oh the autumn the autumn has been the death of summer
In the mist there are two gray shapes receding

W. S. MERWIN



Khong Lo
Vietnamese
medieval, Ly dynasty
died 1119

The Ideal Retreat

I will choose a place where the snakes feel safe.
All day I will love that remote country.
At times I will climb the peak of its lonely mountain
to stay and whistle until the sky grows cold.

1967, translated with
Nguyen Ngoc Bich 

Anonymous

Egyptian
zoth century B.C.

Death is before me today
like health to the sick
like leaving the bedroom after sickness.

Death is before me today
like the odor of myrrh
like sitting under a cloth on a day of wind.

Death is before me today
like the odor of lotus
like sitting down on the shore of drunkenness.

Death is before me today
like the end of the rain
like a man's homecoming after the wars abroad.

Death is before me today
like the sky when it clears
like a man's wish to see home after numberless years of captivity.

1960

Guillaume Apollinaire
French
1880-1918 

THE MIRABEAU BRIDGE

Under the Mirabeau Bridge the Seine
Flows and our love
Must I be reminded again
How joy came always after pain

Night comes the hour is rung
The days go I remain

Hands within hands we stand face to face
While underneath
The bridge of our arms passes
The loose wave of our gazing which is endless

Night comes the hour is rung
The days go I remain

Love slips away like this water flowing
Love slips away
How slow life is in its going
And hope is so violent a thing

Night comes the hour is rung
The days go I remain

The days pass the weeks pass and are gone
Neither time that is gone
Nor love ever returns again
Under the Mirabeau Bridge Flows the Seine

Night comes the hour is rung
The days go I remain

1956


*

*

Lament for the makers: Khóc người làm thơ

ROBERT FROST

NEITHER OUT FAR NOR IN DEEP

The people along the sand
All turn and look one way
They turn their back on the land.
They look at the sea all day.

As long as it takes to pass
A ship keeps raising its hull;
The wetter ground like glass
Reflects a standing gull.

The land may vary more;
But wherever the truth may be-
The water comes ashore,
And the people look at the sea.

They cannot look out far.
They cannot look in deep.
But when was that ever a bar
To any watch they keep?

Không xa mà cũng chẳng sâu

Ném mẩu thuốc cuối cùng xuống dòng sông
Mà lòng mình phơi trên kè đá
TTT

Đám người dọc theo cát
Tất cả quay và nhìn một phía.
Lưng xoay vô đất
Mắt nhìn biển cả ngày.

Con tàu dâng thân lên
Chừng nào nó đi qua
Thân tầu, lóng lánh như mặt gương,
Phản chiếu một hải âu đứng sững.

Đất có thể tang thương như thế nào
Một khi sự thực thì như thế nào đó –
Nước vẫn tạt vô bờ
Và mọi người nhìn ra biển

Họ không thể nhìn xa
Họ không thể nhìn sâu
Nhưng liệu có 1 cái kè đá nào
Cho bất cứ 1 cái nhìn mà họ giữ?

Ui chao đọc bài thơ này, thì bèn nghĩ liền đến bài thơ của Gấu!

*

Biển

Buổi chiều đứng trên bãi Wasaga
Nhìn hồ Georgian
Cứ nghĩ thềm bên kia là quê nhà.

Sóng đẩy biển lên cao, khi xuống kéo theo mặt trời
Không gian bỗng đỏ rực rồi đêm tối trùm lên tất cả

Cát ở đây được con người chở từ đâu tới
Còn ta bị quê hương ruồng bỏ nên phải đứng ở chốn này

Số phận còn thua hạt cát.

Hàng cây trong công viên bên đường nhớ rừng
Cùng thi nhau vươn cao như muốn trút hết nỗi buồn lên trời

Chỉ còn ta cô đơn lẫn vào đêm
Như con hải âu già
Giấu chút tình sầu
Vào lời thì thầm của biển...




Khong Lo
Vietnamese
medieval, Ly dynasty
died 1119

The Ideal Retreat

I will choose a place where the snakes feel safe.
All day I will love that remote country.
At times I will climb the peak of its lonely mountain
to stay and whistle until the sky grows cold.

1967, translated with
Nguyen Ngoc Bich

Trong bài tưởng niệm NTN trên Hậu Vệ, Nguyễn Đạt viết:

Nhà thơ Nguyễn Đăng Thường thấy thơ Nhan trong Thánh Ca “có tí hương vị Rimbaud, một Rimbaud không vô thần”, thì tôi cho rằng, trong bản chất thi sĩ của hai người, Nhan và Rimbaud, ít nhiều có chỗ giống nhau. Tôi biết rõ, Nhan không đọc một dòng thơ nào của Rimbaud, không một dòng thơ dòng văn nào của bất cứ nhà thơ nhà văn nhà triết học nào của phương Tây. Và tôi lại thấy Nhan, trong Thánh Ca, có nhiều hương vị Phạm Công Thiện. Và tôi hiểu, cả hai, Nhan và Phạm Công Thiện: ngôn ngữ của thi sĩ, sản sinh từ cùng một ly nước, một ly nước có chất cà phê hay men rượu mà cả hai đã uống.
Source

Theo Gấu, thơ NTN chẳng có tí Rimbaud, mà cũng chẳng có tí PCT, nhưng rõ ràng là có chất Thiền, một thứ Thiền của Việt Nam.
Trước 1975, tình cờ GNV có đọc một bài thơ của anh, viết về một nhà sư Việt Nam, sư Không Lộ, hình như vậy, trên Thời Tập, và như còn nhớ được, chất Thiền mạnh lắm.

Theo như trí nhớ tồi tệ của GCC, bài thơ của Nguyễn Tôn Nhan, về Không Lộ, có cái ý “thét lên 1 tiếng lạnh hư không”, chắc là bài thơ trên, được W.S. Merwin và Nguyễn Ngọc Bích chuyển qua tiếng Mẽo

Nơi thần sầu để rút dù

Tớ sẽ chọn một nơi mà rắn [độc hay không độc] cảm thấy an toàn
Cả ngày tớ sẽ mê cái “lost domain” xa xôi đó
Tớ sẽ leo lên cái đỉnh núi trơ cu lơ của nó
Đếch thèm tìm bản chúc thư [của MT], hay xác con gấu, hay con cáo gì gì đó [của Hemingway]
Mà để hét lên 1 tiếng lạnh hư không!

Osip Mandelstam

LENINGRAD

Russian

1891-1938

I've come back to my city. These are my own old tears,
my own little veins, the swollen glands of my childhood.

So you're back. Open wide. Swallow
the fish oil from the river lamps of Leningrad.

Open your eyes. Do you know this December day,
the egg yolk with the deadly tar beaten into it?

Petersburg! I don't want to die yet!
You know my telephone numbers.

Petersburg! I've still got the addresses:
I can look up dead voices.

I live on back stairs, and the bell,
torn-out nerves and all, jangles in my temples.

And I wait till morning for guests that I love,
and rattle the door in its chains.

Leningrad. December 1930

1972, translated with
Clarence Brown
W.S. Merwin
 

I returned to my city, familiar to tears,
to my childhood's tonsils and
varicose veins.

You have returned here-then swallow
the Leningrad street-lamps' cod-liver oil.

Recognize now the day of December fog
when ominous street-tar is mixed with the yolk of egg.

Petersburg, I do not want to die yet
I have your telephone numbers in my head.

Petersburg, I still have addresses at which
I will find the voice of the dead.

I live on a black stair, and into my temple
strikes the doorbell, torn out with flesh.

And all night long I await the dear guests,
and I jangle my fetters, the chains on the door.

[Osip Mandelstam, Selected Poems, translated by David McDuff. Cambridge: River Press, 1973, p.111] (1)

Tôi trở lại thành phố của tôi, thân quen với những dòng lệ,
với cơn đau thịt thừa trong cổ họng thuở ấu thơ,
và chứng chướng tĩnh mạch

Bạn đã trở về đây - vậy thì hãy nuốt
dầu đèn phố Leningrad

Hãy nhận ra bây giờ ngày tháng Chạp mù sương...

Petersburg, tôi chưa muốn chết
Tôi có số điện thoại của bạn ở trong đầu Petersburg,
tôi vẫn có những địa chỉ, tại đó, tôi sẽ tìm ra tiếng nói của những người đã chết...



*

Nhà thơ nhà nước Mẽo, đã từng đợp Pulitzer, nhưng còn là 1 dịch giả thần sầu. Gấu thèm cuốn này lâu rồi, bữa nay đành tậu về. Ông còn một cuốn dịch thơ haiku của Buson, cũng mới ra lò, 2013, Gấu cũng thèm lắm!

*

W. S. MERWIN
1927-

The following poem inspires us to reflect on what seldom crosses our minds. After all (literally after all), such an anniversary awaits every one of us.
Bài thơ sau đây gợi hứng cho chúng ta, về cái điều hiếm chạy qua đầu chúng ta.
Nói cho cùng, "kỷ niệm cái chết của tôi" đâu bỏ quên, bất cứ ai?

Czeslaw Milosz

FOR THE ANNIVERSARY OF MY DEATH

Every year without knowing it I have passed the day
When the last fires will wave to me
And the silence will set out
Tireless traveler
Like the beam of a lightless star
Then I will no longer
Find myself in life as in a strange garment
Surprised at the earth
And the love of one woman
And the shamelessness of men
As today writing after three days of rain
Hearing the wren sing and the falling cease
And bowing not knowing to what

Note: Đọc, thì cứ như là đang đọc, bài ai điếu GCC trên túi áo ngực bạn quí!
Chán thế!