Đọc mấy ông ở
diễn đàn, mới ngớ người, cái một thời
và mãi mãi này chỉ có... một nửa văn học Nga.
Hóa ra là văn học Nga cũng bị trong nước, Miền Bắc, trước đây, và cả
nước sau
này,
thiến mất một nửa, quá một nửa.
Quá một nửa, theo nghĩa, có những ông, tuy được dịch và
xb ở trong nước, nhưng cứ khúc gân nào ngon ngon một chút, là bị thiến.
(1)
Akhmatova ? Bà cả đời chỉ làm thơ ca ngợi tình yêu.
Brodsky ? Tớ là người đầu tiên giới thiệu nhà thơ bị trục xuất này với
nhân dân ta !
Tưởng giới thiệu sao, hoá ra biến nhà thơ này thành một anh Yankee mũi
tẹt hăm hở xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước!
Pasternak ? Nghe nói ông này chỉ có độc một tác phẩm văn xuôi,
vậy mà được Nobel. Trong khi, Pasternak đinh ninh là Viện Hàn Lâm
Thuỵ Điển và thế giới, tất nhiên, vì mê thơ của ông mà trao giải Nobel.
(1) Nói về thiến, Gấu còn nhớ, một lần viết về Brodsky, Gấu sử dụng
bài viết của Tolstaya, trong có nói
tới một tục lệ của người dân Nga, khi trong nhà có người thân ra đi, họ
dùng vải phủ kín những tấm gương soi, vì sợ hồn người chết, còn nấn ná,
sẽ đau lòng, khi không thấy bóng họ ở trong đó.
NTV, đọc bài viết của Gấu, rồi đọc bài của Tolstaya, bực quá, chửi, mấy
thằng dịch, giới thiệu kiểu này khốn nạn quá, cứ khúc ngon là nó đợp,
còn chừa cho độc giả không biết tiếng ngoại khúc xương !
Lần đó, Gấu bị oan. Vì cái hình ảnh tuyệt vời kia, Gấu giữ lại để viết
về Đỗ Long Vân.
Tatyana Tolstaya, trong một bài tưởng niệm nhà thơ Joseph Brodsky, có
nhắc đến một cổ tục của người dân Nga, khi trong nhà có người ra đi, họ
lấy khăn phủ kín những tấm gương, sợ người thân còn nấn ná bịn rịn, sẽ
đau lòng không còn nhìn thấy bóng mình ở trong đó; bà tự hỏi: làm sao
phủ kín những con đuờng, những sông, những núi... nhà thơ vẫn thường
soi bóng mình lên đó?
Tưởng niệm Đỗ Long Vân
*
"Pasternak tới với đời, một cuộc đời riêng của ông, và đứng
sừng sững, không chỉ như một nhà thơ lớn, mà còn là lương tâm của nước
Nga."
Peter Levi, tác giả một cuốn viết về cuộc đời Pasternak.
Về văn xuôi, ngoài cuốn Bác Sĩ Zhivago, ông còn một số tác phẩm,
mang tính tự thuật [Écrits autobiographiques], như Sauf-Conduit, Hommes
et Positions.
*
"Nghệ Thuật, nếu nó là đồng
minh của hồi ức và tư tưởng, liệu có được quyền năng, làm sống lại cái
đắm, chìm, tiêu, ma, huỷ, diệt? Pasternak tin như vậy, và biến
niềm tin thành hành động, dù biết rằng, có thể mất, chính cái mạng của
mình, vì nó."
Người, Tự
Do, Ánh Sáng
Thì thật
gần, nhưng ngay kế bên chân
Ta nghe
tiếng bầy chó săn tới gần
Bị bắt giữ, ta tru lên
như một con thú
cùng đường.
Nhật
Ký Tin Văn