* 

Dịch Ngắn

Tầng Đầu Địa Ngục


 


*
Hình Nữu Ước Thời Báo

Solzhenitsyn, long a nonperson in communist Russia, beams down from a billlboard advertising "The First Circle" above a street in downtown Moscow.
Bích chương quảng cáo Tầng Đầu Địa Ngục, phim TV 10 tập, trên đường phố Moscow. "Cha già dân tộc", râu ria xồm xoàm, mỉm cười nhìn xuống nhân dân.

Cha già dân tộc, hay khiêm tốn hơn, lương tâm của đất nước, tiếng tăm của ông cũng lên xuống như chính nước Nga, kể từ khi Liên Bang Xô Viết sụp đổ. Tầng Đầu Địa Ngục, một lần nữa, đưa ông trở lại sàn diễn, tới được với công chúng, một điều kể như không thể nào hiểu nổi, vào thời điểm bốn chục năm trước đây, khi ông lén lút tuồn tác phẩm ra nước ngoài.
Tập I, đứng đầu, trong tuần qua, đánh gục "Terminator 3", nhưng sau đó, tụt xuống hạng năm, tuy nhiên, vẫn có chừng 15 triệu người coi!

Chúng ta cứ thử tượng, trong nước bi giờ cho quay Chuyện Kể Năm 2000, của Bùi Ngọc Tấn, mở ra bằng cảnh Cây Đa Tân Trào đồng chí Giáp ra quân, và kết thúc, người tù BNT từ giã nhà tù Tân Trào, đứng ngay ở gốc cây đa, vẫy vẫy những bạn tù còn kẹt lại.
Không chỉ toàn thể nhân dân, mà toàn thể oan hồn, cũng thức dậy, chen chúc nhau coi!

".... hắn ngồi nép vào một góc quán, tay ôm cái bọc, nhìn trời, nhìn nắng và sốt ruột. Mặt trời đã chếch chếch trên đầu cây đa Tân Trào xa xa rồi."
Chuyện Kể Năm 2000

"Le Premier Cercle" của Soljenitsyne lên truyền hình Nga

AFP
[ jeudi 26  janvier  2006 - 10h44 ]

Tầng Đầu Địa Ngục lên TV Nga!

MOSCOU (AFP) – Bắt đầu chúa nhật này, người Nga sẽ được xem bộ phim "Le Premier Cercle" của Alexandre Soljenitsyne do chính ông viết kịch phim.
Các chân dung của Alexandre Soljenitsyne, 87 tuổi với nụ cười trứ danh trẻ con được treo khắp nơi.

Chuyện phim kể lại ba ngày – của tháng 12-1949 – trong đời sống của các tù nhân ở trại đặc biệt Marfino, phía bắc Moscou, trại dành riêng cho các nhà trí thức làm việc trên các kỹ thuật mới, cuốn phim này “là một tác phẩm đồ sộ dựng lại bối cảnh thời đó với những chi tiết gần với sự thật không thể nào tưởng tượng được,” bà vợ và cũng là phát ngôn viên của ông Alexandre Soljenitsyne tuyên bố như thế. Tất cả mọi chi tiết dù nhỏ nhặt đều được tôn trọng – xe chở tù binh, đồng phục, ngôn ngữ và bầu khí trại tập trung, tất cả đều được nhận ra trong cuốn phim này.

Trong các bộ phim về lịch sử ở phương Tây, không phải lúc nào người ta cũng tôn trọng các chi tiết, vào những năm cuối 1980, bộ trưởng An Ninh quốc gia Viktor Abakoumov uống vodka trong bình trà, tù nhân mặc đồng phục có khăn quàng quấn cổ trông như các tài tử chính, bà Soljenitsyne vừa kể vừa cười.

Phim tập ấn bản tiếng Nga được nhà nước bảo trợ một phần, tác giả cố vấn từng chi tiết cho Gleb Panfilov, nhà thực hiện phim.

Ông Maxim Panfilov, người anh của nhà sản xuất nói: “Chúng tôi muốn dựng lại đích xác bối cảnh thời đó, từng cái bàn ghế của căn phòng mà các tù nhân được tiếp thân nhân của họ. “

Soljenitsyne nhấn mạnh: “Tuyệt đối chẳng có gì trong căn phòng này, bảy hoặc tám tù nhân đứng sắp hàng trước mắt ông sếp, giữa các bức tường trống trơn, một hình ảnh lạnh xương sống.”

Bên trong trại tập trung được quay tại phim trường nhưng nhiều cảnh bên ngoài được quay tại nguyên gốc, cả căn nhà thường trú của Staline. Quá xúc động, diễn viên Igor Kvacha đóng vai Staline run lên khi cầm trong tay cái tách Staline thường thích uống.

Ông Panfilov nói: “Khi Soljenitsyne xem thử các đoạn đã quay, ông không cầm được nước mắt, ông xúc động nói không được.”

Bà Soljenitsyne cho hay “Le Premier Cercle” là quyển sách nói về sự lựa chọn trong cuộc sống. Tựa đề quyển sách nhắc người ta nhớ đến phóng dụ thời cổ đại mà Dante đặt để ở vòng đầu tiên của địa ngục.

Nhân vật Gleb Nerjine, nguyên mẫu của tác giả, được đặt trước một lựa chọn khó quyết định: “Làm việc cho một đường dây điện thoại bí mật của Staline, sau đó sẽ được trả tự do và có “một căn hộ ở Moscou” hoặc từ chối không làm và rời trại tập trung “sang trọng” charachka ("400 gam bánh mì trắng cho mỗi khẩu phần và bánh mì đen trên bàn) để đi đến miền đất lưu đày Goulag.”

Bà Soljenitsyne nói: “Cuốn phim đạt đến điểm mong muốn: chúng tôi cần có một hành vi ăn năn thật sự, những người luyến tiếc một thời Liên Xô phải nhìn rõ rệt vật thể của lòng luyến tiếc của họ và cái giá của một vài khám phá khoa học thời đó. “

Alexandre Podrabinek, cựu đảng viên đã từng bị lưu đày năm năm ở Goulag nhận định: “Tác phẩm của Soljenitsyne góp phần lật đổ chế độ bạo tàn xô viết, ngày nay các tác phẩm này phải ngăn không cho nước Nga rơi trở lại vào chế độ toàn trị.”

Ngục tù vô nhân đạo của các trại tập trung thời Staline được Soljenitsyne mô tả trong quyển sách nổi tiếng “Archipel du Goulag".

              *
Album from Hell:
Nhận đồ thăm nuôi tại trại tù Solovetsky, khoảng 1927-1928.
Ivan Zaitsev, một cựu tù, cho biết: "Tù nhân không có thăm nuôi, là chỉ có chết, do đói dài dài, suy dinh dưỡng". Ở đây chúng ta mới nhận ra sự hy sinh của các bà vợ sĩ quan VNCH. Chồng con còn sống là nhờ họ trường kỳ thăm nuôi, nhất quyết không chịu thua Vi Xi.
Gấu biết có trường hợp, một sĩ quan, nhận được thư của bố mẹ, than vãn về cái chuyện con dâu chơi thân với cán bộ. Ông con viết thư trả lời bố mẹ: Chừng nào vợ con không còn thăm nuôi con, bỏ bê mấy đứa nhỏ, đi theo luôn tên Vi Xi, bố mẹ hãy cho con biết, để con từ nó. Một khi chuyện đó chưa xẩy ra, thì nó vẫn là vợ con.
Nhân Ngày Phụ Nữ, xin vinh danh các bà một phát ở đây!
(1) Album From Hell là tên bài viết của Anne Applebaum, điểm cuốn của Tomasz Kizny, "Gulag: Sống và Chết trong Trại Tập trung Xô viết", trên tờ Điểm Sách Nữu Ước , NYRB, số đề ngày 24 tháng Ba, 2005