Les choix du « Point »
ROMANS ET NOUVELLES
Duong Thu Huong « Terre des oublis » (Sabine Wespieser)
Stéphane Osmont « Le manifeste » (Grasset)
Jean-Noël Pancrazi « Les dollars des sables » (Gallimard)
Bruno Pedretti « Charlotte, la jeune fille et la mort » (Robert Laffont)
Olivier Weber « La bataille des anges » (Albin Michel)

Tờ Le Point [Thứ Năm, 2 Tháng Ba, 2006],
chọn Sói Cô Đơn dẫn đầu,
với Miền Quên Lãng [Chốn Vắng]

*
Teacher & Jen, March 1, 2006

**
Thời Báo, Time, 6 Tháng Ba, 2006:
10 câu hỏi cho E.L. Doctorow

11 tiểu thuyết của ông kể chuyện lịch sử đã qua của nước Mẽo. Cuốn mới nhất, lẽ dĩ nhiên, vẫn là về nước Mẽo, và, lẽ dĩ nhiên, vẫn là về cuộc Nội Chiến: The March, kể lại cuộc vận động liên quan đến Cuộc Nội Chiến của Tướng Sherman, đã đem đến cho ông giải thưởng PEN/Faulkner, lần thứ hai.

 -Gọi ông sao giờ đây? I-Eo?
-Thì vậy đó. Tên tôi là Edgar, do ông già khoái đọc Edgar Allan Poe. Ông ưa khá nhiều nhà văn tồi. Nhưng Poe đúng là nhà văn tồi bảnh nhất của chúng tôi, và đây là niềm an ủi.

Tại sao Cuộc Nội Chiến?
Làm sao vờ nó cho được, trong bất cứ một câu chuyện nghiêm túc về đất nước này?
Tội lỗi là cũng từ đó mà ra, từ đó mà trở thành. Nó là mẫu máu DNA của chúng ta. 

Hai Lúa tui thành thực tin rằng, "Ba Mươi Năm Nội Chiến Từng Ngày", "gia tài của mẹ để lại cho con" cũng  sẽ.. y chang!

Và nếu như thế, Con Bọ VC sẽ còn lâu lắm mới tiêu diệt được!
Bởi vì nó là mẫu... DNA "của chúng ta"! 

Nhưng, Tại Sao Con Bọ VC?
Câu trả lời, mượn đỡ của Kertesz.

La mythologie moderne commence par une constatation négative : Dieu a créé le monde, l'homme a créé Auschwitz. Auschwitz était possible puisque nous l'avons rendu possible. C'est le reflet de notre vie. Nous pouvons le considérer comme le résultat de notre négligence existentielle.

Huyền thoại hiện đại bắt đầu bằng một khúc xương thật khó gặm: Thượng Đế sáng tạo ra con người. Con người sáng tạo ra Lò Thiêu. 

Les débats de l'Obs
Quel juif suis-je ?
« Il y a longtemps que je ne cherche plus ni ma patrie ni mon identité », nous dit le grand écrivain hongrois, rescapé d'Auschwitz, qui publie deux livres. Par Imre Kertész, prix Nobel de littérature 2002
"Đã lâu rồi tôi không còn tìm kiếm cả xứ sở lẫn căn cước của tôi"
Kertesz: Do Thái thứ gì, tôi?

Có lẽ, chúng ta cũng cần một thứ "lương tâm, ý thức còn trinh" (1), như nhân vật chính trong Không Số Kiếp, khi viết về Lò Cải Tạo, về Cuộc Nội Chiến 30 năm từng ngày.
(1) La plupart des livres sur la Shoah sont écrits à partir d'un savoir ultérieur. J'ai voulu replonger dans l'instant, retrouver l'état d'une conscience vierge
Chữ của Kertesz, trong bài viết. Tin Văn sẽ có bản dịch, trong những kỳ tới.

Ghi chú:
Về bức "Chết trong bụi đỏ", như trong bài viết, cũng của Sawada. Gấu nhớ lộn sang một bức tương tự, của một nhiếp ảnh viên Mẽo, được treo tại văn phòng UPI thời kỳ đó.
Nhân đây, xin lỗi mấy ông VC Bảo tàng viện! NQT
Mưa rụng tim mưa rụng tim
Mỹ Từ Pháp
Vĩ Thanh
Nguyễn Lương Vỵ
"O mon Dieu, donne à chacun sa propre mort, / donne à chacun la mort née de sa propre vie / où il connut l'amour et la misère." Rilke
[In magazine littéraire n° 308 - Mars 1993]
Cầu xin Trời hãy ban cho mỗi con người một cái chết riêng của người đó/ cái chết nẩy sinh từ cuộc đời của chính người đó/ một cuộc đời mà người đó hiểu, thế nào là tình yêu, thế nào là khốn cùng.
“Mọi người bắt đầu gọi nó, một cuộc chiến bẩn thỉu nho nhỏ. Bẩn thì vẫn bẩn nhưng nho nhỏ thì hết rồi… Đừng vùi dập nó. Đây là cuộc chiến độc nhất mà chúng ta có”, một tên phi công đểu giả Mẽo tuyên bố.
Trân trọng giới thiệu
CD Trần Hữu Hoàng
Em đi áo lụa mềm lưng phố
Có động lòng thương kẻ cuối đường
Nghe qua NĐT, nhà thơ họ Lê đau nặng.
Cầu Chúc mọi điều OK. NQT
Trong mớ tiếng động rào rào hỗn độn, lúc tạnh ngắt lặng lờ bao bọc, gã Trung Sĩ lõm bõm nghe qua làn sương mù che phủ trí não một vài mẩu sự kiện xẩy ra trong đêm đang được loan truyền bàn tán...
Trong khi ấy, dưới Vũ Đình Trường nhìn thấy bao quát từ trên bãi đậu xe sau nhà Bộ Chỉ Huy, Đại Úy On mặc nguyên đồ trận, áo ngự hàn dã chiến, quấn khăn đỏ quanh cổ, đang chạy bộ lẽo đẽo một mình. Gương mặt y ngước vác như mải ngắm vòm trời đã sáng bạch.
1972-1973
Đà Lạt
11
"a modern Orpheus", Mabel Dodge Luhan ca ngợi F. Scott Fitzgerald, qua cuốn  Cuộc Tình Bỏ Đi. Một Orpheus hiện đại.
Và Archibald Macleish thì la lên: "Great God, Scott... You are a fine writer. Believe it - not me" . Chua Choa, Chúa ơi, Scott, bạn là một nhà văn tuyệt vời. Hãy tin điều đó - không cần tin tôi.

Cuộc Tình Bỏ Đi kết thúc không đến nỗi bi thảm như Một Chủ Nhật Khác.
Cô Thùy, tức Nicole của Scott, sau tái giá.
Nàng nói với ông chồng sau:
-Tôi yêu Kiệt và chẳng bao giờ quên anh ấy.
Ông chồng sau trả lời:
-Lẽ dĩ nhiên là như vậy. Làm sao em quên anh ấy? Mà tại làm sao mà em phải quên anh ấy?

Dick, của Scott, thực sự không giống Kiệt của Một Chủ Nhật Khác. Số mệnh anh ta không đến nỗi bi thảm như vậy.
So sánh gượng, ép, nhưng không hiểu sao, đọc cuốn này, là nghĩ tới cuốn kia.
NQT