Vả
chăng,
những kẻ thật biết viết văn ở đời, ban đầu nào có ý định viết văn?
(Lý
Trác Ngô. Tựa Tây Sương Ký).
Trên
Blog VOA, thấy nhà đại phê bình đang dậy thiên hạ viết văn, trong khi
ông ta chưa từng viết văn:
Cần
nhất là biết gây ấn tượng
Có
nhà văn Mít nào gây ấn tượng bằng Trần Vũ?
Vừa xuất hiện là
chấn động giang hồ.
Đọc TV, Gấu tự
hỏi, và chờ hoài, khi nào ông này hết gây chấn động giang hồ, thì may
ra mới biết viết văn!
Nhà đại phê bình rất
mê, được thiên hạ xum xoe, xúm xít, như có lần 'thú nhận', 'tôi
muốn bài viết nào của tôi, khi vừa xuất hiện, là thiên hạ xúm xít vào
mà còm um lên'!
Đừng nghĩ, Gấu
này chọc quê ông
ta, khi cứ nhắc đi nhắc lại, “chưa từng viết văn”.
Bởi vì chính là chưa
từng viết
văn cho nên ông ta không thể nào hiểu được, một cái điều rất cơ bản,
là.. viết.
Có vẻ như cái thời
của phê bình
gia “không cần viết văn” đã qua rồi.
Nhà đại phê bình hình như trơ ra, thành một thứ khủng long thời tiền
sử.
Những nhà phê bình kiểu này, ở trong nước, thí dụ Vương Trí Nhàn, Lại
Nguyên Ân, ý thức được điều này, viết khiêm tốn hơn, xoáy vào những
mảng chuyên môn, chỉ họ mới rành rẽ, khác hẳn giọng huênh hoang khoác
lác của con khủng long hải ngoại!
Những nhà văn hiện thời đa số nếu
không nói
hầu hết, đều là những nhà phê bình bậc thầy.
Coetzee viết tiểu luận sợ bảnh
hơn viết văn!
Salman Rushdie,
Banville, Martin Amis, Calvino... Ông nào nào cũng viết tiểu luận, phê
bình.
Faulkner chửi đám
hoạn quan, nhưng có phải ông không biết viết phê bình đâu? Những bài
phê bình
là kinh nghiệm sáng tác của ông.
Một số thi sĩ, như Brodsky,
như Milosz, viết tiểu luận mà chẳng quá hách ư?
Cái thứ văn chương
"viết mà như
không viết" mới là thứ đứng đầu thiên hạ, đúng như Kim Dung phán, vô
chiêu thắng
hữu chiêu!
*
Còm cho
TV:
Đọc bài
Lưng Trần của T-Vũ,
có mơ tôi cũng không đọc được như vậy. Đọc xong thấy các bài viết khác
sao nhạt
nhẽo quá.
Những
câu viết này in đậm
trong trí tôi:
Tôi ý
thức rất rõ, đang đi trên Đại lộ Kinh hoàng.
Tưởng tượng tác
giả ý thức
đang đi trên con đường kinh hoàng ngày xưa thì đúng là ông đang lạnh
xương sống
đi, nếu trên con đường này có thân nhân mình chết. Nhưng ông đã nhìn
Huế của
người khác thì người nào chết cũng là thân nhân của ông!
Có ra đến
La Vang mới thấy khốc liệt của chiến tranh,
tiêu hủy, phá hủy, tàn phá không chừa một thứ gì. Những người lính Cộng
hòa
chết ở đây. Chết cho tôi lành lặn đi học, cho gia đình tôi bình an buôn
bán. Nhà thờ La
Vang
sập mái hiu hắt, không bóng người, chỉ vài chân nhang còn cháy.
Một liên tưởng ấn tượng. Bây
giờ nhà thờ La Vang linh lắm, nhiều người đến xin ơn và được ơn.
Khi kể
lại ở Ba Lê, giọng Võ Đình đầy tâm linh.
Làm sao để cơm áo
gạo tiền đi
ra khỏi các ưu tiên của mình thì may ra giọng nói mới có chút gì tâm
linh. Con
người không còn tâm linh thì còn cái gì?
Phan Nhật
Nam cho tôi rất nhiều, ý thức quốc gia và cả
sự kiêu hãnh Cộng hòa, không có anh, tôi sẽ thất lạc.
Khi mà lịch sử
viết một cách
khác thì lạc là cái chắc. Đáng sợ thiêt!
Khi Hoàng
Phủ trỏ cửa vòm hông của cổng vào Hoàng
thành, lối cho voi vào, ông kể: «Tết Mậu Thân, em mình, Hoàng Phủ Ngọc
Phan và
biệt động nội thành trú bom dưới vòm nì…» Tôi im lặng, vì không thể góp
chuyện...,
Xin bái phục Trần
Vũ, ông
viết chi tiết này làm người đọc liên tưởng đến không biết bao nhiêu
cảnh huống
khác... nhất là công án 36 : «Trên đường đời, khi gặp người hành đạo,
người ta
không đón tiếp họ bằng lời hay bằng thinh lặng. Hãy nói cho tôi biết:
người ta
đón tiếp họ bằng cách nào?"
Ông không
biết là tôi nhớ Huế bằng ký ức của người
khác. Trong đó có ông. Nhưng tôi không nhớ Ngôi sao trên đỉnh Phú Văn
Lâu mà
nhớ Ai đã đặt tên cho dòng sông.
Nội công thâm
hậu, 15 năm
1994-2009, một độ lùi giỏi thiệt.
Nhưng
giữa những câu chuyện, giữa hai cái Huế bây giờ
và Pháp bây giờ, là một khoảng trống. Trống rỗng. Không tiếng động,
không tâm
sự. Chúng tôi không nói về nội chiến Nam-Bắc. Tôi chưa kịp tham chiến,
ông đã
tham dự. Một cách lý trí, tôi từ chối bút ký Chế ngự cát. Một cách bản
năng,
tôi thích nhìn ông khề khà, kể gặp Jane Fonda xinh xắn. Nhưng mỗi khi
tôi ngồi
cạnh ông, lý trí và tình cảm đánh nhau liên tục, lần nào tình cảm cũng
thắng.
Chiến thắng này là của ông.
Bái phục nữa, bản
năng lúc
nào cũng thắng!
Khi Hoàng
Phủ đến nhà khách, đón tôi ra Phú Bài, những
dòng chữ xưa của Phan Nhật Nam
như còn chảy qua mình.
Ghê quá, anh-tôi rõ rệt!
Anh hiểu
ra có hẹn với Thần Chiến tranh.
Có ai tránh được
với cái hẹn
của số mệnh? Có, nếu dám sống nghèo, dám nhận trách nhiệm, dám mea culpa. Mấy ai?
Đọc
xong chỉ có một cảm nhận
: Sợ, sợ và sợ!
Độc giả Tin Văn
Note:
Tks. Many tks.
NQT
Gấu thú
nhất câu trích này:
«Tết
Mậu Thân, em mình, Hoàng Phủ Ngọc Phan và
biệt động nội thành trú bom dưới vòm nì…» Tôi im lặng, vì không thể góp
chuyện...,
Tôi im lặng,
vì không thể góp
chuyện...: Tuyệt!
Câu
viết về Phan Nhật Nam
cũng thật
tuyệt
*
Trần Vũ
là thần tượng của cháu. Chưa kịp nói, chú đã giới thiệu bài
ký mới rồi, lẹ thật. Cháu cũng như anh ta, mê Phan Nhật Nam,
mê Erich Maria Remarque, mê Herman Hesse... Đọc ký của anh ta, cháu thấy cháu, có điều,
anh ta đi trước ba bốn năm và anh ta viết lên được thành văn.
Viết thật tuyệt vời.
Tks. NQT
Có vẻ
như TV bây giờ mới có... độc giả thực sự.
Những chân độc giả?
*
Nhưng tuyệt nhất, với riêng Gấu,
phải là những tiểu luận của "nhà văn" W.G. Sebald.
Nhất là cuốn Lịch sử tự nhiên của
huỷ diệt.
Đọc cuốn này, là sẽ cảm thấy, "Tôi ý
thức rất rõ, đang đi trên Đại lộ Kinh Hoàng"!
Lưng trần là
khoảng thân đẹp nhất của phụ nữ. Còn lưng đàn ông? Lưng đàn ông thường
mang vết
chém của người khác. Đôi khi do tự mình chém lấy. Lưng đàn ông Huế mang
đầy
thương tích của nội chiến. Còn lưng tôi? Viết ký, là trục xuất linh
hồn. Nhưng
tôi chỉ dám trục xuất dè sẻn. Giống vén áo, phơi một khoảng lưng và
viết trên
da lưng này. Lưng trần là vậy. Trần
Vũ, Hợp Lưu
What If… ?
Đọc cái ký mới toanh của Mr.
TV, tình cờ, cùng lúc, vớ một số báo NYRB
cũ, 19
July 2007, trong có bài của Anita Desai đọc A Tranquil Star:
Unpublished
Stories, [Ngôi sao trầm lặng: Những chuyện chưa xb], của Primo Levi,
dịch từ
tiếng Ý.
Anita Desai tự hỏi, liệu có thể
dùng từ
"playful" để nói về những tác phẩm của Primo Levi, như Sống sót Lò
Thiêu, Liệu đây có phải một người ? Về cuộc đời mà ông đã trải qua,
nhưng
không thể nào, chẳng bao giờ bỏ lại phía sau mình.
Và bà trả lời,
đúng là cái tính từ "ấn tượng", "chót",
playful, mà một nhà phê bình có thể nghĩ ra được, khi "đọc" Lò Thiêu,
khi đang đi trên Đại Lộ Kinh Hoàng, nhưng oái oăm thay, đọc tập truyện,
quả là
bà chỉ nghĩ đến "một góc trời chỉ biết rong chơi", của TCS!
Tất cả những
truyện ngắn trong đó đều gợi nên cái sự rong chơi, vui
đùa, cười
cợt!
Ấn tượng thật!
Liệu, nếu, giả
như, chú chuột giảo thử tối nay đi dự dạ tiệc? Liệu,
nếu, giả
như cuộc vui tối nay là một cuộc tử chiến giữa người và xe hơi?
*
Đọc còm của độc
giả Chợ Cá, về bài ký của Trần Vũ, Gấu ngộ ra một sự thực, về cái đọc
của
độc giả
quyết định “số phận” cái diễn đàn của họ.
[Chợ Cá đâu phải bản chất là Chợ Cá, nhưng mà do những người hội họp ở
một nơi, và nơi này từ đó có tên là Chợ Cá!]
Mr. TV dùng hình ảnh khoảng
lưng trần
đẹp ơi là đẹp của phụ nữ, để làm bật lên tấm lưng trần đầy sẹo của một
người
đàn ông, và nhân đó, nói về cái lưng trần "da beo" của chính TV.
Còn chuyện cái bụng đàn bà Mít
đẻ ra cả một lũ ngu Mít, trong có Gấu,
tất
nhiên, lại là chuyện khác!
Cái tay thi sĩ ở trong nước,
nhìn ra hình ảnh Chợ Cá, khi nó
chưa là Chợ Cá, quả là thần sầu!
NQT
*
Cái đoạn mở ra bài ký mới tuyệt làm sao. Thú thực, Gấu không ưa có
người thấy
mình vãi linh hồn. Vậy mà đọc đoạn này, Gấu thật muốn mọi người chứng
kiến cảnh
Gấu bị một em mắng, "già rồi khóc hoài con nít nó cười cho", cũng chỉ
mới đây thôi!
Thập niên 80 âm u giọng hát Khánh Ly «Ai trở về xứ Việt, nhắn giùm tôi
người ấy
ở trong tù…», không mấy thuyền nhân tin có thể trở về xứ Việt. Thập
niên 80,
tôi ước ao trở về Huế. Về Huế! Chỉ có hai chữ này thôi mà sao âm vang
cả hồn
mình. Âm vang như tiếng ngâm của Võ Đình. Giữa đêm khuya, tiếng ngâm
của người
họa sĩ già trên 60 tuổi, cất cao, khỏe, mà buồn bã. «Dòng nước buồn
thiu hoa
bắp lay», chữ «thiu» buồn tênh. «Hoa bắp lay», tức là cảnh vật
còn, còn
gọi, còn nhắc, mà sao anh không về?
Võ Đình không ngâm cho tôi. Ông ngâm cho kiếp lưu dân hiu quạnh. Đêm
thâu,
tiếng ngâm của Võ Đình vang xa như tiếng hò khuya của người Huế xưa,
trên sông
Hương. Chúng tôi nhớ Huế. Đọc Một món Tết thật mặn mà của Võ
Đình mới
biết ông nhớ Huế chừng nào. Ông lấy pâte d’anchois, một thứ cá muối dầu
thật
mặn của Tây đánh nhuyễn ra làm mắm, rồi luộc thật chín mì ống làm bún,
rồi
chan, rồi chấm, để có chút chất quê trong mình. Tết ở Tây, cuối tháng
Giêng,
lạnh cứng người. Võ Đình sinh ở Huế, nhớ Huế đã đành, nhưng tôi cũng
nhớ Huế,
dù chưa từng đến, mà vẫn nhớ hàng rầm thượng, bức mành vàng chanh, hàng
dậu dâm
bụt, với những hồn âm đi qua cầu Tràng Tiền về phía thành Nội, trong
truyện Võ
Đình.
Ra, tôi nhớ Huế của người khác.
Nhiều khi, tôi nhớ sự kinh dị của Huế. Các thước phim đen trắng chiếu
cảnh khóc
than của người Huế đi tìm xác, rồi đào xác thân nhân mang về hàng đống
xương,
đầu lâu, ba sườn… Mậu Thân kinh dị. May là Huế còn những trận mưa trên
cây sầu
đông của Nhã Ca, còn những mùa ngô cũ của Trần Dạ Từ. «Đuổi bắt trên
đồi cao,
trượt chân bàng hoàng mãi.»
Người Bắc di cư không có quê, vì chiến tranh, không thể về. Nên tôi si
quê của
người khác. Si quê của Phan Nhật Nam. Si quê của Túy Hồng.
Si quê
của Bình Nguyên Lộc. Si quê của Nguyễn Thị Hoàng. Tháng 5-1975, Vòng
tay
ôm của Nguyễn Thị Hoàng giúp quên nhà có tang. Tang vì bại trận.
Rồi tôi về Huế.
Gấu chỉ có mỗi một kỷ niệm về
Huế. Đẹp làm
sao, thê lương làm sao. Viết ra mới xấu hổ làm sao!
Viết ra, nhé? NQT
Người Bắc di cư không có quê, vì "không" có chiến tranh, không thể về!
*
Áp dụng
câu sau đây - của một
tay nhà văn Mexico, Juan Villoro, viết về bạn của ông ta, Roberto
Bolano, nhà văn
Chile, tác giả Những tay thám tử man rợ, The Savage Detectives – vào bài
ký của
TV, mới tuyệt làm sao:
From a great distance, he had
constructed a country of memory, of spectral exactitude.
Từ một khoảng cách lớn, anh
ta xây dựng lên một xứ sở của hồi nhớ, của sự chính xác ma quái.
TV: Nhà
văn Bắc Kít
VD: Nhà văn Trung Kít
HPNT: Nhà văn Trung Kít, Vi Xít
Cái xứ
sở của hồi nhớ, của sự
chính xác ma quái: Huế
Bài
ký của TV là một toan tính
làm sống lại một Huế ma quái của một Mậu Thân đầy những thây người.
Thiếu HPNT làm sao được?
Không có ông ta, làm sao có
Huế ma quái, và như thế, làm sao có bài ký ma quái, làm sao TV có dịp
trục xuất
linh hồn của anh?
*
Câu này, Bolano thường bị hỏi,
cũng có thể áp dụng cho một nhà văn Bắc Kít di cư, như Mr. TV [Tin Văn
& Trần
Vũ]:
Ông coi ông là nhà văn Chile
[Bolano sinh tại Santiago
vào năm 1953), hay là nhà văn Tây Ban Nha [ông sống ở TBN hai thập niên
sau cùng
của đời mình, tới khi mất vào năm 2003], hay là nhà văn Mexico [ông sống ở Mexixo City
chừng 10 năm theo cái kiểu đi đi về về]?
Và,
một lần Bolano trả lời: Tôi là một
tay Mỹ Châu La Tinh [Latin American]. Những lần khác, ngôn ngữ Tây Ban
Nha là xứ
sở của tôi.
Quả thế: Tiếng Mít là xứ sở của
Mr TV!
Đúng
như The Great Bolano, [nhà
văn Gấu vĩ đại!] đã từng tuyên bố, trong dịp nhận giải thưởng Romulo
Gallegos
Prize, vào năm 1999:
“Có một người nào đó nói, xứ
sở của nhà văn là ngôn ngữ của anh ta. Nghe thì thật là bất cần địa lý,
nhưng tôi
đồng ý với người này.”
Nhưng sau đó, nhà văn vĩ đại
Bolano phán tiếp, rất ư là bảnh, và rất ư là ấn tượng, [và nhà đại phê
bình có lẽ
cũng nên ghé mắt đọc, để hiểu ra một kinh nghiệm viết văn, của một bậc
thầy]:
that it's true that a
writer's country isn't his language or isn't only his language. . ..
There can
be many countries, it occurs to me now, but only one passport, and
obviously
that passport is the quality of the writing. Which doesn't mean just to
write
well, because anybody can do that, but to write marvelously well,
though not
even that, because anybody can do that too. Then what is writing of
quality?
Well, what it's always been: to know how to thrust your head into the
darkness,
know how to leap into the void, and to understand that literature is
basically
a dangerous calling.
Đúng, xứ sở của Gấu không là
tiếng Mít, không chỉ là tiếng Mít… Có thể có nhiều xứ sở, như chuyện
xẩy ra cho
Gấu bây giờ, nào là nước Bắc Kít, nước Nam Kít, xứ Lèo, xứ Thái, xứ Ca
na điền,
nhưng chỉ có một cái giấy thông hành. Và cái thông hành này, hiển
nhiên, là cái
gọi là phẩm chất của cái viết ra. Điều này không có nghĩa là viết bảnh,
[bất cứ
ai mà chẳng làm được chuyện này], nhưng mà là viết thật là bảnh, thật
là tuyệt
vời, [vưỡn, bất cứ ai mà chẳng làm được, ngay cả chuyện này]. Vậy thì
phẩm chất của viết là
cái chó gì?
Nó luôn luôn là cái này này:
Là đâm đầu vào cái lỗ đen được
gọi là Cái Ác Bắc Kít, là lao vào trống không, và hiểu ra điều, văn
chương là một thiên hướng thật nguy hiểm: Gọi tên Cái Ác Bắc Kít!
Hà, hà!
[Dịch
láo mà chơi, nghe láo
chơi
Dây dưa giàn đậu phún mưa
rơi
Chuyện đời chán ngấy người lên
được
Vô net, đọc TV, thấy cũng dzui! (1)
(1)
Đậu
bằng qua giá vũ như ti
Cái duyên gặp gỡ
giữa Bạn [DB] và Gấu, là ở câu trên
Tình cờ
đọc lại số báo cũ,
The Paris Review, Winter, 1995, thấy bài viết về Samuel Beckett:
Cũng một
cao thủ về cờ [chess].
Bài ngắn, nhưng tuyệt, tuyệt. Để Gấu scan rồi dịch, hầu quí vị. Một bài
viết
của một người bạn của ông, theo kiểu hồi tưởng. Có những câu sau, chẳng
bảnh
sao?:
Rosset:
....Beckett là một vì quân tử, a gentle man. Tôi nghĩ, từ này được
người đời
phịa ra, ấy là bởi vì có ông. [I think they may have invented the word
for
him].... Ông là một người lắng nghe, a listener. Ông ta lắng nghe đến
độ bạn cứ
nghĩ mình là con người độc nhất trên cõi đời...
[Note: Gửi bạn mới quen, qua dòng thơ của VND: Đậu bằng qua giá vũ
như ti.
NQT]
*
V/v
HPNT trong cái ký của Mr.
TV
Nếu có một người nào chán
HPNT, thì phải là… Gấu. Trong bài viết Mùa Xuân nói
chuyện Mậu
Thân, Gấu
đã 'ngầm' đưa banh cho ông, để nhân đó, ‘thắp một nén nhang tạ
lỗi’
với Huế
Mậu Thân.
Quả như thế, nhưng, thay vì thắp, thì ông tắt:
Ông lên tiếng trên đài của em TK,
phân
bua, tui đâu có mặt ở Huế thời gian đó, mà nói tui giết người? (1)
Mr. TV
khi chấp nhận Phan Nhật Nam
thì khó có thể bắt cá hai tay, chấp nhận luôn cả HPNT.
Thành
thử những dòng tuyệt đẹp
về HPNT ở trong ký TV, là chỉ để làm bật ra cái mảng tối của nó. [PXA
đã từng được một em ký giả Mẽo coi là vị thần hai mặt Janus. HPNT thì
cũng rứa, nhưng biến cố Mậu Thân làm ông bị cháy, đành phải lên rừng].
Đây là
kỹ thuật
“tương phản”, hay nói nôm na, kiểu Miền Nam, “dzậy mà không phải
dzậy”.
Ngay chính TV cũng để lộ ra kỹ thuật viết ‘đá giò lái’ của ông, thí dụ
như những
câu sau đây:
Tôi không biết Hoàng Phủ
ngày xưa.
Khó hình dung một Mậu
Thân
của thi sĩ
Ông không giống chút nào
những ngày oan nghiệt.
Câu này, thật khủng khiếp:
Tôi biết, chính văn
chương
giúp ông tìm sự bình thản.
Cách mô tả như vầy, làm Gấu
nhớ đến một tay Đông B, và cái blog của ông ta, toàn nói chuyện hoa,
chuyện thơ
hai ku, nhưng bất thình lình, ông ta vung kiếm giấu ở trong bụng ra, để
làm thịt
Ky tô giáo, Phật tử.
Nó còn làm nhớ đến mấy tay tổ
sư Nazi, tai nghe nhạc cổ điển, tay đẩy người vô Lò Thiêu.
(1)
Có bao giờ me xừ Tường tự hỏi, có bao nhiêu người đã chết, chỉ vì nội
cái tên của ông? Có bao nhiêu đứa con trai, con gái lên rừng, chỉ vì đã
có lần trong đời được vinh dự làm học trò của ông?
Thử hỏi, nếu cái tên của ông không là gì, thì làm gì có một nhân vật
tên Tường trong Mùa Biển Động, và "bất tử" cùng với Mùa Biển Động?
[Nhưng cũng có thể nói ngược lại. Nhờ Tường, nhờ Ngữ, mà MBD bất tử]
Có bao
giờ ông đẩy "công án" đến tận cùng, giả như không có Tường này, thì
liệu vẫn xẩy ra cú Huế Mậu Thân?
"Công
án Tường" có vẻ giông giống một ngụ ngôn của Kafka, nhưng ngược hẳn
lại. Một thuận. Một đảo:
Có thể xây Babel, nếu không phải leo lên Babel! (2)
(2)
The Tower
of Babel
If it had been possible to
build the tower
of Babel without
ascending it, the work would have been permitted
Kafka
*
Monday,
November 2, 2009 2:
Thưa bác Trụ
Bác rối rít ca tụng bài "Lưng trần" của Trần Vũ vậy là hớ rồi.
Trên talawas có người vừa nhận xét là Trần Vũ viết bài này để đi một
đường hóa
đồng giữa Hoàng Phủ Ngọc Tường và Phan Nhật Nam.
Tức là huề cả làng, anh Cộng
sản và anh chống Cộng cũng giống nhau, phe đồ tể và phe nạn nhân cũng
như nhau.
Bác Trụ đọc lớt phớt theo cảm tính, thích câu này câu nọ, nhưng không
nhìn ra ý
đồ của tác giả nên cứ gân cổ lên mà ca là tuyệt tác.
Hôm nay bác Trụ cũng có thêm thắt đôi lời biện bạch về vụ Hoàng Phủ
Ngọc Tường,
nhưng cái kiểu rốí rít ca tụng của bác mấy hôm trước thì đã quá trớn,
bây giờ
có loay hoay gỡ gạc thì cũng là chắp vá thôi.
Thế mới biết cái đọc của bác Trụ không sâu, khá là nông nổi.
Đề nghị bác Trụ rút kinh nghiệm để bớt bồng bột về sau.
Phúc đáp:
Cám ơn đã đọc bài viết của tôi.
Tuy nhiên, cách đọc của độc giả talawas là của độc giả talawas, của
tôi, là của
tôi.
Phải có nhiều cách đọc khác nhau, đâu chỉ có một cách đọc.
Giả như có sự hoà đồng giữa hai ông nhà văn này, và đó là chủ ý của tác
giả bài
viết, thì cũng tốt quá.
Bạn tin là một nhà văn như HPNT
có thể…
sám hối ư?
Bởi vì phải có sám hối mới có hoà đồng.
Chính tôi đã thử một lần rồi, với ông ta, đâu đợi đến TV, và bài ký mới
này,
khi viết bài Mùa Xuân nói chuyện Mậu Thân, và thua.
Như vậy, làm sao hòa đồng?
Không lẽ ý kiến của độc giả talawas là “chân lý” trong vụ này?
Viết ký, là trục xuất linh hồn. Nhưng tôi chỉ dám trục
xuất dè sẻn. Giống
vén áo, phơi một khoảng lưng và viết trên da lưng này. Lưng trần là
vậy. TV
Bài ký của TV, thực sự, theo tôi, là viết về cái lưng
trần của TV, và
toan tính
sử dụng văn chương như là một nghi lễ để khu trục linh hồn.
Cũng một thứ nghi
lễ trừ tà của thế kỷ
mà nhiều nhà văn nhà thơ đã sử dụng. Watt, chẳng hạn.
Bác Trụ đọc lớt phớt theo cảm
tính, thích
câu này câu nọ, nhưng không nhìn ra ý đồ của tác giả nên cứ gân cổ lên
mà ca là
tuyệt tác.
Đúng
như thế. Đây là cách đọc của tôi, trong gần như tất cả các bài
viết, tác
giả, trừ tác giả ruột.
Tôi ít để ý đến chủ ý, ý đồ của tác giả. Trừ tác giả ruột!
Thường là đọc lớt phớt, thấy một ý nào bắt mắt, là viết.
Bài viết của tôi, nhan đề "Viết như là không viết", là cũng muốn,
nhân cách viết đầy "ấn tượng" của TV, viết về một lối viết "khu
trục ấn tượng", và nhân đó, viết về lối "viết trắng", lối viết
"không độ" của Camus.
Kính
NQT
*
Note:
Trong thư của độc giả Tin Văn, dùng chữ
hoá đồng, không phải hoà đồng.
Gấu già cả, mắt kém, đọc là hòa đồng,
hiểu sái ý của người viết:
Sorry abt that. NQT.
HÓA
ĐỒNG thì khác với HÒA
ĐỒNG
Monday, November 2, 2009 5:07
AM
Thưa bác Trụ,
Bác lại đọc thư của tôi một
cách bồng bột, vội vã nữa rồi.
HÓA ĐỒNG mà bác đọc thành HÒA
ĐỒNG.
Theo phân tách của ông Vương
Thế Lan thì Trần Vũ có ý đồ HÓA ĐỒNG Hoàng Phủ Ngọc Tường và Phan Nhật Nam.
HÓA ĐỒNG ở đây cũng giống như
HÓA ĐỒNG MẪU SỐ trong toán học, tức là có ý đồ xem anh Việt Cộng và anh
chống
Cộng cũng giống như nhau, chung một mẫu số.
Chứ làm gì có sự hòa đồng?
Bác Trụ đọc vội vã rồi nói:
"Giả như có sự hoà đồng giữa hai ông nhà văn này, và đó là chủ ý của
tác
giả bài viết, thì cũng tốt quá."
Hai ông này chả có sự hòa
đồng nào cả. Chỉ có Trần Vũ muốn dùng phương pháp HÓA ĐỒNG MẪU SỐ để
biến ông
Hoàng Phủ Ngọc Tường thành ông Phan Nhật Nam.
Làm vậy để cho ông Hoàng Phủ
Ngọc Tường trở thành đáng thương y hệt như một sĩ quan VNCH bị giam cầm
hành hạ
trong trại cải tạo sau 1975.
Thật đúng là một thứ kỹ xảo
mượn văn chương để đánh tráo chính trị.
Nếu bác Trụ đọc mà không thấy
cái ý đồ đó thì thê thảm thật.
Tôi chưa đọc
bài
của Vương Thế Lan, thành thử không thấy cái ý đồ, kỹ xảo đó, điều này
chứng tỏ
cách đọc của tôi không liên quan gì tới cách đọc của độc giả talawas.
Mấy ý đồ đó, thấy thì mới thấy thê thảm, thật.
Không thấy, vậy mà may!
Như tôi đã viết, cách đọc của độc giả quyết địmh số phần của diễn đàn,
là vậy.
Làm vậy để cho
ông Hoàng Phủ Ngọc Tường trở thành đáng thương y hệt như một sĩ quan
VNCH bị
giam cầm hành hạ trong trại cải tạo sau 1975.
Cho đến bây giờ,
bạn vẫn nghĩ là họ... đáng thương ư?
Giá mà HPNT có một
tí "trở thành đáng thương" này, thì chẳng cần hóa đồng, đã có hòa đồng
từ khuya rồi.
Cho phép tôi chấm
dứt phúc đáp thư của bạn, vì sợ TV biến thành Chợ Cá mất! NQT
Làm vậy để cho ông Hoàng Phủ Ngọc Tường
trở thành đáng thương y hệt như một sĩ quan VNCH bị giam cầm hành hạ
trong trại cải tạo sau 1975.
Cho đến bây giờ, bạn vẫn nghĩ là họ... đáng thương ư?
Giá mà HPNT có một tí "trở thành đáng thương" này, thì chẳng cần hóa
đồng, đã có hòa đồng từ khuya rồi.
Cho phép tôi chấm dứt phúc đáp thư của bạn, vì sợ TV biến thành Chợ Cá
mất! NQT
Bài
viết “Viết như không viết”
như trong trí tưởng tượng của Gấu lờ mờ nhận ra, là một kết hợp một số bài viết, mà Gấu hiện đang đọc cùng một lúc.
Anita
Desai đọc A Tranquil Star:
Unpublished
Stories, [Ngôi sao trầm lặng: Những chuyện chưa xb], của Primo
Levi,
dịch từ
tiếng Ý.
NYRB, July 19, 2007
Ký của Trần
Vũ mà cách viết của
anh, ai thì cũng biết, rất ấn tượng, rất cường điệu.
The Great Bolano,
Bolano
vĩ đại, trên NYRB, July 19, 2007
Và ở cái nền của bài viết, là
tác phẩm “Không độ của cách viết” của Roland Barthes.
Ý đồ của tôi, là, liệu đã đến
lúc tháo gỡ cho cõi văn Mít mọi mắc mớ chính trị, ý thức hệ, ý đồ, bằng
cách “khu
trục” mọi rác rưởi, và đẩy nó về thời đại ‘không độ’, như cách đọc
Camus, của
Barthes?
Huế
Đêm trườn dần vào sông Hương
tiếng hò vỡ dưới gầm Tràng
Tiền
Khúc Nam Ai những cung phi
goá bụa
chèo thuyền vớt xác mình trên
sông
Nhất dạ quân vương đất thần
kinh
người đi đi, làm thơ cho Huế
tím
Tự phá vỡ đối xứng
bằng nón nghiêng
quang gánh lệch
mắt nhìn ngang
Huế như nàng tiên câm
khóc thầm không nói.
Muốn thì thầm vuốt ve Huế
thật khẽ
lại sợ chạm vào nơi nhạy cảm
trên cơ thể Việt Nam.
Phan Huyền Thư
1997
VHNT
Bọ Huế
Huế Mậu Thân