*
After Empire

Chinua Achebe and the great African novel.
by Ruth Franklin
May 26, 2008

Trong một chuyện cổ tích của dân Igbo, thuộc Nigeria, con người một bữa quyết định phái một sứ giả lên gặp Thượng Đế, xin cho người chết sống lại. Họ chọn con chó làm sứ giả. Chó ham chơi, trì hoãn chuyến đi, và một con cóc, nghe hóng được chuyện này, bèn phóng đi gặp Thượng Đế, và để trả thù con người, cóc nói, chúng nó xin Thượng Đế chết rồi là xong, không có sống lại!
Thượng đế OK.
Khi chó tới, năn nỉ, Thượng đế phán, tao quyết định là thôi, đừng linh tinh!
Từ đó, con người cũng sống lại, nhưng dưới những hình dáng khác.
Nhà văn Chinua Achebe kể lại câu chuyện cổ tích, và thay đổi hàng trăm sứ giả, khi con kỳ nhông, khi con thằn lằn… có khi nội dung thông điệp cũng thay đổi… nhưng tựu chung, như nhau: con người xin bất tử, Thượng đế OK, nhưng có một điều gì đó trục trặc, và phép lạ bị mất.
"Hãy coi chừng khi can thiệp vào mục đích của ngôn ngữ", Chinua Achebe nói.
Bởi vì một khi ngôn ngữ bị can thiệp quá nghiêm trọng, khi nó bị cắt lìa ra khỏi sự thực, tai ương sẽ giáng xuống con người.
*
Thus, men may be born again, but only in a different form.
 Người có thể lại sinh ra, nhưng chỉ trong một dạng khác.
*
 Như thế, những giòi, bọ, ruồi kia, há chẳng là người ư, một khi ngôn ngữ bị can thiệp quá nghiêm trọng, giải phóng biến thành ăn cướp, đi tù, đi học tập lao động, 10 ngày, trên dưới 10 niên?
 “For when language is seriously interfered with, when it is disjoined from truth . . . horrors can descend again on mankind.”
*
 "We steal," a Caspian sturgeon poacher says, "and we think nothing of stealing because everyone is stealing."
"Crypto-fascist" is his label for the system Mr. Putin has built.
Russia: A Journey to the Heart of a Land and Its People. By Jonathan Dimbleby. BBC Books; 563 pages; £25
*
Ui chao, thầy nào trò đó, xứ Mít của VC sao y chang cái nôi của Cách Mạng vô sản ngày nào:
Chúng tôi ăn cắp, và chẳng ai thèm nghĩ đến chuyện đó, vì có thằng nào không ăn cắp đâu?
A Crypto-fascist? Phát xít ngầm? Cái này sợ Mít hơn.

VN, Hà Nội
Chuyện vặt vãnh mà cũng phải chính trị hóa nó lên, bệnh thật.
Thư độc giả đài BBC

Sài Gòn đang trở lại với Hà Nội

Chuyện vặt vãnh ở đây, là chuyện Sài Gòn đang có khuynh hướng trở lại với cái tên của nó.
Còn bệnh, hay không bệnh, thì có lẽ phải mượn Brodsky, khi ông nói về thành phố quê hương của ông, St. Petersburg. 

Thi sĩ Joseph Brodsky, đứa con của St. Petersburg, khi được hỏi, ông cảm thấy thế nào, khi biết tin thành phố trở lại với cái tên lịch sử của nó; ông trả lời: tôi hạnh phúc quá chừng, quá đỗi! Tôi nói điều này với tất cả hân hoan, và không cần một chút dè dặt, mặc dù hoàn cảnh trớ trêu, có một thành phố St. Petersburg ở trong một Leningrad Region...
Nhưng đừng nghĩ tới chúng ta, mà hãy nghĩ tới những cư dân hiện thời, tới những người sẽ sinh ra tại đó. Họ sống trong một thành phố mang tên thánh, như vậy chẳng hơn là với một cái tên của quỉ. (Better they live in a city that bears the name of a saint than a devil.)
*
Ui chao, hãy nghĩ đến những đứa trẻ của Sài Gòn!
Chúng sinh ra ở Sài Gòn chẳng sướng hơn sinh tại thành phố mang tên Bác?
*
Note: Cái tít, của tay viết bài này, được, được! [Mô phỏng giọng Mai Thảo. NQT]

Nguyễn Du giữa chúng ta
Gấu có nhớ nhà không?

Làng quê tôi vốn rất thuần hậu tươi đẹp. Lũy tre xanh bao phủ xóm làng. Đồng ruộng rập rờn cánh cò bay. Bãi ngô ven sông xanh xa…
Nguồn
Ui chao, đây chính là hình ảnh ở trong đầu Gấu, nửa thế kỷ xa đất Bắc, làng xưa, mang trở về...

Morrison: 10 Questions
"Si je t'oublie, Jerusalem"

… It seems that this demon - his name was Sutpen - (Colonel Sutpen) - Colonel Sutpen. Who came out of nowhere and without warning upon the land with a band of strange niggers and built a plantation - (Tore violently a plantation, Miss Rosa Coldfield says) - tore violently. And married her sister Ellen and begot a son and a daughter which - (Without gentleness begot, Miss Rosa Coldfield says) - without gentleness. Which should have been the jewels of his pride and the shield and comfort of his old age, only-(Only they destroyed him or something or he destroyed them or something. And died) - and died. Without regret, Miss Rosa Coldfield says (Save by her) Yes, save by her. (And by Quentin Compson) Yes. And by Quentin Compson. 

"Because you are going away to attend the college at Harvard they tell me," Miss Coldfield said. "So I don’t imagine you will ever come back here and settle down as a country lawyer in a little town like Jefferson, since Northern people have already seen to it that there is little left in the South for a young man. So maybe you will enter the literary profession as so many Southern gentlemen and gentle women too are doing now and maybe some day you will remember….”
Absalom, Absalom!
*
Bạn thử tưởng tượng vào cái năm 1965, 66 đó đó, sau khi ăn hai trái mìn của VC, không chết  (may mắn thoát chết), vào những ngày vừa ra khỏi nhà thương Grall, bệnh viện Đồn Đất như dân Sài Gòn thường gọi, sau khi ngồi Quán Chùa tán phét chán chê, bạn bè ra về hết, Gấu bèn tà tà từ bên Quán Chùa tạt qua tiệm sách Xuân Thu kế bên, cầm lên cuốn Absalon, Absalon!, bản tiếng Tây, bìa trắng, nhà xb Gallimard, đọc tới câu gạch đít ở trên, mà chẳng là đã tiên tri ra cái cảnh những ngày sau 1975 sao?
Làm sao mà không chọn Faulkner làm Thầy?
Rồi bạn thử so sánh, văn phong Faulkner, nhất là đoạn in nghiêng, trên, với Mộ Tuyết
*
"Ah," Mr. Compson said. "Years ago we in the South made our women into ladies. Then the War came and made the ladies into ghosts. So what else can we do, being gentlemen, but listen to them being ghosts"

Ui chao, chẳng lẽ sư phụ của Gấu, đã tiên tri ra được, cảnh tượng, mấy bà vợ sĩ quan VNCH lặn lội đi thăm chồng, như những hồn ma lẽo đẽo, chàng ở đâu, thiếp ở đó?

Không phải "niềm vui lớn"

Anh VC nằm vùng này, sau nhẩy ra bưng, khi cú Mậu Thân thất bại, và khi trở về, được Yankee mũi tẹt ban cho chức Thứ trưởng văn hóa MTGP, và về vườn, khi cờ mặt trận và nón tai bèo được đưa vô thùng rác [hay lỗ thủng?] lịch sử; thời gian còn nằm vùng, đã một lần vấn an sức khoẻ của Gấu, và khi vừa về thành, rửa lon Thứ Trưởng bằng cách hỏi thăm sức khoẻ của Gấu thêm một lần nữa!
Ui chao không lẽ Gấu bảnh như thế thật sao?

Bắt trẻ đồng xanh

Cuốn này, dịch trước 1975, nay được phép tái bản, nhưng nghe nói, qua một blog trong nước, cũng gặp rắc rối, vì cái ngôn ngữ chết tiệt ở trong đó.
Tuy nhiên, theo Gấu, ngoài chuyện đó ra, sự kiện rắc rối hơn nhiều, và nó còn liên quan cả đến lời tuyên bố của tướng VNG, đánh Mỹ Ngụy 100 năm cũng cứ đánh, tổn thất bao nhiêu cũng chẳng màng, liên quan tới thái độ giả đò con nai vàng ngơ ngác của anh VC nằm vùng LP, tổn thất con người nhiều quá, nhất là lực lượng địa phương!

Nó còn liên quan đến một bài viết của VP, dùng đúng cái tít của Salinger, Bắt Trẻ Đồng Xanh.
Cái tít của Salinger có một nghĩa liên quan tới tuổi trẻ Mẽo, còn của VP, liên quan đến chiến dịch đánh Mỹ 100 năm cũng đánh.

With Love & 20-20 Vision

Comin' Thro the Rye

Anh VC nằm vùng quên béng chiến dịch,“để một chút gì để nhớ để thương”, của đám tập kết ra Bắc, sau hiệp định Genève: Họ được lệnh, trước khi đi, ai đã có vợ thì phải sản xuất thêm một đứa nhỏ, ai chưa có thì phải có ngay, và phải làm cho cô dâu mới mang bầu liền tù tì!
Đó là chiến dịch bắt trẻ từ còn trong trứng mẹ.
Rồi tới khi chiến tranh ngày càng khốc liệt, và chẳng có hy vọng chóng chấm dứt, có thêm chiến dịch đưa con nít Miền Nam ra Bắc.
Bài của VP là viết về chiến dịch bắt trẻ đồng bằng Nam Bộ này.

Vậy mà anh VC nằm vùng LP cứ ngây thơ, tự hỏi, tại sao mất mát đau thương nhiều quá!