Nguyễn Quốc Trụ
phụ trách
TƯỞNG NIỆM
|
Ngô-Sắc
Bùi Giáng một kỷ niệm
Tui
kêu ông Bùi Giáng bằng anh và ông ấy kêu tui bằng em, đó là khi ông
ấy tỉnh. Khi ông ấy không tỉnh mấy, thì ông ấy có thể kêu tui bằng đủ
thứ chữ ông ấy có được trong đầu, nhưng thường thì các chữ ni hổng tìm
thấy trong tự điển.
Ông
Bùi Giáng là một nhà thơ lớn. Ai cũng nói vậy và tui yên trí
phải là vậy. Thơ văn thì tui hổng rành. Tui nói thế hổng phải vì khiêm
tốn, đức tính ni tui vẫn bị chê là thiếu hụt trầm trọng. Ðọc thơ ông
tui thấy nó vầy vậy. Cái chuyện vầy vậy thì cũng có ngay trong cả Kiều,
mà Kiều thì đã được xưng tụng là thiên tuyệt cổ lưu truyền. Hồi còn đi
học, tui được nghe hỏi: Trong mấy ngàn câu Kiều có được bao nhiều câu
hay? Tui ấm ớ và bí lù. Rồi cái người hỏi ấy mới dạy tui rằng: Những
câu hay đã được trích dẫn cho hậu thế học hỏi và nghiền ngẫm liên tu
bất tận, thế nên người ta tạm quên đi những câu dở, cũng có đấy và còn
rất nhiều nữa là khác. Má ơi, tui chỉ lập lại thôi nghe, cái người dạy
tui ấm ớ đã cỡi hạc về trời mất rồi.
Xin
trở lại với thơ văn ông Bùi. Tui được ông dúi cho rất nhiều thơ
và sách. Xui xẻo là lúc đó tui trẻ người non dại, đọc mà thường đực ra
hổng hiểu gì! Ba mươi năm sau đọc câu Ðếm là diệu tưởng đo
là nghi tâm
thì thú thật tui cũng vẫn chưa hiểu mấy, nên cũng hổng rõ nó có giá trị
văn chương không ngoài cái giá trị triết học - thì đã nói tui hổng rành
thơ văn - thế nhưng đọc những câu như Em đi để lại đôi
dòng, lá rơi có dội ở trong sương mù hay Biển dâu sực tỉnh
giang hà, còn sơ nguyên mộng sau tà áo xanh thì thiệt tim tui nó
đập cà thụi cà thụi, rồi thinh không nó thổn thức!
Ông
Bùi nhỏ con và gầy guộc. Ông cao cỡ thước rưỡi là cùng. Tui nói
thế vì tui đứng ngang tầm với ông (nhưng leo lên bàn cân thì tui hơn
ông tới năm kí lô lận). Bao nhiêu răng cỏ của ông nó rủ nhau đi nghỉ hè
dài hạn hết cả, dòm ông trệu trạo ăn uống thiệt thương hết sức. Mà ông
ăn thì hổng nhiều, ông đi nhiều hơn, thế nên người ông lúc nào cũng
thanh cảnh là vậy. Có lần tui dỡn với ông, hẹn sẽ bầu rượu nắm nem theo
ông giang hồ cho có bạn, rồi ông tưởng thiệt và đã đứng chờ tui trước
cửa suốt 48 tiếng liền. Chừng hay ra, tui biết là mình đã quá trớn.
Ông
Bùi lăng xăng, nhưng lăng xăng theo kiểu hiền lành. Vụ giỏi
giang uyên bác của ông thì có thiệt đó. Ông tự học tiếng Ðức để đọc
sách triết học rồi bình giảng ngon lành - triết thì tui hổng rành thế
nên hổng nhớ sách tên chi - ông còn cặm cụi định làm quyển tự điển
Ðức-Việt nữa, nhưng sự việc hổng thành vì thiếu tài trợ của Viện văn
hóa Goethe, lý do hổng rõ. Ông goá vợ sớm và rồi cũng chẳng tục huyền -
ngu chi mà tục huyền! - Ðường sự nghiệp công danh của ông thì thiệt tui
cũng hổng rành lắm.
Có
một dạo tui gặp ông Bùi rất thường, do lương tâm bổn phận vậy
mà. Chuyện chi ông kể tui cũng ậm ừ cho qua vì nó thiếu đầu thiếu đuôi
không rành rẽ. Riêng có chuyện ni thì tui hiểu, nên rồi cứ nhớ mãi. Xin
kể lại cùng các bạn như một kỷ niệm với thi nhân :
Một
sáng ông Bùi thinh không biểu tui cởi giày cởi dép ra cho ông
dòm cẳng. Thì có sao. Xong rồi ông biểu tui kéo ống quần cho ông dòm
bắp vế. Thì cũng có sao. Ông chê tui chân chi mà nhỏ xíu như đàn bà
Tàu. Ông hỏi: Bộ nị có máu ba tàu trong người ha? Rồi ông biểu tui kéo
quần cao lên nữa để ông dòm bắp đùi. Tui hỏi dòm làm chi, ông nói xem
tướng chân thì phải xem cho đủ. À ông Bùi đang xem tướng. Thì cũng vẫn
chưa sao. Xui là hồi đó còn đang mode quần ống túm, mà cái bắp vế tui
nó lại thuộc hạng người cày có ruộng, thế nên cố gắng cách mấy quần kéo
cũng hổng lên. Ông Bùi nói: vậy thôi cởi quần ra đi, em có bận xì líp
mà ha? Tới đây thì tui thấy có sao nên không dám, tui hẹn ông bữa khác
mặc mini-jupe cho ông tha hồ coi đùi.
Rồi
ông lại lan man chuyện nọ xọ chuyện kia không ngớt, rồi cách
chi đó hổng rõ ông nhảy sang bàn đề về lời nói. Ông nói vầy nè: Lòng
người như đại dương, sâu thì thăm thẳm, rộng thì mênh mông. Nói lời đau
lòng như ném chiếc kim vào chốn không cùng ấy, sau có muốn lấy lại thì
cũng chẳng biết đâu mà tìm! Tui nghe mà lặng người. Ngay kể từ lúc biết
ông, tui chưa bao giờ thấy ông nói câu chi nghe cho được, thế nên bụng
cũng có ý coi thường. Bấy giờ mới hay đằng sau những cơn địa chấn là cả
một khu vườn tư tưởng mênh mông huyền hoặc. Tiếc rằng giao tình giữa
tui và ông có ngắn ngủi, tui ra ngoại quốc lúc ông trở bệnh nặng, từ
biệt nhau mà ngó bộ ông chẳng hiểu tui nói gì!
Lúc
nghe người nhà báo tin ông qua đời tui buồn vui lẫn lộn. Vui vì
ông đã "trở về", buồn vì ông không còn nữa. Tài hoa thường mệnh bạc ha,
nhưng xài câu này cho ông ngó bộ trật lất. Tài hoa thì có đấy, nhưng
mệnh bạc thì không. Ông sống tới trên 70. Thất thập cổ lai hy, còn muốn
chi nữa. Mà hơn nửa phần sau cuộc sống, ông ...thây kệ mẹ đời, ông vui
như tết! Thoạt đầu tui phàn nàn là ông chết có một mình, sau ngẫm nghĩ
lại thấy y hình không phải thế. Biết đâu khi ấy dám ông có Nàng Thơ bên
cạnh vuốt mắt và nhỏ lệ ân tình. À, cái tình của ông với Nàng, nó là
mối tình đầu và nó lớn lắm lận! Thế nên chắc chắn Nàng đã ở bên ông, dù
sao nghĩa tử cũng là nghĩa tận.
11.10.2003
©
2003 talawas
|