Note: Khi ông anh nhà thơ của Gấu chưa đi xa, nhân vớ được 1 bài tên NYRB, phạng Malraux tơi bời, của tay Simon Leys, Gấu bèn chơi luôn, đi một đường trên tờ Văn Học của NMG.

Ông chủ báo thú quá, [người đã từng khệ nệ mang bộ SCML, [hay MBD] đến tặng TTT, nhân lần ông ghé thăm 1 ông bạn của ông, tại Tiểu Sài Gòn, nhưng TTT, khi ra về, vờ luôn bộ sách, chắc là nặng quá, ông ngại cầm về!], bèn cho đăng liền.
Người thú, vì chưa có ai dám dùng từ nặng nề như thế để chỉ ông anh của Gấu, “trí thức làm dáng”, mà lại là chính thằng em của ông!
Một mũi tên bắn tới hai con chim: “Trí thức làm dáng” là từ TTT dùng để phạng Mặc Ðỗ, khi đọc Siu Cô Nương.
Sau Mặc Ðỗ lại dùng đúng những từ này, để đập TTT, qua hình ảnh 1 số nhân vật trong Ung Thư.
Gấu nhớ ông chủ chi địa nhận xét, trong cả hai trường hợp [TTT & MD] thì đều đúng cả.

@ NMG's 1998

Điểm và Diện là vấn đề "sinh tử" của văn chương, nếu quan niệm văn chương chỉ là một cõi giả tưởng, và nó chỉ khả hữu, khi bám vào một "điểm" hiện thực. Cõi Thiên Thai của Lưu Nguyễn chỉ có ý nghĩa, khi hai chàng trở về trần, và không thể quay lại. Có lần người viết đã dùng hình ảnh Tôn Ngộ Không - đằng vân du ngoạn khắp mọi cõi ta bà, rồi "tè" một phát mà vẫn chưa ra khỏi miếng đất của quê hương - để nhấn mạnh đến tính hiện thực ở trong văn chương. Georg Lukacs coi tiểu thuyết là dạng văn học chủ yếu của một thế giới mà con người không cảm thấy ở nhà và cũng không cảm thấy hoàn toàn xa lạ với nó, và cái việc trở về trần, hành động "tè" một phát, là bắt buộc phải có, bởi vì đây là lúc ý thức tiểu thuyết gia vượt ý thức nhân vật để trở về đời sống thực. Trong "Kẻ Xa Lạ" của Camus, khi nhân vật Meursault bắt buộc phải giải thích, tại sao tiếp tục xả hết băng đạn vào người Ả Rập ở trên bãi biển - bởi vì nắng làm chói mắt - thì đó là "diện" (tiểu thuyết), nhưng khi anh "mở lòng mình ra lần đầu tiên trước vẻ xa lạ dịu dàng của cõi đời", thì đó là "điểm" (hiện thực). Như vậy, nếu coi đoạn mở truyện là "giả", ở cả "Tình Ca", và "Gió Ngược", thì chính thân chuyện mới là "thực".

Điểm và Diện, là thuật ngữ Gấu Cà Chớn chôm của VC, đâu là “điểm” đâu là “diện”, trong 1 chiến dịch giết Mỹ Ngụy của chúng, thí dụ. Nhưng Gấu sử dụng giống như 1 ẩn dụ, về liên hệ giữa giả tưởng và hiện thực, nào Lưu Nguyễn Về Trần, nào Điểm Vượt, Điểm Đảo.
Nếu Diện là Thực, thì Điểm là Ảo, hay ngược lại.

Bếp Lửa của TTT có thể coi như…  Ảo, và chỉ biến thành Thực, bằng 1 câu nói thật cải luơng, ở cuối truyện, “từ phía bên ngoài”, phiá “người dưng” [Tâm lúc đó biến thành 1 tên xa lạ, ngoài lề rồi],  "Anh yêu quê hương vô cùng và anh yêu em vô cùng", và nó càng cải luơng bao nhiêu, thì càng rõ lên cuộc sống “đi hay ở đều là chọn lựa chết người, “đi lên Rừng theo Ông Cụ [Bác Hát], thì cũng như đánh đĩ”… của nhân vật tên Tâm ở trong Hà Nội, đúng thời kỳ xẩy ra cuộc di cư vĩ đại, và, cũng cực kỳ thê lương.

NMG có lần tâm sự với Gấu, cứ mỗi lần tôi cho nhân vật của mình cao giọng dậy đời, giảng triết lý, suy tư... là cảm thấy ngượng nghịu. Đúng như thế. Nhân vật tên Tâm trong Bếp Lửa lừ đừ phán, Thượng Đế mà có hạ cố xuống làm người thì cũng đếch làm được cái chó gì, và cũng sẽ chỉ có 1 cách bỏ chạy, “thoát ra với sự thất bại”. Một nhân vật như thế, thì lại phải thốt ra 1 câu cải lương như trên thì mới xứng! (1)
GCC sở dĩ coi trọng nhạc Sến, là cũng theo nghĩa đó. Cái thứ ngưòi mà không thể gột hình ảnh Tướng Loan ra khỏi đầu, thì làm sao thưởng thức được nhạc Sến, chuởng Kim Dung?

Nhưng đến đây, 1 vấn nạn xẩy ra: Liệu cuộc di cư 1954 tiên tri cuộc bỏ nước ra đi sau 30 Tháng Tư 1975, của dân Mít?

Nhà làm phim thần sầu Nhựt, Kurosawa, cũng sử dụng 1 kỹ thuật như thế, trong phim The Quiet Duel, câu chuyện 1 vị thầy thuốc trẻ, dính bịnh chết người khi săn sóc một thương binh, và đành phải nói Không với… BHD của mình, hà hà.
Rồi Hemingway cũng sử dụng, khi cho nhân vật của mình, từ chiến trường trở về, mất mẹ chim, đành để cô bồ đi tìm tình yêu ở những “giai” lạ!
Và như thế, Điểm và Diện lại còn nói chuyện, sau chiến tranh, thằng cha nào [đạo đức, con người, tình cảm….] còn nguyên là có vấn đề: Làm sao viết như đếch có gì xẩy ra, là vậy!

(1)

Trong Bếp Lửa, Thanh Tâm Tuyền đã để cho một nhân vật nói lên nhận định về tôn giáo: một khi nhập thế trong xác phàm, thần thánh cũng phải chịu đựng, như bất cứ một con người nào, mọi thảm kịch của nhân gian, triết hiện sinh gọi là những hoàn cảnh hữu hạn, và chỉ thoát ra bằng sự thất bại. Tư tưởng này có thể coi như chung cho các đa số các nhà văn hiện sinh tuy cách phát biểu mỗi người một khác. Sartre: Con người bị kết án phải tự do. Camus: Phải tưởng tượng Sisyphe hạnh phúc. (Sisyphe là nhân vật trong thần thoại Hy Lạp, bị tội vần đá lên núi. Gần tới đỉnh núi, hòn đá lăn xuống, và Sisyphe lại vần đá tiếp.)

Lại nói chuyện hiện thực. Bài thơ Tây Tiến thần sầu như thế, mà bị ông nhà thơ Trần Hoài Thư lôi ra nhìn bằng cái kính hiện thực. Đọc bài viết của THT thì mới thương hại quá thể cho thơ [bài Tây Tiến] và cho nhà thơ [Quang Dũng].
Cũng vẫn bằng con mắt “hiện thực”, thêm kinh nghiệm “thám báo”, ông nhìn văn chương Miền Bắc, qua những Dương Thu Hương, Bảo Ninh, khi họ viết về lính Miền Nam. (Blog THT)

Nhà văn thì dính dáng gì đến…  hiện thực? Nếu có dính dáng, thì chỉ đám nhà văn VC, làm sao lại chê chúng, mà lại khen, cũng thứ văn chương đó?

Văn chương là giả tưởng. Chỉ là giả tưởng mà thôi. NMG đã lầm lẫn 1 cách tệ hại, đến vi phạm đạo đức văn học, khi bệ ngay 1 ông có thực vô tiểu thuyết của mình, là vậy.
Jane Austen, ngồi ở Anh, phịa ra cả 1 thế giới, đến nay vẫn có người đọc, là sao?
Vả chăng, cái nhìn của THT về đám nhà văn Miền Bắc, qua những mô tả sai lầm về lính Miền Nam, thí dụ, là 1 cách đọc thiển cận, theo tôi.  Giá trị của tác phẩm của họ đâu có vì những chi tiết sai sót, lầm lẫn đó mà…  giảm đi?

Đọc văn chương Miền Bắc, theo tôi, nên đọc bằng cái kính của Said, khi ông đọc văn chương mũi lõ, thời còn thuộc địa, bởi vì chúng ta phải “thành thực mà nhận ra”, văn chuơng Miền Bắc cũng là 1 thứ văn chương thực dân, khai hoá.

Đây là cách mà Gấu đọc họ, trong bài viết về Võ Phiến:

Văn Học Tổng Quan của Võ Phiến, đoạn nói về nhà văn Miền Bắc thoắt chốc vào Nam ra Bắc, dưới những bút hiệu khác nhau, rồi giả dụ Miền Nam cũng làm như vậy, là quá tếu và không hiểu cả hai miền, còn hạ giá (hay quá đề cao?) nhà văn Miền Nam. Bởi vì, văn chương Miền Nam, bản chất của nó, không mắc mớ gì đến tinh thần chiếm đoạt, tranh ăn thua, còn Miền Bắc, vẫn nằm trong dạng khai hoá, vẫn tự coi như là quyền năng chính thống, theo kiểu, cần dậy cho mày một bài học, và phải trả bằng xương máu, bằng đất đai: Đấy là ý nghĩa của nhiệm vụ khai hoá! Một cách nào đó, nếu chúng ta nhìn ra tương quan dây mơ dễ má, giữa Cách Mạng Pháp, và chủ nghĩa Cộng Sản, cùng lúc chúng ta nhận ra tính thực dân của văn học hiện thực xã hội chủ nghĩa: đây vẫn là một thứ văn chương quyền lực. Nhìn theo cách thế đó, chúng ta còn nhận ra tính giai đoạn của dòng văn chương phản kháng ở trong nước. Nó phải qua đi, để lộ ra con người với ngôn ngữ, những lời nói lành lặn của nó... (1)

Wachtel: Ông còn đưa ra một nhận định rất khó nắm bắt, theo đó, tiểu thuyết và sự tạo thành đế quốc đã mắc míu với nhau, không thể nào gỡ ra được; rằng tiểu thuyết không giản dị chỉ là phản ảnh điều gì đang xẩy ra, nhưng chủ nghĩa đế quốc và tiểu thuyết, một cách nào đó, đã hỗ trợ lẫn nhau.

Said: Đây là một nhận định khá xa vời, nhưng tôi nghĩ, nó thực.

Wachtel: Làm sao chúng hỗ trợ cho nhau?

Said: Cuốn tiểu thuyết Anh có giá đầu tiên là "Lỗ Bình Sơn phiêu lưu ký (Robinson Crusoe)". Và "Robinson Crusoe" sẽ không thể hiểu được nếu thiếu cuộc truy tìm săn đuổi mang tính đế quốc. Lỗ Bình Sơn rời Anh quốc, bị đắm tầu, thấy mình ở trên hoang đảo, và chỉ trong vài ngày, vài trăm trang tiểu thuyết, anh ta trở thành ông chủ tất cả những gì quanh anh ta. Và sau đó, bạn nhận ra một điều là, những gì hoang đảo đã làm cho anh ta, cho phép anh ta tạo dựng một thế giới riêng của mình. Nói một cách khác, chủ nghĩa đế quốc, như ở mức độ như thế, đã liên hợp với một phương hướng sáng tạo nào đó. Sau này, vào cuối thế kỷ 19, John Seely nói, rằng sự kiện trung tâm Anh Quốc, sự kiện trung tâm văn hóa Anh, căn cước Anh, nó là: bành trướng. Điều này không đúng, đối với mọi xã hội. Nhận định của tôi là: trong thế kỷ 19 và 20, Anh quốc, tự thân nó, đã là một cái gì thật độc đáo. Ý nghĩ thật lạ đời: bạn đang ngồi ở London - hãy giả dụ bạn có một căn phòng nho nhỏ ở Hampstead - và buổi sáng, thức dậy, bạn nói: "Ta kiểm tra cuộc sống của hàng trăm con người", bởi vì mỗi một người Anh kiểm tra một trăm, hoặc trăm rưởi con người khác, nếu so dân số Anh và dân số Ấn- độ, nơi họ chiếm đóng trên ba trăm năm năm. Sự kiện đó, cộng thêm sự kiện này: chưa có một xã hội Tây phương nào giữ được tính cha chú (kiểm tra, chiếm đóng) liên tục như thế, trong truyền thống đế quốc, ngoài Anh quốc ra. Và sự liên tục không bị bẻ gẫy này còn là của chuyện viết văn, viết tiểu thuyết. Không có tiểu thuyết Ý trước 1860, hay 1870. Không có tiểu thuyết Đức, cho mãi đến sau 1870. Với một vài ngoại lệ, không có tiểu thuyết Tây-ban-nha, ở thế kỷ 19. Tôi đang nói về sự liên tục. Theo hầu hết các nhà sử gia, tiểu thuyết Anh bắt đầu với những người như Defoe vào ngay đầu thế kỷ 18 và cứ thế tiếp tục, không gẫy khúc, qua thế kỷ 18, 19 và 20.

Wachtel: Nhưng như vậy là ông đặt nặng vấn đề nhân quả (causality), trong khi ở đây, chỉ là vấn đề đồng thời (synchronicity)?

Said: Không, tôi không nói về nhân quả, mà về đồng hành (accompaniment). Tất cả những tiểu thuyết gia lớn của thế kỷ 19 đều nhắc nhở tới những sự kiện chiếm đóng thuộc địa, thí dụ như di dân tới những nơi chốn như là Úc, Hoa Kỳ hay Phi Châu. Cũng như vậy, tuy ở mức độ thấp hơn, là Pháp. Nhận định của tôi là như thế này: Sự kiện chiếm đóng thuộc địa đã tác động lên trí tưởng tượng, gây hứng khởi, và là một phần trong cấu tạo căn cước cá nhân. Hầu hết tiểu thuyết thực sự chỉ là sáng tạo ra một căn cước giả tưởng, tôi là ai? Thí dụ, tôi là Pip, trong "Great Expectations" ("Hoài Bão Lớn", tác phẩm của Dickens, CTND), hay là Tom Jones, đứa con hoang. Người ta thấy anh ta ở trên giường, ở ngay đầu cuốn truyện; tới cuối truyện, chúng ta biết anh ta là ai. Tiểu thuyết thực ra chỉ là một dạng tích tụ văn hóa, và tiện nghi hóa, làm sao cho cái tôi được thoải mái, dễ thở trong xã hội. Một phần của tiến trình này đó là: cái tôi bị vướng víu với những mục tiêu mang tính đế quốc. Trong trường hợp Mansfield Park của Jane Austen, thí dụ vậy, đồn điền nô lệ mà Sir Thomas Bertram sở hữu ở Antigua đã được sử dụng như túi bạc bảo đảm cuộc sống ở Mansfield Park, Anh quốc. Điều tôi gọi là dự phóng hoá, ở trong giả tưởng, trong cách tự sự, nó giả dụ rằng Anh quốc đã dính chặt với những thuộc địa ở hải ngoại theo nhiều đường hướng khác nhau. Nhưng chúng ta không nhai đi nhai lại mãi cùng một điều, bởi vì mỗi cuốn tiểu thuyết là mỗi chút khác biệt.

Wachtel: Liệu có thể bị coi là quá ngây thơ khi coi: cốt truyện nó phải như vậy?

Said: Đâu có gì là ngây thơ: nó chính là cốt truyện. Nhưng tại sao cốt truyện đó mà không phải cốt truyện khác? Mọi cuốn tiểu thuyết liên quan tới chuyện chọn lựa, một phần của nhà văn, và của sự kiện, rằng đó là một đề tài sẵn có trong tầm tay; phần khác thuộc về tài sản trí thức, tình cảm, tưởng tượng, của người Anh. Nếu bạn đọc một cuốn tiểu thuyết Đức, sẽ khác hẳn. Sẽ chẳng có bàn vềà những vùng đất, lãnh thỗ của chúng ta, và chúng ta không thể đi Ấn-độ. Nó (Ấn-độ) có một chức năng khác hẳn: một chủ nghĩa hương xa (exoticism), đại khái như vậy. Trong khi ở Anh quốc, nó là một nơi chốn người ta có thể đi tới, bởi vì chúng ta ở đó, thí dụ như trong "Đường qua Ấn-độ, A Passage to India" (tác giả E.M. Forster, CTND); Kim, hay trong vài tác phẩm của Conrad. Anh quốc là tất cả mọi nơi, nói theo nghĩa đen. Bạn cứ thử nghĩ về nó, một phút thôi: rõ ràng là người Anh gần như chỗ nào cũng có. Vào thời kỳ 1918, một nhóm nhỏ những quyền lực Âu-châu đã ngự trị, chiếm đóng 85% thế giới. Cái điều giản dị, tự nhiên - chiếm đóng, sở hữu, vốn chỉ là một kinh nghiệm lịch sử - biến thành kinh nghiệm cho trí tưởng tượng (imaginative experience), bạn thấy không? Tôi tin nó là như vậy, nó có đó, và bạn làm gì với nó? (2)

Tiếu lâm, là, THT chửi đám nhà văn VC sao, thì đám kiêu binh Ngụy dùng chính đòn đó, để chơi bạn NMG:

Làm gì có tên VNCH nào tàn nhẫn như thế? Mày không xin lỗi chúng ông, là chúng ông xin tí huyết!

Gấu làm cho UPI, gửi hình thám báo tra tấn VC dài dài, còn nhớ anh chàng Sean Flynn, con trai Errol Flinn, nhiếp ảnh viên UPI, có cả 1 xê ri hình, thám báo Việt có, Mẽo có, treo VC lên cành cây, tra tấn, để....  hỏi đường.

Gấu có cả một collection hình, khi làm cho UPI, giữ lại, để dành, làm kỷ niệm, nhưng sau 30 Tháng Tư, cho vô lò, thay cho củi.

Đồng bằng sông Cửu Long, 1965
Photograph: Don McCullin

SEAN FLYNN  Duc Phong, Vietnam, 1966

A young Viet Cong suspect cries after hearing a rifle shot.  His captors, Chinese Nung tribesmen in the service of the U.S.  Special Forces, pretended to shoot his father, a ruse designed  to make the boy reveal information about Communist guerrillas.(UPI)  Sean Flynn arrived at the UPI bureau in Saigon shortly after his friend Dana Stone. He had "popped over" to Vietnam from Singapore where he  was acting in a movie. An adventurer, like his famous father, Errol Flynn, he wanted to see some action. I got him accredited as a UPI  photographer. Once official, he wasted no time disappearing into the "boonies". Sean was unlike most photographers. Instead of doing quick operations in the field, Sean wanted to hang out with the Special Forces and the "LURPS"  (Long Range Patrols) in the thickest jungles and the highest,  most remote mountain ranges. He would disappear for weeks at a time,  and when he returned, it was with only a few rolls of film.  But his photos were unlike anyone else's.
(Dirck Halstead).

Chú bé VC khóc khi lực luợng đặc biệt dọa giết cha chú. Hình của Sean Flynn, nhiếp ảnh viên UPI, con tài tử Errol Flynn. Cũng mê phiêu lưu như bố. Gấu này, từng làm chuyên viên gửi vô tuyến viễn ảnh cho UPI, còn nhớ, như hình trên, tay này còn có một chùm ảnh đặc biệt chụp cảnh lực lượng đặc biệt tra tấn VC bằng cách treo tòng teo trên cành cây, để hỏi thăm đường.

Hỏi đường VC. Hình Huỳnh Thành Mỹ [AP]
HUYNH THANH MY (alias) HUYNH CONG LA
Born: June 1, 1937 in Long An, Vietnam

Ai Tín

sinh ngày mồng 4 tháng 1 năm 1940 tại Xuân Hòa, Bình Định, Quy Nhơn
Mất ngày mồng 2 tháng 7 năm 2012 lúc 10:15 pm tại tư gia (Westminster, California, USA)
Da Mau

Xin thành thực chia buồn cùng tang gia, và cầu chúc linh hồn bạn Giác sớm siêu thoát.
Tin Văn/NQT và bạn hữu

Như Tiếng Sách Rơi

Trần Mộng Tú

Tiễn bạn văn Nguyễn Mộng Giác

Bạn bè tan như đá vụn
theo nhau lăn xuống chân đồi
ngọn đồi dần dần sạt lở
tiếng rơi như tiếng sách rơi

Tiếng sách rơi khô trong hạ
thả vào võng gió chênh vênh
một chút âm dư vương lại
cũng tan theo nắng, nhẹ tênh

Từng mảnh đá lăn từng mảnh
có chút bụi nào bay xa
có giọt sương nào đọng lại
có giọt lệ nào như hoa 

Văn chương theo người thinh lặng
chữ nghĩa theo người bốc hơi
giấy mực theo người khô cạn
bạn ơi sách ơi… mây trôi 

Tiếng những bàn chân rất chậm
tiễn ai về cuối chân trời
như tiếng sách từng cuốn một
rơi xuống từ trên đỉnh đồi

Cúi xuống nhặt lên một cuốn
mở ra trắng xóa hàng hàng
giấy mỏng thơm như áo liệm
bìa thơm như nắp áo quan
tmt
Ngày 2 tháng 7 năm 2012

Truyện dài Đường Một Chiều, kể một vụ án mạng mà người phạm tội không biết là mình phạm tội, được giải thưởng Văn Bút của Việt Nam Cộng Hòa năm 1974.
DDTK

Tưởng niệm nhà văn Nguyễn Mộng Giác (1940 - 2012)

@ NMG's 1998

@ NMG's 1998

"Un homme est passé"

Phim này cũng thật tuyệt. Gấu xem hồi còn nhỏ, và nhớ hoài. Trong có chi tiết thần sầu, mà có thể Kim Dung đã từng thuổng. Cái chi tiết mà nhờ nó, Ðoàn Dự khám phá ra bí mật sau núi Vô Lượng, tìm được đường vô hang động bí mật, gặp pho tượng mỹ nhân giống hệt em Vương Ngọc Yến, học được chiêu Lăng Ba Vi Bộ, sau truyền lại cho Gấu Nhà Văn, áp dụng vào những bài viết không ai lần ra cấu trúc của chúng!

Hà, hà!

Ðúng như thế, một bạn văn, lần đầu đọc bài viết về Võ Phiến, cứ lẩm bẩm, ông này viết ngược ngạo, như thể lầm đoạn trên với đoạn dưới, rồi sau đó lại lầm đoạn dưới với đoạn trên, nhưng sau vỡ ra, lại khen tới chỉ, văn viết như tơ, như lụa, không biết làm sao mà lần…

[Nguyên văn: Cấu trúc bài viết vừa rồi của chú dù chia phần rõ vẫn rất lạ. Lúc đầu N. tưởng bị lẫn đoạn. Đó là cấu trúc của thơ. Trong đó có những suy diễn rất thích.]

Ui chao, lại tự thổi! 

Gấu sử dụng, cũng cấu trúc đó, viết Một Chuyến Ði, được cả băng VH khen là tuyệt chiêu, và nhà "phê bình riêng" của băng chỉ đích danh, đây là chiêu Lăng Ba Vi Bộ của Kim Dung!

Tuyệt nhất, là được 1 vị độc giả khen, bài viết tuyệt quá. ( 1) Gấu phổng mũi, post liền cái mail, thế là vị này từ luôn Gấu. Không thèm mail nữa. Gấu hoảng quá, không biết chuyện gì xẩy ra, sau cùng vị này thương tình, đi 1 cái mail chót, ta vẫn bình thường, mi khỏi phải lo cho ta…

Tks, and take care. Bye. NQT

Note: Vị độc giả, thương tình, mới mail...

Tks
NQT

(1)

"Mot chuyen di" cua GNV hay qua. Nguoi trong nuoc cung dang viet hang loat ve Nguyen Tuan, nhung khong hieu sao, doc ho cu co cam giac nhu dang nghe mot nhom nguoi noi chuyen voi nhau trong mot... dam gio^~. Toi khong noi dieu nay vi do-ky gi dau, that long thoi.

… anh để bài lung tung, mà viết cũng lung tung.

GCC kiếm 1 chi tiết, trên Tin Văn, mà còn chịu thua, đâu phải chỉ độc giả. Nhiều lần gõ Google, cũng không kiếm ra.
Thần sầu như Gabo mà bi giờ còn lú lẫn, GCC nhằm nhò gì! (2)
Viết đã lung tung, mà còn... tham, cùng 1 lúc viết, dịch chừng…  vài bài!

Gabo lú lẫn, là do chữa trị ung thư, bị phản ứng phụ của thuốc, side-effect. Gấu, từ hồi còn nhỏ, đã sợ lú lẫn rồi, thành ra lấy Gấu Cái, cùng tên với BHD.
Cho chắc ăn!

Cờ Tướng

I

Ở cái góc nghiêm trọng của họ,
Những kỳ thủ di chuyển những quân cờ.
Cái bàn cờ cầm giữ họ tới sáng
Bằng cái la bàn cứng cỏi của nó:
Lòng thù hận giữa hai màu cờ,
Một, cờ máu,
Và một, cờ ba que.

Trong cuộc chơi, là luật chơi,
Một ma thuật nghiêm ngặt:
Lâu đài Hô me, kỵ sĩ xám, nữ hoàng thiện chiến, hoàng đế cô đơn,
giám mục xiên xẹo, và những con tốt lao vào cuộc chiến

Sau cùng, khi những kỳ thủ đã nhập cuộc,
Và khi thời gian đã thiêu đốt cả đám
Rõ ràng là chẳng cần gì đến những nghi thức
[Bàn giao cái con khỉ, chúng ông lấy hết rồi,
Minh gà tồ còn gì mà bàn giao?]

Ở phía Ðông, lửa chiến tranh bừng bừng
Ngày hôm nay, trọn trái đất thuộc về nó,
Như cái khác, trò chơi này là thiên thu, bất tận.

II

Hoàng đế tế nhị, giám mục xiên xiên, nữ hoàng cay đắng,
Lâu đài thẳng thắn, và anh cu Sài láu cá –
Trên mảnh đất đen trắng của cái bàn cờ
Tất cả hăm hở tìm tòi, và sung sướng tận hưởng những chiến dịch…
Ðiện Biên, Mùa Hè Ðỏ Lửa, thí dụ.

Họ đâu có nhận ra,
Cái bàn tay thống trị của những thế lực quốc tế bửn thỉu,
Và hơn cả thế nữa,
Là những luật chơi của định mệnh.
Họ đâu có biết cái số phần cứng như gang thép,
Trấn ngự, cai quản những lựa chọn, và kiểm tra những hành trình của họ

Kỳ thủ kia ơi, mi thì cũng bị cầm giữ bởi tính bất thường
(Câu này thuổng Omar) trên một mảnh đất khác,
Ðan chéo nhau bằng những đêm đen, và ngày trắng.

Note: Bạn có thể đọc bài thơ này, và nhớ NMG.
Cả hai cuốn trường thiên tiểu thuyết của ông, là đều lấy cảm hứng từ, và viết về, cuộc chiến bửn thỉu, với những nhân vật - cũng bửn thỉu - của nó. (1)
Chúng ta có 1 tên đao phủ, một tên nhà văn VC nằm vùng [Ngữ, nghe nói, là từ NN mà ra].
Chỉ thiếu 1 Nguyễn Huệ của Miền Nam

(1)