Jen's sister
Nguyễn Quốc Trụ
Sinh
16 tháng Tám, 1937
tại Kinh Môn, Hải Dương.
Quê Sơn Tây (Bắc Việt).
Vào Nam năm 1954.
Học Nguyễn Trãi (Hà-nội),
Chu văn An, Văn khoa (Sài-gòn).
Trước 1975 làm công chức Bưu Điện (Sài-gòn).
Tái định cư năm 1994 tại Canada.
Tác phẩm đã xuất bản:
Những ngày ở Sài-gòn
Tập Truyện
[1970, Đêm Trắng,
do Huỳnh Phan Anh chủ trương]
Lần cuối, Sài-gòn
Thơ, Truyện, Tạp luận
[Văn Mới, Cali. 1998]
Nơi Người Chết Mỉm Cười
Tạp Ghi
[Văn Mới, 1999]
Sẽ xuất bản:
Nơi
Dòng Sông
Chảy
Về Phía Nam
Truyện & Ký
Thảo Trần & Nguyễn Quốc Trụ
Tạp
Ghi Văn Học
NQT
Vô
Kỵ Giữa Chúng Ta
NQT
giới thiệu
Đỗ Long Vân
Nhà xuất bản
Sài Gòn
Nhỏ
Thường xuyên cộng tác với VHNT
trên
lưới.
Ngoại trừ trang Giới Thiệu, những bài viết trên Tin Văn
hầu hết xuất hiện trên
VHNT [Sao Mai]
Bạn đọc có thể truy cập những số báo cũ, nếu
cần chi
tiết về ngày tháng.
Bản quyền thuộc VHNT và tác giả.
Trích đăng, vô vụ lợi,
chỉ cần liên lạc chủ biên
VHNT.
Cần ghi rõ xuất xứ khi sử dụng.
E_mail:
tanvien_sontay@yahoo.com
Lô cốt trên đê làng
Thanh Trì, Sơn Tây
Nhật Ký TIN VĂN II
|
If
a poet has any obligation
toward society, it is to write well. Being in minority, he has no other
choice.
[Hỡi tên thi sĩ kia, hãy làm thơ cho thật hay, nếu như mi có một bổn
phận nào đó đối với đám người đông đảo kia.
Trong thiểu số đếm trên đầu ngón tay, mi đâu có một chọn lựa nào khác?].
J.
Brodsky: To Please a Shadow: Hãy làm Hài Lòng một Cái Bóng
Bởi
vì
văn minh nào thì cũng có hạn, trong cuộc đời của mỗi văn minh, sẽ có
lúc những
trung tâm bị lung lay. Giữ cho không tan rã ra, không
phải là những Xứ Đoài, Xứ Thượng, nhưng mà là ngôn ngữ. Đó là trường
hợp xẩy ra với La Mã, và trước đó, với Hy Lạp. Giữ cho đừng rã ra,
sẽ do người ven biên đảm trách. Ngược hẳn với niềm tin phổ thông, ven
biên không phải là nơi thế giới tận cùng, mà là nơi nó mở bung ra, và
toả sáng.
Because civilisations are finite, in the life of each of them
comes a moment when centers cease to hold. What keeps them at such
times from desintegration is not legions but languages. Such was the
case with Rome, and before that, with Hellenic Greece. The job of
holding at such times is done by the men from the provinces, from the
outskirts. Contrary to popular belief, the outskirts are not where the
world ends - they are precisely where it unravels.
Joseph Brodsky: The Sound of the Tide [Tiếng Triều: Dẫn vào thơ Derek
Walcott, Poems of the Caribean].
... and either
I'm nobody, or I'm a nation.
...
hoặc ta chẳng là ai, hoặc ta là quốc gia.
Derek
Walcott
Viết lớn là
ngồi
xổm lên công chúng. [Bởi chưng] cơn hấp hối của nó là từ trong xương
trong tuỷ mà ra.
[Much great writing has no need of the public dimension. Its agony
comes from within].
Rushdie: Ghi về Viết và Nước.
The year 1989 did not
mark
only the bicentennial of the French Revolution, but also the
centennials of two figures (1) who - each in his own way - knew
how to exploit the hunger of the masses and their vulnerability and
gullibility.
Norman
Manea: Về Những
Tên Hề: Nhà
Độc Tài và Người Nghệ Sĩ.
[Cái năm
1989 không những chỉ kỉ niệm 200 năm Cách Mạng Pháp mà còn kỉ
niệm 100 năm sinh của hai hình tượng; mỗi người một cách riêng, đã biết
khai thác cái đói khát của quần chúng, điểm yếu nhược, và tính dễ mắc
lừa của họ.]
(1): Đó
là Aldolf Hitler, sinh ngày 20 tháng Tư,
1889, và
Charlie Chaplin, sinh trước Hitler đúng 100 giờ đồng hồ [theo bài
viết trên của N. Manea].
Truyện
ngắn Nguyễn Ngọc Tư
Cuốn sách quí giá nhất của tôi,
là tờ
thông hành.
Salman
Rushdie
Trước
30 tháng Tư, đi đâu, Gấu cũng phải thủ đủ ba bửu bối, là thẻ căn cước -
tức thẻ
chứng nhận là một công dân miền nam cộng hòa - giấy chứng nhận hợp lệ
tình
trạng quân dịch, và một cái thẻ nhà báo quân đội. Đúng vào ngày 30
tháng Tư,
sau này, khi phải nhớ lại, Gấu như vẫn còn thấy trước mắt hình ảnh một
người
lính VNCH ở ngay đầu ngõ, anh cởi vội bộ quân phục [Ôi cái cảnh tượng
giã từ
cuộc chiến, nhổ đánh phẹt vào nó, mới đẹp làm sao!], chỉ giữ lại cái
quần xà
lỏn, cái áo thun, và nhập vào đám người nhốn nháo trên đường phố Sài
Gòn. Như
một phản xạ rất ư tự nhiên, Gấu bèn bắt chước, nghĩa là đốt bỏ ngay hai
món đồ
nguy hiểm, chỉ giữ lại tấm thẻ căn cước, như muốn "phân bua" với một
ông VC vô hình nào đó: Trình mí ông, tui chỉ là một phó thường dân.
Sau
ba ngày học tập cải tạo tại chỗ, nghĩa là tại ngay cơ quan Bưu Điện Sài
Gòn,
khi bước ra, Gấu không còn một tờ giấy tùy thân,và sống trong trình
trạng bất
hợp pháp như thế đó, cho đến ngày bỏ chạy quê hương.
[Đúng
ra, là, cho đến ngày nhận tờ giấy ra trại]
Sau
này, khi thi đậu quốc tịch, và được phát thẻ công dân Canada,
Gấu gọi điện thoại về Sài Gòn báo tin cho Bà Trẻ, bà mừng quá, nói: Bây
giờ,
cháu lại là người rồi!.
Nhưng
- đúng như Rushdie hùng dũng tuyên bố ở trên - giây phút sung
sướng nhất,
hạnh phúc nhất và cũng quí giá nhất đối với Gấu, đó là lúc cầm tờ giấy
thông
hành, với cái mác công dân Canada, trình cho tay kiểm tra tại phi
trường, trong
chuyến đi thứ nhất trở lại quê hương Lào, xum họp cùng mấy đứa nhỏ. Đến
lúc đó,
mới thấm câu của Bà Trẻ của tui, bây giờ mi mới lại là người.
Câu
nói của Rushdie, là trong bài viết "Hãy bước qua lằn ranh này". Ông
nói thêm, như tất cả những lời tuyên bố hùng dũng, nó có vẻ cường điệu.
Tờ
thông hành, nói cho cùng, chỉ là một món đồ tiện dụng, lẽ dĩ
nhiên, nó
đòi hỏi một chút chăm sóc nào đó: Đừng để quá hạn, đừng làm hư
hỏng... A
passeport is no big deal.... It's just ID. Một tấm giấy thông hành thì
có ghê gớm
chi đâu, chỉ là một thứ căn cước cá nhân.
Đúng rồi, nó chỉ là một tờ căn cước. Nhưng với Gấu tui, và có thể nói,
với cả
một miền đất, sau ngày 30 tháng Tư, chúng tôi đếch có thẻ căn cước, và
được gọi chung bằng
một từ,
ngụy.
Cho tới khi Gấu tôi có được
tấm thông hành Canada,
Nhân
đây cũng xin được nói lời cảm tạ đất nước đã cưu mang Gấu tui trên mười
năm
trời, kể từ ngày lên máy bay, rời trại chuyển tiếp Panat Nikhom ở Thái
Lan, với
tờ giấy mầu vàng "landed immigrant" [di dân thường trú], vượt hai đại
dương, tới thành phố Toronto, vào đúng một ngày bão tuyết, trận bão
tuyết khủng khiếp nhất kể từ 40 năm, theo như báo chí địa phương lúc
đó, 44 độ âm. Đó là ngày 23 tháng 11 năm 1994.
Trên
mười năm trời, mới thỏ thẻ một lời cám ơn, liệu như vậy là quá trễ
chăng?
Trong
một câu chuyện mà Gấu tôi đọc từ hồi còn nhỏ, [hình như trong tập
"Những
Tâm Hồn Cao Thượng" do Hà Mai Anh dịch từ một tác giá Ý, De Amicis
(?)],
có một cô bé bị câm, được một bác sĩ chữa trị. Một đêm nọ, cô bé trong
lúc cố
tập nói, bất thình lình âm thanh phát ra. Thế là cô bé cứ âm thầm ngậm
những âm
thanh đầu tiên đó, đợi tới sáng, khi vị bác sĩ tới giường cô,
bấy giờ cô mới thốt lên mấy âm thanh mà cô tập nói suốt trong đêm: Con
cám
ơn bác
sĩ.
Trường
hợp của Gấu tôi cũng tương tự như vậy, nhưng không phải những âm thanh
đầu
tiên, mà có thể, cuối cùng, của một người già cảm thấy mình sắp sửa đi
hết cuộc
đời.
"... Một
lần, tôi hỏi
một nhà văn cũng thuộc loại bảnh
của miền
nam nước Mỹ, Eudora
Welty,
rằng liệu Faulkner có giúp bà tí ti nào
không, bà
trả lời, không là không, một tí cũng không. "Cứ như thể có một ngọn núi
to
tổ bố ngay ở bên hàng xóm. Thật cũng tốt, rằng ngọn núi sừng sững ngay
kế bên
như thế, nhưng ‘nó’ chẳng giúp đỡ được gì trong việc viết lách".
Salman
Rushdie": Ảnh Hưởng
Tình cờ
giở một tờ Ngưòi Nữu Ước cũ, Tin Văn gặp một bài viết về nữ văn
sĩ Eudora
Welty này, mà
tác giả bài viết, Claudia Roth Pierpont, gọi là một Phu Nhân Tuyệt Hảo
[a Perfect Lady] của miền nam, một thứ "patron saint" của Mississipi.
Xuất bản cuốn tiểu thuyết đầu tay vào năm 26 tuổi, và trở thành một
"monument", của tiểu bang Mississipi. Giải văn chương Pulitzer, huy
chương Tự Do của tổng thống, tên của bà trở thành tên thư viện thành
phố quê hương, ngày sinh là ngày lễ của tiểu bang... một thứ của hiếm
mà miền nam dâng tặng cho Mẽo quốc [a living exemplar of the best that
a quaint and disappearing Southern society still has to offer].
Chúng ta
tự hỏi tại làm sao Faulkner lại bị quê hương Mẽo của ông ít
đọc. Theo Gấu tôi, lý do là, Faulkner có thể là người đầu tiên la to:
Yankees go home!, và sau này cứ thế vang động trên toàn thế giới, nhất
là vào những ngày chiến tranh Việt Nam, và bây giờ, tại Iraq....
và
để gửi đi từ
phương
này một tiếng nắng reo vì
bạn
cứ hay chào tạm biệt bằng
câu:
“Gửi cho chút nắng Sài gòn”.
Nguyễn thị Khánh Minh: Buổi sáng đọc báo
Đây cũng
là lý do, theo một ông bạn văn của Gấu, giải thích, về trường
hợp Gấu tui xin làm đệ tử Faulkner:Trong tiềm thức của mi,
vẫn ẩn tàng một tên Yankee xâm lược, và mi cảm thấy nhục nhã vì thế,
ngay từ những ngày đầu được nắng miền nam sưởi ấm.
Đây là
điều Rushdie không nhận ra, khi giải thích tại sao Faulkner lại
là ông thầy của nhiều nhà văn, thí dụ như Garcia Marquez, và được rất
nhiều độc giả từ rất nhiều quốc gia trên thế giới tìm đọc: Trừ ở Mẽo.
talawas
bị tường lửa?
Phỏng vấn
giáo sư Trịnh Xuân Thuận
Tưởng
Niệm Roland Barthes
Chúng ta viết
cho ai?
Nếu
đi hết biển
Phỏng vấn Mạc Ngôn
Đọc
"Phong
nhũ
phì đồn"
Phỏng vấn Rushdie
|