Note:
NXT làm thơ từ lâu, từ trước 1975. Nhưng chỉ đến khi anh đi tù, và khi Đặng Tiến đọc thơ anh, thì anh mới được thường nhân chúng ta biết đến.
Đó là sự thực. Holderlin, phán, chỉ có hiểm nguy, mới mong cứu chuộc, là vậy. (1)
Ngay cả Thanh Tâm Tuyền, nổi tiếng như thế, nhưng để cho thường nhân biết đến ông, thì cũng phải đợi đến những dòng trong Thơ Ở Đâu Xa.
Đành phải cám ơn VC một phát!
Và trân trọng giới thiệu Nguyễn Xuân Thiệp, qua Đặng Tiến.
NQT
(1) But where there is danger, there grows also what saves: Nhưng ở đâu có hiểm nguy, ở đó chồi cứu chuộc nẩy lên. Horderlin.
Đây chính là cái thiếu nhất, của dòng văn XHCN, cứ "đường ra trận mùa này đẹp lắm", thì làm sao có hiểm nguy, nguy nàn?
Văn chương lẫm liệt một thời, thì cần gì cứu chuộc?

---

Nhân nói đến lẫm liệt một thời, lèm bèm thêm một tí về Nguyễn Khải. Trong số những bài viết của ông,  bài của tay thi sĩ trẻ Lê Thiếu Nhơn lại cho chúng ta biết nhiều nhất về Nguyễn Khải, theo Gấu.
Tuy nhiên, lạ, nhất, là bài viết về đám tang của Nguyễn Khải, trên eVăn: Hai từ tâm và tài được để vào trong ngoặc.
Bạn văn quí 'tâm và tài' của Nguyễn Khải'
Quí kiểu này thì... đểu quá!

---

So sánh Lò Cải Tạo với Lò Thiêu, thì đúng là khiên cưỡng. Một, thù và huỷ diệt Do Thái, một giống dân hạ đẳng: Do Thái đâu phải là người; một thù và làm thịt, chính thằng em của nó.
Có thể vì vậy, Yankee mũi tẹt chưa từng đụng phải vấn đề đạo đức, như đám hậu huệ Nazi, như tay này.
*
There is a moment at the end of Bernhard Schlink's 1997 bestseller The Reader - shortly to be filmed by Stephen Daldry, starring Kate Winslet and Ralph Fiennes - where the narrator, Michael Berg, trying to make sense of his teenage love affair with a woman who is later tried for war crimes, picks up Homer's Odyssey. He remembers it 'as the story of a homecoming. But it is not the story of a homecoming ... Odysseus does not return home to stay, but to set off again.'
*
Ở cuối Người đọc sách, cuốn sách ăn khách của Bernhard Schlin, mới được quay thành phim, nhân vật người kể chuyện, cố tìm hiểu, tại làm sao khi còn trẻ, mê gái già, mù chữ,  vốn là một nữ quản giáo, và sau bị đưa ra tòa như là tội phạm chiến tranh, anh bà bèn lôi Homer ra để giải thích: "Về nhà không có nghĩa là về nhà, mà là để đi nữa. Odyssseus đâu có về nhà để ở lại, mà là để đi nữa".
Đây cũng là ý nghĩa của tập tiểu luận của Coetzee: "Những bến bờ xa lạ hơn".
*
Tin Văn đã từng giới thiệu cuốn Người Đọc Sách, câu chuyện một anh chàng học sinh, một bữa đi xe buýt, bị trúng gió độc [gió tình chăng ?], và được cô gái già tài xế, đưa về nhà săn sóc. Sau đó, cậu học sinh này mang một bó hoa tới nhà cô gái già để tạ ơn. Thế rồi chàng và nàng yêu nhau, và chàng vừa làm tình vừa đọc truyện cho nàng nghe, vì nàng mù chữ. Sau này, chàng thành luật sư, và gặp lại nàng, tại tòa án.
*
Về nhà, tìm nhà để mà về, là câu hỏi trung tâm của "hiện đại tính", và, của tiểu thuyết. Chúng ta gặp lại câu định nghĩa của Lukacs, trong Lý thuyết về tiểu thuyết
Tiểu thuyết, một dạng không giống bất cứ dạng nào khác, là để biểu tỏ cõi không nhà siêu việt.

---

---

Có những anh vai mỏng gánh trách nhiệm quá lớn, không biết sợ, cứ thấy ổn cả. Hạ cánh an toàn là câu mất dạy. Phải nhớ Khang Hy: "Việc vừa xong thì họa cũng vừa xong".
Nguyễn Khải: Nguồn
Tuyệt. Đúng là, đoạn trường ai có qua cầu mới hay. Tuy nhiên, áp dụng vào thực tế Việt Nam, sau ngày 30 Tháng Tư 1975, câu của Khang Hy có lẽ phải đổi lại:
"Việc vừa xong, thì họa bèn bắt đầu"
Hạ cánh an toàn là câu mất dậy! Tuyệt, tuyệt!
Nhưng phải thêm câu này nữa thì mới càng ra cái chất yankee mũi tẹt:
Hy sinh đời bố, củng cố đời con!
Nếu câu Hạ cánh an toàn mất dậy, thì câu Hy sinh đời bố củng cố đời con, đại mất dậy.

---

Sorry!

There is a political fashion for easy apologies but forgiveness comes only from genuine dialogue.
Có một kiểu thời trang chính trị, dành cho những lời xin lỗi dễ dàng, nhưng tha thứ chỉ có đến với chúng ta từ con đường ‘hội luận thứ thiệt”.

Trên đây là cái tít bài điểm cuốn “Tha thứ”, tác giả Charles Griswold, của Roger Scruton trên tờ TLS số 14 Tháng Chạp 2007.
Tha thứ nghĩa là gì? Và làm cái chuyện đó, có tốt không? Nó có đỡ đần cho chúng ta, khi cho, hay nhận? Liệu có ai, nhân danh ai đó, ban cho ai đó, tha thứ, hay là nó luôn luôn đến từ nạn nhân? Và liệu, luôn luôn [phải] có nạn nhân?
Griswold khẳng định, tha thứ gồm hai tiến trình. Hai người, một gây, một chịu tổn thương, phải giải quyết với nhau, về nỗi đau thương này. Cùng lúc, cả hai phải tu tập cái nhân chi sơ tính bản thiện ở trong mỗi con người  sao cho mỹ mãn.
Đạo hạnh, virtue, theo ông, mới là mục tiêu của sự giáo dục về lương tâm, đạo đức. Và đẩy tới một mức nào đó, tha thứ là điều có thể học được và dậy được [forgiveness can be learned and taught].
Nhưng, vẫn theo ông, có một số điều sẽ luôn luôn không bị hay được tha thứ, và nếu như thế, trong mọi hoàn cảnh, mọi sắc thái, tha thứ không có nghĩa là vờ, quên, hay lắc đầu quay mặt, đành chịu thua, thất bại.