|
TLS đọc Áo
Đỏ Tiểu Thư Con Gái Nhà Quan
Monkey brains again
JONATHAN MIRSKY
Qiu Xiaolong
RED MANDARIN DRESS
An
Inspector Chen novel 320pp.
Sceptre.£17.99. 9780340935163
Someone
is murdering pretty
young women in Shanghai,
and only on Thursdays. Chief Inspector Chen Cao prowls the streets and
alleys
of the partly modern city, which vibrates with the quick-buck energy
and glitz
of post-Mao China,
and strays into its older shabbier neighborhoods where the Gang of Four
¸remembered with horror - terrified Mao's enemies during the Cultural
Revolution. Chen, a handsome bachelor, attractive to women but
resistant to
their advances, a connoisseur of live shrimp soup and monkey brains,
and a
scholar of eighth-century literature, is above all a dogged copper.
The murderer dresses his
victims' dead bodies in tight, high-slitted, red silk gowns of a kind
not seen
in Shanghai
for
over forty years. He dumps the corpses in public places where he could
easily
get caught, and seems to have handled them sexually, though without
rape. Panic
begins to spread and the police start to look inept. The upper levels
of the
police department hate scandal, but the officers are as blockheaded as
Conan
Doyle's Inspector Lestrade.
As usual, Chen's pursuit of
the killer takes him through the city's high-rolling restaurants, dance
halls,
and bathhouses, all staffed by lovely available girls; he also visits
the
humble street stalls where he can always find his favorite foods. It is
a
characteristic of the Inspector Chen novels that nearly everyone can
quote
ancient Chinese poetry, while also remembering snippets of clues that
keep
Chen's nose pressed to the scent.
The last quarter of Red
Mandarin Dress, after the pretty young policewoman used as a decoy to
lure the
murderer falls into his clutches, is frightening. During the denouement
with
the chief suspect, Chen uses "cruel food" - a turtle slowly boiling
to death - to help break him down. Qiu Xiaolong, who has lived in the United States
since 1988, has PhD, but his English remains a bit awkward. Somehow
this adds
to the atmosphere.
TLS 25 Tháng Giêng, 2008
*
Tôi
viết để trả thù cho Lưu Quang Vũ…
Gấu đọc, và nhân đang đọc một bài điểm sách về một tay chuyên viết
trinh thám người Hoa, Qiu Xialong, ông
cũng viết như thế, trong thư gửi độc giả: Tặng cho tất cả những người
đã đau khổ vì Mao —“For all those suffered
under Mao.”
Tình cờ Gấu đọc tờ Điểm Sách London, mới biết tới Qiu. Cuốn đầu tay của
ông được coi là số 1, bởi giới báo chí, trong có tờ Báo Phố Tường: Một
trong năm cuốn số 1 của mọi thời!
Nhưng, không phải số 1 về tiểu thuyết trinh thám, mà là về chính trị!
Khen như thế mới bảnh chứ!
Khen cũng bảnh, mà được khen lại càng bảnh!
Một cuốn nữa, trong số năm cuốn số 1, tiểu thuyết chính trị, là Bóng Đêm Giữa Ban Ngày của Koestler!
Cuốn đầu tay của Qiu: Cái chết của
một Nữ Hồng Vệ Binh [tạm dịch, không biết có đúng không cái tít
bằng tiếng Anh, Death of a Red
Heroine].
Cái tít này, là từ cái tít Hồng Lâu
Mộng mà ra, theo người điểm, trên Điểm Sách London, số 18 Tháng
Chạp, 2008, khi đọc cuốn mới nhất của Qiu: Red Mandatin Dress. Ông này, quái,
vì bản đầu tay cho ra lò, cho Tây Phương, là bản dịch tiếng Tây: As before, the
French edition came out first. Ông "còn" là một thi sĩ
*
When
Qiu Xiaolong was a boy in Shanghai,
Red Guards loyal to Mao Zedong ransacked his parents' home. The thugs
took jewelry, books and anything else associated with a bourgeois
lifestyle. But they left a few photo magazines. In one, Qiu saw a
picture of a woman wearing a red qipao, the form-hugging Chinese dress
that became an emblem of capitalist decadence during the Cultural
Revolution.
Decades later, the stirred memory of that photo suggested the plot of
Qiu's Red Mandarin Dress, the
fifth and latest of his popular, Shanghai-set Inspector Chen detective
novels. This time, Qiu's hero, a cop and poet, is on the trail of a
serial killer who dresses his female victims in tailored qipao dresses
— a macabre gesture freighted with political meaning. As in the
previous books, the investigation leads Inspector Chen to a brutal
legacy from the past, for even the most vicious of Qiu's criminals are
victims of China's
bloody history. So, incidentally, are many of the people close to the
author. "My mother had a nervous breakdown at the beginning of the
Cultural Revolution and she never really recovered," Qiu says. "But I
also have friends who suffered even worse things. I'm not saying
they're dead or anything. But they're really ruined. Their life,
dreams, career — gone."
Time
Khi Qiu còn là một đứa trẻ ở Thượng Hải, Hồng Vệ Binh
trung thành với Mao đã lục soát nhà cha mẹ ông. Chúng lấy đi nữ trang,
sách vở, và bất cứ một thứ gì liên quan tới cuộc sống trưởng giả, nhưng
vứt lại vài tờ báo hình. Trong một tờ, Qiu nhìn thấy bức hình một người
đàn bà bận áo xẩm đỏ, thứ áo đặc biệt của người TQ, sau trở thành biểu
tượng của sự sa đọa thoái hoá của tư bản trong thời kỳ Cách Mạng Văn
Hóa.
“Lần đầu nhìn thấy bức hình, tôi sững sờ vì vẻ đẹp,” Qiu nói, lúc này
ông 54 tuổi, trông thư sinh nho nhã như một giáo sư trung học. “Cũng là
tự nhiên khi tôi nghĩ rằng, những con người ở trong những bức hình như
thế này từ một gia đình có gốc rễ trưởng giả, và như thế, chắc là họ đã
chịu đựng rất nhiều đau khổ trong thời kỳ Cách Mạng Văn Hóa. Chuyện gì
đã xẩy ra cho họ.
Nhiều chục năm sau, kỷ niệm về bức hình vẫn khuấy động trí tưởng của
ông, và là nguồn hứng khởi khiến ông viết “Áo đỏ tiểu thư” [tạm dịch
Red Mandarin Dress]
Mẹ tôi sụm xuống, khi Cuộc Cách Mạng Văn Hoá nổ ra, và chẳng bao giờ
hồi phục. Nhưng tôi có bạn bè còn khốn đốn hơn nhiều. Tôi không nói, họ
chết. Nhưng họ hoàn toàn tiêu ma, điêu tàn, huỷ diệt. Đời của họ, mộng
của họ, nghề nghiệp của họ. Đi hết.
Một nhà văn nữ, ra đi từ Miền Bắc, có một loạt bài về một miền đất, khi
nó chưa đi cả, đi hết. Thay vì cái áo dài tiểu thư của một cô xẩm, như
của Qiu, thì là một cái bát cổ.
Thứ dễ vỡ nhất.
Mấy bữa
dính 2 cú bão, rớt, tính đi thăm cố đô Lèo đành nằm chờ, và ngốn hết
cuốn
trên.
Tuyệt cú mèo!
Bestseller, thành ra nhiều tình tiết, lớp lang, có vẻ rườm rà, nhưng ở
trung
tâm, là một câu chuyện tình thê lương, nức nở, đúng thứ của thời đại
chúng ta:
Anh Trương Chi ở đây, là một tên đồ tể, nhờ Cách Mạng Văn Hóa, lên làm
Trùm Đảng
“VC” /TQ, tại một địa phương. Em, mới lớn, dân thành phố, mê Đảng như
điên, đẹp
như tiên, tình nguyện đi về miền quê, sống với nhân dân, gặp tên đồ tể,
làm sao
tha, thế là bị nó hiếp, nó bắt phải làm vợ nó...
Trong khi
đám thanh thiếu niên cùng thời, vỡ mộng, chuồn về thành phố, em hết
đường về...
Cái tít cuốn truyện cũng không dễ dịch, phải đọc mới ồ một tiếng, giống
cái tít
Moon Palace.
*
xiu xiu
Anh Tru xem
phim Xiu Xiu chua ? Cung la mot co be di ve vung que cong tac, muon ve
thanh
pho ma khong ve duoc . Phim do Joan Chen dao dien
Chua coi
Trong truyen Loyal, the luong
lam. Tu tu ke tiep…
Khi nao xem
xong Xiu Xiu, The sent down girl thi nho so sanh xem truyen nao the
luong hon
truyen nao .
Phim duoc
nhieu giai thuong dien anh .
Coi review,
thấy
có khác. Truyện bao quát hơn nhiều. Anh cớm giỏi nghề cớm, nghề văn,
nghề
thơ; những chuyển đoạn, thường là bằng thơ, của, thí dụ, Lý Thương Ẩn,
'gặp đã
khó, xa lại càng khó', ‘kiến nan, biệt diệc nan’...
Vì là truyện trinh
thám, nên còn có băng đảng, xuất cảng người, trùm mafia Á ở Mẽo….
Mấy dòng nhạc sau đây, mà
chẳng tuyệt sao:
"You like to
say you are a grain of sand, / occasionally fallen into my eyes, in
mischief. /
You would rather have me weep by myself / than to have me love you, /
and then
you disappear in the wind / like the grain of sand ..."
White Cloud also quoted a couplet from Li
Shangyin, the bard of star-crossed lovers, whispering in his ear, "It is
difficult to meet and to part, too. / The east wind languid, and the
flowers. She said it to evocative effect
as the song was coming to a stop, her hand lingering in his.
He chose to
comment on the poem, "A brilliant juxtaposition of an image with a
statement, creating a third dimension of poetic association."
"Isn’t that
called Xing in the Book of Songs?"
Xing does
not specify the relationship between the image and the statement,
leaving more
room for a reader's imagination,” he expounded. He had no problem
talking to
her poetry.
“Thank you.
You're really special."
'"Thank
you. You're marvelous," he echoed in his best-dancing-school manner,
bowing before he moved back to the sofa.
["Anh nói anh như hạt cát vô tình lạc vào
mắt em/Thà anh làm em khóc,
thay vì làm em thương anh/ rồi anh bỏ đi như hạt cát bay theo gió.."
Rồi Bạch Vân thì thầm vào tai anh, dòng thơ của Lý Thương Ẩn, thi
sĩ của những cặp tình trắc trở, Gặp
nhau đã khó, xa nhau lại càng khó/Gió đông
rên rỉ khiến lá rụng…
Chàng cớm bèn lèm bèm về mấy dòng thơ, “một hình
ảnh/ một nhận xét,
đặt kế bên nhau mới đẹp làm sao, và từ đó tạo ra chiều thứ ba cho kết
hợp thi
ca’"....
Cái này gọi là Xing, trong Kinh Thi, phải không?
Xing không xác
định liên hệ giữa hình ảnh và nhận xét, để dành
chỗ cho sức tưởng tượng của người đọc..
Anh cớm Chen này phán về
thơ hay hơn Thầy Cuốc, theo Gấu!]
Cái
làng cô bé 'văn công trung kiên' tới sống, tới thời kinh tế thị trường,
đa số
xuất cảnh theo diện mafia... làm Gấu nhớ đến một làng hình như ở gần
Huế thì
phải, cũng đi hết, còn leo teo vài người ở lại, sống bằng tiền từ nước
ngoài
gửi về, như những người giữ đền, nhang khói hồn ma, ‘chết trong cuộc
chiến và
sống chẳng biết ngày nào về’...
Cô
gái này bảnh hơn Xiu Xiu nhiều. Cô không hề có ý nghĩ trở về lại
thành
phố, dù gia đình hết sức năn nỉ.. Là một nữ văn công chuyên trình diễn
màn múa
giống như người Việt mình múa nón, trên nón có chữ, tất cả xếp lại
thành lời
chào mừng, thề một lòng một dạ với Bác Mao, cái tít cuốn truyện là vậy,
A Loyal
Character Dancer. Cô được coi là 'nữ hoàng', 'queen' của Đội múa.
Anh cớm mê thơ, và nhờ mê thơ mà phá được vụ án, cùng với cộng tác
viên, partner,
là một nữ cảnh sát Mẽo, có nhiệm vụ qua TQ đưa cô gái qua Mẽo, gặp lại
anh
chồng đồ tể, Trùm VC/TQ ngày nào, khi thất sủng, chuồn qua Mẽo, làm
găng tơ,
đầu thú FBI, tình nguyện tố cáo Trùm băng đảng Mafia Á, với điều kiện
phải cho
cô vợ của anh qua Mẽo đoàn tụ, mặc dù anh ta chẳng yêu thương gì vợ...
A Loyal
Character Dancer có một kết thúc có hậu, không ‘thê lương’: người nữ
văn
công, ‘tiếng hát át tiếng bom’ của TQ được cứu chuộc nhờ thơ ca, và qua
nó, là
mối tình thuở học trò, khi cô còn đang ở đỉnh cao của danh vọng, một Nữ
Hồng Vệ
Binh trung kiên, một nữ hoàng nhan sắc… Và người yêu cô, thầm lén, lẽ
dĩ nhiên,
là con của một tay thuộc phía kẻ thù của nhân dân. Cái đoạn 'kể trong
đêm khuya' sau
đây, của anh chàng si tình, là một trong những trang đẹp nhất của cuốn
truyện:
Liu entered
high school in 1967, at a time when his father, an owner of a perfume
company
before 1949, was being denounced as a class enemy. Liu himself was a
despicable
"black puppy" to his schoolmates, among whom he saw Wen for the first
time. They were in the same class. Like others, he was smitten by her
beauty,
but he never thought of approaching her. A boy from a black family was
not
considered worthy to be a Rep Guard. That Wen was a Red Guard cadre
magnified
his inferiority. Wen led the class in singing revolutionary songs, in
shouting
the political slogans, and in reading Quotations from Chairman Mao,
their only
textbook at the time. So she was real: more like the rising sun to him,
and he
was content to admire her from afar.
That year
his father was admitted to a hospital for eye surgery. Even there,
among the
wards, Red Guards or Red Rebels swarmed like raging wasps. His father
was
ordered to stand to say his confession, blindfolded, in front of
Chairman Mao picture.
It was an impossible task for an invalid who was unable to see or move.
So it
was up to Liu to help, and first, to write the confession speech on
behalf of
the old man. It was a tough job for a thirteen-year-old boy, and after
spending
an hour with a splitting headache, he produced only two or three lines.
In
desperation, clutching his pen, he ran out to the street, where he saw
Wen
Liping walking with her father. Smiling, she greeted him, and her
fingertips
brushed against the pen. The golden top of the pen suddenly began to
shine in
the sunlight. He went back home and finished the speech with his one
glittering
possession in the world. Afterward, he supported his father in the
hospital,
standing with him like a wooden prop, not yielding to humiliation,
reading for
him like a robot It was a day that contained his brightest and blackest
moment.
Their three
years in high school flowed away like water, ending in the flood of the
educated youth movement. He went to Heilongjiang Province with a group
of his
schoolmates. She went to Fujian by herself. It was on the day of their
departure, at the Shanghai railway station, that he experienced the
miracle of
his life, as he held the red paper heart with her in the loyal
character dance.
Her fingers lifted up not only the red paper heart, but also raised him
from
the black puppy status to an equal footing with her.
Life in
Heilongjiang was hard. The memory of that loyal character dance proved
to be an
unfailing light in that endless tunnel. Then the news of her marriage
came, and
he was devastated. Ironically, it was then that he first thought
seriously
about his own future, a future in which he imagined he would be able to
help
her. And he started to study hard.
Like others,
Liu came back to Shanghai in 1978. As a result of the self-study he had
done in
Heilongjiang, he passed the college entrance examination and became a
student
at East China Normal University the same year. Though overwhelmed with
his
studies, he made several inquiries about her. She seemed to have
withdrawn.
There was no information about her. During his four years at college,
never
once did she return to Shanghai. After graduation, he got a job at
Wenhui
Daily, as a reporter covering Shanghai industry news, and he started
writing
poems. One day, he heard that Wenhui would run a special: story about a
commune
factory in Fujian Province. He approached the chief editor for the job.
He did
not know the name of Wen's village. Nor did he really intend to look
for her.
Just the idea of being somewhere close to her was enough. Indeed, there's no story without coincidences.
He was shocked when he stepped into the workshop of the factory.
After the
visit, he had a long talk with the manager. The manager must have
guessed
something, telling him that Feng was notoriously jealous, and violent.
He
thought a lot that night. After all those years, he still cared for her
with
unabated passion. There seemed to be a voice in his mind urging: Go to her. Tell her everything. It may not
be too late.
But the
following morning, waking up to reality, he left the village in a
hurry. He was
a successful reporter, with published poems and younger girlfriends. To
choose
a married woman with somebody else's child, one who was no longer young
and
beautiful-he did not have the guts to face what others might think.
Back in
Shanghai, he turned in the story. It was his assignment. His boss
called it
poetic. "The revolutionary grinder polishing up the spirit of our
society." The metaphor was often quoted. The story must have been
reprinted in the Fujian local newspapers. He wondered if she had read
it. He
thought about writing to her, but what could he say? That was when he
started
to conceive the poem, which was published in Star magazine, selected as
one of
the best of the year.
|
|