|
Chúc Mừng Năm Mới
13
Janvier 2010 22H03 - Flash
Match
Ukraine: Staline, coupable de génocide
Joseph Staline, ainsi que
d'autres dirigeants soviétiques, ont été reconnus coupables de génocide
par la
cour d'appel de Kiev,
indiquait mercredi un communiqué de cette juridiction. près de 3, 941
millions
d'Ukrainiens seraient morts lors de la grande famine qui a frappé le
pays de
1932 à 1933
Tòa án Ukraine
kết tội
Staline: Diệt chủng
*
Gorky và Trùm Mật Vụ Nga
Trận đói của Lenin, 1933: The Terror-Famine,
cướp đi, theo Amis [trích dẫn Grossman], chừng 5 triệu người ở Ukraine,
2 triệu ở Kuban, Don, Volga, và Kazakhstan, và đây có lẽ là mùa gặt
được mùa nhất tại Liên Xô.
Con số người chết do trận đói năm Ất Dậu, do Nhật gây nên, và do nhử Mẽo vô Việt Nam,
cũng đâu có nhằm nhò gì, theo cái kiểu tính toán của Stalin:
Cái chết của một người thì bi thương, cái chết của một triệu người chỉ
là thống kê.
[The death of one person is tragic, the death of a million is a mere
'statistic']
*
Sở dĩ hai ông bạn vàng Edmund Wilson và Nabokov cắt bào đoạn nghĩa, là
do Lenin gây nên. Để đáp lễ Wilson phạng mình, Nabokov đã lịch sự nghĩ
rằng, bạn hiền của ta, do không hiểu thực tại Bolshevik, nên cũng không
thể nào hiểu được lời sỉ nhục.
[Nabokov is bearing in mind that Wilson, not understanding the
Bolshevik reality, does not understand the insult].
Thật đúng là hòn đất ném đi, cục vàng ném lại!
[Gấu nhớ nằm lòng câu trên, mỗi khi mài dao kéo, sửa soạn đưa lên bàn
mổ, những bạn hiền văn chương của mình!]
*
Thê thảm nhất, là, cuộc chiến Việt Nam không thể nào tránh
được. Như Cách Mạng Nga, cũng không thể nào tránh được!
Pushkin chẳng đã từng van vái, Lạy Trời đừng bao giờ bắt con phải chứng
kiến một cuộc cách mạng Nga!
Dọn
Bức hình trên, từ cuốn Koba
The Dread, của Martin Amis, nhà văn Tây phương đầu tiên viết về Gulag,
theo
Anne Applebaum. Đọc Solz, thì cũng nên đọc thêm Amis, nhất là cuốn Nhà
Hội.
Một tuyệt tác viết về
Gulag.Tay điểm sách trên tờ TLS, đọc Nhà Hội, mà ngửi ra được cái mùi
của
Gulag, thế mới thần sầu.
Amis nhận xét về sự khác biệt
giữa Cái Ác Nazi với Cái Ác Đỏ:
Chủ nghĩa Nazi không huỷ diệt
xã hội dân sự. Chủ nghĩa Bolshevism hủy diệt xã hội dân sự. Đó là một
trong
những lý do cho thấy "phép lạ" của sự hồi phục của nước Đức. Stalin
không huỷ diệt xã hội dân sự. Lenin huỷ diệt xã hội dân sự.
*
Đọc, Gấu nhận ra, điều này
quá đúng với Việt Nam
sau 1975. Sự huỷ diệt xã hội dân sự bắt đầu cùng với chiến thắng của VC.
Chính vì lý do này, sẽ chẳng
thể nào có sự hồi phục.
*
Chủ nghĩa Bolshevism có thể
xuất cảng được, và sản xuất ra những hiệu quả gần như là đồng nhất với
nguyên
bản, ở khắp nơi. Chủ nghĩa Nazi không thể sao chép. So sánh với nó,
những nhà
nước phát xít khác chỉ là trò tài tử.
Amis: Koba The Dread
Nhật Ký TV
Phu nhân ở
Somerset
'David
Levine's caricatures
were art'
David Levine, in memoriam
LIKE
LEWIS CARROLL, WHO might
have imagined he would be remembered for his book on mathematics rather
than
the one he wrote for Alice,
David Levine assumed that his claim to fame would rest on his
watercolors. In
an earlier age it would have. His paintings were on par with the very
best of
the previous century, including works by John Constable and Winslow
Homer. But
when he died on Dec. 29 at age 83, it was as a caricaturist that he was
remembered
and celebrated.
Like his paintings, his
caricatures owed much to a 19th century aesthetic. The link between the
crosshatching technique of the French cartoonist Andre Gill and the
methods of
the Brooklyn-born Levine is unmistakable, but to readers of Esquire in
the
early 1960S, Levine's style seemed refreshingly different. Soon the
painter who
regarded caricature as just a sideline also found himself illustrating
for New York
magazine and
Harper's, drawing covers for TI M E and appearing regularly in a new
publication,
the New York Review of Books.
Levine joined the Review
shortly after it was launched in 1963. Within a year, Vietnam
would
turn the literary journal into a political one as well, opening the
door for
Levine to produce the most trenchant protest art of the period. His
caricature of Lyndon Johnson pulling up
his shirt to reveal a Vietnam
shaped scar on his abdomen (a parody of a photo Johnson had posed for)
was
circulated around the world.
But if his political caricature
seethed with outrage, the man himself was gentle-he was happiest in a
museum,
studying Titian and Tintoretto, or with friends at his Wednesday-night
life-drawing class, which he co-hosted for half a century.
-BY EDWARD SOREL
Sorel, a cartoonist, has
illustrated many magazine covers and children's books
Time Jan 18, 2010
Như Lewis Carroll, nghĩ mình
sau này sẽ
được đời tưởng nhớ, như là nhà toán học lừng danh, hóa ra là nhờ mê em
nhí
Alice; David Levine cứ tưởng bở, mình sẽ đuợc đời nhớ tới, vì những bức
mầu
nước, hóa ra nhờ hí họa.
Bức hí họa vẽ Johnson vén áo cho đời coi vết thù trên lưng ngựa hoang
[vết sẹo
chiến tranh VN] mà chẳng ác sao?
Nếu như thế, biết đâu, đời sẽ nhớ Gấu nhà văn nhờ… BHD?
Hà, hà!
Nè, ta cấm mi lôi ta ra làm trò cười đấy nhe!
Bức ảnh quý về khí phách sinh
viên Huế 1975
Nhìn
bức hình đọc bài viết,
người ta mới quí cái chế độ Mỹ Ngụy, nó cho phép Huế khí phách như thế!
Tất cả các nhóm sinh viên xuống đường đều do cách mạng
chỉ đạo!
Chính những bức hình như thế này, biện minh nhân tính của chế độ VNCH,
so với
tính thú vật của chế độ VC.
Và nó trả lời cho câu hỏi của tờ Diễn Đàn Forum, khi link bài viết này:
Bây giờ
sao không có ai dám làm như vậy?
Nó giải thích luôn cả những màn thú tội của LCD, NTT.
Luôn cả cái thái độ buồn bã, biết ơn của đa số người, về màn diễn thành
công của
nhà nước VC.
Muốn giải thích, là phải lần về những vụ án đầu tiên của đầu tiên, mà
nhờ nó,
Koestler viết ra được Bóng Đêm Giữa
Ban Ngày.
Những bức hình
như thế này tố cáo Cái Ác của VC nhiều hơn, so với những bức hình tố
cáo tội ác Mỹ
Nguỵ tại Viện Bảo Tàng Tội Ác Chiến Tranh Việt Nam: Chúng cho thấy
đường biên giữa hai Cái Ác, và từ
đó, là câu của Tzvetan
Todorov: Chủ nghĩa
CS, và những trại cải
tạo của nó, là thử nghiệm tối hậu về đạo đức con người.
Để bức hình
này, bên cạnh
You Tube LCD thú tội trước thế giới là thấy liền sự khác biệt giữa hai
chế độ.
Mùa Xuân, Mậu Thân
Note: Những bức hình như trên
rất quí đối với chế độ VHCH của Miền Nam. Khi trong nước post
lên, chỉ
là để vòi vĩnh tí công ơn, tí tiền bạc (1) đối với đám VC hiện đang cầm
quyền, của đám VC nằm vùng ngày nào [nên nhớ
HPNT đã được trả công cho cú Mậu Thân "mastermind" hình như cũng mấy
chục triệu gì đó, Gấu không
nhớ rõ].
Nhưng với chúng ta, chúng ta rất cần nó, cho lịch sử sau
này đánh giá hai chế độ. NQT
(1) Chi
tiết moi từ đáy rương, là quí lắm đấy, bạn NL ngây thơ quá! (2)
NQT
(2)
Nhà thơ Lâm Thị Mỹ Dạ trong một lần soạn lại sách vở tư
liệu gia đình, đã phát hiện ra trong thùng đựng ảnh cũ của gia đình bức
ảnh
thầy giáo siêu hình học Trường Quốc Học Huế Hoàng Phủ Ngọc Tường đang
diễn
thuyết trong một cuộc đấu tranh, với câu khẩu hiệu rất “ác chiến” sau
lưng
“CHÚNG TÔI THÁCH ĐỐ MỌI SỰ ĐÀN ÁP CỦA THIỆU - KỲ”.
Bức ảnh quý về khí phách sinh
viên Huế 1975
Trong
sách vở
thời gian gần đây, bức ảnh trên đã xuất hiện ít nhất trong một quyển
sách mang
tên Viết
trên đường
tranh đấu, tập hợp văn thơ của nhóm sinh viên Huế hồi đó
Blog NL
Tình cờ, vớ được bài thơ của
Borges, đăng
trên The New Yorker, July 6, 2009, cũng ứng vào LCD:
Poetry
A Dream
by Jorge Luis Borges
July 6, 2009
In a deserted place in Iran there is a not very
tall stone tower that
has neither door nor window. In the only room (with a dirt floor and
shaped
like a circle) there is a wooden table and a bench. In that circular
cell, a
man who looks like me is writing in letters I cannot understand a long
poem
about a man who in another circular cell is writing a poem about a man
who in
another circular cell . . . The process never ends and no one will be
able to
read what the prisoners write.
(Translated, from the Spanish, by Suzanne Jill Levine.)
No one will be able to read what the prisoners write.... Chẳng ai biết
tù nhân
LCD viết cái gì. Còn cái mà ông đọc, ở trên một tấm bảng, ở bên
ngoài
camera của Cớm VC. Bên cạnh tấm bảng, một tay Cớm đang kề dao vô cổ vợ
con ông!
*
Soi vầng trán cháu ngoan Bác Hồ thành phố mang tên Bác, thấy tương lai
của đất
nưóc.
Víp Va Ka đã từng tiên tri như vậy.
Khi LCD bị bắt, Gấu bỗng nhớ lời tiên tri của Víp, và bèn giơ cả hai
tay lên
trời, mà rằng, quẻ bói của Víp đã ứng nghiệm. Những đứa trẻ sinh cùng
với “Cách
Mạng 30 Tháng Tư”, quả đã nên người, và đều đi tù, thí dụ như LCD, và
mới đây
nhất, là Nguyễn Tiến Trung.
NTT, do không mắc míu gia đình,
nên không
“sao vụt tắt” được. Bà mẹ phán mới bảnh, và chỉ chửi Cớm VC, chúng
thính hơi
quá: “Không quá bất ngờ, nhưng chúng tôi cũng không nghĩ là lại
quá
nhanh như vậy. Trung mới được loại ngũ từ chiều tối hôm trước,
ở nhà
có một đêm, chưa nói được chuyện gì với nhau nhiều.” BBC
Câu nói của bà mẹ, xem ra thật
nhẹ nhàng,
nhưng là lời thóa mạ nặng nề nhất, dành cho Cớm VC, và Nhà Nước VC.
Quái quỉ làm sao, Gấu lại nhớ đến anh chàng sĩ quan Đạo, trong một
truyện dài
bỏ dở của TTT. Đây có lẽ là chuyện thực, đã từng xẩy ra, bởi vì Đạo, là
từ sĩ
quan Vũ Đạo Ánh, bạn thời Hà Nội, của ông [nhân vật Thạch cũng là từ Vũ
Đạo Ánh,
tuy có phần của chính tác giả ở trong đó]. VDA sau tử trận tại BD, và,
vì
là người được đề tặng cuốn BL, người nhà đã chôn một cuốn BL cùng với
ông.
Đạo đã từng đóng quân tại một vùng bất an, và trong vùng có một tay
biệt động
chuyên làm thịt binh sĩ VNCH, và những người dân có cảm tình với chế
độ. Hành
vi của y xuất quỉ nhập thần, và Đạo thề sẽ làm thịt được tay serial
killer này. Tay này có một cô bồ, hay
vợ, và lâu lâu, nhớ
quá, bò về.
Bữa đó, Đạo và đệ tử nằm ngoài, cho anh ta thoải mái một đêm bên người
thân,
tới sáng, khi anh ta ló đầu ra, mới nổ súng.
Có thể, để tránh cái cảnh nhìn thấy NTT xuất hiện trên youtube, cả bố
mẹ lẫn
người yêu của anh đều lên tiếng OK, chấp nhận thương đau, hành động
quyết liệt
này cũng là để ngăn chặn mọi toan tính làm nhục anh, của VC.
Vậy
mà cũng không thoát. Điều
này chứng tỏ, đòn đánh vô NTT phải thuộc loại siêu!
Các bạn có nhớ trong Tam Quốc,
Tào Tháo lừa chú cháu Mã Siêu bằng đòn gì không?
Gấu nghĩ, NTT trúng đòn này.
Anh là người khí khái, rất có bản lĩnh, không chịu ở Tây mà nhất định
về. Với
những người trẻ tuổi, chưa vướng thê nhi, phải là một đòn đánh vào tự
ái của họ.
Mày ngu quá, tụi nó lừa mày, chứng cớ đây nè!
Thế là VC chìa mấy cái giấy ký
tên nhận tiền Xịa của mấy đàn anh trong tổ chức!
Hà, hà!
Life Reborn
Tại sao
họ tin tưởng vào
Stalin?
Why
They Believed in Stalin
Về hai
Mùa Xuân Lớn và về những
Skvorecky
Milan Kundera
1
Vào Tháng Chín 1968, đang lúc
quá đau thương vì cú Liên Xô xâm lăng Tiệp, tôi có vài ngày ở Paris; Josef và
Zdena Skvorecky cũng có đó. Hình
ảnh một anh chàng trai trẻ bỗng trở lại với tôi, cùng với giọng đầy gây
gổ:
-Mấy người đã chán chủ nghĩa
xã hội chưa?
Trong cùng những ngày như thế
đó, chúng tôi tranh luận dài dài với một nhóm bạn bè người Pháp; họ,
nhìn thấy
hai Mùa Xuân, một của Paris, và một của
Prague,
những biến động có
vẻ giống nhau, cùng sáng rỡ lên vì sự nổi dậy, phản kháng. Thật sung
sướng
nghe, nhưng mgộ nhận vẫn còn đầy
Mai 68 của Paris
là một cuộc bùng nổ không chờ đợi. Mùa
Xuân Prague, là sự hoàn tất của một tiến trình dài, cắm rễ ở trong
Khủng bố
Staline của những năm đầu sau 1948.
Mai 68 ở Paris,
thoạt kỳ thuỷ của nó, là do đám trẻ khởi
động, đẫm trong nó là chất trữ tình cách mạng. Mùa Xuân Prague được gợi
hứng từ
nỗi bi quan hậu cách mạng của đám người lớn.
Mai 68 là nhằm chống lại văn
hóa Âu Châu chán ngấy, trịnh trọng, xơ cứng.
Mùa Xuân Prague là ngợi ca, là
hứng khởi, của chính cái thứ văn hóa đó, nhưng bao lâu nay bị nghẹt thở
ở trong
cái ngu si đần độn ý thức hệ, là chống đỡ, bảo vệ tinh thần Ky tô giáo
thay vì
cái sự vô đạo, vô thần! Và tất
nhiên, còn
nghệ thuật hiện đại nữa [je
dis
bien: moderne, non pas postmoderne. Kundera]
Mai 68 dán nhãn quốc tế ca. Mùa
Xuân Prague lại đem đến cho một quốc gia nhỏ bé cái nguồn gốc của nó,
cái sự độc
lập của nó.
Bằng một ‘tình cờ tuyệt vời’,
hai Mùa Xuân, không đồng thời, mỗi mùa tới từ một thời điểm lịch sử
khác
hẳn
nhau, vậy mà gặp nhau, trên ‘bàn mổ’ của năm đó.
2
Khởi đầu của con đường đưa tới
Mùa Xuân Prague, được ghi dấu ở trong hồi ức của tôi, bằng cuốn tiểu
thuyết đầu
tiên của Skvorecky, Những kẻ hèn
nhát,
Les Lâches, xuất bản năm
1956, và được đón nhận bằng một trận lửa thù từ giới
chức nhà nước. Cuốn tiểu thuyết trình bầy một khởi đầu lớn lao của văn
học đó, nói
về một điểm khởi đầu lớn mang tính lịch sử: một tuần lễ của Tháng Năm
1945, trong
đó, sau sáu năm bị Đức chiếm đóng, nước Cộng Hòa Tiệp lại ra đời. Nhưng
tại sao
lại hận thù như thế? Cuốn tiểu thuyết cực kỳ chống cộng, cực kỳ phản
động? Không đâu, làm
gì có chuyện đó! Skrorecky thuật câu chuyện một anh chàng trẻ tuổi mê
khùng mê điên
nhạc jazz (như Skvorecky), bị cuốn hút vào
cơn lốc vài ngày của một cuộc chiến chấm dứt với đoàn quân Đức quỳ gối
đầu hàng,
trong khi kháng chiến Tiệp vụng về tìm kiếm nó, và trong khi người Nga
ùa tới.
Chẳng có tí chống cộng, nhưng mà là một thái độ, một không khí không
chính trị,
và, vui như tết: tự do như khí trời, nhẹ như tơ trời, không ý thức hệ
một cách
rất ư là bất lịch sự, vô lễ, hỗn láo, impoliment.
Rồi thì, chỗ nào cũng thấy khôi
hài, tiếu lâm, một thứ tếu tếu, cà chớn không hợp thời, không đúng lúc.
Điều này
khiến tôi nghĩ rằng trên khắp các phần đất của thế giới, con người cười
không
giống nhau. Làm sao nghi ngờ chất hài của Bertolt Brecht? Nhưng ông
chuyển thể
thành kịch trình diễn tác phẩm Người lính
can đảm Chveik cho thấy, ông chẳng hiểu gì về chất hài của Hasek.
Tiếu lâm
của Skvorecky (cũng như của Hasek hay của Hrabal) là tiếu lâm của những
người ở
xa quyền lực, chẳng màng quyền lực, và coi Lịch sử như một mụ phù thuỷ
già, mù,
mà những phán bảo đạo đức của nó làm họ bật cười. Và tôi coi thật có ý
nghĩa,
chính cái tinh thần không-nghiêm trọng, bài-đạo đức, bài-ý thức hệ đã
mở ra, vào
lúc rạng đông của những năm 60, một thập kỷ lớn lao của văn hóa Tiệp
(vả chăng,
thập kỷ cuối cùng mà người ta có thể gọi là lớn lao)
3
Ui chao, những năm 60 đáng yêu
làm sao: tôi thèm nói, một cách đểu cáng: một chế độ chính trị lý
tưởng, là một chế độ độc tài đang rã ra, une
dictature en décomposition, bộ máy đàn
áp hoạt động càng ngày càng trục trặc, nhưng nó luôn luôn có đó, để mà
châm chích,
tạo hứng cho người dân chửi, chọc quê chế độ.
Cứ theo
lịch sử mà nói, thì
luôn luôn, cá nhân bị buộc tội phản bội xứ sở của nó.
Tại sao chúng ta không nói ngược
lại, theo kiểu đổi bên, nghĩa là, bây giờ đến lượt Gấu buộc tội xứ sở
Mít phản
bội Gấu!
Hà, hà!
Ý trên, là của Ha Jin, trong
bài Ngôn ngữ Phản bội, The Language
of Betrayal, trong Nhà văn như là Di dân,
The writer as Migrant.
Ông giải thích thêm:
Rất nhiều xứ sở là những tên
phản bội đối với những công dân của chúng.
Cái tội ác tệ hại nhất, khốn kiếp nhất mà xứ
sở phạm, đối với một nhà văn, là, khiến nhà văn đếch làm sao viết với
sự chân
thật, và với sự toàn vẹn của người nghệ sĩ.
The worst crime the country
commits against the writer is to make him unable to write with honesty
and
artistic integrity.
Văn chương & Chính Trị
Cao Hành Kiện trả lời phỏng vấn BBC
BBC:
Hôm nay là sinh nhật thứ
70 của ông, trước hết, xin chúc ông một sinh nhật vui vẻ. Cũng xin chúc
mừng
nhân dịp kỷ niệm 10 năm ngày ông đoạt giải Nobel Văn chương. 70 năm qua
đối với
ông chắc cũng không khác lắm so với những người Trung Quốc cùng thời,
có nghĩa
là phải trải qua rất nhiều thay đổi. Nhìn lại thì ông thấy thời điểm
nào là ấn
tượng nhất trong số những kỷ niệm của ông?
Cao Hành Kiện: Nhìn lại thì
tôi thấy có quá nhiều thay đổi, thăng trầm, bước ngoặt, quá nhiều sự
kiện. Rất
khó để có thể nói thời điểm ấn tượng nhất là gì.
Tôi đã sống tại Paris
được 22 năm. Nếu
chúng ta hay nói đùa về ba kiếp thì đây là kiếp thứ ba của tôi. Kiếp
đầu tiên
của tôi là ở Trung Quốc, thứ hai là ở Paris.
Sau khi giành giải Nobel, tôi bị một trận ốm nguy kịch, suýt chết, và
kể từ đó,
tôi hay gọi đây là kiếp thứ ba của tôi.
*
Trên Tin Văn, cũng có mấy bài
viết của Cao Hành Kiện. Bài Tiếng
nói cá nhân thật tuyệt, muốn giới
thiệu độc
giả Tin Văn, mà cứ lần khân mãi, thật chán quá!
Trang Cao
Hành Kiện
Mấy bài
dịch Cao Hành Kiện, là
của NTV. Bài Diễn văn Nobel, NTV nhờ Gấu gửi cho
ông anh nhà thơ, khi ông chưa mất. Đọc xong, ông phone cho NTV.
Người phán, đọc, phảng phất văn phong của Nguyễn Đức Quỳnh.
NTV cảm động
lắm, vì NDQ là sư phụ của anh.
Khi NDQ mở ra những khóa Đàm
Trường Viễn Kiến, có một người bạn thân của Gấu rủ Gấu tới dự. Ông bạn
này, tuy
lúc đó đang còn đi học, đã hoài bão sau này bước vào con đường chính
trị, “làm
cách mạng” như đám nhóc chúng tôi hồi đó hay nói. Gấu thì lại không thú
cái
chuyện đó, thành thử lắc đầu. Giá mà gật đầu đi, biết đâu cũng là một
đệ tử của
sư phụ NDQ rồi!
Albert
Camus, 50 năm sau khi
mất
Prince of the absurd
Ông Hoàng của Sự Phi Lý
Khi
Camus bị tử nạn xe cộ cách
đây 50 năm, vào ngày 4 tháng Giêng, ông 46 tuổi, đã được Nobel văn
chương và cuốn
tiểu thuyết nổi tiếng nhất của ông,
Kẻ Xa Lạ, giới thiệu tới độc giả trên toàn
thế giới một thứ triết học về sự phi lý. Tuy nhiên, vào thời điểm ông
mất,
Camus thấy mình là một tên bị xã hội ruồng bỏ, tứ cố vô thân tại Paris,
bị nhạo
báng bởi Jean-Paul Sartre và những trí thức tả phái khác, họ tố cáo thứ
suy tư
tự do của ông, là từ chối không chịu hò theo những quan điểm chính trị
đang ăn
khách. Như cô con gái của ông nói: “Bố tôi thì cu ki, chỉ có mình bố
tôi” [“Papa
was alone.”]
Kỷ Niệm
Raymond
Carver récrit par son éditeur
On célébrait la concision du
style du nouvelliste américain. Et l'on découvre qu'elle serait due en
grande
partie aux “corrections” de Gordon Lish ...
The New York Times
États Unis
D.T Max
Gordon
Lish, le premier ,
éditeur de Raymond Carver, a répété pendant vingt ans à ses amis qu'il
avait
joué un rôle crucial dans la création des preemières nouvelles de l'
écrivain.
A l'en croire, il avait telllement transformé certains de ses textes
qu'il en
était plus l'auteur que Carver lui-même. Personne n'avait jamais
accordé
beaucoup de crédit à ses propos. Que pesaient les affirmations d'un
homme dont
les propres livres avaient si peu de succès face à celui que beaucoup
considéraient comme le nouvelliste le plus important des Etats-Unis? Il
y a
sept ans ceependant, Gordon Lish a vendu ses archives à la bibliothèque
de
l'université de l'Indiana. Des spécialistes de Carver ont alors étudié
les
manuscrits revus par Lish, mais la veuve de Carver, la poétesse Tess
Gallagher,
a fait interdire la publication de leurs conclusions.
Les manuscrits des reecueils
ultérieurs de Carver sont pratiquement vierges de corrections des
éditeurs. Les manuscrits de l'université de
l'Indiana portent d'innombrables corrections. Des paragraphes entiers
ont été
coupés ou rajoutés. Dans le recueil
Parlez-moi d'amour, Lish a coupé environ la moitié des mots de la
première
version, et récrit la fin de dix des treize nouvelles. Dans l'histoire Mr. Coffee and Mr. Fixit, il a coupé 70
% du texte d'origine. Dans C'est pas
grand-chose, mais ça fait du bien, il a réduit le texte d'un tiers,
éliminant la plupart des descriptions et tous les passages
introspectifs ...
Dans les manuscrits originaux, les personnages parlent de leurs
sentiments. Ils
pleurent. Après le passage de Lish, ils ne pleurent plus, ne sentent
plus. Lish
coupait des passages entiers don il ne gardait qu'une phrase, forte,
qu'il
plaçait à la fin. Parfois, Carver ne tenait pas compte de ces
révisions. La
plupart du temps, cependant, il les intégrait dans ce qui allait
devenir la
version définitive.
Carver avait montré aux
écrivains l'intérêt qu'il y a à mesurer ses mots. C'était clair,
pourtant. Le
minimalisme si caractéristique de son écriture, en particulier au début
de sa
carrière, était de Gordon Lish. Raymond Carver a d'abord accueilli les
interventions de son éditeur avec reconnaissance, même si celle-ci
était
empreinte de malaise. Dans une lettre de 1969 qui se trouve dans ces
archives,
il écrit: « Tout bien considéré, cette nouvelle est maintenant
meilleure que
lorsque je te l'ai postée et, j'en suis sûr, c'est ce qui importe. »
Peu à peu, cette situation
lui devint insupportable. En juillet 1980, il écrivit une lettre de
cinq pages
à Lish pour lui dire qu'il ne pouvait pas le laisser publier Parlez-moi d'amour tel qu'il l'avait
revu: « S'il te plaît, Gordon, entends-moi. ( ... ) Ma santé mentale
est en
jeu. Je sens que si le livre devait être publié dans sa forme corrigée,
je
risque de ne plus jamais écrire une autre histoire. » Gordon Lish passa
outre
et publia le livre. Il fallut atttendre 1982 pour que Lish accepte de
ne pas
intervenir sur le livre suivant, Les
vitamines du bonheur (il se contenta de quelques reemarques acerbes
dans
les marges). Ses interventions n'étaient plus nécessaires. Ce recueil,
sélectionné pour le prix Pulitzer, fut le plus grand succès de Carver. •
Lire, Oct.
1998
Nhân đang ì xèo chuyện biên
tập, Tin Văn giới thiệu bài viết về liên hệ giữa Raymond Carver, được
coi là
người viết truyện ngắn số 1 của Mẽo, và tay biên tập đầu tiên của ông,
Gordon
Lish, và tự hỏi: Liệu như không có Lish, liệu số phận của Carver ra sao?
*
Gấu
có lần, đọc một bài viết
của một bạn văn, khi đó nhờ coi giùm bản thảo, bèn ngứa tay, sửa, đúng
ra là gần như viết lại hoàn toàn, chỉ một nửa đầu bài viết, nửa sau để
nguyên
si, và gửi cho một anh bạn, là tổng thư ký một tòa soạn nhật báo.
Anh ta gửi mail, trả lời:
Phần đầu, tuyệt vời. Phần thứ
nhì quái quá, sao… cà chớn quá!
Vụ này Gấu Cái biết. Bả cười,
khen, ông bạn của Gấu giỏi thật!
Bài viết đó gây chấn động ở
trong nước, vì đây là một tác giả ở trong nước.
Gấu không dám bật mí, nhưng quả
là một trường hợp thú vị trong đời Gấu nhà văn!
*
Và, nếu muốn đi xuôi
chiều lịch sử :))
nhòm vào bộ Văn miền Nam, Thư ấn quán mới phát hành năm 2009
tại
California, thì ta sẽ thấy trong bộ sách rất dày không hề có những
người như Vũ
Hạnh. Bạn hiểu ra vấn đề rồi chứ? (bắt chước mấy bác viết blog lúc nào
cũng
tưởng tưởng ra cái sự tương tác nó khổng lồ lắm cứ đến cuối là lại hỏi
"bạn có nghĩ thế không", "thế bạn thì nghĩ gì", "điều
này có gợi lên ở bạn cái tâm tư gì hông" hehehe).
Posted
by Nhị Linh at 8:20 AM
Labels:
bouquin
3
comments:
NQT
said...
@
Văn học miền nam của THT: Đâu phải chỉ không có Vũ Hạnh? Rất nhiều
người không
có, vì THT là như thế! Ông ta quê NQT là người đã chê tác phẩm đầu tay
của ông,
nên ông ta gạt tên NQT ra! Nên nhớ khi Vũ Hạnh nằm tù VNCH, NQT vẫn
viết bài
về ông, như là nhà văn, chứ không phải là VC nằm vùng!
Sau đó PEN Việt Nam can thiệp, ra lệnh cho nhà nước VNCH phải thả!
Thả thiệt!
January 13,
2010 9:18 AM >
NQT
said...
Chính
là tập Bút Máu, NQT đã giới thiệu trên tờ Tiền Tuyến, nhật báo của quân
đội
VNCH.
Ở đây, đừng nghĩ NQT khoe cái tôi. Nó là những chứng liệu để so sánh
hai chế
độ. NQT
January 13,
2010 9:21 AM
*
Bài điểm cuốn đầu tay của
THT, Gấu nhớ hoài, vì, một cách nào đó, đó là bài viết cho tất cả đám:
Giả như
may mắn hơn Y Yuyên, nghĩa là giả như sống sót cuộc chiến, liệu sống
sót cuộc văn ?
[Lại] một cách nào đó, THT không
đọc ra thông điệp này.
*
Tôi đã hân hạnh
đọc tác phẩm đầu tay của Trần Hoài Thư, cuốn Nỗi Bơ Vơ Của Bầy Ngựa
Hoang, nếu
tôi nhớ không lầm tên cuốn sách, và điểm, giới thiệu, thời gian tôi phụ
trách
trang Văn Học Nghệ Thuật của nhật báo quân đội miền nam, tờ Tiền Tuyến.
Tôi không biết Trần Hoài Thư có đọc bài đó không, mà tôi còn nhớ đại
khái như
vầy.
Lúc đó, tôi nhớ có đưa ra nhận xét, tuy tác giả đã có vài tuổi lính,
nhưng tuổi
văn, như vậy là kể như chỉ mới có một.
Lúc đó, là thời gian mà tôi nhớ là Y Yuyên vừa mới tử trận, tác phẩm
của ông
còn chưa kịp khô mực.
Quá xúc động vì cái chết của Y Yuyên, đọc Trần Hoài Thư, một người lính
nhà văn
khác, tôi có cầu chúc tác giả của Nỗi Bơ Vơ sẽ may mắn hơn Y Uyên, và
sẽ sống
sót cuộc chiến.
Tới lúc đó, ông sẽ còn phải đụng một cuộc chiến khác, khốc liệt hơn,
tàn nhẫn
hơn cuộc chiến khốn kiếp kia: Văn Chương.
Đọc ông bây giờ, nhớ lại xưa kia, tôi nhận ra một sự thực, là, ông Trần
Hoài
Thư đã không vượt được, cả hai cuộc chiến.
Sorry about that.
NQT
Hồ sơ một bài
viết
Hello
Mr. Nguyễn Quốc Trụ:
Tôi sẽ
gởi ông một copy bài
viết của Nadine Gordimer […. ]
Ông NTH
dịch ba đoạn đầu, và mỗi đoạn chỉ
dịch một
vài câu, thậm chí trong một câu (a complete sentence) chỉ dịch
một phần
câu, and left the rest of its complete sentence. [....]
Tôi
sống ngoài này hơn 30 năm
chưa về VN lần nào, và trong cuộc sống hiếm khi phải đọc, nhất là ít
khi phải
viết tiếng Việt nên không có ý kiến nhiều về dịch thuật. Tuy nhiên tôi
nhận
thấy phần dịch tiếng Việt (mà tôi hiểu) của ông NTH khác với cái tôi
hiểu khi
đọc original English text, e.g. “Living
when we do, where we do, as we do,” Nadine Gordimer simply means to say
“in our
own circumstances in South Africa now” (which implies under apartheid
regime
with racial segregation policy of South Africa’s white minority
government at
the time).
Có lẽ ông NTH không nắm được mạch tư tưởng của Gordimer và
bối cảnh
chính trị sục sôi tại Nam Phi lúc đó và tình hình chính trị (với
Anti-apartheid
movement) căng thẳng kéo dài suốt thập niên 80’s đến giữa thập niên
90’s mới
được xem là ổn định tại Nam Phi nên ông ta dịch chỗ đó chung chung
không ai
hiểu gì cả như sau:
“Nẩy sinh ngay trong lúc, ngay tại nơi, và ngay
trong công
việc chúng ta làm”.
Đang chờ thơ trả lời của ông
Thân chào
Tin Văn Reader
Phúc
đáp:
Tks. And Happy New Year.
NQT
This is
the text of a paper delivered at the
Conference on ' Writings from Africa: Concern and Evocation', held by
the South
African Indian Teachers' Association in Durban
in September 1975.
What is
a writer's freedom?
To me it is his right
to maintain and publish
to the world a deep, intense, private view of the situation in which he
finds
his society. If he is to work as well as he can, he must take, and be
granted,
freedom from the
public conformity of political interpretation, morals
and
tastes.
Tự do
của nhà văn là gì?
Theo tôi, đó là quyền duy trì
và công bố, trước thế giới cái quan điểm riêng tư, sâu xa, mãnh liệt,
về một
hoàn cảnh mà từ đó anh ta tìm thấy xã hội của mình. Nếu anh ta làm việc
hết sức
mình thì anh ta cần phải, và phải được phép nắm lấy quyền tự do vượt ra khỏi sự
đồng dạng chung về những diễn giải chính trị, đạo đức hay khiếu thưởng
ngoạn. (1)
TV sẽ có bản tiếng
Việt, sau.
(1) Câu này, Gấu dịch ngược nghĩa:
Theo tôi, đó là quyền duy trì
và công bố, trước thế giới, qua tác phẩm xuất bản, một quan điểm sâu
xa, mãnh
liệt, riêng tư về hoàn cảnh, mà trong hoàn cảnh như thế đó, anh ta tìm
thấy xã
hội của mình. Nếu anh ta làm việc như là anh ta có thể, anh ta phải lấy
tự do, và
được phép lấy nó, phù hợp
với công chúng, về dẫn giải chính trị, đạo
đức và khiếu
thưởng ngoạn.
Nay sửa lại.
Tks K. NQT
*
Câu thứ nhì giải thích câu thứ
nhất.
Lần đầu Gấu
đọc
câu dịch của NTH, có cảm giác ngờ ngợ, mới mò vô Google, mới sinh
chuyện, và - bởi
vì vị độc giả thân hữu cấm Tin Văn không được chửi lộn, không được dùng
từ ngữ
thô tục [giả như nam nữ sinh viên cần đến trang TV, họ vô đọc, thì
sao... Hãy
viết đàng hoàng, già rồi lại càng cần viết đàng hoàng...], Gấu không
dám đụng tới
băng đảng Hậu Vệ nữa, và nếu có, thì cũng rất ư là lịch sự! - cho đến
khi
được vị độc giả TV gửi cho nguyên tác, thì mới “ơ ra kià” một tiếng:
Chính là
vì NTH bỏ câu thứ nhì không dịch, thành ra câu văn thứ nhất mới cô đơn,
trống
trải như vậy.
Nhân đây cám ơn vị
"Tin Van
Reader" một lần nữa.
Cám ơn lời chúc Tết Tây, Tết Ta của bạn.
The same to U & Family
NQT & gia đình
*
Hello Mr. Trụ
Trong phần viết về Nadine
Gordimer:
...he must take, and be
granted, freedom from the public conformity of political
interpretation, morals
and tastes.
Nếu dịch là : "...anh ta
phải lấy tự do, và được phép lấy nó, phù hợp với công chúng, về dẫn
giải chính
trị, đạo đức và khiếu thưởng ngoạn" thì ngược với ý nghĩa nguyên bản.
Tôi nghĩ câu ấy có nghĩa:
"...anh ta phải lấy, và được trao cho tự do (để thoát khỏi) những quy
ước
xã hội về chính trị, đạo đức và khiếu thưởng ngoạn."
Kính
Giang
*
Tks
Toi da sua roi
Mot nguoi ban da chi cho thay
Tks very much
Happy New Year
NQT
Thống Kế Tin Van
13.1.09
Top 25 countries
1. VN
2. Russian Federation
3. USA
4. Canada
5. Australia
Countries
Pages Hits
Bandwidth
Vietnam
vn 18926 25098 920.55 MB
Russian
Federation ru 6047 6066
72.03 MB
United States us 2241 7216 497.23 MB
Canada
ca 1953 11962 509.51 MB
Australia
au 282 1002 82.32 MB
Germany
de 94 521 37.00 MB
European country eu 67 245 22.61 MB
France
fr 61 243 20.56 MB
Sweden
se 33 214 19.29 MB
Latvia
lv 31 37 3.16 MB
Japan
jp 22 74 5.37 MB
China
cn 19 40 3.41 MB
Great Britain gb 19 71 6.44
MB
Brazil
br 19 59 3.41 MB
Hong Kong
hk
17 18 488.07 KB
South
Korea kr 14 69 4.87 MB
Belgium
be 11 21 482.42 KB
Spain
es 9 43 5.16 MB
Singapore
sg 8 13 470.38 KB
New
Zealand nz 8 27 1.44 MB
Taiwan
tw 7 19 1.06 MB
Romania ro 6 6 99.39 KB
Colombia co 6 36 5.02 MB
Ukraine
ua 5 22 1.50 MB
Israel il 4 5 431.95 KB
|
|