|
Văn
hải ngoại, thời còn Mai Thảo
Tuần báo Nghệ Thuật hồi mồ ma VNCH
Dear all,
Gửi mọi người
entry mới về tuần báo NGHỆ THUẬT (1965-1966) ở Saigon
Số
có đăng truyện ngắn đầu tay của Sơ Dạ
Hương/GCC/GNV/Hai Lúa… “Những ngày ở Sài
Gòn”
Số này là gợi
ý của TTT. Ông còn đưa cho Gấu một cuốn, của nhà xb Julliard, vưỡn
còn nhớ,
với cái tít, cái gì gì, "Vingt ans ăng min nớp xăng cành cạch" [hình
như 1960], phán, mày theo nó mà làm một cuộc phỏng
vấn Mít,
thế là ra cái tít, “Hai mươi tuổi vào năm 1965”.
V/v Mai Thảo
viết về NDT
Có vài chi
tiết sai. Vì NDT còn sống, GCC viết ra đây những gì Gấu biết, nếu cần
anh còn
có thể đính chính.
NDT làm cho
DPT/Sài Gòn như 1 freelance, như “từ” bây giờ gọi. Có thể anh là nhân
viên khế
ước. Gấu chẳng bao giờ hỏi, nhưng đoán thế. Không thể có chuyện biệt
phái.
Chứng cớ là có lần anh bị Quân Cảnh tó vì trốn động viên, đưa vô Trung
Tâm
Ba Tuyển Mộ Nhập Ngũ, ở Quang Trung. GCC
có lên thăm anh những ngày anh nằm ở đây, có lần đi cùng với Võ Đại
Tôn, cũng bạn
NDT. Sau đó, nhờ Nguyễn Mạnh Côn can thiệp, anh được tha, nhưng phải về
làm tờ “Hoa
Tình Thương”, do mấy bà Tuớng Tá đứng làm chủ xị, để thổi hứng chiến
đấu chống
VC vào quân đội VNCH. Gấu nhớ là có lần cũng đóng góp bài.
Vào lúc anh bị bắt, Gấu có
hơi ngạc nhiên, hỏi bà xã của anh, khi anh
vừa bị bắt và
còn nằm
ở đồn Quân Cảnh, bị bắt hả, đi lính thì đi lính chứ sợ gì, thì cũng vô
Thủ Đức,
rồi ra trường làm 1 tên sĩ quan VNCH, bảnh tỏng, có gì đâu mà sợ. Bà
bật cười,
chồng tui đâu có tí bằng cấp nào như anh mà đi trường sĩ quan Thủ Đức!
Viết lại ở
đây, là vì bà xã anh rất quí Gấu, trong số bè bạn của anh. Sau xẩy
chuyện, là
do chuyện khác.
Lỗi về phần gia đình của GCC, nhưng hai bên hết còn liên lạc.
NDT viết trước
đám HPA, NQT, NDD, DPQ. Anh đã nổi tiếng, và là 1 trong những người
chọn bài
cho tờ Văn. Khi HPA học sư phạm Đà Lạt, ra trường,
về Sài Gòn, chính GCC giới thiệu anh với NDT, và từ đó, anh viết cho Văn.
Anh chẳng hề có ý làm mới tiểu thuyết,
theo kiểu "tiểu thuyết mới" của Tẩy. Thành ra không hề có cái chuyện,
trong đám
tiểu thuyết mới, anh bảnh nhất, như MT phán.
Nói cho rõ,
chứ chẳng hề có tí đôi co.
Hà, hà!
NDT gặp MT
là mày tao, còn Gấu, đâu dám, vì ông là bạn của TTT, anh của Gấu, vì
Gấu chơi với
ông em của TTT.
Cách viết của đám có tên chung là tiểu thuyết mới Mít, khác hẳn
nhau, đó là điều giống đám tiểu thuyết mới Tẩy. Có chung bảng hiệu mà
chẳng ai
viết giống ai. NDT viết văn ẻo lả, nhẹ nhàng, hình như có lần Gấu nghe
MT khen,
như những giọt mưa gặp gió nhẹ, bay nghiêng nghiêng.
Gấu đâu viết thứ văn đó.
HPA lại càng không.
Cái vụ MT
không ưa Gấu là có thể, ông biết, Gấu không đọc được ông!
Có đọc, khi
còn đi học, Quá mê Chúc Thư Đỉnh Trời, như mê Dòng Sông
Định Mệnh
của DQS.
Đúng khi đọc được văn Tây, của, thí dụ Camus, Sartre, là bèn hết mê!
Một
phần là do khiếu thưởng ngoạn thay đổi, một phần do thách đố, cho chính
mình, phải làm
sao cắt
nghĩa được cuộc chiến. Bởi thế mà đọc Lukacs, vưỡn thí dụ.
V/v bằng cấp.
Gấu chỉ có cái Tú tài 2. Toán nhe. Đậu xong Tú Tài là đói rã cổ họng.
Gấu xin ý
kiến ông anh, ông phán, nhà nghèo, học tới đó được rồi, kiếm cái gì
làm, vừa
làm vừa học. Gấu bèn nộp đơn thi vô Bưu Điện, đúng lúc đó, vừa mới
thành lập. Gấu
học trước đám bạn bè như HPA, NDD, NXH, Thầy Đạo, Thầy Quân. Họ học,
khi có cái
gọi là động viên, rớt là đi lính. Chính vì thế, anh nào cũng học Triết,
thứ dễ
nhất. Đó là sự thực. Gấu ra trường, học hàm thụ, lấy cái chứng chỉ Dự
Bị Triết,
tính chơi cái cử nhân, dễ ợt, cứ cua Thầy sao, trả bài Thầy, là đậu.
Nhưng vô
chứng chỉ Triết Tây, gặp ngay NVT, bèn trở lui. Đó cũng là sự thực. Ông
này, đi
đâu cũng "thằng đó học tui". Nghe quê 1 cục. Bèn bye Văn Khoa. Vả
chăng cái bằng Bưu Điện của Gấu có giá hơn cử nhân Triết nhiều. Nó cần
đủ thứ
tri thức, chưa kể thực hành. Khác hẳn những thứ bằng khác, chỉ có phần
tri, mà
không có phần hành.
Mấy ông bạn của Gấu, đậu xong, ra trường xong đi dậy học, có ông nào
cầm đến cuốn
sách triết nữa đâu. Nếu có cầm thì cũng để “ta đây, thầy triết”. Trong
khi Gấu
đọc, 1 thứ triết khác, nhờ thế sau này, vẫn tiếp tục đọc, viết được.
Nếu không học Bưu Điện, là chẳng thể nào quen Cao Bồi, thí dụ. Chẳng hề
biết gì
về cuộc chiến cả.
Làn Sóng Mới
& Tiểu Thuyết Mới
Sau “Hiroshima Tình Tôi”,
Alain Resnais chuyển thể tiểu thuyết của Duras, bọn chúng ta,
những tiểu thuyết gia khác, phải làm gì?
Paris Match 6
& 12 Mars 2014
Tks. NQT
MAI THẢO, THANH TÂM TUYỀN, NGUYÊN SA, PHẠM
CÔNG THIỆN... thời VĂN hải ngoại...
Từ
nửa vòng trái đất, sáng nay nhận được sách của bác VIÊN
LINH tặng, gồm những tờ KHỞI HÀNH - VIÊN LINH chủ biên, thành lập ở
SAIGON từ
những năm 1969 - tuần báo văn nghệ hiếm hoi còn tồn tại bên ngoài Việt
Nam, số
tuổi tính đến nay hơn
cả tuần báo lâu đời nhất của miền Nam trước 1975 (tồn tại từ 1963 đến
1975):
BÁCH KHOA...
Rồi
có cả những cuốn VĂN thời hải ngoại, thời còn MAI THẢO, THANH TÂM
TUYỀN, THÁI
TUẤN, NGUYÊN SA, PHẠM CÔNG THIỆN, CAO ĐÔNG KHÁNH…Xin được post lại ở
đây như
một tài liệu tham khảo,
Trong
số những VĂN thời hải ngoại ấy có 1 quyển đặc biệt về VIÊN LINH với rất
nhiều
bài giá trị…
Tiếc
rằng chưa đọc được quyển VĂN TƯỞNG MỘ MAI THẢO…
Những
quyển sách của bác VIÊN LINH, trước và sau 1975…
Riêng
với bác VIÊN LINH, mình ấn tượng nhất 2 bài thơ, 1 trước 1975 với bài
“vây sầu”
PHƯỢNG LIÊN
Anh đi hồn
tiếc thương nhiều
Ngọn soan
thưa lấp bóng chiều cuối sân
Nẻo sầu đôi
dạ phân vân
Nửa thân yên
ngựa nửa thân tay mình
Có hoài tuổi
dại không em
Trời thôi
ráng đỏ thu phiền không gian
Mắt em đầy
mộng điêu tàn
Yên nghe ván
ấy xuôi tràng giang xa
Thôi cồn với
tháp bao la
Ngựa đi bước
nhỏ mây là cửa ô
Mai quen với
dạ bơ thờ
Hơi nghe lãng
đãng sương mù nhớ nhau
Thôi còn giấc
ngủ canh thâu
Một hành lang
rộng vây sầu Phượng Liên
&
sau 1975 , thời hải ngoại với…THỦY MỘ QUAN…như một
chặng đường gian nan, như một trường bi ca về
cuộc-khổ-nạn-của-người-Việt-Nam
“Sinh
ở đâu mà giạt bốn phương
Trăm con
cười nói tiếng
trăm giòng
Ngày mai
nếu trở về quê cũ
Hy vọng ta
còn tiếng khóc
chung…”
Tiêp
theo là MƯỜI BÀI TÂM SỬ CA – với những bai thơ được phổ
nhạc trong đó có bài lần đâu tiên công bố của NS PHẠM DUY & TCS…
Tập
KHỞI HÀNH XUÂN đặc biệt vừa rồi với 100 bài thơ trên các báo XUÂN VIỆT
NAM từ
1954-2014…
…”Của
tin còn một chút này làm ghi”
Tờ
Văn hải ngoại trong mười
bảy năm nhà thơ Mai Thảo đảm nhận (1982-1997) có trang Sổ
Tay được bạn đọc văn yêu thích nhất. Thường được gọi là “Sổ Tay Mai
Thảo”. Đều đặn một năm 12 tháng, tháng nào ông cũng gửi đến độc giả
thân mến của
Văn một bài Sổ Tay. Với một giọng văn bay bướm ngắt câu
lãng mạn
kiểu Mai Thảo, mục Sổ Tay điểm mặt những bạn bè và những sinh hoạt văn
chương văn nghệ xảy ra quanh thời đại ông. Qua trang
Sổ Tay,
người đọc khó tính của Văn tìm thấy ở chủ bút Mai Thảo một trình độ
quốc tế, đọc
được ngoại ngữ, tiêu hóa kiến thức thế giới, tương đối ít vọng ngoại
thờ ngoại
quá độ, như độc giả khó tính vẫn thường thấy ở nhiều nhà trí thức dù
sống nơi
đâu nhưng vẫn còn mang tâm thức các xứ nhược tiểu.
Note: Đây là lời giới thiệu của Lê Thị Huệ, trên Gió-O, khi làm số đặc
biệt về
Mai Thảo, như Tin Văn nhận được mail, dạng mailing list, dưới đây.
lienlac
To huyvespa@gmail.comNguyễn Đại GiangKim Laurent and 121 More...
Today at 1:06 PM
Chào bạn,
Hộp thư của
liên lạc gio-o.com nhận được thư quảng bá này của bạn
Tôi thấy bạn có in câu mở đầu giới thiệu về những
trang Sổ Tay của nhà văn Mai Thảo
Lời giới thiệu ấy do tôi viết trên gio-o.com lúc tôi
làm số kỷ niệm về nhà văn Mai Thảo năm 2008 ...
http://www.gio-o.com/MaiThaoSoTay.htm
Sao bạn lại
đưa vào trang của bạn mà bỏ tên Lê Thị Huệ & Gió O đi, hử
Rất tiếc ...
Lê Thị Huệ
chủ biên
gio-o.com
On March 24,
2014 at 8:31 AM Nguyen TRUONG TRUNG HUY <huyvespa@gmail.com>
wrote:
http://huyvespa.blogspot.com/2014/03/mai-thao-thanh-tam-tuyen-nguyen-sa-pham.html
CAO ĐÔNG KHÁNH thì mình thích bài này:
rồng bay phượng múa
Sàigòn
Chợ Lớn mưa như chớp
nát
cả trùng dương một khắc thôi
chim én bay ngang về Xóm Chiếu
nước ròng ngọt át giọng hàng rong
hỡi ơi con bạn hàng xuôi ngược
trái cây quốc cấm dấu trong lòng
hỏi thăm cho biết đường ra biển
nước lớn khi nào tới cửa sông
Sàigòn
Khánh Hội gió trai lơ
khi ấy còn tơ gái núi về
đào kép cải lương say tứ chiến
Ngã Tư Quốc Tế đứng xàng xê
gánh nước nặng hơn vác thánh giá
má đỏ hình như rượu mới nồng
em nhớ giăng mùng khi xế bóng
kéo đời đưa võng suốt hôn mê
Chương Dương sánh ánh trăng vàng võ
rọi thấu vào trong dạ não nùng
con cá lội qua Cầu Ông Lãnh
như chiếc ghe bầu khẩm héo hon
nước chia mấy ngả sao không thấy
mấy ngả phong trào thuở thiếu niên
Sài Gòn Gia Định em vô trước
qua ngõ Cầu Bông mới tủi thân
chiếc xe đò cũ hơn chùa miễu
chở hết vàng son tới ủ ê
đêm đêm rực tiếng côn trùng dậy
trống trải hồn ta đến thấu trời
xa lộ phía bên gà gáy tối
về lối Hàng Sanh có tiếng cười
anh lén ghé qua nhà kẽo kẹt
thấy tiếng cười trong một giâ'c mê
Sài
Gòn Phú Nhuận nhớ không nổi
có ngã nào qua Khám Chí Hoà
hỏi thăm quên mất tên thằng bạn
như lá trên rừng đang chuyển mưa
trận mây đồng phục nặng như thép
ửng chút đời xưa rạng chỗ ngồi
những người cách mặt gần như nhớ
những mặt trời xây xẩm trở về
Sài Gòn Chợ Lớn nhớ không tới
con gái Bàn Cờ qua Thủ Thiêm
chiếc phà chở hết tên thành phố
mỗi ngã tư trời đất mỗi nơi
nhớ thương cũng mỏi cánh cao vút
đáp xuống Cầu Ba Cẳng xả hơi
mọc thêm một cánh chân thời thế
con thú về Lục Tỉnh mất tiêu
nửa đêm em đổ mồ hôi trộm
như nụ cười che chở thịt da
Sài
Gòn bước cho rõ tiếng guốc
nắng vàng vàng trên đá nứt mê tơi
như một mùa hoa nở cấp tốc
đưa đường tại hạ ghé qua chơi
hỏi thăm con bạn thời sinh tử
đã lánh mình qua miệt Chánh Hưng
cầu Chữ Y yêu kiều ba ngã
có ngã lui về đế dưỡng quân
nồi lẩu lươn chua đêm nuốt khói
ta với mình nhứt dạ đế vương
Sài
Gòn Chợ Lớn dưới mặt đất
ngõ hẽm đời sau rối địa hình
tiếng nói cất lên, ngoài tiếng nói
của đàn ông nói chuyện với rồng
tiếng hát cất lên, ngoài tiếng hát
để về khuya phượng múa chung quanh
Đọc
1 bài lục bát hiếm hoi của "vua thơ tự do": Thanh Tâm Tuyền...nhân ngày
giỗ lần thứ 8 của ông ...
"Trót
nghe nửa tiếng cười đùa
Xóm
hoa mưa đổ hương xưa nghẹn ngào
Thuở
buồn ai đẹp phương nao
Cúi
đầu trinh khóc xôn xao trêu người
Yêu
nhau không
dám ngó trời
Trời xanh mây trắng xuân đời bỏ hoang
Hoa mai nở đón mắt nàng
Mà môi trống lạnh muôn vàn cách xa
Hôm nay muốn gió thành hoa
Muốn mây thành tóc lòng ta rũ cười
Bao giờ trọn vẹn cuộc đời
Ta ôm mây trắng cho trời mãi xanh."
(Xuân Ca - 1967)
|