Thuốc
độc của hiện hữu
Bài phỏng vấn dưới đây là một trong số những
phỏng vấn
hiếm hoi (với nhà báo Đức vào năm 1985), thể hiện rõ nét con người và
lối tư
duy đặc biệt của Emil Cioran. NL
*
Cioran trả lời phỏng vấn khá nhiều, hiện trong tay tôi có cuốn
Entretiens, Gallimard, tủ sách Arcades, gồm 20 bài entretiens, có cả
bài trên. NQT
+ Vâng ạ, thì cháu cũng đọc quyển đó mà.
Nhưng ở đâu
đó cháu quên mất có nói rõ là Cioran từ chối trả lời phỏng vấn nhà báo
Pháp,
thành ra số lượng bài phỏng vấn giảm xuống rất đáng kể. NL
*
Theo tôi, đọc Cioran, là phải đọc theo tinh
thần bài viết Tuyệt
Bi của
Steiner, mới “ngộ ra" được!
Hiện nay,
phát ngôn viên tuyệt bi, là một nhà châm
ngôn (Cioran). Chỉ có tản mạn, ở đó hoàn tất là cắt xẻo, là chấm hết -
nhờ vậy
mà được miễn dịch, dưới ánh sáng.
*
Tuyệt Bi (Bi Kịch Tuyệt Đối) cực hiếm. Nó là
một mẩu
văn chương (hay hội họa, hay âm nhạc) được tạo thành thiết yếu từ một
tiền đề,
đời người là số kiếp. Nó tuyên bố, theo kiểu định đề, rằng tốt nhất
đừng sinh
ra, hay là, chót lỡ sinh ra, đành chết trẻ. Một kiểu mẫu thậm oan khiên
về phận
người, coi con người có mặt trên cõi đời như những kẻ lén vào chẳng
(mong)
muốn; những sinh vật mà số kiếp phải trải qua đau khổ - không đáng bị,
không
thể hiểu được, rất đỗi khơi khơi - và thất bại. Tội tổ tông, cho dù
theo kiểu
Adam hay Prométhée, không thuộc phạm trù tuyệt bi, bởi vì trong đó chứa
tới hai
khả thể: động cơ và sự cứu rỗi sau cùng. Trong tuyệt bi, là tội ác của
con
người: rằng nó có đó, rằng nó hiện hữu. Sự hiện hữu trần trụi, và bản
mặt của
nó, tự thân là điều xúc phạm. Từ đó, tuyệt bi là một bản thể học phủ
định. Thế
kỷ của chúng ta đã đem đến cho nghịch lý trừu tượng này một màn diễn
hiển
nhiên. Trong thời kỳ Lò Thiêu, những người Gypsy hay người Do-thái đúng
là đã
phạm tội ác làm người. Tội ác liên quan tới định nghĩa về sự kiện
(được) sinh
ra. Do đó, tận diệt, ngay cả những kẻ chưa sinh. Vào đời có nghĩa là
vào với
tra tấn và tử vong.
*
Tận diệt, ngay cả những đứa trẻ chưa sinh ra.
*
Tận dụng, ngay cả những đứa trẻ sắp ra đời: Trường hợp
mấy ông tập kết ra Bắc, được Đảng ra lệnh, bằng mọi cách, phải để lại
“máu huyết, dòng dõi, sợi chỉ đỏ xuyên suốt, Đảng tính”
của mi ở Miền Nam, sau này Đảng cần tới!
*
