Trương Thái Du nói:
21/04/2010 lúc 2:24 chiều

@Lê Thị Thấm Vân: Ngữ cảnh bà trích của tôi rõ ràng là ở trong thời điểm buổi trưa 30.4.1975, tôi đã kiểm chứng điều này hơn 20 năm nay, hàng trăm bà mẹ, hàng chục gia đình từ Bắc chí Nam qua Trung. Chính vì vậy tôi mới dám xác quyết các bà mẹ VN đều giống nhau, đều cảm ơn hòa bình vào giờ phút ấy.

 Lê Thị Thấm Vân nói:
21/04/2010 lúc 1:11 chiều

“…y nhớ chính xác mẹ mình đã ôm chặt ba đứa con, nức nở nỗi niềm “hòa bình”. “Hòa bình rồi các con ơi!”, mẹ y đã thốt lên như vậy. Y tin chắc rằng các bà mẹ Việt Nam đều giống nhau. Nếu không có hòa bình, vài năm nữa thôi, mẹ y lại phải tiễn các con ra trận, như đã tiễn em, tiễn cháu mình và không chảy nổi nước mắt khi nhận những tờ giấy báo tử vô hồn…”
Vì mẹ y là mẹ miền Bắc chứ một số mẹ miền Nam sau ngày 30/4/75 bị đày lên vùng kinh tế mới, nuôi chồng trong trại cải tạo, tìm đường cho con vượt biên. Gia đình tan nát.
Talawas
*
Liền ngay sau 30 Tháng Tư, tâm sự cả nước Mít, đúng hơn, cả Miền Nam, y chang tay Trương Thái Dúi này phán.

Chính vì vậy tôi mới dám xác quyết các bà mẹ VN đều giống nhau, đều cảm ơn hòa bình vào giờ phút ấy.
Trương Thái Dúi

Đúng! Chỉ vào giờ phút ấy, và chỉ thế mà thôi!
Gấu này, khi đi tù cải tạo tại Phạm Văn Cội vậy mà vẫn mơ giấc đại mộng hòa bình thống nhất, xây cái nhà Mít ở trên mặt trăng, nữa là!
*
Cái cú 30 Tháng Tư 1975, ngay VC thổi nào là những đỉnh cao thời đại, bước ngoặt lịch sử…. gì gì đi nữa, cũng chưa xứng với nó!
Dân Mít, Bắc Kít, đúng hơn, được ông Trời cho phép có mặt ở trên cõi đời này, là để có giấc mơ này, và làm sao thực hiện nó.
Chỉ đến khi thực hiện được nó, thì mới hỡi ơi, vì đúng lúc đó, mất nó!

“Nó” liên quan đến cái cực tốt, và cái cực xấu của cái gọi là Bắc Kít.
Cái cực tốt của Bắc Kít tạo ra hình ảnh Thiên Sứ của Sến Cô Nương. Nhờ nó có giống dân Bắc Kít, ở kế ngay tên Đại Hán[g] Gian Ác mà vẫn trường tồn!
Cái cực xấu, là Cái Ác Bắc Kít, tạo ra Lò Cải Tạo!
Tạo ra…  Anus Mundi, mang cái thúi Bắc Kít đi reo rắc cùng khắp thế giới, biến cả thế giới thành bãi đánh hàng, khiến cả thế giới khiếp sợ gọi là họa Hoàng Quỉ.
Và sau cùng hủy diệt giống Mít!

Giống dân nào, được nhân loại nằm mơ, sáng ngủ dậy, biến thành nó: Bắc Kít?
Giống dân nào, ngủ dậy thấy mình biến thành bọ: Bắc Kít!
*
Cái Ác Bắc Kít, cái tội ác của VC, chính là đã tước đoạt của dân Mít, “chính cái gọi là” lý do hiện hữu của họ.

Trước cái phi nhân, lý lẽ thường là một yếu tố nhỏ nhoi, nếu không muốn nói, tức cuời. In the presence of the inhuman, reason is often a small – indeed, a laughable – agent. Steiner viết, trong bài viết về Solzhenitsyn, De Profundis.
Ba cái trò hề nhìn lại cuộc chiến của đám VC đúng là như thế.
Chúng không dám nhìn thẳng vào cái hố đen đó, vẫn như Steiner phán, cùng trong bài viết:
Every time a human being is flogged, starved, deprived of self-respect, a specific black hole opens in the fabric of life.
* 

Cú 30 Tháng Tư, 1975, vào thời điểm ‘hậu 11/9’, vượt ra khỏi bất cứ một ‘nhìn lại cuộc chiến theo kiểu hề của VC’ rồi!
NQT

“Cô không phải là đàn ông. Hôm nay người ta có thể thân nhau lắm mà ngày mai đã hững hờ rồi, vì nhiều nguyên cớ mà cũng có thể chẳng có nguyên cớ nào hết. Rồi người ta lại có những người thân khác, thân khác nữa, mỗi năm, mỗi giai đoạn của cuộc sống.”
Bếp Lửa

Ngày 22 tháng 3 năm nay, 2010, là đúng 5 năm nhà thơ từ giã chúng ta. Trong những nhận xét về thơ của ông, có của Quỳnh Giao, theo người viết, thật độc đáo:
“Thơ Thanh Tâm Tuyền phải được đặt trong vị trí 'di cư' và 'chiến tranh' của một thành phố mở ra thế giới bên ngoài là Sài Gòn. Không có hoàn cảnh hay khung cảnh ấy, người ta khó cảm hay yêu thơ của ông.”

Năm năm đã qua, liệu đã đến lúc chúng ta giải phóng nhà thơ ra khỏi thời của ông, như cách nhìn của Steiner về nhà văn và thời của người đó, rằng, tất cả văn chương lớn thì giầu có hơn, và vượt ra ngoài vòng ôm của một thời, that all literature is richer than any single subsequent time could possibly appreciate in full. (1)
Đây cũng là ý của Bakhtin, khi ông trả lời một tờ báo Nga về tương lai của môn nghiên cứu văn học Nga: “Tác giả và những người đồng thời với họ nhìn, công nhận, và đánh giá, chủ yếu về điều gần gụi với những ngày của chính họ. Tác giả bị cầm tù bởi thời của anh ta, bởi sự hiện diện của chính anh ta. Thời tiếp thời và những thời kế tiếp nhau như thế sẽ giải phóng anh ta ra khỏi sự cầm tù, và giới học giả được vời tới để tham sự vào sự giải phóng này” (1)
(1) Reading George Steiner, [Đọc Steine], Nathan A. Scott, Jr. and Ronald A. Sharp biên tập, The Johns Hopkins University Press.

Sở dĩ Gấu này phải đợi 5 năm nhà thơ ra đi, là để được hân hạnh tham dự vào cái công cuộc giải phóng nhà thơ ra khỏi câu phán tuyệt vời trên, nó đóng chặt nhà thơ vào thời của ông, và sự hiện diện của chính ông!
*

Tại sao đám Bắc Kít, thí dụ, Sến cô nương, [và TTT, tất nhiên], mê Dos; hay nói rộng ra, mê văn học Nga?
Câu trả lời đúng nhất, chắc là của Steiner, qua Joseph Macé-Scaron, tay viết bài éditorial cho số về Dos, trên Le Magazine Littéraire:
Tại Nga, nhà văn, chỉ nhà văn, là một nhà nước đổi chiều, un “État altenatif”. Trong một trò chơi phức tạp và tàn nhẫn chẳng thay đổi chi kể từ thế kỷ 18, những nhà văn lớn lao Nga, trước khi trở thành tài sản quốc gia, luôn luôn bị Điện Cẩm Linh truy đuổi, tàn sát.
Steiner, trong tuyển tập những bài viết cho tờ Người Nữu Ước, cho rằng, tất cả văn chương Nga, [ngoại trừ những bản văn lễ bái, tất nhiên!] thì, phải có tính chính trị như là nền tảng của nó, bởi vì, chỉ có nó, là cái thứ hành động chống lại sự vô trật tự được an bài. (1)

Chỉ có nó dám nói không với nhà nước, thứ nhà nước băng hoại.
Đây cũng là quan điểm của Brodsky, khi ông cho rằng chính trị mới là đỉnh cao của văn học.
Mỹ là mẹ của đạo hạnh.
Viết văn càng bảnh bao nhiêu thì cái tâm càng sáng theo bấy nhiêu!

Rất nhân hậu, và cảm động, là vậy.
Hà, hà!
[Tks U. NQT]
*
(1)

It is a routine observation-the Russians are the first to offer it-that all of Russian literature (with the obvious exception of liturgical texts) is essentially political. It is produced and published, so far as it can be, in the teeth of ubiquitous censorship. One can scarcely count a year in which Russian poets, novelists, or dramatists have worked in anything approaching normal, let alone positive, conditions of intellectual freedom. A Russian masterpiece exists in spite of the regime. It enacts a subversion, an ironic circumlocution, a direct challenge to or ambiguous compromise with the prevailing apparatus of oppression, be it czarist and Orthodox ecclesiastical or Leninist-Stalinist. As the Russian phrase has it, the great writer is "the alternative state." His books are the principal, at many points the only, act of political opposition. In an intricate cat-and-mouse game that has remained virtually unchanged since the eighteenth century, the Kremlin allows the creation, and even the diffusion, of literary works whose fundamentally rebellious character it clearly realizes. With the passage of generations, such works-Pushkin's, Turgenev's, Chekhov's-become national classics: they are safety valves releasing into the domain of the imaginary some of those enormous pressures for reform, for responsible political change, which reality will not allow. The hounding of individual writers, their incarceration, their banishment, is part of the bargain.
Steiner: Under Eastern Eyes
*
Trong bài viết Thời giết người, Killing Time, về cuốn 1984 của Orwell, cho tờ Người Nữu Ước, Steiner cho biết, cuốn sách còn một cái tít nữa, là The Last Man in Europe, Người cuối cùng ở Âu Châu, nhưng sau cùng, tác giả và nhà xb, còn là bạn thân của Orwell, đã chọn cái tít 1984. Bản thảo cuốn sách được hoàn tất tháng 11 năm 1948, và Orwell đã giản dị đảo ngược 48 thành 84.
“Nó là một cuốn sách mà tôi không tính đánh bạc với nó trên phạm vi lớn” [It isn’t a book that I would gamble on for a big scale], ông viết thư cho nhà xb vào Tháng Chạp 1948.
Thành công của cuốn sách vượt quá sự tưởng tượng của mọi người, như chúng ta đều biết. Nhưng nhận định của Steiner về nó, mới thật là tuyệt cú mèo: Bằng cách gọi như thế, Orwell đã xén thời gian, lấy một mẩu cho riêng ông (1). Và như thế, theo Steiner, 1984 bảnh không thua gì K mẫu tự của Kafka: Kafka nhận xét, vào năm 1914: "Tôi nhận thấy mẫu tự (letter) K tởm lợm, hầu như phát mửa; tuy nhiên tôi viết nó ra, nó phải có một đặc trưng của tôi." Trong bảng mẫu tự cảm tính và tri giác của nhân loại, chữ cái K vĩnh viễn thuộc về, chỉ một người.

Ui chao, nếu nhìn như vậy, thì cuốn Bếp Lửa có lẽ còn một cái tít thật bảnh cho nó là: 1954!
Và như thế câu phán của Quỳnh Dao lại quá quá thần sầu!
(1)
By opting for Nineteen Eighty-Four, George Orwell achieved an uncanny coup. He put his signature and claim on a piece of time. No other writer has ever done this. And there is, I think, only one genuine parallel in the records of consciousness. Kafka knew (we have his witness to this realization) that he had made his own a letter in the Roman alphabet. He knew that "K" would for a long time to come stand for the doomed mask that he assumed in his fictions that it would point ineluctably to himself. The litany of the letter is spelled out by the English poet Rodney Pybus in his "In Memoriam Milena":

K and again K and again K
K for Kafka
K from The Castle
K from The Trial
K the mnemonic of fear: 

O Franz I cannot
escape that letter K after K- 

But although it is now active in scores of languages (I understand that "Kafkaesque" has adjectival status even in Japanese), the identification of “K" with Kafka probably does not extend beyond a literate minority. On a scale vastly beyond the enormous readership of the novel itself, Nineteen Eighty- Four has been, will be drummed into man's time sense. Shakespeare does not own "S"; no twelve months are his monopoly. The Nineteen Eighty-Four preemption is one that neither literary theory nor semantics is really equipped to deal with.
G. Steiner: Killing Time [trong George Steiner at The New Yorker]

Đạo văn thì tởm rồi, nhưng tố cáo đạo văn, làm nghề “điểm chỉ văn chương”, tởm hơn!

Les enragés du plagiat
Rapport de police. Accusations de plagiat et autres modes de surveillance de la fiction,
Marie Darrieussecq, éd. P.O.l, 374 p., 19,50 €. 

À deux reprises, en 1998 et en 2007, Marie Darrieussecq est suspectée de plagiat. La première fois, par Marie NDiaye, qui lui reproche la « singerie» de Naissance des fantômes; la seconde par Camille Laurens, qui voit dans Tom est mort «un plagiat psychique ». Plainte infamante, puisqu'elle frappe tout écrivain non seulement au cœur de son métier, mais aussi de son honnêteté, de sa valeur en tant qu'être humain - de son existence même. Une attaque à bout portant, médiatisée et redoublée, qui peut tuer le désir d'écrire, voire de vivre. N'attendez pas de Rapport de police une confession ou un exercice de justification. Les amateurs d'autofiction en seront pour leurs frais. Le ton est cinglant, la démonstration richement étayée, l'accusation retournée comme un gant qui gifle. Darrieussecq a trempé sa plume dans l'érudition et l'ironie normaliennes. Son réquisitoire prend la forme d'un essai, implacable, convoquant différentes figures de cette maladie, la «plagiomanie», virus qui affecte tous ceux qui rêvent d'être plagiés comme on rêve d'être aimé. Répertoriant les nombreux écrivains en butte à cette persécution - de Paul Celan à Mandelstam, de Daphné Du Mauurier à Émile Zola, d'Apollinaire à Danilo Kis -, elle montre comment l'accusation de plagiat repose sur une surveillance policière de l'écriture, sur son appropriation au nom d'une idéologie, d'un fantasme d'autoengendrement ou de la sacralisation du malheur personnel. Une conception totalitaire qui coupe les ailes à la création, en la sommant de rendre des comptes, selon Darrieussecq. Le plagiomane, remarque-t-elle, a besoin d'un public, d'une tribune. Jamais il ne s'adresse directement à celui qu'il accuse. Il utilise le vocabulaire de la dénonciation, une rhétorique ornée des fleurs de style les plus malodorantes - Darrieussecq ose un paralllèle entre Léon Bloy et... Marie NDiaye. La littérature se transsforme alors en un champ de forces où s'affrontent le pur et l'impur. L'autofiction célèbre l'ascèse de l'authenticité et la sainteté de la souffrance? Mais le primat de l'émotionnel et du compassionnel tend à faire oublier que« l'écriture c'est l'inconnu de soi» (Duras). Plaidoyer vibrant pour les droits illimités de la fiction, ce Rapport de police conclut avec force sur la lecture, cet «Autre de l'écriture». Belle insolence que cet hommage de Darrieussecq à tous les livres lus, sans lessquels elle n'aurait pas écrit: «Ma vie n'y aurait pas suffi. »