Ẩn dụ Lò Cải Tạo, cái sườn của tất cả những gì được viết ra ở đây.
[Mô phòng: Ẩn dụ Quần Đảo, cái sườn tác phẩm, trở đi trở lại, và là tít của nhiều chương: Những Con Tầu của Quần Đảo, Những Bến Tầu của Quần Đảo, Từ Đảo tới Đảo, Quần Đảo Mọc Lên Từ Biển.
D.M Thomas: Solzhenitsyn, thế kỷ ở trong ta].
Hãy cẩn thận, về điều này: Anh chiến đấu vì cái gì - và có thể nhờ vậy, anh sẽ có được nó.
Châm ngôn Nga.
D.M Thomas, sđd

.... Alexander Solzhenitsyn, tác giả các cuốn ‘Bán đảo Gulag' (the Gulag Archipelago) và ‘Một ngày trong cuộc đời Ivan Denisovich’ (One Day In The Life Of Ivan Denisovich), đã trở về Nga năm 1994...
BBC

Thú thực Gấu không thể tưởng tượng mấy anh Yankee mũi tẹt làm cho Bi Bi Xèo ngu dốt đến mức như thế này!
Quần đảo, Archipelago, biến thành Bán đảo, Peninsula!
Chứng tỏ, mấy anh này không có một tí hiểu biết gì về bộ sách khổng lồ của Solz. Tất nhiên, chưa hề đọc, ngoài ra, còn mù tịt, về hệ thống trại tù của Liên Xô. Chúng như những hòn đảo nhỏ, rải rác khắp nước Nga, lập thành một quần đảo.
Thảm thật! (2)
(1) Bản nhạc Gấu nghe tay Đầu Gấu trại tù Đỗ Hòa suốt ngày lẩm bẩm, thời gian Gấu trốn trại bị tống vô Tổ Trừng Giới, và bị tay này quản thúc.
(2) Đã sửa lại thành Quần đảo ngục tù, nhưng đếch có cám ơn Gấu! 6.59 AM. 4.8.08. NQT
*
To be or not to be
... And take away the lanterns. Night.
Akhmatova: Requiem 

Chương 9 cuốn Solzhenitsyn, thế kỷ ở trong ta, của D.M Thomas là câu nổi tiếng của Shakespeare, Hiện hữu hay không hiện hữu, và kèm vào đó, là câu thơ của Akhmatova, trong Kinh Cầu:
Đèn đuốc ư, dẹp đi! Đêm rồi. 

Nguyễn Huy Thiệp phải đợi 30 năm sau khi cuộc chiến chấm dứt, phải đợi chính đứa thân yêu của ông ngập vào ma tuý, mới nhìn ra vóc dáng ông hoàng Đan Mạch, và sứ mệnh bi thảm của hắn: Giết bố!

D.M.Thomas cho biết, Hamlet, ngay từ thoạt kỳ thuỷ của thời đại Stalin, đã bị cấm. Tuy không chính thức, nhưng đám cận thần đều biết, Stalin không muốn Hamlet được trình diễn. Trong một lần tập dượt tại Moscow Art, Stalin hỏi, có cần thiết không, thế là dẹp. Vsevolod Meyerhold, đạo diễn, người ra lệnh Pasternak dịch Hamlet, đành quăng bản dịch vô thùng rác, nhưng ông  tin rằng, nếu bất thình lình, tất cả những kịch cọt đã từng được viết ra, biến mất, và may mắn sao, Hamlet còn, thì tất cả những nhà hát trên thế gian này đều được cứu thoát. Chỉ cần diễn hoài hoài kịch đó, là thiên hạ ùn ùn kép tới đầy rạp. Tuy nhiên, cả đời ông, chẳng có được cơ may dựng Hamlet.
*
Lời giới thiệu ấn bản rút gọn, bộ sách khổng lồ Quần đảo ngục tù, cho biết, vào năm 1994, hai chục năm sau khi bị tống xuất qua Tây phương, Solz trở về Nga. Tại một thành phố, trên con tầu xuyên Sibérie, trên đường trở về, trong cuộc nói chuyện với dân chúng để nhà văn làm quen trở lại với đất Mẹ, ông bị một thính giả phạng: “Nếu là mi, và những gì mi viết đã khơi mào mọi chuyện, khiến xứ sở của chúng ta lâm vào thảm họa, và đang mấp mé trên bờ tiêu vong, thì nước Nga đếch cần mi, hãy trở về với xứ Mẽo yêu quí được chúc phúc của mi đi.”
Solz bèn dõng dạc trả lời, cho đến ngày chết, tớ vẫn tiếp tục chiến đấu với con quỉ Đỏ, [ý thức hệ ma quỉ, nguyên văn], nó đã từng làm thịt một phần ba dân chúng Nga.
Và thế là tất cả mọi người vỗ tay ào ào [The meeting erupted in applause].

Shining a light on the communist darkness 

IAN HUNTER

 It will take years, even decades, to comprehend fully the impact of Alexander Solzhenitsyn.
 Born in 1918, the same· year as his father's death, Solzhenitsyn was brought up by his mother, and graduated in mathematics and physics from Rostov University in 1941, then went directly into the army. After four years of frontline service in a Russian artillery unit, he was arrested in February, 1945, because of disrespectful remarks made about Stalin and discovered by government censors in correspondence with a friend. In July, 1945, Solzhenitsyn was sentenced to eight years hard of labor in a detention camp. It was in the camps, in the desperate, daily struggle for survival, that Solzhenitsyn's art took shape.
"In agonizing moments in camps, in columns of prisoners at night, in the freezing darkness through which the lanterns shone, there often rose in our throats something we wanted to shout out to the whole world, if only the world could have heard one of us."
Solzhenitsyn's literary genius first burned itself into Western consciousness when a slim novel called One Day in the Life of Ivan Denisovich was published in 1962. Other novels, notably Cancer Ward and The First Circle, followed. In 1970, Solzhenitsyn was awarded the Nobel Prize for Literature.
Moscow refused to give him a visa to travel to accept the prize, but Solzhenitsyn managed to smuggle out his acceptance speech, read in his absence:
"The task of the artist is to sense more keenly than others the harmony of the world, the beauty and outrage of what man has done to it and poignantly to let people know ... By means of art we are sometimes sent - dimly, briefly - revelations unattainable by reason."
Shortly thereafter, the government revoked Solzhenitsyn's citizenship and sent him into exile. It might have been the biggest blunder that blunder-prone, thuggish dictatorship ever made. In exile, first in Germany, then in Cavendish, Vermont, Solzhenitsyn was left undisturbed to complete his massive three volume account of the far-flung Soviet slave labor camps, The Gulag Archipelago.
Communism never recovered from his account of its shameful past. Governments love darkness because their deeds are generally evil. Solzhenitsyn shone light into this darkness.
In a sense, Solzhenitsyn was always an exile, not so much from his homeland but from his time. When he lived in the United States, he was invited to give the commencement address at Harvard in 1978, where he denounced shallow Western materialism, upsetting the Harvard establishment who had invited him, and many liberals who had previously fawned over him when he was a Soviet dissident but who had no sympathy for a Christian prophet.

In an astonishingly prophetic essay, From Under the Rubble, Solzhenitsyn made it clear that the alternative he foresaw to communist tyranny was not Western democracy, but rather a spiritual reawakening:
“Authoritarian regimes are not terrible in themselves, only those which are not answerable to God or their own conscience. Russia to will most likely move from one authoritarian form of government to another. This will be the most natural and least painful path of development. Our present system is terrible not because it is undemocratic and based on force an ... [but because] it demands total surrender of the soul.
I shall always be indebted to Solzhenitsyn because in an era of political correctness run amok, he articulated a succinct credo to live by, the best I have yet discovered. In another brilliant essay, Live not re by the Lie, he wrote:
"The main thing is never to act against your conscience, not to put your signature on documents you do not believe in, not to vote for those who you think should not be elected, not to approve decisions, not to applaud, not to pass on lies, not to broadcast them, not w to write them, not to put them el down on paper, not to pretend ...
Let your creed be 'Let the lie come into the world, let it even triumph, but not through me."

National Post
Ian Hunter is professor emeritus in the Faculty of Law at the University of Western Ontario.