|
Giọt Thỏ̀i Gian
Trắng
vàng theo giọt
thỏ̀i gian
Nhỏ hoài xuống tách đỏ̀i
khan tiếng củỏ̀i
Giọt mủa giọt nắng giọt
ngùi
Giọt mênh mang vỏ̃ vọng
lỏ̀i thiên thâu
Giọt ngàn năm giọt phù du
Ôm tròn ký ủ́c hắt mù
nhân sinh
Tay mân mê tách ngậm đắng trên môi
Đài Sử
ƠI CÁNH
ĐỒNG QUÊ
Bây giờ
ruộng đã bê tông
Cây đa đã cụt giòng sông đã
què
Mái đình đã phẳng đường xe
Còn đâu cánh võng mà nghe
chuông chùa
Hội làng thì đã ngày xưa
Thôi anh đừng có tiễn đưa làm
gì
Em chào thầy mẹ em đi
Làm ô-sin chẳng biết khi nào
về
Heo may thổi dọc triền đê
Nghe câu dự án mà tê tái lòng
Người đi thì đã ngàn trùng
Người về đất có còn không mà
về
Giật mình nửa tỉnh nửa mê
Cánh đồng quê, cánh đồng quê,
cánh đồng...
N. L. (Hà Nội)
Nguồn
Câu
chót, là ý thơ Nguyễn
Bính: "Cánh buồm nâu, cánh buồm nâu, cánh buồm...", tả cảnh chia ly,
con thuyền đi xa, mất dần, và vì trái đất tròn cho nên sau cùng, chỉ
còn cánh
buồm nâu, cánh buồm…
Áp dụng cho kẻ ở xa về quê
cũ, lại càng đúng.
Gấu đã gặp cảnh này rồi, khi
trở về đất Bắc, làng cũ, quê xưa....
William Trevor cũng đã từng
chiêm nghiệm điều này, khi viết:
Nơi chốn không chết như con
người nhung chúng thay đổi đến nỗi chẳng còn giữ lại được gì, về một
thời vang
bóng của nó.
China: Humiliation & the Olympics
TQ: Nhục Nhã & Olympics
By
Orville Schell
Dark Matter
a film directed by Chen
Shi-Zheng
Olympic Dreams: China
and
Sports, 1895–2008
by Xu Guoqi
Harvard University Press, 377 pp., $29.95
China's New Confucianism: Politics and Everyday
Life in a
Changing Society
by Daniel A. Bell
Princeton University Press, 240 pp., $26.95
China's New Nationalism: Pride, Politics, and
Diplomacy
by Peter Hays Gries
University of California Press, 215 pp., $21.95 (paper)
China's Great Leap: The Beijing Olympic Games and Olympian
Human
Rights Challenges
Edited by Minky Worden, with
an introduction by Nicholas Kristof
Seven Stories, 231 pp.,
$18.95 (paper)
Living without 'isms
''It's in
literature that true life can be found. It's under the mask of fiction
that you
can tell the truth'
The idea behind it is that
we
need to bid goodbye to the 20th century, and to put a big question mark
over
those "isms" that dominated it
Sống đếch cần Ism!
Chính là trong văn chương mà đời thực có thể tìm kiếm thấy.
Note:
Một bài phỏng vấn tuyệt
vời. Tin Văn sẽ đi bản dịch trong những kỳ tới.
Tình cờ làm sao: Bạn phải đọc
bài này cùng lúc với bài trên NYRB, China: Humiliation & the Olympics TQ: Nhục Nhã &
Olympics rồi suy ra trường hợp
mấy anh
Yankee mũi tẹt “Hà Lội ta hiên ngang ngửng đầu”, rồi đọc bài viết của
DTH, "Trung thành với Đảng" là cái đếch gì, thì mới đã! NQT
Loyauté
par
DUONG THU HUONG
Trung
Trung
là đức tính đầu tiên của
những triều đại phong kiến Đông phương đòi hỏi ở thần tử, phải trung
với vua. Ngay
từ khi nằm nôi, con nít Á Châu đã được học điều này. [Khi nghe tin
Stalin chết,
đứa trẻ con ngày nào ở trong Tố Hữu sống dậy, và thốt lên, "Tiếng đầu
lòng con gọi
Stalin", là do đó]. Ngay từ khi còn trẻ, với tôi, trung với vua được
thay
thế bằng trung với
Đảng Cộng Sản. Từ Vua qua Đảng là một quá trình tự thân. Vào lúc 20
tuổi
tôi lao vào cuộc chiến chống Mỹ. Thực
tại thực địa
làm tôi khám phá ra những trang quá đen tối, đến nỗi tôi lại phải mở ra
cuốn tự
vựng của mình, để tìm hiểu. Những từ ngữ hiện ra như những xác chết
thối rữa, vì
không được ướp formol. Tôi bước qua ngả đường nổi loạn.
Năm 1991, tên bộ trưởng Nội vụ
đến gặp tôi trong nhà tù. Hắn hỏi tôi, sao dám chống Đảng. "Mi nghe đây
bà nói đây này. Hơn
hai triệu thằng CS bợ lên một uỷ ban
trung ương gồm ba trăm thằng. Rồi ba trăm thằng này bợ lên một bộ chính
trị gồm
13 cái đầu ngu đần. Nếu ngất ngưởng ở trên đầu thế gian, là 13 tên ngu
đần, bại
hoại này, thì chẳng có lý do gì để mà bà trung thành với Đảng. Đảng đâu
phải là ông Giời sống ở trên Giời. Đảng là một nhóm 13 tên. Tại sao bà
lại phải trung với chúng?". Vào lúc tên đồ tể
vung búa chặt đầu con bò, trước khi xả thịt nó, là tôi hết còn tin vào
chữ “trung”.
Đúng ra, tôi đổi hướng nó: trung chỉ có nghĩa khi mình vận nó vào chính
mình. Và
như thế, con người tự do chọn lựa và đảm nhận những chọn lựa của mình.
Kể từ lúc
đó, “trung” không còn là một thánh tượng tôn thờ, cũng không phải là
xác chết thối
rữa. Nó trở thành bạn đường của tôi, cái bóng của tôi, hơi thở của
tôi…. Phải mất
ba chục năm làm giặc tôi mới hiểu và làm chủ được, ý nghĩa của một từ.
Thật đau
thương. Cũng vậy, tôi nghĩ, là nhà văn là kẻ
bị kết án khổ sai, bởi vì, trước khi sử dụng
một từ, phải chiến đấu với những bóng ma của nó. Tôi chúc những nhà
văn, những
kẻ mơ mộng, những kẻ khùng điên, và những kẻ bị kết án một chiến thắng
huy hoàng. DTH
*
Coetzee, trong bài viết về
Joseph Brodsky, đã nhắc tới một nhận định của nhà thơ Olga Sedakova,
theo đó,
thành tựu lớn lao nhất của Brodsky, là đã "đặt một cái dấu chấm hết ở
cuối
trào lưu văn học Xô Viết."
Ông làm được vậy, theo
Coetzee, là do, đã lấy lại cho văn học Nga cái chất quí hiếm mà nền kỹ
nghệ văn
hóa Xô Viết, nhân danh chủ nghĩa lạc quan, đã vứt vào thùng rác: Thân
phận bi
đát được làm người, hay, cảm nhận bi đát về đời sống, a tragic
perception of
life.
*
Áp dụng nhận xét trên, cộng vòng hoa Nobel, cho Cao Hành Kiện [lịch sử
của một cá nhân chống lại lịch sử của một lũ, một bầy], cho Nỗi Buồn
Chiến Tranh của Bảo Ninh:
Đây là tác phẩm của Miền Bắc, đầu tiên, cho Phù Đổng Thiên Vương, tức
những anh Bộ Đội Cụ Hồ, được trở lại làm người.
Nghĩa là cũng biết... sợ chết!
Và cũng biết phi cần sa [hồng hoang] như điên, cho bớt sợ!
Tuyển tập
Thảo Trường
Wednesday, July 30, 2008 3:26
PM
From
To:
Ong Gau,
Toi vua gui qua buu dien tang
OB mot quyen Tuyen tap "Nhung Mieng Vun Cua Tieu Thuyet", day 550
trang , nang 1kg, do Nguoi Viet xuat ban va phat hanh. Toi tim mai moi
ra cai
dia chi….
Dung không?
Nhan duoc ong mail cho biet.
Cai bia do Nguyen Dong lam.
*
Chúc mừng bạn ta.
Báo tin mừng liền tù tì, và
trân trọng giới thiệu bạn đọc Tin Văn
Lèo
nhèo NQL
Trang NQL trên Tin
Văn
Gấu
có nhớ nhà không?
Cái tay
không thèm bỏ túi mấy
trăm bạc Gấu Cái dím trong bị gạo, lần thăm nuôi Gấu đầu tiên sau mấy
tháng bặt
tin nhà, và biểu Gấu, hãy dùng số tiền đó mua chức nhân viên y tế Đội
Ba, nông
trường cải tạo Đỗ Hoà, vốn là một độc giả của Gấu, cũng rất mê nhà văn
y sĩ Hồng
Mao Cronin, chính tay này biểu Gấu, chức y tế đó chỉ là kế hoạch chữa
lửa thôi.
Anh phải sử dụng đúng cái tài của anh, thì mới là kế hoạch đường dài.
Gấu nghe nói, ngớ người, anh
nói sao, ở đây mà dịch dọt cái chó gì cơ chứ?
Anh bật cười. Tôi đâu có
order anh dịch, mà order anh làm báo Đảng!
Có
người tu hang Pắc Bó
Sau
này thành Phật sướng ghê!
Giai thoại thơ
BCV
*
Note: Nguyễn Lương Vỵ, không phải Nguyễn Lương Vị.
*
Cu ta dài, sao thiến thành cụt?
Cái này sợ không phải lỗi của BVC.
NQT
*
Trong phạm vi bài viết này
tôi xin mở đầu bằng một giai thoại quái đản nhất vừa nghe được. Sự quái
đản ở
đây tùy nghi ai muốn hiểu sao thì hiểu trong khi câu thơ đồn đại về tôi
lại
khởi nguồn từ một tình bạn rất đẹp. Cụ thể từ hai câu thơ tam sao thất
bổn sau
đây:
Trọc đầu BÙI làm sao CHÍ ở
Nhục còn chưa có lấy gì VINH
Và họ nói rằng hai câu thơ
trên là do Bùi Giáng ứng khẩu tặng tôi trong bàn nhậu lúc tôi đang múa
may chữ
nghĩa, khiến tôi hoàn toàn tâm phục khẩu phục. Suy nghĩ như thế không
riêng gì
tôi mà những người quen biết tôi đều phải phì cười. Bởi một lẽ đơn
giản, tác
giả hai câu thơ trên không phải là Bùi Giáng tiên sinh mà là ông anh
Mặc Tuyền,
một nhà thơ kiêm kịch tác gia bụi đời làm “chọc quê” tôi khi tôi mạt lộ
đang
ngồi ở vỉa hè phụ sửa xe cùng anh Phan Văn Bồng, tự Bế Văn Bồng mưu
sinh kiếm
sống vào thời điểm cuối thập niên 80 đói rách. Thời điểm ấy nạn dịch bo
bo
khoai mì hoành hành, mâm cơm không có gạo trắng mà ăn, Mặc Tuyền cố
kiềm chế sự
ngông cuồng của tôi nên làm hai câu khá cảm động. Vừa chơi chữ, vừa nói
về chữ
“nhục”, nhục ở đây có nghĩa là “thịt”, thi sĩ lớn cỡ nào mà đầu cạo
trọc và
thiếu thịt ăn thì bao tử cũng đói meo và chí khí lẫn chí mén cũng đi
chơi chỗ
khác.
BCV
Những giai thoại thơ liên
quan tới nhà thơ BCV và một số nhà thơ nổi danh của Miền Nam,
trước
1975, đa phần "tục", theo nghĩa tục lụy, có thêm mùi chính trị phải
đạo!
Chính vì thế, chúng bổ túc
cho nhau, theo suy nghĩ của Gấu. Nếu cho là quái đản, để mà phì cười,
thì có hơi bị vội vàng. Gấu còn sợ rằng, hơi bị quê.
Chúng thực sự không phải giai
thoại thơ, nếu so với, thí dụ, giai thoại "thôi, sao" trong trường hợp
Giả Đảo, hay, giai thoại Lý Bạch ôm trăng
mà chết, chẳng hạn.
Thường, giai thoại thơ, là để vinh danh thi sĩ. Hoặc
vinh danh thơ. Ít khi nhuốm mùi tục lụy.
*
Gấu bỗng nhớ đến những ấn bản
phụ, của những ấn bản chính, là những bản nhạc Cách Mạng. Ở đây, có gì
tương
tự. Chính cái "quái đản", "phì cười" làm bật ý nghĩa nằm ngầm trong ấn
bản chính [giai
thoại chính,
như ở đây].
Gấu lấy thí dụ, khi bản nhạc
Tình Đất Đỏ Miền Đông mới ra lò, chẳng hay sao, chẳng tuyệt sao. Nhưng
khi cái
nhà đàng hoàng, không có, chỉ có cái nhà tù, từ trận thắng hôm nay ta
xây lại
bằng muời, chẳng có, thế rồi cải tạo, và chính ở trong trại cải tạo, ấn
bản
quái đản xuất hiện, thay thế ấn bản chính thức:
Cây cuốc cong, rồi cây cuốc
gẫy...
Tổ quốc ơi, ăn khoai mì chán
lắm!
Từ trận thắng hôm nay, ta ăn
độn dài dài!
Gấu này nhớ là, lần đầu tiên
nghe ấn bản quái đản ở nông trường lao động cải tạo, đúng lúc sáng sớm
vác cây
cuốc cong ra đồng, [nông trại Phạm Văn Cội, Củ Chi], Gấu thú quá, và
"khẩu
phục tâm phục", đây mới là ấn bản chính của bản Tình Đất Đỏ Miền Đông!
*
Thành
thử, nhờ BCV khui ấn
bản quái đản ra, mà chúng ta mới được thưởng thức trọn vẹn thơ ông!
*
Nhưng Borges mới ghê.
Ông tiên tri ra được những tình huống như vậy, khi phán, nhiều khi bản
dịch
trung thực hơn nguyên tác.
Bạn đọc giai thoại trên, mà chẳng nhận ra điều đó sao?
Vẫn
Borges, mượn ý Valéry, (1) và cho rằng, chẳng có ai là tác giả, mà chỉ
có bản văn.
Theo nghĩa đó, khi ông bạn của BCV làm thơ tặng ông, ông ta đã biết đây
chỉ là bản nháp, một trong những "bản chính" sau đó, là ấn bản quái đản
làm
BCV phì cười!
(1) Around 1938 Paul Valery
wrote that the history of literature should not be the history of the
authors
and the accidents of their careers or of the career of their works, but
rather
the history of the Spirit as the producer or consumer of literature. He
added
that such a history could be written without the mention of a single
writer. It
was not the first time that the Spirit had made such an observation. In
1844
one of its amanuenses in concord had noted: "I am very much struck in
literature by the appearance that one person wrote all the books; . . .
there
is such equality and identity both of judgment and point of view in the
narrative
that it is plainly the work of one all-seeing, all-hearing gentleman"
(Emerson, Essays: Second Series, "Nominalist and Realist," 1844).
Twenty years earlier Shelley expressed the opinion that all the poems
of the
past, present, and future were episodes or fragments of a single
infinite poem,
written by all the poets on earth.
[Vào khoảng năm 1938
Paul Valery viết, lịch sử văn học không nên coi là lịch sử của những
tác giả và
những tình huống xẩy ra trong nghề hay nghiệp văn của họ, mà nên coi là
lịch sử của cái gọi là Tinh Thần, tức kẻ sản xuất, hay tiêu thụ văn
học… một
lịch sử văn học như thế sẽ đếch cần, dù chỉ một ông nhà văn….
Shelley cũng đã từng cho rằng, tất cả những bài
thơ của quá khứ, hiện tại và tương lai thì đều là những chương, hồi,
mẩu đoạn,
của độc một bài thơ vô cùng, được viết bởi tất cả những thi sĩ trên thế
giới]
The Flower of
Coleridge
*
Một cách nào đó, giai
thoại
thơ của BVC cùng nằm trong dòng “Lạc Đường” của Đào Hiếu!
Có vẻ như BCV, trong tiềm
thức, đã nhận ra điều này, khi phán về cuốn của "bạn mình": Hồn ai
người nấy giữ!
*
Viết tới dây, Gấu nghe như có tiếng ông Phật tu ở hang Pác Bó phán:
Ta là Phật đã thành.
Còn mấy đứa như mi,
Là Phật không thành!
Tất nhiên cá nhân
tôi thì tôi
vẫn rất ghét Mỹ vì thật ra Mỹ đã bán cả Quân Đội Việt Nam Cộng Hoà rồi,
bán đi
những người gần gũi nhất của người Mỹ rồi. Về phần tôi, tôi vẫn có sự
cảnh giác
đối với Mỹ, thật sự đối với Trung Quốc và ngay cả đối với Mỹ.
Nhưng
mà dứt khoát, chắc chắn
rằng trong khu vực Đông Nam Châu Á này và khu vực Châu Á-Thái Bình
Dương, cả
cái vùng này người Mỹ không thể tìm được người bạn nào tốt hơn là người
Việt
Nam cả. Tôi khẳng định là như vậy.
Nguồn
Tay VC này giỏi.
Cái tình hình đất nước ta, bây giờ tương tự thời VNCH, Mẽo vô Miền Nam
vì sợ TQ liếm sạch DNA.
Bây giờ cũng vậy.
Đúng ý của Todorov:
Chủ nghĩa CS là con đường nhức nhối đi từ chủ nghĩa tư bản đến chủ
nghĩa bản tư.
*
Dân Mít, từ nay nô lệ hai anh Yankee, một mũi tẹt, một mũi lõ, chắc
hẳn là mệt dữ!
Lõ đi rồi Lõ lại về.
Trong khi chờ đợi, kết quả của lần về này của Yankee mũi lõ, độc giả
Tin Văn đọc tạm những cơ hội Mẽo bỏ lỡ, một ở Nam Việt Nam, và một, ở
Pakistan, Afghanistan và Trung Á.
|