Linda Lê,
une voix qui nous hante
Linda Lê, một
giọng ám ảnh chúng ta
Blog Pierre
Assouline giới thiệu cuốn sách mới xb của Linda Lê: Lame
de fond [sóng dữ bất thình lình: lame soudaine, provenant d'un
phénomène sous-marin. Petit Robert], 276 trang, 17 euros, nhà xb
Christian
Bourgois
TV sẽ có bản
tiếng Việt, sau.
Nhà văn nào
thì cũng viết so với sự bí mật của mình. Và cây kim để ở trong bọc mãi,
thì cũng
có ngày ló ra. Khi, bất thình lình; khi, nhỏ giọt. Những độc giả trung
thành của
Linda Lê, một câu lạc bộ không ngừng lớn mãi, rình mò từ hai chục năm
nay điều
này, qua chừng mười lăm cuốn sách. Và, “hình tượng lột da sống" ["écorchée vive", người tử đạo văn
chương), (1)
không phải thứ dễ dàng lôi kéo, hay hoảng sợ trước những cái micro, hay
dưới ánh
sáng chói loà ở phòng ghi âm, để trải ra sự loạn luân: cái vũ trụ đắng,
chát được
chuyển tải bằng 1 cách viết đòi hỏi, không dễ dàng đến với người đọc.
Và nếu bạn
chưa từng đọc, thì chỉ vào lúc này, hoặc là chẳng bao giờ. Bởi vì tác
phẩm mới
xb của bà, Lame de fond, (Sóng ngầm đáy biển), không
phải chỉ, hoàn hảo nhất, thành tựu nhất: lãng mạn hơn so với đa phần
tác phẩm xb
trước đó, cắm sâu hơn, vững hơn, vào cái thực, nó còn tự ban cho nó cái
quyền: chiếc chìa khoá của tác phẩm của bà, hay, ma trận, tử cung, cái
khuôn, từ đó
đẻ ra mọi tác phẩm.
Người ta tìm
thấy ở trong đó, cường độ và ý nghĩa của bi kịch của bà, những tang
tóc, trở đi
trở lại, đủ thứ tang tóc, về người, nơi chốn, ngôn ngữ, nhà cửa, mà lưu
vong và
bị nhổ, bật gốc mang theo (bà sinh năm 1963 tại Việt Nam) hay là từ tái
tạo gốc, cắm lại rễ trong tiếng Pháp sống như một xứ sở ngôn ngữ đối
với bà, một
tổ quốc
di động, ở đó, bà nương náu, và diễn tả bằng nói và bằng viết, trong 1
ngôn ngữ
độc nhất, trừ bỏ hẳn đi một ngôn ngữ khác, nơi bà sống hiệu quả, kể từ
những ngày
“ngày mai ca hát”, sau ngày 30 Tháng Tư của cuộc chiến Mít.