Đậu bằng qua giá vũ như ti

Tình cờ đọc lại số báo cũ, The Paris Review, Winter, 1995,  thấy bài viết về Samuel Beckett: Cũng một cao thủ về cờ [chess].

Bài ngắn, nhưng tuyệt, tuyệt. Để Gấu scan rồi dịch, hầu quí vị. Một bài viết của một người bạn của ông, theo kiểu hồi tưởng. Có những câu sau, chẳng bảnh sao:

Rosset:

....Beckett là một vì quân tử, a gentle man. Tôi nghĩ, từ này được người đời phịa ra, ấy là bởi vì có ông [I think they may have invented the word for him].... Ông là một người lắng nghe, a listener. Ông ta lắng nghe đến độ bạn cứ nghĩ mình là con người độc nhất trên cõi đời...

[Note: Gửi bạn mới quen, qua dòng thơ của VND: Đậu bằng qua giá vũ như ti. NQT]
 

 

May mà có chai / Đời càng dễ thương!

NDB & NQT @ NDT

Mở chai rồi, thuyền ơi xin mặc sóng! (1)

(1)

Phương Xa 

 

Nhổ neo rồi, thuyền ơi xin mặc sóng
Xô về Đông hay giạt tới phương Đoài
Xa mặt đất giữa vô cùng cao rộng
Lòng cô đơn cay đắng họa dần vơi

Lũ chúng ta lạc loài dăm bẩy đứa
Bị quê hương ruồng bỏ giống nòi khinh
Bể vô tận sá gì phương hướng nữa
Thuyền ơi thuyền theo gió hãy lênh đênh 

Lũ chúng ta đầu thai lầm thế kỷ
Một đời người u uất nỗi chơ vơ
Đời kiêu bạc không dung hồn giản dị
Thuyền ơi thuyền xin ghé bên hoang sơ 

Men đã ngấm bọn ta chờ nắng tắt
Treo buồm cao cùng cao tiếng hò khoan
Gió đã nổi nhịp trăng chiều hiu hắt
Thuyền ơi thuyền theo gió hãy cho ngoan

Vũ Hoàng Chương

Thơ Say

 

Đậu bằng qua giá vũ như ti

 
[Trích Liêu trai chí dị, bản dịch của Vọng Chi Nguyễn Chí Viễn & Trần Văn Tư, nhà xb VHTT] 

Bản [tạm] dịch của Nguyễn Tôn Nhan, nhân lần gặp tại Cali, Little Saigon:

Nói láo mà chơi nghe láo chơi
Dàn dưa lất phất giọt mưa rơi
Chuyện đời chán ngấy không thèm nhắc
Mộ vắng nghe ma hát mấy lời.

* 

Cái duyên gặp gỡ giữa Bạn [DB] và Gấu, là ở câu:

Đậu bằng qua giá vũ như ti 

Đây là câu thơ hiện thực, "đảm bảo" cho toàn bài thơ, theo "công thức", hay "định lý" Lukacs (1) 

(1) Xin coi, thí dụ, Đọc thơ Cao Thoại Châu

*

Cả hai bản dịch đều không tả ra được cái cảnh đẹp tuyệt vời, "mưa, như những sợi tơ, đan đi đan lại giữa giàn đậu, tựa như một khung dệt".
Ở đây, lại còn cái tiếng mưa rơi, nhẹ như tơ nữa.

 

Một câu hỏi bên lề, Thư Ấn Quán vừa in tập "Lục bát ba câu" của ông, gồm 229 bài. Nghe nói nhà thơ Huy Tưởng cũng có làm thể loại này, vậy bản quyền phát kiến thuộc về ai đây?

Trong tập này, tôi ghi chú là viết năm 1990 đến 1996, nhưng thực tế tôi chỉ làm có 10 ngày là xong, Trụ Vũ có chứng kiến điều này. Theo nhà thơ Nguyễn Lương Vỵ thì nhà thơ Huy Tưởng có tranh chấp về 'phát kiến' này; tôi thì không quan trọng lắm, cốt là phải viết như thế nào thôi. Chưa nói thực tế, Huy Tưởng chỉ làm 'những bài 14 chữ' thôi, chứ đâu phải 'lục bát ba câu', 20 chữ.

Phỏng vấn Nguyễn Tôn Nhan

 

Đề Liêu Trai Trước Thu Đồ 

Cô vọng ngôn chi cô thính chi
Đậu bằng qua giá vũ như ti
Liệu ưng yếm tác nhân gian ngữ
Ái thính thu phần quỷ xuớng thi

 

Nói phiếm mà nghe phiếm nực cười
Giàn dưa giá đậu tỏa mưa phui
Chuyện đời chừng hẳn rườm tai nhỉ?
Thơ quỷ mồ thu thích đọc chơi.

Vương Ngư Dương

 

[Bản dịch của Vọng Chi Nguyễn Chí Viễn & Trần Văn Từ].
 

Ghi chú: Bài này, những ngày còn đi học, Hai Lúa đã từng được nghe bản dịch, của ông thầy Việt văn, và còn là thi sĩ Vũ Hoàng Chương. Chỉ nhớ được câu thứ ba của Thầy:

Chuyện đời chán ngấy người lên được

 

Câu chót, theo như HL hiểu lõm bõm, qua nguyên tác, thì nó có nghĩa, [Vì chán sự đời nên chỉ còn] thích nghe quỷ ở dưới mồ thu xuớng thơ đọc thơ.

Vương Ngư Dương lấy hứng từ một truyện Liêu Trai và, nếu chúng ta đọc truyện đó, thì nó đúng như là Hai Lúa hiểu.

Thành thử cụm từ "thích đọc chơi", sợ không đúng tinh thần nguyên tác chăng?

Cẩn bạch. Hai Luá.

 

Cũng xin post tiếp truyện Liên Tỏa, liên quan tới bài thơ của Vương Ngư Dương

Borges cũng mê Liêu Trai, và Hồng Lâu Mộng. Tin Văn sẽ giới thiệu bài viết của ông trong những kỳ tới.