Hôm nay Hiếu đi học.
Hàng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều, và trên không có những đám mây bàng bạc, là Hiếu lại nao nức những kỷ niệm hoang mang của buổi tựu trường!

Russia's past
The unhistory man
Sep 3rd 2009
From The Economist print edition
Russia should do more to condemn Stalin’s crimes—for its own sake

Vì một Bắc Kít của chính Bắc Kít, vì "hồn ai người ấy giữ", Yankee mũi tẹt nên kết án Cái Ác Bắc Kít!

Man Booker prize shortlist pits veteran Coetzee against bookies' favourite Mantel
Summertime lọt vô chung kết Man Booker
Heavy-hitting trio of Hilary Mantel, AS Byatt and Sarah Waters are joined on Man Booker shortlist by JM Coetzee, who could become first author ever to win a Booker hat-trick
'How can you be a great writer if you are just an ordinary little man?'

Làm thế nào trở thành nhà văn nhớn, nếu như bạn là một tên làng nhàng, như... Gấu?

asks a character in JM Coetzee's new book Summertime. This unsparing, autobiographical novel continues the intimate conversation the Nobel laureate has been having with a series of alter-egos in his work.
Một bài viết thật tuyệt về Coetzee.
Gấu biết đến ông này, là nhờ đọc tờ Điểm sách Nữu Ước, và đọc những bài viết của ông, trước khi được gom thành sách. Bài về Walter Benjamin, vừa đọc một cái là mê liền, và dịch liền. Dịch tới đâu, là bèn phôn hẹn gặp NTV, khi đó chưa về nước ở luôn, ở một quán cà phê Tầu [Coffee Time] gần nhà anh, tại Khu Phố Tầu Đông, Toronto, và nhờ anh 'hiệu đính'.
Tiếng Anh của Gấu hồi đó tệ lắm, nhưng liều cùng mình, chơi toàn thứ dữ, Steiner, Coetzee, Brodsky...
Đúng là điếc không sợ súng!
Bây giờ cũng chẳng hơn gì.
Nhưng đâu cần!
*

The Secret Lives of Somerset Maugham

by Selina Hastings
The Sunday Times review by Robert Harris: despite Selina Hastings’s best efforts, her biography of Somerset Maugham shows him to have been cruel, cynical and a ‘malignant crab’

Khi Maugham, khi đó là tác giả thành công nhất trên thế giới, ăn thượng thọ tám bó, vào năm 1954, nhà xb bèn đề nghị một số nhà văn đóng góp bài vở cho một tuyển tập đặc biệt vinh danh ông, nhưng ai cũng lắc, trong có cả những đấng bạn quí của ông.
Thành ra đành phải bỏ!
Ui chao đọc một cái, là Gấu rụng rời hết cả chân tay, như nhìn ra số phận của mình, khi đi, không kèn, không trống, không ma nào phân ưu, tưởng niệm, ai điếu.
Tin Văn có mặt trên 10 niên trên chốn giang hồ hải ngoại, vậy mà Vê ô a, Bi Bì Xèo, hay em TK, đài Rờ Fờ Fờ gì gì đó, đều coi như hủi, chẳng thèm nhắc tới. (1)
Bèn nhớ đến BHD, để tự an ủi:
Ta tha thứ cho mi, vì mi lắm kẻ thù quá!
(1) Sự thực, Gấu vờ họ. Thí dụ, trường hợp 'em' [từ này, của một ông trong nhóm Sáng Tạo, họa sĩ DT hình như vậy] TK, nghe nói bà con bên vợ của NTV. Và qua NTV cho biết, em có hỏi thăm Gấu, khi bà xã NTV qua thăm Paris.
Mấy đám kia, miễn còm.
The Secret Lives of Somerset Maugham: Có mấy thằng cha... Gấu?
*
‘Mặc dù người viết tiểu sử của ông đã cố gắng hết sức’ nhưng chẳng làm sao giấu được, Maugam quả đúng là một tên ‘sa đích văn nghệ’, độc ác, đểu giả, một ‘con cua hiểm độc’.
Ui chao, lại nhớ đến nữ sĩ Hoàng Đông Phương mô tả dáng đi của Gấu: như một con bồ câu bị lấy mất bộ óc!
Tuy nhiên Maugham chắc thua Léon Bloy, người đã từng được Greene vinh danh, bằng một “câu lớn lao”, a “great phrase”, của Gaugin: Life being what it is, one dreams of revenge: Sống ở trên đời thèm miếng thịt kẻ thù.
Tờ Le Magazine Littéraire, số đặc biệt về sự độc ác của mấy đấng nhà văn, không thể bỏ qua Bloy. Bài viết trên báo này, thua bài viết của Greene, theo Gấu.
Nên nhớ, Bloy là tác giả của câu văn trứ danh thần sầu sau đây:
L'homme a des endroits de son pauvre coeur qui n'existent pas encore et où la douleur entre afin qu'ils soient.
Trái tim đáng thương của con người có những vùng chưa hề có, cho đến khi đau thương tiến vào. Và tạo ra chúng.
[W.G. Sebald trích dẫn, làm đề từ cho bài viết "Sự Hối Hận Của Con Tim: Về Hồi Ức và Sự Độc Ác trong Tác Phẩm của Peter Weiss", The Remorse of the Heart: On Memory and Cruelty in the Works of Peter Weiss, trong "Lịch sử tự nhiên về huỷ diệt, On the natural history of destruction", nhà xb Vintage Canada, Anthea Bell dịch, từ tiếng Đức].

Những hứa hẹn của một bộ mặt bô trai!

Les délices de la polémique
Cái thú ỉa vào miệng nhau của giới viết lách
Langue de Bloy
Lưỡi của Bloy
Le plus féroce des écrivains français ne sacrifiait jamais à l'injure inarticulée. Il fut d'autant plus intraitable qu'il était un entêté de « l'Absolu ».
Nhà văn Tây hung dữ nhất không hề bỏ qua, ngay cả những lời lăng mạ không thốt nên thành lời.

Ông bị Trời hành, vì dám đụng tới Tuyệt Đối. Ông phán:
"Như những kẻ bị Tuyệt Đối cắn phải, tôi đếch có bạn."
Thảo nào, Gấu đếch có bạn, vì đụng nhằm Cái Ác Bắc Kít Tuyệt Đối!

Graham Greene viết về Bloy, trong cuốn The Lost Childhood, chê cũng dữ, mà khen cũng thú.
Bài viết Man Made Angry của ông, mở ra thật dữ dằn:
Thật mất thì giờ chỉ trích thằng cha Gấu nhà văn, mày có biết tiếng Tây không đấy? Thằng chả chỉ lo có mỗi một chuyện là tự vẽ vời ra mình, từ nỗi cay đắng, là một thằng Yankee mũi tẹt, bỏ chạy cái ao làng xứ Đoài mây trắng lắm, từ thù hận và tủi nhục...
Nhưng Bloy, đích thị xừ luỷ, viết về mình, mới phách lối làm sao:
Tớ [Gấu] cũng sắp xuống  lỗ rồi. Cũng có tí tác phẩm, khá bảnh, phải nói, thật bảnh. [Thí dụ, Những Ngày Ở Sài Gòn, Lần Cuối Sài Gòn, Tứ Tấu Khúc ?].
Ngay cả mấy thằng thù [Gấu] đến phát điên lên, cũng phải úp mặt vô tường [chữ của ông con NĐT], lẩm bẩm, đúng, đúng, Gấu là một nghệ sĩ nhớn!
Gấu nhà văn

The Necessity of Loneliness
Cao Hành Kiện

Tiểu thuyết mới ở Việt Nam

Những rừng đen chai đứng dậy trong đêm khuya

Kundera là nhà văn có ý thức sâu sắc về lối viết và được hâm mộ từ lâu trên thế giới. [ý thức sâu sắc về lối viết, vậy thôi sao? Đúng là một câu... huề vốn!] Là người đã dịch một số tác phẩm của Milan Kundera, "đến" [“mà” đúng hơn] cuốn mới in ở VN là Những mối tình nực cười, anh đánh giá thế nào về ảnh hưởng của Kundera với đời sống "viết lách" [dùng chữ "văn học", lịch sự hơn] VN?
Một mặt, tôi nhận thấy cái tên Milan Kundera được nhiều nhà văn nhắc tới. Nếu như đó là dấu hiệu của ảnh hưởng thì chắc chắn Kundera có ảnh hưởng không nhỏ ở Việt Nam, theo tôi là ngang với Garcia Márquez, mặc dù Kundera và Garcia Márquez rất khác nhau: nếu một người là biểu tượng của tư duy phân tích lạnh lùng, thậm chí ác độc thì người kia hay được coi là một bậc thầy phóng túng và nồng nhiệt, đầy nhân tính. Ở một số nhà văn lớn tuổi có yếu tố “phản tỉnh” như Nguyễn Khải hay Nguyên Ngọc dấu ấn của Kundera là không thể phủ nhận. Tuy nhiên, cũng phải nhấn mạnh rằng một nhà văn chỉ thực sự lớn khi không ai có thể bắt chước được.
Blog Nhị Linh
Theo tôi, không thể lấy cái sự được yêu thích ngang nhau giữa hai ông nhà văn Garcia Marquez và Kundera mà so sánh, như trên được, mà phải đặt câu hỏi, và sự trả lời, như sau đây, thí dụ:
Liệu có sự giống nhau, về chủ đề nào đó, khiến cả hai ông đều được độc giả Mít hồ hởi đón nhận?
Từ đó, ra câu trả lời:
Kundera, từ lò Đông Âu.
Garcia Marquez, từ thế giới thứ ba, thứ thế giới chỉ được "thực hiện có một nửa", nói theo Salman Rushdie:
Ở Mỹ Châu La Tinh, thực tại biến dạng do chính trị nhiều hơn là do văn hóa. Sự thực được bưng bít đến nỗi không còn biết đâu là sự thực. Cuối cùng chỉ còn một sự thực độc nhất, đó là lúc nào người ta cũng nói dối. Những tác phẩm của Garcia Marquez không có tương quan trực tiếp tới chính trị, nhưng chúng đề cập tới những vấn đề đại chúng bằng những ẩn dụ. Chủ nghĩa hiện thực huyền ảo là một khai triển chiết ra từ chủ nghĩa siêu thực; một chủ nghĩa siêu thực diễn tả lương tâm đích thực của Thế Giới Thứ Ba, tức là của những xã hội được tạo thành "có một nửa", trong đó, cái cũ có vẻ như không thực chống lại cái mới làm người ta sợ, trong đó sự tham nhũng, thối nát "công cộng" của đám cầm quyền và nỗi khiếp sợ "riêng tư" của từng người dân, tất cả đều trở thành hiển nhiên. Trong thế giới tiểu thuyết của Garcia Marquez, những điều vô lý, những chuyện không thể xẩy ra, đều xẩy ra hoài hoài, ngay giữa ban ngày ban mặt. Thật hết sức lầm lẫn, nếu coi vũ trụ văn chương của ông là một hệ thống bịa đặt, khép kín. Nó không được viết ở trên mảnh đất nào khác mà chính là mảnh đất chúng ta đang sống. Macondo có thực. Và đó tính nhiệm mầu của ông.
Mác Két Ở Xứ Mít
Có thể, độc giả Việt Nam đọc xã hội hiện tại Việt Nam, qua kinh nghiệm, cách viết của hai nhà văn trên. do đó mà có sự sùng bái, best seller,  hai ông này chăng?
Hỏi và trả lời, kiểu 'cò mồi', trên đây, giữa tay phóng viên và địch giả NL, là, hoặc lệch ra ngoài nguyên tác, [biến hai tác giả trên, trở thành "vô hại"], hoặc, theo kiểu ẩn dụ của Rushdie, hoặc, theo chủ trương của nhà nước: Biến mọi tác phẩm "nhậy cảm" thành "lãnh cảm".
Câu phán "một nhà văn chỉ thực sự lớn khi không ai có thể bắt chước được", theo tôi, không đúng, theo như kinh nghiệm của riêng tôi: Viết văn là phải có thầy.
Bữa nào rảnh, sẽ trở lại với vấn đề này, bởi vì, chắc chắn, sẽ có rất nhiều nhà văn Mít, những ông thành danh rồi, lão làng rồi, bật cười, tự hỏi, như tao đây, đâu cần thầy! NQT
*
Kundera là nhà văn có ý thức sâu sắc về lối viết và được hâm mộ từ lâu trên thế giới.
Bất cứ nhà văn, nếu là nhà văn thực sự, thì đều có ý thức sâu sắc về lối viết.
Và được hâm mộ trên thế giới.
Ông nào, nếu hân hạnh được dịch ra tiếng Mít, thì đều được hâm mộ trên thế giới cả!
Phán kiểu đó, mà không... huề vốn sao?
Ở một số nhà văn lớn tuổi có yếu tố “phản tỉnh” như Nguyễn Khải hay Nguyên Ngọc dấu ấn của Kundera là không thể phủ nhận. Tuy nhiên, cũng phải nhấn mạnh rằng một nhà văn chỉ thực sự lớn khi không ai có thể bắt chước được.
NL
Thú thực, Gấu không làm sao tìm được mạch nối giữa hai câu văn này.
Bởi vì, NK, hay NN đâu có hề muốn bắt chước K?
V/v phản tỉnh? Ở Nguyễn Khải? Ông chỉ mượn K hình ảnh Thượng Đế thì cười, nếu tôi nhớ không nhầm.
Còn cái sự ăn năn cuối đời vì suốt đời chịu hèn chịu nhục, giả như phản tỉnh, có lẽ cũng chẳng mắc mớ gì tới K. Ở NK có sự cay cú, vì không được Đảng coi là con đẻ, so với mấy ông khác. Cái sự đi tìm cái tôi của ông, có vẻ như là sự tranh chấp nội tâm của ông, giữa, một bên là Đảng, một bên là Nhà Thờ, như có lần ông thú nhận, giá không gặp Đảng, thì ông đã chọn nghề linh mục.
Còn NN, tôi nghĩ ông dịch K là để cho lớp nhà văn trẻ nhiều hơn là cho ông. Một cách nào đó, ông muốn, ông là K. của Mít, qua những sự kiện như khám phá ra NHT, dịch K, vờ anh Núp, đứa con tinh thần của ông, khi có nhà nước có ý định chuyển thành phim cuốn tiểu thuyết lẫy lừng nhất của ông, có thể như vậy.
Một cách nào đó, 'lối viết' của Kundera được tóm gọn vào câu sau đây, của ông:
"the struggle of man against power is the struggle of memory against forgetting.": Cuộc chiến đấu của con người chống lại quyền lực là cuộc chiến đấu của hồi ức chống lại sự lãng quên.
*
Hồ sơ K trên Tin Văn
Gấu kể như là người đầu tiên giới thiệu Kundera với dân Mít ở hải ngoại, qua mục Tạp Ghi trên báo Văn Học của NMG.
Nhờ đọc Kundera, Gấu mới viết được bài Mùa Thu những di dân, và liên kết được hình ảnh nhà thơ Văn Cao - đóng hai vai cùng một lúc, vừa là thi sĩ vừa là đao phủ thủ - với hình ảnh nhà thơ Mayakovsky ngồi ké né bên trùm mật vụ Nga Dzherzhinsky.
Mít,Yankee mũi tẹt đúng hơn, quả là bảnh thật!
*
Với tôi, hay nhất ở Phạm Duy, vẫn là những bản nhạc tình. Ông không thể, và chẳng bao giờ muốn đến cõi tiên, không đẩy nhạc của ông tới tột đỉnh như Văn Cao, để rồi đòi hỏi "thực hiện" nó, bằng cách giết người. Một cách nào đó, "tinh thần" Văn Cao là không thể thiếu, bắt buộc phải có, đối với "Mùa Thu", khi mà nhà thơ ngự trị cùng với đao phủ. Kundera đã nhìn thấy điều đó ở thiên tài Mayakovsky, cũng cần thiết cho Cách mạng Nga như trùm cảnh sát, mật vụ Dzherzhinsky. (Những Di chúc bị Phản bội). Nhạc không lời, ai cũng đều biết, mấy tướng lãnh Hitler vừa giết người, vừa ngắm danh họa, vừa nghe nhạc cổ điển. Cái đẹp bắt buộc phải "sắt máu", phải "tyranique", (Valéry). Phạm Duy không nuôi những bi kịch lớn. Ông tự nhận, chỉ là "thằng mất dậy" (trong bài phỏng vấn kể trên). Với kháng chiến, Phạm Duy cảm nhận ngay "nỗi đau, cảnh điêu tàn, phía tối, phía khuất", của nó và đành phải từ chối vinh quang, niềm hãnh diện "cũng được chính quyền và nhân dân yêu lắm". Những bài kháng chiến hay nhất của Phạm Duy: khi người thương binh trở về. Ở đây, ngoài nỗi đau còn có sự tủi hổ. Bản chất của văn chương "lưu vong, hải ngoại", và cũng là bản chất của văn chương hiện đại, khởi từ Kafka, là niềm tủi hổ, là sự cảm nhận về thất bại khi muốn đồng nhất với đám đông, với lịch sử, với Mùa Thu đầu tiên của định mệnh lưu vong.
Phạm Duy muốn làm một người tự do tuyệt đối nên đã bỏ vào thành. Nhưng Văn Cao, chỉ vì muốn đồng nhất với tự do tuyệt đối, nên đã cầm súng giết người. Thiên tài Mayakovski cần thiết cho Cách Mạng Nga cũng như trùm công an mật vụ, là vậy.

Tiểu thuyết không phải là tên tà lọt của sử gia
Tan hàng rã ngũ 

I am in sympathy with Dostoevsky, who was so infuriated by Russian intellectuals who knew Europe better than they did Russia.
Orhan Pamuk: The Collector
Tôi chịu Dos: Ông cáu lắm khi đám trí thức Nga rành Âu châu hơn nước Nga của họ.
*
Ui chao, Gấu đọc blog NL, và đọc còm, cũng muốn cáu như Dos đã từng cáu! NQT

Hồi Gấu còn giữ mục Tạp Ghi cho tờ Văn Học của NMG, sau khi đụng tới NHT, và Nguyễn Huệ của ông, khi ra Bắc, làm cái chuyện ấy với bà gì gì đó trong Phẩm Tiết, và làm cái chuyện gì gì đó, với đám sĩ phu Bắc Hà, tờ VH nhận được thư của một độc giả, phàn nàn, chuyện NHT đã 10 năm rồi, vết thương đã lên da non, ông Trụ này còn chọc dao vô, rồi ngoáy ngoáy, nhưng hy vọng, lần này nó sẽ thành sẹo!
Khi Văn Cao tự khui ra cái vụ làm đao phủ thủ cho Đảng, Gấu tự hỏi, tại sao, nhưng sau nghĩ ra, không khui ra là bỏ mẹ, vì đúng vào sắp sửa đi, chưa kịp chôn, mà tổ chức khui ra, như vụ Vũ Bằng thì khốn nạn nào bằng!
Truờng hợp Đỗ thi sĩ, Chung Do Kwan, Gấu thoạt đầu thấy hơi lạ, ông này đâu cần phải lạy ông tôi ở bụi này, và lấy trường hợp Kim Phúc để cắt nghĩa, nhưng một nữ độc giả "mắng cho", và mách nước, phải so sánh với trường hợp Grass, và cùng với nó, là thế kỷ bửn nhất trong mọi thế kỷ, và chính vì vậy, ai sắp sửa đi, là làm một cú "thú tội trước bàn thờ", để mà còn thanh thản đi đầu thai.
*
Quả có thế. Thí dụ trường hợp Kundera.
Ông này viết về "Đời nhẹ khôn kham", và Đời bèn đáp lễ: Lịch sử không nhẹ như cuộc đời đâu. Hòn đá Sisyphe đấy!

MILAN KUNDERA'S poignant novels epitomised the tragic division of central Europe from the rest of the continent. Works such as "The Unbearable Lightness of Being" told of lives clouded or ruined by totalitarianism.
The story of Miroslav Dvoracek, a Czech spy for the West, would fit well into a Kundera novel. Caught by the secret police in 1950 while on an undercover mission to Prague, he was tortured and then served 14 years in a labor camp. He was lucky not to be executed. He has spent nearly six decades believing that a childhood friend called Iva Militka betrayed him; he had unwisely contacted her during his clandestine trip. Similarly, she has always blamed herself for talking too freely about her visitor to student friends. Now a police record found by Adam Hradlicek, a historian at the Institute for the Study of Totalitarian Regimes, in Prague, suggests that it was one of those friends, the young Mr Kundera, who was the informer.
Mr Kundera, a recluse for decades, insists that he had no involvement in the affair and is baffled by the document.
Communist-era records are not wholly trustworthy. But a statement from the Czech archives says it is not a fake; the incident (if it happened) could help explain why Mr Kundera, then in trouble with the authorities, was allowed to stay at university even though he had been expelled from the Communist Party.
True or not, the story echoes themes of guilt, betrayal and self-interest found in Mr Kundera's own work, such as "unbearable lightness" (dodged but burdensome responsibility). In "The Owner of the Keys", a play published in 1962, the hero kills a witness who sees him sheltering a former lover from the Gestapo.
As Mr Kundera himself has written so eloquently, "the struggle of man against power is the struggle of memory against forgetting." Under totalitarianism, fairy tales good and bad often trumped truth. Some heroes of the Prague Spring in 1968 had been enthusiastic backers of the Stalinist regime's murderous purges after the communist putsch of 1948.
Mr Hradlicek surmises that Mr Kundera probably acted out of self-interest, not malice or conviction. Millions faced such choices in those times. Some have owned up; many have not. Countless episodes like that linger over eastern Europe like an invisible toxic cloud +
Người Kinh Tế, 18 Oct, 2008
Những cuốn tiểu thuyết nhức nhối của Kundera kể những cuộc đời u ám hay bị tiêu tan vì chế độ toàn trị. Và câu chuyện một điệp viên chìm Tây phương gốc Czech bị mật vụ tó do có người tố cáo thật hợp với chúng. Anh chàng này cứ đinh ninh là mình bị cô bạn thời thơ ấu phản bội. Cô bạn này cũng cứ tự hành hạ mình, vì lỡ nói về chuyến đi của anh với bạn bè của cô. Nhưng hồ sơ mật mới khui cho biết, người tố cáo là một trong những người bạn của tay điệp viên, và là chàng trai trẻ Kundera.
Kundera bác bỏ lời tố cáo, nhưng đây là một tài liệu thực. Và nó giải thích được, trường hợp Kundera, tại sao gặp khó khăn với nhà nước vậy mà vẫn được tiếp tục ở Đại học, mặc dù đã bị đuổi ra khỏi Đảng.
Chúng ta cứ thử tưởng tượng Nobel vừa rồi về tay Kundera, mới thấy sự việc khủng khiếp là dường nào. Chẳng lẽ vừa trao xong, là đòi lại liền?
Kundera như chúng ta được biết, rất ghét cái món tiểu sử. Và sống cũng rất ư là ẩn dật. Hay là chàng hơi bị nhột, vì vụ này?
“Sử nặng khôn kham”: Độc giả Kim Dung thì quá rành đòn “Gậy ông đập lưng ông”.
“Gieo gió gặt bão”, liệu có thể nói như vậy.
*
"Mặt trời chân lý chiếu qua tim". (Tố Hữu). Tính chất trữ tình không thể thiếu, trong thế giới toàn trị (totalitarian world): Tự thân, thế giới đó không là ngục tù, gulag. Nó là ngục tù, khi trên tường nhà giam dán đầy thơ và mọi người nhẩy múa trước những bài thơ đó, (Kundera, sđd).
Câu này, có thể áp dụng cho những bài viết của NL: Chúng được dán lên đầy các tờ báo hàng ngày hàng tuần, như TTVH, SGTT… và dân Mít tự hào đọc nó, cảm thấy mình cũng trí thức [trữ tình] như ai, và quên đi số phần của mình. NQT
*
Note:: Tin Văn có đọc bài trả lời của NL.
Xin phúc đáp:
1. Tin Văn không hề áp đặt một cách nhìn Kun. Bạn NL có cách đọc của bạn, thì cũng phải cho Tin Văn có cách đọc của Tin Văn.
2. V/v vô hại. Thì nó vô hại thực thì đành phải viết ra như vậy.
3. Tôi không hề phỉ báng ông Kap Ba Lan. Ông ta viết về Châu Phi như thế nào, thì bạn Thái Linh phải đọc, rồi mới có ý kiến được.
Ba Lan có nhiều tay bảnh hơn Kap. Tin Văn chưa từng gọi những ông như Milosz, thí dụ, là khốn nạn hết.
Tôi sợ bạn TL chưa từng đọc Milosz?
[Tôi không hiểu ở Ba Lan bây giờ, tác phẩm của Milosz có được nhà nước cho phép đọc? ]
4. V/v "Tôi lấy làm choáng ngợp trước hiện tượng các nhà văn, nhà trí thức, nhà chính trị của Việt Nam khi chuẩn bị hậu sự bỗng dưng đóng góp nhiều thế, sắc sảo thế, ưu thời mẫn thế thế. Còn trước đây thì các ông làm gì? Almost nothing. Chuyến tàu vét đi vào lịch sử bỗng thành chuyến tàu của Ấn Độ, người người chen lấn lên tận nóc tàu. Hai câu này chi phối hành động của các vị hơi nhiều, hoặc là quá nhiều: "Cuốn sổ bình sinh công với tội" và "Đâm mấy thằng gian bút chẳng tà". Tất nhiên không ai chọn phe nước lèo, tất tật đều về phe công chính (Những người công chính, mượn đỡ Jean-Paul Sartre)."
Xin miễn trả lời.
Tuy nhiên, đọc lại bài trên Tin Văn, thấy nặng nề quá.
Đành chịu cú hồi đáp này vậy.
Tks. NQT
V/v Ông Kap Ba Lan.
Hình như vụ này, trên blog NL có một lần đã nhắc tới? Tôi nhớ là có một độc giả còm, v/v ông Kap này kiêm nghề mật vụ, vào thời kỳ đó, làm sao tránh khỏi, nếu muốn được đi qua những nước Tây Phương.
Chúng ta thử hỏi, trong thời gian dài làm mật vụ như thế, ông Kap này đã làm hại bao nhiêu người?
Xin post lại bài về ông Kap, để chứng minh, cái sự hồ nghi của giới học giả, không phải của Gấu, về ông ta.

Phi châu truyền kỳ

Travels with Hodorotus Review TLS

Ryszard Kapuscinski, widely regarded as the greatest journalist of the twentieth century, died in January this year. Virtually the last sentence he wrote was the one that concludes this volume of memoirs. It is a description of the receptionist at a hotel in Bodrum, Turkey, the modern name for the ancient town of Halicarnassus, where the ancient Greek historian Herodotus was born. As she greeted the ageing Pole, the “black-eyed” young Turk’s smile was professionally polite, but “tempered by tradition's injunction always to maintain a serious and indifferent mien toward a strange man”.
Kap được nhiều người coi là nhà báo vĩ đại nhất của thế kỷ 20, chết tháng Giêng vừa rồi [2007]. Cứ kể như câu văn chót ông viết, là câu đóng lại tập chót cuốn hồi ức này của ông. Câu văn tả cô tiếp tân của một khách sạn ở Bodrum, Thổ nhĩ kỳ, tên mới của thành phố cũ, Halicarnassus, nơi sử gia Hy Lạp thời cổ đại Herodotus sinh ra. Mặc dù lịch sự có thừa, đúng dân nhà nghề, nhưng nụ cười của cô thiếu nữ Thổ mắt đen lay láy vẫn phảng phất sự khinh khi, rè bỉu, lãnh đạm, đúng theo truyền thống, đối với một “người dưng”.
*
Đúng là một câu văn của một tay điểm sách nhà nghề, trên tờ báo văn học số 1 của thế giới. Lịch sự có thừa, nhưng gói gém tất cả những gì bài viết sau đó sẽ mở ra.
1. Herodotus là thầy của Kap.
2. Vẻ lãnh đạm truyền thống này, cũng là vẻ lãnh đạm truyền thống, của những xứ sở mà Kap viết về họ. John Ryle, trong bài điểm cuốn Bóng Mặt Trời xác nhận điều này: "Tác phẩm của ông không được nhiều độc giả Phi châu đón nhận, và họ, cả học giả, lẫn ký giả, thì đều hồ nghi sự chính xác của nó".
3. Sự tiếp nhận của Tây phương, cũng dè dặt. Đây là nói về tác phẩm The Emperor của ông, vẫn theo John Ryle. Bởi vì "hai lần dè dặt" đối với nguồn, [awareness of its doubly exotic origin]: Một cuốn sách viết về một xứ sở xa vời, và được viết bởi một tác giả cũng vời xa không kém, một "rara avis" [a rare or unique person or thing, nhân vật độc nhất], một bậc thầy, bề ngoài, của một thứ ký giả mới của Tom Wolfe, từ bên trong thế giới CS bò ra.

Ai điếu Kap. trên TLS
*