CAMEO APPEARANCE

I had a small, nonspeaking part
In a bloody epic. I was one of the
Bombed and fleeing humanity.
In the distance our great leader
Crowed like a rooster from a balcony,
Or was it a great actor
Impersonating our great leader?

That's me there, I said to the kiddies.
I'm squeezed between the man
With two bandaged hands raised
And the old woman with her mouth open
As if she were showing us a tooth

That hurts badly. The hundred times
I rewound the tape, not once
Could they catch sight of me
In that huge gray crowd,
That was like any other gray crowd.

Trot off to bed, I said finally.
I know I was there. One take
Is all they had time for.

We ran, and the planes grazed our hair,
And then they were no more
As we stood dazed in the burning city.
But, of course, they didn't film that.

Charles Simic

Cameo Apperance: Sự xuất hiện của 1 nhân vật nổi tiếng, trong 1 phim….

CAMEO APPEARANCE

Tớ có cái phần nhỏ mọn, không nói
Trong cuốn sử thi đầy máu của dân tộc tớ.
Tớ là một trong cái nhân loại
Bị bom, oanh tạc, pháo kích, và bỏ chạy té đái!
Từ xa, vị lãnh đạo của chúng tớ lúc đó, hình như là Sáu Dân thì phải
Gáy như 1 con gà trống, từ ban công dinh Độc Lập
Hay là thằng khốn nào đóng vai Sáu Dân vĩ đại?

“Tớ đó”, tớ nói với lũ con nít
Tớ bẹp dí, giữa một người đàn ông
Hai tay băng bó, cùng giơ lên
[Sao giống TCS quá, khi chào mừng Sáu Dân,
sau khi ca Nối Vòng Tay Lớn?]
Và một bà già miệng há hốc
Như thể bà muốn chỉ cho coi một cái răng của bả.

Đau thật. Nhức nhối thật.
Hàng trăm lần, tớ coi đi coi lại You tube,
Không chỉ 1 lần
Liệu họ nhận ra tớ không nhỉ,
Trong cái đám đông ở Dinh Độc Lập bữa đó?
Thì cũng như mọi đám đông xám xịt,
Bè lũ Cách Mạng 30 Tháng Tư,
Đứa nào cũng có 1 cái băng đỏ ở cánh tay!

Thôi đi ngủ, tớ sau cùng phán
Tớ biết, có tớ ở đó.
Một cú [cameo appearance]
Họ đâu có thì giờ, 1 cú là đủ rồi.
Chúng tớ chạy, và những chiếc trực thăng thổi tóc chúng tớ,
Như muốn giật chúng ra khỏi đầu.
Và rồi chẳng còn gì hết
Chẳng còn máy bay trực thăng
Khi chúng tớ đứng bàng hoàng trong Sài Gòn bốc cháy.
Nhưng, tất nhiên, lũ khốn VC có bao giờ cho nhân loại coi cảnh này!
Hà, hà! 

WHAT THE GYPSIES TOLD MY GRANDMOTHER WHILE SHE WAS STILL A YOUNG GIRL

War, illness and famine will make you their favorite grandchild.
You'll be like a blind person watching a silent movie.
You'll chop onions and pieces of your heart    
        into the same hot skillet.
Your children will sleep in a suitcase tied with a rope.
Your husband will kiss your breasts every night
        as if they were two gravestones.

Already the crows are grooming themselves
        for you and your people.
Your oldest son will lie with flies on his lips
        without smiling or lifting his hand.
You'll envy every ant you meet in your life
        and every roadside weed.
Your body and soul will sit on separate stoops
        chewing the same piece of gum.

Little cutie, are you for sale? the devil will say.
The undertaker will buy a toy for your grandson.
Your mind will be a hornet's nest even on your
        deathbed.
You will pray to God but God will hang a sign
        that He's not to be disturbed.
Question no further, that's all I know.

Charles Simic

Fri, January 21, 2011 2:25:39 PM
From:
To: 

Note: Hồi hôm ngồi buồn dịch chơi.

K

Những người gypsies* đã nói gì với Bà tôi khi bà còn nhỏ

Chiến tranh, bệnh tật và nghèo khó khoái dùng mi làm cháu ruột
Mi sẽ giống như con mù ngồi xem một phim câm
Mi sẽ băm hành và luôn cả tim mi
        trên cùng một chảo nóng
Con cái mi sẽ ngủ trong cái hòm rương cột thắt bằng dây
Chồng mi sẽ hôn ngực mi hằng đêm
        như thể đó là hai bia mộ

Chưa chi mà mấy con quạ đã rỉa lông rỉa cánh
        chờ mi và dân mi
Con trai cả của mi sẽ nằm với đám ruồi bu trên miệng,
        không cười, không nhấc nổi bàn tay
Mi sẽ ganh tị với mỗi con kiến mi gặp trong đời,
        và với ngay cả ngọn cỏ dại bên đường
Thân mi, và linh hồn mi sẽ ngồi trên hai thềm nhà cách xa nhau
        mà nhai cùng một miếng kẹo cao su

Này bé xinh, mi có bán thân không ? Quỷ sứ sẽ hỏi mi.
Gã chủ nhà hòm sẽ mua một món đồ chơi cho thằng cháu nội ngoại của mi.
Tâm trí mi sẽ như đang nằm trong tổ ong vò vẻ ngay cả lúc mi
        sắp chết
Mi sẽ lạy xin Thượng Đế, nhưng Thượng Đế sẽ treo bảng
        'cấm không được quấy rầy'
Đừng hỏi chi thêm nữa . Ta chỉ biết vậy thôi . (1)

* Dân du mục, thường hay làm nghề bói toán

Tks. Many Tks. Chúc Tết luôn, cả hai. NQT

Stalin & Hitler:
Mass Murder by Starvation

Sát nhân tập thể bằng bỏ đói

The disadvantage of smarts :
[Dịch...  đểu: Sự bất lợi của những tên khôn như... Bắc Kít]
Khôn quá bất lợi. Thánh nhân đãi kẻ khù khờ.

Saint Exupery writes; “Voici mon secret.  Il est très simple: on ne voit bien qu’avec le cœur.  L’essential est invisible pour les yeux.”
Đây là bí mật của tôi: Người ta chỉ nhìn tốt với trái tim. Cái gọi là yếu tính, mắt không nhìn được
Saint Exupéry
Note: Bài viết này tuyệt quá. TV sẽ dịch liền tù tì.

SATOSHI KANAZAWA là Độc giả về Quản lý của Trường Luân Đôn về Kinh Tế và Khoa Học Chính Trị, và “Honorary Research Fellow” Bộ môn Tâm Lý Học của Birkbeck College, University of London. Ông đã viết trên 80 bài viết, xuyên qua địa hạt tâm lý, xã hội, khoa học chính trị, kinh tế, nhân chủng và sinh học. Bài viết thật bảnh của ông, "Tại sao mấy tên tự do và vô thần thì thông minh nhiều hơn" (2010). Cuốn sách mới nhất của ông, "Nghịch lý thông minh: Tại sao lựa chọn thông minh thì ít khi khôn khéo"

Về thuận lợi tiến hoá, thông minh cho chúng ta cái gì, nếu có?

Sự thể là, những người ít thông minh thì lại bảnh hơn trong xoay sở mọi chuyện. Trong môi trường cổ đại, thông minh tổng quát chỉ giúp trong việc giải ra một vài vấn đề có tính mới mẻ về mặt tiến hóa.

Ông muốn nói tổ tiên của chúng ta thực sự đếch cần phải… lý giải?

Tiến hóa trang bị con người những giải pháp dành cho trọn một gói những vấn đề về sống sót và tái sản xuất. Tất cả những gì con người phải làm là [“Đảng bảo sao thì làm vậy”, hà hà ], ứng xử theo những đường hướng qua đó tiến hóa đã “chỉ định, tạo khuôn, ra mẫu….” cho họ để mà làm – ăn thức ăn nào thấy ngon, làm tình với em nào sướng nhất, hấp dẫn nhất. Tuy nhiên, đối với một số vấn đề mới mẻ, tiến hóa cũng trang bị cho con người 1 thứ thông minh tổng quát, nhờ nó, tổ tiên của chúng ta có thể giải được chúng. Những vấn đề mới mẻ thì không nhiều, và cách xa nhau nhiều, giữa chúng.
Cơ bản mà nói, khi phải đối đầu với đại thảm họa, họa hoằn lắm mới xẩy ra, tổ tiên của chúng ta bèn lôi cái thông minh tổng quát ra xài.

 Liu Xiaobo

For 17
Beijing, deep in the night, 6/1/1991
Second anniversary offering for 6/4

Dedication: At home, you didn't listen to the protests of mother or father and escaped through the small bathroom window, then the flag you raised collapsed, age 17. I'm still alive, already 36. Now, facing your departed spirit, being alive is a crime, writing you a poem a further disgrace. The living should really shut their mouths and listen to the graves speak. Writing you a poem I'm not worthy of. Your 17th year transcends all speech and man-made structures.

I'm still alive
with a name of some disrepute
I possess neither courage nor qualifications
holding a bouquet of flowers or a poem
walking toward the smile of 17

I know
17 bears no bitterness

17 tells me
life's simple without extravagance
as if gazing across a boundless desert
no need for trees no need for water
no need for the adornments of flowers
simply endure the tyranny of the sun

17 collapses on the path
the path disappears
17's long sleep underground
is as serene as a book
17 comes into the world
and is attached to nothing
save the pure white innocence of the age 

17 stops to breathe
and miraculously doesn't despair
A bullet's fired, crosses a mountain pass
churns the sea into madness
among the many flowers, there's only
a kind of colorful transience
17 doesn't despair
will not despair
17 takes love unfulfilled
and gives it to the white-haired mother

The mother who kept your 17th year
locked in the safety of home
The mother who beneath the red
five-starred flag, cut off from the dignity
of family blood-ties, awakened
the dying spirit in your eyes
She carries the will and testament of your 17th year
wanders among the graves
Whenever she's about to collapse
17 uses the breath of its departed spirit
to brace her
and show her the path

Age transcended
Death transcended
17th year as ever-
lasting

Võ Phiến - Thơ dịch

Võ Phiến
— Bạn nghĩ thế nào về thơ dịch?
— Tôi nghĩ: Thơ dịch không phải là thơ, dịch thơ không phải là dịch.

Note:

Bài viết này là bài đầu tiên GCC đọc VP, khi ra được hải ngoại, đăng trên 1 tờ báo địa phương, tờ LV, ở Toronto. Một cuộc đối đáp giữa VP và bạn thơ của ông là nhà thơ NHN, và GCC nhớ, có 1 độc giả góp ý, theo người này, ông nói sao chứ, thơ dịch đầy ra, làm sao nói không có thơ dịch. Và GCC còn nhớ, là VP không thèm trả lời, ra ý, mi ngu lắm, lặng yên mà nghe người lớn bàn về thơ!
Cái ý của VP, trong bài viết, thơ không thể dịch được, thì cũng đã nhiều người nói rồi. Và còn nói, dịch cái chó gì cũng không được, đâu riêng gì thơ. Dịch là phản mà.
Nhưng trong bài của VP có 1 ý, ngay từ hồi đó, GGC đã nhận ra, quá hay, mà ý này mới đúng: thơ dịch thì thành 1 bài thơ khác rồi.
Đúng!
Đẩy quá ý này, thì ra cái ý, của rất nhiều người, trong có Borges, mà GCC phát biểu ở đây, theo cách của GCC:

Một bài thơ làm ra là để chờ...  được dịch.
Tất cả những bản dịch, thì đều là...  nguyên bản.
Kể cả những bản dịch sai!

Đây là diễn cái ý, mọi vật hiện hữu để trở thành 1 cuốn sách.
Của chỉ 1 tác giả.

Thế giới hiện hữu để tiến tới một cuốn sách đẹp
Le monde existe pour aboutir à un beau livre.
Mallarmé.

Giả như không có thơ dịch, làm sao chúng ta biết có bài…  Hoàng Hạc Lâu?
Biết có bài Hoàng Hạc Lâu, biết có bản dịch của Tản Đà, làm sao "thiếu" bản dịch của Trần Trọng San, thí dụ?

Ý của VP,  truy đến tận cùng, còn là do đầu óc thiển cận, và qua cái đầu óc thiển cận, lòi ra cái tinh thần địa phương, quá nữa, quốc gia, chủng tộc.

Thua xa đám đệ tử của Bolano, khi hỏi Thầy, tại sao chúng ta phải đọc "những vị Thần của chúng ta", [tức đám mũi lõ], qua bản dịch? Chẳng lẽ không có sự bình đẳng trong ngôn ngữ?

Cái sự bình đẳng trong ngôn ngữ Google đang làm!
Hà, hà!

GCC có 1 anh bạn, lần đầu nghe, hình như bản Hotel California thì phải, lắc đầu phán, mũi tẹt không thể nào làm nổi bản này.
Phải là mũi lõ!
Đúng!
Mũi tẹt làm gì có nhạc cổ điển?

Stravinski, khi phải lưu vong, đã ở luôn nước ngoài, thấy nhà của mình ở trong nhạc thế giới, trong khi PD phải bò về, là cũng lý do đó: Mít chưa có được cái gì có tính nhân loại, bậc “đỉnh cao”, nằm ở trong nhạc cổ điển, thí dụ.

Kinh nghiệm bản thân: Lần đầu GCC nghe Yanni, cảm nhận, “sống lại cả cuộc chiến”, là nhờ vậy. Tính nhân bản của mũi lõ cao hơn Mít nhiều.
Nhất là so với lũ Bắc Kít,
Nếu không, chúng không tới đâu là biến nơi đó thành bãi đánh hàng!
Hà, hà!