Camus ảnh hưởng nhiều lên tôi. Năm 25 tuổi, quyển sách nho nhỏ này [Kẻ Xa Lạ] rơi vào tay tôi. Tôi nghĩ sách mỏng thì rẻ. Tôi không biết tác giả là ai và tôi cũng không có chút nghi ngờ nào lời văn trong quyển sách này sẽ mãi trong đầu tôi. Ở Hung, Người Xa Lạ - L'Etranger được dịch thành “Người dửng dưng” « L'Indifférent ». Dửng dưng trong nghĩa tách rời – tách rời khỏi thế giới này, tách rời với chính mình. Nhưng cũng trong nghĩa vượt qua, có nghĩa là thành một người tự do.

... Đứng trước viên chức mặc đồng phục, nhân vật kể chuyện của tôi chỉ nghĩ đến con rệp đang làm anh ta ngứa ngáy.

---

Giống như Meursault, Kẻ Xa Lạ, Người Dửng Dưng, Kẻ Bên Lề... những nhân vật của Thanh Tâm Tuyền, một khi từ chối một cuộc chiến phải chấp nhận, họ đã "không có một căn cước xác định": Anh ta (Meursault) luôn luôn là anh ta và là một kẻ khác. Trong một bài tựa, Thanh Tâm Tuyền cho biết, đã từng để lên đầu bản thảo cuốn Bếp Lửa, câu của Rimbaud: Tôi là kẻ khác, nhưng sau gạch bỏ, khi đưa xuất bản.
"Đi ra ngoài ấy [ra bưng, theo kháng chiến] thì cũng là một thứ đánh đĩ." [Bếp Lửa], nhưng ở lại thì cũng... không được!

Liệu phải đợi đến khi cuộc chiến chấm dứt, rồi cuộc bỏ chạy tán loạn ra biển, rồi ngục tù, trại cải tạo - cả với người miền bắc thí dụ như một Nguyễn Chí Thiện trước, và sau, một Bùi Ngọc Tấn.... - nhân vật tiểu thuyết Việt Nam mới dần dần định hình: một tù nhân vì lương tâm, một kẻ lang thang, lưu vong, quê mẹ hay không quê mẹ?
Kể từ lúc, "Bữa nay mẹ tôi mất"?
Bữa nay mẹ tôi mất

Nghĩ hoài về ông, sau khi ông mất. Tôi cố gắng gọi tên, bài học ông để lại cho chúng ta. Làm sao mà một người không học xong trung học, chẳng bao giờ học đại học, lại trở thành một thế giá hiển hách đến như thế, quyền uy đến như thế, dưới hào quang rực rỡ của kiến thức, của sự hiểu biết mang tính nhân bản?

Một Chủ Nhật Khác

17
Nhớ lại nụ hôn chậm chạp của hai người, nàng càng không ngăn được nước mắt. Cái vị lãnh đạm kia là điều nàng ngóng đợi bao nhiêu năm đó ư? Cái giây phút nàng nghe rõ tận hơi rượu nồng của Kiệt và tiếng gió chạy trong bụi cỏ bên đường tối, cùng sự giá ngắt của môi má nàng, và hơi thở chờn vờn nơi miệng, là cái giây phút muộn màng của mười hai năm xa cách và là hiện tại của nàng đó ư?

 Chị Phúc của Gấu, con duy nhất của Bác Giáo Thái, ông anh ruột của ông cụ Gấu.
Bà đã từng cảnh cáo Gấu, lần Gấu trở lại đất Bắc, khi chỉ hình ông bố, và huân chương Đảng của ông:
-Cả  lò nhà mày là Cộng Sản. Ra ngoài ấy liệu liệu mà viết!