WESTMINSTER (VB) -- Hơn 120 người đã dự buổi Tưởng Niệm Thanh Tâm Tuyền đêm Thứ Năm 30-3-2006 tại Phòng Sinh Hoạt Nhật Báo Việt Báo.
Trong buổi lễ thân tình và cảm động, các nghệ sĩ và thân hữu vùng Nam California đã cùng nghe lại một số bài thơ của thi sĩ Thanh Tâm Tuyền, một số ca khúc phổ thơ ông bởi Cung Tiến và Phạm Đình Chương, và lời kể về các kỷ niệm với nhà thơ quá cố từ các thân hữu.
Trong vai trò người điều hợp, nhà thơ Đỗ Quý Toàn, tức nhà bình luận Ngô Nhân Dụng, đã hướng dẫn một cách linh động, không theo chương trình nào có sẵn, nhưng đã mời được nhiều nghệ sĩ lên kể về thời quá khứ nhà thơ Thanh Tâm Tuyền và các kỷ niệm với các ca khúc, bài thơ của ông -- trong đó, ông Toàn kể về nguyên do vì sao nhà thơ chọn bút hiệu “Thanh Tâm Tuyền,” và nhắc rằng chuyện kể này bí mật “giữa trong phòng này thôi.”
Trong những người tham dự có các nhà báo, nhà thơ, ca sĩ, nghệ sĩ và thân hữu như Đỗ Quý Toàn, Huỳnh Hữu Ủy, Đỗ Việt Anh, Trịnh Cung, Kiều Chinh, Nhã Ca, Trần Dạ Từ, Lê Bi, Nguyễn Hương, Phan Quốc Sơn, Nguyễn Chí Kham, Bùi Mạnh Cường, Nguyễn Xuân Nghĩa, Thái Thanh, Mai Hương, Quỳnh Giao, Lệ Thu, Phạm Phú Minh, Đông Duy, Nguyễn Ngọc Chấn...
Kiều Chinh kể về lời nhà văn Mai Thảo khi nói là chỉ yêu thơ Thanh Tâm Tuyền và Tô Thùy Yên.
Thaí Thanh đã hát “Đêm Màu Hồng,” ca khúc do Phạm Đình Chương phổ thơ Thanh Tâm Tuyền. Bài này là bài mở đầu và cũng là bài kết thúc dùng cho vũ trường Đêm Màu Hồng ở Sài Gòn hơn 30 năm trứơc. Ca sĩ Thái Thanh kể rằng thường thì sinh nhật Thái Thanh làm ở Đêm Màu Hồng, và nhà thơ Thanh Tâm Tuyền thường tới dự, gọi nữ ca sĩ ra mà nói, “Bạn tôi ơi, chúc sinh nhật vui vẻ nhé, nhớ hát nhiều nhiều cho chúng tôi nghe nhé...”
Nhà văn Thảo Trường đang nằm bệnh, không tới được, đã gửi một bài viết để nhờ Trần Dạ Từ đọc cho đêm Thanh Tâm Tuyền, trong đó nói rằng CSVN chỉ có thể giam được đại úy Dzư Văn Tâm, nhưng không thể nào giam nổi nhà thơ Thanh Tâm Tuyền.
Nhà báo Đông Duy lên kể chuyện từ thời xứ Bắc, khi quen với Chất, em của Thanh Tâm Tuyền, và rồi vào Nam cũng gặp lại.
Ca sĩ Lệ Thu được mời hát bài Dạ Tâm Khúc, một bản nhạc được Phạm Đình Chương phổ từ thơ Thanh Tâm Tuyền. Chị kể thời còn ở Sài Gòn, cứ nhầm “đưa em vào quán rượu” lại hát thành “đưa em vào quán trọ” và một lần được nhà thơ ghé tai vừa chỉnh vừa đùa... Đó cũng là những dòng thơ và dòng nhạc bất tử:
Đi đi anh đưa em vào quán rượu
Hay nửa đêm Hà Nội
Ôm em trong tay mà đã nhớ em ngày sắp tới ...
Tiếp theo, ca sĩ Quỳnh Giao hát bài Lệ Đá Xanh, do Cung Tiến phổ thơ Thanh Tâm Tuyền. Ca sĩ nhắc một kỷ niệm khi hát bài này năm 17 tuổi, đã nói với Thanh Tâm Tuyền, “Thưa chú, về già chắc chú đau lòng mà chết vì bài này toàn là khóc không thôi...”
Rồi tới ca sĩ Mai Hương kể về từng làm học trò Thầy Tâm, khi học năm Đệ Tứ (lớp 9 bây giờ) ở Trung Học Nguyễn Bá Tòng. Sau đó, 3 ca sĩ Thái Thanh, Mai Hương, Quỳnh Giao hợp ca bản “Ngợi Ca Tình Yêu,” nhạc Phạm Đình Chương phổ thơ Thanh Tâm Tuyền.
Nhà báo Bùi Bảo Trúc và nhiều người khác cũng lên kể về nhà thơ quá cố.
Đặc biệt, Đỗ Quý Toàn nói về trường hợp nhà văn Võ Kỳ Điền, một học trò cũ của Thanh Tâm Tuyền thời trung học Nguyễn Trãi, Thủ Dầu Một (sau này là Bình Dương). Lá thư họ Võ kể những kỷ niệm cảm động, bùi ngùi.
Thanh Tâm Tuyền có một vị trí đặc biệt và độc đáo trong văn học Việt Nam -- một nhà thơ lớn, một nhà văn dị thường, một người đi đầu cho phong trào Thơ Tự Do. Nhưng trước hết, Thanh Tâm Tuyền đã dùng đời mình để nói lên khát vọng sống tự do, khát vọng sáng tác tự do... ông đã đau cái đau của người sinh viên Budapest khi xe tăng Liên Xô tràn vào, rồi ông đau nỗi đau của toàn dân Việt bị áp bức khi vác nứa trong trại tù CS, và rồi ông đã chứng tỏ được không một gông xiềng nào buộc được người thi sĩ. Luôn luôn.
Nơi trong mắt nhà thơ
vang vang trời vào xuân...