Thu 2017

Thơ Mỗi Ngày

Mùa Thu ở đây đẹp não nùng

Quoc Tru Nguyen

1 min ·

Lửa Thiêng, Huy Cận nhà xb Sống Mới, bản in lại ở hải ngoại.

Bỗng dưng buồn bã không gian,
Mây bay lũng thấp giăng màn âm u

Nai cao gót "lẫn" trong mù
Xuống rừng nẻo thuộc nhìn thu mới về
...

Theo bạn lẩn hay lẫn?
Theo GCC, "lẩn" hay hơn, nhưng "lẫn" đúng hơn, do "nai cao"

Nhà thơ Đại Hàn có câu "khắc nỗi nhớ trên cây", trong Phượng Hồng. Theo GCC "khắc lên cây" mới đúng!

Xuống rừng nẻo thuộc nhìn thu mới về!
Câu này tuyệt cú. 

Nẻo thì thuộc mà thu thì mới.

Nghe Nói Mùa Thu Ở Đây Đẹp Lắm

Biển

Mùa Đông

Con chó đen đùa với bãi tuyết
Người đàn ông đi hết mùa Đông
Cây khắc nét khô vào nền trời xám

Nghe nói mùa Thu ở đây đẹp lắm
Tụi mình chạy xe đuổi theo lá đổi mầu
Trên xa lộ
Trong thơ Nguyễn Du
Trong hạnh ngộ.

Lạnh,

Hai vợ chồng ôm cặp
Đứng đợi xe
Ở đầu ngã tư
Cuối cuộc đời
Học giùm mấy đứa con còn kẹt lại

Tuổi năm mươi gấp sách lại đứng nghe

Đi trong gió
Nỗi nhớ Sài-gòn buốt trên đầu ngón tay

Note: Bài này, làm liền Mùa Đông đầu tiên đến xứ lạnh, 1994, cỡ đó.
Nghe nói mùa thu ở đây đẹp lắm, có nghĩa là thế. Cô bạn kể, đám nhà giầu thuê máy bay, ngắm lá thu đổi mầu, Gấu bèn mơ ngồi xế với cô bạn..
Và cái nỗi nhớ Sài Gòn, y chang câu thơ.

Phương Nghi lúc nào cũng vội vội, vàng vàng
Mùa Thu không đâu xa mà ở trong đôi mắt
Hồ Thu và đôi mắt của cô cùng một mầu. 

PN là cô con gái lớn của vợ chồng cô bạn, và là người chọn cái CD đầu tiên trong đời Gấu được nghe, và là 1 cái CD nhạc Yanni.
Gấu nghe, và sống lại suốt cả 1 thời yêu thương, thờ phụng cô bạn.
Cái đau em trai chết, như thế, như được âm thanh đền bù...

Dạ Vũ Ký Bắc

Phương Nghi lúc nào cũng vội vội, vàng vàng
Mùa Thu không đâu xa mà ở trong đôi mắt
Hồ Thu và đôi mắt của cô cùng một mầu

Sinh nhật

Mấy câu trên, lấy ý từ Đằng Vương Các Tự, của Vương Bột, một trong tứ trụ, thời Sơ Đường
Lạc dà dữ cô vụ tề phi, thu thuỷ cộng trường thiên nhất sắc.
Trần Trọng San, [trong cuốn Hán Văn, nhà xb Bắc Đẩu, lần in thứ bẩy tại Canada], dịch là: Ráng chiều rơi xuống cùng cái cò đơn chiếc đều bay; làn nước sông thu với bầu trời kéo dài một sắc.
Nguyên tác, động từ bay, phi, chỉ dùng một lần, để tả hai vật cùng bay một lúc, một, từ dưới bay lên, và một từ trên rơi xuống.
Thành thử TTS, tuy đã nhận ra cảnh tuyệt vời này, dịch "ráng chiều rơi xuống", nhưng sau đó, ông lập lại động từ bay một lần nữa, trong "đều bay", hỏng!
Theo Hai Lúa, câu dịch đại khái phải như thế này:
Ráng chiều rơi xuống cùng lúc với cái cò đơn chiếc kia bay lên [bay lên, không phải đều bay!]
Bởi vì, phải cả hai cái bay, mới nối liền một dải, như câu sau cho thấy:
Hồ Thu cùng Trường Thiên - nhờ ráng chiều rớt xuống và cái cò cô đơn bay lên cùng một lúc -  nên mới  - cộng được cả trời đất - trời đất từ nay xa cách mãi - bỗng chốc được liền lại - kéo dài thành một vạch - là nhất sắc mùa thu!

Câu thơ của Hai Lúa, từ ý thơ trên, nhưng, vì thiếu một cái cò đơn chiếc, mà thành ra dư ra...  hai hồ thu.
Bởi vì có tới ba hồ thu, ở đây.
Mùa Thu không ở đâu xa, [đâu cần phải vội vội vàng vàng đi tìm], mà ở ngay trong đôi mắt của cô.
Hồ Thu và Đôi Mắt của cô cùng một mầu.

Cái ý "cộng thành một", nhờ hai vật cùng bay, một xuống, một lên, làm người đọc liên tưởng tới cảnh người đẹp bay lên trời trong Trăm Năm Cô Đơn, và để tả nó, Garcia Marquez đã phải sử dụng những nấc thang vải, hay một cái thang vải kiểu ốc xoắn, như ông kể lại trong bài trả lời phỏng vấn.

Khi viết tới đoạn Người Đẹp Remedios bay lên trời, tôi loay hoay hoài, làm sao cho người đọc tin nổi đây. Bữa đó, tôi ra vườn và thấy người đàn bà vẫn thường tới lo việc lau chùi, quét dọn; lúc đó bà ta đang phơi những tấm khăn trải giường, và đang năn nỉ gió: "mày đừng thổi bay tứ tung những tấm khăn của tao nhe!", thế là tôi vớ ngay lấy, và sử dụng những tấm khăn đang phất phơ trong gió kia, như là cái thang cuốn, nhờ đó Người Đẹp cùng bay lên trời với chúng. Đó là cách tôi làm cho độc giả tin. Đối với bất cứ một nhà văn, vấn đề là, độ khả tín. Bạn có thể viết bất cứ điều gì, chừng nào còn tin được.

Chuyện nghề
http://tanvien.net/new_daily_poetry/Haiku_Buson.html

Yosa Buson

Japanese

1716-1783

UPON MARYUNA'S REQUEST FOR A VERSE
TO GO ON HIS PAINTING OF A BLACK DOG

[Bạn cần 1 câu thơ cho 1 bức họa 1 con chó đen]
His bark comes
out of the darkness inside him
deep in the autumn night

Tiếng sủa từ khối đen trong nó
Vọng ra
Ở cõi tít mù của đêm thu

            It is autumn in me
            but tomorrow will come
            and I will miss tonight

            Thu chìm trong Gấu
            Nhưng ngày mai sẽ tới
            Và Gấu sẽ nhớ đêm nay

Is it a winter shower
or a mouse running
over the koto strings

Đậu bằng quá giá vũ như ti
Hay chỉ là con chuột dạo chơi trên mấy sợi dây đờn?

BASHO'S TOMB AT KONPUKU-JI TEMPLE
Thăm mộ Basho

I will die too
let me be a dry grass flower
here by the monument

Tớ sẽ chết
Hãy cho tớ là bông hoa cỏ khô
Bên nấm mồ

            In the wild winter wind
            the voice of the water is torn
            falling across the rocks

            Gió Đông hung bạo,
            Tiếng nước bị xé giữa những tảng đá mới dữ dằn làm sao

I bury the charcoal embers
in the ashes
my hut is covered with snow

            I wear this hood
            rather than look as though
            I belonged to the drifting world

Silence
of an oak grove
the moon high in the trees

            A mouse peeps out
            eyeing the freezing oil
            of my lamp

Whenever I go to bed
with my socks on
I have bad dreams

PUTTING ON MY STRAW HAT AND
SANDALS FOR A JOURNEY

Since Basho went
not a single year
has lived up to its promise

Kể từ Basho đi xa,
Không có năm nào vươn tới chỉ,
Như nó hứa hẹn với ông!

1990-2010, haiku
translated with Takaka Lento

W.S. Merwin


COLD AUTUMN NIGHTS
A Mountain Hut
 
646
saru-dono no
yosamu toiyuku
usagi kana

Rabbit goes
to visit Mr. Monkey
in the chilly night

There are twelfth-century scrolls of drawings featuring personified animals such as monkeys, rabbits, and frogs frolicking. Also, "Mr. Monkey" may have some oblique reference to Basho. A major collection of work by Basho and his disciples is titled Monkey's Cloak (1691). The collection includes Basho's essay "Unreal Dwelling" in which Basho writes that he made a monkey's stool. (see 656)


647
kabe donari
mono gototsukasu
yosamu kana

My neighbor on the other side of the wall
keeps clattering this and that
in the cold night

648
kake kakete
tsuki mo nakunaru
yosamu kana

The moon wanes and wanes
until there is nothing
but the cold autumn night

Quoc Tru Nguyen published a note.

September 29 at 1:16pm ·

Mùa Thu ở đây đẹp não nùng

http://www.art2all.net/tho/tho_nqt/muathudep.html

Autumn

The wind wakes,

See More

Thơ Mỗi Ngày

Mùa thu ở đây đẹp não nùng  ( Nguyễn Quốc Trụ)

Autumn

The wind wakes,
sweeps the thoughts from my mind
and hangs me
in a light that smiles for no one:
what random beauty!
Autumn: between your cold hands
the world flames.

1933

Octavio Paz: First Poems (1931-1940)

Mùa Thu

Gió thức dậy
Quét những ý nghĩ ra khỏi cái đầu của anh
Và treo anh
Trong ánh sáng mỉm cười cho chẳng ai
Cái đẹp mới dưng không, tình cờ làm sao?
Mùa thu: giữa lòng bàn tay lạnh của em
Tình anh sưởi ấm
[nguyên văn, thế giới bập bùng ngọn lửa]

~~oOo~~

Here
 

My footsteps in this street
echo
        in another street
where
        I hear my footsteps
passing in this street
where

Only the mist is real
 

[1958-1961]

Đây

Tiếng bước chân của tôi
trong con phố này
vọng lên
         trong một con phố khác
nơi
         tôi nghe những bước chân của mình
qua con phố này
nơi
Chỉ sương mù là có thực

THE THREE AUTUMNS

I don't understand summer smiles at all,
And winter holds no charm for me,
Yet as for autumn, almost without fail
I've noticed every year has three.

And the first one is holiday disorder
Spiteful of yesterday's summer fling.
The leaves fly like shreds of notebooks and the odor
Of haze is incense-sweet. Everything
Is moist, many-colored, shining.

The birches are the first to join the dance since they're
Draped in see-through lace and since
They've already shaken off every transient tear
Onto the neighbor over the fence.

Here's what happens when you use a story to
        break the silence:
A second goes by, a minute, and then
Comes the second autumn as dispassionate
        as conscience,
As somber as an air raid siren.

Everyone immediately appears pale and old.
Summer closeness doesn't exist.
And far away trumpets are parading their gold
-Music floats through the fragrant mist.

And in the waves of frankincense, cold and gray,
Is locked the high unflooded land.
But the wind stormed, things opened up,
and right away
Everyone understood: that's the end of the play.
And this isn't an autumn but death
showing its hand.

Akhmatova
1943

Ba thu

Tôi đếch làm sao hiểu mùa xuân cười
Và mùa đông chẳng có tí “đẹp zai” gì đối với tôi
Nhưng, chẳng khi nào lầm lẫn,
Tôi ngửi ra liền, và ngộ ra rằng, có tới ba mùa thu

Mùa đầu tiên thì là một cú loạng quạng của ngày nghỉ lễ.
Hằn học với cái ăn chơi lu bù mùa hè, của ngày hôm qua.
Lá cây bay như những trang, những mẩu, từ những cuốn sổ tay
Và mùi sương mù mới ngọt ngào làm sao.
Mọi vật thì ẩm ướt, sặc sỡ, long lanh sáng.

Những cây bu lô gia nhập cuộc khiêu vũ sớm nhất
Bởi là vì chúng được phủ bằng một bức màn xuyên thấu,
và kể như rũ bỏ liền tù tì mọi giọt lệ thoảng,
qua hàng rào nhà hàng xóm.

Và bây giờ, là điều xẩy ra,
Khi bạn dùng một câu chuyện để phá vỡ sự im lặng:
Một câu chuyện thứ nhì, bèn tiếp theo liền, và rồi thì
Mùa thu thứ nhì tới, ngán như là lương tâm,
Âm u như là tiếng còi báo động máy bay Mẽo tới vùng trời Bắc Kít

Và mọi tên Bắc Kít, liền lập tức, xanh rờn, và già cằn
Sự gần gụi mùa hè kể như không còn, đếch hiện hữu
Và xa thật xa, tiếng kèn dòn dã, đường ra trận mùa này đẹp lắm,
Vàng của chúng ta là chiến lợi phẩm Miền Nam.
Âm nhạc lững thững trong không gian, qua thềm sương mù thơm ngát.

 Poems September 15, 2014 Issue 

Japanese Maple

By Clive James 

Your death, near now, is of an easy sort.
So slow a fading out brings no real pain.
Breath growing short
Is just uncomfortable. You feel the drain
Of energy, but thought and sight remain: 

Enhanced, in fact. When did you ever see
So much sweet beauty as when fine rain falls
On that small tree
And saturates your brick back garden walls,
So many Amber Rooms and mirror halls? 

Ever more lavish as the dusk descends
This glistening illuminates the air.
It never ends.
Whenever the rain comes it will be there,
Beyond my time, but now I take my share. 

My daughter’s choice, the maple tree is new.
Come autumn and its leaves will turn to flame.
What I must do
Is live to see that. That will end the game
For me, though life continues all the same:

Filling the double doors to bathe my eyes,
A final flood of colors will live on
As my mind dies,
Burned by my vision of a world that shone
So brightly at the last, and then was gone.

Note: Bài thơ thần sầu. Gấu & Bạn quí của Gấu đều cùng đọc, và cùng gật gù:

Chết ở đít mi rồi đấy
Ui dào, nhằm nhò gì ba cái lẻ tẻ!
Đâu thấy đau đớn gì đâu.
Hơi thở ngắn dần.
Thì cũng có tí khó chịu.
Óc như cạn khô đi, nhưng suy tư - nhớ H/A vưỡn nhớ -
Và cái nhìn còn nguyên như bữa ở cà phê Starbucks, Cali!

@ Indigo, 30 Oct 2014

Ancient Autumn

Is that foolish youth still sawing
The good branch he's sitting on?
Do the hills wheeze like old men
And the few remaining apples sway?
Can he see the village in the valley
The way a chicken hawk would?

Already smoke rises over the roofs,
The days are getting short and chilly.
Even he must rest from time to time,
So he's lit a long-stemmed pipe
To watch a chimneysweep at work
And a woman pin diapers on the line
And then step behind some bushes,
Hike her skirt so her bare ass shows
While on the common humpbacked men
Roll a barrel of hard cider or beer,
And still beyond, past grazing cattle,
Children play soldier and march in step.

He thinks, if the wind changes direction,
He'll hear them shouting commands,
But it doesn't, so the black horseman
On the cobbled road remains inaudible.
One instant he's coming his way,
In the next he appears to be leaving in a hurry ...
It's such scenes with their air of menace,
That make him muddled in the head.
He's not even aware that he has resumed sawing,
That the big red sun is about to set.

Charles Simic

Thu Cũ

Liệu cái tuổi trẻ khùng điên ba trợn vưỡn kưa kưa
Cái cành cây bảnh nhất anh đang ngồi?
Những ngọn đồi vưỡn khò khè như những ông già
Và mấy cây táo còn lại, vưỡn “nắc nư”?
Liệu anh có thể nhìn ngôi làng ở bên dưới thung lũng
Vưỡn cái nhìn của con chim ưng thèm gà con?

Khói đã bốc lên từ những mái nhà
Ngày mới ngắn và lạnh làm sao
Ngay cả như thế thì anh vưỡn thèm ngồi lại
Thì cũng phải nghỉ ngơi, lúc này lúc nọ
Và thế là anh lấy cái tẩu dài thòng ra
Và đốt thuốc
Trong khi nhìn một tay thông ống khói làm việc
Và 1 người đàn bà treo mấy cái tã con nít lên sợi dây
Và rồi lui lại, sau mấy bụi cây
Kéo cái váy lên, phô cái chảo trắng ngần ra
Trong khi ở chỗ công cộng những người đàn ông gù
Vần 1 cái thùng tô nô rượu táo, thứ nặng đô, hay là bia
Và vẫn quá, quá bầy trâu bò gặm cỏ
Lũ con nít chơi trò lính tráng, xếp hàng diễn hành

Chúa ơi: Đúng là lúc này rồi. Hè mới bao la làm sao
Hãy trải cái bóng của mi xuống sundials
Và cho gió tung tăng trên cánh đồng.

Hãy biểu những trái cây sau cùng, hãy chín mọng, cho kịp những chầu rượu;
Cho chúng thêm hai ngày hè
Để có được cái tuyệt hảo - như da thịt ngọt ngào của em - trộn hơi rượu nồng