In a book-length elegy, the poet Edward Hirsch confronts the loss of his son.

Trong 1 bi khúc dài bằng cả 1 cuốn sách, bố thi sĩ khóc ông con trai của mình

---

Autumn Day

Robert Melancon

French, born 1947

AUGUST

I wander beneath the serenity
of the moon as it withdraws
 its stars from the night. A shadow
goes with me in which I do not
know myself. Only these trees
nearest to me, the grass, the washed darkness
exist. A cry
of a night jar, the murmur of leaves.
Summer consents absently to the night.

Tháng Tám

Tớ lang thang dưới vừng trăng thanh thản
Nó rút những vì sao của nó ra khỏi đêm.
Một cái bóng cùng đi với tớ, và tớ không làm sao phân biệt, tớ là bóng, hay bóng là tớ.
Chỉ cây cối cận sát tớ, cỏ, và bóng tối được rửa sạch, hiện hữu
Đêm, như cái bình, kêu 1 phát,
Lá thì thầm
Mùa hè, bèn bằng lòng, tự vắng mình trong đêm.

BLIND PAINTER [XI] 

January can give this grove
the appearance of a colonnade.
The fall of the leaves creates
a felicitous labyrinth, an architecture
to which only the light comes.
But you should not linger
in this metaphorical palace
old as language. Here are trees
all waiting to be named.
None looks like any other.
They will not consent to be reduced
To the mere concept of a forest

 

Họa sĩ mù

---

---

Tưởng niệm Quỳnh Giao

---

Thơ Mỗi Ngày

---

Tựa hồn những năm xưa

Bông Hồng của Coleridge

Khoảng 1938, Paul Valery viết, lịch sử văn học đúng ra không nên là lịch sử của những tác giả và những tai nạn nghề nghiệp của họ, hay của tác phẩm của họ, nhưng nên là lịch sử Cái Tinh Anh, the history of the Spirit, như là kẻ sản xuất hay tiêu thụ văn chương. Ông viết thêm, một lịch sử như thế có thể được viết ra mà không cần nhắc tới một nhà văn đơn độc, a single writer. Không phải đây là lần đầu tiên mà Cái Tinh Anh phán như thế. Vào năm 1944, một trong những viên thư ký của nó trong Concord ghi nhận: Ta thì thật là khoái cái ý này, về văn học, đó là [chỉ] một người viết tất cả những cuốn sách… cái phẩm chất như thế, cái căn cước như thế, cả về phán đoán và quan điểm, trong tự sự, cho thấy, đây là tác phẩm của một cái nhìn-tất cả, nghe-tất cả, the work of all-seeing, all-hearing, của một vì phong nhã (Emerson, Essays: Second Series, “Nominalists and Realist,” 1844).
Hai chục năm sau Shelley diễn tả quan điểm, rằng tất cả những bài thơ của quá khứ, hiện tại, và tương lai thì là những chương, hồi (episode), hay những mẩu đoạn, của một bài thơ độc nhất, vô cùng, a single infinite poem, được viết bởi tất cả những nhà thơ trên thế gian.
Những nhận xét (consideration) như thế thì làm dấy lên biết bao là lèm bèm, không thể nào dứt được. Tôi lôi chúng ra, như là 1 cái cớ, để trình bày 1 dự án khiêm tốn của mình: vẽ lại cái cuộc tiến hóa của 1 ý nghĩ, qua những bản văn hỗn tạp của ba tác giả.
Tác giả đầu tiên, là Coleridge. Tôi không chắc chắn, ông ta viết khi nào, vào cuối thế kỷ 18, hay đầu thế kỷ 19:

“Nếu một người đàn ông có thể ghé Thiên Đàng, trong giấc mơ, và, thay vì hai trái đào tiên mà bướm thiên đàng dâng cho anh ta, thì là 1 bông hồng, như bằng chứng linh hồn của thằng chả quả thực đã ghé nhà thổ ở đó, và nếu, khi tỉnh giấc, thằng chả thấy trong tay mình cầm bông hồng, thì… sao nhỉ”

[Borges giải thích], đằng sau ý tưởng của Coleridge, là một ý tưởng phổ thông, xa xưa, của hàng hàng thế hệ những kẻ yêu nhau, cầu một…  BHD, như là bằng chứng đời đời, muôn đời….  của tình yêu của họ.

Hà, hà!

Lolita vs BHD

We never grow up - only older, then old-
Chúng ta chẳng bao giờ trưởng thành, nhưng cứ thêm tuổi mãi ra, già mãi ra, rồi già.

In one of Nabokov's works - this is another of my lost trouvailles - a character tells of someone losing something, a ring, I think it was, in a rock pool somewhere on the Riviera and returning a year later to the day and finding it again in exactly the spot where it was lost, but that kind of thing only happens in the Russian enchanter's magical version of our sullenly acquisitive world.

Trong 1 trong những tác phẩm của Nabokov - thì cũng lại là 1 trong những mất đi tìm lại được của tớ - một nhân vật kể về 1 tay nào đó, đánh mất một cái gì đó - một cái nhẫn. Hình như tại một cái ao, bên dưới 1 hòn đá, ở một nơi nào đó, ở Riviera, và một năm sau trở lại, vào ngày đó, và kiếm lại được cái nhẫn đúng tại nơi đã mất, nhưng cái thứ này chỉ xẩy ra trong 1 ấn bản thần tiên của một tay phù thuỷ Nga.... 

Ui chao, đúng là cái tình cảnh của GCC:

Như người xưa đánh rớt cây gươm xuống lòng sông, bèn ghi dấu nơi mạn thuyền, chàng trở lại chốn xưa, tìm vết giầy trên lớp bụi thời gian, và tiếng cười của nàng vẫn còn văng vẳng đâu đây!
Ôi chao, giờ đọc lại vưỡn còn bùi ngùi!

Nhưng tại làm sao mà em ngộ ra rằng thì là, GCC chẳng bao giờ trưởng thành, cứ yêu mãi 1 đứa con nít... là nàng, từ đời thuở nào?

Thơ Mỗi Ngày

Louis de Bernières: Imagining Alexandria

Bài “Ode” viết năm 1966

Chẳng ai là quê hương, đất mẹ, quê cha.
Ngay cả cái tên kỵ mã
Sừng sững trong rạng đông, trong cái ô vuông trống rỗng
Kẻ dẫn dắt con chiến mã đồng qua thời gian
Cũng không, là những kẻ từ mớ cẩm thạch, hoa cương nhìn ra
Cũng không, là những kẻ hoang phí tro than chiến trận của họ
Trên những cánh đồng Mỹ Châu
Hay để lại một câu thơ, hay một kỳ công
Hay hồi ức của một đời được hoàn tất
Bằng 1 thực thi kỹ lưỡng, những bổn phận của họ
Chẳng ai là quê nhà. Những biểu tượng cũng không.

Không ai là quê nhà. Ngay cả thời gian
Chất đầy những trận đánh, gươm đao, lưu vong tiếp theo lưu vong,
Và với những con người, trải dần qua những vùng, miền
Vươn tới rạng đông, vươn vào hoàng hôn
Và với những bộ mặt cằn cỗi dần, già dần
Trong những tấm gương tối dần
Và với những cơn hấp hối vô danh  kéo dài
Và với lưới mưa đan
Trên những khu vườn đen

Quê nhà, bạn ơi, là một hành động liên tục
Như thế giới liên tục ( Giả như Tên Khán Giả Vĩnh Viễn ngưng 1 khoảnh khắc
Để mơ tưởng chúng ta, thì cái tia sáng bất thình lình trắng
Của niềm lãng quên của hắn ta, sẽ đốt cháy bùng chúng ta.)
Chẳng ai là nhà, nhưng tất cả chúng ta sẽ thật xứng đáng với lời thề xa xưa
Mà những tên phong lưu, tài tử phong nhã, đã từng thề -
Trở thành một điều gì chúng không biết, Trở thành Ác hen ti na;
Trở thành điều họ sẽ là, bằng đạo hạnh
Lời Thề Thốt đã được thốt ra trong căn nhà cũ này.
Chúng là tương lai của những con người đó.
Sự chứng thực của những kẻ đã chết đó.
Nhiệm vụ chúng ta là 1 gánh nặng vinh quang
Để lại cho cái bóng của chúng ta, nhờ những cái bóng đó;
Đó là của chúng ta, để mà gìn giữ
Chẳng ai là nhà – đó là cả chúng ta
Cầu sao cho ngọn lửa sáng ngời, bí ẩn cháy
Không ngừng, trong lồng ngực của ta và của bạn

J.L. Borges

Death will come and will find a body
whose silent peace will reflect death's approach
like any woman's face
(Chết sẽ tới và sẽ thấy một xác thân
mà sự bình an lặng lẽ sẽ phản chiếu cái chết tới gần
như gương mặt của một người đàn bà nào đó).

[Ai cho phép anh là thi sĩ?]

Mấy dòng thơ trên, của Brodsky, là ở trong bài thơ Tĩnh Vật, Nature Morte. Ông là nhà thơ Ky Tô. Joseph, ở đây, là tên thánh, như Joseph Huỳnh Văn, thí dụ.
Vậy mà 1 nhà thơ Mít cho rằng, thơ của ông có tính tôn giáo, nhưng là nói chung chung vậy thôi, không phải Ky Tô giáo!

Ở ý này, tôi rất tâm đắc với những điều mà Giáo sư Sture Allen đã thay mặt Viện Hàn Lâm Thụy Điển đọc diễn từ Tuyên dương Joseph Brodsky, nhà thơ Nga có quốc tịch Mỹ, tại lễ trao giải Nobel văn chương năm 1987: “…Chiều kích tôn giáo mà ta nhất định có thể tìm thấy trong tác phẩm của ông (J. Brodsky) không gắn liền với một tín điều cụ thể nào…”
Võ Chân Cửu (1)

Nhưng mấy dòng sau, trong cùng 1 bài thơ, mới lạ:

Mary nói với Christ:
Mi là con ta? - hay là Chúa Trời?
Mi bị đóng đinh thập tự.
Đâu là con đường trở về quê hương của ta?

Mary now speaks to Christ:
"Are you my son-or God?
You are nailed to the cross
Where lies my homeward road?

Can I pass throught my gate
not having understood:
Are you dead ? - or alive?
Are you my son - or God?

Christ bèn trả lời:
Chết hay là sống,
Đàn bà, thì đều như nhau –
Con, hay Chúa, ta là thine

Christ speaks to her in turn:
“Whether dead or alive
woman, it’s all the same –
son or God, I am thine

---

Son of Man and Son of God

Tuesday, July 29, 2014 4:11 PM

Thưa ông Gấu,
Xin góp ý với ông Gấu về một đoạn thơ đã post trên trang Tinvan.

Nguyên tác:

Christ speaks to her in turn:
“Whether dead or alive
woman, it’s all the same –
son or God, I am thine 

Theo tôi, nên dịch như sau:

Christ bèn trả lời:
Chết hay là sống,
Thưa bà, thì đều như nhau –
Con, hay Chúa, ta là của bà 

Best regards,

DHQ
 

Phúc đáp:
Đa tạ. Đúng là Gấu dịch trật, mà đúng là 1 câu quá quan trọng.
Tks again.
Best Regards

NQT

---

---

Khuya nức nở những cõi lòng không ngủ
Đợi vì sao dậy sớm tiễn người đi

Không hiểu sao hai câu thơ của Joseph Huỳnh Văn trích dẫn trên lại cứ lởn vởn trong đầu óc  Nguyễn tôi những ngày gần đây. Có phải giờ này gió mùa đang thổi trên khắp quê nhà, gợi lại những chuyến đi? Hay ngọn gió Santa Ana đang thổi suốt dọc giải đất Cali, làm dậy lên tiếng những chiếc phong linh bằng đất nung khua chạm vào nhau? Le vent se lève… Gió đã lên… Gió đã lên rồi… hãy thử sống xem sao?...

    Vậy đó, hai câu thơ gợi những âm vang. Kẻ viết những dòng này đã đọc khá nhiều thơ của Joseph Huỳnh Văn -những bài thơ nửa tượng trưng nửa siêu thực, những bài cầm dương xanh sầu quý phái- nhưng không hiểu sao hai câu thơ bình dị nói trên bỗng dưng lại có mê lực đưa lòng mình vào tưởng nhớ mông lung. Hai câu thơ thật giản dị nhưng khơi gợi nhiều quá. Phải chăng nó đã động phải những tầng sâu thẳm nào đó tận dưới đáy hồn -và đáy thời gian.

    Nhưng thôi hãy gượm. Trước khi nói về thơ, xin hãy nói về người. Con người đó là Joseph Huỳnh Văn. Nguyễn được đọc và nghe tên anh từ hồi tạp chí Thời Tập của Viên Linh. Joseph Huỳnh Văn. Cái tên lạ, nửa Tây nửa Ta, nhưng rồi cũng trở nên quen thuộc.

Blog NXP

Hai câu thơ của Joseph Huỳnh Văn [nửa Ta nửa Tây], “Khuya nức nở…”, Gấu nhớ thơ bạn, rồi viết ra, trong lần nghe tin bạn mất, (1) chắc là từ tiềm thức bật ra, chưa từng đăng báo.
Thơ của Joseph HV như Gấu nhớ được, cũng chưa từng đăng báo nào khác, ngoài tờ Tập San Văn Chương, do anh làm tổng thư ký.

Tất nhiên, có thể là Gấu nhớ lộn, nhưng JHV "kỹ" lắm, ít khi đăng báo thơ của anh, cho đến khi làm tờ TSVC.
Nguyễn Đạt chắc là rành hơn Gấu, về những kỷ niệm này.

Mấy câu thơ sau đây, của TTT, cũng là do Gấu đọc ở trên tường, kế bàn viết của ông, trong phòng riêng của ông, một lần Gấu lén vô:

Khi anh đi, anh đi vào sương đen
Sương rất độc tẩm vào người nỗi chết.

Nhớ, bài thơ dán trên tường, khi ông sắp sửa trình diện nhập ngũ.

NQT

Ai chỉ định anh là thi sĩ? 

Thứ Sáu, ngày 8 tháng 3 năm 1996, vào lúc 5 giờ chiều, buổi tưởng niệm thi sĩ Joseph Brodsky (tháng Năm 24, 1940 - tháng Giêng 28, 1996), Nobel văn chương 1987, tại nhà thờ St. John the Divine, New York, có lẽ đã đúng như ý nguyện của ông. Thay vì cuộc sống vị kỷ, những người bạn của ông đã nhắc nhở nhau về những chu toàn, the achievements, ngôn ngữ - the language - của người quá cố:
Death will come and will find a body
whose silent peace will reflect death's approach
like any woman's face
(Chết sẽ tới và sẽ thấy một xác thân
mà sự bình an lặng lẽ sẽ phản chiếu cái chết tới gần
như gương mặt của một người đàn bà nào đó). 

Tuy sống lưu vong gần như suốt đời, ông được coi là nhà thơ vĩ đại của cả nửa thế kỷ, và chỉ cầu mong ông sống thêm 4 năm nữa là "thế kỷ của chúng ta" có được sự tận cùng vẹn toàn. Ông rời Nga-xô đã hai chục năm, cái chết của ông khiến cho căn nhà Nga bây giờ mới thực sự trống rỗng.

Ông sang Mỹ, nhập tịch Mỹ, yêu nước Mỹ, làm thơ, viết khảo luận bằng tiếng Anh. Nhưng nước Nga là một xứ đáo để (Chắc đáo để cũng chẳng thua gì quê hương của mi...): Anh càng rẫy ra, nó càng bám chặt lấy anh cho tới hơi thở chót.

-Bao giờ ông về?.
-Có thể, tôi không biết. Có lẽ. Nhưng năm nay thì không. Tôi nên về. Tôi sẽ không về. Đâu có ai cần tôi ở đó.
-Đừng nói bậy, họ sẽ không để ông một mình đâu. Họ sẽ công kênh ông trên đường phố... tới tận Moscow... Tới Petersburg... Ông sẽ cưỡi ngựa trắng, nếu ông muốn.
-Đó là điều khiến tôi không muốn về. Tôi đâu cần ai ở đó. 

Theo Tatyana Tolstaya, nhà văn nữ người Nga hiện đang giảng dạy môn văn chương Nga và viết văn, creative writing, tại Skidmore College, thoạt đầu, ông rất muốn về, ít nhất cũng như vậy. Ông đã từng nổi giận về những lời trách cứ. "Họ không cho phép tôi về dự đám tang ông già. Bà già chết không có tôi ở bên. Tôi hỏi xin nhưng họ từ chối". Cho dù vậy, lý do, theo Tolstaya, là ông không thể về. Ông sợ quá khứ, kỷ niệm, hồi nhớ, những ngôi mộ bị đào bới. Sợ sự yếu đuối của ông. Sợ hủy diệt những gì ông đã làm được, với quá khứ của ông, trong thi ca của ông. Ông sợ mất nó như Orpheus đã từng vĩnh viễn mất Eurydice, khi ngoái cổ nhìn lại.

Mỗi lần từ Nga trở về, hành trang của Tolstaya chật cứng những bản thảo của những thi sĩ, văn sĩ trẻ. "Cũng không nặng gì lắm đâu. Xin trao tận tay thi sĩ. Nói ông ta đọc. Tôi chỉ cần ông ta đọc". Ông đã đọc, đã nhớ và đã nói, thơ của họ tốt... Và ca ngợi điều may mắn. Và những nhà thơ trẻ của chúng ta đã hất hất cái đầu, ra vẻ: "Thực sự, chỉ có hai nhà thơ thứ thiệt tại Nga, Brodsky và chính tôi". Ông tạo nên một cảm tưởng giả, ông là một thứ ‘Bố già văn nghệ’. Nhưng chỉ một số ít ỏi thi sĩ trẻ đã từng nghe ông rên rỉ: Sau cái thứ này, tôi biết anh ta vẫn tiếp tục viết, nhưng làm sao anh ta tiếp tục sống!
Ông không tới với nước Nga, nhưng nước Nga đến với ông. Nhà thơ Nga kỳ cục không muốn bám rễ vào đất Nga.
Kỳ cục thật, bởi vì đã từ lâu, thế hệ lạc loài được Hemingway mô tả trong Mặt Trời Vẫn Mọc, The Sun Also Rises vẫn luôn luôn là một ám ảnh đối với những kẻ bị bứng ra khỏi đất. Nếu không trở nên điên điên, khùng khùng thì cũng bị thương tật, (bất lực như nhân vật chính trong Mặt Trời Vẫn Mọc), bị bệnh kín (La Mort dans l'Âme: Chết trong Tâm hồn), và chỉ là những kẻ thất bại. Đám Cộng sản trong nước chẳng vẫn thường dè bỉu một nền văn chương hải ngoại? 

Nhưng Brodsky là một ngoại lệ. Nước Nga đã đến với ông. Thơ ông được xuất bản, đăng tải trên hầu hết các báo chí tại Nga. Trong một cuộc thăm dò dư luận tại đường phố Moscow: "Ông có mong ước, hy vọng gì liên quan đến cuộc bầu cử?", một người thợ mộc đã trả lời: "Tôi chỉ mong sống một cuộc đời riêng tư. Như Joseph Brodsky".

-Ai chỉ định anh là thi sĩ?

Đám Cộng sản Liên-xô đã từng hét vào mặt ông như vậy tại phiên tòa. Họ chẳng thèm để ý đến những tài liệu, giấy tờ chứng minh từng đồng kopech ông có được qua việc sáng tác, dịch thuật thi ca.
-Tôi nghĩ có lẽ ông Trời.
Được thôi. Và tù đầy, lưu vong.

Neither country nor churchyard will I choose
I'll come to Vasilevsky Island to die
(Xứ sở làm chi, phần mộ làm gì
Ta sẽ tới đảo kia để chết) 

In the dark I won't find your deep blue facade
I'll fall on the asphalt between the crossed lines.
(Trong đêm tối thấy đâu, gương mặt em thăm thẳm xanh, xưa
Ta gục xuống nhựa đường đen, giữa những lằn đan chéo).
Những lằn đan chéo, the crossed lines, hay rõ hơn, bờ ranh Nga Mỹ phân biệt số phận hai mặt của một kẻ ăn đậu ở nhờ.

-Này thi sĩ, nếu ông muốn về không ngựa trắng mà cũng chẳng cần đám đông reo hò, ngưỡng mộ, tại sao ông không về theo kiểu giấu mặt?
-Giấu mặt?
Đột nhiên thi sĩ hết tức giận, và cũng bỏ lối nói chuyện khôi hài. Ông chăm chú nghe.
-Thì cứ dán lên một bộ râu, một hàng ria mép, đại khái như vậy. Cần nhất, đừng nói cho bất cứ một người nào. Và rồi ông sẽ dạo chơi giữa phố, giữa người, thảnh thơi và chẳng ai nhận ra ông. Nếu thích thú, ông có thể gọi điện thoại cho một người bạn từ một trạm công cộng, như thể ông từ Mỹ gọi về. Hoặc gõ cửa nhà bạn: "Tớ đây này, nhớ cậu quá!"
Giấu mặt, tuyệt vời thật!

 
****

 Joseph Huỳnh Văn là một thi sĩ. Chúng tôi quen nhau những ngày làm Tập san Văn chương. Có Nguyễn Tử Lộc, đã chết vì bệnh tại Sài-gòn ít lâu sau 75. Phạm Hoán, Phạm Kiều Tùng, Nguyễn Đạt, Nguyễn Tường Giang... Huỳnh Văn là Thư ký Tòa soạn. Không có Phạm Kiều Tùng, tập san không có một ấn loát tuyệt hảo. Nguyễn Đông Ngạc khi còn sống vẫn tự hào về cuốn Những Truyện Ngắn Hay Nhất Của Quê Hương Chúng Ta (Hai Mươi Năm Văn Học Miền Nam) do anh xuất bản, Phạm Kiều Tùng, Phạm Hoán lo in ấn, trình bày. Bạn lấy đầu một cây kim chấm một đầu trang. Dấu chấm đó sẽ xuyên suốt mọi đầu trang thường của cuốn sách. Không có Nguyễn Tường Giang thì không đào đâu ra tiền và mối thiện cảm, độc giả, thân hữu quảng cáo dành cho tập san. Những bài khảo luận của Nguyễn Tử Lộc và sở học của anh chiết ra từ những dòng thác ngầm của nhân loại - dòng văn chương Anglo-Saxon - làm ngỡ ngàng đám chúng tôi, những đứa chỉ mê đọc sách Tây, một căn bệnh ấu trĩ nhằm tỏ sự khó chịu vì sự có mặt của những quân nhân Hoa-kỳ tại Miền Nam. 

Huỳnh Văn với lối nói mi mi tau tau là chất keo mà một người Thư ký Tòa soạn cần để kết hợp anh em. Bây giờ nghĩ lại chính thơ anh mới là tinh thần Tập San Văn Chương. Đó là nơi xuất hiện Cầm Dương Xanh , những bài thơ đầu mà có lẽ cũng là cuối của anh. Bởi vì sau đó, anh không đăng thơ nữa, tuy chắc chắn vẫn làm thơ, hoặc tìm thấy thơ trên những vân gỗ, khi anh làm nghề thợ mộc, những ngày sau 75, thay cho nghề bán cháo phổi, những ngày trước đó. 

"Mỗi thời đại, con người tự chọn mình khi đứng trước tha nhân, tình yêu, và cái chết." (Sartre, Situations). Trong thơ Nguyễn Bắc Sơn, tha nhân là những người ở bên kia bờ địa ngục, và chiến tranh chỉ là một cuộc rong chơi. Nguyễn Đức Sơn tìm thấy Cửa Thiền ở một nơi khác, ở Đêm Nguyệt Động chẳng hạn. Thanh Tâm Tuyền muốn trút cơn đau của thơ vào thiên nhiên:

Mùa này gió biển thổi điên lên lục địa...

Còn Huỳnh Văn, có vẻ như anh chẳng màng chi đến cuộc chiến, hoặc cuộc chiến tránh né anh. Tinh thần mắt bão của thiên nhiên thời tiết, hay tinh thần mắt nghe, l'oeil qui écoute, của Maurice Blanchot? 

Ôi khúc Cầm Dương sầu quí phái
Đàn ai xanh ngát Trời Tây Phương.

Thơ anh là một ngạc nhiên, hồi đó.
Và tôi vẫn còn ngạc nhiên, bây giờ, khi được tin anh mất. (2)

Khi liên tưởng đến câu thơ của một người bạn:
Hồn Đông Phương thất lạc buồn Phương Tây
(thơ TKA)

Tôi không biết có phải Trời Tây Phương của anh lấy từ ý thơ cổ:
Vọng Mỹ Nhân hề, thiên nhất phương

(Có thể mượn ý niệm "con người hoàn toàn" (l'homme total), hay giấc đại mộng của Marx, làm nhịp cầu liên tưởng, để thấy rằng những Mỹ Nhân, Đấng Quân Vương, Thánh Chúa... trong thi ca Đông Phương không hẳn chỉ là những giấc mộng điên cuồng của thi sĩ):

Vọng Mỹ nhân hề, thiên nhất phương
Vọng Mỹ nhân hề, vị lai

Đọc trong nước, có vẻ như Thơ đang trên đường đi tìm một Mỹ nhân cho cả ngôn ngữ lẫn cuộc đời.

Và Buồn Phương Tây, có thể từ ý thơ Quang Dũng:

Mắt em dìu dịu buồn Tây Phương
(Tây Phương trong thơ Quang Dũng là Tây Phương Cực Lạc của một cõi Chùa Thầy, Sơn Tây, và cũng còn là vẻ đẹp của các cô thiếu nữ vùng này).

Hay Tây Phương là cõi lưu đầy của lũ chúng tôi mà Joseph Huỳnh Văn đã nhìn thấy từ bao năm trước:

Khuya nức nở những cõi lòng không ngủ
Đợi vì sao dậy sớm tiễn người đi. 

-Tau đây này. Nhớ mi quá!

Nguyễn Quốc Trụ

(2) Joseph Huỳnh Văn Hiến mất ngày 20/2/1995 tại Sài Gòn.

Having sampled two oceans as well as continents,
 I feel that I know what the globe itself must feel: there's no where to go.
 Elsewhere is nothing more than a far-flung strew  of stars, burning away.

Đã nếm trải hai đại dương cũng như hai lục địa
 Tôi cảm thấy rằng, tôi biết được, chính trái đất này phải cảm nhận như thế nào:
 Không có nơi nào để mà thoát cả.  
Bất kỳ đâu đâu, có khác gì một chùm sao xa xăm tắt lịm dần.

Khi được hỏi ông nghĩ gì về những năm tháng tù đầy, Brodsky nói cuối cùng ông đã vui với nó. Ông vui với việc đi giầy ủng và làm việc trong một nông trại tập thể, vui với chuyện đào xới. Biết rằng mọi người suốt nước Nga hiện cũng đang đào xới "cứt đái", ông cảm thấy cái gọi là tình tự dân tộc, tình máu mủ.
Brodsky

Gánh cỏ trên vai thơ trong đầu
Trời chớm thu hạ muờng tượng hồng au
Tung hê cỏ vụn trên hồ vắng
Băm nát tình si đều nhịp dao.

[Yên Báy. Bắc Việt]

Thanh Tâm Tuyền

Thu 2014

Comme la vie est lente
Et comme l'Espérance est violente (1)

How violently flowers fade.
How awfully slow life is.

Lá thu vàng mới hung bạo làm sao
Đời lừng khừng mới chán chường thế nào!

Robert Melancon

French, born 1947

AUGUST

I wander beneath the serenity
of the moon as it withdraws
its stars from the night. A shadow
goes with me in which I do not
know myself. Only these trees
nearest to me, the grass, the washed darkness
exist. A cry
of a night jar, the murmur of leaves.
Summer consents absently to the night.

BLIND PAINTER [XI]

January can give this grove
the appearance of a colonnade.
The fall of the leaves creates
a felicitous labyrinth, an architecture
to which only the light comes.
But you should not linger
in this metaphorical palace
old as language. Here are trees
all waiting to be named.
None looks like any other.
They will not consent to be reduced
To the mere concept of a forest

THE LOVER [IX]

As long as the snow lights the winter
as long as the day alternates
with the night that pursues and flees it
as long as the streets fill with sounds
and as long as the Saint Lawrence flows between
its banks without waiting for anything
with Montreal passing upside down in
its mists I will be yours.
But we will pass like the snow
like the light and the darkness
with this city and its river
which will flow long after us
as though we had never been.

1990s

Translated by W.S. Merwin
Thơ Mỗi Ngày

Liturgy chính thống giáo

Những giọng sâu, không tự vệ, cầu nài khoan dung
Quá tiếng hát chiến thắng của chính họ - Mặc dù,
Chẳng có ai ở đây
Chỉ là cái dĩa quay nhẹ nhàng, vô hình.

Một giọng đơn, làm nhớ giọng nhà thơ Joseph Brodsky
Đọc thơ của ông
Trước đám Mẽo, đếch tin tưởng
Bất cứ thứ gì được gọi là tái sinh
Nhưng hài lòng, khi có một ai đó, tin.
Vậy là OK rồi – thì chúng ta cứ nghĩ như thế cho tiện việc sổ sách
Rằng có kẻ nào đó tin giùm cho chúng ta 

Những giọng thấp vưỡn hát
Hãy rủ lòng khoan dung lên chúng tớ

Hãy rủ lòng khoan dung
Lên cả Gấu Cà Chớn nữa nhé,
Ui, những bạn bè Ky Tô của Gấu!

Ui, Chúa Ky Tô chẳng ai nhìn thấy!

IMPROVISATION

First you take the world's whole weight on yourself
and make it light, bearable.
Toss it on your shoulders
like a backpack and take to the road.
Best at evening, in the spring, when
trees breathe peacefully and the night promises
to be fine, in the garden elm branches crackle.
The whole weight? Blood and ugliness? Can't be done.
A taste of bitterness always stays in the mouth
and the contagious despair of the old woman
you saw yesterday in the tram.
Why lie? Rapture, after all,
lives only in imagination and quickly vanishes.
Improvisation-always just improvisation,
we know nothing else, small or large-
in music, when the jazz trumpet weeps gaily,
or when you look at a white sheet of paper
or also when you flee
from sorrow and open a favorite book of poems,
the telephone usually rings right then
and someone asks, would you consider, sir or ma'am,
our latest models? No, thank you.
Grayness and monotony remain; mourning
that the finest elegy can't heal.
Perhaps, though, there are hidden things before us
and in them sorrow blends with enthusiasm,
always, daily, like the birth of dawn
on the seashore, or no, hold on,
like the happy laughter of the two little altar boys
in white surplices, on the corner of Jan and Mark,
remember?

Adam Zagajewski: Unseen Hand

Ứng Tác

Trước hết, bạn để trọn sức nặng của thế giới lên chính bạn
Và làm cho nó nhẹ, chịu đựng được
Quẳng nó lên vai bạn
Như cái túi và lên đường
Tốt nhất là vào buổi chiều, mùa xuân, khi
Cây thở bình an và đêm hứa hẹn rằng thì là
OK, có thể hơn OK nữa đấy, ở ngoài vườn, cành lá lách tách, lách tách.
Trọn sức nặng? Máu và sự xấu xí? Hơi bị khó đấy, không nổi đâu.
Một tí mùi vị của cay đắng luôn đọng ở miệng
Và cái nỗi chán ngán gây lây, làm nhiễm
Của bà già bạn gặp hôm qua, trên xe điện
Tại sao phải nói dối cơ chứ? Nỗi mê ly, sảng khoái, cái cực bảnh, nói cho cùng
Thì chuồn nhanh lắm
Và luôn cư ngụ ở miền tưởng tượng.
Ứng tác – Luôn luôn chỉ là ứng tác
Chúng ta đâu biết gì hơn, nhỏ hay lớn –
Trong âm nhạc, khi cây kèn Jazz khóc vui,
Hay là khi bạn nhìn tờ giấy trắng
Hay là khi bạn bỏ chạy
Khỏi nỗi buồn và mở ra 1 tập thơ
Điện thoại bèn reo, đúng vào lúc đó
Và một người nào đó nói, nè, có kiểu xịp mới tinh nè, có tính coi không?
Không, cám ơn bà!
Xám xịt và buồn tênh dài dài 1 điệu, cứ còn hoài,
Than thở rằng
Bi khúc bảnh nhất thì cũng không thể nào chữa lành.
Có lẽ, tuy nhiên có những điều ẩn giấu trước chúng ta
Và trong chúng, nỗi buồn dính lẹo với hào hứng
Luôn luôn, hàng ngày, như rạng đông nở ra
Ở bờ biển, hay là, không, chờ chút, giữ máy
Như tiếng cười hạnh phúc của hai chú bé giúp lễ
Trong áo tế thụng, trắng, ở góc Jan và Mark,
Nhớ chứ?

Thơ Mỗi Ngày

THE ORTHODOX LITURGY

Deep voices beg insistently for mercy
and have no self-defense
beyond their own glorious singing-though no one
is here, just a disc spinning
swiftly and invisibly.

One soloist recalls the voice
of Joseph Brodsky reciting his poems
before Americans, unconvinced
by any sort of resurrection,
but glad that somebody believed.

It's enough-or so we think-
that someone believes for us.

Low voices still sing.
Have mercy on us.
Have mercy on me too,
unseen Lord.

Adam Zagajewski: Eternal Enemy

Note: Lâu lắm mới vớ được 1 bài của Adam Zagajewski, hình như chưa dịch. 

Tuyệt!

WAR

Old age in the towns.
The heart without an owner.
Love without any object.
Grass, dust, crow.
And the young ones?

In the coffins.

The tree alone and dry.
Women like a stick
of widowhood across the bed.
Hatred there is no cure for.
And the young ones?

In the coffins.

MIGUEL HERNANDEZ

translated by Hardie St. Martin

The Rag and Bone Shop of the Heart: A Poetry Anthology

Robert Bly, James Hillman, and Michael Meade Editors

Chiến Tranh

Tuổi già trong thành phố
Trái tim không có chủ
Êu không đối tượng
Cỏ, bụi, quạ
Thanh niên đâu rồi?

Ở trong hòm

Cây trơ, khô
Đờn bà như cây gậy
Của góa phụ, bên kia giường
Thù hận làm gì có thuốc trị
Thanh niên đâu?

Trong quan tài.

 

FAITH

The word Faith means when someone sees
A dew-drop or a floating leaf, and knows
That they are, because they have to be.
And even if you dreamed, or closed your eyes
And wished, the world would still be what it was,
And the leaf would still be carried down the river.

It means that when someone's foot is hurt
By a sharp rock, he also knows that rocks
Are here so they can hurt our feet.
Look, see the long shadow cast by the tree;
And flowers and people throw shadows on the earth:
What has no shadow has no strength to live.

CZESLAW MILOSZ

translated by Robert Hass
and Robert Pinsky with Renata Gorczynski

Niềm tin

Cái từ Niềm Tin này thì có nghĩa
Khi kẻ nào đó nhìn thấy một hạt sương rơi hay một cái lá bay la đà
Thì bèn phán rằng, chúng thế đó, bởi là vì chúng phải như thế đó.
Và ngay cả nếu bạn nằm mơ, hay nhắm mắt
Và ước muốn, thế này, thế nọ, thì thế giới sẽ vưỡn cứ là thế giới
Và cái lá sẽ trôi theo giòng nước, về nơi cuối trời!

Nó có nghĩa,
Khi chân bạn bị đau,
Bởi một hòn đá,
Bạn biết liền tù tì là hòn đá có đó là để chơi cho bạn 1 phát!
Coi kìa, cây đổ xuống thành cái bóng dài
Hoa & Em thả bóng xuống mặt đường
Cái gì không có bóng thì đếch có sức lực để mà sống. 

Gấu đọc bài thơ trên, thì bèn nhớ ra bài viết dưới đây:

Người Về

Câu thơ "Muời năm còn quen ngồi một mình trong bóng tối" làm nhớ một chi tiết về một nhà thơ trong nhóm Nhân Văn, [không nhớ là ai, NMG có nhắc tới trong một số Văn Học], ông quen ngồi một mình đến nỗi bóng in lên tường, thành một cái vệt, thời gian không làm sao xóa mờ.
Nếu như thế, một người quen ngồi một mình trong bóng tối, cái bóng của người đó in lên tường mới khủng khiếp làm sao.

FAITH

The word Faith means when someone sees
A dew-drop or a floating leaf, and knows
That they are, because they have to be.
And even if you dreamed, or closed your eyes
And wished, the world would still be what it was,
And the leaf would still be carried down the river.

It means that when someone's foot is hurt
By a sharp rock, he also knows that rocks
Are here so they can hurt our feet.
Look, see the long shadow cast by the tree;
And flowers and people throw shadows on the earth:
What has no shadow has no strength to live.

CZESLAW MILOSZ

translated by Robert Hass
and Robert Pinsky with Renata Gorczynski

Gấu đọc bài thơ trên, thì bèn nhớ ra bài viết dưới đây:

Người Về

Người về từ cõi ấy
Bước vào cửa người quen tái mặt 

Người về từ cõi ấy
Giữa phố đông nhồn nhột sau gáy

Một năm sau còn nghẹn giữa cuộc vui
Hai năm còn mộng toát mồ hôi

Ba năm còn nhớ một con thạch thùng
Mười năm còn quen ngồi một mình trong tối 

Một hôm có kẻ nhìn trân trối
Một đêm có tiếng bâng quơ hỏi 

Giật mình,
một cái vỗ vai

Hoàng Hưng

Gấu nhớ, trong Gulag, có một đoạn Solz tả, về cái cảm giác giữa những người đã từng ở Gulag, và sau đó, được trả về đời. Họ nhận ra nhau ngay, giữa phố đông người. Chỉ ánh mắt gặp nhau, là biết liền đằng ấy và tớ đã từng ở trong đó.
Gấu mê nhất, câu "Một năm sau còn nghẹn giữa cuộc vui".
Nhưng cũng lạ nhất, tò mò nhất, là cái thời gian "một năm sau".
*
Bài thơ của Hoàng Hưng, như được biết, là một trong 100 bài thơ hay. Không hiểu thi sĩ có tiên tri ra được cái sự bí nhiệm của con số hay không, nhưng có vẻ như ông rất quan tâm đến nó, chỉ để "đếm" thời gian: vợ khóc 'một' đêm. con lạ 'một' ngày. Một năm sau còn nghẹn giữa cuộc vui, hai năm sau còn toát mồ hôi. Năm năm, muời năm... một hôm, một đêm...
Liệu tất cả những cân đo đong đếm đó, là để qui chiếu về câu: Nhất nhật tại tù thiên thu tại ngoại?
Câu này, lại trở thành một ẩn dụ, nếu so cảnh tại ngoại của ông, như được miêu tả trong bài thơ:
Có vẻ như cái cảnh trở về đời kia, vẫn chỉ là, tù trong tù.

Tuy nhiên, khi đọc như thế, có vẻ như hạ thấp bài thơ.

Bài thơ Hoàng Hưng bảnh hơn cách đọc đó nhiều. Có cái vẻ thanh thoát, vượt lên trên tất cả của nhà thơ. Đây cũng là điều nhân loại tìm đọc Gulag của Solz: Cái thái độ đạo đức, nhân bản của tác phẩm và của tác giả, mới bảnh làm sao. (1)

(1)

The book was also written as a treatise on the subject of survival. The tone had been set in Solzhenitsyn's first published masterpiece, One Day in the Life of Ivan Denisovich (not included in The Solzhenitsyn Reader). Unlike another genius writing in this genre, Varlam Shalamov  (a kind of Russian Primo Levi), who had exposed the prison camp as an unmitigated hell where man is stripped of any vestige of humanity, Solzhenitsyn's narrative is a moral fable of  the condemned soul seeking, in the grueling  experience of prison life, the light of spiritual rejuvenation. It gave hope. This was another reason why his writing was such a huge success in the West.
Giọng kể của Solz là một thứ đạo đức kinh của một linh hồn bị đọa đầy tìm mong sự cứu cuộc, mặc khải, tái sinh, "trẻ mãi không già".(1)
Nó đem đến hy vọng.

(1) Đọc văn chưa thấy già, cho dù, nghe nói, sắp xuống lỗ.
[Đa tạ. NQT]

The Solz. Reader

Câu thơ "Muời năm còn quen ngồi một mình trong bóng tối" làm nhớ một chi tiết về một nhà thơ trong nhóm Nhân Văn, [không nhớ là ai, NMG có nhắc tới trong một số Văn Học], ông quen ngồi một mình đến nỗi bóng in lên tường, thành một cái vệt, thời gian không làm sao xóa mờ.

Nếu như thế, một người quen ngồi một mình trong bóng tối, cái bóng của người đó in lên tường mới khủng khiếp làm sao. Không ai có thể nhìn thấy nó, để mà hỏi thử, thời gian, khi nào xoá mờ!

---

THE GUEST

Everything's just as it was: fine hard snow
beats against the dining room windows,
and I myself have not changed:
even so, a man came to call.

I asked him: "What do you want?"
He said, "To be with you in hell."
I laughed: "It seems you see
plenty of trouble ahead for us both."

But lifting his dry hand
he lightly touched the flowers.
"Tell me how they kiss you,
tell me how you kiss."

And his half-closed eyes
remained on my ring.
Not even the smallest muscle moved
in his serenely angry face.

Oh, I know it fills him with joy-
this hard and passionate certainty
that there is nothing he needs,
and nothing I can keep from him.

1 January 1914

ANNA AKHMATOVA

 
An ủi

---

On Poetry

Thơ Mỗi Ngày

Strange Feast

It makes my heart glad to hear one of these
Chirpy little birds just back from Mexico-
Or wherever it is they spend their winters-
Come and sit in a tree outside my window.

I want to stay in bed all morning
Listening to the returning ones greet the friends
They left behind, since in their rapture
At being together, I find my own joy.

As if a festive table was being set in the garden
By two composed and somber women
Clad in dresses too light for this time of year,
Mindful every glass and fork is in its proper place,

Leaving me uncertain whether to close my eyes,
Or to hurry in shorts over the old snow
And make sure the dishes they've laid out
Are truly there to be savored by one like me. 

Tiệc lạ

Nó làm tim Gấu vui
Khi nghe một trong những chú chim nhỏ chip chip, khi vừa từ Mexico -
Hay là từ chốn viễn du nào đó,
Nơi chúng trải qua mùa đông –
Trở về và đậu trên 1 cái cây ở bên ngoài cửa sổ
Sáng nay Gấu muốn ngủ nướng, nằm ì trên giường
Nghe lũ chim ríu rít
Những con mới trở về hàn huyên với đám chim ở lại
Gấu bèn tìm thấy nguồn vui của riêng mình

Như thể bàn tiệc được đặt để ở ngoài vườn
Bởi hai người đàn bà, điềm tĩnh và buồn rười rượi
Ăn mặc hơi bị nhẹ quá, vào cái thời gian này của năm
Săm soi từng cái ly, muỗng, nĩa, ở vào đúng chỗ của chúng, trên bàn tiệc

Ba thứ lẩm cẩm như thế đó khiến Gấu
Không biết nên
Nhắm mắt lại
Hay là, mặc xà lỏn chạy băng qua tuyết cũ (1)
Chắc, một điều,
Những dĩa ăn được bầy ra đấy,
Là thực sự dành cho
Một tên như Gấu thưởng thức.

(1) Tuyết cũ: Neige d'antan?

K diễn tả khúc trên, qua thơ xuôi, thật tuyệt, và làm bật ra cái ý “tuyết xưa”:
Thời gian trong bài thơ này rõ ràng là vào đầu xuân, khi đàn chim di trốn mùa đông, trở về ríu rít gọi bạn, trời còn lạnh, nhưng tuyết đã không còn mới.
Còn làm rõ ra cái hình ảnh "mặc nhẹ", ở khúc sau.

Tks. Many Tks
NQT

 

Thơ Mỗi Ngày

Simic's Poems 2

The Future

It must have a reason for concealing
Its many surprises from us,
And that reason must have something to do
With either compassion or malice.

I know that most of us fear it,
And that surely is the explanation
We've never been properly introduced,
Though we are neighbors

Who run into each other often
By accident and then stand there
Speechless and embarrassed,
Before pretending to be distracted

By some children walking to school,
A pigeon pecking at a pizza crust
Next to a hearse filled with flowers
Parked in front of a small, gray church.

Tương lai

Hẳn phải có lý do giấu chúng ta nhiều ngạc nhiên của nó
Và lý do này phải mắc mớ tới
Hoặc, cảm thông [giao lưu, hòa giải, quên hết hận thù… ]
Hoặc, láu cá chó

Gấu biết hầu như hết đám Mít chúng ta sợ nó
Và rõ ràng đây là lời giải thích, rằng,
Chúng ta chưa từng được giới thiệu cho ra hồn mí nhau
Dù là hàng xóm lá tỏi

Ra vào, tối lửa tắt đèn, đụng nhau
Tình cờ, như lúc này
Thế là bèn ná thở, câm như thóc, quê ơi là quê
Trước khi giả đò lơ đãng nhìn

Thơ Mỗi Ngày

Pedro Salinas
Spanish
1892-1951

THE DEAD

The first thing I forgot was your voice.
Now if you were to
speak here at my side
I would ask, "Who is that?"

After that I forgot your footstep.
If a shadow were to gutter
in the wind of flesh
I would not be sure it was you.

One by one all your leaves fell
before a winter: the smile,
the glance, the color of your clothes, the size
of your shoes.

Even then your leaves went on falling:
your flesh fell from you, your body.
I was left with your name, seven letters of you.
And you living,
desperately dying
in them, body and soul.
Your skeleton, its shape,
your voice, your laugh, seven letters, those letters.
And repeating them was your only life, your body.
I forgot your name.
The seven letters move about, unconnected,
unknown to each other.
They form advertisements in streetcars; letters
burn at night in colors,
they travel in envelopes shaping
other names.
There, everywhere, you go too,
all in pieces by now, dismantled, impossible.
There goes your name everywhere, which was you,
risen
toward various stupid heavens
in an abstract alphabetical glory.

1966

W.S. Merwin [translated]

Những người đã chết

Anh quên đầu tiên, là giọng nói
Và giả như bi giờ, em có thì thầm bên tai
Thì anh cũng bèn hỏi, giọng ai đấy?

Liền sau đó, là bước chân của em
Nếu có cái bóng nào
Rung rinh trong gió, vương mùi thịt ấm ngày nào
[Cái gì gì bàn chân em rất nhẹ, tựa hồn những năm xưa]
Anh cũng đếch tin là, tiếng chân em!

Từng chiếc lá [lá tre, lá cỏ, lá khô vì đợi chờ… ]
Tất cả những chiếc lá của em rớt xuống
Trước mùa đông: nụ cười,
Cú liếc, màu quần, màu áo,
Khổ giầy em mang.

Ngay cả khi đó, lá của em vưỡn tiếp tục rớt lả tả:
Thịt, thơm như múi mít, rớt ra khỏi em, cơ thể của em
Em chỉ còn lại ở nơi em một cái tên với bảy con chữ
Và em, sống,
Tuyệt vọng chết
Trong chúng, cơ thể và linh hồn
Bộ xương của em, cái bộ vó của nó
Giọng nói của em, cái cười của em, bẩy con chữ, những con chữ này.
Và lập lại chúng, là cuộc đời độc nhất của em, cơ thể của em.
Anh quên tên của em
Mấy con chữ đi lòng vòng, không dính vào nhau, không quen biết  nhau
Chúng tạo thành biển quảng cáo ở xe điện; những con chữ màu sắc cháy sáng ban đêm.
Chúng du lịch trong những chiếc phong bì tạo thành những cái tên khác
Chúng ở khắp nơi, em cũng thế,
Tất cả biến thành những mảnh, mẩu, rã rời, bất khả.
Tên của em như thế là ở mọi nơi
Nó là em
Vươn cao mãi lên, tới những thiên đàng ngu si này nọ,
Trong cái vinh quang abc trừu tượng.

AMERICAN POETRY

Whatever it is, it must have
A stomach that can digest
Rubber, coal, uranium, moons, poems.
Like the shark, it contains a shoe.
It must swim for miles through the desert
Uttering cries that are almost human.

LOUIS SIMPSON

Thơ Mẽo

Là cái gì thì cũng được, nhưng phải có dạ dày thật là bảnh
Tiêu hóa nổi, nào…  áo mưa, nào than, nào uranium, nào mặt trăng, nào những bài thơ
Như cá mập, nó có một chiếc giầy
Phải bơi hàng ngàn dặm qua sa mạc
Hú lên như - hầu như- tiếng người

Young Poets, Please Read Everything

Hỡi thi sỡi trẻ, hãy đọc mọi thứ. Hãy đọc loạn cào cào!

Adam Zagajewski

  Thơ Mỗi Ngày

 TO NOAH, FROM WIFE

Gửi Noé, from Bà Xã

Of course I was the one who drowned the old
world. I'd wanted it emptied-slash-
filled by an element essential to life but, whoa,
fatal in large quantity. I'd wanted less,
concentrated. But here was the math of it: 2 +
idea = the 10K things. Hence
the box built to float over what
I'd killed, and everyone got in. If
"everyone" = a representative sample of
the total zoo, which rides with us now
full time. Nights, the animals sleep and we
can grab a drink up on deck under
the tarp. It'll rain awhile yet.
The 2's turn in their beds and the black bird
and the white wait for their chance to bring a little
branched something--evidence of else-
back before never anymore coming home.

                                        -Jean Gallagher

The New Yorker June 30, 2014

Note: Đọc, thì bèn nghĩ tới….  Gấu Cái, đã từng được NTaV ban cho cái nick “Quỉ Kiến Sầu”!   Thơ Mỗi Ngày


  Thơ Mỗi Ngày

LA PLUIE

Brusquement s'éclaircit le ciel embarrassé :
II pleut enfin. Le flot minutieux arrose
Ma rue. Ou l'arrosa. La pluie est une chose
En quelque sorte qui survient dans le passé.

Je l'écoute; à sa voix, dans le soir remplacé,
Tout un temps bienheureux s'entrouvre et se propose:
Le temps qui m'enseigna le parfum de la rose
Et l'étrange couleur du rouge courroucé.

La rafale qui bat aux vitres aveuglées
Rejouira les noirs raisins et les allées
Poudreuses d'un jardin qui n'est plus, vers le bord

Indécis d'un faubourg. A travers la durée,
L'heure humide m'apporte une voix desirée :
Mon père est là, qui revient et qui n'est pas mort.

J.L. Borges

Ibarra

Mưa

Bất thình lình bầu trời luộm thuộm sáng lên
Mưa rơi.
Mưa đã rơi:
Mưa là một điều gì xẩy ra trong quá khứ

[Have you ever seen the rain?]

Bất cứ người nào nghe mưa rơi thì phải nhớ
Cái thời khắc mà, bằng một cơ may thần kỳ,
Một bông hoa có tên là BHD mở ra trước cái nhìn của mi
Mùi vị màu sắc mới lạ lùng làm sao

Mưa tối mù cửa sổ
Rộn rã lối xóm,
Làm sao kiếm thấy nó, vào lúc này? 

Hơi mưa ấm làm mi thèm nghe lại giọng nói BHD
Nàng đứng đó, nàng trở về, và chưa hề vĩnh biệt.

Jules Supervielle
French
1884-1960

 

THE TIP OF THE FLAME

All through his life
He had liked to read
By a candle
And often he passed
His hand over the flame
To convince himself
That he was alive,
That he was alive.

Since the day he died
He has kept beside him
A lighted candle
But he hides his hands.

1960

Ngọn lửa

Suốt cả một đời
Hắn thích đọc sách
Bằng đèn cầy
Và hắn thường đưa tay lên ngọn lửa
Để thuyết phục chính mình
Tớ vưỡn còn sống

Kể từ ngày hắn ngỏm
Hắn để kế bên
Một ngọn đèn cầy thắp sáng
Nhưng giấu biệt, tay.
 

Federico Garcia Lorca
Spanish
1898-1936

THE LITTLE MUTE BOY

   The little boy was looking for his voice.
(The king of the crickets had it.)
In a drop of water
The little boy was looking for his voice.

    I do not want it for speaking with;
I will make a ring of it
so that he can wear my silence
on his little finger.

    In a drop of water
The little boy was looking for his voice.
    (The captive voice, far away,
put on a cricket's clothes.)

1954

Đứa bé câm

      Thằng bé câm kiếm tiếng nói của nó
(Ông dzua dzế có tiếng nói đó)
Trong giọt nước
Thằng bé câm kiếm tiếng nói của nó

    Tớ không kiếm giọt nước để nói;
Tớ sẽ làm một cái cà rá
Và thằng bé có thể đeo ở ngón tay
Sự im lặng của tớ.

    Trong giọt nước
Thằng bé kiếm tiếng nói của nó
(Tiếng nói bị giam cầm, xa thật xa,
Mặc bộ cánh của con dzế)