 |
Một buổi xế
trưa cộng hòa Một người đàn
ông gõ cửa với những ngón tay buồn Có gì ở đó, để hy vọng? Coi lại cái đầu
của mi đi Trong những
bài thơ kế tiếp nhau mới đây nhất – như “Cuốn sách Tây Tạng”, “Quà
Tặng” và Ghi
chú từ thời Late Qing” – trong đó, chúng được lắp ghép theo kiểu lưỡng
thê [tạm dịch
từ “hybridize”] văn xuôi và thơ vần, cũng như nhiều giọng khác nhau,
những tính
nhạc [musicalities] những dòng tự sự, ông sử dụng những bảng đăng ký
ngôn ngữ
thay đổi [various linguistic registers]. Như thế nào, bằng cách nào,
ông làm quen [relate] với 1 cấu trúc thơ đa tầng, những đáp ứng về mặt
cảm xúc, và
sự diễn tả của nó? Bai Hua:
Khi còn trẻ
tôi đã mò tới cái ý tưởng thơ “dệt văn xuôi với thơ vần”, nghĩa là,
“tất cả
lẹo tẹo [mingle] thành một”, trộn tất cả những thể, giống, loại ngôn
ngữ vào trong 1 cái lò cừ. Khi bắt đầu viết “An Immortal Companion to
Watercolor” và “Historical
Annals,” tôi khởi sự kiếm ra những cách, những đường hướng để cho giao
hợp cả 1
lô, nào tiểu thuyết nào văn xuôi, nào kịch, và ngay cả thứ báo chí có
tí ti thơ, và hoàn tất cái bản văn liên văn bản này,
với tài năng, mánh mung [skill] và sự ung dung tự tại [ease].
Fiona Sze-Lorrain: By Charles
Simic Someone happened to remember a neighbor, Though it had been more than thirty years Since she went for a little walk after dinner And never came back to her husband and children. No one present could recall much about her, Except how she’d smile and grow thoughtful All of a sudden and would not say what about, When asked, as if she already carried a secret, Or was heartbroken that she didn’t have one. Note: Bài thơ này, Gấu nhớ là đã chôm, và đã dịch trên TV rồi, nhưng không làm sao kiếm ra bản tiếng Mít, chán thế! Post lại, để mò sau, hà hà!  Trong số báo có bài thơ, Gấu tình cờ cầm lên, trong khi dọn dẹp mớ sách báo, còn bài viết, về cựu binh tìm ra giọng của mình, về thứ văn học chiến tranh, viết bởi chính những kẻ cầm súng. Gấu đọc lại số báo là vì bài viết này. Tác giả là George Packer. Ông phát giác, cái tinh thần hiện đại của văn học - chủ yếu là tiếu lâm, cà chớn, hài, irony, Kundera cũng chỉ ra điều này, trong Những Di Chúc Bị Phản Bội - là do những kẻ đếch cầm súng phịa ra: "Every war is ironic because every war is worse than expected," Paul Fussell wrote in 'The Great War and Modern Memory," his classic study of the English literature of the First World War. "But the Great War was more ironic than any before or since." The ancient verities of honor and glory were still standing in 1914 when England's soldier-poets marched off to fight in France. Those young men became modem through the experience of trench warfare, if not in the forms they used to describe it. It was Yeats, Pound, Eliot, Joyce, and Lawrence who invented literary modernism while sitting out the war. Robert Graves, Siegfried Sassoon, Edmund Blunden, Isaac Rosenberg, and Wilfred Owen-who all fought in the trenches and, in the last two cases, died there-remained tied to the conventions of the nineteenth century while trying to convey the unprecedented horror of industrial warfare, a condition of existence so murderous and absurd that a romantic or heroic attitude became impossible. The essence of modern understanding is irony, Fussell argued, and it was born on the Western Front. Bài viết này, tuyệt lắm. The essence of modern
understanding is irony, Fussell argued, and it
was born
on the Western Front: Cái yếu tính của sự hiểu
biết hiện đại là... cà chớn! Gửi Osip Mandelstam
Những người sống trong
khùng điên Nhà thơ trong giấc mộng tôi Hôm nay, một ngày tôi nhẫn
chịu sự kỳ cục của ông Im lặng đang chỉ rõ Trâu bò đã ngưng cày bừa Moscow hồi hộp Một vong hồn đáng khóc
thương nhất trong đám thi sĩ chúng ta Tôi bắt đầu thuộc về nơi
này Bai Hua Bản của Dã Viên, từ nguyên
tác
Là gì, kẻ sống trong nỗi
sợ khùng điên? Nhà thơ trong mộng của tôi Hôm nay tôi sẽ cưu mang
tính lập dị của ông Im lặng chỉ cho thấy - Trâu bò
ngưng cày bừa Moscow khắc
khoải Tôi bắt đầu
thuộc về đây A Republican
Afternoon A man knocks
on the door with sad fingers What is
there to hope for? To explain? Make up your
mind Bai Hua Một buổi xế
trưa cộng hòa Một người đàn
ông gõ cửa với những ngón tay buồn Có gì ở đó, để hy vọng? Coi lại cái đầu
của mi đi Trong những
bài thơ kế tiếp nhau mới đây nhất – như “Cuốn sách Tây Tạng”, “Quà
Tặng” và Ghi
chú từ thời Late Qing” – trong đó, chúng được lắp ghép theo kiểu lưỡng
thê [tạm dịch
từ “hybridize”] văn xuôi và thơ vần, cũng như nhiều giọng khác nhau,
những tính
nhạc [musicalities] những dòng tự sự, ông sử dụng những bảng đăng ký
ngôn ngữ
thay đổi [various linguistic registers]. Như thế nào, bằng cách nào,
ông làm quen [relate] với 1 cấu trúc thơ đa tầng, những đáp ứng về mặt
cảm xúc, và
sự diễn tả của nó? Bai Hua:
Khi còn trẻ
tôi đã mò tới cái ý tưởng thơ “dệt văn xuôi với thơ vần”, nghĩa là,
“tất cả
lẹo tẹo [mingle] thành một”, trộn tất cả những thể, giống, loại ngôn
ngữ vào trong 1 cái lò cừ. Khi bắt đầu viết “An Immortal Companion to
Watercolor” và “Historical
Annals,” tôi khởi sự kiếm ra những cách, những đường hướng để cho giao
hợp cả 1
lô, nào tiểu thuyết nào văn xuôi, nào kịch, và ngay cả thứ báo chí có
tí ti thơ, và hoàn tất cái bản văn liên văn bản này,
với tài năng, mánh mung [skill] và sự ung dung tự tại [ease]. IVAN V. LALÍC [1931-1996] Lalic started publishing
in 1952 and his first book, A Child
Once came out in 1955. Since then there have been many more
books of poetry, all highly regarded) which have been translated into
many languages, including English. Most of the poems here are taken from Roll Call of Mirrors, a selection
of Lalic's poems published in 1988. He translated Holderlin, Whitman,
Dickinson, and many other American poets. Lalic khởi sự
in thơ năm 1952, và tập thơ đầu tay của ông “Đứa bé, Một thời” ra lò
năm 1955. Kể
từ đó, nhiều tập thơ ra đời, tất cả đều được đánh giá cao, và được dịch
ra nhiều
thứ tiếng, trong có tiếng Anh. Hầu hết những bài thơ ở đây là từ Roll Call of Mirrors [tạm dịch, Tiếng gọi
cuộn tròn của những tấm gương], một tuyển tập chọn lọc những bài thơ
của Lalic được
xb năm 1988. Ông dịch Holderlin, Whitman, Dickison, và nhiều nhà thơ
Mẽo khác. Love in July
I Open this evening like a
letter, Open this evening like a
rose, Open this evening like a
letter. Comes night grown over
with rain and cherries, The date is illegible,
time without beginning, The taste of the storm in
the stalk of the invisible rose But there's no wind, and
the rain glitters The lightning that travels
slower than memory That lightning still
buried in snows and flowers
In its journey around the year. The taste of rain on your
lips,
Summer golden and dark. Yêu trong Tháng
Bẩy I
Mở buổi chiều
nay như lá thư Mở buổi chiều
nay như bông hồng Mở chiều nay
như tờ thư Đêm tới, lớn
dần lên cùng với mưa và anh đào Ngày mấy, đọc
không ra, thời gian không bắt đầu Mùi vị của trận
bão ở trong cái cuống của bông hồng vô hình Nhưng không
có gió, và mưa lấp lánh Ánh sáng, đi
lang thang, với tốc độ chậm hơn hồi nhớ Trong chuyến lữ của nó trong năm Vị mưa trên môi em Hạ vàng và tối Gió Nói
While working on "In the Qing Dynasty" and "Cloud Diviner," I came across a review essay entitled "Toward a Writerly Poetry" by Chinese critic and poet, Zang Di. A seminal study that situates post-Misty poets in the historical context of the modern Chinese poetry, it first appeared in 1993, a time when most attention was still centered around the Misty poetry aesthetics. In his observations about post-Misty poetry, Zang Di cited Bai Hua's work:
On the
subject of writing, post-Misty poets are conscious that, in all
likelihood,
they will never reach consensus on the issues of tradition and
criticism. For
this reason, they have adopted a nihilistic attitude in public, but in
their writing
they are in fact able to clearly delineate the tradition they
face. (... ) In
Roland
Barthes' words, as cited by Todorov: outstanding poetry is "that which
possesses superior expression without entering the personal ... It is
secret
while being open." Based on this criterion, two important post-Misty
poets
are exemplary: Bai Hua and Zhai Yongming. They display a genius in
handling the
relationship between the special characteristic of the tradition
without
antecedents of writing modern poetry and traditional poetry. Their
writing is
not simply a product of a consciousness of style but manifests an even
greater
comprehension of the essence of modern poetry. *** In his early
twenties, Bai Hua felt enlightened by Baudelaire, who declared that
Nature is a
temple, and that any perceived world is a metaphor for the self. He
read T.S.
Eliot and Mandelstam voraciously, and saw poetry as a sacred duty. If a
poet is
indeed a priest, a seer, am I as courageous as Mandelstam? Conflicted
with this
question when working overnight on "To Osip Mandelstam," Bai Hua came
close to a heartbreaking but earnest I am not. *** Is summer
far, as if free. Paris, July
2010 Fiona Sze-Lorrain:
A Prelude to Bai Hua’s Lyricism  Nhà Thơ Già Hành khúc
mùa xuân, những tình cảm đồng quê Anh nói vẫn
còn một câu thơ hành hạ anh Tóc bù xù,
như quê nhà Văn chương,
văn chương uể oải Tuy nhiên
anh lầu bầu  Hồi ức Ở bao lơn một
buổi xuân sớm tôi nhớ Tôi mơ tưởng
tương lai Bạc vô dụng
trong hồi ức Trong khi
loay hoay làm việc với "In the Qing Dynasty" và
"Cloud Diviner,"
tôi vớ được 1 bài tiểu luận “Về thơ của nhà văn” - tạm
dịch cái tít “Toward a Writerly Poetry” - của phê bình gia và thi sĩ Tẫu, Zang Di. Một
nghiên cứu phôi thai nhắm xác định vị trí những nhà thơ hậu Hũ Nút,
hậu-Sương mù
trong nội dung lịch sử của thơ ca Tẫu hiện đại. Xuất hiện lần đầu tiên
vào năm
1993, khi sự chú tâm nhất, dành cho trường phái thơ Sương Mù, là về
tính mỹ học
của nó. Zang Di trích
dẫn Bai Hua: Về đề tài viết,
những nhà thơ hậu-Sương mù ý thức rằng, nói chung, họ không
làm sao đạt được đồng thuận về những giải pháp của truyền thống và phê
bình. Vì
lý do đó, họ chọn một thái độ hư vô trong công chúng, nhưng trong cái
viết của họ, thực sự
mà nói, họ vờ truyền thống, đếch thèm để ý đến nó. Trong từ ngữ của Roland Barthes, như Todorov trích dẫn, hiểu thơ là ‘sở hữu diễn đạt bảnh nhất mà không đi vào cá nhân… Nó là bí ẩn trong khi mở toang.” Nếu như thế, Bai Hua và Zhai Yongming đúng là hai khuôn mẫu. Họ là bậc thầy trong cách ứng xử liên hệ giữa tính cách đặc biệt của truyền thống không có tiền lệ, tiền thân – không có đàn anh, đếch cần sư phụ - trong làm thơ hiện đại, và thơ ca truyền thống. Thơ của họ không giản dị là sản phẩm của một ý thức về văn phong nhưng còn là tuyên ngôn của một cảm thông lớn lao hơn về yếu tính của thơ hiện đại Gió Nói
Gấu đã từng đọc,
và dịch thơ Bai Hua, vậy mà đếch nhớ, tếu thế.
Bài “Vài Kỷ Niệm”, đọc lại, sao lại nhớ bữa ngồi với Hải Âu, cà phê Starbucks, Little Saigon, lạ thế. Do you see a
poem as an experience or as an act? One can't be
separated from the other. "Poetry is experience" - this is a
universally-known
dictum from the German poet, Rilke. Even Nabokov who detested Rilke,
also said,
"Poetry is a distant past." But poetry must also be an act - in a
modern sense, and even more so in a post-modern context. If I must
choose
between the two of them, an old poet like me would go for the former. Bạn coi một
bài thơ, như là 1 kinh nghiệm hay như 1 hành động? Khó mà tách
ra được. “Thơ là kinh nghiệm”, Rilke phán. Ngay cả Nabokov, vốn ghét
Rilke, cũng
lầu bầu, “Thơ là quá khứ xa”. Nhưng thơ phải là 1 hành động – theo
nghĩa hiện
đại, và hơn thế nữa, trong nội dung hậu hiện đại. Nếu phải chọn giữa
hai thứ đó,
một tên thi sĩ già như tôi, sẽ chọn, kinh nghiệm.  Nhạt nhòa, nhạt nhòa….
  Gửi Osip
Mandelstam
Những người
sống trong khùng điên Nhà thơ
trong giấc mộng tôi Hôm nay, một
ngày tôi nhẫn chịu sự kỳ cục của ông Im lặng đang
chỉ rõ Trâu bò đã
ngưng cày bừa Moscow hồi hộp Một vong hồn
đáng khóc thương nhất trong đám thi sĩ chúng ta Tôi bắt đầu
thuộc về nơi này Bai Hua Bản của Dã
Viên, từ nguyên tác
Là gì, kẻ sống
trong nỗi sợ khùng điên? Nhà thơ
trong mộng của tôi Hôm nay tôi
sẽ cưu mang tính lập dị của ông Im lặng chỉ cho thấy - Trâu bò
ngưng cày bừa Moscow khắc
khoải Tôi bắt đầu
thuộc về đây NQT dịch từ
bản tiếng Anh
In one of
his essays Brodsky calls Mandelstam a poet of culture. Brodsky was
himself a
poet of culture, and most likely that is why he created in harmony with
the
deepest current of his century, in which man, threatened with
extinction,
discovered his past as a never-ending labyrinth. Penetrating into the
bowels of
the labyrinth, we discover that whatever has survived from the past is
the
result of the principle of differentiation based on hierarchy.
Mandelstam in
the Gulag, insane and looking for food in a garbage pile, is the
reality of
tyranny and degradation condemned to extinction. Mandelstam reciting
his poetry
to a couple of his fellow prisoners is a lofty moment, which endures.
Trong một tiểu
luận, Brodsky gọi Mandelstam là nhà thơ văn hóa. Brodsky, chính ông,
cũng là một
nhà thơ văn hóa, và có thể chính vì thế mà ông trước tác hài hòa với
dòng sâu
thẳm của thế kỷ, trong đó con người, bị de dọa bởi sự tuyệt giống
người, đã
khám phá ra quá khứ của nó, như là một mê cung chẳng hề tận cùng. Nhập
vào lòng
mê cung, chúng ta khám phá ra một điều, là, bất cứ cái chi, nếu mà sống
sót từ
quá khứ, thì đều là hệ quả của nguyên lý ‘mày khác tao, tao khác nó, nó
khác
mày’, tức nguyên lý dựa trên đẳng cấp, tôn ti trật tự, không phải cứ
xoa đầu
hay nâng bi ông tiên chỉ, ông Trùm văn nghệ, thì là bằng vai vế với họ,
thí dụ
vậy.  Gió Nói.   As a representative figure of the post-"Misty" poets, what are your thoughts about the tides of poetry and artistic search in the present-day China? Là người đại diện cho dòng thơ hậu-Sương Mù, ông nghĩ gì về những ngọn triều thơ ca, và cái sự tìm tòi nghệ thuật, ngày này ở TQ? When a tide is over, one will become a tradition. When one becomes a tradition, he or she will also open up a new tide. This dialectic simply means: the more you pursue the art that impassions you, the more you will find yourself right at the source of a tide. Khi ngọn triều qua đi, thi sĩ trở thành truyền thống. Khi đó, anh ta lại mở ra một con nước mới. The question of gendering in poetics - particularly in a masculine broth such as the contemporary Chinese poetry scene - can be a delicate and complex issue. How does the poet's gender politicize his or her work? It will be quite an effort for me to explain my thoughts about "men who are overly feminine and women who are overly masculine" ... Life always carries a pure yearning that resists death. Poetry begins from this intense yearning. Its value is defined by the lofty yet irreplaceable luxury of ideals; it nourishes highly neuropathic but beautiful souls. In general, I am a little dubious as to whether the real masculine sex can truly and fully understand poetry, though I have never doubted if women or men with feminine qualities can do so. (Most male poets possess feminine traits. Brodsky once said, "I am even more feminine than Tsvetaeva.") Coupled with their solitude, idleness, frailness and sensitivities, women indulge naturally in poetry. Hoàng hôn Cho tôi khu
rừng tôi đi qua Tiếng tim đập
chạy qua những cái bóng chậm Thịt nhạt nhòa,
rã ra theo cùng với ngày và đêm Sống 1 thế kỷ
như là 1 ngày Khi thơ tự
do mới ra đời, bị coi là hũ nút. Như 1 tiếng thở, đi trước thời của
mình, những
năm tháng chiến tranh sau đó, làm cho nó rõ ra, GCC đã từng viết về thơ
của ông,
từ những năm 1970. Fiona Sze-Lorrain
[người dịch thơ của Bá Hoa qua tiếng Anh): Ông được biết rộng rãi như
là 1 nhà
thơ trữ tình, a lyrical poet, và đã coi (claimed) cái bí hiểm, the
mysterious,
và cái không thể giải thích, the inexplicable, như 1 là hiện hữu sống
động, a vital
presence, trong thơ. Liệu ông có cảm thấy rằng, sự chân thực tình cảm
có thể hòa
giải với hàm hồ [Do you feel that emotional honesty should and can be
compromise for ambiguity]? Bá Hoa:Với câu hỏi này, tôi cũng có những ý nghĩ hàm hồ [I have mixed feelings about this question]. Liệu có thể sự chân thực đơn giản được hoà gải bằng sự hàm hồ? [Can sincere honesty be compromised by ambiguity?] Tôi nghĩ đến Ezra Pound, “Kỹ thuật là thử nghiệm của sự thành thực”, “Technique is the test of sincerity”. Tôi tin tưởng, chừng nào nhà thơ còn làm chủ kỹ thuật thơ của mình, thì sự thành thực tình cảm của anh ta sẽ không thể bị hòa giải bởi biểu hiện, diễn đạt. I believe as long as a poet maters his poetic techniques well, his emotional honesty will not be compromised by expression. Một bài thơ tốt sẽ chứa đựng cả hai, sự thành thực tình cảm và sự làm chủ kỹ thuật. Tôi nhận được
thư của một người bạn yêu thơ - vừa thương vừa giận tôi lắm - trách móc
và đòi
tôi ít nhất hãy tự giảng lấy một bài thơ của mình để độc giả có thể
theo dõi nổi
mình. Hằng ngày tôi bắt gặp những câu hỏi tương tự như: “Thơ viết cái
gì? Đọc
không làm sao hiểu nổi”, ở những người bạn mới gặp lần đầu, những học
sinh rất
thân của tôi. Tất nhiên là
tôi không thể nào chối một phần cái sự “tối tăm” của thơ tự do. Vì như
tôi đã
có dịp trình bày: bản vị của một bài thơ tự do không nằm trên mỗi câu
như ở thơ
cũ (chữ cũ gồm cả cho thơ mới) mà đặt trên mỗi từ khúc. Đừng tìm ý
nghĩa và tiết
điệu của bài thơ theo mỗi câu mà hãy nắm trọn từng từ khúc một. Mỗi từ
khúc là
một toàn thể về ý nghĩa cũng như tiết điệu ở đấy người làm thơ liên kết
những lớp
hình ảnh xô đến - để diễn một ý lớn và một điệu trọn vẹn. Chính ở chỗ
này - người
làm thơ mở cửa tâm hồn tiếp đón rất nhiều hình ảnh cho một từ khúc -
khiến
thoáng ngó người đọc cảm thấy ý tưởng bị ngắt quãng vì những hình ảnh
đứng bên
nhau với cái lướt mắt sơ sài tưởng không liên lạc gì với nhau. Cho nên
người đọc
phải tìm được sự thống nhất khăng khít của những hình ảnh ấy. Cũng trong
buổi nói chuyện ấy, tôi có nhắc đến những câu ca dao sau này: Trèo lên cây
bưởi hái hoa để chứng tỏ
trong vài trường hợp, ca dao cũng liên kết những hình ảnh theo cách “tự
do”.
Trong bốn câu thơ ấy, ý tưởng như đứt quãng chỉ câu thứ 4 rõ nghĩa còn
ba câu trên
mơ hồ gần như không liên lạc với câu dưới. Tôi được một
thính giả góp ý kiến rằng bài ca dao ấy chẳng có gì lạ, nó thuộc thể
hứng. Hứng
chỉ là một tên gọi không giảng được ý nghĩa nào. Ngoài hai thể phú và
tỉ rõ
ràng, người ta sẽ gọi là những những bài ca dao không tìm thấy sự liên
lạc giữa
các phần tử của bài. Phần thừa ấy gọi là hứng: Trên trời có
đám mây xanh Hứng: câu trả
lời thật tiện lợi và lười biếng. Trèo lên cây
bưởi hái hoa * Lần thứ nhất
tôi mang bài ca dao này giảng ở một lớp học đông và ồn ào giữa đường
phố Sài
gòn - cái lớp học tôi đã gọi là “giấc mơ của tôi” vì mỗi lần bước ra
khỏi lớp,
tôi như vừa thoát khỏi giấc ngủ mệt nhọc và không ngó nhận được một
khuôn mặt học
sinh nào. Vận dụng hết sức cái trực giác sáng tạo, tôi chỉ mơ hồ cảm
rằng hình
như ba câu thơ đầu ám chỉ vẻ đẹp của người đàn bà: Trèo lên cây
bưởi hái hoa Hoa bưởi trắng
gợi đến mớ tóc xõa dài thơm đang hong nắng. Nụ tầm xuân đã nở còn xanh
như
duyên dáng người gái vừa trở thành thiếu phụ. Rồi tôi mang
bài ca dao ra khỏi thành phố, ở trong một căn lớp gỗ, cửa sổ mở dài
trên con lạch
đầy nước, bờ bên kia nhà ẩn sau những lớp cây hoang. Vào một buổi sáng
mát,
không khí êm tĩnh, tiếng nước đổ ào ào bên kia bờ - người ta tắm về sớm
- tiếng
búa gõ trên sắt của công việc, chỉ có tiếng nói của tôi, tôi khám phá
được một
bài thơ. Trước hết trở
về với ý toàn bài: câu chuyện trao đổi giữa một người con trai chưa vợ
và một
người con gái đã có chồng. Chúng ta hãy đặt câu hỏi này: câu chuyện như
thế phải
xảy ra ở chỗ nào? Ở nơi có mặt người thứ ba hẳn là không thể được. Bởi
vậy
không gian của câu chuyện tâm tình không thể là trên con đường làng
hoặc ngoài
đồng vắng, ý vị câu chuyện sẽ thô tục bao nhiêu. Trèo lên cây
bưởi hái hoa Ấn định
khung cảnh cho cuộc gặp gỡ thoáng qua này. Đó là hai người hàng xóm
cạnh nhau
hai khoảng vườn nhà cách nhau bằng hàng dậu thưa. Người con trai trèo
lên cây để
ngắt hoa bưởi - cử chỉ bâng quơ những trữ tình - để tiện ngó sang vườn
bên ở đấy
thoáng bóng người ao ước. Rồi chàng bước xuống tiến đến bên dậu hái nụ
tầm xuân
- cử chỉ bâng quơ thứ hai vẫn chẳng kém trữ tình - và cất tiếng: Nụ tầm xuân
nở ra xanh biếc Ba đồng một
mớ trầu cay, Nghĩa là còn
con gái, nàng cũng đã để mắt xanh vào người hàng xóm mà thuở ấy chàng
vô tình.
Bây giờ chàng biết đến thì đã muộn. Cá cắn câu
biết đâu mà gỡ Hai câu bảy
cuối cùng lửng lơ, câu chuyện bỏ dở. Có lẽ thoáng đâu nàng sợ bóng
người thứ
ba. Nàng trở vào nhà chưa kịp hết lời, nhưng mối tình ngang trái đã
chấm hết.
Vì chiều nay hay mai nàng đã quay về nhà mình - nhà chồng - ở làng xa,
cách những
“bốn quả đồi” những “ba ngọn suối” những “đôi cánh rừng” và biết bao
nhiêu cánh
đồng. Bao giờ người
con trai gặp được cô hàng xóm về thăm nhà lần nữa? Và rồi chàng quên
dần câu
chuyện cũ dù hoa bưởi thơm nở trắng và nụ tầm xuân xanh biếc còn kia. Tôi muốn xin
các bạn một thái độ thưởng ngoạn nghệ thuật cần thiết: tâm hồn mở rộng,
hoàn
toàn tự do, tránh bỏ mọi thiên kiến. Tôi muốn mời các bạn quay trở về
với những
gì quen thuộc nhất để tìm thấy những điều chứa dấu [sic] mới lạ và tìm
vào những
nơi lạ lùng để bắt gặp những điều gần gũi thân mật. Trên trời có
đám mây xanh Phải chăng
người con trai đã nhìn vào đôi mắt trong suốt của người đẹp phân biệt
mầu mây
trời, để ao ước… có phải đôi mắt ấy đẹp quá - đẹp muốn chết người -
không các bạn? Chớ rửa lông
mày chết cá ao anh Mọi thế giới
nghệ thuật đều mở cửa với các bạn những người đi vào bằng tất cả tâm
hồn tự do
trong sáng.   |
