Ho Chi Minh

Visiting President Ho Chi Minh, I found him very courteous, and he explained the difficulties which had made him refuse my previous visit. He took me for a walk in the countryside surrounding his HQ. One had to keep a weather-eye open for American bombers. A helicopter approached and I wondered whether it was American, but it proved to be one of 'ours' and landed. A very pretty European girl appeared and began to walk off on her own. "Is she safe" I asked Ho Chi Minh and he called after her, "Come back. You don't know what our boys mightn’t want to do with you."

[Thăm Chủ Tịch Hồ Chí Minh, tôi nhận thấy ông rất lịch sự. Ông giải thích những khó khăn khiến ông từ chối lần thăm trước của tôi. Ông dẫn tôi làm một vòng dạo quê, quanh Tổng Hành Dinh của ông. Mọi người lúc nào cũng phải trông chừng máy bay Mẽo. Một chiếc máy bay lên thẳng sà xuống, tôi nghĩ thầm, dám tụi khốn đó nhưng hoá ra là của "phe ta". Chiếc lên thẳng đậu xuống mặt đất, và một em Âu Châu xinh đẹp xuất hiện, cứ thế làm một đường tự biên tự diễn, vung va vung vẩy đi một mách, không thèm ngó ngàng mấy đồng chí công an hay cận vệ...

"Này, liệu con bé có yên ổn không đấy", tôi hỏi ông Hồ.

Ông gọi với theo cô gái:

"Quay lại đây, con ngốc! Mày không sợ mấy thằng bỏi của chúng tao làm thịt mày hả?"].  

Sartre

I remember having a discussion with Sartre. I had made notes of various questions to ask him, and I tried to be very precise. I apologized for the badness of my French, which prevented me from being as precise as I wanted to be, and Sartre said kindly, 'You speak French very well, but,' he added, 'I don't understand a word you say.'

Then he became amiable and referred to a book of mine which Robert Laffont had published in France, the English title being The Origin of Brighton Rock. It was a reproduction of a childish manuscript in brown ink—a story with animal characters—and it was illustrated by Beatrix Potter. Sartre very much admired her drawings, but he said nothing of my writing.

Tôi nhớ có dịp nói chuyện với Sartre. Tôi ghi một số câu hỏi ông, và cố thật ngắn gọn. Tôi xin lỗi ông ta, về thứ tiếng tây bồi của mình, nó khiến tôi không làm sao ngắn gọn như ý muốn, thế là Sartre lịch sự trả lời: “Ông nói tiếng Tây rất giỏi”, nhưng, ông nói thêm, “Tôi không hiểu dù chỉ một từ ông nói.”

 Rồi ông tỏ ra thân mật, và nhắc tới một cuốn sách của tôi được nhà Robert Laffont xuất bản ở Pháp, cái tít tiếng Anh của nó là The Origin of Brighton Rock [Nguồn gốc của cuốn Brighton Rock]. Một câu chuyện loài vật dành cho trẻ con, được minh họa bởi bởi Beatrix Potter. Ông tỏ ra rất thích mấy bức minh họa, nhưng không nói gì về những gì tôi viết ở trong đó.

Bài viết ngắn trên, về HCM chắc là phịa, hoàn toàn phịa. Nhưng nó có nguồn của nó, là 1 sự kiện thực, được Greene kể lại trong Tẩu Vi Thượng Sách, Ways of Escape.

Greene ra Hà Nội xin gặp Bác, Bác phán OK, nhưng đợi hoài đợi hoài, cuối cùng G phải phịa ra 1 cái tin gì đó, như là 1 cú đe dọa, mi không gặp ta là ta sẽ gì gì đó, và Bác hoảng quá, bèn tiếp liền!

Trên TV có viết về cú này, và về lần tiên trong đời Greene được hít tô phe, trong những ngày chờ gặp Bác.
*

In her Nobel lecture, "The Poet and the World," Szymborska said, "Whatever inspiration is, it's born from a continuous 'I don't know.'" Ideologues, she remarks, always "know": "They don't want to find out about anything else, since that might diminish the force of their arguments." Poets are different: Poets, if they're genuine, must also keep repeating, "I don't know." Each poem marks an effort to answer this statement, but as soon as the final period hits the page, the poet begins to hesitate, starts to realize that this particular answer was pure makeshift, absolutely inadequate.

Trong bài diển văn Nobel, "Nhà Thơ và Thế Giới", Szymborska nói, "Bất cứ yên sĩ phi lý thuần đều liên lỉ được đẻ ra từ "Tôi Không Biết". Mấy ông ý hệ gia luôn luôn "biết": Đừng tìm hiểu gì thêm, ta nói như vậy là phải hiểu như vậy. Nhà thơ khác. Nếu là thứ thiệt, họ luôn luôn lập đi lập lại "Tôi Không Biết". Mỗi bài thơ là một cố gắng trả lời cho "Tôi Không Biết" đó. Nhưng ngay khi đẻ xong bài thơ, nhà thơ bắt đầu ngập ngừng, và chợt nhận ra rằng, bài thơ mình vừa làm, như một trả lời cho "Tôi Không Biết" đó, thật ra là chẳng ra đâu vào đâu cả.

 [Trích bài viết về tập thơ Poems New and Collected, của Wislawa Szymborska, của Helen Vendler, trên tờ NYRB Oct 8, 1998]