---

Sikiew nổi tiếng trong lũ người tị nạn, do bụi của nó.
Ngay cả những giấc mơ của họ cũng phủ đầy bụi...

Chúng mình chỉ là hai hạt bụi lỡ thương nhau.
NQT: Bụi

---

Tứ Tấu Khúc về Lan Hương
và
 Những Ngày Ở Sài Gòn
Tôi mơ tưởng, khi đứng trước cổng nhà thương Grall, nhìn ra Sài Gòn, thì chiến tranh đã hết.

---

Vào những ngày hậu-chiến thắng Iraq, có lẽ nên đọc lại thư từ nhiệm sau đây....

---

---

Cuốn sách quí nhất của tôi, là tờ thông hành.
Tôi đề nghị, anh đã từng làm bồi Mẽo, thì tốt nhất, lại xin đi làm bồi Mẽo, ở ngay nước Mẽo.
Nhưng nếu anh không thích Mẽo, mà có lẽ tôi đoán đúng như vậy, thì nên đi Canada. Ở đó có vùng Quebec, Montreal, nói tiếng Tây....
Tui cũng "khoái" anh đấy, nhưng nếu lấy anh, là mất một xuất dành cho mấy người kia.

-Thôi, mày nói vậy, là tao hiểu rồi. Tuy đây là chương trình Nhân Lực, nhưng lâu lâu, nhận một người như mày, cũng không sao.

---

Nếu đi hết biển
Còn ở hải ngoại này thì không một ai dí súng vào màng tang bắt viết, thì hà cớ gì phải vừa viết vừa cảnh giác đề phòng cộng đồng biểu tình chống đối?
Hoàng Khởi Phong, trả lời Trần Văn Thuỷ: Ở hải ngoại này có tự do sáng tác hay không?

Theo tôi, quả là có nỗi sợ bị "dí súng vào màng tang", ở một số nhà văn hải ngoại, ở những thời điểm nóng bỏng của nó.

Như một "dấu báo", cho riêng tôi, truyện ngắn KT, Em Yêu Anh Không, bản nhạc Phạm Duy, Ngày Mai Đi Nhận Xác Chồng, những sự kiện riêng rẽ chẳng liên quan gì tới nhau đó, lạ một điều, chúng quyện vào với nhau, xung quanh cái chết của đứa em trai. Sự kiện "giả tưởng", trung tâm truyện ngắn KT, cái xen xẩy ra ở trên gác xép, bên dưới đèn nhang khấn bái chung quanh chiếc hòm của người chết đó, đã thực sự xẩy ra, tuy không ngay bên cạnh chiếc hòm của thằng em trai tại nhà hội thị xã Sóc Trăng, nhưng cũng cách đó chẳng xa, giữa một số sĩ quan bạn bè của thằng em, và mấy cô gái làng chơi, sau này tôi được nghe kể lại, từ một người bạn, cũng sĩ quan, đã cùng đi với tôi, xuống nhận xác thằng em.
Lần về, trong khi tôi theo chiếc C.130 về Sài Gòn cùng xác thằng em, cô bạn gái của nó, bà mẹ của cô gái, anh bạn đi xe đò trở về Cần Thơ, là nơi đơn vị anh đang đóng quân, chiếc xe đò đi trước xe anh bị mìn. Sau này, anh vẫn tự hỏi, hay là thằng Sĩ đã "xúi" tao đừng nhảy lên chuyến xe đầu tiên đó?

Một cách nào đó, nó còn liên quan tới sự kiện giả tưởng ở trong cuốn tiểu thuyết Trăm Năm Cô Đơn, của Garcia Marquez. Bạn có nhớ cái xen làm tình giữa hai kẻ cùng huyết thống, trên chiếc võng, và bao nhiêu mồ hôi, tinh dịch, máu, lệ... chưa kịp rớt xuống sàn nhà, là đã bị những sợi võng nóng bỏng nuốt sạch, rồi bạn tưởng tượng ra cái cảnh ở trên gác xép trong truyện ngắn KT, và làm một cú so sánh, thì sẽ thấy, cảnh ở trong truyện KT hung bạo gấp mấy lần của Garcia Marquez:  Hãy tưởng tượng những máu lệ, những sung sướng, đau khổ, những rên xiết quằn quại của cặp trai gái... bị những tiếng cầu kinh, những sợi nhang khói nuốt sạch, không để lại một chút nào cho cái cuộc chiến khốn kiếp đó!

Trong những truyện ngắn hay nhất thế giới, có một, của Nhật, kể câu chuyện, một anh chàng sinh ra, lớn lên học hành thành tài, ra đời, lấy vợ, đẻ con, sống [ngu ngốc] cái cuộc đời bình thường, đầy những hạnh phúc [ngu ngốc] như thế đó, bỗng một bữa, trên đường đi làm, động đất [hình như vậy], phải chạy vội vào một ổ tạm trú. Ở đó, anh gặp một đứa con gái, dơ dáy, bẩn thỉu, thuộc loại ăn xin ăn mày trong thành phố. Trong khi chờ chết, cả hai "hì hục, hăm hở, mê mải.... làm tình" và cho tới lúc đó, anh đàn ông mới hiểu ra được "làm tình" nghĩa là gì, hạnh phúc nghĩa là gì.

Trong những truyện ngắn hay nhất thế giới, có một, của Nhật, kể câu chuyện, một anh chàng sinh ra, lớn lên học hành thành tài, ra đời, lấy vợ, đẻ con, sống [ngu ngốc] cái cuộc đời đầy những hạnh phúc [ngu ngốc] như thế đó, bỗng một bữa, trên đường đi làm, động đất [hình như vậy], phải chạy vội vào một ổ tạm trú. Ở đó, anh gặp một đứa con gái, dơ dáy, bẩn thỉu, thuộc loại ăn xin ăn mày trong thành phố. Trong khi chờ chết, cả hai "hì hục, hăm hở, mê mải.... làm tình" và cho tới lúc đó, anh đàn ông mới hiểu ra được "làm tình" nghĩa là gì, hạnh phúc nghĩa là gì.

Tôi nghĩ, truyện ngắn Em Yêu Anh Không của KT có cái mùi vị hạnh phúc tương tự.
Cho dù là được viết ở hải ngoại, nhưng Em Yêu Anh Không là cũng từ những năm tháng đó mà ra.
Thành thử cái tay "gì đó" dịch ra tiếng Tây, đọc không được!
Đọc không được, làm sao dám dịch?
Vậy mà còn dám dịch, những "của quí" như của DTH?

Có những giây phút, những thời điểm "lịch sử" giầu có vô cùng. Khi phải nhìn lại lịch sử văn học miền nam - lịch sử của đám chúng tôi! - văn học những năm 1960 quả là giầu có vô cùng.
Chỉ với một vài truyện ngắn của nó.

---

Đọc Linda Lê:
Phỏng vấn.
Les Trois Parques