[Ẩn hả? Nhớ chứ!]
8
Có một thói quen ở
Phạm Xuân Ẩn, rất giống ông Hồ, đó là
thích hút thuốc lá ngoại. Với Cao Bồi [PXA], là Lucky.
Như Gấu tui được
biết, KGB, khi tuyển điệp viên hai mang
người Anh, họ thường chọn mấy tay "homo". Liệu khi có cái gu “khác
thường” [với ông Hồ, và Ẩn, “sang trọng”], như thế, thì hay có cái
gu….phản
quốc? Liệu ông bạn cũ của Gấu, vốn tự phong cho mình cái biệt danh là
"docteur de sexologie" [bác sĩ chuyên về tính dục], còn có khuynh
hướng "gay"?
Và cái câu của Bass, trên tờ Người Nữu Ước, "An nôn
nóng chờ đợi những chỉ dẫn tiếp theo" [qua Mẽo với vợ con, được Time
bốc
đi trước đó], là để... hoàng hạc nhất khứ bất phục phản, nghĩa là chẳng
bao giờ
trở về?
Và Bắc Bộ Phủ đã thừa biết điều đó, nên mệnh lệnh sau cùng,
từ Bộ Chính Trị là: Mi không được phép rời xứ sở [when word came from
the North
Vietnamese Poliburo that he would not allowed to leave the country].
*
Bạn đọc thân mến,
Trong trường hợp bạn nghĩ rằng chúng ta vờ, bỏ quên anh
ta, thì hãy kéo Kim Philby (1) ra khỏi đám
đông ở hành lang, và hãy hỏi anh đang làm gì ở đó.
"Thì mình đang làm báo". Chúng ta sẽ nghe anh ta
trả lời. "Tường trình cuộc chiến".
Hãy ép buộc anh ta trả lời, anh ở phía nào. Và hãy thử tưởng
tượng, liệu anh ta có dám trả lời một câu hỏi như vậy?
Bởi vì tôi chắc chắn một điều là, chính Oslov đã nói với Kim
Philby vào năm 1937 tại Madrid hay ở đâu đó, rằng, hãy thay đổi giọng
điệu của
anh trên tờ The Times, từ ủng hộ Cộng Hòa qua ủng hộ Franco, như vậy
cái vỏ bọc
của anh sẽ sâu thêm...
Joseph Brodsky: Collector's Item
(1) Điệp viên hai mang người Anh, sau chạy qua Moscow
*
Chúng ta cứ thử tưởng
tượng, một me-xừ Cao Bồi, qua Mẽo, gặp
lại bạn bè, sống lại không khí Quán Chùa
ngày nào...
Bởi vì, trong một lần trả lời phỏng vấn, Cao Bồi PXA cho
biết, anh đã từng du học Mẽo quốc, và trú ngụ tại Quận Cam, thủ đô của
người
Việt tị nạn.
*
Bài viết của Brodsky mà Gấu tui trích
dẫn ở trên, mở ra bằng
một đề từ, là một câu châm ngôn của người Trung Hoa:
Nếu bạn ngồi thật lâu bên bờ sông, sẽ có ngày bạn thấy xác
kẻ thù của bạn trôi qua.
[If you sit long on the bank of the river, you may see the
body of your enemy floating by - Chinese proverb].
Câu này, như thoạt đầu Gấu hiểu, có ý muốn nói, bạn sẽ sống
dai hơn là kẻ thù của bạn.
Nhưng dần dà, qua những năm tháng tù đầy, cải tạo, qua bao
nhiêu tao ngộ… Gấu ngộ ra một điều là, cái xác kẻ thù trôi qua đó,
chính là... Gấu.
Đây là ý nghĩa của dòng sông sau cùng mà Đường Tam Tạng phải
vượt qua, trước khi tới đất Phật. Ông sư này tí nữa té xuống sông, may
bước lên
được bè, và nhìn ngoài lại, thấy một xác người nổi lềnh bềnh... Hỏi Đức
Phật,
Ngài gật gù, trả lời, xác nhà người đó!
Gấu tui như cũng đang nhìn thấy xác "kẻ thù của
mình", biến thành những con chữ trôi lềnh bềnh ở trên không gian ảo!
*
Nhân nói chuyện sông, theo như Gấu tôi
hiểu và ngộ ra được,
là, chẳng làm gì có một con sông Gianh nào chảy qua, giữa lòng, Hà Nội.
Mà chỉ
muôn đời, là con sông Hồng. Giả sử như một con sông Gianh như thế đó,
thì nó cũng
biến thành sông... Hồng! Mấy ông "Yankees" làm việc ở bờ sông Ta Mì,
chẳng đã từng muốn biến nó thành sông Hồng, và đài Bi Bì Xèo thành Đài
Phát
Thanh Hà Nội? [Xin xem Nếu Đi Hết Biển].
Nói một cách khác, đúng như ông Hồ đã từng nói, nước Việt
Nam là một, sông núi có thể khác đi, nhưng chân lý đó không hề thay
đổi. Mấy
ông VC dựa vào chân lý đó, mở ra cuộc chiến tranh thần thánh chống Mỹ,
giải
phóng miền nam thống nhất đất nước, là đúng theo chân lý. Nhưng có
điều, mấy
ông VC giấu đi một khúc, khúc đuôi, khúc hiểu ngầm, thống nhất rồi, để
cho
chúng ông cai quản cả nước nhé!
Đã cai quản cả nước, thì làm gì có con sông Gianh nào chảy
qua Hà Nội?
Đây cũng chính là điều mà Gunter Grass nhận ra, khi ông
không hề muốn thống nhất nước Đức, theo cái kiểu chỉ có một trung ương,
một cái
đầu, chỉ có chúng ông mới có quyền làm chủ đất nước. Ông muốn một nước
Đức theo
kiểu liên bang.
Đó cũng là niềm tin của người Việt Nam,
từ bao đời, khi họ gọi Đàng Trong, Đàng
Ngoài. Vẫn một nước Việt Nam,
nhưng đàng nào ra đàng đó. Chớ có xâm phạm!
"Cơ cấu xã hội chúng tôi không như Pháp: Paris
ở một phía, phía kia là tỉnh lỵ. Chúng tôi không có thủ đô. Ngay cả Berlin
cũng không ‘sáng ngời’ như Paris,
Luân đôn, hay Varsovie. Chúng tôi có quá nhiều thủ đô, quá nhiều trung
tâm. Đó
là tình trạng chia cắt của nước Đức sau cuộc chiến 30 năm. Đây cũng là
sức mạnh
của chúng tôi. Nhưng khi chúng tôi muốn bắt chước những nước láng
giềng, cũng
muốn một chủ nghĩa trung tâm (centralisme), câu chuyện đã không xuông
xẻ.
Bismack, rồi Hitler là những toan tính, cuối cùng là thảm họa. Tôi tin
rằng
những quốc gia láng giềng, vốn đã đau khổ vì nước Đức, họ sẽ được yên
tâm hơn,
nếu 80 triệu dân Đức cứ tiếp tục con đường liên bang của họ. Nhưng
chẳng ai
chịu nghe tôi cả!".
"Tương quan giữa tôi và nước Đức là như vậy. Nó là tổ
quốc làm tôi đau, đau nhiều lắm. Theo nghĩa đó, tôi hiểu câu nói của
Adorno,
"Sau Auschwitz mà còn làm thơ thì thật là dã man". Đây không phải là
chuyện ngăn cấm làm thơ, mà chỉ là một cảnh cáo, một hăm dọa mang tính
tiên
tri, giống như câu đã được viết trên tường Babylon,
một "Mane, thecel, pharès" (1), để cho ai cũng phải nhìn thấy. Vẫn
phải tiếp tục viết, nhưng sau Auschwitz, người
ta không
làm những bài thơ như trước nữa."
Grass: Ngày mai
là ngày hôm qua
(1): Tiếng La
tinh, có nghĩa là đếm, cân, chia. Đây là những chữ được ghi trên tường
Babylone, tiên đoán số phận của Balthazar, vị vua cuối cùng của
Babylone.
Nhà tiên tri Daniel đã giải thích, [bản tiếng Pháp]: Tes jours sont
comptés; tu as été trouvé trop léger dans la balance; ton royaume
sera partagé.
Những ngày của
mi chẳng còn nhiêu. Mi quá nhẹ trên bàn cân. Vương quốc
của
mi sẽ bị chia sẻ.
Đúng
đêm đó,
thành phố “được" giải phóng, nhà vua Balthazar bị làm
thịt, vuơng quốc Babylone, bị cưa đôi, giữa dân Perses và Mèdes.
Đây là
Grass
cảnh cáo dân Đức, đừng bao giờ quên số phận của họ.