Ghi
1
2
|
Tội ác giữa lòng Hà Nội
'Other countries
have the
Mafia. In Bulgaria,
the Mafia has the country. '
ATANAS
ATANASOV, a member of parliament, on the nation's history of political
corruption and violence
Time, 3. 11. 2008
Ở
xứ sở khác có Mafia. Ở Bulgaria,
Mafia có xứ sở.
Ui
chao, sao giống xứ Mít thế!
Toàn cảnh Hà Nội trong trận
"đại hồng thuỷ", cú cảnh cáo, cú tổng diễn tập, hay hậu quả của
những đập TQ ở thượng nguồn sông Hồng, hay kết quả của đô thị hóa vô tổ
chức?
Note: Đại hồng thuỷ!
Tuyệt cú mèo! Lâu lắm mới thấy một từ đắc địa do chính VC sử
dụng!
Nhưng cái tít "tội ác" trong lòng Hà Nội mà chẳng tuyệt sao? (1)
(1) NTV, người tặng sách nhà nước, đã từng đề nghị dịch cái tít Heart of Darkness, là, "Giữa Lòng Đen", khi Gấu giới thiệu
nó tới độc giả Tin Văn.
Nhân đọc bài viết của BNT về
NH, mới chợt ngộ ra một điều, những tác phẩm lớn viết về miền đất
này,
là hầu
như đều bắt buộc phải nhìn thẳng vào ngay giữa lòng đen: Bỉ Vỏ của
Nguyên Hồng, Lão Hạc của Nam
Cao, Quê Người của Tô Hoài.
Ngay
từ hồi mới lớn, đọc Quê
Người, là Gấu không làm sao quên nổi được nữa, cái cảnh đòn hội
chợ giáng xuống anh chàng làng kế bên, vì cái tội dám mò bướm làng
chúng ông!
Càng về già, càng gần xuống cái
lỗ, là lại càng sợ!
Không phải cho Gấu!
*
Bỗng nhớ đến Brodsky và nỗi mừng
của ông khi thành phố quê hương của ông được trả lại tên:
Thi sĩ Joseph Brodsky, đứa
con của St. Petersburg, khi được hỏi, ông cảm thấy thế nào, khi biết
tin thành
phố trở lại với cái tên lịch sử của nó; ông trả lời: tôi hạnh phúc quá
chừng,
quá đỗi! Tôi nói điều này với tất cả hân hoan, và không cần một chút dè
dặt,
mặc dù hoàn cảnh trớ trêu, có một thành phố St.
Petersburg
ở trong một Leningrad
Region... Nhưng đừng nghĩ tới chúng ta, mà hãy nghĩ tới những cư dân
hiện thời,
tới những người sẽ sinh ra tại đó. Họ sống trong một thành phố mang tên
thánh,
như vậy chẳng hơn là với một cái tên của quỉ. (Better they live in a
city that
bears the name of a saint than a devil.)
Sài Gòn Phóng Xô Lếch Như Bay
Note: Bài viết này,
hay nhất
là từ" chấn thương"! Tác giả
không thể viết thẳng như Gấu: Đây là hội chứng hậu chiến tranh Việt Nam: Con
người bây giờ ác quá!
Tay này, chuyên viết về cái ác "hậu hiện đại", nhưng không dám nói
thẳng ra như TGM Kiệt, thí dụ, thành thử cứ loanh quanh con người bây
người tha hóa quá.
Nghe báo chí
nói tới đã lâu, song mãi tận kỳ vào Sài Gòn hồi tháng 6 vừa qua, tôi
mới thật
chứng kiến cảnh thành phố kẹt xe triền miên đến vậy. Một tài xế taxi
nói: Bây
giờ thì chẳng ai nhường đường cho ai nữa, ai cũng cố chen lên bằng
được, thành
thử đường càng thêm kẹt. Mà con người sao đối xử với nhau quá tệ. Con
người bây
giờ ác quá!
Từ
hiện tượng kẹt xe ở
Sài Gòn mà lan man, tản mạn, rồi đi đến kết luận con người sao ác quá
thì cũng
có vẻ hơi bị cường điệu. Tuy nhiên, có thể đây mới là đòn ngầm của tác
giả: Bây
giờ thì chẳng ai nhường đường cho ai nữa.
Nói "bây giờ", là đã có một "khác
bây giờ". Đọc bài này, rồi đọc bài
dưới đây nữa, rồi đọc viết về nhân vật Kurtz thì mới trọn vẹn được.
Còn
đây là Kurtz
hiện đại giữa lòng Hà Lội
Kurtz
des ténèbres
[Kurtz của bóng đen]
Con
chim khốn khổ không biết
mình sắp bị giết...
Aujourd'hui,
Kurtz est encore
ici, au fond de notre forêt intérieure indisciplinée et de la nuit de
nos
ténèbres. Et nous sommes toujours en lui. Bertrand Russell fut le
premier à
prévoir que ce grand récit de Conrad résisterait énergiquement au
temps. Pour
Russell, c'est celui dans lequel est le mieux traduite la vision du
monde de
son grand ami Conrad, un écrivain qui s'imposait une forte discipline
intérieure et qui considérait la vie civilisée comme une dangereuse
promenade
sur une mince couche de lave à peine refroidie qui, à tout instant,
peut se
briser et englouutir l'imprudent dans un abîme de feu. Cette conscience
des
diverses formes de démence passionnée à laquelle les hommmes sont
enclins était
ce qui pousssait Conrad à croire aussi profondément à l'importance de
la
discipline.
Kurtz hiện giờ vẫn sống ở đó,
ở Hà Lội. Nơi thăm thẳm, thâm sâu của một cõi thả lỏng mọi tội ác, và
của đêm
đen dài dằng dặc của chúng ta. Nếu Âu Châu có một hậu hiện đại, như là
một thứ
kỷ luật để mà con người ở đó bắt họ phải nhìn thẳng vào tội ác Lò
Thiêu, thì
Mít chúng ta cũng phải có riêng cho mình, một thứ kỷ luật hậu hiện đại!
*
Hậu hiện đại gì cái thứ "quái
trạng", cãi nhau hàng tôm hàng cá đó?
Joseph Conrad adhérait à
la
tradition la plus ancienne, selon laquelle la discipline doit venir de
l'intérieur, puisqu'il s'agit d'une force mentale émise par notre
propre génie
du lieu, le genius loci, autrement dit nous-mêmes. L'homme ne se libère
pas en
donnant libre cours à ses impulsions et en se montrant changeant et
incaapable
de se contrôler, mais en soumettant la force de sa nature à un projet
prédominant, à un code mental d'acier qui sache éliminer sa liberté la
plus
sauvage et le situer dans le cadre d'une vie disciplinée, en faisant
appel aux
desseins intérieurs du génie du lieu.
*
Bien qu'il n'ait jamais
disparu, le courant brun qui coulait rapidement du cœur des ténèbres
vers la
mer en nous emportant sur le fleuve Congo est de retour. Et avec lui
revient le personnage de Kurtz qui, lui non plus, n'a jamais disparu,
ou s'il
l'a fait, il était « parti très loin, comme dirait Kafka, pour rester
ici ».
Thì, tất nhiên, nó chẳng bao
giờ biến mất, cái dòng nước đục ngầu, đỏ như máu, của sông Hồng, chảy
từ trái
tim của bóng đen, là thành phố Hà Nội, ra biển, đưa chúng ta dạt dào
lưu vong,
sau khi thoát hải tặc Thái lan, mãi tít tới miệt Công Gô, và, ăn Tết
Công Gô
xong, lại trở về.
Và cùng về với nó, là nhân
vật Kurtz; anh này, tất nhiên, cũng chẳng hề biến mất, hay là, nếu anh
ta làm
như thế, “anh ta đi rất xa, nói như Kafka, để ở lại đây”.
Ui chao, nghe cảm khái cứ như
thi sĩ Huỳnh Văn Nghệ, và những đấng Yankee mũi tẹt, giang hồ khắp thế
giới, đi
đến đâu là biến nhà người, đất người thành bãi đánh hàng:
Từ thuở mang gươm đi dựng
nước
Ngàn năm thương nhớ đất
Thăng
Long
*
Pourquoi ce roman est-il
devenu un classique indiscutable et non Lord Jim, par exemple, qui est
pourrtant, lui aussi, exceptionnel? Bien qu'il y ait des théories pour
tous les
goûts, j'ose croire que c'est moins à cause de l'influence d'Apocalypse
Now ou
de l'indubitable actualité de ses dénonciations du colonialisme que
parce que
Conrad y conçut un type de modèle narratif qui se répandit dans la
littérature
contemporaine.
Tại sao cuốn tiểu thuyết này
lại trở thành một cuốn sách cổ điển, và điều này không còn phải bàn cãi
chi
nữa, mà không phải là Lord Jim, ngay cả cuốn này, cũng thật là đặc
biệt, cũng
một thứ ngoại hạng? Lẽ dĩ nhiên, chuyện này thuộc về nguyên lý cổ xưa,
từ thưở
có loài người: Rắm ai thì vừa mũi người đó, hay, lịch sự hơn, văn minh
hơn, cứ
có một lý thuyết, là có một khiếu thưởng ngoạn. Tuy nhiên, tôi dám nói,
điều
này không hẳn là do ảnh hưởng của phim Tận
Thế là Đây, hay những lời tố cáo đanh thép chủ nghĩa thực dân thuộc địa
của
Conrad, nhưng mà, Conrad, bằng cuốn này, đã đưa ra một kiểu mẫu tự sự
và nó cứ
thế tràn lan ra khắp một cõi văn chương thời hiện đại.
The
Lessons of the Master
Wounder
And Wounded
Naipaul
không ưa cõi văn của Borges. Ông phán, Borges lôi từ như
'bất tử' ra và chơi với nó, [Borges takes a word like 'immortal' and
plays with
it]. Trong bài viết Argentina và Bóng Ma của Evra Peron, in trong cuốn
Nhà văn
và Thế giới, ông dành cả một chương cho Borges, "Borges và quá khứ
ma", Tin Văn sẽ giới thiệu trong những kỳ tới.
Borges
rất được văn giới
Mít
mê. Nhưng có lẽ đã đến lúc cần 'giải hoặc' Borges, nghĩa là từ bỏ ba
thứ huyền thoại
Thiên Sứ, Tướng Về Hưu, Nữ Thuỷ Thần... để nhìn vào thực tế Mít!
*
He
[Naipaul] disdains the country he came from: “I was born there, yes.
I
thought it was a mistake.” When he won the Nobel Prize, in 2001, he
said it was
“a great tribute to both England,
my home, and India,
the home of my ancestors.”. James Wood
Ông
ta tởm xứ sở mà ông đến từ
đó:
"Đúng rồi, tớ sinh ra ở đó. Nhưng đó là một lỗi lầm". Khi ông được
Nobel, 2001, ông tặng nó cho Anh quốc, nhà của ông, và cho Ấn, nhà của
tổ tiên
của ông.
Ui
chao, giá như mà Gấu có thể
phán như thế, về xứ Bắc Kỳ, quê hương của Gấu!
*
Cái
làng của Gấu, khi ra đi, Gấu
mang theo cùng với mình, toàn là những hình ảnh tuyệt vời về nó.
Trước
hết, là cái bãi cát bên
sông, phía bên kia là Việt Trì, nơi ông via Gấu làm hiệu trưởng
trường tiểu
học, nhiệm sở cuối cùng trước khi ông bị một ông học trò cho đi mò tôm,
bằng cách
lùa Thầy vô bẫy: Mời thầy dự tiệc tất niên, tối 30 Tết.
Bởi
vì Thầy đã cho học trò
nghỉ học trước đó, và Thầy thì cũng đã rời Việt Trì, qua sông, về làng
quê
ăn Tết.
Thế là chúng bèn gửi cái thiệp mời cho bà cụ, do tham phiên chợ Tết
ngày 30,
ở nán lại. Bà cụ về đưa cái thiệp mời cho ông chồng, và ông chồng tất
tả qua sông,
dự tiệc!
Sau
này, bà nội Gấu bèn đổ
cho con dâu cái tội giết chồng, sao mày ngu thế, tại sao không xé cái
thư đi mà
lại đưa cho thằng chồng mày. Gấu nhớ, có lần, bà cụ cầm chổi nện cho bà
mẹ Gấu
một trận tơi bời. Suốt tuổi thơ, Gấu cứ băn khoăn tự hỏi chính mình,
giá mà mẹ
mình xé bỏ, hay đốt bỏ cái thư, không hiểu sự tình sẽ ra sao, chắc là
số phận
gia đình hoàn toàn đổi khác.
Lần
về Bắc, vào năm 2000, Gấu
có đi gặp một bà cô, con ông chú làm trùm VC vùng quê Gấu. Bà cô cho
biết thêm
nhiều chi tiết liên quan tới cái chết của ông via, Gấu mới vỡ
ra, là, không
thể nào tránh được. Cái bẫy giăng ra ‘bảnh’ quá, con mồi vô
phương
thoát ra khỏi!
Nói
rõ hơn, chính con mồi tự động chui vô bẫy!
Y
chang thằng con sau này, cũng bị gài bẫy, và cũng cứ vô tư chui vô!
Ông
cụ Gấu chết vì cái bẫy 'yêu nước' do ông học trò giăng ra, y chang
cả nước sau này bị bẫy "Đường ra trận mùa này đẹp lắm"!
Ông
con cũng bị bẫy, nhưng là bẫy tình!
Bị
chính Gấu Cái gài, và tự động chui vô!
*
“My homeland was a
feeling,
and that feeling was mortally wounded…What we swore to uphold no longer
exists…
There was a world for which it was worth living and dying. That world
is dead”.
Sándor
Márai: The
Candles Burn Down (1)
Quê
Bắc của tớ là một cảm nghĩ,
và cảm nghĩ này bị thương tổn trầm trọng… Điều mà tớ quyết tâm gìn giữ
cho bằng
được, thì đếch còn nữa… Có một cõi Bắc Kít thật đáng sống, đáng chết vì
nó. Cái
cõi đó ngủm củ tỏi mất rồi. NQT
(1)
Cuốn này hình như trong nước
đã dịch, và hình như có tranh chấp về dịch giả?
Một
trong những hình ảnh khủng
khiếp một cách tuyệt vời, hay tuyệt vời một cách khủng khiếp, về bãi
cát ven sông
làng Gấu, nó liên quan đến những phiên chợ chính ở Việt Trì bên kia
sông. Với người
dân trong làng, đó là dịp để họ mang mớ rau, mớ tôm, mớ cá, con gà, con
vịt... qua sông,
bán kiếm tí
tiền, và mua những vật dụng cần thiết cho cuộc sống hàng ngày.
Xế trưa, chiều, về, bãi cát dài,
nóng bỏng, vai gánh nặng, chân trần, người đàn bà mang theo một tầu lá
chuối, và
chạy thật nhanh trên mặt cát, tới khi bỏng không thể chịu được nữa, ném
tầu lá
chuối xuống mặt cát, và đứng lên trên đó, thở.
Những ngày về Hà Nội, được bà
cô cho ăn học, được thưởng thức những món ăn tuyệt vời, vì tuyệt vời và
vì ăn lần
thứ nhất trong đời, nào chiếc bánh mì đũa,
nào thịt nguội hun khói, nào mứt [confiture], Gấu quên hẳn làng của
Gấu, chỉ đến
khi vào Nam, khi đi làm, sống cuộc đời một gã công chức bậc trung, kèm
thêm job
phụ, nhân viên UPI, cái làng của Gấu bắt đầu hành Gấu, và mãi đến năm
2000, trở
về, Gấu mới có dịp thanh toán quá khứ.
Có thể nói, những mối tình với
bất cứ một cô gái Bắc, có thực, như BHD, hay tưởng tượng, rất nhiều
đều là tưởng
tượng, có thể nói, gặp bất cứ một cô gái Bắc nào mà đều muốn mê, muốn
yêu, chỉ để
được gặp lại hình ảnh tuyệt vời thê lương kia, có thể biểu hiện khác
đi, nhưng “yếu
tính”, “bản chất” thì đúng như vậy!
*
“My
homeland was a feeling,
and that feeling was mortally wounded…What we swore to uphold no longer
exists…
There was a world for which it was worth living and dying. That world
is dead”.
Sándor Márai: The Candles Burn Down (1)
Quê Bắc của tớ là một cảm nghĩ, và cảm nghĩ này bị thương tổn trầm
trọng… Điều
mà tớ quyết tâm gìn giữ cho bằng được, thì đếch còn nữa… Có một cõi Bắc
Kít
thật đáng sống, đáng chết vì nó. Cái cõi đó ngủm củ tỏi mất rồi. NQT
(1) Cuốn này hình như trong nước đã dịch, và hình như có tranh chấp về
dịch
giả?
Note: Gấu có tới mấy
cuốn Trái Tim Của Bóng Đen,
nhưng cuốn trên, dành cho học sinh, phần chú thích, thật
tuyệt vời!
Người
Không Mặt:
Tự thuật của Trùm
Gián Điệp Vĩ
Đại Nhất của Chủ Nghĩa CS: Markus Wolf
Some
of these demarches were mistakes; but what
government doesn't make mistakes? As for the others, it is essential to
Wolf's
defense that they served the legitimate aspirations of a legitimate
state. Were
some illegal? Come, come. Every secret service sponsors illegality. You
think
the CIA and British intelligence are Sunday schools?
Thì cũng có những cú trật trìa, hỏng giò, nhưng có chính quyền nào
không lầm lẫn, lúc này lúc khác, vấn về thiết yếu là, tớ phục vụ những
hoài vọng chính đáng của nhà nước chính đáng. Có nhà nước nào không
chính đáng? Nè, mật vụ nào mà không bảo lãnh bất hợp pháp. Bạn nghĩ CIA
và MI là những nhà trường chủ nhật, ngôi nhà của Chúa?
“My
homeland was a feeling,
and that feeling was mortally wounded…What we swore to uphold no longer
exists…
There was a world for which it was worth living and dying. That world
is dead”.
Sándor Márai: The Candles Burn Down (1)
Quê Bắc của tớ là một cảm nghĩ, và cảm nghĩ này bị thương tổn trầm
trọng… Điều
mà tớ quyết tâm gìn giữ cho bằng được, thì đếch còn nữa… Có một cõi Bắc
Kít
thật đáng sống, đáng chết vì nó. Cái cõi đó ngủm củ tỏi mất rồi. NQT
Duc
Huy, Sai Gon
Giờ thì những người luôn luôn
tự hào mình là người Việt Nam
anh dũng kiên cường đã sáng mắt chưa? có thấy những gì mà Đức cha Ngô
Quang
Kiệt phát biểu là ông cảm thấy "nhục" khi cầm tấm hộ chiếu trên tay
chưa?
Tự hào nữa đi, tự hào vì lẽ
giờ cả thế giới đều phải nể Việt Nam là một đất nước tham nhũng đến thế
nào mà
bị cắt cả ODA, tự hào mà "bơi" trên phố mỗi khi mưa về nhé, tự hào mà
cỡi xe như cỡi ngựa chinh chiến trên những con đường đầy rẫy lô cốt
nhé, tự hào
vì không có một dân tộc nào anh hùng như VN dám "đi vào bóng đêm" như
thời trung cổ như vậy.
Tôi thấy rất nhục, rất tủi,
rất xấu hổ, rất đau đớn. Ôi... Việt Nam ơi!
BBC
Còn "Ôi... Việt Nam ơi!", là vẫn... OK! NQT
Ui chao, các thế lực thù nghịch, bọn Chống Cộng điên cuồng hải ngoại,
bọn âm mưu diễn tiến hòa bình chơi nhà nước, nhân dân ta cú này hơi bị
nặng quá! NQT
Đường
ra trận mùa này đẹp lắm
vs Gun Fight at The OK Corral (1)
Có
thể có một tiểu tít kèm
theo:
Tuổi trẻ MB vs Tuổi Trẻ MN?
Những gì gì, nào là nghĩa khí
giang hồ, tình bằng hữu… tất cả đều có ở trong những cuốn phim cao bồi
mà Gấu này
cùng lớn lên với chúng, ở trong Sài Gòn.
Và nghĩa khí giang hồ, tình bằng
hữu còn có cả ở trong tất cả những bản nhạc lính của Miền Nam.
Trong khi đó, tuổi trẻ Miền Bắc
được học những gì?
Học Toán bằng những xác chết Mỹ Ngụy. Học yêu bằng
cùng mắc
võng trên rừng Trường Sơn, hai đứa ở hai đầu xa thẳm. Học nói bằng
tiếng đầu lòng
con gọi Xít Ta Lin, vài thí dụ.
Kết quả Miền Nam
thua trận,
tất nhiên. Nhưng cái giá thắng trận mới khủng khiếp biết là chừng nào.
Koestler đã từng nói đến sự
chúc dữ, sự trù ẻo, lời nguyền rủa của cái vòng tròn, khi dẫn ra, vào
thời kỳ
Pythagore, con người đã mường tượng ra quỹ đạo của những hành tinh là
hình bầu
dục, nhưng liền sau đó, triết học Platon lên ngôi, chủ trương trần tục
vs thanh
cao, cái xấu vs cái đẹp… và còn gì đẹp hơn là hình tròn, so với hình
méo, bầu dục?
Đến khi Kepler tìm ra được quĩ
đạo mặt trăng, thì nhân loại mất đúng hai ngàn năm.
Phải bao lâu dân Mít mới thoát
ra khỏi sự trù ẻo, lời nguyền rủa của cái tuyệt hảo là chủ nghĩa Cộng
Sản?
Và của Cái Ác Bắc Kít?
(1) Gấu vừa coi lại, trong khi chiến đấu với con vai rớt Bắc Kít! NQT
*
Vòng tròn ma thuật
Thành quả của Cái Ác, qua sức
mạnh và trí tưởng tượng của những Đại Ác Nhân của Shakespeare cùng lắm
thì cũng
chỉ đếm được trên chục xác chết. Bởi vì đám khốn kiếp này không có ý
thức hệ,
như là một "nghĩa cả" để mà phục vụ... Nhờ có "ý thức hệ",
thế kỷ 20 đã có được cái số phận khốn nạn của nó: kinh qua Cái Ác ở mức
độ hàng
triệu triệu tử thi."
("The imagination and
inner strength of Shakespeare’s vilains stopped short at a dozen
cadavers.
Because they had no idology... Thanks to "ideology" the 20th century
was fated to experience evil calculated on a scale of millions.").
Solzhenitsyn.
Koestler, trong Gót chân
Achilles, cho rằng, chính cái nhu cầu tự huỷ diệt, the Urge to
Self-Destruction, qua những hành động, thí dụ, trích máu ngón tay viết
huyết
thư tình nguyện vô Nam chiến đấu, mới đích danh thủ phạm!
*
Vòng tròn ma thuật? Không
biết có liên can tới cái gọi là sự chúc dữ, sự nguyền rủa, trù ẻo, của
cái vòng
tròn, la malédiction du cercle, là đề tài trọng tâm của cuốn Những Kẻ Mộng Du?
Koestler cho rằng, những nhà
khoa học, bác học... đều là những kẻ mộng du, và trong khi mộng du như
thế, họ
vớ được chân lý! Cuốn sách của ông chứng minh điều này, và có thể coi,
là câu
chuyện của mấy nhà thiên văn học, trong có Kepler. Điều mà Kepler khám
phá ra,
là quĩ đạo của mặt trăng, và cũng là nhờ khi đó nhân loại làm ra được
viễn vọng
kính. Khi quan sát quĩ đạo của mặt trăng, và nhận ra, nó là hình bầu
dục, ông
hoảng hồn, là vì điều này đã được Pythagore khám phá ra trước đó hai
ngàn năm
rồi!
Khám phá ra, bị gạt bỏ, ấy là
vì thời đó mê cái vòng tròn: Hình đẹp nhất, tròn trịa nhất.
Y chang chân lý Mác Xít!
Trong những cuốn
tiểu thuyết mà
Tin Văn mong được dịch và giới thiệu là Trái Tim Của Bóng Đen, và Gấu
hiện có..
vài ấn bản, mỗi bản mỗi khác, không phải nội dung cuốn tiểu thuyết, mà
những
ghi chú, những sự kiện những phát giác, kể cả những lời lên án, thí dụ
của
Achebe (1), theo dòng thời gian. Trong số đó, bản song ngữ, dành cho
học sinh
sinh viên của Catherine Pappo-Musard, tiến sĩ, Agrégée de l’Université,
dịch ra
tiếng Pháp và ghi chú, và nhất là bài giới thiệu mở ra cuốn tiểu thuyết
mới
thật tuyệt, mặc dù cái hình ảnh, “cả vũ trụ, cả nhân loại chao đi đảo
lại, vẫn
chỉ chờn vờn ở chung quanh thế ngồi của một ông Phật” đã từng được viện
ra rất
nhiều lần, ở nhiều nhà phê bình, và nghiên cứu.
Nguyễn Du cũng đã từng chiêm nghiệm cũng một nỗi chênh vênh, chao đảo
đó, khi
viết ra những câu thơ thần sầu, thí dụ:
Ầm
ầm sóng vỗ chung quanh ghế ngồi
Một xe trong cõi hồng trần như bay.
Dân
thiên văn, địa lý, khí tượng học gọi hiện tượng này là Mắt Bão.
Gấu
đã từng sử dụng hình ảnh Mắt Bão, để toan tính viết một cuốn tiểu
thuyết,
và
sau cùng, thua, và dùng nó, để viết về thơ Thanh Tâm Tuyền, về “bạo
động của
bạo động”, về những dòng thơ "thiền, ẩn mật, hiền hoà như ca dao" của
ông trong cõi tù.
*
Và
đây là câu mở ra bài viết của C. Pappo-Musard:
Ở
cuối cuốn
Trái tim của bóng đen, con nước đổi chiều
nhưng những thính
giả/độc giả của Marlow chẳng hề biết. Con nước lôi cuốn họ cùng với nó
từ cửa
sông Ta Mì tới cửa sông Congo, từ London
tới Bruxelles, từ Âu châu tới trung tâm Phi Châu, nhưng không ra khỏi
thế ngồi của
ông Phật của Marlow.
Và,
khép lại bài viết, tác giả cảnh giác chúng ta:
Nói
cho cùng, Marlow chỉ giống được như ông Phật ở cái thế ngồi.. Cái kinh
nghiệm Congo
đã biến đổi anh ta thành một con người mà kể từ đó, nhìn thấy những
điều âm u:
L’expérience congolaise a fait de lui un home pour qui désormais les
ténèbres
sont toujours visibles.
Và
tác giả dẫn thêm câu của Milton, làm đề từ cho bài
viết của
mình:
“yet
from those flames
No light but rather darkness visible”
Milton: Paradis
perdu (I,
62)
Tuy
nhiên, từ khối lửa đó,
không ánh sáng,
mà là bóng đen,
hiển hiện.
(1)
At University College, Ibadan,
Achebe encountered the novel “Mister Johnson,” by the Anglo-Irish
writer Joyce
Cary, who had spent time as a colonial officer in Nigeria. The book was
lauded by
Time as “the best novel ever written about Africa.”
But Achebe, as he grew older, no longer identified with the
imperialists; he
was appalled by Cary’s
depiction of his homeland and its people. In Cary’s portrait, the
“jealous savages . . .
live like mice or rats in a palace floor”; dancers are “grinning,
shrieking,
scowling, or with faces which seemed entirely dislocated, senseless and
unhuman, like twisted bags of lard.” It was the image of blacks as
“unhuman,” a
standard trope of colonial literature, that Achebe recognized as
particularly
dangerous. “It began to dawn on me that although fiction was
undoubtedly
fictitious it could also be true or false, not with the truth or
falsehood of a
news item but as to its disinterestedness, its intention, its
integrity,” he
wrote later. This belief in fiction’s moral power became integral to
his vision
for African literature.
After Empire
V/v
Trái tim của Bóng đen,
Achebe cho rằng: Marlow là một nhân vật giả tưởng, ý thức của anh ta
khiến anh
ta hành động và cư xử theo như những qui luật và thể loại [categories]
đương
thời, tức thời kỳ thực dân thuộc địa. Nếu cảm nhận của Marlow là phân
biệt
chủng tộc, ấy là vì thời của anh ta là thế. Những mẫu mã và những qui
luật của
thời kỳ đó là như thế.
It was the image of
blacks as
“unhuman,” a
standard trope of colonial literature, that Achebe recognized as
particularly
dangerous. “It began to dawn on me that although fiction was
undoubtedly
fictitious it could also be true or false, not with the truth or
falsehood of a
news item but as to its disinterestedness, its intention, its
integrity,” he
wrote later. This belief in fiction’s moral power became integral to
his vision
for African literature
Chính là hình ảnh
những người da đen như là "phi nhân", như được mô tả trong văn chương
thời kỳ thực dân thuộc địa khiến ông thấy thực nguy hiểm.
Đây cũng là cách mô tả Ngụy của Yankee mũi tẹt.
21g
ngày 31-12-2008, phần lễ
kết thúc. Ống kính truyền hình trực tiếp đóng lại. Các quan chức ra về.
Bộ phận
công an làm nhiệm vụ bảo vệ tháo dây giăng xung quanh khán đài, cho bà
con vui
hội có thể vào lễ đài thưởng thức những nét kiêu hãnh và tinh tế của
đôi rồng
chầu dưới chân tượng vua Lý Thái Tổ, do nghệ nhân Nguyễn Mạnh Hùng kỳ
công làm
suốt hơn một tháng trời. Tấn thảm kịch bắt đầu. Mạnh ai nấy vặt. Những
vảy rồng
được kết bằng những cánh hồng môn tơi tả. Cạnh đó, những chậu hoa cảnh
bày trên
sân khấu bị những con người ăn mặc rất thanh lịch thản nhiên... bê đi.
“Làm sao chúng tôi dám
làm...”
Phố hoa Hà Nội không phải chỉ
của nghệ nhân. Nó là tấm lòng của người yêu Hà Nội với thành phố của
mình.
Nhưng tình yêu không được đón nhận đúng mức mà còn bị hủy hoại thì tất
yếu nó
phải bị thui chột.
Một thành viên ban tổ chức
giọng khản đặc nói với chúng tôi qua điện thoại vào sáng 1-1-2009:
“Thành phố
ghi nhận thành công của phố hoa và yêu cầu chúng tôi giữ phố hoa thêm
hai ngày,
tức kéo dài đến 6-1 thay vì 4-1. Còn đề nghị chúng tôi làm phố hoa cả
tết âm
lịch. Nhưng như thế này thì làm sao chúng tôi dám làm, còn nhiệt huyết
đâu nữa
mà làm...”.
Những chiếc chuông
gió, lồng
chim... đang được cầm trên tay nhân viên ban tổ chức cũng bị cướp một
cách rất
thản nhiên. Một nhân viên bảo vệ phẫn nộ quá văng tục, người đàn ông
vừa cướp
chậu hoa rất đạo đức quay lại mắng: "Ăn nói vô văn hóa thế à!". Người
bảo vệ trẻ nghẹn ngào: "Anh mới là người vô văn hóa, anh dẫn con theo
mà
vẫn ăn cướp hoa giữa đường thế à?". Người đàn ông thản nhiên ôm chậu
hoa
dắt con đi thẳng
Không một bóng dáng công an
mặc sắc phục nào. Họ đã tản đi từ khi kết thúc phần lễ khai mạc. Chúng
tôi hỏi
ban tổ chức thì được biết: "Ðã có hợp đồng bảo vệ với công an thành phố
nhưng họ bảo chỉ bảo vệ an ninh trật tự, còn các nghệ nhân và ban tổ
chức phải
tự bảo vệ lấy tài sản của mình".
*
Miền
Nam cũng đã bị ăn cướp như thế.
Bệ
bài viết về Tin Văn, sợ bị delete liền!
Xin đọc trên Blog
mới
*
Và đứa con của
"người
đàn ông vừa cướp chậu hoa rất đạo đức" trong bài viết sẽ lại như bố nó
trong một lễ hội nào đó?
Đúng như thế. Những công tử Hà
Thành như Dart ngày nào, [vụ HTL], sau này sẽ tiếp tục làm như thế.
Làm sao nhân loại tẩy sạch được
Lò Thiêu?
Nhân loại phải nhờ đến chính
người dân Đức làm điều này.
Còn Việt Nam, cực khó, bởi vì
Cái Ác này là do Đỉnh Cao Chiến Thắng mà ra, trong khi người dân Đức,
họ cảm
thấy nhục vì vụ Lò Thiêu, vì nhục thất trận.
Giữa lòng đen
Note: Bài viết này, hay nhất là từ"
chấn thương"! Tác giả không thể viết thẳng như Gấu: Đây là hội
chứng hậu chiến tranh Việt Nam: Con người bây giờ ác quá!
Tay này, chuyên viết về cái ác "hậu hiện đại", nhưng không dám nói
thẳng ra như TGM Kiệt, thí dụ, thành thử cứ loanh quanh con người bây
người tha hóa quá.
*
Buồn vì sự vô ý thức của
người xem 'Phố hoa'
Cái vụ ăn cướp giữa ban ngày này
không phải “ý thức hay vô ý thức”, mà nó liên quan tới Cái Ác Bắc Kít,
và đừng có
nghĩ là Gấu này tố bậy!
Nên nhớ, xã hội Miền Bắc đã từng vươn tới hoàng kim thời đại, khi của
rơi ngoài
đường không ai dám nhặt, và nhặt là để trao cho nhà nước quản lý. Đó là
thời kỳ
tem phiếu.
Bởi vậy, có những người Bắc
cho rằng, cái sự "vô ý thức" này là lây từ Miền Nam, từ xã hội Mỹ Ngụy
bị tha hóa
bởi đô la, bởi chủ nghĩa hiện sinh yêu cuồng, sống vội, chỉ có biết
ngày hôm nay.
Đây là đòn Sát Thủ Giản, Hồi Mã Thương, Gậy Ông Đập Lưng Ông, Con Ngựa
Thành Troie...
của Mẽo
Ngoẹo, khi chúng bỏ chạy, để lại của cải vương vãi đầy đường, nào những
chiếc Falcon,
nào những tàn dư, của ăn thừa, nào những phồn vinh giả tạo, những nhà
máy,
những cầu cống, những dinh thự.... Năm trăm ngàn GI, một triệu Ngụy
Quân, Ngụy
Quyền không làm đứt sợi lông chân anh bộ đội cụ Hồ, vậy mà chỉ một cái
đồng hồ
không người lái, hai cửa sổ, made in Chợ Lớn đánh gục: Gót chân
Achilles
là đó!
Nếu không mổ xẻ tới tận gốc gác của vấn đề, thì chẳng thể nào có hy
vọng có
ngày lành bệnh.
Xa Miền Bắc hơn nửa thế kỷ, khi trở về, Gấu canh cánh trong lòng một
điều, giả
như Gấu này không bỏ chạy vào Nam năm 1954, thì cái thằng Gấu ở lại, nó
sẽ như
thế nào.
|
|